DIE NASIONALE MUSEUM
"EEIM WEELDE-ARTIKEL EN GEEN
NOODSZAKELIKHEID"?
" ...m a a r het w a s wel iets b uite n ge w o o ns dat in deze begroting £ 1 5 0 0 0 (R30 0 00 ) zou w o rd en n e e rg e z e t v o o r een m u s e u m [ N a s i o n a l e M u s e u m ] in de hoofstad. W anneer het land zulk een grote behoefte had aan wegen, w a a ro m dat geld niet voor dat doel gebruikt. Goed beschouw d w a s het m useum een weelde-artikel en geen noodzakelikheid " So het W. B urns - Thom son, onafhanklike lid (H a rris m ith Dorp) van die W etgewende Vergadering van die selfregerende O ranjerivierkolonie (soos die Vrystaat na die
A n g l o - B o e r e o o r l o g b e k e n d g e s t a a n het )
geredeneer toe die b uitengew one begroting op 6 A pril 1 9 1 0 in die Vergadering bespreek is.
J. Haasbroek
C.H. Wessels het as m in is ter van openbare werke. iande en m ynw ese die bou van 'n n u w e m u seum vir B loem fontein in die W etgew ende Vergadering vurig be pie it.
Hoofsaaklik as gevolg van die O ra n je r iv ie r kolonie (ORK) se s w a k fin an sie le posisie is die bou van 'n n u w e m u s e u m vir B loem fontein
t e l k e n s v a n d i e b a a n g e s k u i f . D i e
O ranjerivierkolonie se toetrede in 1 9 1 0 tot die Unie van S u id - A frik a het meegebring dat die Nasionale Bank van die O ranjerivierkolonie deur die Nasionale Bank van S u id - A frik a oorgeneem
is. D ie O R K - r e g e r i n g w a s di e g r o o t s t e
aandeelhouer in eersgenoemde bank. Hulle het
W. Burns-Thom son, o nafhanklike hd van die W etgew ende Vergadering, het in die Vergadering die N asion ale M u s e u m as n w eeld e-artikel en geen noodsaakhkheid nie afgem aak.
(fo to V t t s ia d iw A rg ie fb e w a a rp le k , B lo e m fo n te in )
besluit om die opbrengs uit die transaksie te gebruik om n aantal openbare projekte te voltooi. Die bedrag van £ 2 2 5 5 5 0 w a t vir "publieke w e r k e " beg root is, het die £ 1 5 0 0 0 vir die bou van die Nasionale M u s e u m ingesluit.
In die W etgewende Vergadering het C.H.
Wessels, die betrokke m in iste r van openbare werke in die ORK, heftig op B urn s -T h o m s o n se u itla tin g gereageer Wessels het toegegee dat geld drin gend nodig w a s vir die bou en herstel van paaieen brue, maar die o prigtin g van 'n groot m u se um vir die hoofstad het by hom net so s w a a r geweeg. Hy het die bedrag in die begroting verdedig en sy s ta n d p u n t o n o m w o n d e gestel: "H ij schaamde sich voor het tegenw oordige g e b o uw [die Eerste Raadsaal in St. Georgestraat] en w a n n e e r hij het een bezoeker moest tonen gevoelde hij altijd dat het een schande w a s voor de hoofdstad. Een m useum w a s een prachtige plaats om historiese dingen in op te bergen en w a s zeer leerzaam ." Wessels se pleitrede vir 'n nuw e m useum het ingang onder die lede gevind, w a n t benewens B u rns -T ho m s o n w a s daar geen ander lid w a t d i e bedrag van £1 5 0 0 0 geopponeer het nie.
Die feit dat die opposisie (sir J o h n Fraser se
K o n s titu s io n e le Party) ook die N a s io na le
M useum -be d ra g vo lm o nd ig ondersteun het, het B u r n s - T h o m s o n se a n t i- m u s e u m u its p r a k e ongedaan gemaak. W o lff Ehrlich (Fort Afdeling) het die begroting in sy geheel aangeprys, terw yl C.L. Botha (Stad A fdeling) daarop gewys het dat
die n u w e m u se um nie net vir Blo em fontein is nie, m aar vir die hele land.
Die n u w e Nasionale M u s e u m op die h / v Charles- en A liw a ls tr a a t is in 1915 geopen. Dit het inderdaad tot een van die grootste m useum s in die land gegroei.
C.L. Botha, opposisielid in die W etgew ende Vergadering, w as sterk ten gunste van 'n n u w e m u seum vir die Vrystaatse hoo f stad.
(fo io : V rysta a tse A rg ie fb e w a a rp le k , B lo e m fo n te in )
W o /ff Ehrlich, opposisielidin die W etgew ende Vergadering, het geen b esw a ar g eh ad nie teen die £ 1 5 0 0 0 w at vir die bou van die Nasionale M u seu m begroot is
(lo to V ry s ta a ts e A rg ie fb e w a a rp le k . B /o e m /o n te m )
B IB U O G R A F IE
H A A S B R O E K J 1 9 8 6 D ie r o l v a n C o rn e lls H e rm a n u s W e sse /s m d ie O ra n /e V ry s ta a t 1 8 8 5 - 1 9 2 4 O n g e p u b h se e rd e D P h il p ro e fs k rif U n ive r s ire11 va n d ie O ra n je -V ry s ta a t
The F rie n d . 14 Des 1911
V A N DER B A N K D A 1 9 8 7 Die N a s io n a le M u s e u m v a n S i G e o rg e s ira a t na W a rd e n p le in N a s io n a le M u s e u m N u u s No 3 2 2 4 - 2 5
V ry s ta a ts e A r g ie fb e w a a r p le k N o tu /e W e tg e w e n d e V e rg a d e rm g O R K 6 A p r i l
1 9 1 0 , pp 2 2 6 - 2 3 0
FOSSIELUITSTALLING OP WINBURG
Ur a n o c e n t r o d o n, 'n uitgestorw e am fibier w at ongeveer 2 0 0 m iljoen ja a r gelede gelewe het, was te W inburg op uitstalling.
n U itstalling van Karoofossiele is deur die Nasionale M u s e u m vanaf 1 Februarie tot 15 A pril in die voorportaal van die dorpsbiblioteek op W in b u rg gehou. 'n Wye verskeidenheid voorbeelde w a t beendere van uitgestorw e am fibiers, soogdieragtige reptiele, oerkrokodille en d in os a u rie rs insluit, w a s te sien. Hierdie fossiele is afkom stig uit gesteentes van die Beaufortgroep w a t meer as die helfte van Suid- A frik a se oppervlakte beslaan. W in b u r g is ook in die Beaufortgroep geleeen die belangstelling w a t deur die plaaslike in w o n e rs getoon is, kan dalk lei tot nuw e vondse van fossiele uit die om gew ing.
