D
e terminaal zieke Lou verstikt zijn vrouw Nora met een hoofdkussen. Uit mededogen, omdat zij zich geen leven zonder hem kan voorstellen. Het was een beklijvende scène in de recente Woestijnvis-reeks De Ronde. Maar zulke drama’s gebeuren dezer dagen niet alleen op tv. Een paar maanden geleden nog nam een koppel van vlees en bloed uit Vlaams-Brabant een soortgelijke beslis- sing. Hij leed aan kanker; zij had allerlei ouderdomskwalen en kon de gedachte niet verdragen dat ze achter zijn kist zou moe- ten lopen. Dus stapten ze samen uit het leven door middel van euthanasie.
Het idee dat twee oude mensen na een leven lang met elkaar samen willen ster- ven, lijkt ontzettend romantisch. Maar dat is het meestal niet. Want er is meer aan de hand dan eeuwige liefde: in de hoogste leeftijdscategorie neemt het aantal zelf- moorden toe en steeds meer bejaarden beweren dat ze klaar zijn met leven. Nu de grote vergrijzingsgolf voor de deur staat en mensen steeds ouder worden, zal dat fenomeen alleen maar toenemen. Wellicht zullen de komende jaren meer en meer oude Belgen hun arts vragen om hen te hel- pen sterven: alzheimerpatiënten die bang zijn dat ze niet meer om euthanasie zullen
kunnen vragen zodra ze helemaal dement zijn, echtgenoten en echtgenotes die niet zonder elkaar kunnen, maar ook hoog - bejaarden die eenvoudigweg genoeg hebben van het leven.
Tot nu toe werden er vooral grote ethische discussies gevoerd over het lot van dementerende ouderen. ‘Als ik mijn vrouw niet meer herken, wil ik eutha- nasie’, zei filosoof Etienne Vermeersch daar jaren geleden al over. Dat kan hij wel wil- len, maar wettelijk is het niet mogelijk. In een wilsverklaring kun je alleen vastleggen dat je euthanasie wilt als je niet meer bij bewust- zijn bent en als die toestand onomkeerbaar is. In geval van coma dus. Zo’n wilsverkla- ring geldt niet als je dement wordt, want dan ben je meestal wel nog bij bewustzijn. Wel kun je op papier zetten dat je in een bepaalde fase van dementie geen behandeling meer wilt, of geen voeding en vocht meer toege- diend wilt krijgen. ‘Heel wrang’, zegt huis- arts en docent Medische Ethiek en Stervens - begeleiding Marc Cosyns (UGent). ‘Zeker als je weet dat we ook vóór de wet al pro- beerden om mensen met dementie te helpen zodat ze niet op een erge manier, zoals door uitdroging, hoefden te sterven. Dat deden we dan in overleg met de familie en het verzor- gend team en op basis van wat we wisten van de patiënt zelf.’
Ook vandaag zijn sommige dokters vol- gens Cosyns bereid om demente patiënten uit
26❘ 18 MEI 2011 ❘WWW.KNACK.BE
België In het oog van de dood (3/3)
Over en oud Ze willen niet meer. Omdat ze dementeren, zich niet meer kunnen behelpen of simpelweg klaar zijn met hun leven.
Steeds meer oudere Vlamingen zeggen onomwonden dat ze willen sterven, en veel dokters hebben geen idee wat ze daarmee aan moeten.
DOOR ANN PEUTEMAN‘Welke arts zal een mens die niet
manifest
ongelukkig of terminaal ziek is en geen pijn lijdt een
dodelijk
spuitje willen geven?’
▲
WWW.KNACK.BE❘18 MEI 2011 ❘27 DE RONDE Lou en Nora wilden samen gaan.
VRT
