De ‘Anti-tax Avoidance Directive’ van de Europese Commissie
Enkele aanbevelingen voor invoering van artikel 4 van de richtlijn van de Europese
Commissie in Nederland
Naam:
Samantha van den Hoek
Student nr.:
10342257
Studie:
BSc Fiscale Economie
Begeleider:
Anne Verheijden
Inleverdatum:
25 juni 2016
Inhoudsopgave
1 Inleiding _____________________________________________________________________ 4
1.1 Aanleiding _______________________________________________________________ 4
1.2 Centrale vraag en subvragen _________________________________________________ 6
1.3 Onderzoeksopzet __________________________________________________________ 6
2 Wetgeving omtrent renteaftrek in Nederland _______________________________________ 7
2.1 Inleiding _________________________________________________________________ 7
2.2 Vormgeving van de renteaftrekfaciliteit in de wet ________________________________ 7
2.2.1 Artikel 8c Wet VPB_____________________________________________________ 7
2.2.1.1 Doel en strekking van de wet __________________________________________ 7 2.2.1.2 Werking van artikel 8c ________________________________________________ 8
2.2.2 Artikel 10a Wet VPB ___________________________________________________ 8
2.2.2.1 Doel en strekking van de wet __________________________________________ 8 2.2.2.2 Uitleg van artikel 10a _________________________________________________ 9
2.2.3 Artikel 10b Wet VPB __________________________________________________ 10
2.2.3.1 Doel en strekking van de wet _________________________________________ 10 2.2.3.2 Werking van artikel 10b _____________________________________________ 10
2.2.4 Artikel 13l Wet VPB ___________________________________________________ 10
2.2.4.1 Doel en strekking van de wet _________________________________________ 10 2.2.4.2 Werking van artikel 13l ______________________________________________ 11
2.2.5 Artikel 15ad Wet VPB _________________________________________________ 12
2.2.5.1 Doel en strekking van de wet _________________________________________ 12 2.2.5.2 Werking van artikel 15ad_____________________________________________ 13
2.3 Conclusie _______________________________________________________________ 14
3 OESO en EU werken aan internationale aanpak _____________________________________ 15
3.1 Inleiding ________________________________________________________________ 15
3.2 OESO en het anti-BEPS Project ______________________________________________ 15
3.2.1 Aanleiding van het anti-BEPS Project _____________________________________ 15
3.2.2 Action Point 4 anti-BEPS actionplan van de OESO ___________________________ 16
3.2.2.1 Probleemstelling ___________________________________________________ 16 3.2.2.2 Advies op basis van best practices _____________________________________ 17
3.3 Voorstel voor een richtlijn van de Europese Commissie ___________________________ 19
3.3.1 Achtergrond van het voorstel ___________________________________________ 19
3.3.2 Ontwikkeling van de maatregel ‘Beperking van de aftrekbaarheid van de rente’ –
3.3.2.1 Doel en strekking van de richtlijn ______________________________________ 20 3.3.2.2 Overwegingen bij de renteaftrekbeperking in de richtlijn ___________________ 21
3.3.3 Uitleg van artikel 4 van de richtlijn _______________________________________ 21
3.4 Conclusie _______________________________________________________________ 22
4 Knelpunten van artikel 4 van de richtlijn __________________________________________ 24
4.1 Kritiek en visies op Action Point 4 ____________________________________________ 24
4.2 De earnings strippingsmaatregel in Nederlands perspectief _______________________ 25
4.2.1 Voordelen van de earnings strippingsmaatregel voor het Nederlands belastingklimaat
26
4.2.2 Nadelen van de earnings strippingsmaatregel voor het Nederlands belastingklimaat 27
4.3 Frictie __________________________________________________________________ 28
4.3.1 De noodzakelijkheid van artikel 4 van de richtlijn in Nederland _________________ 28
4.4 Houding van de Nederlandse overheid ten opzichte van de richtlijn _________________ 29
4.5 Conclusie _______________________________________________________________ 30
5 Conclusies __________________________________________________________________ 32
5.1 Conclusies op basis van voorgaand onderzoek __________________________________ 32
5.2 Aanbevelingen voor mogelijke implementatie van artikel 4 van de Richtlijn ___________ 32
5.3 Mogelijk vervolgonderzoek _________________________________________________ 33 Bibliografie _____________________________________________________________________ 34 Boeken _______________________________________________________________________ 34 Richtlijnen ____________________________________________________________________ 34 Kamerstukken _________________________________________________________________ 34 Jurisprudentie _________________________________________________________________ 35 Artikelen _____________________________________________________________________ 36 Bijlage I ________________________________________________________________________ 38 Artikel 10 lid 1 onderdeel d Wet op de Vennootschapsbelasting 1969 _____________________ 38 Renteaftrekbeperkingen in de jurisprudentie _________________________________________ 38 De schijnlening ______________________________________________________________ 38 De bodemlozeputlening _______________________________________________________ 38 Onzakelijke groepslening_______________________________________________________ 39 Bijlage II ________________________________________________________________________ 40
Inleiding
1.1 Aanleiding
Belastingontwijking is al langere tijd onderwerp van discussie. In 1999 heeft de Organisatie voor Economische en Sociale Ontwikkeling (verder te noemen: OESO) in het partnership rapport voor het eerst aanbevelingen gedaan voor een algemeen kader voor het aanpakken van internationale
belastingontwijking.1 Hierna is de OESO gaan werken aan een pakket maatregelen om Base Erosion
and Profit Shifting (verder te noemen: BEPS) aan te pakken. Inmiddels heeft de OESO deze ambitie omgezet in een actieplan. Het BEPS Action Plan bevat vijftien actiepunten waarmee
belastingontwijking op grote schaal aangepakt kan worden.2
Een manier waarop bedrijven hun belastingdruk kunnen verlagen, is door het aangaan van leningen.
Op deze leningen wordt rente betaald, welke fiscaal aftrekbaar is van de winst.3 Op deze manier
wordt de grondslag van de belasting verminderd en wordt bij misbruik van renteaftrek de
belastingheffing geminimaliseerd. Eén van de actiepunten, Action Point 4, ziet daarom specifiek op het beperken van de renteaftrek om misbruik hiervan tegen te gaan. De Europese Commissie (verder te noemen: EC) heeft onlangs een richtlijn geschreven om de actiepunten uit het OESO Action Plan vorm te geven en te implementeren in de wetgeving van de lidstaten.4 Hierin hebben zij
ook een artikel gewijd aan de beperking van de renteaftrek. Wanneer een richtlijn in Europa
aangenomen wordt, moeten de lidstaten hun nationale wetgeving aanpassen naar het doel van deze richtlijn.5
In artikel 4 van de richtlijn is te lezen dat de Europese Unie wil voorzien in een generieke bepaling voor het beperken van renteaftrek. Dit houdt in dat er geen maatregelen getroffen worden voor specifieke gevallen maar een algemene regel geldt in alle gevallen waar renteaftrek aan de orde is. In artikel 4 van de richtlijn is een beperking opgenomen aan de maximaal aftrekbare rente. Dit
maximum is 30 procent van Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortization (verder te
noemen: EBITDA) of van 3.000.000 EUR, naar gelang welk van beide hoger is.6 In het artikel wordt
echter wel nog een uitzondering gemaakt wanneer de belastingplichtige kan aantonen dat de ratio
tussen zijn eigen vermogen en totale balans gelijk of groter is dan de overeenkomstige groepsratio.7
Dan geldt de aftrekbeperking van het eerste lid niet. Daarnaast is het ook mogelijk om niet
aftrekbare rente mee te nemen naar een volgend jaar.8 De gehele richtlijn wordt besproken in het
vierde hoofdstuk van deze scriptie.
1 OECD (1999), The Application of the OECD Model Tax Convention to Partnerships, (the Partnership Report),
OECD, Paris
2 OECD. (2015), Limiting Base Erosion Involving Interest Deductions and Other Financial Payments, Action 4 -
2015 Final Report, OECD/G20 Base Erosion and Profit Shifting Project, OECD Publishing, Paris.
3 Art. 8 Wet op de Vennootschapsbelasting1969 jo. Art. 3.8 Wet Inkomstenbelasting 2001 4 Brussel, 28.1.2016, COM(2016) 26 final, 2016/0011 (CNS)
5 R. Brandsma en M. Chin-Oldenziel, 2015-2016, Studenteneditie Cursus Belastingrecht Europees belastingrecht,
Wolters Kluwer
6 Brussel, 28.1.2016, COM(2016) 26 final, 2016/0011 (CNS), artikel 4 lid 2 7 Brussel, 28.1.2016, COM(2016) 26 final, 2016/0011 (CNS), artikel 4 lid 3 8 Brussel, 28.1.2016, COM(2016) 26 final, 2016/0011 (CNS), artikel 4 lid 4
Nederland, daarentegen, heeft in haar nationale wetgeving specifieke bepalingen opgenomen ter voorkoming van misbruik van renteaftrekfaciliteiten. Deze zijn te vinden in de artikelen 8c, 10 lid 1 onderdeel d, 10a, 10b, 13l en 15ad van de Wet op de Vennootschapsbelasting 1969 (verder te noemen Wet VPB) en zien elk op een specifieke vorm van renteaftrekbeperking. Nog opvallender is dat Nederland zelfs heeft gekozen om de generieke bepaling omtrent de renteaftrek die zij had opgenomen in artikel 10d Wet VPB te laten vervallen. Het kabinet vindt dat een dergelijke generieke
bepaling ‘schadelijk is voor het vestigingsklimaat in Nederland’.9 Ook in de literatuur zijn
tegenstanders van artikel 10d Wet VPB te vinden. Van Strien geeft bijvoorbeeld aan dat met dit
artikel nog steeds economisch dubbele heffing kan ontstaan.10
De richtlijn is aangenomen en dient dus geïmplementeerd te worden in de Nederlandse wetgeving. Dit voor problemen zorgen. Immers is de Nederlandse wetgeving anders opgebouwd. De vraag rijst dan ook of de Nederlandse wetgeving voldoet aan het doel van de Europese richtlijn en nog tot 2024 heeft om over te gaan op de generieke bepaling in de richtlijn of dat Nederland uiterlijk 2020 over moet gaan. Voor een aantal auteurs in de literatuur is afschaffing van artikel 10d Wet VPB zonde. Zo stelt Heithuis dat artikel 10d Wet VPB met enige aanpassingen prima kan werken en dat een aantal specifieke bepalingen in de Vennootschapsbelasting aan de hand daarvan ook geschrapt kunnen
worden.11 Van Gelder en Elsewier geven tevens aan dat een generieke thincapitalisationregeling
meer duidelijkheid en eenvoud creëert in de fiscale wetgeving.
In Duitsland bestaat de earnings strippingsmaatregel in de fiscale wetgeving. Deze maatregel komt sterk overeen met het vierde artikel van de Europese richtlijn. Elsewier en Van Strien hebben
bekeken of een dergelijke regeling in Nederland ook zou kunnen werken.12 Voordeel is dat de
regeling relatief eenvoudig is en goed werkt tegen het Bosal-gat. Echter is in Duitsland de regeling erg complex geworden door het toevoegen van vele uitzonderingen en tegenbewijsregelingen.
De richtlijn van de EC is nog niet ingevoerd, maar wel aan aangenomen door de lidstaten. De richtlijn
moet in 2020 overgenomen zijn in de nationale wetgeving van de lidstaten.13 Omdat het invoeren
van artikel vier van deze richtlijn grote gevolgen kan hebben voor alle lidstaten, is het nu zeer relevant om te onderzoeken wat de kritiek is op de manier van renteaftrekbeperking in het artikel, maar ook wat de voordelen hiervan zijn. Nederland is fiscaal gezien een aantrekkelijk land voor grote bedrijven om zich te vestigen. Het lijkt mij daarom extra interessant om te ontdekken waar
mogelijkheden liggen voor invoering van de richtlijn in Nederland en welke aanbevelingen hieromtrent te geven zijn.
9 Kamerstukken 2011/12, 33 287, nr. 7
10 J. van Strien, Renteaftrekbeperkingen in de vennootschapsbelasting, 2006
11 E.J.W. Heithuis, De reparatiewetgeving naar aanleiding van het Bosalarrest: een gemiste kans!, WFR
2003/1869
12 F.J. Elsewier en J. Van Strien, De Duitse earningsstrippingmaatregel: een (goede) optie voor Nederland?, WFR
2012/182
1.2 Centrale vraag en subvragen
Aangezien Nederland baat heeft bij een gunstig fiscaal vestigingsklimaat, is het belangrijk te onderzoeken of invoering van artikel vier van de anti-ontgaansrichtlijn van de EC mogelijke risico’s met zich meebrengt. De volgende vraag staat daarom centraal in deze scriptie:
Welke aanbevelingen zijn er te geven omtrent invoering van artikel 4 van de richtlijn van de Europese Commissie, welke ziet op renteaftrekbeperking, in Nederland?
Om deze vraag te beantwoorden, wordt een antwoord gezocht op de volgende subvragen:
1. Welke renteaftrekbeperkingen kent de huidige Nederlandse wetgeving en hoe hebben deze zich in de tijd ontwikkeld?
2. Hoe verhouden de ontwikkelingen bij de OESO en de Europese Commissie op het gebied van renteaftrekbeperking zich tot de Nederlandse wetgeving?
3. Wat is de kritiek op generieke renteaftrekbeperkingen en in het bijzonder op artikel 4 van de anti-ontgaansrichtlijn?
Elk van deze subvragen zal bijdragen aan de beantwoording van de centrale vraag door een deelonderwerp volledig uit te werken. Uiteindelijk kunnen door de antwoorden op alle subvragen onderbouwde aanbevelingen worden gegeven voor de invoering van artikel vier van de Europese richtlijn.
1.3 Onderzoeksopzet
Door middel van literatuuronderzoek wordt onderzocht wat Nederland kan doen met de nieuwe eisen die gesteld worden in de richtlijn van de EC. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van relevante publicaties van mondiale organisaties, zoals de OESO, en Europese richtlijnen om recente
ontwikkelingen te achterhalen. Daarnaast zijn Nederlandse wetgeving, jurisprudentie omtrent de renteaftrek en kamerstukken nodig om de huidige positie van Nederland ten opzichte van grondslaguitholling te bepalen. Ten slotte wordt ook vakliteratuur gebruikt om te verkennen in hoeverre deze positie in het geding komt door recente ontwikkelingen en wat de kritiek is op deze ontwikkelingen.
In het eerste hoofdstuk komen de renteaftrekbeperkingen in de Nederlandse wetgeving aan de orde. Hierbij wordt voornamelijk gekeken naar de redenen van invoering van deze wetten en de werking. In het tweede hoofdstuk wordt aandacht besteed aan een aantal recente ontwikkelingen op het gebied van de renteaftrekbeperking. Hier wordt uitdrukkelijk stil gestaan bij het BEPS Action Plan van de OESO, waar in het vierde actiepunt ingegaan wordt op de renteaftrek. Daarnaast komt ook de nieuwe richtlijn van de Europese Commissie aan het licht, waar in het vierde artikel een bepaling omtrent het beperken van renteaftrek opgenomen is. Ten slotte worden in het laatste hoofdstuk de richtlijn en de huidige Nederlandse wetgeving onder de loep genomen. Hierin staat de kritiek op beiden centraal. Uiteindelijk worden op basis van al het onderzoek enkele aanbevelingen gedaan voor invoering van de richtlijn van de Europese Commissie in Nederland.
2 Wetgeving omtrent renteaftrek in Nederland
2.1 Inleiding
In dit hoofdstuk komen de renteaftrekbeperkingen in de huidige Nederlandse wetgeving aan bod. Deze aftrekbeperkingen zijn te vinden in de artikelen 8c, 10 lid 1 onderdeel d, 10a, 10b, 13l en 15ad Wet VPB en daarnaast in jurisprudentie. Aangezien artikel 10 lid 1 onderdeel d Wet VPB en
renteaftrekbeperkingen uit de jurisprudentie vrij complex zijn en niet direct verband houden met dit onderzoek, worden deze buiten beschouwing gelaten. Een korte uitleg van dit artikel en
voorgenoemde jurisprudentie is voor de volledigheid opgenomen in bijlage I. Per wetsartikel wordt eerst ingegaan op het doel en de strekking van de wet aan de hand van de parlementaire
geschiedenis. Daarna wordt de werking van de wet omschreven. Ten slotte volgt er een conclusie van dit hoofdstuk met daarin de belangrijkste bevindingen.
2.2 Vormgeving van de renteaftrekfaciliteit in de wet
De afgelopen jaren is er veel veranderd in de Wet VPB op het gebied van renteaftrekbeperkingen. In 2012 is artikel 15ad Wet VPB (her)ingevoerd en in 2013 is artikel 13l Wet VPB toegevoegd.
Momenteel zijn er vijf renteaftrekbeperkingen opgenomen in de Wet VBP, te weten: artikelen 8c, 10a, 10b, 13l en 15ad. Volgens de wetgever heeft de aftrek van deelnemingsrente ‘in sommige gevallen geleid tot een fiscaal gedreven, excessieve financiering met vreemd vermogen’. De wetgever heeft daarom bij het opstellen van de renteaftrekbeperkingen altijd het beoogde doel
behouden om onwenselijke vormen van renteaftrek te voorkomen.14
2.2.1 Artikel 8c Wet VPB
2.2.1.1 Doel en strekking van de wet
De Europese Unie en de OESO hebben in 2000 hun kritiek geuit op de Nederlandse rulingpraktijk omtrent financierings- en licentiedoorstroomvennootschappen. Tot 1 april 2001 was het mogelijk in Nederland een standaardruling hiervoor te krijgen, maar volgens beide organisaties werd hierbij het at arm’s length-beginsel niet correct toegepast. De staatssecretaris van Financiën heeft in 2000
gereageerd op deze kritiek middels een brief aan de Tweede Kamer.15 In deze brief geeft de
staatssecretaris aan een aantal maatregelen en processen in te willen voeren die betrekking hebben op codificatie van het at arm’s length-beginsel, beperking van verrekening van buitenlandse
bronbelasting bij doorstroomvennootschappen en het wijzigen van de wet op de internationale bijstandverlening bij heffing van belastingen. Op 19 maart 2001 schrijft de staatssecretaris opnieuw een brief aan de Tweede Kamer. Op 30 maart wordt deze brief ondersteund door een aantal besluiten waarin hij de nadruk legt op ‘het moderniseren en transparanter maken van de internationale fiscale praktijk van Nederland en het stellen van meer eisen omtrent de reële
economische activiteiten van entiteiten die opereren in Nederland’.16 Een van de maatregelen die de
staatssecretaris aankondigt, is het beperken van het verrekenen van bronbelasting bij
financieringsmaatschappijen binnen concerns zonder reële economische aanwezigheid in Nederland.
14 Memorie van Toelichting, Kamerstukken 2011/12, 33 287, nr. 3
15 Brief 20 november 2000, nr. G 2000-00454, Kamerstukken 2000/01, 27 505, nr. 1
16 Besluit Staatssecretaris van Financiën van 30 maart 2001, nr. IFZ2001/292M; Besluit Staatssecretaris van
Financiën van 30 maart 2001, nr. IFZ2001/294M; Besluit Staatssecretaris van Financiën van 30 maart 2001, nr. IFZ2001/295M
Dit wordt vervolgens opgenomen in artikel 8c van de Wet VPB. Hierin wordt in bepaalde gevallen bij doorstroommaatschappijen de mogelijkheid ontnomen om de bronbelasting die drukt op bepaalde rente- en royalty-opbrengsten te verrekenen. Op die manier probeert de staatssecretaris Nederland minder aantrekkelijk te maken als vestigingsland voor dit soort maatschappijen. Artikel 8c Wet VPB is opgenomen in de wettekst vanaf 1 januari 2002.
2.2.1.2 Werking van artikel 8c
Op grond van artikel 8c Wet VPB blijven ontvangen en betaalde renten van samenhangende geldleningen en royalty’s ter zake van samenhangende rechtsverhoudingen, voor zover de
belastingplichtige ter zake van deze rechtsverhoudingen geen reëel risico loopt, buiten beschouwing
van het bepalen van de winst.17 Belastingplichtige kan dus wel betaalde royalty’s aftrekken wanneer
zij hiervoor zelf de risico’s neemt. De wetgever heeft hiermee beoogd om verrekening van bronbelasting bij bedrijven die enkel als doorstroommaatschappij fungeren uit te sluiten.
In artikel 8c lid 2 Wet VPB zijn voorwaarden opgenomen om te bepalen of een bedrijf reële risico’s loopt op een samenhangende geldlening. Op grond van dit artikel wordt geacht sprake te zijn van een reëel risico indien belastingplichtige een eigen vermogen heeft van ten minste 1% van het
bedrag van uitstaande geldleningen of €2.000.000.18 Het aannemelijk maken dat deze bedragen
aanwezig zijn als eigen vermogen dient bewezen te worden door de belastingplichtige. Zoals uit artikel 8c Wet VPB blijkt, geldt de aftrekbeperking alleen voor bedrijven binnen een concern. Lid 4 van dit artikel geeft daarom als definitie van een concern: ‘de belastingplichtige tezamen met hem verbonden lichamen en verbonden natuurlijke personen zoals bedoeld in artikel
10a’.19 Bij de behandeling van artikel 10a Wet VPB in de volgende paragraaf, wordt hier verder op in
gegaan.
2.2.2 Artikel 10a Wet VPB
2.2.2.1 Doel en strekking van de wet
Artikel 10a Wet VPB is ontstaan bij wet van 13 december 1996.20 In deze wet heeft de wetgever
aangegeven dat grondslaguitholling van de belastinggrondslag in Nederland dient te worden tegen gegaan en dat de fiscale infrastructuur moet worden versterkt. Met de invoering van artikel 10a Wet VPB heeft de wetgever willen voorzien in het voorkomen van verhanging van leningen in
concernverband door aftrek te weigeren van betaalde rente op dergelijke leningen.
Invoering van artikel 10a Wet VPB was nodig omdat tot die tijd zulke constructies bestreden werden aan de hand van ‘fraus legis’. Fraus legis is het handelen in strijd met het doel en de strekking van de
wet, met als motief een fiscaal voordeel te behalen.21 De bewijslast ligt in deze bij de fiscus, met als
gevolg dat niet alle gevallen met succes worden bestreden. Artikel 10a Wet VPB is dus een codificatie van de fraus-legisjurisprudentie. In artikel 10a Wet VPB is de bewijslast naar de belastingplichtige gegaan. Naast het voorkomen van inkomstenderving voor de staat, heeft de wetgever hier tevens
17 Artikel 8c Wet op de Vennootschapsbelasting 1969 18 Artikel 8c lid 2 Wet op de Vennootschapsbelasting 1969 19 Artikel 8c lid 4 Wet op de Vennootschapsbelasting 1969
20 Wet van 13 december 1996, Staatsblad 1996, 651 (Kamerstukken 1995/96, 24 696)
21 NDFR, Formeel Belastingrecht, ‘algemene beginselen en leerstukken, fraus legis’, commentaar D.G.
beoogt zekerheid te bieden aan de belastingplichtige, die anders terug zou vallen op de fraus-legisjurisprudentie.
2.2.2.2 Uitleg van artikel 10a
Artikel 10a Wet VPB ziet toe op het bestrijden van gekunstelde constructies waarbij rente op een geldlening, welke is aangegaan bij een verbonden lichaam of persoon, bij de ontvanger niet of
nauwelijks wordt belast.22 De wetgever heeft met deze wet leningen die aangewend worden voor
kasrondjes willen terugdringen. Net als schuldig gebleven winstuitdelingen of teruggaven van gestort kapitaal aan een verbonden lichaam of persoon en kapitaalstortingen in een verbonden lichaam wanneer deze gefinancierd zijn met een groepslening. Ook verstrekking van een geldlening die feitelijk functioneert als eigen vermogen of voor verwerving en uitbreiding van een verbonden
lichaam heeft de wetgever hiermee willen ontmoedigen.23 Onder een kasrondje wordt het storten
van eigen vermogen in een verbonden vennootschap verstaan om dit vervolgens terug te lenen en op die manier renteverplichtingen te doen ontstaan. Onder verwerving of uitbreiding van een verbonden lichaam wordt een interne verhanging, alsmede een externe verwering of uitbreiding van
een belang verstaan.24
Het derde lid van artikel 10a Wet VPB bevat de tegenbewijsregeling. Deze regeling bestaat uit twee delen. Onderdeel a bepaalt dat de renteaftrekbeperking uit lid 1 geen toepassing vindt indien de belastingplichtige aannemelijk kan maken dat de lening en de daarmee verband houdende
rechtshandeling uit zakelijke overwegingen aangegaan zijn.25 Indien de belastingplichtige dit niet
aannemelijk kan maken, kan hij op grond van onderdeel b alsnog tegenbewijs leveren. De
belastingplichtige moet dan aantonen dat er een reële heffing plaatsvindt over de rentebaten.26 Voor
toepassing van dit onderdeel is er sprake van een reële heffing indien deze ten minste 10% bedraagt over een naar Nederlandse maatstaven bepaalde belastbare winst. Wanneer de belastingplichtige er in slaagt tegenbewijs te leveren, is de rente alsnog aftrekbaar. De inspecteur heeft echter ook nog de mogelijkheid om aannemelijk te maken dat de schuld verband houdt met het verrekenen van
verliezen of dat de lening niet uit zakelijke overwegingen is aangegaan. Indien de inspecteur hierin
slaagt, kan de rente niet afgetrokken worden.27
In lid 4, 5 en 6 van artikel 10a Wet VPB staat vermeld wat wordt verstaan onder een verbonden lichaam of verbonden persoon. Dit dient, volgens de wetsgeschiedenis, te worden bekeken vanuit de materiële werkelijkheid. Of een lening verstrekt is door een verbonden lichaam of persoon wordt onder andere bepaald aan de hand van de hoogte van het rentepercentage, de looptijd, de
aflossingen, gestelde zekerheden en de hoogte van de lening in verhouding tot het eigen vermogen
van de vennootschap.28
22 Artikel 10a Wet op de Vennootschapsbelasting 1969
23 Memorie van Toelichting, Kamerstukken 2011/12, 33 287, nr. 3
24 Wet van 13 december 1996, Staatsblad 1996, 651 (Kamerstukken 1996/96, 24 696) 25 Artikel 10a lid 3 onderdeel a Wet op de Vennootschapsbelasting 1969
26 Artikel 10a lid 3 onderdeel b Wet op de Vennootschapsbelasting 1969 27 Artikel 10a lid 3 onderdeel b Wet op de Vennootschapsbelasting 1969
2.2.3 Artikel 10b Wet VPB
2.2.3.1 Doel en strekking van de wet
Artikel 10b Wet VPB, toen artikel 10 lid 4 Wet VPB, is voor het eerst geïntroduceerd bij de derde nota
van wijziging voor de Invoeringswet Wet Inkomstenbelasting 2001 (verder te noemen: Wet IB).29 In
deze eerste versie van artikel 10b Wet VPB heeft de wetgever aan willen sluiten bij jurisprudentie van de Hoge Raad. De achtergrond van het artikel is gelegen in het voorkomen van internationale mismatches, maar treft hiermee ook binnenlandse situaties omdat het artikel ziet op alle
geldleningen die aan de voorwaarden van artikel 10b Wet VPB voldoen en die aangegaan zijn door
een belastingplichtige.30 Deze voorwaarden zijn dat de lening moet zijn verkregen van een met de
belastingplichtige gelieerd lichaam, een looptijd heeft van ten minste 10 jaar en waarop geen of een
te lage vergoeding is overeengekomen.31
Bij de wet van 30 november 2006 is artikel 10b Wet VPB ingevoerd.32 De wetgever heeft de tekst
enigszins aangepast bij de invoering, maar de strekking is gelijk gebleven. Zo benadrukt de
staatssecretaris nog dat het artikel een ‘desincentive vormt voor het verstrekken van geldleningen
tegen onzakelijke voorwaarden in concernverband’.33
2.2.3.2 Werking van artikel 10b
Artikel 10b Wet VPB ziet toe op het voorkomen van geldleningen die tegen onzakelijke voorwaarden worden aangegaan in concernverband. In het artikel is een drietal (cumulatieve) voorwaarden te onderscheiden. Ten eerste moet de lening aangegaan zijn met een aan de belastingplichtige gelieerd lichaam. Daarnaast heeft de lening geen vaste aflossingsdatum of een aflossingsdatum die meer dan 10 jaar is gelegen na het moment van aangaan van de lening. Ten slotte dient er een te lage
vergoeding of geen vergoeding overeengekomen te zijn. Een vergoeding wordt te laag geacht wanneer deze in belangrijke mate (dat wil zeggen: 30% of meer) lager is dan ‘hetgeen in het
economisch verkeer door onafhankelijke partijen overeen zou zijn gekomen’.34 Voldoet een
geldlening bij een bedrijf aan deze voorwaarden, dan is de rente op deze lening niet aftrekbaar van de winst.
2.2.4 Artikel 13l Wet VPB
2.2.4.1 Doel en strekking van de wet
Artikel 13l Wet VPB is op 1 januari 2013 in werking getreden, maar kent een lange geschiedenis.35 Tot
1 januari 2004 bevatte artikel 13 Wet VPB een bepaling die bepaalt dat kosten van een deelneming (veelal financieringsrente) niet aftrekbaar zijn, tenzij deze middellijk dienstbaar zijn aan het behalen
van in Nederland belastbare winst.36
29 Wet van 11 mei 2000, Staatsblad 2000, 216
30 O.C.R Marres, S.J. Mol-Verver, J.L. Van de Streek, Hoofdzaken Belastingrecht, 2014, Boom Juridische
Uitgever, Den Haag
31 Artikel 10b Wet op de Vennootschapsbelasting 1969
32 Wet van 30 november 2006, Staatsblad 2006, 631 (Kamerstukken 2006/07 30 572) 33 Kamerstukken 2006/07 30 572 nr. H
34 Artikel 10b Wet op de Vennootschapsbelasting 1969
35 Wet van 22 december 2011, Staatsblad 2011, 639 (Belastingplan 2012)
36 J.A.C.A. Overgaauw, J. De Blieck, R.J. Koopman, J. Lammers, N. Ligthart, E. Visser, Fiscale Encyclopedie De
In 2003 heeft het Hof van Justitie in het Bosal-arrest besloten dat artikel 13 Wet VPB op dit punt
verboden discriminatie was.37 Dit omdat voor binnenlandse deelnemingen de rente wel aftrekbaar
was en voor buitenlandse niet. De wetgever heeft hierop gereageerd door alle rente, van binnen- en buitenlandse deelnemingen, aftrekbaar te maken. Om misbruik te voorkomen is tegelijkertijd een thincapregeling in artikel 10d Wet VPB en de houdsterverliesregeling in artikel 20 lid 4 en 5 Wet VPB ingevoerd. De wetgever heeft met de generieke bepaling van 10d Wet VPB het Bosal-gat proberen te dichten.
Toenmalig staatssecretaris van Financiën De Jager heeft in juni 2009 een brief met
consultatiedocument aan de kamer gestuurd.38 Hierin is een concept van huidige artikel 13l Wet VPB
opgenomen. Doel van het artikel destijds was ‘de mismatch tussen vrijgestelde deelnemingswinst en aftrekbare financieringsrente (het Bosal-gat) te beperken’. In zijn brief van 5 december 2009 heeft de
staatssecretaris laten weten toch geen aftrekbeperking voor deelnemingsrente in te stellen.39
In het najaar van 2012 verschijnt de motie Bashir/Van Vliet. Zij dragen de regering op het Bosal-gat te
dichten.40 Daaropvolgend wordt bij de Wet uitwerking fiscale maatregelen begrotingsakkoord 2013
het wetsvoorstel voor art. 13l Wet VPB opgenomen.
Met invoering van artikel 13l Wet VPB is de Thincapregeling van artikel 10d Wet VPB geschrapt.41
Deze past niet goed bij de aanpak het Bosal-gat te dichten door de generieke werking. Daarnaast raakt de Thincapregeling ook midden- en kleinbedrijf, waar het niet voor is bedoeld. Ten slotte leidt de afschaffing ook tot administratieve lastenvermindering van belastingplichtigen en lagere
uitvoerkosten voor Belastingdienst.
2.2.4.2 Werking van artikel 13l
Bij de financiering van een deelneming met een geldlening komt de rente op die geldlening bij het bepalen van de winst in principe in aftrek. Hierbij speelt dat de voordelen die worden behaald uit hoofde van de deelneming onder de deelnemingsvrijstelling vallen en dus niet in de belastingheffing
worden betrokken42 Op grond van artikel 13l Wet VPB kan echter het bedrag aan bovenmatige
deelnemingsrente wat een bedrag van €750.000 overschrijdt, niet worden afgetrokken van de winst.43
In het tweede en derde lid van dit artikel wordt uitgelegd hoe het bedrag van bovenmatige
deelnemingsrente wordt bepaald. Er is sprake van een deelnemingsschuld wanneer het gezamenlijke
bedrag van de verkrijgingsprijs van de deelnemingen uitgaat boven het eigen vermogen.44 Deze
deelnemingsschuld kan nooit hoger zijn dan het gezamenlijke bedrag van de geldleningen en niet hoger dan het gezamenlijke bedrag van de verkrijgingsprijs van de deelnemingen. De bovenmatige deelnemingsrente wordt gesteld op de verhouding tussen het gemiddelde bedrag aan
deelnemingsschulden in een jaar en het totale bedrag aan geldleningen in een jaar vermenigvuldigd
37 Hof van Justitie, C-168/01, Bosal Holding B.V., BNB 2003/344 38 Kamerstukken 2009/10, 31 369, nr. 6
39 Kamerstukken 2009/10, 31 369, nr. 9 40 Kamerstukken 2010/11, 32 800, nr. 17
41 Wet van 22 december 2011, Staatsblad 2011, 639 (Belastingplan 2012) 42 Memorie van Toelichting, Kamerstukken 2011/12 33 287, nr. 3 43 Artikel 13l lid 1 Wet op de Vennootschapsbelasting 1969 44 Artikel 13l lid 3 Wet op de Vennootschapsbelasting 1969
met het totale bedrag aan renten en kosten ter zake van geldleningen van dat jaar. Het artikel ziet derhalve dus op renten die voldaan worden aan verbonden lichamen én welke voldaan worden aan derden.
Op grond van het vijfde lid van artikel 13l Wet VPB wordt de verkrijgingsprijs van deelnemingen buiten beschouwing gelaten wanneer de verkrijgingsprijs is toe te rekenen aan de uitbreiding van operationele activiteiten. Uitbreiding van deze operationele activiteiten moet plaatsvinden binnen 12 maanden voor of na de verwerving, uitbreiding of kapitaalstorting. Daarnaast moet dit plaatsvinden binnen de groep die bestaat uit de belastingplichtige en met hem verbonden lichamen. In lid 6 wordt deze uitzondering beperkt indien er sprake is van een ‘foute uitbreiding van operationele
activiteiten’. Er zijn drie situaties waarbij de toepassing van lid 5 achterwege blijft. Ten eerste wanneer de renten en kosten ter zake van de financiering van de deelneming door een met de belastingplichtige verbonden lichaam in aftrek kunnen worden gebracht op een naar winst geheven belasting. Daarnaast ook wanneer er tegenover de verschuldigde renten en kosten ter zake van de financiering van de deelneming een vergoeding voor verstrekking van vermogen staat, deze
vergoeding in aftrek kan worden gebracht op de grondslag van een naar winst geheven belasting en over de ontvangst van de vergoeding per saldo geen belasting naar winst geheven wordt of welke
naar Nederlandse maatstaven niet redelijk is.45 Ten slotte blijft toepassing van het vijfde lid ook
achterwege wanneer de verwerving of uitbreiding, dan wel de inbreng van eigen vermogen niet zou hebben plaatsgevonden, ingeval de rente niet aftrekbaar zou zijn.
Uit hoofde van lid 9 van artikel 13l Wet VPB worden voor het bepalen van de overmatige deelnemingsrente geldleningen die verband houden met vorderingen die binnen het
concernverband worden aangehouden in het kader van actieve financieringsactiviteiten. Hiervan is sprake zolang de belastingplichtige veelvuldig werkzaamheden verricht in verband met het
arrangeren en uitvoeren van financiële transacties via de eigen bankrekeningen en ten behoeve van de belastingplichtige en met hem verbonden lichamen. Deze bepaling bevat daarnaast ook substance vereisten in de vorm van een kantoor dat is voorzien van in de financiële sector gebruikelijke
faciliteiten.
Ten slotte bepaald het tiende lid van artikel 13l Wet VPB dat voor deelnemingen die zijn verworven voor 1 januari 2006 90% van de verkrijgingsprijs buiten aanmerking mag worden gehouden voor de
bepaling van de deelnemingsschuld.46
2.2.5 Artikel 15ad Wet VPB
2.2.5.1 Doel en strekking van de wetHet huidige artikel 15ad Wet VPB is ingevoerd bij de wet van 22 december 2011.47 Daarvoor was er
artikel 15 lid 4 Wet VPB, welke is ingevoerd om constructies van overnameholdings tegen te gaan die worden gebruikt om de Nederlandse heffingsgrondslag uit te hollen. Voor invoering van artikel 15 lid 4 Wet VPB in 1997 werden deze bestreden aan de hand van de leerstukken richtige heffing en fraus legis.
45 Artikel 13l lid 6 Wet op de Vennootschapsbelasting 1969 46 Artikel 13l lid 10 Wet op de Vennootschapsbelasting 1969 47 Wet van 22 december 2011, Staatsblad 2001, 639
Op 1 januari 2003 is artikel 15ad Wet VPB al eens toegevoegd. Toen gericht op overnameholdings die de aankoop van een maatschappij financieren door middel van een geldlening van een verbonden natuurlijk persoon of een verbonden lichaam. Deze is echter op 1 januari 2007 komen te vervallen naar aanleiding van de Wet werken aan winst.
In 2012 heeft dit artikel zijn terugkomst gevonden door ‘excessief met vreemd vermogen gefinancierde bedrijfsovernames waarbij het overgenomen bedrijf met grote schulden werd
opgezadeld’. De wens om dit aan te pakken weegt zwaarder dan stroomlijning van de wet.48
2.2.5.2 Werking van artikel 15ad
Artikel 15ad Wet VPB is gericht tegen ‘overnameholdings waarbij de grondslag van de overgenomen onderneming excessief wordt uitgehold en ter vermindering van de schuldenlast van het
Nederlandse bedrijfsleven’. De wet treedt in werking bij het voegen van een maatschappij in een fiscale eenheid. Deze wet richt zich hierbij op zowel interne als externe leningen. Dit maakt het niet per se een antimisbruikbepaling, maar meer een anti-grondslaguitholling.
Artikel 15ad Wet VPB ziet op overnameschulden welke direct of indirect in verband staan met de verwerving of uitbreiding van een belang. Belang in deze zin ziet op aandelen, winstbewijzen, winstdelende leningen en opties. Het verwerven van een belang kan op verschillende manieren: kopen van aandelen, emissie, fusie of splitsing. Er is sprake van uitbreiding wanneer het belang
groter wordt dan het in eerste instantie was.49 Het verband tussen schuld en verwerving vervalt
wanneer ‘de maatschappij waarvan de acquisitie is gefinancierd met een overnameschuld uit de
fiscale eenheid wordt ontvoegd’.50 Beëindiging door liquidatie geldt niet als een ontvoeging. Er wordt
dan bij fictie niet geliquideerd.
Het deel van de rente dat niet in aftrek komt op grond van artikel 15ad Wet VPB kan worden bepaald aan de hand van vijf stappen. Allereerst dient de overnamerente bepaald te worden. Dit zijn de rentekosten van de overnameschulden. Omdat de rente aftrekbaar is tot het bedrag van de winst van de fiscale eenheid, dient vervolgens aan de hand van artikel 15ah Wet VPB de renteaftrekruimte
bepaald te worden.51 In de derde stap wordt bezien of de belastingplichtige in aanmerking komt voor
toepassing van artikel 15ad Wet VPB. Dit is het geval wanneer de overnameschulden meer bedragen
dan het in het zesde lid bepaalde percentage van de verkrijgingsprijs.52 Dit percentage is in het eerste
jaar 60 procent en neemt elk jaar met 5 procent af tot 25 procent.53 In lid 2 van artikel 15ad Wet VPB
staan twee eisen om te bepalen of de belastingplichtige te maken heeft op de aftrekbepaling: het bedrag waarmee de overnamerente de renteaftrekruimte overstijgt is meer dan €1.000.000 of het percentage van lid 6 wordt overstegen. Ten slotte wordt in de laatste stap bepaald welke rente niet
aftrekbaar is. Dat is het laagste van de twee bedragen die in de vierde stap zijn bepaald.54
48 Memorie van Toelichting, Kamerstukken 2011/12, 33 287, nr. 3 49 Kamerstukken II 2011/12, 33 003, nr. 10, 11
50 Kamerstukken II 2011/12, 33 003, nr. 10
51 Artikel 15ad jo. Artikel 15ah Wet op de Vennootschapsbelasting 1969 52 Vijfde nota van wijziging, Kamerstukken 2011/12, 33 003, nr. 30 53 Artikel 15ad lid 6 Wet op de Vennootschapsbelasting 1969 54 Artikel 15ad lid 3 Wet op de Vennootschapsbelasting 1969
Daarnaast is in lid 8 van deze wet bepaald dat het deel van de overnamerente die niet aftrekbaar is,
doorgeschoven kan worden naar een volgend jaar.55 Aftrek is alleen mogelijk indien de
renteaftrekruimte groot genoeg is.
2.3 Conclusie
Om antwoord te geven op de eerste subvraag ‘welke renteaftrekbeperkingen zijn er in de
Nederlandse wetgeving?’ is er in dit hoofdstuk een uiteenzetting gemaakt van de totstandkoming van de renteaftrekbeperkingen in de Wet VPB. Derhalve zijn de artikelen 8c, 10a, 10b, 13l en 15ad Wet VPB besproken. Elk van deze artikelen ziet op een bepaalde vorm van renteaftrek. Artikel 8c Wet VPB beperkt de aftrekbaarheid van rente wanneer deze duidelijk uit een doorstroomvennootschap komt. Artikel 10a Wet VPB ziet op het beperken van renteaftrek wanneer er misbruik gemaakt wordt van deze faciliteit. Dit is het geval bij de in het artikel genoemde ‘besmette handelingen’. Artikel 10b Wet VPB beperkt aftrek van rente wanneer de geldlening van een verbonden partij komt en er geen zakelijke overwegingen aan deze lening ten grondslag liggen. Hierbij wordt genoemd; een te lage rente, een looptijd van meer dan 10 jaar en/of er geen vergoeding op de lening is afgesproken. Artikel 13l Wet VPB is veruit het meest ingewikkelde artikel en beperkt renteaftrek bij excessieve deelnemingsschulden. Ten slotte is artikel 15ad Wet VPB behandeld welke een aftrekbeperking geeft voor rente bij overnames in geval van een fiscale eenheid.
Uit dit hoofdstuk blijkt dus dat de Nederlandse wetgeving de nodige renteaftrekbeperkingen bevat. Ik vind het opvallend dat de wetgever altijd kiest voor specifieke bepalingen. Dit om zo goed mogelijk aan te sluiten bij het mogelijke misbruik van renteaftrek. Een duidelijk voorbeeld hiervan is het afschaffen van artikel 10d Wet VPB met de invoering van artikel 13l. De wetgever introduceerde hier een specifieke bepaling die de generieke bepaling van artikel 10d Wet VPB overbodig maakte en haalde deze laatste daarom, terecht, uit de wet.
Daarnaast is het ook duidelijk zichtbaar dat de wetgever bij elke wet aansluiting zoekt bij de
jurisprudentie op dat gebied. Dit heeft gezorgd voor het dichten van gaten in de belastingwetgeving. Daarnaast geeft het duidelijkheid voor belastingplichtigen en maakt het de handhaving voor de overheid gemakkelijker.
3 OESO en EU werken aan een internationale aanpak van
belastingontwijking
3.1 Inleiding
In dit hoofdstuk wordt uitgebreid ingegaan op een tweetal recente ontwikkelingen op het gebied van renteaftrekbeperkingen. De OESO en haar anti-BEPS project wordt besproken in de tweede paragraaf van dit hoofdstuk. In de derde paragraaf komt de Europese Commissie aan bod, waarbij vooral ingegaan wordt op de Anti-tax Avoidance richtlijn van de Raad. Ten slotte wordt deze paragraaf afgesloten met een korte samenvatting en een conclusie.
3.2 OESO en het anti-BEPS Project
3.2.1 Aanleiding van het anti-BEPS Project
De Organisatie voor Economische Samenwerkingen en Ontwikkeling (verder te noemen: OESO) schetst in haar rapport “Adressing Base Erosion and Profit Shifting” waarom het zo belangrijk is dat er
op internationaal niveau actie ondernomen wordt tegen belastingontwijking.56 Hierin geeft zij aan
dat grondslaguitholling zorgt voor risico’s voor belastinginkomsten, belastingsoevereiniteit en eerlijkheid in belastingheffing.
Grondslaguitholling wordt door bedrijven het meest gedaan door met winsten te schuiven. Hierbij maken zij listig gebruik van de verschillen in wetgeving tussen verschillende landen. Landen kunnen dit probleem over het algemeen niet zelf oplossen, want wanneer zij hun wetgeving aanpassen aan het misbruik dat zij herkennen, kan dit leiden tot dubbele heffing. In 1920 ontwierp ‘The Leage of Nations’ al principes om overlap in wetgeving zo ver mogelijk te minimaliseren. Dit was volgens hen belangrijk omdat anders de internationale handel geschaad werd. Daarom is het belangrijk dat een internationale organisatie, zoals de OESO, dit probleem nu op grote schaal aanpakt.
Tot nu toe is getracht het ontgaan van belasting aan te pakken door middel van nationale
antimisbruikbepalingen en internationale standaarden. Deze kunnen volgens de OESO niet alleen leiden tot overlap, maar ook tot non-heffing. Verschillen in wetgeving tussen verschillende landen zorgt voor kansen voor bedrijven om belastingheffing over hun winst te elimineren of in ieder geval significant te reduceren. Dit is uiteraard niet in lijn met de geest van de nationale wetgeving en internationale standaarden.
De OESO constateert naast bovenstaande problemen ook dat nationale wetgeving en internationale standaarden de snelle ontwikkelingen in het bedrijfsleven niet bij kunnen houden. Door
ontwikkelingen in technologie en communicatie loopt de wetgeving achter op de huidige situatie. Een goed voorbeeld hiervan is intellectueel eigendom, een begrip dat in de laatste jaren enorm ontwikkeld is en grote invloed heeft op de waardebepaling van bedrijven. De OESO ziet dat wetgeving hier veelal niet goed op aansluit en mede daarom stuurt zij aan op het ontwikkelen van een internationaal plan van aanpak om base erosion and profit shifting aan te kunnen pakken.
Uit onderzoek van de OESO is het BEPS Action Plan ontstaan. Dit plan bevat vijftien maatregelen
waarmee, volgens de OESO, grondslaguitholling en winstverschuiving kan worden teruggedrongen.57
In dit rapport komen een aantal belangrijke onderwerpen aan de orde. De teruglopende belastinginkomsten vormen een belangrijke drijfveer van de aanpak van belastingontwijking. Daarnaast wordt de impact van internationale bedrijfsmodellen onderzocht. Ten slotte bevat het rapport ook een review van de wijze van heffing bij grensoverschrijdende activiteiten. Het rapport is hierdoor een veelomvattend rapport geworden. De vijftien actiepunten lopen zeer uiteen in mate van uitvoerbaarheid, onderwerp en gedetailleerdheid. Deze scriptie beperkt zich echter tot het vierde actiepunt welke ziet op het beperken van excessieve renteaftrek.
3.2.2 Action Point 4 anti-BEPS actionplan van de OESO
In het Action Plan van de OESO wordt de opdracht die de G20 aan de OESO heeft meegegeven
omschreven.58 In hoofdlijnen luidt deze opdracht ‘het limiteren van grondslaguitholling door middel
van renteaftrekbeperkingen’. Om dit uit te zoeken moet de OESO kijken naar mogelijke regels om de grondslaguitholling door renteaftrek te verminderen. De OESO richt zich hierbij in het bijzonder op renteaftrek bij financiële activiteiten tussen verbonden lichamen. Deze zijn er namelijk vaak om excessieve rentelasten te creëren of niet-aftrekbaar inkomen te financieren en zo alsnog aftrek te bewerkstelligen. Daarnaast moet de OESO de verschillende mogelijkheden voor
renteaftrekbeperking vergelijken en hierbij vooral letten op de effectiviteit van de verschillende mogelijkheden. Ook wordt er van de OESO verwacht dat zij nieuwe Transfer Pricing Guidelines ontwikkelen om financiële transacties tussen verbonden lichamen beter te kunnen waarderen. Ten slotte is het belangrijk dat de OESO bij het ontwikkelen van een universele
renteaftrekbeperkingsmaatregel ook coördineert met de aanpak van hybride entiteiten en met de Controlled Foreign Company rules.
In 2015 geeft de OESO invulling aan het in 2013 opgestelde actiepunt. Dit doet zij in het rapport Limiting Base Erosion Involving Interest Deductions and Other Financial Payments.59 Voorop staat in
dit rapport dat er een gemeenschappelijke aanpak moet zijn om daadwerkelijk misbruik van renteaftrek te kunnen verminderen. Het rapport van de OESO is als volgt opgebouwd: eerst wordt ingegaan op de probleemstelling, vervolgens worden hier best practices voor omschreven en ten slotte worden er aanbevelingen gedaan op basis van de best practices. Omdat dit een erg uitgebreide analyse oplevert, die voor dit onderzoek slechts ten dele relevant is, beperk ik mij in deze scriptie tot de probleemstelling en de uiteindelijke aanbevelingen. Tevens is de OESO in dit rapport nog niet ingegaan op de nieuwe Transfer Pricing Guidelines.
3.2.2.1 Probleemstelling
De OESO kaart in haar rapport aan dat het voor grote ondernemingen betrekkelijk makkelijk is om de eigen vermogen/vreemd vermogensverhouding in verbonden lichamen aan te passen. Hierdoor kunnen zij op internationaal niveau aan tax planning doen. Hierbij speelt de verschillende
behandeling van eigen en vreemd vermogen binnen een land een grote rol. Voor puur binnenlandse situaties levert dit over het algemeen geen problemen op, maar bij grensoverschrijdende situaties kan hier misbruik van gemaakt worden op een aantal manieren. Er kan bijvoorbeeld door een
57 OECD (2013) Action plan on Base Erosion and Profit Shifting, OECD Publishing Paris 58 OECD (2013) Action plan on Base Erosion and Profit Shifting, OECD Publishing Paris
59 OECD (2015) Limiting Base Erosion Involving Interest Deductions and Other Financial Payments, Action 4 – 2015 Final Report, OECD/G20 Base Erosion and Profit Shifting Project, OECD Publishing Paris
internationaal opererend concern in een land met een hoog belastingtarief onnodig veel schuld
geplaatst worden om zo het belastbaar inkomen in dit land te drukken.60 Daarnaast kan er gebruik
gemaakt worden van een hybride lening waardoor er in het ene land wel aftrek van de kosten bestaat en in het andere geen heffing over de inkomsten plaatsvindt. Ook worden regelmatig leningen binnen groepsverband aangegaan ten behoeve van investeringen in bedrijfsmiddelen waarbij de inkomsten hieruit niet of tegen een lager tarief worden belast. Denk hierbij in Nederland aan de innovatiebox.
Zoals hiervoor omschreven is het aantrekkelijk voor bedrijven om veel schulden te hebben in landen waar een hoog belastingtarief geldt. Het volstoppen van een bedrijf met schuld waar weinig eigen vermogen tegenover wordt gezet, heet thin capitalization. Taylor en Richardson tonen in hun
onderzoek aan dat thin capitalization voornamelijk voorkomt bij multinationals.61 Hierbij komt ook
dat ondernemingen die een buitenlandse moedermaatschappij hebben, over het algemeen meer
schulden hebben dan binnenlandse ondernemingen.62 Het meerdere hiervan wordt gefinancierd met
leningen van derden en intra-groepsleningen, waarbij die laatste vooral voorkomt daar waar de
kosten op een lening bij derde partijen hoog zijn.63 In bijlage II is opgenomen hoe internationaal
opererende concerns op simpele wijze de effectieve belastingdruk binnen het concern kunnen verlagen.
De OESO constateert verder dat landen nu elk op hun eigen manier proberen misbruik van
renteaftrek tegen te gaan. Hierbij wordt volgens hen niet het probleem volledig getackeld. Wanneer een land op zichzelf zijn wetgeving aanpast kan dit het land onaantrekkelijk maken voor bedrijven om zich te vestigen. Daarnaast kan het binnenlandse bedrijven remmen om internationaal te gaan opereren. Het aanpassen van wetgeving kan ook incentives geven voor bedrijven om hun structuur weer aan te passen om toch de voordelen te kunnen behalen. Aan de andere kant is het voor bedrijven ook een probleem dat er veel verschillen in wetgeving tussen landen bestaat omdat dit risico’s met zich meebrengt. Het is voor deze bedrijven bijvoorbeeld lastiger te bepalen wat de uiteindelijke (belastbare) winst is.
3.2.2.2 Advies op basis van best practices
Grofweg onderscheidt de OESO in haar rapport een zestal categorieën om misbruik van renteaftrek te voorkomen die momenteel door landen gebruikt worden:
- Arm’s length-tests, waarbij wordt bekeken in hoeverre de overeenkomst tussen verbonden partijen zakelijk is in vergelijking met situaties waarbij met een derde partij een
overeenkomst zou zijn overeengekomen.
60 J. Møen et al (2011), International Debt Shigting: Do multinationals shift internal or external debt?, University
of Konstanz, Department of Economics Working Paper Series, No. 2011-40; H. Huizinga, L. Laeven & G. Nicodeme (2008), Capital Structure and International Debt Shifting, Journal of Financial Economics, vol. 88, Elsevier Amsterdam
61 G. Taylor & G. Richardson (2013), The Determinants of Thinly Capitalized Taks Avoidance Structures: Evidence from Australian Firms, Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, vol. 22, Elsevier Amsterdam 62 P. Egger et al (2010), Corporate Taxation, Debt Financing and Foreign-Plant Ownership, European Economics
Review, vol. 54, Elsevier Amsterdam
63 J. Møen et al (2011), International Debt Shigting: Do multinationals shift internal or external debt?, University
- Het buiten de heffing laten van interestbetalingen en -ontvangsten wanneer deze verband houden met leningen die zijn aangegaan met de intentie belastingheffing in een bepaald land te ontwijken.
- Regels welke een bepaald percentage van de interestkosten buiten de heffing laat, ongeacht met welke intenties en wat voor partij de lening is aangegaan.
- Regels welke een grens stellen aan de hoeveelheid renteaftrek of schuld bij een bedrijf op grond van een bepaalde ratio. Vaak wordt hiervoor de eigen vermogen/vreemd vermogen-ratio, rentekosten/winst-ratio of rentekosten/totale activa-ratio gebruikt.
- Regels welke een grens stellen aan de hoeveelheid renteaftrek of schuld die een bedrijf mag hebben in relatie tot de situatie binnen het concern.
- Specifieke wetgeving die renteaftrek beperkt in specifieke situaties.
In de best practice benadering van de OESO staat een fixed ratio rule centraal. Door middel van een vaste ratio wordt een limiet gesteld aan de hoogte van de aftrekbare rente. Deze ratio kan volgens de OESO het beste worden gesteld op een percentage van de winst, welke berekend kan worden door middel van de EBITDA (Earnings before interest, tax, depreciation and amortization), EBIT (Earnings before interest and tax) of een vaste ratio van de totale activa. Door deze methode is de renteaftrek voortaan direct gelinkt aan de economische activiteiten en belastbare winst van een onderneming. Dit maakt deze methode ook, beter dan andere, bestand tegen tax planning. Naast de vaste ratio raadt de OESO aan een ratio toe te voegen die gerelateerd is aan de situatie
binnen het concern.64 De vaste ratio alleen is volgens de OESO te kort door de bocht en houdt niet
voldoende rekening met verschillende situaties in verschillende sectoren. Bij sommige sectoren kan een lagere eigen vermogen/vreemd vermogen-ratio vereist zijn. Hierdoor ontstaat het risico dat deze sectoren niet de volledige rentekosten kunnen aftrekken en zelfs te maken krijgen met dubbele heffing. Door middel van het opnemen van een groepsratio wordt er rekening gehouden met de gebruikelijke wijze van financiering binnen een sector of concern en kan een onderneming gemotiveerd afwijken van de hoofdregel.
Tevens geeft de OESO in haar advies aan dat het opnemen van een drempelbedrag zinvol kan zijn om bepaalde ondernemingen buiten de reikwijdte deze regel te houden. Dit kan het geval zijn bij
ondernemingen die dusdanig klein zijn dat het risico op misbruik over het algemeen niet zo hoog wordt geschat. Hierbij merkt de OESO wel al op dat in Europees verband rekening gehouden moet worden met de Europese wetgeving. De EU-wetgeving stelt dat de wetgeving van een lidstaat niet discriminerend mag werken. Er mag hierin dus geen onderscheid gemaakt worden tussen
gelijksoortige ondernemingen die in het binnen- dan wel buitenland opereren. Ook adviseert de OESO om bij het opnemen van een dergelijk drempelbedrag ook een antimisbruikbepaling op te
nemen.65 Dit kan door een extra controle waarbij de totale rentekosten van alle entiteiten van een
groep in een bepaald land worden bekeken. Op deze manier wordt voorkomen dat een groep meerdere entiteiten in een land opzet, welke allen net onder het drempelbedrag blijven, en zo niet te maken krijgt met de renteaftrekbeperking.
64 OECD (2015) Limiting Base Erosion Involving Interest Deductions and Other Financial Payments, Action 4 – 2015 Final Report (p. 26), OECD/G20 Base Erosion and Profit Shifting Project, OECD Publishing Paris
65 OECD (2015) Limiting Base Erosion Involving Interest Deductions and Other Financial Payments, Action 4 – 2015 Final Report (p. 27), OECD/G20 Base Erosion and Profit Shifting Project, OECD Publishing Paris
Om de bepaling nog beter aan te laten sluiten op de economische realiteit stelt de OESO voor om ook een carry forward en carry back mogelijkheid op te nemen in de wetgeving. Dit omdat het soms voorkomt dat een onderneming een investering doet in het ene jaar, en daarvoor een schuld aangaat, terwijl de opbrengsten van deze investering zich pas in een later jaar voordoen. In dit geval kan dit bedrijf niet direct de rentekosten ten laste brengen van de belastbare winst wanneer zij daardoor de ratio overschrijdt. Zulke situaties kunnen volgens de OESO investeringen remmen. Ten slotte geeft de OESO aan dat het voor landen nog steeds mogelijk moet zijn om specifieke bepalingen in hun wetgeving op te nemen wanneer zij dat nodig achten om risico’s die zij
identificeren tegen te gaan of wanneer ze dit om beleidstechnische redenen graag willen. Ook geeft de OESO nog aan dat de voorgestelde ratio’s wellicht niet passend zijn voor banken en verzekeraars. In het nu uitgebrachte rapport gaat zij hier echter niet verder op in, maar zal dit in een later rapport, wat op het moment van dit schrijven nog niet verschenen is, verder uitwerken.
3.3 Voorstel voor een richtlijn van de Europese Commissie
3.3.1 Achtergrond van het voorstel
Op 18 december 2014 heeft de Europese Raad (verder te noemen: ER) de Europese Commissie (verder te noemen: EC) de opdracht gegeven om ‘de inspanningen voor bestrijding van
belastingontwijking en agressieve tax planning op te voeren’. De EC ziet net als de OESO de noodzaak om belastingontwijking van bovenaf aan te pakken en wil daarom een Europees gecoördineerde
aanpak.66 Net als de OESO herkent zij de achterhaaldheid van de wetgeving omtrent
vennootschapsbelasting van de Europese lidstaten. Ten tijde van het ontwikkelen van de meeste wetgeving waren producten nog tastbaar, bedrijfsmodellen nog simpel en grensoverschrijdende handel beperkt. Tegenwoordig is er een globaal, digitaal en mobiel handelsklimaat waar het belastingsysteem bij mee moet ontwikkelen. Het huidige, achterhaalde belastingsysteem geeft mogelijkheden voor ondernemingen om doordachte tax planning strategieën te ontwikkelen en uit te voeren om zo belasting te ontwijken. Deze strategieën leiden tot verlies van inkomsten voor lidstaten, hogere belastingdruk voor inwoners en lokale bedrijven, oneerlijke concurrentie tussen ondernemingen en het verstoort de Europese groei en het concurrentievermogen. Daarnaast leidt het ontbreken van Europees gecoördineerde belasting tot onzekerheid, administratieve lasten en compliance-kosten voor bedrijven.
De EC heeft daarom het EU Action Plan for Fair and Efficient Corporate Taxtation in the EU ontwikkeld. Met dit plan wil de EC belastingontwijking tackelen, duurzame belastingopbrengsten verzekeren en het Europese handelsklimaat verbeteren. Met dit actieplan sluit de EC nadrukkelijk aan bij de ontwikkelingen van de OESO. Echter merkt zij wel op dat de bevindingen van de OESO aangepast zullen worden aan de uitdagingen en wensen van de Europese Unie. In het actieplan van de EC wordt een divers pallet aan maatregelen voorgesteld, waaronder een belastingrichtlijn om belastingontwijking te voorkomen, de Anti-tax Avoidance Directive. Het voorstel voor deze richtlijn is in januari 2016 uitgevaardigd. Op 24 mei 2016 is er een nieuwe versie gepresenteerd welke op 17
66 Europese Commissie (2015), Questions and Answers on the Action Plan for Fair and Efficient Corporate Taxation in the EU, MEMO/15/5175, Brussel
juni is aangenomen. De lidstaten moeten de richtlijn voor 2020 in hun nationale wetgeving hebben
geïmplementeerd.67
3.3.2 Ontwikkeling van de maatregel ‘Beperking van de aftrekbaarheid van de rente’ –
artikel 4 van de Richtlijn
3.3.2.1 Doel van de richtlijn
Het hoofddoel dat de EC heeft met het invoeren van de richtlijn is het aanpakken van gedragingen welke haaks staan op het eigenlijke oogmerk van de wet, waarbij gebruik wordt gemaakt van
mismatches tussen nationale belastingstelsels om minder belasting te betalen.68 Bij het opstellen van
de richtlijn is uitgegaan van de welwillendheid van de lidstaten om uitvoering te geven aan de BEPS-rapporten van de OESO die op 5 oktober zijn gepresenteerd. De EC acht het van essentieel belang dat deze uitvoering gecoördineerd en in samenhangende wijze geschiedt. De EC heeft bewust gekozen voor op beginselen gebaseerde regels zodat de lidstaten hier zelf nadere uitvoering aan kunnen geven wanneer zij de richtlijn op moeten nemen in de nationale wetgeving.
De EC heeft de richtlijn vervolgens getoetst aan de Europese beginselen: rechtsgrondslag, subsidiariteit en evenredigheid.
De directe belastingen vallen binnen het toepassingsgebied van de Europese Unie. Op grond van artikel 115 VWEU is een richtlijn in dit geval het aangewezen middel. Aan de rechtsgrondslag wordt
derhalve voldaan.69
In het kader van de subsidiariteit geeft de EC aan dat gezien de aard van het onderwerp een
gecoördineerde aanpak voor de gehele interne markt noodzakelijk is. Een ongecoördineerde aanpak leidt volgens de EC tot meer versnippering binnen de interne markt en een toename van de al bestaande inefficiëntie. Omdat dit onderwerp een grensoverschrijdende dimensie bevat moet er volgens de EC een evenwicht gevonden worden tussen de verschillende belangen van de lidstaten. Dit kunnen de lidstaten niet afzonderlijk van elkaar. Ten slotte geeft de EC aan dat door een gezamenlijke aanpak rechtszekerheid voor belastingplichtigen ontstaat dat de geïmplementeerde maatregelen in overeenstemming zijn met het EU recht. Op basis van deze analyse is de richtlijn in overeenstemming met het in artikel 5 VWEU genoemde subsidiariteitsbeginsel.
Ten slotte is het voorstel ook in overeenstemming met het evenredigheidsbeginsel aangezien er volgens de EC geen sprake is van volledige harmonisatie. De maatregelen geven een minimaal niveau van bescherming van de interne markt, waarbij verdere invulling wordt overgelaten aan de lidstaten. Normaal geeft de EC in haar rapport ook een effectbeoordeling. Dat heeft zij echter voor dit voorstel niet gedaan omdat deze nauw aansluit bij de BEPS-maatregelen van de OESO, waaraan de meeste lidstaten zich hebben gecommitteerd. Daarnaast is er een uitgebreid werkdocument opgesteld met daarin het feitenmateriaal. Stakeholders zijn ook al in een eerder stadium betrokken geweest bij de invulling van de maatregelen. De dringende roep om een gecoördineerde aanpak heeft de EC hierbij als een doorslaggevend gegeven benoemd.
67 Brussel, 17.06.2016, 10039/16 FISC 100 ECOFIN 585, Outcome of ECOFIN meeting, 2016/0011 (CNS) 68 Brussel, 28.1.2016, COM(2016) 26 final, 2016/0011 (CNS)
3.3.2.2 Overwegingen bij de renteaftrekbeperking in de richtlijn
De EC schetst een veelvoorkomende casus, die ook al eerder in deze scriptie is omschreven, waarin
een multinational entiteiten in hoog belaste landen volstopt met schulden.70 Op deze schulden wordt
de rente opgedreven waardoor de heffingsgrondslag verkleind wordt. De renteontvangsten worden vervolgens in laag belaste jurisdicties geïnd, waardoor er effectief een lagere belastingdruk is voor het concern. Dit voorbeeld is ook opgenomen in bijlage II.
Om dergelijk gedrag te ontmoedigen wil de EC het bedrag aan rente dat een belastingplichtige jaarlijks af kan trekken beperken. Hiermee hoopt de EC tevens de scheefgegroeide verhoudingen tussen eigen- en vreemd vermogen recht te trekken. Het maximum aftrekbare bedrag wordt vastgesteld op basis van een vaste ratio. Deze ratio zal worden gebaseerd op het
brutobedrijfsresultaat. Omdat de EC in de richtlijn een minimale bepaling wil opnemen heeft zij deze ratio in de richtlijn op 30%, ofwel de bovengrens van de OESO-schaal, bepaald. De lidstaten kunnen, als zij dat willen, zelf een striktere ratio instellen. Net als de OESO heeft ook de EC hier een
uitzondering gemaakt voor financiële instellingen en verzekeraars. De EC geeft hierbij aan dat het voor deze sector onderdeel is van de kernactiviteiten om voordeel, dan wel nadeel, te behalen uit financiële baten en lasten. Het uiteindelijke doel van de EC is om een breed toepassingsgebied in te voeren zonder uitzonderingen.
3.3.3 Uitleg van artikel 4 van de richtlijn
Artikel 4 van de richtlijn ziet op het beperken van de aftrekbaarheid van de rente.71 Het artikel bevat
8 leden en is zo minimaal mogelijk opgesteld, zodat lidstaten zelf nadere invulling hieraan kunnen geven.
Lid 1 van het artikel bevat de hoofdregel. Deze bepaalt dat excessieve rentelasten aftrekbaar zijn tot 30% van de EBITDA in de periode waarin deze zich voordoen. Excessieve rentelasten zijn het deel van de rentelasten dat het bedrag aan rentebaten overstijgt. Het staat lidstaten vrij om een lager
percentage vast te stellen. Daarnaast wordt onder artikel 1 uiteengezet welke mogelijkheden lidstaten hebben met betrekking tot het uitbreiden van het begrip belastingplichtige. Hierin wordt aangegeven dat een lidstaat een entiteit die door toepassing van nationale wetgeving groepsregels toe moet of mag passen ook aangemerkt kan worden als belastingplichtige. Daarnaast mag een lidstaat een entiteit die volgens nationale wetgeving onderdeel is van een groep, maar niet
geconsolideerd is in de financiële stukken van deze groep voor fiscale doeleinden, ook aanmerken als belastingplichtige. In deze twee gevallen worden dan de excessieve rentelasten en de EBITDA
berekend op groepsniveau.
Het tweede lid van het artikel geeft de berekening van EBITDA. Deze wordt berekend door de rentekosten, afschrijvingskosten en amortisatiekosten op te tellen bij het belastbaar bedrag voor de heffing van de vennootschapsbelasting. Vrijgesteld inkomen wordt hierbij niet meegerekend, dat is namelijk niet belast en valt derhalve al buiten het belastbaar inkomen.
In het derde lid worden uitzonderingen gegeven op de hoofdregel van lid 1. De eerste uitzondering in sub a ziet op een drempelbedrag. Deze wordt voorgesteld op drie miljoen. Ook hier geldt dat
lidstaten deze lager mogen stellen. De tweede uitzondering, opgenomen in sub b, ziet op een stand alone entity. In het geval dat een onderneming geen onderdeel is van een groep en geen gelieerde
70 Brussel, 28.1.2016, COM(2016) 26 final, 2016/0011 (CNS)
entiteiten of vaste inrichtingen heeft, wordt deze uitgezonderd van de hoofdregel van lid 1 en kan dus alle rentekosten aftrekken van de belastbare winst.
Het vierde lid bevat uitzonderingen omtrent bepaalde leningen die niet vallen onder de hoofdregel van lid 1. Onder sub a worden uitgezonderd van de hoofdregel rentelasten op leningen die zijn aangegaan voor 17 juni 2016. Dit is de datum waarop deze richtlijn bekend werd gemaakt. Bij grote aanpassingen aan leningen aangegaan voor 17 juni 2016 vallen deze niet meer onder de
uitzondering. Daarnaast is er een uitzondering opgenomen in sub b van dit lid voor leningen van niet gelieerde partijen die gebruikt worden voor lange termijn projecten op het gebied van infrastructuur en waarbij de uitvoering, rentekosten, activa en inkomen allen binnen de EU vallen. Wanneer sub b van toepassing is, wordt inkomen van dit project niet tot het EBITDA gerekend en worden de rentekosten buiten de rentekosten van de groep gelaten.
Lid 5 van het artikel geeft mogelijke escapes voor het toepassen van de renteaftrekbeperking. De eerste hiervan, opgenomen in sub a, is de equity escape. Deze houdt in dat rentekosten van de onderneming volledig aftrekbaar zijn wanneer de belastingplichtige kan bewijzen dat zijn eigen vermogen-totale activa-ratio hoger of gelijk is aan die van de groep en deze voldoet aan twee voorwaarden. De eerste voorwaarde houdt in dat bij een verschil van maximaal twee procentpunten ook uitgegaan mag worden van een gelijke ratio. De tweede voorwaarde is dat alle activa en passiva op dezelfde wijze gewaardeerd dienen te zijn als de activa en passiva in de geconsolideerde
financiële stukken. Sub b van lid 5 geeft een mogelijkheid tot het aftrekken van meer rente dan onder lid 1 is toegestaan. Hiervoor geldt een berekening die in twee stappen wordt uitgelegd. Eerst dient de groepsratio berekend te worden. Deze wordt berekend door de rentelasten van de groep te delen door de EBITDA van de groep. In de tweede stap wordt deze ratio vermenigvuldigd met de EBITDA van belastingplichtige. Het bedrag dat hieruit komt geldt als maximum bedrag voor de aftrek van rentekosten.
In het zesde lid van het artikel geeft de EC mogelijke opties voor carry forward en carry back die lidstaten op kunnen nemen in de nationale wetgeving. De eerste mogelijkheid is een carry forward, die onbeperkt in tijd vooruitwerkt, voor de rentekosten die niet aftrekbaar zijn onder lid 1 en lid 5 van het artikel. De tweede optie is een carry forward, die onbeperkt in tijd vooruitwerkt, en een carry back, van maximaal drie jaar, voor de rentekosten die niet aftrekbaar zijn onder de leden 1 en 5. De derde mogelijkheid is een carry forward, die eindeloos in tijd vooruitwerkt, voor rentekosten die niet aftrekbaar zijn onder lid 1 en 5 én, voor een periode van 5 jaar, voor niet gebruikte
renteaftrekcapaciteit.
Het zevende lid bevat de al eerder genoemde uitzondering voor financiële instellingen. Lidstaten mogen financiële instellingen uitsluiten van toepassing van dit artikel.
Het laatste lid, lid 8, bevat een definitie van een geconsolideerde groep. Dit is het geval wanneer alle entiteiten volledig worden meegeconsolideerd in de financiële stukken van de groep, opgemaakt aan de hand van de regels van IFRS of het nationale accountingsysteem. Lidstaten mogen ook andere accountingregels toestaan voor het opmaken van geconsolideerde financiële stukken.
3.4 Conclusie
In dit hoofdstuk zijn uiteengezet de ontwikkelingen van de OESO en de EC om antwoord te geven op de tweede subvraag ‘Hoe verhouden de ontwikkelingen bij de OESO en de Europese Commissie op het
gebied van renteaftrekbeperking zich tot de Nederlandse wetgeving?’. De OESO en de EC hebben, al dan niet gezamenlijk, getracht een oplossing te vinden voor belastingontwijking. Uit dit hoofdstuk komt onder andere naar voren dat beide organisaties heil zien in een gezamenlijke, gecoördineerde aanpak. De markt is dusdanig veranderd dat landen zelfstandig het probleem niet kunnen tackelen. Als reactie op het BEPS actieplan van de OESO heeft de EC een voorstel gedaan voor een richtlijn om op Europees niveau gecoördineerd uitvoer te geven aan deze BEPS-maatregelen. De richtlijn richt zich op soortgelijke onderwerpen als de BEPS-maatregelen, maar vooral artikel 4, welke ziet op de renteaftrekbeperking, is voor deze scriptie interessant. In dit hoofdstuk is uiteengezet hoe de richtlijn, maar met name de renteaftrekbeperking in artikel 4, tot stand zijn gekomen. Hierin is goed zichtbaar dat de EC in een minimumbepaling heeft willen voorzien met deze richtlijn. De artikelen zijn ruim geformuleerd en de beperking van de renteaftrek is aan de bovengrens van het door de OESO voorgestelde percentage gezet.
Daarnaast heeft de EC gehoor gegeven aan de adviezen van de OESO. Dit uit zich onder andere in de escapes die zijn opgenomen in de richtlijn en de grote mate van overeenkomst tussen artikel 4 van de richtlijn en de uitkomst van het onderzoek van de OESO. Ik denk dat het feit dat veel Europese landen zich gecommitteerd hebben aan het BEPS-Actieplan van de OESO een goed teken is. De EC heeft hier adequaat op gereageerd door met de Anti-Tax Avoidance Directive.
Al met al is er op internationaal niveau een stap gezet in de richting van een gezamenlijke aanpak van belastingontwijking. In de richtlijn is een uitgebreid artikel gewijd aan het beperken van excessieve renteaftrek. Ook is in de richtlijn duidelijk aangegeven dat het doel van deze richtlijn is het
voorkomen van tax planningconstructies. Wanneer de richtlijn wordt aangenomen door de EU, moet deze worden overgenomen in de nationale wetgeving van de Europese lidstaten. Derhalve is er op Europees niveau invulling gegeven aan de BEPS-maatregelen van de OESO op het gebied van de renteaftrekbeperking.
