Wij zijn ook van mening dat deze knelpunten niet zelfstandig door de markt kunnen worden opgelost

(1)

Holding

Postbus 41920, 1009 DC Amsterdam Bezoekadres

Spaklerweg 20 Amsterdam

Postadres

Postbus 41920 1009 DC Amsterdam Telefoon 0900 0808

Fax 020 - 597 18 02

Contactpersoon

L.C. (Laetitia) Ouillet Telefoon +31 (0)6 52504628

n.v. Nuon is statutair gevestigd in Amsterdam. K.v.K. 34108286. Banknummer: 52.96.19.504.

Dienst uitvoering en Toezicht energie Postbus 16326

2500 BH DEN HAAG

Betreft

Consultatie marktwerking groothandelsmarkt gas

Datum

22 april 2005

Ons kenmerk

LO/RegAff/050421

Uw kenmerk

Project 101991

Geachte heer, mevrouw,

Met grote belangstelling hebben we kennis genomen van het DTe informatie- en consultatiedocument

‘Onderzoek Marktwerking Groothandelsmarkt Gas’.

Naar ons idee worden in uw rapport de belangrijkste knelpunten die de marktwerking in de Nederlandse gasmarkt in de weg staan geadresseerd. Wij zijn ook van mening dat deze knelpunten niet zelfstandig door de markt kunnen worden opgelost. Het vervolg dat door DTe aan dit rapport wordt gegeven, is ons inziens beslissend voor het ontstaan van een gasmarkt in Nederland. Gezien het grote belang hiervan voor Nuon en de andere Nederlandse distributiebedrijven vragen wij u dan ook om snel in te grijpen, ook omdat nu het juiste momentum is gecreëerd en de problematiek voldoende helder is gemaakt.

Middels dit schrijven willen wij u enkele suggesties geven voor het advies dat door DTe aan het Ministerie van Economische Zaken zal worden gegeven. Wij pleiten voor duidelijke aanbevelingen in de regelgeving die 1) passen binnen de bevoegdheden van de DTe; 2) een nieuwe koers inslaan die breekt met het beleid dat tot op heden is gevoerd en meer in lijn is met Europese ontwikkelingen.

• Alle indicatoren wijzen op een onbetwistbare en duidelijke conclusie: het GOS functioneert niet als marktplaats. Het gebruik van het GOS als overdrachtspunt is naar ons idee één van de belangrijkste blokkades die de ontwikkeling van de markt in de weg staan. Door de overdracht van het gas door GuTS op het GOS en het blokkeren van handel tussen verschillende GOS´en is het onder andere voor de distributiebedrijven onmogelijk om hun eigen portfolio te managen en/of te optimaliseren. Dat dit leidt tot grote inefficiënties in de markt spreekt voor zich. Het TTF dient door de DTe aangewezen te worden als HET punt van ‘title transfer’, dat wil zeggen van overdracht van alle gasleveringen, zoals dat ook in Engeland op het NBP gebeurt. De verwachting is dat zodra voldoende gas op het TTF wordt overgedragen, het TTF zich als marktplaats verder zal ontwikkelen.

(2)

Datum

22 april 2005

Ons kenmerk

LO/RegAff/050421

Pagina

2 van 2

• Als de DTe zou besluiten om de Minister te adviseren om GuTS te verplichten distributiebedrijven een keus te geven tussen TTF en GOS voor leveringen, dan zal dit ons inziens slechts resulteren in een schijnoplossing. GuTS heeft reeds aangegeven dat het zijn commerciële recht wil behouden om producten op TTF onder andere voorwaarden aan te bieden dan op het GOS. Onze verwachting is dat leveringsvoorwaarden voor producten op TTF dermate ongunstig zullen zijn, dat hier vanuit de markt weinig of geen behoefte aan bestaat. Wat ons betreft is de opzet van de huidige ‘pilot’ van GuTS voor leveringen op het TTF hierin illustratief. In deze ‘pilot’ wordt door GuTS een product aangeboden waar vanuit de markt beperkte behoefte aan is en bovendien ook nog onder aangepaste ‘standaard’ EFET contract condities wordt aangeboden. Vanuit mededingingsrechtelijk oogpunt zien wij dan ook geen redenen waarom leveringen op TTF zouden moeten afwijken van leveringen op het GOS. Het is dan ook maar de vraag of exclusieve leveringen op GOS (of afwijkende voorwaarden voor levering op GOS) niet gezien kunnen worden als een vorm van een ‘destination clause’ binnen de Nederlandse markt.

• Tijdens de consultatiebijeenkomst werd door GuTS het argument naar voren gebracht dat het voor GuTS van belang is te weten waar het gas naartoe ‘stroomt’. Naar ons idee is dit argument niet steekhoudend. De integriteit van het net is wettelijk gezien uitsluitend de zorg van GTS, als onafhankelijke landelijke netbeheerder. Naar ons idee is de tijd dan ook rijp dat GTS een openbaar onderzoek laat uitvoeren naar de haalbaarheid van het centraliseren van alle overdracht op het TTF.

• Een andere issue dat middels het bovengenoemde onderzoek getoetst zou moeten worden, is de problematiek rondom exit-capaciteit. Teneinde de administratieve lasten te verminderen, het handelsverkeer te bevorderen en om te voorkomen dat partijen exit capaciteit gaan hamsteren, zijn we van mening dat elke eindgebruiker zijn exit capaciteit van het landelijke net boekt. Dit dient gelijk plaats te vinden voor afnemers die direct zijn aangesloten op het landelijke net en via de regionale netbeheerders voor eindafnemers op het regionale netwerk. Dit zou tegelijkertijd het ‘verbod’ van meerdere shippers per kleinverbruiker oplossen. Deze oplossing wordt toegepast in andere landen (Frankrijk, Engeland etc.) en GTS zou over de haalbaarheid van deze systematiek in Nederland technisch onderbouwde uitspraken moeten doen.

• Wij zien het heffen van draconische onbalans boetes door de beheerder van het landelijke net als een van de andere belangrijkste hindernissen in de vorming van een vrije gasmarkt in Nederland. Er zijn echter aanwijzingen dat het systeem, op aanwijzing van DTe zal gaan veranderen. Wij willen er met klem op wijzen dat we dit issue zullen blijven volgen en willen duidelijk maken dat kosten voor onbalans slechts dienen te bestaan uit een commodity-element en in geen geval een capaciteitselement Gegeven de beperkte bevoegdheden van de DTe, alsmede het cruciale belang voor de markt aangaande bovenstaande issues, doen we een oproep aan DTe om zich te concentreren op het systeem (en beheerder daarvan) waarop ze invloed kan uitoefenen in plaats van zich met commerciële belangen bezig te houden (GuTS afdwingen om andere producten aan te bieden).

(3)

Datum

22 april 2005

Ons kenmerk

LO/RegAff/050421

Pagina

3 van 3

Research into Flexibility Services: Final Report

Het rapport van Frontier Economics trekt de noodzakelijke conclusies omtrent de ‘pivot’ rol van GuTS op de flexibiliteitmarkt, om DTe Artikel 10a, lid 1d van de Gaswet (‘Onverminderd de artikelen 10, 42 en 54a, en hoofdstuk 2 heeft de netbeheerder van het landelijk gastransportnet tevens tot taak het aanbieden van flexibiliteitsdiensten aan een ieder die daarom verzoekt, voor zover de in artikel 53 bedoelde vennootschap een economische machtspositie heeft op de markt voor flexibiliteitsdiensten’) in werking te stellen.

Onze conclusie is tweeledig:

• In de Gaswet staat al een aantal diensten beschreven die tot op heden nog niet naar behoren functioneert, met name 1) tolerantiediensten en 2) kwaliteitsconversie waarvan de kosten maar voor een kwart gesocialiseerd zijn en nog niet als ‘systeemdienst’ wordt aangeboden. Het liefst ziet de markt dat GTS zich richt op het goed laten functioneren van deze diensten (in lijn met de aanbevelingen van het Brattle Rapport), voordat het dienstenpakket wordt uitgebreid.

• Het schuiven van marktdominantie op het gebied van flexibiliteit van GuTS naar GTS is naar ons idee niet de oplossing en strijdig met Artikel 9 van de Tweede Europese Gas Richtlijn. De strekking van Artikel 10a, lid 1d moet ons ziens worden beperkt tot het aanbieden van tolerantiediensten. Door Nuon en andere partijen is tijdens de consultatie rondes over de AMvB Leveringszekerheid reeds aangegeven dat GTS zich niet dient bezig te houden met commerciële activiteiten die niet binnen de taak van een TSO passen. De flexibiliteitmarkt in Nederland kenmerkt zich door een dominante marktstructuur en het is van belang dat de Ministerie van Economische Zaken GuTS verzoekt om een deel van deze dominantie op te geven, via gas release programma´s of vergelijkbare maatregelen. De exclusieve verkoop van een deel van de diensten van GuTS aan GTS, die deze diensten vervolgens aan de markt doorverkoopt, werkt niet marktbevorderend. Een dergelijke maatregel zal de positie van GuTS eerder versterken, omdat marktpartijen niet zo gauw zullen investeren in flexibiliteitdiensten als ze in concurrentie moeten treden met de TSO.

We vertrouwen erop dat u onze reactie in overweging zult nemen. Vanzelfsprekend zijn wij bereid om een en nader toe te lichten.

Met vriendelijke groet,

Ruut Schalij

Director Corporate Development and Strategy