Beeldkwaliteit & Inrichtingsplan Keizershoeve II te Ewijk

(1)

Beeldkwaliteit & Inrichtingsplan Keizershoeve II te Ewijk

8 februari 2011

(2)

(3)

3 Inhoudsopgave

1.1 Inleiding

1.2 Spelregels PVEW 1 1.3 Globale spelregels 1.4 Verkavelingsplan

2 Architectuur

2.1 Spelregels architectuur 2.2 Cluster 1: de Carrés 2.3 Cluster 2: de Boomgaard 2.4 Cluster 3: de Enk 2.5 Cluster 4: het Hof 2.6 Cluster 5: de Uitkijk 2.7 Cluster 6: de Weide 2.8 Cluster 7: het Hof 2.9 Cluster 8: de Terp 2.10 Het Lint

5 7 7 9

11 12 14 17 20 23 26 29 32 35 38

3 Openbare ruimte

3.1 Spelregels verharding 3.1.1 Verharding 3.2 Verlichting

3.3 Straatmeubilair en spelen 3.4 Waterhuishouding

3.4.1 Duikers en bruggen 3.5 Spelregels groen

3.5.1 Hoofdgroenstructuur 3.5.2 Cluster 1

3.5.3 Cluster 2 3.5.4 Cluster 3 3.5.5 Cluster 4 3.5.6 Cluster 5 3.5.7 Cluster 6 3.5.8 Cluster 7 3.5.9 Cluster 8

Colofon

45 47 47 54 54 55 56 59 59 65 66 67 68 69 70 71 72

73

(4)

4

Plangebied

Fruitbomen

Afbuigende wegen

Buitengebied

(5)

5 1.1 Inleiding

Met de realisatie van Keizershoeve II zal Ewijk aan de oostzijde van het dorp verder uitgroeien. Het stedenbouwkundig plan/ verkavelingsplan (d.d. 8 februari 2011) is in concept ge- reed en dient samen met het PVEW 1 (Uitgangspunten en ontwerprichtlijnen voor het stedenbouwkundig ontwerp, d.d.

24 februari 2009) en het PVEW 3 (Eisen inrichting openbare ruimte, d.d. 20 april 2009) als leidraad voor het opstellen van het Beeldkwaliteitsplan & Inrichtingsplan Ewijk, Keizershoe- ve II.

Dit document beschrijft de beeldkwaliteit voor Keizershoe- ve II betreffende de architectuur de globale inrichting van de openbare ruimte. Het document bevat de spelregels uit het PVEW 1 voor de architectuur en de openbare ruimte en de uitwerking daarvan voor deze aspecten. Op basis van dit beeldkwaliteitsplan kan de eerste stap richting de realisatie gezet worden. Dit betekent dat bij vaststelling van het Stedenbouwkundig plan en het Beeldkwaliteitsplan een VO Stedenbouw en een DO Stedenbouw opgesteld kan worden om vervolgens te komen tot een bestek en een begroting (exploitatie) op hoofdlijnen.

Leeswijzer

Het eerste hoofdstuk beschrijft nogmaals de spelregels voor de opzet van het stedenbouwkundig plan vanuit het PVEW 1 aan de orde. Vervolgens volgt de beschrijving en verbeelding van de beeldkwaliteit voor achtereenvolgens de architectuur en de openbare ruimte. Deze aspecten worden voorafge- gaan door de spelregels gegeven vanuit het PVEW 1.

(6)

Ewijk | deel 1 PVEW Keizershoeve 2

uitgangspunten en ontwerprichtlijnen voor het stedenbouwkundig ontwerp

6

(7)

7

8. partieel ophogen

De “buurtjes” kunnen partieel worden opgehoogd, dit ter ver- sterking van het contrast tussen “buurtje” en omgeving en als aansluiting op de diversiteit van het landschap. Het is voor de ontwerper een extra middel om de overgang van het buurtje naar het landschap vorm te geven.

9. accenten toevoegen

De mogelijkheid voor accenten moet worden onderzocht, bijvoorbeeld bij belangrijke kruispunten en de entrees van Keizershoeve 2. Te denken valt aan een markante boom of kunstobject.

10. overgangen naar het landschap d.m.v. bebouwing / wegen / haag /sloot / houtwal

Overgangen worden gevormd door een subtiel hoogtever- schil (zie partieel ophogen) of bijvoorbeeld een greppel, of haag. De houtwal ligt iets verhoogd ten opzichte van het om- ringende landschap.

1.2 Spelregels PVEW 1

Voor de ontwikkeling van Keizershoeve 2 is door LOS stad om land op basis van het Masterplan Ewijk en de Toolbox Dorps Bouwen (BRO d.d. 27 februari 2007) een programma van eisen en wensen opgesteld (PVEW). Dit PVEW is het vertrekpunt geweest voor het opstellen van het stedenbouwkundig plan/ verkavelingsplan (d.d. 8 februari 2011).

De spelregels uit dit PVEW gelden ook voor het beeldkwaliteitsplan & het inrichtingsplan. Daarnaast is ook het PVEW deel 3; Eisen inrichting openbare ruimte (objectenspecifica- tie), leidend en dienen de te gebruiken materialen van met name het Lint passend te zijn bij de gebruikte materialen in plan Keizershoeve 1. Hieronder volgen nogmaals kort de globale spelregels uit het PVEW 1.

1.3 Globale spelregels

1. “buurtje” van lint af

- onderscheid lintbebouwing en “buurtje”

Het lint vormt zich als een herkenbare structuur door Ewijk.

Dit lint moet herkenbaar zijn door zijn profilering, maar ook door de aangrenzende bebouwing. Verder worden er ruimte- lijk herkenbare “buurtjes” onderscheiden, deze clusters van woningen liggen van het lint af in contrast met de lintbebouwing.

2. variatie in “buurtjes” (bijv. introvert / extrovert) De “buurtjes” zijn flexibel en afwisselend in hun ontwerp, ie- der “buurtje” heeft een eigen sfeer. Een contrast kan ont- staan door bijvoorbeeld introverte vs extroverte “buurtjes” te creëren.

3. integratie met houtwallen

Houtwallen geven Keizershoeve 2 een duidelijk beeld, integratie tussen houtwallen en “buurtjes” zorgt voor een samen- hangend geheel. Houtwallen vormen steeds aan minimaal een zijde de grens van een buurtje.

4. “buurtjes” dienen een afgeronde eenheid te zijn Elk “buurtje” is een eigen eenheid, de “buurtjes” dienen dan ook een beëindiging te hebben om deze eenheid te bewerkstelligen, maar ook om toekomstige uitbreiding en daarmee aantasting van het concept zoveel mogelijk tegen te gaan.

Een deel van het landschap kan worden verpacht aan bur- gers. Dat verpachte landschap past qua karakter bij het openbare landschap. Het is bijvoorbeeld ingericht als weide, boomgaard of volkstuintje.

5. verpacht landschap dient minstens aan 1 zijde een openbaar informeel pad te hebben

Het landschap dat verpacht is zal steeds aan een zijde een informeel pad kennen. Zo ontstaat een geheel van aaneen- gesloten langzaamverkeerroutes door

Keizershoeve 2.

6. houtwal dient aan 1 zijde ruimte te hebben

Door aan een zijde van de houtwallen vrije ruimte te hou- den, blijven er doorzichten mogelijk. Er ontstaat een spel van open en gesloten ruimtes.

7. variabele maat openbare ruimte aan “buurtjes”

Een divers landschap resulteert ook in variabele maten van de openbare ruimte. Dit versterkt het afwisselende beeld wat Keizershoeve 2 moet oproepen.

(8)

S / T H

Bebouwing Houtwal Laan Bomen overig Haag Water Stuw

Speelplek / Informeel trapveldje Hondenuitlaatplek

Hondenravotplek Ecologische zone

A1 - Lint A2 - Busroute B1 - Fietsstraat B2 - Fietspad

C1 - Verbindende paden (recreatief) C2 - Paden langs watergangen D - Clusterwegen

E1 -Voetpaden E2 - Paadjes F - Parkeren verhard F - Parkeren onverhard

Legenda

HR

in gebruik te geven gronden, in te richten als (dieren)weitje, boomgaard of moestuin

S / T H

Bebouwing Houtwal Laan Bomen overig Haag Water Stuw

Speelplek / Informeel trapveldje Hondenuitlaatplek

Hondenravotplek Ecologische zone

A1 - Lint A2 - Busroute B1 - Fietsstraat B2 - Fietspad

C1 - Verbindende paden (recreatief) C2 - Paden langs watergangen D - Clusterwegen

E1 -Voetpaden E2 - Paadjes F - Parkeren verhard F - Parkeren onverhard

Legenda

HR

in gebruik te geven gronden, in te richten als (dieren)weitje, boomgaard of moestuin

8

Verkavelingsplan

(9)

9 1.4 Verkavelingsplan

Het verkavelingsplan is op basis van het PVEW deel 1 (Uitgangspunten en ontwerprichtlijnen voor het Steden- bouwkundig Ontwerp) en het PVEW deel 2 ( eisen woningbouwprogramma en woningen) opgesteld. Als basis voor dit beeldkwaliteitsplan dient het verkavelingsplan d.d. 8 februari 2011. Hierbij dient opgemerkt te worden dat het verkavelingsplan nog gewijzigd kan worden i.v.m.:

- wijzigingen in het woningbouwprogramma, waaronder de plannen van de corporatie.

- het vaststellen van de exacte locatie van de eigendommen van den Alst/Boekhorst.

- een nieuw definitief PVE deel 3 van de gemeente.

(10)

(11)

2. Architectuur

(12)

12

2.1 Spelregels architectuur

Stijlfamilies

Per buurt zoeken naar een architectuurstijl een verwantschap in beeldkwaliteitskenmerken. Binnen de stijlfamilie bestaat de ruimte om te varieren.

Afwisseling

Aandacht voor zorgvuldige detaillering. Gevelcompositie en kap (goothoogte) spelen hierin een belangrijke rol.

Eenvoud

Hoofdbouwvormen zijn eenvoudig, de differentiatie zit in het detail. Goot- en nokhoogte mogen afwisselend zijn ook op pandniveau. Hetzelfde geldt voor de variatie in verdiepings- hoogte.

Korrel

De regel is een beperkte korrelgrootte van de bebouwing.

Kappen

Woningen en bijgebouwen hebben bij voorkeur een kap. De kapvorm is vrij, maar wel eenvoudig of traditioneel. Langs- en dwarskappen wisselen elkaar af.

Materiaal

Natuurlijke en/of streekeigen materialen gebruiken. Het kleurgebruik is natuurlijk en ingetogen.

Hoogte

Bebouwing heeft een lage goot. Bij hogere dichtheden, bijzonder plekken of bijzondere panden kan een goot afwijken.

Gevels

De gevelcompositie is bescheiden en legt de nadruk op details. Kleinschalige raamoppervlakken in de gevel, ramen zijn eventueel opgedeeld door spijlen. Individuele gevelbeel- den. Het verticale overheerst het horizontale.

Een eenvoudige hoofdvorm, afwisselende silhouetten en een springende rooilijn zijn gewenst.

Matrix

De spelregels voor de architectuur zijn omgevormd naar een matrix. In de matrix wordt een drietal hoofdvolumes benoemd en daarnaast transformaties die kunnen worden toegepast op deze hoofdvormen. In de paragrafen over de verschillende clusters wordt de keuze voor de hoofdvorm en transformaties toegelicht en vertaald naar een icoon voor het betreffende cluster. Per cluster dient minimaal één transformatie te worden toegepast op elke stedenbouwkundige entiteit (ter verheldering: een vrijstaande woning is een entiteit, een blok rijtjeswoningen ook). Vervolgens worden één of meerdere accenten aan de getransformeerde hoofdvorm toegevoegd. Per cluster dienen minimaal twee van de aangegeven accenten te worden toegepast. Iedere woning dient minimaal één van de aangegeven accenten te bevatten.

(13)

13

Hoofdvolumes Transformaties Accenten

2. Oud-Hollands huis 1. Archetypisch Hollands huis

3. Dorps huis

1. Dwarskap

2. Ronde kap

4. Uitsnijden volume

5. Toevoegen volume

6. Toevoegen subvolumes

7. Asymmetrische kap

8. Verhogen nok 3. Doortrekken kap

9. Verlagen nok

1. Dakkapel

2. Entree markeren

3. (Vergroten) luiken

4. Verticaal accent

5. (Vergroten) schoorsteen

6. Aantasten hoek

7. Veranda

8. Balkon

9. Erker 10. Verlagen goot (deels)

4. Boerderijtype

10. Doorgestoken dakkapel

(14)

H H

H

H H

HR

H

S

T

Materialisatie

Voor het hoofdvolume worden bakstenen in het roodbrui- ne scala en dakpannen in antracietgrijs voorgestaan. Op hoeken en andere markante punten mogen witte woningen worden toegepast. Hier dient echter terughoudend mee te worden omgegaan, dit middel dient met mate te worden toegepast. De witte woningen zijn ‘gekeimd’, zodat de bak- steenstructuur zichtbaar blijft.

4. Verticaal accent

14

Transformatie

Op markante hoeken of bijzondere punten wordt de nokrichting gedraaid om een accent te creëren. Ook wordt op het einde van een rij de goothoogte plaatselijk verlaagd om een hoek te markeren en/of een zachtere overgang naar het landschap te maken.

Accenten

De hoofdvorm (type 2) wordt verrijkt door gebruik te maken van moderne toevoegingen en accenten. Grote hoekramen en doorgestoken dakkapellen bepalen hier het beeld. De accenten kennen een materialisering die afwijkt t.o.v. het hoofdvolume door de toepassing van hout, zink, plaatmateriaal etc. De detaillering is traditioneel met uitzondering van de accenten die een meer moderne detaillering kennen. De bijgebouwen kennen een vergelijkbare materialisering en detaillering als de accenten, relatief modern dus.

2.2 Cluster 1

Stedenbouwkundige opzet

Dit meest noordelijke cluster kenmerkt zich door zijn relatief formele opzet. Deze opzet komt voort vanuit de wens een overgang te bewerkstelligen tussen Keizershoeve I en II. Ook in de gewenste beeldkwaliteit komt deze aansluiting terug. Het cluster kent een extraverte opzet, waarbij de woningen zich met hun voorkanten naar buiten richten, naar het omliggende landschap. Hier liggen ofwel rijweggetjes (west- zijde) of woonpaden, waarop de woningen zich oriënteren.

Hieraan liggen ook de entrees. Het cluster bestaat in feite uit twee eenheden, een westelijk en een oostelijk deel. In hoofdopzet hebben ze veel verwantschap. Het oostelijk deel is echter groter, waardoor middenin ruimte ontstaat voor een hof met parkeren onder de bomen. In het westelijk deel gebeurt dit aan de rand van de hof in parkeerkoffers.

Hoofdvolume

De woningen vallen onder type 2. Dit betekent dat het zadeldak met aan weerszijden doorgemetselde schoorstenen de dominante dakvorm is.

2. Oud-Hollands huis

1. Dwarskap

Hoofdvolume Transformaties Icoon Accenten

9. Erker 10. Verlagen goot

(deels)

6. Aantasten hoek

(15)

15 Materialen

Dwarskap

Dwarskap Wit

Verticaal element

Verlagen goot

Wit

Sprong in goot of rooilijn Verlagen goot

T1 A6

T10

H2

A4

T10

(16)

Toetsingscriteria

Hoofdvorm

• Type 2, zadeldak met aan weerszijden doorgemetselde schoorstenen en ‘schouders’.

Transformatie(s)

• Eventuele verdraaiing van de kaprichting op hoeken en markante punten.

• Goothoogte wordt plaatselijk verlaagd om een hoek te markeren en/of een zachtere overgang naar het landschap te maken.

Accenten

• De hoofdvorm wordt verrijkt door gebruik te maken van moderne toevoegingen en accenten.

• Grote hoekramen en doorgestoken dakkapellen bepalen het beeld.

• Deze hebben een bijzondere vormgeving.

Materialisering

• Voor het hoofdvolume worden bakstenen in het rood- bruine scala en dakpannen in antracietgrijs voorgestaan.

• Op hoeken en andere markante punten mogen witte woningen worden toegepast. Hier dient echter terughoudend mee te worden omgegaan, dit middel dient met mate te worden toegepast.

• De witte woningen zijn ‘gekeimd’, zodat de baksteen- structuur zichtbaar blijft.

• De accenten kennen een materialisering die afwijkt t.o.v.

het hoofdvolume door de toepassing van hout, zink, plaatmateriaal etc.

Detaillering

• De detaillering is traditioneel met uitzondering van de accenten, die een meer moderne, strakke detaillering kennen.

Bijgebouwen

• De bijgebouwen kennen een vergelijkbare materialisering en detaillering als de accenten, relatief modern dus.

16

(17)

H H

H

H H

HR

H

S

T

Transformatie

Behalve het afwijkende hoofdvolume is een duidelijk verschil met cluster 1 dat hier, naast accenten, ook toevoegingen in de vorm van echte subvolumes plaats vinden. Dit zijn liefst niet zomaar verkleiningen van het hoofdvolume. Deze subvolumes hebben bij voorkeur een eigen beeldtaal en materialisering.

Accenten

De archetypische hoofdvorm aangevuld door en aangetast door moderne volumes en accenten. Men moet hierbij denken aan verlengde erkers, bijzondere entrees, doorgestoken dakkapellen, hoekramen etc. Deze toevoegingen hebben een relatief moderne, strakke en minimalistische vormgeving.

10. Verlagen goot (deels)

17

Materialisering

Wat betreft de materialisering is de vrijheid relatief beperkt.

Baksteen in het scala van roodbruin tot donkerbruin-mangaan is toegestaan. Stenen in het zandkleurige en gele scala zijn echter uitgesloten, het zelfde geldt voor grijstinten. Voor het dak geldt dat de pannen antracietgrijs, gebakken en gesmoord dienen te zijn. De materialisering van de accenten is voor het overgrote deel afwijkend van of contrasterend met het hoofdvolume. Men moet bijv. denken aan zink e.d. Ele- menten als hoekramen en uitvergrote kozijnen mogen, om de harmonie geen geweld aan te doen, echter ook in het hetzelfde materiaal als de overige kozijnen worden uitgevoerd. Bijgebouwen hebben dezelfde materialisering als het hoofdvolume.

2.3 Cluster 2

Dit cluster kent een geheel andere opzet dan cluster 1. Het hart van het cluster wordt gevormd door een groene hof met bomen. De woonstraten liggen rondom deze hof. De woningen zijn ditmaal naar binnen gericht en op de groene hof en woonstraten gericht. De schikking is semi-formeel d.w.z.

rondom de hof gerangschikt met lichte hoekverdraaiingen.

Het parkeren geschiedt deels op de rijbaan en deels in zogenaamde parkeerkoffers aan de randen van het cluster.

Hoofdvorm

De hoofdvorm is type 1, d.w.z. het archetypische Hollandse huis met zadeldak. De nokrichting is hoofdzakelijk parallel aan de hof en de straat , met de mogelijkheid tot een draaiing van de nokrichting op bijzondere punten.

1. Archetypisch Hollands huis

6. Toevoegen subvolumes

9. Erker

6. Aantasten hoek 4. Verticaal accent

(18)

18

Materialen

Toevoegen subvolume

T6

Verticaal element Hoofdvolume Aantasten hoek

Lage goot

A10 A4

H1

A10 A4 T10

(19)

Materialisering

• Baksteen in het scala van roodbruin tot donkerbruin- mangaan is toegestaan.

• Stenen in het zandkleurige en gele scala zijn uitgesloten, het zelfde geldt voor grijstinten.

• Voor het dak geldt dat de pannen antracietgrijs, gebakken en gesmoord dienen te zijn.

• De materialisering van de accenten is voor het overgrote deel afwijkend van of contrasterend met het hoofdvolume. Men moet bijv. denken aan zink e.d.

• Elementen als hoekramen en uitvergrote kozijnen mogen, om de harmonie geen geweld aan te doen, echter ook in het hetzelfde materiaal als de overige kozijnen worden uitgevoerd.

Detaillering

• De detaillering is traditioneel met uitzondering van de accenten, die een meer moderne, strakke detaillering kennen.

Bijgebouwen

• De bijgebouwen hebben dezelfde materialisering en detaillering als het hoofdvolume.

Toetsingscriteria

Hoofdvorm

• Type 1, archetypisch Hollands huis met zadeldak.

• De nokrichting is hoofdzakelijk parallel aan de hof en de straat.

• Mogelijkheid tot draaiing van de nokrichting op bijzondere punten.

• Toevoegingen in de vorm van echte subvolumes.

• Dit zijn niet zomaar verkleiningen van het hoofdvolume.

Deze subvolumes hebben een eigen beeldtaal en materialisering.

• Toevoegingen aan en aantastingen van het hoofdvolume zoals verlengde erkers, bijzondere entrees etc.

verrijken het beeld.

Accenten

• De archetypische hoofdvorm wordt aangevuld met en aangetast door moderne volumes en accenten.

• In de vorm van verlengde erkers, bijzondere entrees, doorgestoken dakkapellen, hoekramen etc.

• Deze toevoegingen hebben een relatief moderne, strakke en minimalistische vormgeving.

19

(20)

H H

H

H H

HR

H

S

T

De transformatie van het volume houdt in dit geval in dat de kap plaatselijk naar beneden dient te worden doorgetrokken en de goothoogte voor een deel wordt verlaagd naar 3.00 tot 3.50 meter.

Accenten

Naast de transformaties van de kap is er sprake van moderne accenten, die de basislijnen van goot en kap wijzigen en/

of doorbreken. De gootlijn is hierbij het leidmotief. Deze lijn loopt als een continuüm steeds door en accentueert hiermee de afwijkingen op het klassieke thema.

3. Dorps huis

Materialisatie

De materialisatie bestaat uit een gevel in baksteen in een aantal tinten variërend van roodbruin tot donkergrijs en donkerbruin. Er dient echter één hoofdtint voor het cluster als geheel te worden gekozen. De pannen zijn ook hier gebakken (gesmoord) in de kleur donkerrood. De detaillering van het hoofdvolume is traditioneel. De accenten zijn modern in detaillering en wijken duidelijk af van het hoofdvolume. De materialisatie mag echter op hoofdlijnen gelijk zijn aan het hoofdvolume. De bijgebouwen hebben een vergelijkbare materialisering en detaillering als het hoofdgebouw.

10. Verlagen goot

(deels) 10. Doorgestoken dakkapel

20

2.4 Cluster 3

Cluster 3 heeft een opzet die in hoofdlijnen overeen komt met cluster 2. Ook hier is sprake van een schegvormige groene ruimte die het hart van het cluster vormt. De opzet is echter wat minder symmetrisch. Men rijdt hier niet rond het groen, maar slechts aan een zijde daarvan. De woningen aan de oostzijde van het cluster worden via smalle, door het groen lopende weggetjes ontsloten. Daardoor krijgt het cluster een asymmetrische organisatie. Dit wordt ondersteund door de verschillende typologieën aan weerszijden van de hof. Het parkeren wordt hoofdzakelijk op eigen terrein of op de rijbaan opgelost. De nokrichting is in hoofdlijnen parallel aan de hof. De vrijstaande woningen kunnen hierop een uitzondering vormen.

Hoofdvolume

Het hoofdvolume behoort tot type 3. De dakvorm is dus gebaseerd op de mansardekap.

4. Verticaal accent 6. Aantasten hoek

9. Erker 3. Doortrekken kap

(21)

21 Materialen

Verticaal element

Verticaal accent

Verlagen goot

Doortrekken kap

T10 A10

A4 T3

(22)

Toetsingscriteria

Hoofdvorm

• Het hoofdvolume behoort tot type 3.

• De dakvorm is dus gebaseerd op de mansardekap.

• De nokrichting is op hoofdlijnen parallel aan de hof gericht.

• De vrijstaande (geschakelde) woningen kunnen hierop een uitzondering vormen.

• De transformatie van het volume houdt in dit geval in dat de kap plaatselijk naar beneden dient te worden doorgetrokken.

• De goothoogte dient voor een deel te worden verlaagd naar 3.00 tot 3.50 meter.

Accenten

• Er is sprake van moderne accenten, die de basislijnen van goot en kap plaatselijk wijzigen.

• De gootlijn is hierbij het leidmotief.

• Deze lijn loopt als een continuüm steeds door en accentueert hiermee de afwijkingen op het klassieke thema.

Materialisering

• De materialisatie bestaat uit een gevel in baksteen van een tint in het scala van roodbruin tot donkerbruin of donkergrijs.

• Er dient echter één tint te worden gekozen voor het cluster als geheel.

• De pannen zijn ook hier gebakken (gesmoord) in de kleur donkerrood.

• De materialisatie van de accenten mag op hoofdlijnen gelijk zijn aan het hoofdvolume.

22

Detaillering

• De detaillering van het hoofdvolume is traditioneel.

• De accenten zijn modern in detaillering en wijken duidelijk af van het hoofdvolume. De bijgebouwen hebben een vergelijkbare materialisering en detaillering als het hoofdgebouw.

Bijgebouwen

• De bijgebouwen hebben een vergelijkbare materialisering en detaillering als hoofdgebouw

(23)

2.5 Cluster 4

Het betreft hier een extrovert cluster. De woningen zijn ge- oriënteerd op het omliggende landschap, met hun entrees aan de rondom liggende woonpaden. De woningen liggen hier met hun achtertuinen naar binnen toe. Centrale ruimte kan dus laagdrempelig vanuit de achtertuin worden bereikt.

De ruimte is hierdoor zeer geschikt voor een functie als par- keerkoffer.

Hoofdvorm

De hoofdvorm betreft hier type 1, de basis is dan ook het zadeldak.

H H

H

H H

HR

H

S

T

Transformatie

De hoofdvorm wordt getransformeerd door de kap door te trekken en het dakvlak te vergroten en/of door de goothoogte te verlagen. Dit vergroot de analogie met de rurale, agrarische architectuur. Deze verlenging/vergroting van de kap hoeft niet persé symmetrisch te gebeuren, ook een asymmetrische kap behoort tot de wenselijke beeldtaal. Achterkant- situaties worden op deze manier op eenvoudige wijze omgezet in een zijde met een aantrekkelijk beeld. Een andere mogelijkheid is het optillen van de gootlijn en/of het opensnijden van kap. Deze transformaties bieden goede mogelijkheden om extra programma te genereren en/of overdekte buitenruimten mogelijk te maken.

Accenten

De getransformeerde kapvorm biedt vele mogelijkheden om accenten vorm te geven in de vorm van veranda’s, overkappingen en/of terrassen als onderdeel van het hoofdgebouw.

Transformaties Icoon Accenten

Hoofdvolume

1. Archetypisch Hollands huis

23

Materialisatie

De basis van de gevel wordt gevormd door baksteen in aardetinten, maar een substantieel deel van de gevel wordt in hout of houtvervangend materiaal uitgevoerd. Dit materiaal is gekoppeld aan de transformaties en accenten. Het wordt toegepast ter plaatse van de veranda’s, insnijdingen etc.

Als dakbedekking worden hier traditionele gebakken pannen gekozen, antracietgrijs is hier het uitgangspunt. De accenten kennen een materialisering die overeen komt met het hoofdvolume. De toegevoegde vormentaal is op zichzelf expressief genoeg. De detaillering is modern met een traditionele inslag en ambachtelijk vakwerk. De bijgebouwen hebben een vergelijkbare materialisering en detaillering als het hoofdvolume en zijn duidelijk familie van ontwerp.

1. Dakkapel 7. Asymmetrische kap

7. Veranda

(24)

Materialen 24

Veranda

Verlagen goot

A7 A7 T7

T10

A1

(25)

Toetsingscriteria

Hoofdvorm

• De hoofdvorm betreft hier type 1, de basis is dan ook het zadeldak.

Transformatie

• De hoofdvorm wordt getransformeerd door de kap door te trekken en het dakvlak te vergroten en/of door de goothoogte te verlagen. Dit vergroot de analogie met de rurale, agrarische architectuur.

• Deze verlenging/.vergroting van de kap hoeft niet per sé symmetrisch te gebeuren, ook een asymmetrische kap behoort tot de wenselijke beeldtaal.

• Een andere mogelijkheid is het optillen van de gootlijn en/of het opensnijden van kap.

Accenten

• De getransformeerde kapvorm biedt vele mogelijkheden om accenten vorm te geven in de vorm van veranda’s, overkappingen en/of terrassen als onderdeel van het hoofdgebouw.

Materialisatie

• De basis van de gevel wordt gevormd door baksteen in aardetinten maar een substantieel deel van de gevel wordt in hout of houtvervangend materiaal uitgevoerd.

• Dit hout is gekoppeld aan de transformaties en accenten. Het wordt toegepast ter plaatse van de veranda’s, insnijdingen etc.

• Als dakbedekking worden hier traditionele gebakken pannen gekozen, antracietgrijs is hier het uitgangspunt.

• De accenten kennen een materialisering die sterk overeen komt met het hoofdvolume. De toegevoegde vormentaal is op zichzelf expressief genoeg. De detaillering is modern met een traditionele inslag en ambachtelijk vakwerk. De bijgebouwen hebben een vergelijkbare materialisering en detaillering als het hoofdvolume en zijn duidelijk familie van ontwerp.

Detaillering

• De detaillering van het hoofdvolume is traditioneel, van de accenten en subvolumes modern.

• De accenten zijn ook modern in materiaalkeuze en wijken duidelijk af van de materialisatie van het hoofdvolume.

Bijgebouwen

• De bijgebouwen zijn ofwel in de stijl van de subvolumes ofwel als de accenten uitgevoerd.

• Keuze hiervoor is vrij.

25

(26)

H H

H

H H

HR

H

S

T

26

2.6 Cluster 5

Dit cluster kent een relatief losse structuur met een lagere mate van ordening dan de vorige clusters. Kenmerkend is dat het cluster wordt doorsneden door één van de hoofd- groenstructuren (houtwal). Verder wordt dit cluster rondom omzoomd door een greppel om het terpachtige karakter nog eens extra te versterken. De oriëntatie van de woningen is naar binnen gericht (introvert). De woningen staan in klei- nere eenheden van 4 tot 7 woningen gegroepeerd rondom pleintjes en insteekweggetjes. De voordeuren zijn naar deze pleintjes en weggetjes gericht. Veel woningen hebben echter een ‘hoekligging’ waardoor sprake is van een zogenaamde dubbele oriëntatie. Mede door het omliggende terrein dienen de randen open te blijven en is zicht op en vanaf het cluster van wezenlijk belang.

Hoofdvorm

De hoofdvorm betreft hier type 4, de vorm geïnspireerd op de klassieke, lokale boerderij met een relatief lange gevellengte en een kap met wolfseinden.

Transformatie

Het hoofdvolume blijft hier vrijwel onaangetast. De transformatie van het hoofdvolume houdt in dit geval in dat de kap plaatselijk naar beneden dient te worden doorgetrokken en de goothoogte voor een deel wordt verlaagd naar 3.00 - 3.50 meter. Dit gegeven is vooral bij dit type van het grootste belang. Nog meer dan bij de andere typen geeft een (gedeel- telijke) verlaging van de goothoogte naar één verdieping het typische agrarische karakter. Deels mag er een hogere goothoogte worden toegepast, maar dit mag nooit meer zijn dan de helft van het volume.

Accenten

Het belang ligt hier bij de accenten in de vorm van uitvergrote of metaforisch gebruikte details. Hierbij moet men denken aan uitvergrote stijlkenmerken of onderdelen van het hoofdvolume, zoals het vergroten van luiken, raamlijsten en het toepassen van elementen als een (opengewerkte) staldeur etc. Terughoudendheid wat betreft de toepassing van dakkapellen is gewenst: de bovenzijde dient altijd onderdeel van het dak te zijn en tevens gelijk te zijn gematerialiseerd.

7. Asymmetrische kap

Materialisatie

De materialisatie is sober. Er wordt een sterke link gelegd met de oorspronkelijke streekeigen boerderijen. Dit betekent dat zowel de gevels als het dak rustig van kleur en vorm zijn. De kleur van de baksteen is rood of diep zandkleurig.

Dit laatste betekent niet dat beige, licht zandkleurige steen gewenst zijn. Het handelt hier om diep zandkleurige, warme stenen. Het dak bestaat uit gebakken, gesmoorde pannen. In het geval van een rode baksteen dient er te worden gekozen voor een antracietkleurige kap. In het geval dat er zandkleurige woningen worden gerealiseerd, mogen de pannen hier bij uitzondering rood zijn. Er dient echter wel voor een kleur pannen voor het gehele cluster te worden gekozen. De eerste woningen zetten de toon. De detaillering is in zijn basis traditioneel. Accenten als erkers, deuren, etc. mogen worden uitgewisseld, echter nooit in sterk contrast met het hoofdvolume. Een vergelijkbare materialisering en detaillering als het hoofdvolume geldt ook voor de bijgebouwen. Daar het hier een wat groter en ‘landelijker’ cluster betreft, levert dit een wenselijk beeld op.

1. Dakkapel

3. (Vergroten) luiken 4. Boerderijtype

2. Entree markeren

(27)

Materialen

T7

T10 H4

Antraciet

27

A3

Rood

(28)

Toetsingscriteria

Hoofdvorm

• De hoofdvorm betreft hier type 4.

• Het volume is geïnspireerd op de klassieke plaatselijke boerderij met een relatief lange gevel en een kap met wolfseinden.

Transformatie

• Het hoofdvolume blijft hier vrijwel onaangetast.

• De transformatie van het hoofdvolume houdt in dit geval in dat de kap plaatselijk naar beneden dient te worden doorgetrokken.

• De goothoogte wordt voor een deel verlaagd naar 3.00 tot 3.50 meter.

• Dit gegeven is vooral bij dit type van het grootste belang.

• Deels mag er een hogere goothoogte worden toegepast.

• Dit mag nooit meer zijn dan de helft van het volume.

Accenten

• Het belang ligt hier bij de accenten in de vorm van uitvergrote of metaforisch gebruikte details.

• Hierbij moet men denken aan uitvergrote stijlkenmerken of onderdelen van het hoofdvolume.

• Denk hierbij aan het vergroten van de typische accenten en details als luiken, raamlijsten en het toepassen van elementen als een (opengewerkte) staldeur etc.

Detaillering

• De detaillering is in zijn basis traditioneel.

• Accenten kennen een modernere detaillering, echter nooit in sterk contrast met het hoofdvolume.

Materialisatie

• De materialisatie is sober.

• De kleur van de baksteen is rood of diep zandkleurig.

• Dit laatste betekent niet dat beige, licht zandkleurige steen gewenst zijn.

• Het handelt hier om diep zandkleurige, warme stenen.

• Het dak bestaat uit gebakken, gesmoorde pannen.

• In het geval van een rode baksteen dient er te worden gekozen voor een antracietkleurige kap.

• In het geval dat er zandkleurige woningen worden gerealiseerd, dan mogen de pannen hier bij uitzondering rood zijn.

• Er dient echter voor één kleur pannen voor het gehele cluster te worden gekozen.

• De eerste woningen zetten hierbij de toon.

Bijgebouwen

• De bijgebouwen hebben een vergelijkbare materialisering en detaillering als en zijn duidelijk familie van het hoofdvolume.

28

(29)

2.7 Cluster 6

Cluster 6 kent een wat formelere opzet rondom een groen hofje. Het hof heeft een open karakter zonder formele groen- structuur, enkele solitaire bomen volstaan. Het parkeren is geclusterd in een aantal groepen. Aan de zuidzijde zijn eigen parkeerplaatsen en openbare plekken gebundeld eventueel onder een carportconstructie. Het overige parkeren gebeurt centraal in de hof (langsparkeren op de rijbaan). De enigs- zins formele opzet wordt doorbroken door te spelen met rooilijnen. De tweekappers verspringen en de rooilijn van de rijen wordt geknipt. Zo blijft er sprake van een relatief kleine schijnbare korrelgrootte.

Hoofdvorm

De hoofdvorm is hier type 3, het dorpse huis met mansardekap. De goothoogte is extra laag door op sommige plaatsen de kap over de gevel naar beneden door te trekken. Het accent ligt op de langsgevel, die de hof maximaal begeleidt.

H H

H

H H

HR

H

S

T

Transformatie

De hoofdvorm wordt, inclusief de doorgetrokken kap, getransformeerd middels toegestane contrasterende elementen. Deze hebben een duidelijk afwijkende vormgeving en materialisering. Een sterk middel is het verlagen en vervolgens doorbreken van de gootlijn en het deels aantasten van het traditionele dakvlak.

Een goede beëindiging van de ‘koppen’ is, voornamelijk in het geval van de rijen, extra belangrijk.

Dit kan o.a. geschieden door de koppen op een bijzondere manier te materialiseren en door ramen en of accenten aan te brengen. Ook kan de kap worden ‘omgezet’.

Accenten

Om die hierboven genoemde doorbreking van de gootlijn en aantasting van het dakvlak te bereiken, dient men moderner getinte toevoegingen en vergrote basiselementen in te zetten. Men moet hierbij denken aan verlengde ramen en entreepartijen, erkers etc.

Hoofdvolume Transformaties

1. Dakkapel

Icoon Accenten

5. (Vergroten) schoorsteen 10. Doorgestoken dakkapel

29

Materialisatie

De gevel wordt in zijn basis in baksteen gematerialiseerd. In tegenstelling tot cluster 3, waar ook basistype 3 wordt toegepast, is hier wat betreft de kap echter geen sprake van traditionele pannen. Mogelijkheid is dat de gevel in traditionele baksteen wordt uitgevoed. De kap dient in dat geval in een bijzonder materiaal te worden uitgevoerd, bijv. leien.

De gevel mag echter ook in wit worden uitgevoerd (uitsluitend in de vorm van gekeimde bakstenen, zodat de structuur zichtbaar blijft). De kap dient in dat geval in riet te worden uitgevoerd. De gevel en de dakbekleding harmoniëren wat betreft hun kleur. Is de gevel in baksteen in een roodachtige tint uitgevoerd, dan is de dakbekleding met leien in (gemê- leerde) grijstinten. Wordt de gevel wit gekeimd dan is de kap in riet etc. Er dient echter voor één combinatie voor het gehele cluster te worden gekozen. Er dient in alle gevallen een derde materiaal worden toegevoegd aan de gevel. Zo kan een deel van de gevel met hout worden bekleed. Het hoofdmateriaal en de toegevoegde bekleding zijn altijd in overeenkomstige tinten uitgevoerd. De bijgebouwen zijn in de stijl van de subvolumes of accenten uitgevoerd.

1. Dwarskap 4. Verticaal accent

3. Dorps huis

(30)

Materialen

T1 A10

A4 H3

Verlagen goot

30

(31)

31 Toetsingscriteria

Hoofdvorm

• De hoofdvorm is hier type 3 met mansardekap.

• De goothoogte is plaatselijk extra laag door op sommige delen de kap over de gevel naar beneden door te trekken.

• Het accent ligt op de langsgevel, die de hof maximaal begeleidt.

Transformatie

• De hoofdvorm wordt, inclusief de verlengde kap, getransformeerd door aanvullende volumes toe te staan.

• Deze hebben een duidelijk afwijkende vormgeving en materialisering.

• Het verlagen en vervolgens doorbreken van de gootlijn en het deels aantasten van het traditionele dakvlak.

Accenten

• Moderner getinte toevoegingen en vergrote basiselementen inzetten.

• Men moet hierbij denken aan verlengde ramen en entreepartijen, erkers etc.

• Een goede beëindiging van de ‘koppen’ is, voornamelijk in het geval van de rijen, extra belangrijk.

• Dit kan o.a. geschieden door de koppen op een bijzondere manier te materialiseren en door ramen en of accenten aan te brengen.

• Ook kan de kap worden ‘omgezet’.

Materialisatie

• De gevel wordt in zijn basis in baksteen gematerialiseerd.

• Hier is wat betreft de kap echter geen sprake van traditionele pannen.

• Er zijn twee mogelijkheden voor dit cluster:

1. Ofwel de gevel wordt in traditionele baksteen uitgevoerd. De kap dient in dat geval in een bijzonder materiaal te worden uitgevoerd, bijv. leien.

2. De gevel mag echter ook in wit worden uitgevoerd (uitsluitend in de vorm van gekeimde bakstenen zodat de structuur zichtbaar blijft). De kap dient in dat geval in riet te worden uitgevoerd.

• Er dient in alle gevallen een derde materiaal te worden toegevoegd aan de gevel. Zo kan een deel van de gevel bijvoorbeeld met hout worden bekleed.

• De gevel en de dakbekleding harmoniëren wat betreft hun kleur.

• Hetzelfde geldt voor het hoofdmateriaal en de toegevoegde bekleding.

• Deze zijn altijd in overeenkomstige tinten uitgevoerd.

• Er dient voor het gehele cluster één combinatie te worden gekozen.

Detaillering

Bijgebouwen

• De bijgebouwen zijn in de stijl van de subvolumes of accenten uitgevoerd.

(32)

2.8 Cluster 7

Cluster 7 is een introvert cluster, waarin de woningen zich naar binnen richten op een schegvormige groene hof. De opzet is hier relatief formeel met vrij strakke rooilijnen. Slechts de woningen aan de zuidwestkant onttrekken zich even aan dit stramien om een uitnodigend gebaar te maken voor fiet- sers en voetgangers. Om de vorm van de binnenruimte te ondersteunen is hier voor een nokrichting gekozen die parallel aan de straten ligt..

Hoofdvorm

De hoofdvorm is hier type 2, het Oudhollandse huis. De bijbehorende dakvorm is het zadeldak tussen twee opgemetselde kopgevels met doorlopende schoorstenen.

H H

H

H H

HR

H

S

T

Transformatie

De transformaties van het hoofdvolume blijven in dit cluster relatief beperkt. Het betreft hier voornamelijk het plaatselijk naar beneden doortrekken van de kap. Deze wordt, op het einde van een rij of aan één zijde van een tweekapper asymmetrisch vormgegeven door de goot (deels) naar beneden te halen. Eventueel kan er sprake zijn van een verdraaiing van de kaprichting op de hoeken.

Accenten

Het hoofdvolume blijft hier vrijwel onaangetast. Het belang ligt hier bij de accenten in de vorm van uitvergrote of metaforisch gebruikte details. Hierbij moet men denken aan uitvergrote stijlkenmerken of onderdelen van het hoofdvolume, bijvoorbeeld het vergroten van de typische schoorstenen of van accenten als luiken, raamlijsten etc. De detaillering is in zijn basis traditioneel. Een vergelijkbare materialisering en detaillering als het hoofdvolume geldt ook voor de bijgebouwen.

Hoofdvolume Icoon Accenten

Materialisatie

De gevels bestaan uit baksteen in een aantal tinten van rood tot bruin. De dakpannen zijn gebakken en gesmoord. Daar het hier een vrij kleine hof betreft, is de kleur van de woningen echter zoveel mogelijk gelijk. Dit geldt voor zowel de baksteen als de dakpannen. De pannen zijn dan ook allemaal antracietkleurig. Enkele woningen mogen in wit worden uitgevoerd. Het gaat dan om maximaal twee woningen op markante punten. Sterke kleuraccenten en – contrasten dienen verder te worden vermeden.

5. (Vergroten) schoorsteen 10. Doorgestoken dakkapel

32

2. Entree markeren

2. Oud-Hollands huis

Transformaties

1. Dwarskap

(33)

Materialen

A5

T10 H2

A3 H2

Doorgestoken dakkapel

Verlaagde goot

Vergroten schoorsteen

Dwarskap

33 Materialen

(34)

34

Toetsingscriteria

Hoofdvorm

• De hoofdvorm is hier type 2, het Oudhollandse huis.

• De bijbehorende dakvorm is het zadeldak tussen twee opgemetselde kopgevels met doorlopende schoorstenen.

• De transformaties van het hoofdvolume blijven in dit cluster relatief beperkt.

• Het betreft hier voornamelijk het plaatselijk naar beneden verlengen van de kap.

• Deze wordt, op het einde van een rij of aan één zijde van een tweekapper asymmetrisch vormgegeven door de goot (deels) naar beneden te halen.

• Eventueel kan er sprake zijn van een verdraaiing van de kaprichting op de hoeken.

Accenten

• Het hoofdvolume blijft hier vrijwel onaangetast.

• Het belang ligt hier bij de accenten in de vorm van uitvergrote of metaforisch gebruikte details.

• Hierbij gaat het om uitvergrote stijlkenmerken of onderdelen van het hoofdvolume.

• Denk hierbij aan het vergroten van de typische schoorstenen of van accenten als luiken, raamlijsten etc.

Materialisatie

• De gevels bestaan uit baksteen met keuze uit een aantal tinten van rood tot bruin.

• De dakpannen zijn gebakken en gesmoord.

• Daar het hier een vrij kleine hof betreft, is de kleur van de woningen zoveel mogelijk gelijk.

• Dit geldt voor zowel de baksteen als de dakpannen.

• De pannen zijn dan ook allemaal antracietkleurig.

• Woningen mogen in wit worden uitgevoerd.

• Het gaat dan om maximaal twee woningen op markante punten.

• Sterke kleuraccenten en – contrasten dienen verder te worden vermeden.

Detaillering

• De detaillering is traditioneel.

Bijgebouwen

• Voor de bijgebouwen geldt een zelfde vormgeving en materialisering als de hoofdgebouwen.

(35)

2.9 Cluster 8

Het laatste cluster heeft een vrij lineaire opbouw. De woningen staan losjes gegroepeerd aan een structuur van insteekweggetjes, geflankeerd door groene veldjes. Het parkeren wordt grotendeels op eigen terrein opgelost. Slechts het bezoekersparkeren ligt in het openbaar gebied in de vorm van langsparkeren op de rijbaan. De oriëntatie is in hoofdlijnen introvert, maar aan de insteekweggetjes staan de woningen 90 graden gedraaid t.o.v. de hoofdrichting, waardoor de oriëntatie wordt genuanceerd. Deze woningen zullen aan minstens twee zijden een representatieve gevel dienen te hebben die zich naar het openbaar gebied oriënteert. Rijen komen hier niet voor. De korrelgrootte is daardoor relatief klein.

Hoofdvorm

De hoofdvorm is type 4. De gewenste dakvorm is het dak met wolfseind(en), niet gedraaid, omdat dit de analogie met de traditionele boerderij doorbreekt.

H H

H

H H

HR

H

S

T

Om de analogie met agrarische (bij)gebouwen te vergroten is het belang van een verlaagde goot hier evident. Dit is t.o.v. het basistype echter geen grote verandering. De kap zal daarnaast ook op andere wijze worden getransformeerd.

Deelobjecten zoals dakkapellen, entree- en raampartijen etc.

zullen worden uitvergroot en als verticaal element gaan optreden. Deze elementen snijden op enkele plaatsen door de kap heen en verbreken plaatselijk de lage gootlijn.

Accenten

Om die hierboven genoemde doorbreking van de gootlijn en aantasting van het dakvlak te bereiken, dient men moderner getinte toevoegingen en vergrote basiselementen in te zetten. Men moet hierbij denken aan verlengde ramen en entreepartijen, erkers etc.

4. Boerderijtype

4. Verticaal accent

35

Materialisatie

De materialisering bestaat uit een basis van baksteen in een tint tussen rood en bruin. Enkele woningen op markante punten mogen wit worden gekeimd. Het is echter uitdrukkelijk niet de bedoeling dat het gehele cluster in wit wordt uitgevoerd. De kap dient, in het geval van bakstenen gevels, in gebakken pannen te worden uitgevoerd. De kleur is dan antraciet. Ook in het geval van wit ‘gekeimde’ woningen ligt de pannenkleur vast, nl. antracietgrijs. Een goed alternatief is riet. Dit kan incidenteel als verbijzondering worden ingezet.

Het is echter niet de bedoeling het gehele cluster in dit materiaal uit te voeren. De detaillering is in hoofdzaak traditioneel.

Delen als de uitvergrote accenten kunnen echter moderner worden uitgevoerd. Voor de bijgebouwen geldt een zelfde vormgeving en materialisering als de hoofdgebouwen.

3. (Vergroten) luiken 4. Uitsnijden volume

10. Verlagen goot

(deels) 10. Doorgestoken

dakkapel 2. Entree markeren

(36)

Materialen

T4 T10

A4

A2 H4

36

(37)

Toetsingscriteria

Hoofdvorm

• De hoofdvorm is type 4.

• De gewenste dakvorm is het dak met wolfseind(en), bij voorkeur niet gedraaid

• Het belang van een verlaagde goot hier evident.

• De kap zal daarnaast ook op andere wijze worden getransformeerd.

• Deelobjecten zoals dakkapellen, raampartijen etc. zullen als verticaal element gaan optreden.

• Deze elementen snijden plaatselijk door de kap heen en verbreken hier de lage gootlijn.

Accenten

• Om die hierboven genoemde doorbreking van de gootlijn en aantasting van het dakvlak te bereiken, dient men moderner getinte toevoegingen en vergrote basiselementen inzetten.

• Men moet hierbij denken aan verlengde ramen en entreepartijen, erkers etc.

Detaillering

• De detaillering van het hoofdvolume is traditioneel.

• De accenten kennen een modernere, meer uitgeklede detaillering.

Materialisatie

• De materialisering bestaat uit een basis van baksteen in een tint van rood tot bruin.

• Enkele woningen op markante punten mogen wit worden gekeimd.

• Het is echter uitdrukkelijk niet de bedoeling dat het gehele cluster in wit wordt uitgevoerd.

• De kap dient, in het geval van onbehandelde bakstenen gevels, in gebakken pannen te worden uitgevoerd.

• De pannenkleur ligt vast en is antracietgrijs.

• Een goed alternatief hiervoor is riet.

• In dat geval dient het gehele cluster in dit materiaal te worden uitgevoerd.

Detaillering

• De detaillering is in hoofdzaak traditioneel.

• Delen als de uitvergrote accenten kunnen echter moderner worden uitgevoerd.

Bijgebouwen

• Voor de bijgebouwen geldt een zelfde vormgeving en materialisering als de hoofdgebouwen.

37