6 april 2017
22
IN HET DIRECTEURENPANEL GEVEN TELKENS DRIE MANAGERS UIT HET BREDE SOCIAAL DOMEIN HUN MENING OVER EEN ACTUEEL THEMA.
DIRECTEURENPANEL
‘ Je moet in de haarvaten van de wijk zitten’
Gon Mevis,
directeur-bestuurder ContourdeTwern, organisatie voor maatschappelijke dienstverlening
Natuurlijk hebben sociale wijkteams een rol in het signaleren van radicali- sering. Maar sommige teams buigen zich vooral over vraagstukken in de wijk als intaker van zorgvragen. Ze zijn weinig out- reachend. Dan moet je niet de illusie hebben dat je zicht hebt op tendensen van radicalise- ring, laat staan dat je er iets aan kunt doen. Dat kan alleen als je ambulant en present werkt.
Daar moet volgens ons de nadruk op liggen bij sociaal werk en jongerenwerk.
In sommige gemeenten hebben we een hybride rol met ook verplichtingen binnen het sociaal team. Omdat we dan minder aan straat- werk toekomen, zitten we soms juist liever niet in maar voor het sociaal wijkteam; in de nulde lijn. Dat is bijvoorbeeld zo in Tilburg, waar we de casusregie op maatschappelijke spannin- gen voeren. Daar hebben we de ruimte om de presentiefunctie inhoud te geven. In de haar- vaten van de wijk zitten, op scholen, achter de voordeur, in relatie met corporaties. Zichtbaar zijn, zodat we ervan op aankunnen dat mensen
die zorgen hebben, naar ons toekomen. Zo belden ouders in paniek op toen hun dochter terugkwam uit Syrië. Die konden we onder- steunen. We hebben al onze jongerenwerkers, de meeste sociaal werkers en netwerkpartners zoals leerkrachten geschoold om op een be- paalde manier te kijken naar wat er in een wijk gebeurt. En om te weten hoe te handelen, in samenwerking met de veiligheidscoördinator van de gemeente of politie.
Doordat we jongeren goed kennen en veel signalen opvangen zijn we er heel vroeg bij;
kunnen we naast jongeren staan en vanuit gedeelde zorg met hen meedenken hoe ze hun leven kunnen vormgeven en met risico’s kunnen omgaan. Als jongeren bijvoorbeeld op Facebook hard reageren op gebeurtenis- sen gaan we het gesprek aan. Het gaat te ver om bijvoorbeeld te zeggen dat we vijf Syrië- gangers hebben tegengehouden – je weet nooit wat er was gebeurd als je er niet was. Maar gelet op het gedrag van jongeren mogen we wel aannemen dat we effectief zijn.
Sociale wijkteams moeten radicalisering signaleren
6 april 2017
23
Atie Hoekman,
directeur cluster Werk &
Inkomen/sociale wijkteams
Als onze professionals in de wijk rond- lopen of een gezin begeleiden, is het goed dat ze weten waar ze op moeten letten. Een paar jaar terug was Delft een van de gemeenten van waaruit jongeren naar Syrië reisden. Reden voor ons om aandacht te be- steden aan radicalisering. We maakten goede afspraken voor ketenoverleg zodat we elkaar makkelijk weten te vinden en tot een sluitende aanpak kunnen komen. Ook kregen onze pro- fessionals uit het team Jeugd en het stadsbrede Sociaal team een scholingsprogramma. Dege- nen die veel te maken hebben met jongeren van wie we vermoeden dat ze gevoelig zijn voor radicalisering kregen een intensieve trai- ning. En zo veel mogelijk andere professionals volgden de eendaagse cursus. Ook docenten, medewerkers van welzijnsorganisaties en migrantenzelforganisaties konden meedoen.
Daardoor weten veel mensen welke signalen je kunt opvangen. Soms vertoont iemand plotseling ander of radicaler gedrag. Vaak ook is het erg subtiel. Dankzij de verworven kennis kunnen ze beter beoordelen of ze een signaal serieus moeten nemen. Bij twijfel weten ze wat ze moeten doen. In dat geval nodigen ze partners zoals politie en OM uit om samen een plan van aanpak op te stellen.
Verder verminderen we de voedingsbodem voor radicale denkbeelden. In Delft zien we twee groepen: jongeren die tegen het criminele circuit aanzitten bij wie criminaliteit zich lijkt te vermengen met radicaal gedachtegoed en beïnvloedbare jongeren die in aanraking kun- nen komen met extremistische ideologie. Het bieden van perspectief helpt bij beide. Daarom zetten we er vol op in om hen bijvoorbeeld aan werk te helpen.
Lucienne Kelfkens,
innovatiemanager sociaal domein gemeente Haarlemmermeer
De constellatie van professionals in Haarlemmermeer is alert op het sneller herkennen van radicalisering.
Zo hebben we het preventieplan radicalisering voor eerstelijnsmedewerkers zoals straatcoa- ches, jongerenwerkers en leerplichtambtena- ren. We willen problemen signaleren voor ze escaleren. Vooral scholen, maar ook teams die zich bezighouden met de integratie van status- houders zijn daarvoor de geëigende instanties.
Als zich ergens in het land een incident voordoet – of het nu gaat om radicalisering of bijvoorbeeld verwarde personen – vragen we ons af of het hier zou kunnen gebeuren en hoe we dat dan zouden aanpakken. We willen de risico’s zo klein mogelijk houden, maar kunnen niet alles afdekken. Jongeren die geen problemen geven, komen niet in het vizier van hulpverlening en andere instanties. Bovendien zijn we geneigd te denken dat radicalisering
uit een bepaalde hoek komt. Zo was Noorwe- gen niet bedacht op de aanslag door Anders Breivik. We zetten onze professionals niet in om dergelijke jongeren op te sporen als daar geen aanleiding voor is, dat vergt te veel mens- kracht. Wel gaan we erop in als inwoners zich zorgen maken over een ander. We laten weten dat we hun signalen serieus nemen. Niet dat je achteraf hoort: ik vond hem al lang zo vreemd doen. We hebben daar verschillende, ook anonieme, meldpunten voor. Bij een melding maken we via onze reguliere samenwerkings- verbanden een analyse: Is het gezin bekend? Is de jongere in beeld bij de ggz?
Professionals in het veld kennen hun verant- woordelijkheid en ook burgers spelen een rol bij het signaleren van latente radicalisering.
Anderzijds: het moet wel leefbaar blijven. We willen niet tegen alle inwoners zeggen dat ze maar op hun buurman moeten gaan letten.
‘ Belangrijk te weten wanneer je signalen serieus moet nemen’
‘ We zijn geneigd te denken dat radicalisering uit bepaalde hoek komt’
