Verkondiging op 14 februari 2021 – Welkomdienst Zuidland Thema: ‘Hart voor elkaar’
Intro
‘Hart voor elkaar’ – ja, zoals gezegd konden we op deze datum – 14 februari – niet om dat hart heen.
Valentijnsdag, hartjes in allerlei soorten en maten – wie had daar dertig jaar geleden ooit van gehoord?
Ja, de dag zelf bestaat al zolang wij dagen tellen.
Natuurlijk deze veertiende februari, maar ook de naam van Sint Valentinus is al sinds het jaar 496 aan deze dag gekoppeld. In dat jaar verklaarde Paus Gelasius de martelaar Valentijn uit de derde eeuw, heilig. Een priester, een bisschop?? We weten eigenlijk amper iets van deze persoon.
Maar dáár weet de commercie wel raad mee. Als zoveel vanuit de VS overgewaaid, is het in de afgelopen jaren uitgegroeid tot een dag waarbij de hartjes niet van de lucht zijn en alles uit de kast getrokken wordt om geliefden te verrassen. Bloemen, luchtjes, maaltijden, taarten, kaarten ... En als het voor stelletjes niet zo aanslaat, dán maar een hartelijk cadeau voor iedereen die daar voor in aanmerking komt. Commercie dus!
Maar hebben wij werkelijk ‘hart voor elkaar’?
Nu is dat een term die in dit corona-jaar op allerlei manieren al is boven gekomen – in welke variatie ook: De site ‘Aandachtvoorelkaar.nl’ geeft allerlei voorbeelden, waarin ook het woord ‘hart’ nogal eens voorkomt. (foto- 1) Een plaatje van de site. ‘Volg je hart…’
Maar ik moet ook even denken aan molen de Arend, waar de molenaar in de hoogste wiek een hart had bevestigd.
(foto-2) ‘Hart voor de zorg...’
En in ‘Hart van Zuidland’ – ja, de naam zegt het al – was vorig jaar naast de dank voor alle steun al de poster met het hart te vinden (foto-3).
Hart – ja, hoe schrijf je dat? In een quiz ging het laatst om allerlei woorden met hart/d. Welke was verkeerd geschreven?
Hartzeer – met een ‘t’;
Hardnekkig – inderdaad met een ‘d’;
Hard/tgrondig??? Ja, inderdaad met een ‘t’- uit de grond van je hart. Maar in deze corona-tijd blijkt het verschil soms maar klein. Een overheid kan het nog zo goed bedoelen – inclusief de missers, maar o wee, wat wordt er hard (met een ‘d’) geoordeeld; en soms blijft het niet bij woorden alleen ... Mensen hebben ‘kortere lontjes’ – en er is o zoveel meeleven, maar kom niet aan mijn privé-zaken. Felle, harde reacties kunnen het
gevolg zijn – en in de supermarkt is het geduld soms al op. Schiet op, ik wil er ook bij...
Hoe komen we weer bij ons hart?
‘Hart voor elkaar’ – nergens wordt dat mooier uitgewerkt in het Evangelie dan in de gelijkenis van de Barmhartige Samaritaan. Barm-hartig, een lekker ouderwets woord, wat wil zeggen ‘een hart vol erbarmen’ – en erbarmen – ook al zo’n mooi woord – betekent medelijden, betrokkenheid, echte aandacht.
De Here Jezus vertelt deze gelijkenis wanneer een wetgeleerde wil weten hoe hij het eeuwige leven kan krijgen. Jezus speelt de bal terug en vraagt: wat zegt jouw Wet daarover? Wat lees je daar?
Nu:
‘Heb God lief met heel je hart, met heel je ziel, met al je kracht en al je verstand – en je naaste als jezelf’.
(Lucas 10: 27) Het is de echo van wat we twee weken geleden hoorden:
God liefhebben met heel je mens-zijn – en je naaste net zo; ook wel vertaald met: want die is een mens als jij.
Heb ook hart voor je naaste!!
Waarmee Jezus zegt: doe dat dan – en je zult leven, het eeuwige leven binnen gaan! Maar de wetgeleerde wil zich eruit praten – hoe bekend is dat? : Wie is mijn naaste?
En dan ontvouwt zich de gelijkenis. Eén van de bekende, alhoewel we de boodschap altijd weer opnieuw moeten
horen. Verrassend hoe de Samaritaan er uitspringt!
Want het is niet zomaar een neutrale vraag: wie is dat dan? Okee, dan weet ik dat...
Nee, Jezus draait de vraag om:
‘Wie is de naaste geworden van dit slachtoffer??
(Lucas 10: 36)’ Wie heeft hart voor hem gehad?
De wetgeleerde kan het woord Samaritaan blijkbaar niet eens over de lippen krijgen, want hij antwoordt:
‘De man, die medelijden heeft getoond’ (vers 37);
die hart voor hem had, barmhartig was.
God liefhebben, betekent óók je naaste liefhebben – we horen het steeds weer in het Evangelie. ‘Hart voor Elkaar’ – dat woordje ‘elkaar’ is één van de woorden, die in het Nieuwe Testament het meeste voorkomt. Iemand, die er ‘wat’ verstand van had (Prof. J.P. Versteeg)
schreef er een boekje over met als titel ‘Oog voor elkaar’.
Na de brainstormsessie voor de dienst – deze keer online – je moet ook eens meedoen; het is de moeite waard! – mailde Xander (daar kun je je ook opgeven) een lijstje met Bijbelgedeelten over ‘voor elkaar zorgen’:
‘Draag elkaars lasten’
– zo leef je de wet van Christus na Galaten 6: 2 ‘Heb elkaar lief, met de diepgaande liefde van broeders En zusters’ Romeinen 12: 10 ‘Wees goed voor elkaar en vol meeleven; vergeef elkaar, zoals God u in Christus vergeven heeft’ Efeziërs 4: 32
‘Troost elkaar en wees elkaar tot voorbeeld’
I Thessalonicenzen 5: 11
En als laatste de woorden van Jezus zelf:
‘Een nieuw gebod geef Ik jullie: heb elkaar lief.
Zoals Ik jullie heb liefgehad, zo moeten jullie elkaar liefhebben. Aan jullie liefde voor elkaar zal iedereen zien dat jullie mijn discipelen zijn’ Johannes 13: 34-35
Werkelijk hart voor elkaar – het is verbonden met, komt voort uit de liefde van Jezus Christus voor ons. En die liefde vloeit voor uit de Liefde waarmee God naar deze wereld kijkt.
‘Zo lief heeft God, de wereld gehad,
dat Hij zijn Zoon gezonden heeft...’ Johannes 3: 16
In het Matteüs-evangelie wordt dit ‘hart voor elkaar hebben’ door Jezus in zijn afscheidsrede als norm genoemd voor het binnengaan van zijn Koninkrijk. De Koninklijke Mensenzoon zegt:
‘Jullie zijn door mijn Vader gezegend;
kom en neem deel aan het Koninkrijk...’
Matteüs 25: 24 vv
‘Want ik had honger en jullie gaven mij te eten, ik had dorst en jullie gaven mij te drinken.
Ik was een vreemdeling en jullie namen mij op, ik was naakt en jullie kleedden mij.
Ik was ziek en jullie bezochten mij,
ik zat gevangen en jullie kwamen naar mij toe.
Dan zullen de rechtvaardigen Hem antwoorden:
‘Heer, wanneer...?
En het tegenovergestelde geldt degenen, die buiten
moeten blijven - en we horen ernstige woorden als ‘vuur’
en ‘voor de duivel’.
‘Maar wanneer was dat dan, dat we dat allemaal voor U Gedaan hebben, of juist dat we aan U voorbij gelopen zijn?
‘Ik verzeker jullie: alles wat jullie gedaan hebben voor één van de onaanzienlijksten van mijn broeders of
zusters, dat hebben jullie voor Mij gedaan.’
Matteüs 25: 40
In de traditie heten dit de Werken van Barmhartigheid – daar hebben we datzelfde woord weer. Zeven, want in de loop van de tijd is ‘het begraven van de doden’ er nog aan toegevoegd. Vorige week zag ik ze nog zo verbeeld in de Laurenskerk (foto-4).
Niet zo heel erg goed te zien, maar de bedoeling is duidelijk. ‘De werken van Barmhartigheid’
Hart voor elkaar hebben; dat is niet zozeer je eigen hart volgen, want dat is nog wel eens on-betrouwbaar.
En of de meeste mensen deugen – zoals tegenwoordig met regelmaat wordt geschreven (Rutger Bregman). Ik val mezelf nogal eens tegen.
Daarom probeer ik, proberen wij het hart van Jezus voor elkaar te hebben, voor de mensen om ons heen en dát is een hart vol liefde, vol erbarmen. Zijn hart voor ons!
Zijn hart, tot op het kruis.
Volgende week gaan we ook in die voetsporen.
Dat hart van liefde mogen we delen met iedereen rondom ons.
Vandaag, morgen, elke dag van ons leven.
Amen
