Esso Nederland B.V. Graaf Engelbertlaan 75 4837 OS Breda P.O. Box 1 4803 AA Breda The Netherlands Tel. +31-76-5292233/2234 Fax +31-76-5292240 EJf(onMobil
Gas & Power Marketing
Dienst uitvoering en toezicht Energie t.a.v. Ir. G.J.L. Zijl
Postbus 16326 2500 BH Den Haag
Breda, 21 april 2005
Onderwerp: Onderzoek marktwerking groothande1smarkt gas Projectnurnmer: 101991
Geachte
heer Zijl,
Graag maakt ExxonMobil van de gelegenheid gebruik om te reageren op het informatie- en consultatiedocument "Onderzoek marktwerking groothandelsmark! gas". Wij steunen de vorming van een interne Europese mark! voor aardgas, en zijn dan ook van mening dat ontwikkelingen in Nederland moeten worden gezien in een Europese context. Volgens ons is Nederland verder gevorderd in de vorming van een liquide gasmark! dan vele andere Europese landen. Nederland was ook een van de eerste lidstaten die de Richtlijn 2003/55/EG heeft gelmplementeerd in juli 2004.
Naar onze mening beperkt het consultatiedocument zich ten onrechte tot de nationale markt. Daardoor wordt over het hoofd gezien dat er op intemationale schaal belangrijke ontwikkelingen plaatsvinden (zoals groeiende intemationale handel, arbitrage, investeringen in interconnectoren) die hun invloed op Nederland uitoefenen. Wij zijn het niet eens met de conclusie die DTe trekt: "Er is nog onvoldoende sprake van effectieve concurrentie op de groothandelsmarkt voor gas"l en dat de belangrijkste oorzaak daarvan gelegen is in "de sterke positie van Gasunie Trade & Supply (Gasunie) op de gehele groothandelsmarkt en in het bijzonder hun dominante positie bij het aanbieden van flexibiliteitsdiensten"l. Het rapport "Research into Flexibility Services" door Frontier Economics bevat emstige fouten en de conclusies in dit rapport om trent de positie van Gasunie op de flexibiliteitsmarkt zijn onjuist. In een afzonderlijke brief aan u zullen we in meer detail op het rapport "Research into Flexibility Services" reageren.
We bevelen DTe aan de groothandelsmarkt voor aardgas in Nederland te monitoren vanuit een intemationale kijk op de gasmarkt. Verder zou DTe marktpartijen de gelegenheid moeten geven om in te spelen op de wijzigingen in wetgeving die overal in Europa plaatsvinden ter uitvoering van bovengenoemde Richtlijn. Wij zijn bezorgd dat nieuwe maatregelen, die in het
consultatie-Citaat uit bet DTe persbericbt bij de start van de consultatie.
document worden gesuggereerd, belemmerend werken op de vonning van een interne Europese gasmarkt. Verder gaat dit de monitoringstaak van DTe op grond van artikel 5 van de Elektriciteitswet 1998 te buiten.
en de conc1usies in de tabe1 met indicatoren?
Zoa1s bierboven aangegeven is de ana1yse te beperkt door te concentreren op Neder1and zonder de Europese context in bescbouwing te nemen. Daardoor ontbreekt bet DTe aan intemationaa1 verge1ijkingsmateriaa1 en worden conc1usies getrokken door de grootbande1smarkt in Neder1and te verge1ijken met een denkbeeldige idea1e markt. Dit leidt tot een vertekend bee1d van de gasmarkt en van Gasunie. Vanuit een Europees perspectief ontstaat een gebeel ander beeld van Gasunie. Gasunie beboort bij de eersten die op bet continent een entry/exit tariefsysteem en een juridiscb afgesp1itste TSO bebben ingevoerd.
Dat de grootbande1smarkt in toenemende mate een intemationa1e markt geworden is volgt ook uit de gegevens in randnummer 64. Uit een eenvoudige berekening volgt dat de import door and ere partijen dan Gasunie is toegenomen van 2.8 BCM in 1997 naar 13.8 BCM in 2003. Dit vormt een substantiee1 aandeel van de vrije afnemers in Neder1and (de kleinverbruikersmarkt was tot 1 juli 2004 nog gebonden). Bet consultatiedocument negeert deze ontwikkeling en conc1udeert slecbts dat "een be1angrijk dee1 van de import door Gasunie wordt opgekocbt". In sectie 3.3 wordt gesuggereerd dat productie van aardgas een nationale markt is. De relevante markt voor productie van aardgas omvat ecbter Europa, Noorwegen, Rus1and en A1gerije2 (en inmiddels ook LNG importen uit were1dwijde bronnen). NAM is derba1ve geen dominante producent. Met betrekking tot de ro1 van Gasunie (GUTS) ste1t bet rapport dat "bet merendee1 van de Neder1andse productie door GUTS wordt opgekocbt", zonder te vermelden dat dit ter uitvoering is van de publieke taak van Gasunie in bet kader van bet kleine velden beleid.
Vraag 2: Hoe beoordeelt u de analyses van DTe over de marktuitkomsten OP de g!:oothandelsmarkt en de conclusies in de tabel met indicatoren?
Hierbij merken we op dat het TTF nog erg jong is in vergelijking met de gevestigde marktplaatsen. Het TTF is zich sterk aan het ontwikkelen, net zoals de gevestigde marktplaatsen in hun beginperiode. DTe zou de marktinitiatieven (zoals APX Gas) voldoende tijd moeten geven om deze marktplaats verder te laten groeien.
Vraag 3: In hoeverre bent u van mening dat er ten aanzien van de eerste sleutelfactor Wij zijn van mening dat de groothandelsmarkt voor gas een intemationale markt is en dat het intemationale karakter verder wordt versterkt door nieuwe investeringen. Zo zal de BBL leiding een directe verbinding tot stand brengen tussen de Nederlandse gasmarkt en het Verenigd
Koninkrijk. Verbruikers in Nederland kunnen doorgaans tenminste eens perjaar van leverancier wisselen en dit gebeurt ook. In deze intemationale markt heeft Gasunie dan ook geen machtspositie.
Verder zou een sterke marktpositie van Gasunie (Trade & Supply) als zodanig nog geen reden zijn om maatregelen te nemen. Pas wanneer een machtspositie wordt misbruikt kan het nodig zijn dat de mededingingsautoriteit maatregelen neemt. Wij zijn van mening dat beleids-maatregelen om de concentratiegraad te verlagen niet nodig en derhalve misplaatst zijn.
Naar onze verwachting zal de transparantie verder toenemen als gevolg van recente aanpassingen in de wet- en regelgeving. Wij hebben geen aanwijzingen dat aanvullende maatregelen op dit gebied nodig zijn.
Wij zijn graag bereid om op uw verzoek onze positie nader mondeling toe te lichten.
Hoogachtend,
L-~ " . ~-?'
