Training in de implementatie van stoppen-met-rokenadvisering
in de huisartspraktijk
C luster gerandomiseerde gecontroleerde trial
M.E.A. Verbiest1, M.R. Crone1, M.Scharloo², V. van der Meer1, N.H. Chavannes1, A.A. Kaptein² & W.J.J. Assendelft1,3
1.Afdeling Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde, Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) 2.Sectie Medische Psychologie, Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC)
3.Afdeling Eerstelijnsgeneeskunde, Universitair Medisch Centrum st Radboud (UMC st Radboud)
Roken
• Belangrijkste te voorkomen risicofactor van chronische ziekten
1• Wereldwijd 6 miljoen mensen overlijden jaarlijks als gevolg van roken
1• 80% is bereid om te stoppen met roken in de nabije toekomst
2• Stoppen-met-rokeninterventies zijn effectief
3,4,5,61 World Health Organization (2012) 2 Nagelhout GE (2012)
3 Willemsen MC, Wagena EJ, van Schack, CP (2003) 4 Eisenberg MJ et al. (2008)
5 Aveyard P, Begh R, Parsons A & West R (2011) 6 Stead LF, Bergson G & Lancaster T (2008)
NHG-Standaard Stoppen met Roken
Chavannes, N. H., Kaper, J., Frijling, B. D., Van der Laan, J. R, Jansen, P. W. M. , Guerrouj, S., Drenthen, A. J. M. , Bax & W., Wind, L.A. (2007).
Ask
Advise
Assess
Assist Arrange
• Slechts 54% wordt geadviseerd te stoppen
1,2• Barrières bij routinematige implementatie
3,4 Organisatorische and structurele barrières
Patiëntgerelateerde barrières
Persoonlijke barrières
• Training is effectief, maar te weinig nadruk op organisatorische factoren
51 de Korte D, Nagelhout GE, Willemsen MC (2010)
2 Centres for Disease Control and Prevention (2007)
3 Vogt F, Hall S, Marteau TM (2005)
4 Stead M, Angus K, Holme I, Cohen D, Tait G (2009)
5 Carson, K, Verbiest MEA, Crone MR, Brinn MP, Esterman AJ, Assendelft WJJ & Smith BJ (2012)
Doel
Wat is het effect van een korte, op de praktijk afgestemde training aan huisartsen, gericht op het routinematige identificeren, adviseren en doorverwijzen
van rokers?
Training
Inventarisatie
Informatie
Identificatie
Ongemotiveerd Gemotiveerd
Inspiratie
Instructie
Ask Advise
Assess
Assist Arrange
5 A-Model 6 I-Model
Intervisie
Onderzoeksopzet
Gerandomiseerde gecontroleerde trial
• Interventie
• Controle
Onderzoeksgroep
• Huisartsen: 25 per conditie
• Rokers: 112 per conditie
Uitkomstmaten
• Stoppen-met-rokenactiviteiten huisarts
Vragen, adviseren, voorschrijven, doorverwijzen
• Gedragsdeterminanten huisarts
Attitude, eigeneffectiviteit, intentie
• Rookgedrag van patiënten
Puntprevalentie niet-roken, continue abstinentie
Meetinstrumenten
• Huisartsvragenlijst/-logboeken
• Patiëntvragenlijsten
Statistische analyses
• Multilevel analyses
Rokers (n = 113) Rokers (n = 112)
Stroomdiagram
HA uitgenodigd (n = 627)
HA screeningsvragenlijst geretourneerd (n = 228)
HA exclusie (n = 178)
Werving
HA (n = 25)
Patiënten totaal (n = 1004 ) Rokers (n = 189)
HA (n = 24) Patiënten totaal (n = 1067) Rokers (n = 229)
Voormeting
HA (n = 25)
Patiënten totaal (n = 630) Rokers (n = 98)
HA (n = 24) Patiënten totaal (n = 703) Rokers (n = 146)
Nameting
HA interventie (n = 25) HA controle (n = 25)
Randomisatie (n = 50)
Exclusie patiënten (n=20)
Exclusie patiënten (n=3)
Exclusie patiënten (n=13)
Exclusie patiënten (n=6) Terugtrekken huisarts (n=1)
Follow-up
Kenmerken huisartsen/-praktijken
Interventieconditie Huisartskenmerken Interventie
n = 25, % Controle n = 24, %
Geslacht, Man 16 (64%) 13 (52%)
Culturele Achtergrond, Nederlands 24 (96%) 23 (92%)
Werkervaring, > 10 jaar 19 (76%) 20 (80%)
Rookgedrag
Smoker 0 (0%) 2 (8%)
Ex-smoker 8 (32%) 7 (28%)
Eerdere training 11 (44%) 9 (36%)
Leeftijd (M, SD) 49.9 (8.1) 51.6 (8)
Patiënten per week (M, SD) 115.8 (39.8) 109.9 (45.6) Uren werk per week (M, SD) 38.3 (9.0) 38.4 (10.3)
Praktijkkenmerken
Praktijkvorm
Solo 12 (48%) 11 (44%)
Duo 6 (24%) 9 (36%)
Groepspraktijk 5 (20%) 2 (8%)
Gezondheidscentrum 2 (8%) 3 (12%)
Eerdere training POH/assistent 19 (76%) 14 (56%)
