gemeente Haarlemmermeer
De leden van de gemeenteraad van Haarlemmermeer Postbus 250 2130 AG Hoofddorp
Bezoekadres:
Raadhuisplein 1 Hoofddorp Telefoon 0900 1852 Faxnummer 023 563 95 50
cluster Gebieds- en Relatiemanagement
contactpersoon de heer T. Aarts
Telefoon 0900 1852
Uw brief
Ons kenmerk X.2020.04522
Bijiage(n) Participatleplan Zoekgebieden RES 1.0
onderwerp Informatie over participatleplan zoekgebieden RES 1.0
Verzenddatum
-1
okt. mo
Geachte heer, mevrouw,
Op 4 juni 2020 bespraken wij met u het Concept Regionale Energiestrategie (RES) voor onze gemeente. Voor het verder uitwerken van deze RES naar versie 1.0 gaf u aan graag een
participatieplan te willen zien voor het verder uitwerken van de zoekgebieden voor windenergie en zonne-energie. Wij hebben u toegezegd om het participatieplan met u te delen.
Met deze brief informeren wij u over de opzet van beide participatietrajecten en over de verdere invulling van het participatietraject. Daarnaast geven wij aan hoe wij u op de hoogte willen houden. U vindt het participatieplan in de bijlage bij deze brief.
Rol van participatie in het proces
Stakeholders (omwonenden, inwonersgroepen, ondernemers, grondeigenaren,
buurgemeenten, dorps- en wijkraden, Schiphol en ontwikkelaars) worden uitgenodigd om hun (deel)belangen in te brengen in verschillende bijeenkomsten. De participatie gaat over beeldkenmerken en kwaliteitseisen die gesteld worden aan mogelijke locaties. De keuzes worden beargumenteerd voorgelegd aan de raad.
Na het voltooien van het participatieproces over beeld en kwaliteit zal ons college een voorstel voorleggen aan de gemeenteraad, met daarin ook uitleg van de overwegingen. Zo wordt het mogelijk om een weloverwogen besluit te nemen, dat recht doet aan zowel het algemene belang als de verschillende deelbelangen.
Verdere uitgangspunten
1. De concept-RES bevat de besluitvorming over onder andere de geografische locaties van de zoekgebieden. De raad gaat over het uiteindelijke zoekgebied (voor zonneakkers is al een besluit genomen).
Ons kenmerk: X.2020.04522 Pagina 2
2. Onze gemeente zorgt voor de randvoorwaarden om de belangen van omwonenden, ondernemers, landeigenaren en initiatiefnemers rondom en in de gebieden te borgen.
a. Wij zullen hiervoor een beleidskader voor lokaal eigendom voorleggen ter beoordeling door de raad.
b. Wij zullen ruimtelijke kaders vastleggen op basis van de input van de stakeholders (onderdeel van de participatie) en deze ter besluitvorming voorleggen aan de raad.
3. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen professioneel betrokken stakeholders en stakeholders waarvoor veranderingen komen in hun leefomgeving. Zo kan beter worden ingespeeld op de verschillende bijdragen in het participatieproces dat leidt tot een betere informatievoorziening.
4. Bij de participatiemiddelen die worden ingezet, hebben middelen die het wederzijds uitwisselen van gedachten (belangen) stimuleren de voorkeur. De gemeente stimuleert het ontstaan van overeenstemming en samenwerking in de zoekgebieden.
5. De raad wordt, via het college, op de hoogte gehouden over de wijze waarop
geparticipeerd is, op welk niveau en over welke onderdelen. Ook ontvangt de raad een toelichting over de verwerking van de ingediende voorstellen van participanten.
6. Voor alle vormen van participatie geldt dat aanpak gewijzigd kan worden. Evaluatie vindt tussentijds plaats zodat waar nodig bijgestuurd of aangepast kan worden.
7. We zorgen ervoor dat inwoners ruim op tijd geïnformeerd worden over de locaties en leggen uit waarom de keuze op deze gebieden is gevallen om meningen te horen.
8. De kwaliteit van de RES 1.0 en parallelle beleidsvorming via de omgevingsvisie willen we verbeteren door gebruik te maken van de kennis van de mensen die in het gebied wonen en kennis vanuit eerdere ontwikkelingen in het gebied.
9. Doelgroepen krijgen inzicht in eikaars belangen en we willen begrip voor bepaalde keuzes of standpunten vergroten.
10. De kenmerken en voorkeuren van de doelgroep(en) bepalen de inzet en vorm van de middelen, waarbij altijd wordt ingezet voor een zo groot mogelijk bereik.
Globale planning
Fase 1
September 2020 Informeren college/raad over participatieproces RES-zon en wind
Informeren van de dorpsraden en grondeigenaren over gemeentelijke rol en participatieproces
Proces en verzoek tot input en medewerking aan jarticipatieproces
Oktober 2020 Beleidskader participatie en eigendom naar B&W Fase 2
Oktober 2020 Start Ateliers/workshops/bijeenkomsten Zon en Wind November 2020 Start expertgroepen / bewonersgroepen Zon en Wind
Fase 3 en 4 (parallel proces)
Januari 2021 Informeren en raadplegen van alle belanghebbenden (advies en coproductie)
Fase 5 (met nog deel Fase 4 voor Ruimtelijke kwaliteit) Eind januari 2021/
februari 2021
Input aanleveren RES 1.0
Ons kenmerk: X.2020.04522 Pagina 3
Maart 2021 Start besluitvormingsproces RES 1.0 (B&W en RaaD) Periode maart
2021 mei 2021
Plannen voor ruimtelijke kwaliteit naar de raad, na consultatie stakeholders.
Wij verwachten u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.
Hoogachtend,
burgemeester en wethouders van de gemeente Haarlemmermeer,
de secretaris, de burgemeester,
drs. Carel Brugman :rtuurmans-Wijdeven
Participatieplan Zoekgebieden RES 1.0
Inhoudsopgave
Aanleiding... 1
Relevante inhoudelijke beleidsstukken... 2
Procedurele context...2
Uitgangspunten... 2
Relatie tot coalitieakkoord, college- en raadsbesluiten... 3
Landelijke en regionale uitgangspunten... 4
Succesfactoren... 4
Doelgroepen...4
Middelen... 4
Algemene informatie over participatieproces... 4
Ateliers... 5
Bijeenkomsten digitaal en fysiek... 5
Faseringen... 5
Conceptplanning... 6
Begroting en urenplanning... 6
Mogelijke risico's en tegenmaatregelen... 7
Aanleiding
Met het Participatieplan Zoekgebieden bouwen we aan een gedragen en realistische procedure om te komen tot opwek voor wind en zon in de voorgestelde zoekgebieden van de Regionale Energie Strategie (RES).
Dit participatieplan beschrijft de hoofdlijnen van het besluitvormingsproces. Daarbij wordt uitgegaan van de democratische taken/rollen van college en raad en de wens van deze twee organen om deelbelangen in de zoekgebieden gedegen en transparant mee te kunnen nemen in het besluitvormingsproces.
Om dit zorgvuldig en rechtmatig uit te voeren, is het plan geschreven met de kennis van nu.
Sommige belangen zullen gedurende het proces pas blijken of aanpassen. Dit plan beschrijft daarom ook de wijze waarop een eventuele contextuele verandering leidt tot bijsturen en transparantie over dit bijsturen.
Relevante inhoudelijke beleidsstukken
Op 28 juni 2019 publiceerde het kabinet het Klimaatakkoord: de Nederlandse uitwerking van de internationale klimaatafspraken van Parijs (2015). We gaan met elkaar de C02-uitstoot sterk verminderen: in 2030 met de helft ten opzichte van 1990. Één van de afspraken is dat 30 energieregio's in Nederland onderzoeken waar en hoe het best duurzame elektriciteit op land (wind en zon) opgewekt kan worden. Waar is ruimte en hoeveel? Zijn de plekken
maatschappelijk gezien acceptabel en financieel haalbaar? In een Regionale Energiestrategie (RES) beschrijft elke energieregio zijn eigen keuzes. Het Nationaal Programma RES
ondersteunt de regio's bij het maken van de RES.
Op 21 april 2020 werd het Concept-Regionale Energiestrategie Noord-Holland Zuid door college vastgesteld (registratienummer: 2020.0000962). De raad heeft met een
amendement een aanpassing gedaan in het zoekgebied voor zon. De vervolgstap is de RES 1.0, waarin dit concept verder is uitgewerkt. Dit plan is onderdeel om te komen tot een gedragen RES 1.0, op basis van dit document.
Daarnaast is ook de omgevingswet relevant, omdat zowel opwek voor zon als voor wind vragen om een zorgvuldige inpassing in de Openbare Ruimte. De omgevingswet geeft hierbij meer ruimte voor initiatiefnemers. De Omgevingswet verplicht de overheid om bij al zijn eigen instrumenten te participeren. Deze plicht vereist dat participatiebeleid is vastgelegd in de gemeente. In onze gemeente zijn er nu een inspraakverordening en participatiebeleid uit 2008
Het gemeentelijk beleid voor lokaal eigenaarschap van opwek én het gemeentelijk beleid voor beeld- en kwaliteit in de zoekgebieden zijn ook relevant voor dit participatieplan. Beide beleidsstukken kunnen zorgen voor meer maatschappelijke baten bij het verder ontwikkelen van de initiatieven.
Procedurele context
Na het voltooien van het participatieproces legt het college een voorstel voor aan de gemeenteraad, met daarin ook uitleg van de overwegingen die gedaan zijn. Zo wordt het mogelijk om een weloverwogen besluit te maken, dat recht doet aan zowel het algemene belang als het deelbelang.
Uitgangspunten
1. De concept-RES bevat de besluitvorming over onder andere de geografische locaties van de zoekgebieden. De raad gaat over het uiteindelijke zoekgebied (voor zon is al een besluit gemaakt).
2. De gemeente zorgt voor de randvoorwaarden om de belangen van omwonenden, ondernemers, landeigenaren en initiatiefnemers rondom en in de gebieden te borgen:
2.1. het college zal hiervoor een beleidskader voor lokaal eigendom voorleggen ter beoordeling door de raad; en
2.2. het college zal ruimtelijke kaders vastleggen op basis van de input van de stakeholders (onderdeel van de participatie) en deze ter besluitvorming voorleggen aan de raad.
3. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen professioneel betrokken stakeholders en stakeholders waarvoor veranderingen komen in hun leefomgeving. Zo kan beter worden ingespeeld op de verschillende bijdragen in het participatieproces dat leidt tot een betere informatievoorziening.
4. Bij de participatiemiddelen die worden ingezet, hebben middelen die het wederzijds uitwisselen van gedachten (belangen) stimuleren de voorkeur. De gemeente
stimuleert het ontstaan van consent en samenwerking in de zoekgebieden.
5. De raad wordt, via het college, op de hoogte gehouden over de wijze waarop geparticipeerd is, op welk niveau en over welke onderdelen. Ook ontvangt de raad een toelichting over de verwerking van de ingediende voorstellen van participanten.
6. Voor alle vormen van participatie geldt dat aanpak gewijzigd kan worden. Evaluatie vindt tussentijds plaats zodat waar nodig bijgestuurd of aangepast kan worden 7. We zorgen ervoor dat inwoners ruim op tijd geïnformeerd worden over de locaties
en leggen uit waarom de keuze op deze gebieden is gevallen om meningen te horen.
8. De kwaliteit van de RES 1.0 en parallelle beleidsvorming via de omgevingsvisie willen we verbeteren door gebruik te maken van de kennis van de mensen die in het gebied wonen en kennis vanuit eerdere ontwikkelingen in het gebied.
9. Doelgroepen krijgen inzicht in eikaars belangen en we willen begrip voor bepaalde keuzes of standpunten vergroten.
10. De kenmerken en voorkeuren van de doelgroep(en) bepalen de inzet en vorm van de middelen, waarbij altijd wordt ingezet voor een zo groot mogelijk bereik.
Relatie tot coalitieakkoord, college- en raadsbesluiten
In coalitieakkoord "Samen bouwen aan een krachtig nieuw Haarlemmermeer" staan afspraken die (gedeeltelijk) gerealiseerd moeten worden met participatie in de gemeente:
• Ruimte voor initiatief
• invloed delen met inwoners en
• gebiedsgericht werken
Die afspraken worden gerealiseerd in concrete situaties en projecten. De afspraken moeten uiteindelijk leiden tot een betere samenwerking tussen gemeente en inwoners,
ondernemers en instellingen in Haarlemmermeer.
Het Rekenkamercommissie (RKC) onderzoek naar de samenwerking tussen gemeente en dorps- en wijkraden 'Wijze raad is halve daad' laat zien dat de gemeente veel actieve dorps- en wijkraden telt en dat hun democratische invloed beperkt is. De dorps- en wijkraden hebben daarom een belangrijke rol als (strategisch) gesprekspartner.
Uit 'Haarlemmermeer weet raad' halen we de het uitgangspunt dat we willen borgen van wat goed gaat voor nu en de toekomst én om te blijven leren om te verbeteren.
Specifiek op dit onderwerp zijn de volgende twee standpunten uit het coalitieakkoord:
• "We benaderen de energietransitie als een omgevings- en veranderopgave waar de relatie met de Omgevingswet goed kan worden belegd."
• "Draagvlak onder inwoners, ondernemers en andere organisatie is van essentieel belang."
Landelijke en regionale uitgangspunten
De landelijke aanpak van de energietransitie steunt op inwoners- en
ondernemersinitiatieven. De overheid heeft een strategie opgesteld om te komen tot de energietransitie, waarbij zij vooral een faciliterende en stimulerende houding inneemt naar initiatieven van onderaf, en dan vooral vanuit inwoners en marktpartijen.
De provincie stimuleert opwek van zon- en windenergie en neemt deel in de RES, net als het waterschap Rijnland. Alle gemeenten zijn verplicht om deel te nemen in de RES. De RES wordt zonder een samenwerking onhaalbaar.
In ons gebied hebben we daarnaast nog buurgemeenten in de Provincie Zuid-Holland. De deelbelangen van deze mede-overheden en haar bewoners zullen we moeten wegen in ons besluit zoals alle stakeholders.
Succesfactoren
1. Stakeholders zijn gehoord bij de totstandkoming van de RES 1.0.
2. De plannen voor ruimtelijke kwaliteit in samenspraak met omwonenden
Doelgroepen
We bouwen voort op kennis opgedaan tijdens eerdere participatieprocessen. Daarnaast vullen we dit aan met specifieke kennis over levensstijlen in onze gemeente. We maken hier onderscheid in groepen die impact ondervinden bij het verder uitwerken van de
zoekgebieden (primaire doelgroepen), doelgroepen die we aanspreken vanwege hun rol/positie als expert/professional (secundaire doelgroepen) en doelgroepen die indirect invloed uitoefenen, maar niet direct betrokken zijn (tertiaire doelgroepen).
1. Primair: we richten ons op inwoners(groepen) in - en om het zoekgebied inclusief grondeigenaren;
2. Secundair: dorpsraden, belangengroeperingen, provincie NH, Liander; initiatiefnemer(s);
en
3. Tertiair: organisaties die specifieke expertise kunnen inbrengen op verzoek van de primaire en secundaire doelgroepen, zoals ervaringsdeskundigen in andere gebieden.
Denk hierbij aan regionale samenwerking, zoals het consortium.
Middelen
Algemene informatie over participatieproces
De website Nieuwe energie, twitter, facebook en Linkedln-account worden ingezet om alle geïnteresseerden op de hoogte te houden. De facebook community van nieuwe energie
heeft nu 847 volgers (net opgestart), de gemeente heet 11.683 volgers en Linkedln wordt door 11.000 volgers.
De deelnemers aan de participatietrajecten worden erop gewezen dat zij op de hoogte blijven van de belangrijkste ontwikkelingen als ze deze kanalen volgen. De signalen en de meningen die via social media binnenkomen worden meegenomen naar het kernteam. Waar nodig zetten we ook polls in om mening te peilen. Hierdoor krijgen we inzicht in wat mensen belangrijk vinden. Ook kan het zorgen dat er onderwerpen op de agenda van bijvoorbeeld de platform of expertgroep komen.
Deze algemene middelen worden ook ingezet om de zogenoemde feedbackloop te sluiten.
Dat wil zeggen dat actief opgeroepen wordt om verbetersuggesties te doen voor het algemene participatieproces. Voor zowel bijsturing als dat de ambtelijke organisatie leert.
Ateliers
Er worden ontwerpbijeenkomsten georganiseerd waar de expert en bewonersgroep aan deelnemen. De uitkomsten van deze ateliers worden middels een verslag teruggekoppeld aan de deelnemers en waar nodig zetten we de gemeentelijke communicatiekanalen in om de informatie breder te delen. We vragen ondersteuning van het consortium van de RES om de juiste hulpmiddelen te ontvangen waarmee deze bijeenkomsten zo zinvol, helder en compact kunnen inrichten.
Bijeenkomsten digitaal en fysiek
De uitkomst van de ontwerpbijeenkomsten wordt breed voorgelegd voor raadpleging bij de inwoners in en om het zoekgebied. Ook worden grondeigenaren (die vaak ook inwoner zijn) hierbij betrokken. De wijze waarop we de verschillende denkrichtingen over de inrichting van het wind- en zongebied communiceren gaan we nog nader onderzoeken. Wij denken hierbij aan fysieke bijeenkomsten, mits dit mogelijk is in verband met corona.
Om mensen te bereiken die niet naar de fysieke bijeenkomsten komen zetten we online consultatie in. Wij gaan meer en meer naar digitale bijeenkomsten en ook voor dit traject onderzoeken we de best mogelijk optie om een zo groot mogelijke groep te bereiken (denk hier aan de inzet van Consul dat is gebruikt in Badhoevedorp).
Faseringen
Het participatieproces doorloopt verschillende fasen. Hierbij moet vooraf opgemerkt worden dat op dit moment omwonenden al een brief hebben ontvangen (fase 0):
• Fase 0: Informeren en motiveren van stakeholders. Dorpsraden worden geïnformeerd via verschillende routes over het proces dat de gemeente doorloopt. Dit met als doel om een gelijk kennisniveau te krijgen. Daarnaast zullen we gezamenlijk te bepalen wat hun rol is en hoe wij gezamenlijk optrekken in het informeren inspireren en activeren van hun doelgroep
• Fase 1: Voorbereidingsfase. Dat wil zeggen ophalen belangen, zorgen, kansen voor stakeholders en technische, juridische, geografische en sociale mogelijkheden. Aan de hand van deze fase worden de voorgestelde middelen verfijnd en aangevuld.
• Fase 2: Eerste participatieronde. Voordat aan alle betrokken stakeholders iets wordt voorgelegd, wordt experts gevraagd om verschillende schetsen te maken op
hoofdlijnen, gebaseerd op de aanwezige kennis en passend in het landschap.
• Fase 3: Tweede participatieronde: verrijken van de ideeën. Alle stakeholders mogen terugkoppelen op de voorgestelde schetsen, met als doel om inzichten te krijgen in kansen en bedreigingen voor de mogelijkheden en een eerste stap te zetten richting een gedragen beeld-en-kwaliteitsplan.
• Fase 4: Het maken van een concept. De voorkeur in deze fase gaat uit naar het voorleggen van drie plannen waarover participanten mogen stemmen. Echter, kan het zo zijn dat tijdens de tweede ronde blijkt dat extra middelen ingezet moeten worden om tot een gedragen plan te komen op basis van consent.
• Fase 5: Het voorkeursvoorstel gaat het politieke proces in. Flet college doet verslag van de participatie en biedt de RES 1.0 aan de raad aan.
Conceptplanning
De planning heeft een aantal vaste deadlines waar we wat moeten aanleveren voor de RES.
Flier kan niet van worden af geweken. Daarom is de planning uitdagend maar wel haalbaar.
Wanneer vertraging of aanpassingen plaats moet vinden, dan is dit mogelijk. Na iedere fase wordt geëvalueerd en mogelijk bijgestuurd. In de maandelijkse terugkoppeling houden wij
iet college op de hoogte.
Fase 1
September 2020 Informeren college/raad over participatieproces RES-zon en wind Informeren van de dorpsraden en grondeigenaren over
gemeentelijke rol en participatieproces
Proces en verzoek tot input en medewerking aan participatieproces Oktober 2020 Beleidskader participatie en eigendom naar B&W
Fase 2
Oktober 2020 Start Ateliers/workshops/bijeenkomsten Zon en Wind November 2020 Start expertgroepen / bewonersgroepen Zon en Wind
Fase 3 en 4 (parallel proces)
Januari 2021 Informeren en raadplegen van alle belanghebbenden (advies en coproductie)
Fase 5 (met nog deel Fase 4 voor Ruimtelijke kwaliteit) Eind januari 2021/
februari 2021
Input aanleveren RES 1.0
Maart 2021 Start besluitvormingsproces RES 1.0 (B&W en RaaD) Periode maart
2021 mei 2021
Plannen voor ruimtelijke kwaliteit naar de raad, na consultatie stakeholders.
Begroting en urenplanning
De begroting is een inschatting.
Inzet uren kosten
Procesbegeleiding 1340 P.M. uit bestaande formatie
Communicatie 670 P.M. uit bestaande formatie
Workshops extern 600 P.M via RES Consortium
Mogelijke risico's en tegenmaatregelen
Maak een tabel met daarin de punten die nu al benoemd worden als obstakels.
Risico Tegenmaatregel Geschatte kans dat dit
risico voorkomt (gering, matig, veel, vrijwel zeker) R01 Participatie ondermijnt
het politieke proces
De participatie gaat uitsluitend op de treden informeren, adviseren, co
produceren. Besluitvorming gaat volgens de bestaande procedures (de raad weegt het algemeen belang)
gering
R02 Weerstand of steun in de omgeving komt van een niet-representatieve groep.
Dorpsraden worden actief betrokken én aangevuld met bewonersgroepen.
We werken met het systeem van consent:
bezwaren zijn welkom, mits een onderbouwd en
gedragen tegenvoorstel komt
We stimuleren
tegengestelde belangen om met elkaar in gesprek te gaan
Zeker
R03 Doelgroepen voelen zich niet gehoord
In de communicatieplannen werken we met kennis uit doelgroepenonderzoek. Dit leidt tot inzet van meerdere middelen per fase, zodat doelgroepen via meerdere wegen bereikt worden (en deel kunnen nemen)
Er is per fase ruimte voor terugkoppeling over het proces en de inhoud.
Matig
matig
R04 Ambtelijke wensen de mening van de doelgroepen
Idem aan ROB gering
ROS Mede-overheden bepalen de uitkomst
Verandering van wet- en regelgeving worden ingebracht in de bijeenkomsten
Vrijwel zeker
De inbreng van mede
overheden worden openbaar gemaakt R06 Initiatiefnemers gaan
starten met een initiatief en wachten niet op de
gemeente
Initiatiefnemers worden nu al bijgepraat en betrokken als expert bij het proces dat de gemeente doorloopt
matig
