• No results found

Het verschil tussen mannen en vrouwen : een onderzoek naar de invloed van sekse van de kijker en personage op het moral disengagement proces

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Het verschil tussen mannen en vrouwen : een onderzoek naar de invloed van sekse van de kijker en personage op het moral disengagement proces"

Copied!
30
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Het verschil tussen mannen en vrouwen

Een onderzoek naar de invloed van sekse van de kijker en personage op het

moral disengagement proces

Namen: Studentennummers: Jolyn Waij 11062495 Cursus: Afstudeerproject Entertainmentcommunicatie Opdracht: Onderzoeksrapport Woordenaantal: 6213 Docent: Mw. M. Timmers Datum: 16 januari 2017

(2)
(3)

Samenvatting

Om plezier te beleven aan personages die zich immoreel gedragen is het belangrijk dat men zich moreel distantieert van hun eigen morele normen. Hierdoor kan men het immorele gedrag goedkeuren zonder daar negatieve gevoelens aan over te houden. Dit proces wordt moral disengagement genoemd. Uit voorgaand onderzoek blijkt dat mannen minder moeite hebben om zich moreel te distantiëren van immoreel gedrag van

personages tijdens het spelen van videogames dan vrouwen. In dit onderzoek is gekeken of mannen zich ook makkelijker moreel kunnen distantiëren van immoreel gedrag van personages tijdens het kijken van televisieseries ten opzichte van vrouwen. Daarnaast is gekeken of de sekse van moreel ambigue personages invloed heeft op het moral

disengagement proces van de kijker. Aan de hand van een online enquête onder 402

respondenten blijkt dat sekse van de kijker geen invloed heeft op het moral

disengagement proces tijdens het kijken van televisieseries. Vrouwen kunnen zich even

makkelijk moreel distantiëren van immoreel gedrag van een televisieseriepersonage als mannen. De sekse van moreel ambigue personages is daarentegen wel van invloed. Wanneer het immorele gedrag door een mannelijk personage wordt uitgevoerd kunnen zowel mannen als vrouwen zich beter moreel distantiëren van het immorele gedrag, dan wanneer dit gedrag wordt uitgevoerd door een vrouwelijk personage.

Inleiding

In televisieseries wordt steeds vaker gebruikt gemaakt van moreel ambigue personages (Janicke & Raney, 2015). Dit zijn personages die zich zowel moreel goed als moreel slecht gedragen (Krakowiak & Oliver, 2012). Denk hierbij aan televisieseries als Dexter,

Mad Men, Game of Thrones en Breaking Bad. Om ervoor te zorgen dat we plezier

beleven aan dit soort personages is het nodig om onze eigen morele normen aan de kant te zetten wanneer een personage zich moreel slecht gedraagt. Hierdoor kunnen we het immorele gedrag goedkeuren en voorkomen we tegenstijdige, ongemakkelijke en negatieve gevoelens tijdens het kijken van televisieseries (Raney, 2004). In de literatuur wordt dit proces moral disengagement genoemd (o.a. Krakowiak & Tsay 2011;

(4)

Krakowiak & Tsay-Vogel 2013; Raney, 2004; Raney, Schmid, Niemann & Ellensohn 2009; Tsay & Krakowiak 2011).

Uit onderzoek is gebleken dat vrouwen tijdens het spelen van videogames zich moeilijker moreel kunnen distantiëren van immoreel gedrag van het videogamepersonage dan mannen (Hartmann, Möller & Krause, 2015; Lin, 2010; Lin, 2011). Mannen halen, doordat zij zich makkelijker moreel distantiëren, meer plezier uit het spelen van

videogames. Doordat vrouwen zich schuldig voelen wanneer zij het videogamepersonage immoreel gedrag laten uitvoeren, kunnen zij zich minder goed moreel distantiëren en beleven zij daardoor minder plezier aan het spelen van videogames. Of het verschil in het

moral disengagement proces bij mannen en vrouwen alleen geldt voor het spelen van

videogames of dat het ook betrekking heeft op andere media, zoals het kijken naar films of televisieseries, komt niet duidelijk in de literatuur naar voren (Waij, 2016). In dit onderzoek zal daarom onderzocht worden in hoeverre er een verschil is tussen mannen en vrouwen in het moral disengagement proces tijdens het kijken van televisieseries met moreel ambigue personages en of dit effect heeft op het kijkplezier. Ook zal er worden gekeken of de sekse van moreel ambigue personages in televisieseries invloed heeft op het moral disengagement proces tijdens het kijken van de desbetreffende televisieseries. Volgens Rudman en Goodwin (2004) blijkt dat vrouwen andere vrouwen positiever beoordelen dan andere mannen. Dit zou er mogelijk op kunnen duiden dat vrouwen zich makkelijker moreel kunnen distantiëren bij een vrouwelijk personage dan bij een

mannelijk personage.

Het doel van dit onderzoek is om nieuwe inzichten rondom het moral

disengagement proces tijdens het kijken van televisieseries te verkrijgen. Uit een eerdere

literatuurstudie is immers gebleken dat er nog geen onderzoek is gedaan naar het effect van sekse van moreel ambigue personages op het moral disengagement proces tijdens het kijken van televisieseries (Waij, 2016). Dit onderzoek is een toevoeging op het huidige aanbod aan onderzoeken. Daarnaast is dit onderzoek interessant voor

televisieserieproducenten omdat het hen informatie verschaft over het effect van moreel ambigue personages in televisieseries op de kijkers. Met deze inzichten kunnen ze er mogelijk voor zorgen dat de kijker meer kijkplezier beleeft aan de televisieserie, wat er op zijn buurt toe kan leiden dat er goede (dan wel betere) kijkcijfers behaald worden. Dit

(5)

is belangrijk omdat dit een indicatie is voor het succes van de televisieserie en zorgt ervoor dat de televisieproducenten meer geld kunnen verdienen met de televisieserie.

Conceptueel model

Tijdens het kijken naar films of televisieseries, het lezen van boeken of het spelen van videogames is men continu bezig met het beoordelen van de moraliteit van de

personages, zo stelt de affective disposition theory (Raney, 2003; Zillmann, 2000). Volgens deze theorie creëert men een band met het personage dat zich moreel goed gedraagt. Men gaat het personage leuk vinden en hoopt daardoor op een goede afloop van het verhaal voor dit personage (Krakowiak & Oliver, 2012; Raney 2002; Raney 2005). Voor personages die zich daarentegen immoreel gedragen creëert men een afkeer en beleeft men daardoor geen plezier aan dit soort personages. Volgens Raney (2004) kan men echter wel plezier bleven aan personages die zich immoreel gedragen. Hierbij is het belangrijk dat men zich moreel distantieert van de morele normen die men hanteert. Hierdoor kan men het immorele gedrag van de personages goedkeuren en wordt voorkomen dat er negatieve gevoelens worden ervaren. Men zorgt er hiermee voor dat het kijkplezier behouden blijft. Dit proces wordt moral disengagement genoemd (o.a. Krakowiak & Tsay 2011; Krakowiak & Tsay-Vogel 2013; Raney, 2004; Raney et al. 2009; Tsay & Krakowiak 2011). Identificatie en het leuk vinden van een personage zijn belangrijke factoren van het moral disengagement proces. Als men zich identificeert met een personage of een personage leuk vindt, is men eerder geneigd zich moreel te

distantiëren wanneer het personage zich immoreel gaat gedragen (Janicke & Raney, 2015; Sanders & Tsay-Vogel, 2016). Dit komt doordat men wil voorkomen dat er een negatief gevoel gecreëerd wordt omdat het personage dat ze leuk vinden of waarmee wordt geïdentificeerd, misschien helemaal niet zo leuk is.

Om antwoord te kunnen geven op de vraag “in hoeverre heeft de sekse van de

kijker invloed op het moral disengagement proces en het kijkplezier tijdens het kijken van televisieseries, en welke rol speelt de sekse van het personage hierbij?” zijn er twee

hypotheses en een onderzoeksvraag opgesteld die samen het conceptueel model vormen. Voor het beantwoorden van de centrale vraag, zal er gebruik worden gemaakt van cases uit de televisieserie Game of Thrones. Deze televisieserie bevat meerdere moreel

(6)

ambigue personages, zowel mannelijk als vrouwelijk (Perry, 2015). Dit is vrij opmerkelijk omdat het tot voor kort nog maar weinig voorkwam dat vrouwelijke

personages moreel ambigue zijn (Rosen, 2014). Volgens Perry (2015) is er zelfs maar één echte held in het verhaal. De overige hoofdpersonages hebben zowel goede als slechte kanten. Bij deze televisieserie is het daarom van groot belang dat men zich moreel distantieert zodat men het slechte gedrag van de personages kan goedkeuren. Wanneer men dit niet zou doen, kan men volgens de theorie geen plezier beleven aan een televisieserie zoals Game of Thrones, omdat men negatieve gevoelens ervaart of een afkeer creëert voor de moreel ambigue personages waardoor er geen minder wordt beleefd (Krakowiak & Oliver, 2012; Raney 2002; Raney 2004; Raney 2005).

Effect van de sekse van de kijker op het moral disengagement proces

In drie verschillende onderzoeken naar moral disengagement tijdens het spelen van videogames kwam naar voren dat mannen en vrouwen verschillend reageren op immoreel gedrag van videogamepersonages (Hartmann et al. 2015; Lin, 2010; Lin, 2011). Mannen kunnen zich bijvoorbeeld makkelijker moreel distantiëren van het immorele gedrag van videogamepersonages dan vrouwen. Ze kunnen hun eigen morele normen beter aan de kant zetten waardoor zij het immorele gedrag van de videogamepersonages kunnen goedkeuren zonder hier negatieve gevoelens aan over te houden (Raney, 2004). Hierdoor beleven mannen meer plezier aan het spelen van videogames.

Volgens Hartmann et al. (2015) voelen vrouwen zich sneller schuldig over het immorele gedrag van videogamepersonages. Vrouwen kunnen zich hierdoor moeilijker moreel distantiëren van het immorele gedrag van videogamepersonages dan mannen en beleven minder plezier aan het spelen van videogames. Een mogelijke verklaring voor dit verschil tussen mannen en vrouwen is dat vrouwen een beter ontwikkeld empathisch vermogen hebben dan mannen (Hartmann et al., 2015). Verwacht wordt dat het verschil in het moral disengagement proces bij mannen en vrouwen niet alleen voorkomt tijdens het spelen van videogames, maar ook tijdens het kijken van televisieseries waarin immoreel gedrag vertoond wordt. Aan de hand van deze gegevens zijn de volgende hypotheses opgesteld:

(7)

H1. Vrouwen kunnen zich moeilijker moreel distantiëren tijdens het kijken naar moreel ambigue Game of Thrones personages dan mannen.

H2. Iemand die zich moreel distantieert beleeft meer kijkplezier aan Game of Thrones dan iemand die zich niet moreel distantieert.

Het modererend effect van de sekse van de personage

Voor een televisieserie zoals Game of Thrones, dat door bijna net zoveel vrouwen als mannen wordt bekeken, is het van belang dat vrouwen zich, net als mannen, ook moreel kunnen distantiëren (Watercutter, 2013). Er moeten daarom factoren zijn die het voor vrouwen makkelijker maken om zich moreel te distantiëren. Uit eerder onderzoek is al gebleken dat het toevoegen van bepaalde moral disengagement cues in videogames ervoor kunnen zorgen dat het voor vrouwen makkelijker wordt om zich moreel te distantiëren (Lin, 2011). Een voorbeeld van een cue is dat er in het verhaal van de videogame duidelijk naar voren komen dat het immorele gedrag een goed doel dient, zoals het redden van de wereld (Hartmann & Vorderer, 2010). Ook het soort tegenstander in videogames kan vrouwen helpen zich moreel te distantiëren. Wanneer de tegenstander onmenselijk is (zoals monsters), vinden vrouwen het minder moeilijk om het immorele gedrag (bijvoorbeeld het doodschieten van de tegenstander) goed te keuren (Lin, 2011).

Een factor die echter nog niet onderzocht is maar er mogelijk toch voor kan zorgen dat vrouwen zich makkelijker moreel kunnen distantiëren, is de sekse van het personage (Waij, 2016). Zo veroordelen vrouwen andere vrouwen minder snel dan dat ze andere mannen veroordelen (Brody, Hay & Vandewater, 1990; Rudman & Goodwin, 2004). Daarnaast beoordelen ze andere vrouwen ook positiever dan andere mannen. Hierdoor kan het mogelijk zijn dat vrouwen zich beter moreel kunnen distantiëren wanneer het immorele gedrag door een vrouwelijk personage wordt uitgevoerd. Daarnaast blijkt uit een onderzoek van Woods, Hall, Dautenhahn en Wolke (2007) dat kinderen meer empathie en begrip hebben voor personages van dezelfde sekse. Ook andere onderzoekers vonden dat kinderen een grotere voorkeur hadden voor personages van dezelfde sekse in boeken, films, televisieseries en zelfs nieuwsartikelen (Beyard-Tyler & Sullivan, 1980; Knobloch, Callison, Chen, Fritzsche, and Zillmann, 2005;

(8)

Knobloch-Westerwick & Hastall, 2006). Dit geldt niet alleen voor kinderen, want ook volwassenen ervaren intensere emotionele reacties bij personages van dezelfde sekse (Hoffner & Cantor, 1991; Knobloch-Westerwick & Brück, 2009). Aan de hand hiervan kan gesteld worden dat zowel mannen als vrouwen zich beter moreel kunnen distantiëren wanneer het immorele gedrag wordt uitgevoerd door een personage van dezelfde sekse. Omdat de ambigue personages in Game of Thrones zowel mannen als vrouwen zijn, kunnen zowel mannen als vrouwen zich moreel distantiëren tijdens het kijken van Game

of Thrones. Omdat er nog geen onderzoek is gedaan naar de rol van de sekse van een

personage bij het moral disengagement proces, is de volgende verkennende onderzoeksvraag opgesteld:

RQ. In hoeverre heeft de sekse van het moreel ambigue Game of Thrones personage een modererend effect op de relatie tussen de sekse van de kijker en het moral

disengagement proces?

Figuur 1: Conceptueel model

Methode

Aan de hand van de televisieserie Game of Thrones was er een online enquête ontwikkeld om te onderzoeken in hoeverre de sekse van de kijker invloed had op het moral

disengagement proces en het kijkplezier tijdens het kijken van Game of Thrones, en

welke rol de sekse van het personage hierbij speelde (zie Bijlage I: vragenlijst). Er is voor de televisieserie Game of Thrones gekozen omdat het een televisieserie was met bijna alleen maar moreel ambigue personages (Perry, 2015). Om plezier te kunnen beleven aan

(9)

een dergelijke televisieserie was het volgens de theorie belangrijk dat men zich moreel kon distantiëren (Raney, 2004). Er was gekozen voor een online enquête omdat hiermee volledige anonimiteit geboden kon worden waardoor de kans op sociaal wenselijke antwoorden zoveel mogelijk geminimaliseerd werd (Boeije, Hart & Hox, 2009). Dit was bij een onderwerp als moral disengagement belangrijk omdat het voor sommige mensen als een gevoelig onderwerp kon worden ervaren. Daarnaast kon een online enquête ervoor zorgen dat er een groot aantal mensen in een korte tijd bereikt kon worden

(Boeije, Hart & Hox, 2009). Dit was belangrijk omdat de respondenten van dit onderzoek zowel mannen als vrouwen moesten zijn die tevens weleens naar Game of Thrones gekeken. Verder was een online enquête een geschikte methode omdat de respondenten niet slechts enkele minuten werden blootgesteld aan videomateriaal zoals vaak bij experimenten gebeurden. Hierdoor beschikten de respondenten over meer informatie en hadden zij een beter beeld van Game of Thrones. Dit zorgde ervoor dat de resultaten beter te generaliseren waren.

Respondenten

De doelgroep bestond uit mannen en vrouwen van achttien jaar en ouder die één of meerdere afleveringen van de televisieserie Game of Thrones hadden gezien. Voor het kunnen beantwoorden van de onderzoeksvraag was het van groot belang dat de doelgroep bekend was met de televisieserie omdat ze hierdoor een vollediger beeld hadden van de personages in Game of Thrones. Daarnaast was het belangrijk dat de doelgroep uit zowel mannen als vrouwen bestond omdat in dit onderzoek werd gekeken naar het verschil tussen mannen en vrouwen. Tot slot moesten de respondenten ouder zijn dan achttien jaar omdat dit, in de meeste landen waar Game of Thrones uitgezonden werd, de minimale leeftijd was om de televisieserie te mogen kijken (IMDB, z.j.-a).

In de week van drie tot en met negen november 2016 werden de respondenten geworven. Er is gebruik gemaakt van een clustersteekproef, waarbij de clusters

verschillende Game of Thrones forumsites en fan-pagina’s op Facebook waren. Op deze forumsites en fan-pagina’s was een bericht geplaatst waarin de leden werden gevraagd om mee te doen aan het onderzoek, welke toegankelijk was via een bijgevoegde link. De

(10)

respondenten konden hierdoor zelf kiezen of ze wilden deelnemen aan het onderzoek en had elk lid even veel kans om mee te doen aan het onderzoek.

In totaal hadden N = 569 respondenten de enquête ingevuld. Van deze

respondenten is 16,7% gedurende de enquête afgehaakt. Daarnaast viel 15% af omdat zij niet binnen de doelgroep vielen. Van de overgebleven N = 402 respondenten was 54,5% man en 45,5% vrouw. De gemiddelde leeftijd was 29,1 jaar (SD = 10,86). Alle

respondenten hadden weleens een aflevering van Game of Thrones gezien en de meeste van hen (95,3%) hadden tot en met seizoen zes van Game of Thrones gezien. Wanneer de respondenten Game of Thrones keken, deden ze dit vaak alleen (61,2%) of met hun partner (17,2%). Daarnaast gaf 44,3% van de respondenten aan ook de boeken van Game

of Thrones te hebben gelezen.

Procedure

De online enquête stond van drie tot en met negen november 2016 online. Dit was een periode tussen seizoen zes en seizoen zeven. De enquête was opgesteld in het Engels omdat de enquête op zowel Nederlands- als Engelstalige forumsites en fan-pagina’s was verspreid. Hier is voor gekozen omdat er weinig Nederlandstalige Game of Thrones forumsites en fan-pagina’s op Facebook waren.

Om de enquête te kunnen invullen moest eerst informed consent worden verkregen van de respondenten. Vervolgens kregen de respondenten eerste enkele demografische vragen en de vraag of ze Game of Thrones hadden gezien. Wanneer ze hier ‘nee’ op antwoordden werd de enquête afgesloten, wanneer ze hier ‘ja’ op

antwoordden gingen ze verder naar een volgende pagina. Op deze pagina stonden enkele vragen over hun ‘fan gedrag’ (kijken van de televisieserie, lezen van de boeken en bezoeken van online fan-pagina’s).

Tot slot werden er verschillende stellingen aan de respondenten voorgelegd over een mannelijk en een vrouwelijk personage uit Game of Thrones. Door twee personages van verschillende seksen te nemen kon worden gekeken of dit invloed had op het moral

disengagement proces. De twee personages waarvoor gekozen was, waren Cersei Lannister en Jamie Lannister. Deze personages kwamen in alle beschikbare seizoenen

(11)

zowel goede als slechte kanten hadden (Awad, 2015; Sarner, 2016) en speelden beide personages een hoofdrol in de televisieserie (Perry, 2015). De stellingen waren voor beide personages identiek.

Onderzoeksinstrument

Naast de twee hoofdvariabelen (moral disengagement en kijkplezier) werden ook de variabelen ‘identificatie met het personage’ en ‘leuk vinden van het personage’ meegenomen. Deze twee extra variabelen werden namelijk gezien als belangrijke factoren van het moral disengagement proces (Janicke & Raney, 2015; Sanders & Tsay-Vogel, 2016). De items van de schalen moral disengagement, kijkplezier, identificatie en leuk vinden werden gemeten op een 5-punts Likertschaal van 1 (totally disagree) tot en met 5 (totally agree).

Moral disengagement. Om moral disengagement te meten werden er vijf items

opgesteld. Deze items waren gebaseerd op het moral disengagement mechanisme van Bandura, Barbaranelli, Caprara en Pastorelli (1996). Enkele voorbeelden van de items waren “Character X only does bad things to people who deserve it” en “Character X

isn’t the perpetrator but the victim” (α = 0,85). Voor beide personages werden dezelfde

items gebruikt (zie Bijlage I: vragenlijst voor de volledige lijst met items).

Kijkplezier. Aan de hand van drie items werd de variabele kijkplezier gemeten.

De items werden opgesteld aan de hand van voorgaande studies (Lin, 2011; Tauer & Harackiewicz, 1999). De respondenten moesten bijvoorbeeld aangeven in hoeverre ze het eens waren met de stelling “Watching Game of Thrones is Fun” of “Watching Game of

Thrones is a waste of time” (gehercodeerd) (α = 0,57). Voor de andere items zie Bijlage

I: vragenlijst.

Identificatie. Op basis van een studie van Cohen (2011) waren er vier items

opgesteld die samen de identificatie met het moreel ambigue personage maten. Een voorbeeld van een item was: “I understand why Character X does the things he/she

does” (α = 0,83). De items waren voor beide personages hetzelfde. Zie Bijlage I:

vragenlijst voor de overige items.

Leuk vinden. Voor het meten van het leuk vinden van een moreel ambigue

(12)

Schmierbach en Limperos (2013). “I care about Character X” is één van de items (α = 0,82). Zie voor de overige items Bijlage I: vragenlijst. Voor beide personages werden dezelfde items gebruikt.

Resultaten

Alle schaalvariabelen zijn gemeten op een 5-punts Likertschaal van 1 (totally disagree) tot en met 5 (totally agree). De schaalvariabelen moral disengagement (α = 0,85), identificatie (α = 0,83), leuk vinden (α = 0,82) en de schaalvariabelen per personage (Cersei Lanniser en Jaime Lannister) zijn betrouwbare schalen. Kijkplezier is de enige schaalvariabele die niet betrouwbaar is (α = 0,57). Ter verkenning van het effect van

moral disengagement op het kijkplezier, is er gebruikt gemaakt van de losse items van de

schaalvariabele kijkplezier. Om na te gaan hoe de respondenten scoren op de

schaalvariabelen moral disengagement, identificatie en leuk vinden zijn de gemiddelden berekend per schaalvariabele (zie Tabel 1 voor de gemiddelden en standaarddeviaties). Hetzelfde is gedaan voor de losse items van de schaalvariabele kijkplezier (zie Tabel 2 voor de gemiddelden en standaarddeviaties). Daarnaast is er gekeken hoe de

respondenten per personage scoren op de schaalvariabelen moral disengagement, identificatie en leuk vinden door de gemiddelden van de schaalvariabelen van het vrouwelijke personage en de gemiddelden van de schaalvariabelen van het mannelijke personage te berekenen (zie Tabel 3 voor de gemiddelden en standaarddeviaties)

(13)

Tabel 1

Schaalvariabelen moral disengagement, identificatie en leuk vinden

n M SD

Moral disengagement tijdens het kijken van Game of Thrones

Mannen 219 2,46 0,71

Vrouwen 183 2,36 0,62

Identificatie met het Game of Thrones personage

Mannen 219 3,01 0,74

Vrouwen 183 3,00 0,71

Leuk vinden van het Game of Thrones personage

Mannen 219 2,99 0,83

Vrouwen 183 3,19 0,86

Tabel 2

Items kijkplezier tijdens het kijken van Game of Thrones

n M SD

Watching Game of Thrones is fun

Mannen 219 4,78 0,53

Vrouwen 183 4,70 0,67

Watching Game of Thrones is a waste of time (her.)

Mannen 219 4,79 0,60

Vrouwen 183 4,80 0,58

Watching Game of Thrones is interesting

Mannen 219 4,81 0,48

(14)

Tabel 3

Schaalvariabelen moral disengagement, identificatie en leuk vinden

n M SD

Moral disengagement tijdens het kijken van Game of Thrones (vrouwelijk personage)

Mannen 219 2,07 0,79

Vrouwen 183 1,99 0,63

Moral disengagement tijdens het kijken van Game of Thrones (mannelijk personage)

Mannen 219 2,85 0,88

Vrouwen 183 2,73 0,86

Identificatie met het Game of Thrones personage (vrouwelijk personage)

Mannen 219 2,75 0,81

Vrouwen 183 2,83 0,81

Identificatie met het Game of Thrones personage (mannelijk personage)

Mannen 219 3,27 0,89

Vrouwen 183 3,16 0,86

Leuk vinden van het Game of Thrones personage (vrouwelijk personage)

Mannen 219 2,48 1,11

Vrouwen 183 2,72 1,08

Leuk vinden van het Game of Thrones personage (mannelijk personage)

Mannen 219 3,51 0,94

Vrouwen 183 3,65 0,99

Sekse van de kijker

Voor het beantwoorden van hypothese één “vrouwen kunnen zich moeilijker moreel

(15)

mannen” is er een t-toets op twee gemiddelden uitgevoerd. Vrouwen scoren gemiddeld

lager dan mannen op de schaalvariabele moral disengagement (Mvrouw = 2,36, SDvrouw =

0,62, Mman = 2,46, SDman = 0,71). Dit wil zeggen dat vrouwen zich moeilijker moreel

kunnen distantiëren tijdens het kijken naar moreel ambigue Game of Thrones personages dan mannen. Echter, dit verschil is niet significant t (400) = 1,46, p = 0,14, 95%CI [-0,03, -0,23].

Aan de hand van een correlatieanalyse is er gekeken of er een samenhang is tussen identificatie met het moreel ambigue Game of Thrones personage en/of het leuk vinden van het moreel ambigue Game of Thrones personage en het moral disengagement proces. Er is een significant matig sterk verband tussen de variabele identificatie en moral

disengagement gevonden, r = 0,48, p < 0,001. Ook is er tussen de variabele leuk vinden

en moral disengagement een significant matig sterk verband gevonden r = 0,49, p < 0,001.

Om erachter te komen of identificatie met het personage en het leuk vinden van het personage mogelijk invloed heeft op het moral disengagement proces is er ook een meervoudige regressieanalyse uitgevoerd. Er is een significant verband gevonden tussen de afhankelijke variabele moral disengagement en de onafhankelijke variabelen

identificatie en leuk vinden, F (2,399) = 79,42, p < 0,001. De variabelen identificatie en leuk vinden kunnen voor 29% het verschil in moral disengagement voorspellen (R2 = 0,28). De variabelen identificatie b* = 0,27, t = 4,89, p = 0,005, 95% CI [0,15, 0,35] en leuk vinden b* = 0,32, t = 5,68, p < 0,001, 95% CI [0,16, 0,34] hebben een significant matig sterke samenhang met moral disengagement. Wanneer de kijker zich identificeert met het moreel ambigue Game of Thrones personage en/of het moreel ambigue Game of

Thrones personage leuk vindt, is de kijker beter in staat zich moreel te distantiëren.

Wanneer hier de verschillen tussen mannen en vrouwen bij worden betrokken blijkt dat zowel mannen als vrouwen zich significant beter moreel kunnen distantiëren wanneer zij zich identificeren met het moreel ambigue Game of Thrones personage en/of het moreel ambigue Game of Thrones personage leuk vinden (zie Tabel 4 voor de

(16)

Tabel 4

Regressieanalyse tussen de onafhankelijke variabelen identificatie en leuk vinden en de afhankelijke variabele moral disengagement

n R2 F df1 df2 p

Mannen 219 0,27 38,86 2 216 < 0,001 Vrouwen 183 0,34 46,10 2 180 < 0,001

Tabel 5

Regressiemodellen tussen de onafhankelijke variabelen identificatie en leuk vinden en de afhankelijke variabele moral disengagement

95% CI n b* t p Onder Boven Mannen Identificatie 219 0,22 2,85 0,005 0,07 0,35 Leuk vinden 219 0,35 4,51 < 0,001 0,17 0,42 Vrouwen Identificatie 183 0,31 3,90 < 0,001 0,14 0,41 Leuk vinden 183 0,32 4,02 < 0,001 0,12 0,35 Kijkplezier

Omdat de schaalvariabele kijkplezier niet betrouwbaar is, zijn de losse items van de schaalvariabele kijkplezier gebruikt ter verkenning van hypothese twee “iemand die zich

moreel distantieert beleeft meer kijkplezier aan Game of Thrones dan iemand die zich niet moreel distantieert”. Er is een t-toets op de correlatie uitgevoerd. Zoals in Tabel 6 te

zien is, zijn er geen significante verbanden gevonden tussen de variabele moral

disengagement en de drie de kijkplezier items.

Verder zijn er ook twee aparte t-toetsen (één per geslacht) op de correlatie uitgevoerd om te kijken of de sekse van de kijker een mogelijk effect heeft op de samenhang tussen de variabele moral disengagement en de kijkplezier items. Er is een significante zwak verband gevonden tussen de variabele moral disengagement en het item watching Game of Thrones is fun bij vrouwen (zie Tabel 6 voor de correlatie en de

(17)

p-waarde). Wanneer vrouwen zich moreel distantiëren tijdens het kijken naar de moreel ambigue Game of Thrones personages, beleven zij meer pret aan de televisieserie. Alle andere correlaties waren niet significant (zie Tabel 6 voor de correlaties en de

p-waarden).

Tabel 6

Correlaties tussen kijkplezier items en moral disengagement

n r p

Watching Game of Thrones is fun

Mannen 219 -0,09 0,184

Vrouwen 183 0,20 0,008

Totaal 402 0,05 0,315

Watching Game of Thrones is a waste of time (her.)

Mannen 219 -0,10 0,163

Vrouwen 183 -0,06 0,431

Totaal 402 -0,03 0,527

Watching Game of Thrones is interesting

Mannen 219 -0,08 0,26

Vrouwen 183 0,07 0,332

Totaal 402 -0,00 0,966

Het mannelijke en vrouwelijke personage

Aan de hand van twee gepaarde t-testen is de onderzoeksvraag “in hoeverre heeft de

sekse van het moreel ambigue Game of Thrones personage een modererend effect op de relatie tussen de sekse van de kijker en het moral disengagement proces” beantwoord.

Vrouwen kunnen zich makkelijker moreel distantiëren bij het mannelijke moreel ambigue

Game of Thrones personage dan bij het vrouwelijk personage. Dit is een significant

verschil t (182) = 11,58, p < 0,001, 95% CI [0,61, 0,86] (zie Tabel 3 voor de gemiddelden en standaarddeviaties). Ook bij mannen is er een significant verschil gevonden tussen het

(18)

mannelijke en vrouwelijk personage, t (218) = 13,07, p < 0,001, 95% CI [0,66, 0,90] (zie Tabel 3 voor gemiddelden en standaarddeviaties). Net als bij vrouwen kunnen ook

mannen zich makkelijker moreel distantiëren bij het mannelijke moreel ambigue Game of

Thrones personage dan bij het vrouwelijk personage.

Om te kijken of identificatie met en/of het leuk vinden van het vrouwelijke moreel ambigue Game of Thrones personage samenhangen met het moral disengagement proces bij het vrouwelijke moreel ambigue Game of Thrones personage is er een

correlatieanalyse uitgevoerd. Voor beide variabelen is er een significant verband gevonden (zie Tabel 7 voor de correlatie en p-waarden) Hetzelfde is gedaan voor het mannelijke moreel ambigue Game of Thrones personage. Ook hierbij is voor beide variabelen een significant verband gevonden (zie Tabel 7 voor de correlatie en p-waarden)

Tabel 7

Correlaties tussen de schaalvariabelen identificatie, leuk vinden en moral disengagement

n r p Vrouwelijk personage Identificatie 402 0,43 < 0,001 Leuk vinden 402 0,55 < 0,001 Mannelijk personage Identificatie 402 0,49 < 0,001 Leuk vinden 402 0,43 < 0,001

Tot slot is er met een meervoudige regressieanalyse gekeken of er naast een correlatie ook een causaal verband voorspeld kan worden tussen identificatie met en/of het leuk vinden van het vrouwelijke moreel ambigue Game of Thrones personage en het moral

disengagement proces bij het vrouwelijke moreel ambigue Game of Thrones personage.

Ook hierbij is er een significant verband gevonden tussen de afhankelijke variabele moral

disengagement en de onafhankelijke variabelen identificatie en leuk vinden (zie Tabel 8

voor de regressieanalyse en Tabel 9 voor de regressiemodellen). Hetzelfde is gedaan voor het mannelijke moreel ambigue Game of Thrones personage. Hier is wederom een

(19)

significant verband gevonden (zie Tabel 8 voor de regressieanalyse en Tabel 9 voor de regressiemodellen).

Tabel 8

Regressieanalyse tussen de onafhankelijke variabelen identificatie en leuk vinden en de afhankelijke variabele moral disengagement

n R2 F df1 df2 p

Vrouwelijk personage 402 0,57 93,54 2 399 < 0,001 Mannelijk personage 402 0,27 72,99 2 399 < 0,001

Tabel 9

Regressiemodellen tussen de onafhankelijke variabelen identificatie en leuk vinden en de afhankelijke variabele moral disengagement

95% CI n b* t p Onder Boven Vrouwelijk personage Identificatie 402 0,16 3,15 0,002 0,05 0,24 Leuk vinden 402 0,45 8,76 < 0,001 0,23 0,36 Mannelijk personage Identificatie 402 0,36 6,66 < 0,001 0,25 0,47 Leuk vinden 402 0,21 3,84 < 0,001 0,09 0,29

Bij zowel het mannelijke als het vrouwelijke moreel ambigue Game of Thrones personage kan de kijker zich makkelijker moreel distantiëren wanneer zij zich identificeren met het moreel ambigue Game of Thrones personage of wanneer zij het moreel ambigue Game of Thrones personage leuk vinden.

Explorerende variabelen

Uit een onderzoek van Sanders en Tsay-vogel (2016) kwam naar voren dat hoe meer Harry Potter films iemand had gezien, hoe beter diegene zich moreel kan distantiëren. In dat onderzoek werd echter niet meegenomen of de mensen ook de boeken hadden

(20)

gelezen. Daarom is in dit onderzoek aan de respondenten gevraagd of zij de Game of

Thrones boeken hadden gelezen. Met deze extra variabele is er een t-test op het

gemiddelde uitgevoerd om te kijken of deze variabele mogelijk invloed heeft op het

moral disengagement proces. Er is een significant verschil gevonden tussen mensen die

aangaven de boeken van Game of Thrones wel te hebben gelezen en mensen die aangaven de boeken niet te hebben gelezen, t (400) = 2,30, p = 0,02, 95%CI [0,29, -0,23]. Mensen die de boeken niet hebben gelezen, kunnen zich makkelijker moreel distantiëren (M = 2,48, SD = 0,66) dan mensen die de boeken wel hebben gelezen (M = 2,33, SD = 0,68).

Tot slot is er gekeken naar het effect van het aantal bekeken Game of Thrones seizoenen op het moral disengagement proces. Dit heeft niet tot significante resultaten geleid.

Conclusie

Aan de hand van een online enquête onder 402 mensen die Game of Thrones hebben gezien, is er gekeken of er een verschil is tussen het moral disengagement proces bij mannen en het moral disengagement proces bij vrouwen. Tijdens het kijken van Game of

Thrones kunnen vrouwen zich net zo makkelijk moreel distantiëren van het moreel

ambigue personage als mannen. Hypothese één “vrouwen kunnen zich moeilijker moreel

distantiëren tijdens het kijken naar moreel ambigue Game of Thrones personages dan mannen” is hiermee verworpen. Een mogelijke verklaring voor het verschil tussen de

verwachting en de uitkomst kan zijn dat voorgaande onderzoeken zich richtten op een ander medium, namelijk het spelen van videogames (Hartmann et al., 2015; Lin, 2010; Lin, 2011). Het is mogelijk dat vrouwen het alleen moeilijker vinden om zich moreel te distantiëren wanneer zij actief betrokken zijn bij het immorele gedrag (namelijk door het spelen van een videogame). Verder vergelijkend onderzoek zou dit moeten uitwijzen.

De tweede hypothese die was opgesteld, was “iemand die zich moreel distantieert

beleeft meer kijkplezier aan Game of Thrones dan iemand die zich niet moreel

distantieert”. Volgens Raney (2004) is moral disengagement namelijk nodig om plezier

te kunnen beleven aan moreel ambigue personages. Echter, ook hypothese twee wordt verworpen. Wanneer mensen zich moreel distantiëren beleven zij namelijk niet meer

(21)

plezier aan de televisieserie Game of Thrones dan wanneer zij zich niet moreel distantiëren. Weber, Tamborini, Lee en Stipp (2008) hebben hier een mogelijke

verklaring voor, zij stellen namelijk dat “enjoyment can benefit from having characters that you love to hate” (p. 483). Wanneer de kijker zich dus niet moreel distantieert kan diegene nog wel kijkplezier beleven omdat ze het leuk vinden om een personage te haten. Hier zou echter verder onderzoek naar gedaan moeten worden.

Ook is er gekeken of de sekse van het personage mogelijk een verschil maakt bij het moral disengagement proces. Zowel mannen als vrouwen kunnen zich makkelijker moreel distantiëren bij het mannelijke moreel ambigue Game of Thrones personage in vergelijking met het vrouwelijke moreel ambigue Game of Thrones. Vanuit de literatuur werd daarentegen verwacht dat vrouwen zich beter moreel konden distantiëren bij het vrouwelijk personage en mannen bij het mannelijk personage (o.a. Hoffner & Cantor, 1991; Knobloch-Westerwick & Brück, 2009). Een mogelijke verklaring voor dit verschil is dat voor dit onderzoek gebruik is gemaakt van twee verschillende personages. Het is hierdoor mogelijk dat er andere factoren zijn die ervoor zorgen dat zowel mannen als vrouwen meer moeite hadden om zich moreel te distantiëren bij het vrouwelijk personage.

Omdat uit verschillende onderzoeken (Janicke & Raney, 2015; Sanders & Tsay-Vogel, 2016) naar voren kwam dat identificatie met het personage en het leuk vinden van het personage invloed hebben op het moral disengagement proces, is er ter controle ook in dit onderzoek naar gekeken. Voor zowel mannen als vrouwen geldt dat identificatie met het personage en het leuk vinden van het personage het moral disengagement proces versterkt. Hierbij maakt het geslacht van het personage geen verschil.

De vraag die centraal stond bij dit onderzoek was “in hoeverre heeft de sekse van

de kijker invloed op het moral disengagement proces en het kijkplezier tijdens het kijken van televisieseries, en welke rol speelt de sekse van het personage hierbij?”. Aan de hand

van de uitkomsten van dit onderzoek kan er dus gesteld worden dat de sekse van de

Game of Thrones kijker geen verschil maakt bij het moral disengagement proces. Zowel

mannen als vrouwen kunnen zich even goed moreel distantiëren tijdens het kijken naar

Gama of Thrones. Daarnaast beleeft iemand die zich moreel distantieert even veel plezier

(22)

personage in de televisieserie het immorele gedrag uitvoert maakt daarentegen wel uit voor het versterken van het moral disengagement proces. Zo kunnen zowel mannen als vrouwen zich beter moreel distantiëren wanneer het immorele gedrag wordt uitgevoerd door een mannelijk moreel ambigue personage dan wanneer het gedrag wordt uitgevoerd door een vrouwelijk moreel ambigue personage.

Discussie

Net als elk ander onderzoek, heeft ook dit onderzoek zijn beperkingen. Één van de belangrijkste beperkingen zijn de personages die voor dit onderzoek zijn gebruikt. Dit onderzoek heeft gebruik gemaakt van twee bestaande personages die zoveel mogelijk overeenkwamen (beide personages komen in alle beschikbare seizoenen van Game of

Thrones voor, beide personages hebben zowel goede als slechte kanten en beide

personages spelen een hoofdrol in de televisieserie). Ondanks dat ze zoveel mogelijk overeenkwamen, zijn het geen identieke personages. Hierdoor kan het verschil in het

moral disengagement proces bij de twee personages niet volledig toegeschreven worden

aan het verschil in sekse. Een tweede beperking is de schaalvariabele kijkplezier. Doordat deze schaalvariabele niet betrouwbaar was, konden er geen goede analyses uitgevoerd worden voor hypothese twee. Dit heeft mogelijk invloed gehad op de uitkomsten van hypothese twee.

Dit onderzoek had een groot aantal respondenten waardoor de uitkomsten van dit onderzoek goed te generaliseren zijn. Hier moet echter wel aan toegevoegd worden dat de uitkomsten alleen gelden voor de televisieserie Game of Thrones. Voor dit onderzoek zijn de respondenten namelijk geworven via verschillende Game of Thrones Facebook fan-pagina’s en Game of Thrones forumsites. Hierdoor is er een specifieke doelgroep

benaderd voor dit onderzoek, waardoor dit onderzoek geen aselecte steekproef gebruikte. Dit heeft ervoor gezorgd dat de uitkomsten van dit onderzoek alleen voor de

deelpopulatie ‘Game of Thrones-fans’ geldt.

De uitkomsten van dit onderzoek zijn interessant voor de makers van de televisieserie Game of Thrones. Met de uitkomsten weten zij dat vrouwen zich net zo goed moreel kunnen distantiëren als mannen. Ze hoeven de televisieserie dus niet aan te passen om meer vrouwelijke kijkers aan te trekken. Daarnaast is het voor de makers van

(23)

televisieserie Game of Thrones interessant om te weten dat ondanks dat men zich niet moreel kan distantiëren van een personage, dit niet ten koste gaat van het kijkplezier.

Ook is dit onderzoek een goede opzet voor vervolgonderzoek. Uit dit onderzoek is bijvoorbeeld gebleken dat het voor het moral disengagement proces van de kijker uitmaakt welke personages het immorele gedrag uitvoeren. Omdat voor dit onderzoek gebruik is gemaakt van twee bestaande personages die op meerdere fronten dan alleen sekse verschilden, is het niet geheel duidelijk of het verschil in het moral disengagement proces alleen te wijten is aan de sekse van het personage. Voor een vervolgonderzoek zou het daarom interessant zijn om een experiment uit te voeren met twee identieke verhalen waarbij het enige verschil in de verhalen de sekse van het personage is. Hierdoor kan er gekeken worden of sekse wel degelijk het verschil maakt in het moral disengagement proces of dat er andere factoren zijn die hierop van invloed zijn. Verder is het interessant om een vergelijkend onderzoek uit te voeren met andere televisieseries. Hiermee kan er gekeken worden of de uitkomsten van dit onderzoek te generaliseren zijn naar de gehele populatie.

Tot slot is er een extra analyse uitgevoerd om het effect van het lezen van de

Game of Thrones boeken op het moral disengagement proces te meten. Wanneer men de Game of Thrones boeken heeft gelezen, kan men zich moeilijker moreel distantiëren dan

wanneer de boeken niet leest. Dit is in strijd met het onderzoek van Sanders en Tsay-vogel (2016). Uit hun onderzoek kwam naar voren dat hoe vaker iemand is blootgesteld aan een media-uiting, hoe beter diegene zich moreel kan distantiëren. Ze hadden in hun onderzoek echter alleen het aantal Harry Potter films meegenomen en niet ook het aantal gelezen boeken. Het kan zijn dat in de boeken de personages anders worden beschreven waardoor men het nog moeilijker vindt om zich moreel te distantiëren. Hier zou echter verder onderzoek naar gedaan moeten worden.

(24)

Referenties

Awad, K. (2015, 6 maart). 14 TV antiheroes that we can’t help but love. Geraadpleegd op 31 oktober 2016, van http://www.hypable.com/best-tv-antiheroes/

Bandura, A., Barbaranelli, C., Caprara, G. V., & Pastorelli, C. (1996). Mechanisms of moral disengagement in the exercise of moral agency. Journal of personality and

social psychology, 71(2), 364.

Beyard-Tyler, K. C., & Sullivan, H. J. (1980). Adolescent reading preferences for type of theme and sex of character. Reading Research Quarterly, 104-120.

Boeije, H., ’t Hart, H., & Hox, j. (Red.). (2009). Onderzoeksmethoden (8e druk). Amsterdam: Boomonderwijs.

Brody, L. R., Hay, D. H., & Vandewater, E. (1990). Gender, gender role identity, and children's reported feelings toward the same and opposite sex. Sex Roles, 23(7-8), 363-387.

Deutsch, F. (1975). Effects of sex of subject and story character on preschoolers'

perceptions of affective responses and intrapersonal behavior in story sequences.

Developmental Psychology, 11(1), 112.

Hartmann, T., & Vorderer, P. (2010). It's okay to shoot a character: Moral disengagement in violent video games. Journal of Communication, 60(1), 94-119.

Hartmann, T., Möller, I., & Krause, C. (2015). Factors underlying male and female use of violent video games. New media & society, 17(11), 1777-1794.

Hoffner, C., & Cantor, J. (1991). Perceiving and responding to mass media characters.

Responding to the screen: Reception and reaction processes, 63-101.

IMDB. (z.j.-a). Game of Thrones. Geraadpleegd op 12 oktober 2016, van http://www.imdb.com/title/tt0944947/?ref_=nv_sr_1

IMDB. (z.j.-b). Parents Guide for "Game of Thrones". Geraadpleegd op 12 oktober 2016, van

http://www.imdb.com/title/tt0944947/parentalguide?ref_=tt_stry_pg#certification Janicke, S. H., & Raney, A. A. (2015). Exploring the role of identification and moral

disengagement in the enjoyment of an antihero television series.

Communications: The European Journal Of Communication Research, 40(4),

(25)

Knobloch, S., Callison, C., Chen, L., Fritzsche, A., & Zillmann, D. (2005). Children’s sex-stereotyped self-socialization through selective exposure to entertainment fare. Journal of Communication, 55(1), 122-138.

Knobloch-Westerwick, S., & Brück, J. (2009). Gender role perpetuation through selective media exposure. In Wissenschaft mit Wirkung (pp. 85-99). VS Verlag für

Sozialwissenschaften.

Knobloch-Westerwick, S., & Hastall, M. R. (2006). Social comparisons with news personae selective exposure to news portrayals of same-sex and same-age characters. Communication Research, 33(4), 262-284.

Krakowiak, K. M., & Oliver, M. B. (2012). When good characters do bad things: Examining the effect of moral ambiguity on enjoyment. Journal of

Communication, 62(1), 117-135.

Krakowiak, K. M., & Tsay-Vogel, M. (2013). What makes characters’ bad behaviors acceptable? The effects of character motivation and outcome on perceptions, character liking, and moral disengagement. Mass Communication and Society, 16(2), 179-199.

Lin, S. F. (2010). Gender differences and the effect of contextual features on game enjoyment and responses. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 13(5), 533-537.

Lin, S. F. (2011). Effect of opponent type on moral emotions and responses to video game play. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 14(11), 695-698. Perry, D. (2015, 1 juni). Jon Snow Is the Only Possible Hero in ‘Game of Thrones’.

Geraadpleegd op 12 oktober 2016, van http://www.vice.com/read/jon-snow-is-the-only-hero-in-game-of-thrones-553

Raney, A. A. (2002). Moral judgment as a predictor of enjoyment of crime drama. Media

Psychology, 4(4), 305-322.

Raney, A. A. (2003). Disposition-based theories of enjoyment. Communication and

emotion: Essays in honor of Dolf Zillmann, 61-84.

Raney, A. A. (2004). Expanding disposition theory: Reconsidering character liking, moral evaluations, and enjoyment. Communication Theory, 14(4), 348-369. Raney, A. A. (2005). Punishing media criminals and moral judgment: The impact on

(26)

enjoyment. Media Psychology, 7(2), 145-163.

Rosen, L. (2014, 18 december). 'Murder's' Annalise and other TV women leap darkly into

antihero scene. Geraadpleegd op 12 oktober 2016, van

http://www.latimes.com/entertainment/envelope/la-et-st-en-flawed-tv-women-20141218-story.html

Rudman, L. A., & Goodwin, S. A. (2004). Gender differences in automatic in-group bias: Why do women like women more than men like men?. Journal of personality and

social psychology, 87(4), 494.

Sanders, M. S., & Tsay-Vogel, M. (2016). Beyond Heroes and Villains: Examining Explanatory Mechanisms Underlying Moral Disengagement. Mass

Communication and Society, 19(3), 230-252.

Sarner, L. (2016, 12 april). 'Game of Thrones' Created TV's Greatest Female Anti-Hero

in Cersei Lannister. Geraadpleegd op 31 oktober 2016, van

https://www.inverse.com/article/14126-game-of-thrones-created-tv-s-greatest-female-anti-hero-in-cersei-lannister

Schmierbach, M., & Limperos, A. M. (2013). Virtual justice: Testing disposition theory in the context of a story-driven video game. Journal of Broadcasting & Electronic

Media, 57(4), 526-542.

Tauer, J. M., & Harackiewicz, J. M. (1999). Winning isn’t everything: Competition, achievement orientation, and intrinsic motivation. Journal of Experimental Social

Psychology, 35, 209–238.

Waij, J. (2016). Het immorele oordeel: Een literatuurstudie naar de relatie tussen de

affective disposition theory en moral disengagement en hun rol bij de plezierbeleving aan entertainment (literatuurverslag). Universiteit van

Amsterdam, Amsterdam

Watercutter, A. (2013, 6 maart). Yes, Women Really Do Like Game of Thrones (We Have

Proof). Geraadpleegd op 12 oktober 2016, van

https://www.wired.com/2013/06/women-game-of-thrones/

Weber, R., Tamborini, R., Lee, H. E., & Stipp, H. (2008). Soap opera exposure and enjoyment: A longitudinal test of disposition theory. Media Psychology, 11(4), 462-487.

(27)

Woods, S., Hall, L., Dautenhahn, K., & Wolke, D. (2007). Implications of gender differences for the development of animated characters for the study of bullying behavior. Computers in Human Behavior, 23(1), 770-786.

Zillmann, D. (2000). Basal morality in drama appreciation. Moving images, culture, and

the mind, 53-63.

Bijlagen

Bijlagen I: vragenlijst

Dear Sir, Madam,

Thank you for your interest in this enquête. This study is part of a graduation project at the University of Amsterdam, and is conducted by Jolyn Waij, University of Amsterdam, Amsterdam, the Netherlands.

The purpose of this enquête is to evaluate how people experience watching Game of Thrones. We estimate that it will take 5 minutes of your time. When taking the enquête please be as honest as possible. There are no right or wrong answers.

Risks to participants are considered minimal. There will be no costs for participating, nor will you benefit from participating. We have taken all reasonable measures to protect your identity and responses. Data collection is strictly anonymous. Please note there will be no spoilers in this enquête. In case you have any comments or concerns regarding the study, please contact the Ethical Committee within the department of Communication Sciences of the University of Amsterdam (ASCoR secretariaat, Commissie Ethiek, Universiteit van Amsterdam, Postbus 15793, 1001NG Amsterdam; +31 (0)20 525 3680; ascor-secr-fmg@uva.nl).

Your participation in this enquête is voluntary. You have the right to withdraw from participation at any time. If you agree to participate please press the continue button at the bottom of the screen. Otherwise, close this window and disconnect.

(28)

Yours sincerely,

Jolyn Waij

jolyn.waij@student.uva.com

1. What is your gender? o Male

o Female

2. What is your age? o …

3. How did you find the enquête? o Online Game of Thrones forum o Facebook fan page

o Other

4. Have you ever seen an episode of Game of Thrones? o Yes

o No

*Wanneer de respondenten nee antwoorden wordt de enquête afgerond

5. How many seasons of Game of Thrones have you watched? o Less than a season

o Until season two o Until season three o Until season four o Until season five o Until season six

(29)

6. With whom do you watch Game of Thrones? o Alone o With partner o With family o With friends o With colleague o Other

7. Have you read the books of Game of Thrones? o Yes

o No

8. How often do you visit an online Game of Thrones fan page (forum or Facebook)? o Daily

o Once or twice once a week o Once or twice a month o Once or twice a year o Never

The following is a number of statements about various characters from Game of Thrones. This concerns the overall picture that you have of a character and not for specific events. I understand why Character X does the things he/she does

I felt the same emotions as Character X

I felt like I really knew what Character X was going through I can put myself in Character X position

I care about Character X

I feel sympathy for Character X I like Character X

(30)

In contrast to others behaviour, the bad behaviour of Character X isn’t that bad

Others are to blame for Character X bad behaviour Character X isn’t the perpetrator but the victim

It isn’t Character X fault that he/she sometimes behaves badly

*Voor de personages worden Cersei Lannister en Jamie Lannister gebruikt

Watching Game of Thrones is fun

Watching Game of Thrones is a waste of time Watching Game of Thrones is interesting

You’ve completed the enquête and can close this window. Thanks again for your time and helping me with my graduation project. You may contact me at any time to discuss the enquête or with any concerns about the study.

Yours sincerely,

Jolyn Waij

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Deze wetten gebruiken om een sociale norm uit te dragen: deze wetten zijn er omdat veel mensen gelijkheid tussen vrouwen en mannen belangrijk vinden en geweld tegen

[r]

Het in rekening brengen van het aspect deeltijdse arbeid leidt bijgevolg tot een sub- stantiële daling van de loonkloof, maar toch blijkt uit deze cijfers dat het loonverschil

Het grootste deel van het vastgestelde loonverschil is niet te wijten aan een verschil in directe uitbe- taling van mannen en vrouwen, maar aan onder meer de verschillen in

daling van de loonkloof, maar toch blijkt uit deze cijfers dat het loonverschil tussen vrouwen en man- nen slechts gedeeltelijk kan toegeschreven worden aan het verschil in

Het Nationaal Instituut voor de Statistiek geeft vol- gende definitie: “het bestaan en duurzaam voortbe- staan van verschillen tussen mannen en vrouwen in hun positie op

Mannen of vrouwen bleken inderdaad geen significant hogere daling van het aantal glazen alcohol te hebben dan het andere geslacht wanneer er trek naar alcohol bij kick-situaties werd

Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of