Van concept tot oplevering

(1)

Van concept tot oplevering

Een verslag van mijn tijd als stagiair Content Producer bij Studio Louter

Opleiding: MA History Today Studentnummer: 2723778

Naam Student: Simone van der Molen

Adres: Gijsbrecht van Amstelstraat 270A, 1215 CS Hilversum Telefoonnummer: 06-37439510

Stagebegeleider bij Studio Louter: Denise Schipper

(2)

Stagebegeleider bij de RUG: Rina Knoeff

Inhoudsopgave

Inleiding...2

1. Beschrijving van Studio Louter...4

1.1. De organisatiestructuur...5

1.1.1. SCRUM-methode...5

1.1.2. De vier disciplines van Studio Louter...7

1.2. De belangrijkste werkmethode voor de afdeling content: Emotion Design...8

2. Beschrijving van werkzaamheden...10

2.1 Afspraken en Leerdoelen...10

2.2. Werkzaamheden...12

2.2.1. Conceptfase...12

2.2.2. Productiefase...15

2.3. Nevenwerkzaamheden...17

2.4. Werken vanuit huis – de coronacrisis...18

3. Evaluatie...19

Bronnenlijst...21

Bijlagen...22

Bijlage 1: Stappen Emotion Design...22

Bijlage 2: Voorbeeld Emotion Design Cruquius Hotspots...23

Bijlage 3: Emotion Design Waterlandsmuseum de Speeltoren...24

Bijlage 4: Eén-regel-concept Waterlandsmuseum de Speeltoren...25

Bijlage 5: Voorbeeld synopsis Waterlandsmuseum de Speeltoren...26

Bijlage 6: Tekstplan Waterlandsmuseum de Speeltoren...27

Bijlage 7: Filmtekst historische gereedschappen de Lier...28

(3)

Inleiding

History Today is een master waarbij je leert om vanuit een historisch perspectief inzicht te krijgen in actuele kwesties met nadruk op praktische toepassing op academisch niveau.

Oftewel, hoe kan je geschiedenis toepassen in het werkveld? Het is een master waarbij studenten voorbereid worden op de arbeidsmarkt. Eén van de manieren waarop de master dit mogelijk maakt, is door stage te lopen. Voor mij was dit een uitgelegen kans om mijn ambitie om in de museumwereld te werken te gaan verkennen.

Op 12 maart 2019 kwam Denise Schipper namens Studio Louter een gastcollege geven voor het vak Atelier Living Heritage. Zij sprak over het creëren van een storyline die een emotionele reis biedt. Ik werd ontzettend enthousiast van dit college en besloot daarna dat ik wilde stagelopen bij Studio Louter. De studio sprak mij aan omdat er vanuit verschillende perspectieven gewerkt wordt aan veel verschillende projecten. Vanuit de master History Today ben ik constant bezig met het belichten van verschillende perspectieven en het bestuderen van de verschillende methodes waarop je geschiedenis kan overbrengen op een breder publiek. Bij Studio Louter had ik de mogelijkheid om mijn theoretische achtergrond van mijn master te combineren met mijn ambitie om te werken in de cultuursector. Het leek mij ook dé plek om een netwerk op te bouwen. Studio Louter heeft in totaal met 94 verschillende klanten gewerkt waarvan het grootste deel musea zijn, nationaal en internationaal.

¹

Daarnaast werken ze ook met andere soorten bedrijven. Bijvoorbeeld animatiestudio’s, geluidsstudio’s en filmproducenten. Oftewel, genoeg mensen uit de cultuurwereld om mee kennis te maken.

In verband met vakken die ik wilde afronden voordat ik begon aan een stage, solliciteerde ik niet direct na het gastcollege maar in het eerste semester daarna, zodat ik mij in februari volledig kon focussen op stagelopen. Er stonden meerdere vacatures online voor verschillende stageplekken bij Studio Louter. De vacature voor Stagiair Content Producer sprak mij het meest aan. In mijn motivatiebrief schreef ik over het leren schrijven voor een breder publiek en om te leren hoe ik mijn opgedane onderzoek vaardigheden in kan zetten. Naast, zoals gebruikelijk, mijn CV en motivatiebrief, werd in de vacature ook gevraagd naar een zelfgeschreven artikel. Ik had zelf alleen ervaring met het schrijven van essays en gelukkig

1 www.studiolouter.nl

(4)

mocht ik dat ook inleveren. Ik werd uitgenodigd voor een gesprek. Nadat ik mij goed voorbereid had, maakte ik de twee uur durende treinreis naar Amsterdam en ging ik na het sollicitatiegesprek met een goed gevoel weer terug naar Groningen. Een kleine week later werd ik aangenomen als stagiair Content Producer, met de mededeling dat ik goed voorbereid was. Vanaf drie februari kon ik beginnen. Om de meeste ervaring in verschillende fases van tentoonstellingen op te doen, liep ik zes maanden stage.

Voor u ligt het verslag van mijn stage bij Studio Louter, waarbij ik eerst in zal gaan op Studio

Louter als organisatie en vervolgens op de werkzaamheden die ik tijdens mijn stage heb

uitgevoerd. Tot slot geef ik een evaluatie van de stage waarbij ik inga op mijn eigen

functioneren binnen de organisatie en mijn nieuwverworven vaardigheden.

(5)

1. Beschrijving van Studio Louter

Studio Louter is een full-servicestudio in Amsterdam, die onvergetelijke ervaringen ontwerpt en produceert voor bezoekers van musea. Dit gaat om creatief advies, van concept tot productie door middel van film en interactie. Studio Louter gelooft dat mensen betekenisvolle verhalen nodig hebben om de wereld beter te begrijpen. Hoe meer emotioneel betrokken mensen raken bij een dergelijk verhaal, hoe beter zij dit verhaal onthouden. De aanpak van Studio Louter heet Emotion Design, want wat je voelt, blijft je bij. Een team van specialisten uit verschillende disciplines ontwerpt, maakt en regisseert met behulp van Emotion Design alle elementen voor een onvergetelijke ervaring.

²

1.1. De organisatiestructuur

Studio Louter is een organisatie die bestaat uit 17 medewerkers en vier stagiaires. Het bestuur bestaat uit drie partners. De Creative Partner en Managing Director is het hoofd van de afdeling AV. Hij is verantwoordelijk voor de conceptontwikkeling, storylines en audiovisuele producties van Studio Louter. Daarnaast zijn er twee Creative Partners, waarvan één de leiding heeft over de afdeling interactie. Hij is verantwoordelijk voor conceptontwikkeling, storylines, en alle software, multimedia en vormgeving van alle producties van Studio Louter.

De andere Creative Partner is verantwoordelijk voor de afdeling Content waarbij hij conceptontwikkeling, storylines en alle content producties overziet. Het managementteam bestaat uit deze drie partners en de andere Managing Director.

Studio Louter is een projectorganisatie, waarbij één medewerker een lijnfunctie heeft. Dit houdt in dat Studio Louter werkt met verschillende projecten waar tegelijkertijd aan gewerkt kan worden. Er is maar één medewerker met een lijnfunctie, namelijk de Communications Officer. De Communications Officer zorgt ervoor dat alle projecten gezien worden. Zij is verantwoordelijk voor de website, social media en de nieuwsbrief. Het nadeel van deze organisatiestructuur is dat er constant nieuwe projecten aangetrokken moeten worden. Om deze reden is er bij Studio Louter een apart team aangewezen. Dit team heet New Business.

Het bestaat uit de partners, projectmanagers en content producers. Zij kijken naar nieuwe projecten waaraan Studio Louter aan zou willen werken en bereiden pitches voor. Om de grote hoeveelheid aan projecten en New Business in goede banen te leiden, gebruikt Studio Louter de SCRUM-methode. Op deze methode ga ik in onderstaande paragraaf dieper in.

(6)

1.1.1. SCRUM-methode

“Scrum: A framework within which people can address complex adaptive problems, while productively and creatively delivering products of the highest possible value.”

³

Binnen Studio Louter wordt er gewerkt met de SCRUM-methode. De SCRUM-methode biedt een framework om op een flexibele manier producten af te leveren. Het is een term die origineel uit het rugby komt, waarbij met een team samengewerkt wordt om een doel te bereiken.

⁴

Samenwerking is erg belangrijk en men moet snel kunnen inspelen op plotselinge veranderingen. Het doel van de SCRUM-methode is het opleveren van snelwerkende producten, waardoor snel duidelijk wordt of iemand goed werk levert of niet. Dit geeft veel overzicht en laat goed zien hoeveel voortgang er wordt geboekt binnen projecten. De methode heeft ook als doel om snelle communicatie en teamwerk op te zetten waarbij een grotere betrokkenheid van de teamleden en een betere concentratie ontstaat op een overzichtelijk deel van het project.

SCRUM is gebaseerd op drie pilaren, namelijk: transparantie, inspectie en aanpassingsvermogen. Verschillende onderdelen van het proces moeten zichtbaar zijn voor de mensen die verantwoordelijk zijn voor de uitkomst. Dit betekent dat er goed gecommuniceerd moet worden en dat er een gezamenlijk begrip is over waar eraan gewerkt wordt. Inspectie betekent het evalueren van het werk. Het gaat om het monitoren van de voortgang van projecten en het creëren van bewustzijn voor wat er allemaal voor een deadline moet gebeuren. Het aanpassingsvermogen gaat over het eventueel aanpassen van producten.

Wanneer iets buiten de parameters valt van een project of product is het de bedoeling dit zo snel mogelijk aan te passen om verdere afwijking te voorkomen.

Studio Louter past de SCRUM-methode toe voor de dagelijkse gang van zaken binnen het bedrijf. De methode is wel aangepast om beter te passen bij de creatieve processen van het bedrijf. Zo werkt Studio Louter wel met de dagelijkse stand-ups oftewel de daily scrum. Dit zijn korte vergaderingen waarin iedereen bespreekt wat hij of zij die dag gaat doen aan de hand van de producten die op het bord hangen. Het doel van deze stand-up is het verbeteren van de samenwerking, het evalueren van de voortgang van de verschillende producten, het voorkomen van extra vergaderingen verspreid over de rest van de dag, het identificeren van

3 K. Schwaber en J. Sutherland, The Definitive Guide to Scrum: The Rules of the Game (2017), 3.

4 Het gehele stuk over SCRUM komt uit bovenstaande gids. Daarnaast komen de beschrijvingen over de toepassing van SCRUM bij Studio Louter uit mijn dagelijkse ervaringen met SCRUM en twee gesprekken met een van de partners van Studio Louter over de bedrijfsvoering bij Studio Louter.

(7)

problemen in een vroeg stadium en het verhogen van het kennisniveau van medewerkers over de verschillende lopende projecten. De daily scrum is altijd op hetzelfde moment van de dag om complexiteit in agenda’s te voorkomen. Wat er per week wordt ophangen op het bord, wordt besproken in het productlijstoverleg oftewel de refinement. Elk product dat wordt opgehangen, heeft een aantal punten. Aan de hand van de punten wordt duidelijk hoeveel tijd er besteed kan worden aan het desbetreffende punt. Ook deze refinement is altijd op hetzelfde moment in de week. Drie van de vier disciplines hanteren de SCRUM-Methode. Het projectmanagementteam gebruikt dit niet.

Bij Studio Louter wordt er gewerkt met twee SCRUM-teams. Een SCRUM-team bestaat

uit een product owner, het developmentteam en een scrum master. Dit team is zelf-

functionerend en cross-functioneel. Zo kiest het team zelf hoe zij het beste werken en hebben

zij alle competenties om hun gezamenlijke doel te bereiken. De product owner bij Studio

Louter is lid van het projectmanagementteam. Dit team leidt de refinement en overziet alle

projecten. Daarnaast vervangt het als het ware de klant als product owner. Dit team doet het

klantcontact en als product owner voor de klant waarborgen zij in overleg onder andere de

deadlines en kosten. Het developmentteam bestaat bij Studio Louter uit medewerkers van de

drie andere disciplines. Zij werken aan de producten en zorgen ervoor dat deze op tijd klaar

zijn. Van deze medewerkers wordt verwacht dat zij gestructureerd en georganiseerd kunnen

werken zodat de deadlines aan het einde van de week gehaald worden. De

verantwoordelijkheid voor het resultaat van de producten ligt ondanks de specialisaties van de

medewerkers bij het hele team. De scrum master heeft de leiding over de daily scrum. Dit

houdt in dat diegene verantwoordelijk is voor ieders begrip over SCRUM an sich, maar ook

sturing geeft aan de daily scrum. De scrum master is in dienst van product owner, doordat hij

of zij verzekert dat producten daadwerkelijk gedaan zijn. Hij of zij helpt bovendien het

development team te begrijpen waarom er heldere en behapbare producten nodig zijn en hij of

zij begrijpt hoe te plannen in een constant veranderende omgeving en snapt hoe er maximale

waarde uit de producten gehaald kunnen worden. De scrum master werkt ook in dienst van

het developmentteam. Hij of zij helpt het team met het creëren van hoogwaardige producten,

herkent problemen en lost ze samen met het development team op. Ten derde werkt de scrum

master ook voor de organisatie, waarbij de scrum master de organisatie leert wat SCRUM

inhoudt, hij of zij plant scrum implementaties in het bedrijf, veroorzaakt veranderingen

waardoor de productiviteit van het scrum team wordt verhoogd en werkt met andere scrum

masters samen om de effectiviteit van SCRUM in de organisatie te verhogen.

(8)

1.1.2. De vier disciplines van Studio Louter

Alle werknemers binnen Studio Louter vallen onder vier disciplines. Dit zijn: content en research, development, design en projectmanagement. Het projectmanagementteam is het team wat overzicht houdt over alle projecten. Alle projecten binnen Studio Louter hebben een eigen projectleider. Het is de taak van deze projectleiders om de verschillende projecten binnen het van tevoren bepaalde tijdsframe en binnen het budget te laten slagen. Zij onderhouden ook hoofdzakelijk contact met de klant. Daarnaast heeft Studio Louter een designteam. Dit team is verantwoordelijk voor alles wat binnen het bedrijf met design te maken heeft. Ten derde is er de discipline development. Binnen Studio Louter zijn deze medewerkers verantwoordelijk voor alle programma’s die worden ontwikkeld. Dit gaat om games, apps, touchscreens, installaties, Kinect en websites.

⁵

Deze geprogrammeerde interactives zijn voor Studio Louter een middel om een doel te bereiken. Het moet zinnig worden ingezet en onderschikt blijven aan het kerndoel van de tentoonstellingsruimte.

Tenslotte is er de discipline content en research. Dit is de discipline waar ik tijdens mijn stage onder viel. Deze medewerkers zijn verantwoordelijk voor de tentoonstellingsconcepten en de storylines. Samen met ruimtelijk vormgevers en de klant ontwikkelt dit team de tentoonstellingsconcepten en is samen met de opdrachtgever verantwoordelijk voor de inhoud van een app, film of tentoonstelling. Binnen content en research worden er de volgende dingen gedaan: contentschema maken, synopsissen schrijven, storylines schrijven, emotion designs schrijven, tekstplannen schrijven.

Er is een duidelijke verdeling tussen de disciplines, maar het is van groot belang dat de mensen van verschillende disciplines samenwerken. Zo zijn er producten die door Studio Louter worden gedaan, die alleen mogelijk zijn wanneer meerdere disciplines elkaar aanvullen. Zoals bij het maken van een ontwerpboek, waar content en research en design vaak samenkomen. Alleen wanneer de samenwerking tussen de disciplines goed gaat, loopt het project ook goed en wordt er een onvergetelijke ervaring voor bezoekers neergezet. Dit is in lijn met de SCRUM-methode, waarbij samenwerken één van de belangrijkste onderdelen is voor het succes van de projecten.

1.2. De belangrijkste werkmethode voor de afdeling content: Emotion Design

De methode die bij Studio Louter wordt gebruikt om een tentoonstelling of een onderdeel van een tentoonstelling tot een succes te laten worden, is emotion design.

⁶

Dit is een methode

5 Kinect is een spelen ontspanningservaring zonder een controller.

6 Zie bijlage 1 voor een overzicht van de stappen in het emotion design.

(9)

waarbij conceptualiseren centraal staat en die speciaal ontwikkeld is door Studio Louter. Voor Studio Louter moet er in een tentoonstelling altijd een kerndoel zijn: wat vertellen we waarom aan wie?

⁷

Het emotion design bestaat uit vier onderdelen. De feiten, de betekenis, de emotie en hoe. Bij de feiten draait het om wat je leert bij in een tentoonstellingsruimte. De betekenis staat voor waarom dit belangrijk is voor de bezoeker. De emotie gaat om hoe de bezoeker dit ervaart en het hoe gaat om hoe die ervaring tot de bezoeker komt. De feiten worden aangeleverd door de klant/opdrachtgever. Vanuit de input die de klant heeft gegeven, gaat Studio Louter verder werken. Dit gebeurt vaak door het maken van een contentanalyse. Wat heeft de klant precies opgestuurd en welke boodschap wil de klant hiermee overbrengen?

Vanuit dit punt wordt de betekenis geformuleerd. Waarom is dit belangrijk voor de bezoeker?

Dit gaat samen met de emotie die de bezoeker bij de tentoonstellingsruimte voelt. Deze twee stappen zijn in samenwerking met de klant, waarbij de verhoudingen van inbreng kunnen variëren. Soms levert de klant al een bepaald verhaal aan, soms bedenkt Studio Louter dit zelf aan de hand van de input van de klant. Voor het vierde punt, het ‘hoe’, gaat het om de middelen die worden gebruikt om de feiten, de betekenis en de emotie over te brengen.

De vier bovengenoemde onderdelen komen in één zin terug in het emotion design.

Allereerst wordt in het objectieve verhaal de feiten verteld: wat laat de tentoonstellingsruimte je zien? Daarna wordt in het subjectieve verhaal uitgelegd wat de onderliggende boodschap van de tentoonstelling is. Vervolgens wordt bij emotie uitgelegd hoe de bezoeker zich voelt tijdens en na de tentoonstelling. Onder het kopje: ‘hoe neem ik dat tot mij?’, wordt het laatste punt uitgelegd.

⁸

Vanuit het emotion design wordt de rest van de tentoonstellingsruimte opgebouwd. Het emotion design geeft het team houvast tijdens het creëren van de rest van de tentoonstelling.

Door deze methode wordt creativiteit in het verdere proces gestimuleerd en tegelijkertijd kadert het ook de mogelijkheden. Wanneer inhoud niet in het emotion design past, hoort ook niet in de tentoonstellingsruimte of in de storyline voor te komen. De desbetreffende input draagt dan niet bij aan het verhaal wat er verteld wordt. Concluderend kan er dus gezegd worden dat het emotion design de ruggengraat vormt van een tentoonstelling.

8 Zie voor een voorbeeld van een emotion design waar ik aan heb meegewerkt in bijlage 2.

(10)

2. Beschrijving van werkzaamheden 2.1 Afspraken en Leerdoelen

Mijn stage bij Studio Louter liep van 03 februari tot 31 juli. Normaal gesproken was ik vier

dagen in de week aanwezig op de studio van 09.00 uur tot 18.00 uur. Een enkele keer heb ik

een avond doorgewerkt of een dag vrij gehad. In totaal heb ik ongeveer 183 dagen

stagegelopen wat in mijn geval neer kwam op rond de 1647 uren. Bij Studio Louter werkt

iedereen op één verdieping waarbij de projectmanagers in het midden een eigen ruimte

hebben met een deur die dicht kan. In mijn tijd op kantoor is die deur echter nooit dicht

(11)

geweest. Iedereen had een vaste plek. Tussen alle andere bureaus stond een grote tafel: het stagiaire-eiland. Met de drie andere stagiaires zat ik aan deze hele grote tafel en had ik eigen computer tot mijn beschikking. Mijn stagebegeleider zat recht achter mij. Door de grote open ruimte en de open communicatie tussen de werknemers kon ik altijd aan iedereen vragen stellen en ving ik ook veel op over de werkzaamheden van de andere stagiaires en werknemers van verschillende disciplines.

De vacature Stagiair Content Producer wordt door Studio Louter als volgt omschreven:

De content producers vormen het inhoudelijk hart van het bedrijf. Een team van (kunst)historici doet redactiewerk, onderzoekt en schrijft teksten voor films, tentoonstellingen en games:

 Je draait mee als volwaardig lid van het interactieteam en je bent betrokken bij meerdere lopende producties van Studio Louter.

 Je bent verantwoordelijk voor research op inhoudelijk gebied.

 Je schrijft teksten.

 Je houdt tijdens je stage minimaal één presentatie voor het hele team van Studio Louter over een onderwerp naar keuze.

 Je draagt bij aan de dagelijkse taken in de studio.

De werkzaamheden werden vastgelegd via e-mail, omdat ik destijds nog in Groningen woonde en het bedrijf in Amsterdam is. Dit zijn de werkzaamheden die in mijn stagecontract werden vastgesteld:

 Ontwikkelen van tentoonstellingsconcepten

 (beeld)research

 Schrijven van synopsissen

 Scenario’s en voice-over teksten schrijven voor films

 Teksten schrijven voor applicaties, verdiepingsschermen en games

 Meedenken over ontwerpprocessen

 Bezoekersonderzoeken en producties testen.

Naar aanleiding van deze werkzaamheden heb ik mijn stageplan verschillende leerdoelen

opgesteld met de daarbij behorende te verwerven competenties:

(12)

 Allereerst wil ik mijn aanpassingsvermogen vergroten. Doordat Studio Louter een hectisch bedrijf is, zou ik graag meer ervaring op willen doen met afwisselende processen binnen het bedrijf en de manier waarop ik mijzelf daarin beweeg. Naast flexibeler willen kunnen werken, moet daarbij de kwaliteit van het werk even goed blijven of zelfs beter.

 Ook wil ik leren hoe je effectief doelen stelt. Door middel van de SCRUM-methode die wordt gebruikt in dit bedrijf wil ik behapbare en haalbare doelen leren stellen.

Hierbij is een overzicht van de taken die nog moeten gebeuren belangrijk.

 Daarnaast wil ik mijn leervermogen vergroten. Omdat er bij Studio Louter in totaal ongeveer twintig projecten per week lopen (soms wat meer en soms wat minder) is er veel informatie om te vergaren. Ook zijn dit projecten die niet altijd over geschiedenis gaan. Om deze reden zou ik graag nieuwe informatie en ideeën sneller tot mij nemen om dit vervolgens te verwerken in het werkproces.

 Eén van de grootste leerpunten voor mij bij Studio Louter is het omzetten van academisch verworven kennis naar informatie voor een groter publiek. Hoe wordt informatie verwerkt, hoe presenteer je verschillende informatie en hoe kun je mensen betrekken bij een verhaal?

 Ten slotte wil ik leren hoe je conceptueel denkt. Bij Studio Louter wordt dit gedaan om vorm te geven aan producties. Ik zou graag willen leren hoe ik situaties en informatie in een meer omvattend kader kan plaatsen.

2.2. Werkzaamheden

Ik heb in mijn tijd als stagiaire bij Studio Louter aan verschillende projecten mee kunnen

werken met de volgende klanten/partners: het Koninklijk Belgisch Instituut voor

Natuurwetenschappen, een project genaamd “Levende Planeet”; Timmerwerf de Lier; de

Grote Kerk te Veere; “Zij voeren mee met de VOC”, in samenwerking met het Huygens

Instituut; een project met filmmuseum Eye; Waterlandsmuseum de Speeltoren; en het

Cruquius museum. Binnen de projecten heb ik in verschillende stadia meegewerkt,

bijvoorbeeld in de conceptfase, de ontwerpfase en de productiefase.

(13)

2.2.1. Conceptfase

2.2.1.1. Waterlandsmuseum de Speeltoren – Een baken in de tijd

Ongeveer de helft van mijn stagetijd heb ik gewerkt aan de tentoonstelling in het Waterlandsmuseum de Speeltoren.

⁹

Dit is een museum in Monnickendam die een tentoonstellingsruimte over de speeltoren van Monnickendam wil inrichten. Een speeltoren is een grote toren waar een carillon in geplaatst is. Studio Louter had voor dit project een subsidiabel concept geschreven en vanuit dit plan is een nieuw team begonnen aan de eerste fase van de tentoonstelling van dit museum. Voor dit project heb ik ontzettend veel vrijheid gekregen om creatief na te denken over het concept van de tentoonstelling. Dit begon met het maken van een contentschema. Een contentschema is een onderzoek naar de input die de klant heeft aangeleverd. Het is een hulpmiddel en een checkdocument voor een interne content producer. Door structuur aan te brengen in de input van de klant ontdekt de content producer welke informatie nog ontbreekt of waar vragen over ontstaan. Ook ontdekt de content producer zo of er nog meer onderzoek nodig is naar het onderwerp van de tentoonstelling.

Hierbij doet hij ook een inventarisatie naar de eventuele objecten die in de tentoonstellingsruimte een plek krijgen. Een contentschema geeft een overzicht van de objecten en overdrachtsmiddelen die worden ingezet en alle gaten die daarbij aan het licht komen.

Vanuit het contentschema hebben wij een storyline voor de gehele tentoonstelling gemaakt. Dit hebben wij gedaan aan de hand van emotion design. Voor de tentoonstelling heb ik in samenwerking met mijn stagebegeleider en de creative director het emotion design geschreven. Ik heb hiervoor de aanzet gedaan en zij hebben dit aangevuld.

¹⁰

Het design omvat het objectieve verhaal, een subjectief verhaal, ‘hoe neem ik dit tot mij’ en de emotie. Dit design leidt uiteindelijk tot een één-regel-concept. Dit is een overkoepelende kernboodschap van de volledige tentoonstelling, die in één zin uitlegt waar de tentoonstelling over gaat. Ook dit heb ik in samenwerking met de eerdergenoemde collega’s uitgewerkt.

Nadat de storyline vaststond ben ik samen met het team gaan werken aan het schetsontwerp (SO). Een SO omvat veel zaken voor een tentoonstelling. Het is in feite het eerste ontwerp van de tentoonstelling waar de klant feedback op kan geven. In een SO komen de volgende zaken aan bod: emotion design, één-regel-concept, vlekkenplan, grafische richting (moodboard), vormgevingsconcept, storyline per onderdeel, raming op basis van

9 https://www.despeeltoren.nl

10 Voor het emotion design van de tentoonstelling ‘Een baken in de tijd’, zie bijlage 3.

(14)

eigen inschatting, planning, vragen aan de klant en overwegingen.

¹¹

Een SO wordt gemaakt met verschillende partijen. Het is altijd in samenwerking met een ruimtelijke vormgever en het is voor, maar het liefst in samenwerking met, de klant. Voor het specifieke SO van het Waterlandsmuseum heb ik gewerkt aan het emotion design, het één-regel-concept en de synopsis per onderdeel.

¹²

De synopsis per onderdeel omvat weer meerdere zaken om de klant meer inzicht te geven in de ontwikkeling van de tentoonstelling. Belangrijk hierbij is een emotion design toegespitst op het specifieke onderdeel van de tentoonstelling, een één-regel- concept, het overdrachtsmiddel, de inhoudelijke elementen (dit kunnen ook objecten zijn) en een ruimtelijke impressie of moodbeelden.

De tentoonstelling bestaat uit vier grote onderdelen gebaseerd op de indeling van de Speeltoren zelf: het uitzicht, de verschillende objecten die technieken van de toren laten zien, de speeltrommel en het instrument, de klavier zelf. Deze delen zijn uitgemond in vier verschillende exhibits waarbij je op de zolder echt het gevoel krijgt dat je in de speeltoren bent. Er wordt een uitzichtpunt gebouwd waar in drie kijkers verschillende verhalen worden verteld over Monnickendam door middel van een animatie. Ten tweede tonen verschillende objecten de ingewikkelde technieken van de speeltoren. Daarnaast is er een exhibit waar je zelf kan spelen op een klavier en toont een film de schoonheid van verschillende onderdelen van de toren. Voor deze onderdelen heb ik een aanzet gedaan voor de storylines per onderdeel. Ook heb ik zo veel mogelijk de inhoudelijke elementen geformuleerd en was ik aanwezig bij de presentatie van het SO aan de klant. De klant moest instemmen met de richting van het SO voordat Studio Louter verder kan werken aan het project.

De volgende stap voor het Waterlandsmuseum was het voorlopig ontwerp (VO).

¹³

Op basis van feedback van de klant wordt het VO geschreven. Het VO is dus een uitwerking van het SO. Hierbij worden synopsissen per onderdeel geschreven, worden elementen van het SO aangescherpt en worden extra zaken toegevoegd. Zo komen er extra grafische afbeeldingen om de ideeën van Studio Louter nog verder vorm te geven. Ook wordt er bijvoorbeeld een tekstplan toegevoegd. Een tekstplan is een document waarin staat hoeveel en waar de tekst geplaatst gaat worden in de tentoonstellingsruimte. Het biedt de klant, de ontwerper en jezelf een kader om te vertellen hoe de content wordt verteld. Het geeft precies aan waaraan een tekst moet voldoen. Dit is een document wat continu kan ontwikkelen. Het vertelt ook welke

11 Een vlekkenplan is een ruwe of voorlopig indeling van een gebouw. In het geval van Studio Louter gaat dit om de tentoonstellingsruimte. Ook komt hierbij de routing aan bod. Zoals het woord al doet vermoeden geeft dit bestand/afbeelding aan hoe de bezoeker door de tentoonstellingsruimte gaat lopen.

12 Deze elementen zijn te vinden in bijlage 3, 4, en 5.

13

(15)

tone of voice de teksten hebben en in welke talen de informatie wordt verstrekt. Ik heb voor deze tentoonstelling een aanzet gedaan voor de synopsissen per onderdeel en het tekstplan.

¹⁴

2.2.1.2. Huygens Instituut – ‘Zij voeren mee met de VOC’

In samenwerking met het Huygens Instituut doet Studio Louter een project over de opvarenden van de VOC.

¹⁵

Aan de hand van een big data experience wordt het verhaal verteld over de opvarenden en laat dit project zien dat de VOC meer was dan de geoliede multinational machine. Voor het Huygens instituut heb ik meegeschreven aan het emotion design en heb ik deelgenomen aan een ontwerpsessie waar wij in samenwerking met twee experts op het gebied van de VOC vragen gingen bedenken die gesteld konden worden aan de opvarenden.

2.2.1.3. Filmmuseum Eye – 360 graden panorama

In samenwerking met het filmmuseum Eye ontwikkelt Studio Louter een ervaring in de 360 graden panorama ruimte van het museum om de verscheidenheid en variëteit van de filmcollectie van Eye te laten zien.

¹⁶

Om te testen of het concept van Studio Louter aansloeg is bij mij en een andere stagiair de test afgenomen. Daarna is deze proef bij potentiele bezoekers gedaan. Deze interviews heb ik getranscribeerd.

2.2.1.4. Haarlemmermeermuseum De Cruquius

Voor het Haarlemmermeermuseum de Cruquius maakte Studio Louter verdiepingsschermen met daarin hotspots.

¹⁷

Het is een tentoonstelling over het gemaal de Cruquius dat rond 1840 het Haarlemmermeer heeft leeggepompt. Voor de verdiepingsschermen heb ik onderzoek gedaan naar de geschiedenis van de Cruquius en hoe stoom en stoommachines werken. Ook heb ik hier beeldresearch gedaan om in afbeeldingen de werking van stoom duidelijk te maken.

2.2.1.5. Antwerpen – Het Steen

Voor het Steen in Antwerpen maakt Studio Louter een belevingsparcours.

¹⁸

De bedoeling is dat toeristen in de stad Antwerpen als eerst naar het Steen komen om vervolgens de stad

14 Zie bijlage 5 en bijlage 6 voor deze onderdelen.

15 https://www.huygens.knaw.nl 16 https://www.eyefilm.nl

17 https://www.haarlemmermeermuseum.nl 18 https://www.visitantwerpen.be/nl/het-steen

(16)

verder te kunnen ontdekken. Voor verschillende onderdelen in de tentoonstelling heb ik beeldresearch gedaan. Bijvoorbeeld voor het onderdeel over de haven en over de ontwikkeling van het Steen en de stad Antwerpen vanaf het jaar negenhonderd tot 2020.

2.2.2. Productiefase

2.2.2.1 Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen; Levende Planeet

Mijn stage bij Studio Louter begon met het project van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen.

¹⁹

Het project heeft de titel ‘Levende Planeet’. In deze tentoonstelling leert de bezoeker dat er ontelbare organismen leven op de aarde en dat al dat leven een gemeenschappelijke oorsprong heeft en verbonden is met de omgeving en met elkaar. Studio Louter heeft voor deze tentoonstelling de AV en de multimedia gemaakt. Het project was al in de eindfase en daarom waren de taken die ik kon oppakken productietaken. Het grootste gedeelte van mijn takenpakket voor dit project bestond uit het doen van beeldresearch naar de organismen die in deze tentoonstelling zijn opgenomen. Daarnaast heb ik ook al deze organismen ingevoerd in het CMS.

²⁰

Dit ging om circa achthonderd organismen in vier verschillende talen met allemaal een foto of video, een kaart waarop hun habitat aangegeven was, sekse, soort, leeftijd, status van bedreiging, silhouet, Latijnse naam en eventueel een anekdote. Naast de beeldresearch heb ik ook onderzoek gedaan naar de leefgebieden van de dieren en heb ik in samenwerking met de stagiaire design de kaarten gemaakt waarop het habitat aangegeven staat. Het CMS wordt overgedragen aan de klant. Het KBIN had echter nog niet met het CMS gewerkt. Om deze reden heb ik een handleiding geschreven voor het KBIN zodat het museum na de oplevering zelf aanpassingen zou kunnen doen aan de AV of multimedia in het museum.

Een ander deel van de tentoonstelling waren projecties waarin silhouetten van dieren bewogen en met je meeliepen door de tentoonstelling. Hiervoor heb ik tevens beeldresearch gedaan om de juiste dieren uit te zoeken. Het bleef echter niet bij beeld, want ik heb ook onderzoek gedaan naar de audio die nu op zaal te horen is.

Voor Brussel Levende Planeet mocht ik aan het eind van mijn stage in juli mee naar het museum zelf om te zien hoe de tentoonstelling eruitziet. Op het werkbezoek heb ik in samenwerking met een designer foto’s gemaakt van ontbrekende organismen en ben ik alle

19 https://www.naturalsciences.be/nl/museum/home. Hierna wordt er verwezen naar Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen met de afkorting‘KBIN’.

20 Het CMS is eigenlijk de backoffice van een tentoonstelling. Hierin wordt alle informatie ingevuld die op een verdiepingsscherm te zien is.

(17)

schermen afgelopen om deze te controleren. Verder hielp ik waar nodig. Zo heb ik bijvoorbeeld aanpassingen aan het geluid gedaan.

2.2.2.2. Timmerwerf de Lier

Naast het project van het KBIN was de Timmerwerf de Lier ook een project waar ik in de productiefase aan heb meegewerkt.

²¹

Het doel van dit project is het ontdekken van schatten op een oude rommelzolder van een timmerman. Op deze zolder komt een son-et-lumière.

Oftewel, met licht- en geluidseffecten wordt een geschiedenis tot leven gewekt. Verschillende delen van de zolder worden één voor één opgelicht. Naast deze installatie heeft Studio Louter ook verdiepingsschermen ontworpen. Ik heb gewerkt aan één van deze schermen. Hierop werd een applicatie gemaakt waarvan de inhoud nog geplaatst moest worden. Deze taak heb ik uitgevoerd. Daarnaast heb ik twee korte scripts geschreven die uitleg geven over de werking van verschillende historische gereedschappen.

²²

2.2.2.3. Grote Kerk te Veere

Voor het project in de Grote Kerk te Veere heb ik beeldresearch gedaan.

²³

Je beleeft hier de geschiedenis door er zelf middenin te stappen. Eeuwenoude verhalen komen hier tot leven door middel van de nieuwste techniek. Verschillende verhalen over de kerk worden behandeld. Zoals de vraag waarom de kerk nooit is afgebouwd en het verhaal van Mary de verdwenen Schotse prinses. Daarnaast kun je diep in de penseelstreken van beroemde schilders duiken. Voor het laatste heb ik beeldresearch gedaan.

2.3. Nevenwerkzaamheden

Bij Studio Louter waren de stagiaires naast volwaardig lid van een team ook verantwoordelijk voor een aantal taken in de studio. Allereerst was er één stagiaire verantwoordelijk voor het bestellen van de wekelijkse boodschappen bij de Albert Heijn. Dit werd mijn verantwoordelijkheid. Daarnaast waren de stagiaires verantwoordelijk voor het maken en klaarzetten van de lunch. Om half twaalf ging ik samen met een andere stagiair naar de Albert Heijn om verse boodschappen te doen. Om kwart voor twaalf/twaalf uur begonnen we met het maken van een vers gerecht wat iedereen naast het standaard broodje kon eten. Om half één stond de lunch klaar en riepen wij iedereen om te komen eten. Het hele team van Studio

21 http://www.detimmerwerf.nl 22 Zie bijlage 7.

23 https://grotekerkveere.nl/en/

(18)

Louter eventueel met klanten en/of partnerbedrijven kwam om de grote bar bij de keuken staan en lunchte gezamenlijk. Vanuit de opleiding was met nadruk gezegd: “Laat het bedrijf je serieus nemen en zorg er bijvoorbeeld voor dat je niet elke dag de lunch moet maken”. Dit was dan ook iets waar ik een beetje tegenop zag. Maar uiteindelijk bleek dit een van mijn favoriete nevenwerkzaamheden. Naast dat ik nu een vol receptenboek met lekkere lunchgerechten heb, heb ik ook vaardigheden zoals organiseren en tijdsmanagement kunnen verbeteren. Daarnaast was de lunch hét moment waarbij het hele team samenkwam en iedereen elkaar nog beter leerde kennen. Het was een moment waarbij sociale cohesie werd gecreëerd en waardoor er meer open communicatie op de werkvloer ontstond.

Daarnaast waren de stagiaires ook verantwoordelijk voor het opnemen van de telefoon. De telefoon moest uiteraard netjes beantwoord worden en vaak werd er specifiek naar iemand gevraagd. Hierdoor leerden wij in de eerste week meteen alle mensen die bij Studio Louter werkten kennen. Naast de telefoon opnemen deden de stagiaires ook de deur open wanneer er werd aangebeld. De stagiaires brachten ook het glas en oud papier weg en zorgden dat er geen afwas op het aanrecht stond.

Deze taken waren de taken waar ik als student vanuit de Rijksuniversiteit Groningen op gewezen werd om niet te vaak te doen. Dit zou betekenen dat ik als stagiaire niet al te serieus genomen zou worden. Ik kwam er echter achter dat ik deze taken af en toe juist heel fijn vond om te doen. Het grootste deel van mijn tijd bij Studio Louter was ik bezig met creatieve processen of met het doen van onderzoek naar het onderwerp van een project. De nevenwerkzaamheden zorgden ervoor dat ik de werknemers van Studio Louter beter en sneller leerde kennen en het was vaak een aangename afleiding om even mijn gedachten te verzetten tijdens ingewikkelde denkprocessen.

2.4. Werken vanuit huis – de coronacrisis

Na zes weken gewerkt te hebben op de studio en gewend te zijn aan de omgeving en werkzaamheden als stagiair bij Studio Louter kwam het besluit van de overheid dat indien mogelijk mensen vanaf nu thuis moesten werken. Bij Studio Louter was het zeker mogelijk om ook thuis te werken en werd er besloten dat iedereen vanaf dat moment vanuit huis zijn werkzaamheden uit zou voeren. Voor mijn werkzaamheden veranderde dit niets. Mijn mentoraat werd in plaats van twee keer in de maand opgeschaald naar één keer in de week.

Dit ging organisch. Ik vond het fijn om aan het begin van de week alle werkzaamheden door

te spreken, zodat ik zelfstandig mijn week door kon komen. Wel bleven de daily scrums en

wekelijkse refinements gewoon doorgaan, maar dan digitaal. Zo was ik elke dag wel in

(19)

contact met mijn collega’s. Het contact veranderde natuurlijk wel en daarmee ook de communicatie. Waar ik mij eerst om kon draaien op de studio om vragen te stellen, ging dit nu digitaal. Dit was wel even wennen, maar uiteindelijk vond ik mijn draai daar wel in. Bij Studio Louter werkten wij met Zoom en Slack. Slack is een programma waarmee je met het hele team kan communiceren via verschillende kanalen en daarnaast ook persoonlijk kan chatten. Dit maakte de het gemakkelijk om vragen te stellen zonder dat daar een e-mail aan te pas kwam. Concluderend durf ik te zeggen dat COVID-19 voor mij, mijn stage nauwelijks heeft beïnvloed. Ik heb ondanks COVID-19 alles uit mijn stage kunnen halen en zijn mijn werkzaamheden niet anders dan op de studio.

3. Evaluatie

Na zes maanden stagelopen kan ik terugblikken op een hele leuke, maar vooral ook leerzame

tijd. Naast dat ik een goede inkijk heb gekregen in hoe het is om voor een creatief bedrijf te

werken, heb ik ook meer kunnen ontdekken waar mijn kwaliteiten en interesses op

werkgebied liggen. Dit ga ik in deze evaluatie behandelen. Ik heb een ontzettend fijne tijd

(20)

gehad bij Studio Louter, op de studio in Amsterdam en vanaf mijn eigen werkplek uit huis. Ik ben blij dat ik de eerste zes weken op de studio heb kunnen werken, zodat ik mijn collega’s en de werkzaamheden heb kunnen leren kennen.

Voordat ik begon aan mijn stage had in mijn stageplan verschillende leeruitkomsten met te verwerven competenties geformuleerd. Eén van deze leeruitkomsten was het vergroten van mijn aanpassingsvermogen. Dit is namelijk iets wat ik in de opleiding miste. Hier werkte ik toch voornamelijk aan langetermijnzaken zoals essays. Ik denk dat mijn aanpassingsvermogen zeker is vergroot zonder dat dat ten koste is gegaan van de kwaliteit van mijn werk. Dit komt onder andere doordat je bij Studio Louter vanaf begin meedraait in een team. Je wordt vrijwel direct aan de slag gezet en moet zelf inlezen in de projecten waar je aan gaat werken. In het begin is dit één project tegelijkertijd. Naarmate de tijd verstreek tijdens mijn stage werkte ik aan meerdere projecten in een week, werden er veel dingen tussendoor gevraagd en merkte ik dat ik steeds makkelijker kon schakelen tussen de projecten. Ik hoefde mij niet telkens opnieuw in te lezen, waar ik dat aan het begin wel moest doen.

Een andere leeruitkomst was het stellen van effectieve doelen. Het werken met deadlines is een student uiteraard niet vreemd. Het werken met korte behapbare doelen is echter iets wat ik niet altijd deed. Dankzij het gebruik van SCRUM werd het gebruikelijk om taken over binnen een week af te handelen. Het uiteindelijke doel van het afleveren van een tentoonstelling wordt opgedeeld in kleinere stukken om zo overzichtelijk te houden wat er gedaan is en wat er nog moet gebeuren. Voor projecten zoals het Waterlandsmuseum de Speeltoren werden er per week grotere taken opgesteld zodat meerdere medewerkers hier aan konden werken, bijvoorbeeld het schrijven van een VO. Voor mijzelf heb ik toen deze taak opgedeeld in de zaken die ik moest doen voor dit VO en in verschillende notities op het bord gehangen. Wanneer ik een taak af had kon mijn begeleider dit controleren, waarna ik of met de feedback aan de slag kon of verder kon gaan met mijn andere taken. Ik heb zeker het gevoel dat ik nu effectiever doelen kan stellen en kan beter inschatten hoe lang ik over verschillende taken doe.

Eén van mijn grootste leeruitkomsten bij Studio Louter was het leren omzetten van

onderzoek naar informatie voor een breder publiek. Schrijven is heel belangrijk voor de

master History Today en bij alle vakken moet een goed geschreven essay worden ingeleverd,

waarbij bronnenonderzoek van groot belang is. Naast mijzelf academisch goed te kunnen

verwoorden denk ik dat het ook van belang is om informatie te kunnen verwerken en te

kunnen overbrengen aan anderen. Een goed voorbeeld hiervan uit mijn stage is het schrijven

(21)

van een filmtekst voor een tentoonstelling voor timmerwerf de Lier. Hiervoor moest ik eerst onderzoek doen naar hoe historische, technische gereedschappen werkten en kijken hoe ik dit duidelijk kon uitleggen aan een bezoeker. In de bijlage is de uitkomst van deze filmtekst te vinden. Omdat ik veel in de conceptfase van verschillende projecten heb gewerkt en niet in de productiefase, heb ik het idee dat ik mij hier meer in had kunnen ontwikkelen.

Het vergroten van mijn leervermogen was een volgend doel van mijn stage. Doordat er veel lopende projecten waren waaraan ik heb meegewerkt, heb ik ook veel onderzoek naar verschillende onderwerpen gedaan. Hierbij kwam de opleiding geschiedenis erg goed van pas, want daardoor kan ik goed informatie filteren en hoofd- en bijzaken scheiden. Ik heb kennis opgedaan over onderwerpen waar ik in eerste instantie dacht geen interesse voor te hebben, zoals carillons en stoomgemalen. Het blijft interessant om nieuwe dingen te leren, ondanks dat deze niet persé in je interessegebied liggen. Ik durf niet te zeggen dat ik mijn leervermogen heb vergroot. Wel kan ik concluderen dat naarmate je begrip en kennis groeit van een project, het ook gemakkelijker is om te leren over zaken waar je in eerste instantie moeite mee had.

Ten slotte wilde ik bij Studio Louter leren hoe ik conceptueel kan denken. Deze leeruitkomst heb ik zeker gehaald. Dit dankzij het meerdere keren schrijven van emotion designs, storylines en synopsissen. Doordat Studio Louter elke tentoonstelling tot een kernboodschap van één zin terugbrengt, leer je de belangrijkste zaken scheiden van bijzaken.

Ook leerde ik bondiger schrijven. Ik denk dat ik hier in de toekomst in elke baan wat aan heb.

Bronnenlijst Websites

https://www.detimmerwerf.nl

(22)

https://www.despeeltoren.nl https://www.eyefilm.nl https://grotekerkveer.nl/en/

https://www.haarlemmermeermuseum.nl

https://www.naturalsciences.be/nl/museum/home https://www.studiolouter.nl

https://www.visitantwerpen.be/nl/het-steen

Literatuur

K. Schwaber en J. Sutherland. The Definitive Guide to Scrum: The Rules of the Game (2017).

Bijlagen

Bijlage 1: Stappen Emotion Design

(23)

Emotion Design

Feiten Betekenis Emotie Hoe

Emotion Design

Wat leer ik? Waarmee wek ik

die ervaring op?

Feiten Hoe

Waardoor ga ik dit ervaren?

Waarom is dit belangrijk?

Emotie Betekenis

Designer/

interpretatie Samen!

Opdrachtgever

Emotion Design

Wat leer ik? Waarmee wek ik

die ervaring op?

Feiten Hoe

Waardoor ga ik dit ervaren?

Waarom is dit belangrijk?

Emotie Betekenis

Bijlage 2: Voorbeeld Emotion Design Cruquius Hotspots

Dit emotion design komt uit het ontwerpboek van de hotspots die wij hebben gemaakt voor

het Haarlemmermeermuseum de Cruquius.

(24)

Bijlage 3: Emotion Design Waterlandsmuseum de Speeltoren

Dit emotion design komt uit het Voorlopig Ontwerp van het Waterlandsmuseum de

Speeltoren.

(25)

Bijlage 4: Eén-regel-concept Waterlandsmuseum de Speeltoren

Dit een-regel-concept komt uit het Voorlopig Ontwerp voor het Waterlandsmuseum de

Speeltoren.

(26)

Bijlage 5: Voorbeeld synopsis Waterlandsmuseum de Speeltoren

Dit is een van de synopsissen die ik heb geschreven voor een onderdeel van de tentoonstelling

voor het Waterlandsmuseum de Speeltoren. Dit komt uit de powerpoint van het VO.

(27)

2. Uitkijkpunt – Baken in de tijd

1-regel-concept

Door drie kijkers ontdek ik het huidige uitzicht van de Speeltoren en zie ik dat de Speeltoren een baken was in de geschiedenis van Monnickendam.

Visitor journey

Wanneer de bezoeker de ruimte in komt, ziet hij allereerst de top van de toren in de tentoonstellingsruimte staan. Het is het uitzichtpunt van de Speeltoren met drie kijkers erin.

Als je door de kijkers staart zie je eerste het hedendaagse uitzicht van de toren. Hierna verandert het beeld en zie je per kijker een periode uit de geschiedenis van

Monnickendam waarin de Speeltoren de rol van baken vervult. De periodes die getoond worden zijn vanaf de tijd wanneer de Speeltoren is gebouwd. Deze kijkers worden gebruikt om te laten zien dat de Speeltoren, ondanks de vele veranderingen van Monnickendam zelf, altijd hetzelfde is gebleven.

Overdrachtsmiddel

Drie kijkers met ieder afzonderlijk een andere video.

2. Uitkijkpunt – Baken in de tijd

Hoofdvraag

Welke rol vervulde de Speeltoren in de stad Monnickendam?

Antwoord-in-een-zin

De Speeltoren was een baken van macht, een baken van traditie en een baken van hoop en altijd een vast beeld in de stad waar mensen op terug konden vallen.

Inhoudelijke elementen De Speeltoren als baken van macht De Speeltoren als baken van traditie en glorie De Speeltoren als baken van hoop en houvast

(28)

2. Uitkijkpunt– Baken van macht en ritme

Hoofdvraag

Waarom/ hoe kan de toren gezien worden als een baken van macht en ritme?

Antwoord-in-een-zin

Tijdens een bloeiperiode van handel in Monnickendam (vanaf 1575) is de toren gebouwd vanwege een interstedelijke prestigestrijd en omdat de handel gebaat was bij een objectieve tijdsmeting.

Inhoudelijke elementen

Monnickendam was lange tijd een grote handelsstad. Dankzij de ligging van de stad konden schepen goed aanmeren. Er ontstond een goede handel bijvoorbeeld met de Oostzeelanden. Lange tijd concurreerden Monnickendam met het nabijgelegen Amsterdam. De huidige vorm van de Speeltoren ontstond in de zestiende eeuw. Door de Reformatie werden alle bezittingen van de kloosters Galilea en Mariëngaarde ingenomen en met de opbrengst hiervan werd de toren vernieuwd.

Handel is gebaat bij goede afspraken en objectieve tijdmeting. Iedere grote stad in Nederland had een toren als staande klok, zo ook Monnickendam. Daarnaast werd de Speeltoren gebouwd als statussymbool in een interstedelijke prestigestrijd.

De handel van vroeger en nu is in sommige opzichten niet veranderd. Er zijn nog steeds scheepswerven en rokerijen in Monnickendam. Door deze verschillende beelden te tonen ziet de bezoeker ook het ritme en de houvast van de toren.

• Scheepswerven

• Zoutketen: “Sout beter als Gout”

• Vis veilingen

• Rokerijen (misschien ook huidige rokerijen laten zien)

• Concurrentie met Amsterdam?

• De waag

• Kaasmakerijen

• Handel met Oostzeelanden

• Stadsgerichte veeteelt

• Touwslagers.

Bijlage 6: Tekstplan Waterlandsmuseum de Speeltoren

Tekstplan

In dit tekstplan zijn alle teksten opgenomen die worden getoond in de grafsche laag.

Alle teksten zijn in het Nederlands en Engels.

In de tentoonstelling komen de volgende grafsche teksten voor:

• A-tekst

• B-tekst

• Clusterteksten

• Objectteksten

• Uitlegtekst bij de hands ons

A-tekst

De A-tekst is de introductietekst van de tentoonstellingsruimte. In deze tekst wordt de bezoeker welkom geheten. De bezoeker krijgt een korte geschiedenis van de Speeltoren en begrijpt na het lezen van de tekst wat het concept is achter de tentoonstelling: de bezoeker ontdekt de verschillende onderdelen van de toren en leert zo dat de Speeltoren een baken is voor de stad Monnickendam.

Aantal woorden: max 100

B-tekst

In totaal zijn er 4 tentoonstellingsonderdelen. De B-teksten geven verdieping en plaatsen de onderdelen in de context van de Speeltoren. In de teksten wordt uitgelegd welke functie de onderdelen hebben in de Speeltoren. De B-tekst zijn voorzien van een titel. Aan het einde van de B-teksten wordt de bezoeker aangespoord om het onderdeel daadwerkelijk te gaan gebruiken.

Aantal B-teksten: 4 Aantal woorden titel: max 6 Aantal woorden tekst: max 60

(29)

Tekstplan

Clusterteksten

De objecten zijn in verschillende clusters verdeeld die aansluiten bij de verschillende technieken in de Speeltoren. De teksten bij deze clusters duiden welke techniek er in de cluster wordt getoond. Er is hier eventueel ruimte voor illustraties om het technische aspect beter te kunnen uitleggen aan de bezoeker.

Aantal clusterteksten: 4 Aantal woorden titel: max 40

Objectteksten

De objectteksten beginnen met een korte omschrijving van het object waar je naar kijkt. Daarnaast is er ruimte voor objectinformatie zoals bijvoorbeeld de naam van het object, de maker, datering, of het object in bruikleen is etc.

Aantal objectteksten: 13 Aantal woorden bijschrift: max 35

Uitlegtekst bij hands ons

Naast het bijschrift van de objecten komt er bij de handson objecten een label waar de werking wordt uitgelegd en waarbij de bezoeker aangespoord om dit object te gaan gebruiken.

Aantal labels naast objectteksten: 5 Aantal woorden bijschrift: max 40