€ 2,30
74ste jaargang • nummer 28 • donderdag 12 juli 2018 Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X
Voor mensen met een goed hart en een slecht karakter...
Stuurt premier Charles Michel (MR) over een tiental dagen het Twitterbericht “agree- ment” uit zoals hij vorig jaar deed met het Zomerakkoord? De kans is reëel, al zal er in het Zomerakkoord van 2018 veel minder zit- ten dan in dat van vorig jaar.
In 2017 werd een noodzakelijke verlaging van de vennootschapsbelasting vlot getrok- ken en werden een aantal hervormingen op de arbeidsmarkt doorgevoerd (uitbreiden flexijobs, uitzendarbeid bij de overheid,…).
De komende weken hoopt de federale rege- ring de begroting verder te saneren, de beursgang van Belfius erdoor te krijgen, een akkoord te bereiken over de zware beroepen in de privésector en een arbeidsdeal af te sluiten. Wellicht zal Michel met de regerings- partijen proberen een akkoord af te sluiten waarin voor elk wat lekkers zit, maar funda- mentele maatregelen moeten we niet ver- wachten.
Door de sabotage van CD&V’er Kris Peeters en de aanhoudende ruzie tussen christen- democraten en N-VA’ers valt er van het fede- rale beleid niet veel meer te verwachten. De regering was een processie van Echternach geworden, en nu dreigt ze te surplacen.
Geen geld voor de begroting, arbeidsdeal is drie keer niets
Laten we de heikele dossiers overlopen.
Een verdere sanering van de overheidsfinan- ciën is uitgesloten. Volgens De Tijd komen alle partijen met extra eisen voor de depar- tementen die ze beheren. Resultaat: de uit- gaven zouden met 400 miljoen euro moe- ten toenemen, terwijl ze eigenlijk beperkt moeten worden. De begrotingscontrole 2018 wordt een zware klus. Het risico bestaat dat deze regering voor een gemakkelijkheidsop- lossing kiest: eenmalige maatregelen en bud- gettaire trucs om de begroting op te smuk- ken. Zoals men onder Paars deed. Niet echt een referentie.
De regering kan natuurlijk proberen de problemen met de begroting onder te laten sneeuwen door de aandacht te verschuiven naar de arbeidsdeal tussen de federale over- heid en de deelstaten. Bedoeling is een aan- tal maatregelen te nemen die ervoor moeten zorgen dat duizenden openstaande vacatu-
De federale regering had de voorbije maanden veel weg van de processie van Ech- ternach. Er werd in tal van dossiers amper vooruitgang geboekt. Net voor de politieke zomervakantie hoopt eerste minister Charles Michel nog een paar dossiers vlot te trek- ken: de begroting, de zware beroepen, de beursgang van Belfius en een arbeidsdeal.
De kans dat dit lukt is zeer klein. Ondertussen staan voor de Vlamingen een aantal indi- catoren op rood: de transfers naar Wallonië blijven met 7 miljard gigantisch hoog. En de vergrijzingskosten zullen nog maar eens hoger oplopen dan aanvankelijk gedacht.
Regering-Michel nog maanden ‘surplace’
res worden ingevuld. Vlaanderen kiest - bin- nen de eigen bevoegdheden - voor de softe aanpak: fiscale bonussen voor opleidingen, een strengere activering van werklozen,…
Federaal minister van Werk Kris Peeters (CD&V) vindt dat prima. Lees: federaal moe- ten er geen andere maatregelen meer wor- den genomen. Bijvoorbeeld geen beperking van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd zoals N-VA en Open Vld willen. De arbeids- deal wordt een mager beestje.
Over het dossier van de zware beroepen in de privésector en de beursgang van Bel- fius kunnen we kort zijn. In het eerste dossier komt er wellicht geen akkoord voor oktober en de gemeenteraadsverkiezingen. Waardoor het hele debat naar de volgende regering wordt doorgeschoven. Op een lijst van zware beroepen in de privésector blijft het nog lang wachten. En wat de beursgang van Belfius betreft: eerst moet er een oplossing komen voor het Arco-dossier, maar dat is nog veraf.
CD&V staat zwaar op de rem.
Transfers dalen amper
De regering-Michel nam aan het begin van de legislatuur een paar goede maatre- gelen, zoals de taxshift met de lagere lasten op arbeid. Vorig jaar was de hervorming van de vennootschapsbelasting noodzakelijk en wenselijk, maar ondertussen vervalt de rege- ring in lethargie. Wanneer wordt opnieuw een poging ondernomen om een krachtda- dig sociaaleconomisch beleid te voeren? In 2019 na de verkiezingen? In 2020?
Hier tikt de klok altijd in het nadeel van de Vlamingen, die de federale economie voor driekwart dragen. De Franstaligen hebben geen haast. Elke hervorming dreigt immers de bestaande transfers van Vlaanderen naar Wallonië te doen verminderen.
Uit een studie die de Vlaamse minister- president Geert Bourgeois bestelde blijkt dat jaarlijks zo’n 7 miljard euro van het belas- tinggeld naar Franstalig België verdwijnt. Dat bedrag zal tegen 2020 wel dalen tot 6,6 mil- jard euro. Het is beter dan niets, maar de transfers tussen noord en zuid blijven onaan- vaardbaar hoog. N-VA horen we daar al jaren niet meer over spreken. We weten hoe die transfers structureel kunnen dalen. Door min-
der uitgaven en meer responsabilisering in de gezondheidszorg aan Franstalige kant. En door het verminderen van het aantal werklo- zen in Wallonië. Met de arbeidsdeal die nu op tafel ligt, zal dat niet gebeuren.
Begin deze week kwam het rapport uit van de Studiecommissie voor de Vergrijzing. En daaruit blijkt nog maar eens dat de vergrij- zingskosten (pensioenen en gezondheids- zorg) onderschat zijn. Vorig jaar werd de meerkost van de vergrijzing tot 2040 op 3,2 procent van het bbp geschat.
Nu is dat opgetrokken naar 3,6 procent. In euro’s van vandaag betekent dit dat de fac-
tuur 1,6 miljard euro opwaarts wordt aange- past. Dit is reden tot ongerustheid, want er wonen meer gepensioneerden in Vlaande- ren dan in Wallonië. Bovendien toont dit aan dat de pensioenmaatregelen van de regering- Michel (strenger vervroegd pensioen, min- der voordelige ambtenarenpensioenen,…) onvoldoende zijn. Een nieuwe grote pensi- oenhervorming dringt zich de komende jaren op. Maar waarom zou men in de toekomst de nodige maatregelen nemen als dat in het ver- leden niet is gebeurd?
Een nieuwe Balkanroute?
De oude Balkanroute vanuit Turkije naar Oostenrijk en Duitsland liep door Bulga- rije of Macedonië, via Servië en Kroatië naar de eindbestemmingen. De Balkansta- ten en enkele Midden-Europese staten zien echter een nieuwe, meer westelijke Bal- kanroute ontstaan, die via Griekenland en Albanië vooral de Bosnische hoofdstad Sarajevo aandoet, die talrijke migranten via een doorgang langs Kroatië en Slove- nië naar Oostenrijk en Duitsland brengt.
Sinds de Oostenrijkse bondskanselier Kurz de oude, meer oostelijk gelegen Balkanroute op een vrij efficiënte manier heeft afgeslo- ten, zoeken migranten nieuwe wegen om de Schengenzone binnen te komen. Eens in de Schengenzone is men veilig. Als het illegalen lukt om Slovenië binnen te komen, heeft men nog weinig te vrezen van grenscontroles in de andere EU-landen. Aan de Sloveens-Ita- liaanse grens is er geen controle.
Sarajevo, de hoofdstad van Bosnië-Her- zegovina, is zowat het centrale punt aan het worden van de nieuwe Balkanroute, en de stad wordt overspoeld door nieuwe migran- ten. In tenten, bij mensen thuis, in parken en op straat, overal wordt overnacht, tot de noodzakelijke contacten met mensensmok- kelaars rond zijn en de nieuwkomers kunnen vertrekken, richting Schengen. Alle grens- steden in de westelijke Balkan hebben hun deel van de ellende, zoals Velika Kladusa, een stad op de Bosnisch-Kroatische grens.
Of de stad Bihac.
Balkanlanden slaan alarm
Volgens schattingen van de politiedien- sten in de Balkanlanden bevinden zich op de invalswegen tussen Griekenland en Slo- venië op dit moment 80.000 meestal alleen- reizende mannelijke migranten. De cijfers werden op een veiligheidsconferentie van de Balkanstaten in Sarajevo begin juni bekend- gemaakt. Ook Oostenrijk en Griekenland
waren op de conferentie aanwezig. Wat rege- ringsleiders – ook in België – rondstrooien aan berichten (“er is geen migratiecrisis”,
“het ergste is achter de rug”, “we hebben er terug controle over”) is niets meer dan fluiten in het donker. Er blijft een ernstige migratie- druk bestaan, en als men een bepaalde route sluit, openen zich al heel snel alternatieven.
Opnieuw naar Duitsland
Al mag het voor sommige deelnemers aan verschillende EU-toppen over migratie dui- delijk zijn dat een migratietsunami zoals we in 2015 hebben meegemaakt, niet voor her- haling vatbaar is, dan nog lijkt het alsof de
‘state of urgency’ nog maar bij enkele sta- ten is doorgedrongen. Alvast de staten die langs de nieuwe Balkanroute liggen, hebben al toegezegd de samenwerking onder elkaar te versterken. Zo wil men ook de informatie- doorstroming versterken door een biometri- sche databank op te zetten, die met de EU- systemen compatibel moeten zijn. Op 26 juni plaatste Oostenrijk honderden politieagen- ten en soldaten in een grootscheepse oefe- ning langs de Oostenrijks-Sloveense grens, in een simulatie van een nieuwe migratie- invasie.
Oostenrijk is er klaar voor, maar kan dat ook over Duitsland worden gezegd? Seehofer lonkt dan wel naar Oostenrijk, Merkel blijft voorlopig gefocust op de Franse president Macron. Pietvan nieuwvliet
Actueel 12 juli 2018
2
Uit de smalle beursstraat
Rem op Belfius-beursgang kost belastingbetaler miljoenen
Het Zomerakkoord dat in 2017 was afgesloten, voorzag in een vergoeding van 600 miljoen euro voor de Arco-coöpe- ranten. 400 miljoen euro daarvan zou van de regering komen, maar de Europese Commissie zal wellicht stellen dat dit ver- kapte staatssteun is en de operatie verbieden. Dat is een pro- bleem voor de beursgang van staatsbank Belfius.
Arco en sabotage door CD&V
Even de zaken op een rij: de Arco-coöperanten die lange tijd dachten dat ze via Bacob en Dexia spaargeld hadden ver- zameld, waren eigenlijk risicovolle beleggers. Hun geld dat ze bij de financiële crisis van 2008 hadden , kon niet zomaar ver- goed worden via de staatsgarantie voor spaarders. De rege- ring-Michel zoekt naar een oplossing waarbij Belfius als opvol- ger van Dexia mee in het bad wordt genomen. Zolang er geen duidelijkheid is over de bijdrage van Belfius voor een mogelijke vergoeding van de Arco-coöperanten, tasten beleggers in het duister over de waarde van de 30 procent Belfius-aandelen die naar de beurs gaan. Het dossier zit politiek geblokkeerd. N-VA-
voorzitter Bart de Wever stelt terecht dat de Arco-beleggers hun geld wellicht kwijt zijn. CD&V beseft dat binnenskamers ook, maar is zo rancuneus dat ze bereid is de beursgang van Belfius te laten mislukken als er geen oplossing komt voor Arco. Bij een normale beursgang worden beleggers eerst gepolst, dan wordt een prospectus uitgegeven waarna de echte beursgang een feit is. Een procedure die eigenlijk al moest zijn afgerond, maar nog moet starten. Als er uit de Wetstraat toch groen licht komt, dan is een beursgang voor rond de gemeenteraadsver- kiezingen. Eventueel zonder een akkoord over Arco? Dat zou voor de CD&V onverteerbaar zijn. Nu is het wel zo dat Belfius als staatsbank probleemloos kan blijven functioneren, zo is in de bank zelf te horen. Dat klopt, maar het is niet meer van deze tijd. Een verkoop van een deel van de aandelen is trouwens goed nieuws voor de overheidsfinanciën, want die miljoenen kunnen gebruikt worden om de staatsschuld te doen dalen.
Verlies van 300 miljoen en meer
Alleen, als het tot een beursgang komt, dan zal het bedrag
dat naar de staatskas vloeit lager liggen dan aanvankelijk voor- zien. Alleen al door het sabotagewerk van CD&V. Bovendien was het beursklimaat lange tijd zeer gunstig, maar dat is de laatste maanden gekeerd, onder andere omdat de rente niet meer daalt en door de dreigende handels- of tarievenoorlog met de VS. Op een jaar tijd hebben de bankaandelen 14 pro- cent van hun waarde verloren. Sinds begin dit jaar is er een daling van 12 procent.
Daar komt nog bij dat een verkoop van Belfius-aandelen zon- der oplossing voor Arco betekent dat de waarde van de aan- delen zal dalen omdat beleggers het risico incalculeren dat er nog juridische procedures zullen volgen.
Een jaar geleden bedroeg de beurswaarde van Belfius 9 mil- jard euro. Ondertussen is dat gedaald tot 8 miljard euro. Als we er rekening mee houden dat de Belgische staat 30 procent verkoopt, dan betekent dit dat aan de beleggers niet aande- len voor 2,7 miljard worden aangeboden, maar voor 2,4 mil- jard euro.
Anders gezegd: de mogelijke opbrengst voor de regering ligt nu al 300 miljoen lager dan aanvankelijk voorzien. Dat bedrag kan de komende weken en maanden nog oplopen. Kortom, de blokkering van het dossier door CD&V maakt dat de belas- tingbetaler de factuur zal moeten ophoesten. Minder geld van de verkoop van Belfius betekent immers extra inspanningen om de begroting en de staatsschuld te saneren.
Angélique VAnderstrAeten De beursgang van staatsbank Belfius blijft maar aanslepen. Normaal gezien moest voor deze zomer alles gere-
geld zijn, zodat 30 procent van de aandelen kon worden verkocht. Het Arco-dossier staat echter een oplossing in de weg. CD&V blokkeert alles, en dat dreigt voor de belastingbetaler uit te draaien op een miljoenenverlies.
Hoofdzetel:
Hoogstratenplein 1 2800 Mechelen
Beste lezer van
’t Pallieterke:
Voor een Vlaamse
sociale zekerheid!
Bel gratis 0800 179 75 of surf voor ons kantorennetwerk even naar vnz.be
Word lid van het VNZ
Enerzijds blijven de mastodonten van wel- eer, de ‘christendemocratische’ Europese Volkspartij (EVP) en de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten (S&D), krim- pen, waardoor ze het Europees Parlement niet meer kunnen domineren. Anderzijds worden de kleinere partijtjes groter, waardoor die niet meer zomaar weggezet kunnen worden als marginaal. Maar ook de kleine partijtjes heb- ben het lastig met zichzelf en met elkaar, op minder dan een jaar voor de verkiezingen. Het lijkt wel of werkelijk élke groep in het Euro- pees Parlement existentiële problemen heeft.
Een overzicht.
EVP: alleen clan-Orbán wint
De EVP (waartoe CD&V en cdH behoren) ondervindt geen rechtstreekse gevolgen van de Brexit. De Britse Conservatieven trokken al in 2009 de deur van de EVP achter zich dicht om de groep van de Europese Conservatieven en Hervormers (ECH) te stichten. De enige andere Britse partij die lid was van de EVP, de Ulster Unionist Party (UUP), maakte toen dezelfde overstap.
Toch zit het helemaal niet lekker bij de EVP.
Enerzijds verliezen de partijen van de EVP gestaag kiezers. Vandaag telt de EVP nog 217 parlementsleden, maar volgens de laatste prognoses zakt de groep tot 176 parlements- leden. Dat is een vijfde minder, en dat niette- genstaande een verhoging van het aantal EP- zetels buiten Groot-Brittannië van 678 naar 705! Vooral corrupte christen-’democraten’ (de PP in Spanje) en centrum-linkse multiculpar-
Volgend Europees Parlement zal er helemaal anders uit zien (1/2)
Over minder dan een jaar zijn er niet alleen regionale en federale verkiezingen in Bel- gië, maar ook Europese verkiezingen in heel de Europese Unie. Het resultaat van die verkiezingen zal een Europees Parlement opleveren dat er helemaal anders zal uitzien dan het huidige. Eén reden daarvoor is de Brexit, dat het aantal parlementsleden zal terugbrengen van 751 naar 705. Een andere reden is de versnippering van het politieke landschap over heel Europa, waardoor het hoe langer hoe moeilijker wordt een meer- derheid te vormen met een beperkt aantal partijen.
tijen (CD&V, cdH en CDU) boeken verlies.
Wie houdt nog stand in de EVP? Precies, het Hongaarse Fidesz van Viktor Orbán, en andere echte christendemocratische partijen in Cen- traal- en Oost-Europa die wel nog durven opko- men voor de Europese cultuur en het christen- dom. Het soort partijen dus dat de Ivo Beletjes van deze wereld zo snel mogelijk uit de EVP willen zetten.
De EVP zou volgens de projecties wel de grootste groep in het Europees Parlement blijven. En dat is belangrijk, want daar hangt het postje van parlementsvoorzitter van af. Of dacht de lezer soms dat dat alleen maar was voor de eer?
S&D bloedt door Brexit
Dat postje is de grote frustratie van de soci- aaldemocraten van S&D, waartoe sp.a en PS behoren. Het systeem van ‘Spitzenkandidaten’
was een tsjeventruc van formaat om te verze- keren dat het voorzitterschap van het Europees Parlement voortaan steeds de EVP zou toe- komen. Door het gestage verlies van de EVP waren de sociaaldemocraten er toch weer van beginnen dromen het voorzitterschap van het Europees Parlement opnieuw te kunnen opei- sen als grootste groep. Maar van de 189 S&D- zetels van vandaag verdwijnen er meteen al 20 door de Brexit.
S&D had geen Brexit nodig om verlies te maken. Van de overblijvende 169 zetels ver- dwijnen er al minstens tien door de implo- sie van de Franse PS. Of zelfs alle dertien, als de partij de kiesdrempel van vijf procent niet
zou halen. In Italië zakt de Partito Democra- tico terug van 31 naar misschien maar 12 tot 18 zetels. In Duitsland gaan er voor de SPD minstens tien zetels af. Dankzij wat winst in enkele andere landen blijft het verlies van S&D beperkt tot een achteruitgang van 169 naar ongeveer 137 zetels. Dat is een fameuze ach- terstand op de EVP, maar tegelijkertijd toch nog een voldoende voorsprong op de derde groot- ste groep in het Europees Parlement, de ALDE van Guy Verhofstadt.
Staat ALDE op splitsen?
ALDE lijkt het schijnbaar voor de wind te gaan. De groep verliest door de Brexit wel- iswaar één lid van haar 68 parlementsleden, maar wint er volgens de laatste prognoses bijna veertig zetels bij! Schijn bedriegt echter, want de groep staat eigenlijk op springen.
De voornaamste reden waarom ALDE op winst staat, is dat de Franse ‘beweging’ La République En Marche (LREM) van Emmanuel Macron in de prognoses nog bij ALDE inge- deeld wordt. Het is nochtans lang niet zeker dat de twintig tot dertig Europarlementsleden van LREM (vandaag: één) in de ALDE-groep zul- len blijven zetelen. Het is bekend dat Emma- nuel Macron contacten zoekt met gelijkgezin- den in andere landen om een nieuwe groep in het Europees Parlement te stichten. Hij doet dat behoorlijk openlijk met onder meer het Spaanse Ciudadanos. Ook de Italiaanse PD (nu nog S&D) werd aangezocht, maar de liefde tussen LREM en PD bekoelde enigszins na de zware verkiezingsnederlaag van PD eerder dit jaar bij de nationale verkiezingen in Italië. Ook enkele leden van de EVP zouden oren hebben naar de lokroep van Emmanuel Macron.
De verwachting is dat ALDE na de verkiezin- gen van volgend jaar uiteen zal vallen in een linker- en een rechtervleugel. Open Vld en MR, maar ook D66 en FDP worden tot de linkervleu- gel gerekend, terwijl VVD tot de rechtervleu- gel zou horen. Het is trouwens niet zeker dat die rechtervleugel op eigen benen in het Euro- pees Parlement zal kunnen staan, en daarom misschien aansluiting zal zoeken bij bijvoor- beeld de ECH.
Wat betekent dit voor Guy Verhofstadt, vraagt u zich ongetwijfeld af. We kunnen u geruststellen: Verhofstadt kennende, zal hij er alles aan doen om ook van die nieuwe groep voorzitter te mogen spelen. Nu reeds vol- staat het dat twee parlementsleden in een EU-land in een zatte bui zwanzen dat ze een nieuwe partij gaan stichten, of Guytje zit al op een vliegtuig om hen op een zilveren schaal- tje het lidmaatschap van zijn ALDE-groep aan te bieden. Of Verhofstadt werkelijk voorzitter zal mogen worden van de Macron-groep, is een andere zaak. Toen hij verleden jaar op zijn eigengereide wijze achter de rug van de andere leden van ALDE zoete broodjes ging bakken met de Italiaanse Vijfsterrenbeweging, verloor hij een pak krediet in zijn groep. Benieuwd of de Franse president Macron die snoeshaan echt aan het hoofd van ‘zijn’ groep zal dulden.
EUL/NGL: ruzie tussen Mélenchon en Tsipras
Bij Europees Unitair Links/Noords Groen Links (EUL/NGL), de kameraden van de PVDA/
PTB, ligt de ruzie intussen open en bloot op straat. Reden is dat Jean-Luc Mélenchon (La France insoumise) het bezuinigingsbeleid van de Griekse premier Alexis Tsipras van SYRIZA absoluut niet kan smaken. Nu, het is niet onge- woon dat ‘karakter’ Jean-Luc Mélenchon met iemand ruzie maakt, maar deze keer is het menens. Mélenchon heeft immers het Links Front, het kartel dat als voorloper diende van La France insoumise, teruggetrokken uit de europartij Europees Links. Echter, de manda- tarissen van Links Front blijven voorlopig wel zetelen in de EUL/NGL-groep. Waren de interne strubbelingen over wie de meest zuivere linkse lijn volgt er niet geweest, had men kunnen zeg- gen dat EUL/NGL het momenteel niet slecht doet. Van de 52 parlementsleden verliest het er slechts één door de Brexit en volgens de prognoses mag de groep zelfs op enige voor- uitgang rekenen. Hoogstwaarschijnlijk zal daar ook één PTB’er bijzitten, en heel misschien ook een PVDA’er. In principe had dit voor EUL/
NGL genoeg kunnen zijn om de vierde plaats in het Europees Parlement te kunnen behou- den, maar ook dat is niet zeker. De laatste tijd maakt het Europa van Naties en Vrijheid (ENV), waartoe Vlaams Belang behoort, een enorme opmars mee dankzij de hoge vlucht van de Lega in Italië. Bovendien azen ENV en ECH op de restanten van het Europa van Vrijheid en Directe Democratie (EVDD) van Nigel Farage.
Wie de vierde groep in het Europees Parlement zal worden na de EVP, S&D en ALDE, is nog lang geen uitgemaakte zaak.
FilipVAn lAenen Volgende week in deel 2: Europese Con- servatieven en Hervormers werken nu al aan hun leven na de Brexit, maar niet zonder intern gemopper; het Europa van Vrijheid en Directe Democratie begint nu reeds uit mekaar te val- len; hoeveel piraten komen de slabakkende De Groenen/Vrije Europese Alliantie versterken;
en de financiële strubbelingen van het groei- ende Europa van Naties en Vrijheid
Actueel
12 juli 2018 3
Vlaamse Beweger ‘pur sang’
Mijnheer de gelauwerde,
Gij werdt vorige week met de ‘Orde van de Vlaamse Leeuw’ gedecoreerd. Dat is niet niks, als men weet dat die erkenning alleen maar te beurt valt aan mannen en vrouwen die een consequente en kordate houding in de sociale en culturele ontvoogding van de Vlaamse gemeenschap aannemen, die zich inzetten voor de integratie van de Nederlan- den en die acties en initiatieven ondersteu- nen met het oog op de uitstraling van de Nederlandse taal en cultuur. Iedereen die u van ver of nabij kent, is van oordeel dat gij een plaats op de erelijst verdient.
Van in uw jonge jaren – en dan gaan we toch zo’n zestig jaar terug – zijt gij een Vlaamsgezind, of beter nog, een Vlaams- nationaal woelwater dat zich engageerde in velerlei culturele groepen, zoals een zang- koor, een volkskunstgroep, een sportgroep, noem maar op. Bovendien waart gij een leraar zoals ze er nu geen meer maken, die in de gloed van zijn verhalen aan honderden leerlingen de smaak van Vlaanderen inle- pelde. Ja, gij waart en zijt een cultuurflamin- gant in de meest positieve zin van het woord.
Het ‘Alles voor Vlaanderen’ gaaft gij gestalte in uw ganse doen en laten en gij leidde uw gezin mee op die weg. Niet zonder resultaat, want als wij naar uw zonen kijken, dan zijn de appels niet ver van de boom gevallen.
Al was onze Vlaamse cultuur de ‘rode draad’ in uw woorden en daden, toch zaagt gij dat die bijwijlen bedreigd werd of onder druk kwam te staan. En daarom werd door u graag nog een tandje bijgestoken, om naast de culturele actie ook nog aan politieke actie te gaan doen. Als medestichter aan het einde van de jaren vijftig werdt gij een drijvende kracht in de comités die zich inzetten voor het behoud van het Vlaamse karakter van de Randgemeenten, Brussel en de taalgrens. De acties waarin gij letterlijk en figuurlijk mee op de barricaden stondt, stapelden zich op:
de Marsen op Brussel, de talentellingen, Leu- ven Vlaams…
Bovendien bracht gij het zelfs tot onder- voorzitter van de Volksunie ten tijde van Frans van der Elst. Het Egmontpact in 1977 was een logisch keerpunt in uw leven. Ont- goocheld in zoveel Vlaamse toegevingen door uw partij in een Belgische regering, ver-
liet gij definitief de partijpolitiek om voluit te gaan in de brede Vlaamse Beweging, schou- der aan schouder met het Vlaamse voetvolk.
En uw huis in Grimbergen werd als het ware het zenuwcentrum waar actievoerders hun plannen smeedden, colportagewerk voorbe- reidden en waar massa’s vlugschriften, affi- ches, tijdschriften en zo meer werden klaar- gemaakt voor verspreiding of verzending.
Gij werdt sinds 1989 ook de bezieler van
‘De Zes’, een blad uitgegeven door het Komi- tee der Randgemeenten. Het blad is er na dertig jaar nog steeds! En ja, ook de acties
‘Waar Vlamingen thuis zijn!’, ‘Wij houden van alle mensen die het Vlaams karakter van onze gemeente eerbiedigen’, De Gordel en het Halle-Vilvoorde Komitee waren vruchten van uw brein en de hersens van uw mede- standers. Tussendoor organiseerde gij jaren- lang een boekenbeurs die centen opbracht voor de Vlaamse zaak en kon in Grimber- gen een tehuis voor gehandicapten op uw actieve steun en die van uw echtgenote reke- nen. Ook de Vlaamse Volksbeweging ligt u na aan het hart, alsook het Actiecomité Vlaamse Sociale Zekerheid. En wellicht ver- geet ik nog enkele initiatieven die uw naam in hun erelijst hebben staan.
Wat een actieradius! Wat een dynamiek hebt gij ontwikkeld doorheen die jaren strijd voor ‘het Vloms’! Gij waart nooit een grote volkstribuun, wel een harde, bescheiden en minzame werker achter de schermen die er nooit een cent aan verdiend heeft. Integen- deel. Al het geld dat binnenkwam via fond- senwerving, was voor de goede Vlaamse zaak en dus bestemd om acties en campag- nes te kunnen bekostigen.
Gij hebt de Orde van de Vlaamse Leeuw dik verdiend, en ik sluit mij meer dan vol- mondig aan bij de grote laudatio die u te beurt viel. Bovendien werden zo in uw per- soon tegelijk al die stille, koppige en onver- saagde werkers gelauwerd. Uw zoon Dirk schreef dan ook zó juist en onnavolgbaar op doorbraak.be: “Een paar soldaten meer zoals Johan Laeremans en een paar minder generaals en tafelspringers, en Vlaanderen was al tien keer onafhankelijk geweest.” Har- telijk gefeliciteerd en welgemeend dank voor alles, Johan!
Briefje aan Johan Laeremans
Tekening Daniel Foucart
Gun de Duivels hun ding, en dan op naar Vlaamse democratie
Het zag er tot 2014 naar uit dat de N-VA met een focus op Vlaamse identiteit en met een sociaal conservatisme het slecht functionerende België zou opruimen. Maar het werk werd uitgesteld. Vlaamsgezinden zullen in oktober daar al over oordelen. Dan zijn de Duivels al lang weer gesplitst.
Dat de driekleur uithangt aan de vooravond van de Vlaamse feestdag, wat maakt het uit.
Ieder zijn pleziertje, ook de mensen die genie- ten van vinnig voetbalspel of van een braspar- tij op de weiden van Werchter. De multimiljo- nairs van de muziekscene, de verkopers van pinten en onze in het buitenland sjottende
‘rode’ parels zullen er wel bij varen. Adoratie van de rijken. Ieder zijn ding.
Delirium
Heeft voetbalsucces politieke consequen- ties? Onze bekendste politicologen relative- ren. Carl Devos heeft het over iets meer “ver- bondenheid en trots”, maar duurzaam zal dat gevoel niet zijn. “Daarvoor is de basis te smal, de oprisping van eensgezindheid is te veel ver- bonden met de unieke prestaties van onze voetballers. Zodra dat verbindende element weg is, kom je weer in de oude situatie.”
Volgens Dave Sinardet (VUB) zal de Belgi- sche euforie van dit ogenblik gewoon geen effect hebben bij de komende verkiezingen.
Ook Nicolas Bouteca (UGent) denkt dat van het grote gevoel van Belgische verbondenheid wei- nig blijvend zal zijn. Het tricolore gevoel probe- ren te recupereren, zoals Kristof Calvo (Groen) dat probeert, werpt weinig vruchten af.
Karel Verhoeven, hoofdredacteur van De Standaard, stelt dat België ook na die match van de eeuw niet plotseling een overtuigde natiestaat is geworden. Met gesponsorde vlag- gen is dat geen prestatie. “Er is niets heiligs aan België. Het Belgische nationalisme komt gra- tis dankzij een biermerk.” En in oktober win- nen de Vlaams-nationalisten van Bart de Wever gewoon de verkiezingen, voorspelt Frans Boo- gaard in de Nederlandse krant Algemeen Dag- blad. Jeroen Scheerder, sportsocioloog aan de KU Leuven, spreekt over een ‘negentigminu- ten-nationalisme’. Dat gaat nauwelijks verder dan een zonovergoten, spannend, heroïsch deliriummoment dat iedereen zich jaren later nog kan herinneren.
Het voetbalspel is best leuk, maar in wezen het tegenovergestelde van gemeenschappe- lijkheid. De ander, de tegenstrever, in de pan hakken, dat alleen telt. Met enige verbeelding denken we aan de kouters bij Kortrijk. Weer tegen de Fransen, en weer met de hulp van de Walen…
Multicultureel
Hoe graag Koen Vidal van De Morgen het zou hebben, met zijn mijmering over “zoveel diversiteit… zonder discussie over afkomst en religie”, de euforie heeft weinig te maken met veel of weinig multiculturaliteit, natuurlijk. In het Belgische team is die er. In het Kroatische elftal (ook niet zonder succes, als halvefinalist) is die er niet. Is het ene beter dan het andere?
Met 4,3 miljoen inwoners bewijzen de Kroaten nog meer dan de Duivels dat piepkleine naties ook successen kunnen boeken. En plots dach- ten we aan die 350.000 IJslanders…
In De Morgen mijmert Cathy Galle over
“spontaan in mekaars armen vallen. […] los van huidskleur, geslacht of afkomst. Waarom kan voetbal wat daarbuiten blijkbaar niet meer lijkt te lukken: namelijk Belgen in al hun ver- scheidenheid verbinden?” In een tijd dat zelfs de helft van alle huwelijken spaaklopen, zal zo’n utopie weinig indruk maken.
Raf Willems, voetbalauteur en oprichter van de voetbaldenktank dewitteduivel.com, is nuchterder: “Voetbal is na seks de meest beoe- fende daad ter wereld.” Een prachtig spel, dat wel. Het kan ook met een prop in plaats van met een bal worden gespeeld, overal, goed- koop, makkelijk en onderhoudend. Maar zou een multiculturele ploeg ons allemaal eens- gezind dansend en vrolijk naar de stembus krijgen? De Fransen werden in 1998 wereld- kampioen en in 2000 Europees kampioen met een heel multiculturele ploeg. Willems herin- nert eraan dat Jean-Marie Le Pen nooit beter scoorde dan na de beste prestaties van Les Bleus. In 2002 haalde hij de tweede ronde van de presidentsverkiezingen. En Rik van Cau- welaert herinnert eraan dat na de halve finale van de Duivels in Mexico toen het toenmalige Vlaams Blok zijn score verdubbelde.
Elf juli
Het Belgische feestgedruis zal volgens de meeste analisten al bij al van korte duur zijn.
Maar hebben de Vlaamsgezinden dan meer redenen om te zingen en Vlaams te feesten?
Niet echt.
In zijn column in De Morgen maakt Carl Devos een harde analyse: de N-VA heeft Vlaan- deren het zwijgen opgelegd, “de kern van haar programma opzijgezet … de critici bewezen dat België werkt”. Zou Devos dat zelf geloven?
Of hebben we iets gemist? Zijn we het hier zo eens over de politieke, sociale, economi- sche en fiscale dossiers? Zijn we weer op weg naar een Belgisch taal-, cultuur- en medialand- schap? Voor vorst voor vrijheid en voor recht?
Quid N-VA?
Devos stelt in Het Belang van Limburg wel een pertinente vraag: quid N-VA bij de gemeen- teraadsverkiezingen? We schreven het vorige week al: als enkele procenten van de kiezers wegschuiven, dan kan dat de N-VA weer in de coulissen van de politiek duwen. Voor vijf jaar.
En tot 2024 wordt over een staatshervorming zelfs niet meer nagedacht. De Wever zal weer alle creativiteit en intelligentie moeten aan- spreken om dat te voorkomen.
Hij weet dat Vlaamsgezindheid alleen geen trekijzer meer kan zijn. Toch zijn er – volgens Devos – nog staatkundige problemen, zoals die “wraakroepende manier waarop de lokale besturen in Brussel de taalwetgeving over- treden” en de vaststelling dat de Franstaligen zich niets aantrekken van federale taalwetten.
Wat is dat ‘Brussels’ probleem? De Brus- selse Franstaligen zetten de in 2001 vastge- legde ‘dubbele meerderheid’ (een meerder- heid bij beide taalgroepen nodig) stoemelings om in een regeling waarbij plots een derde van de Nederlandse taalgroep voldoende wordt bevonden.
“Elke Vlaamsgezinde partij zou daartegen een opstand moeten organiseren,” zegt Devos,
“maar het blijft ook aan N-VA-kant verplette- rend stil.” Hier staat de radicale en emotionele Vlaamsgezinde aan de kant van Devos; als dat niet verrassend is…
Rationeel
Maar er bestaat ook zoiets als de rationele Vlaamsgezinde. De rationele Vlaamsgezinde wikt en weegt. Gaan we naar een welvaren- der en economisch goed draaiende Vlaamse samenleving? Zien niet veel modale Vlamin- gen in De Wever vooral een aanspreekpunt voor hun eerder conservatieve ingesteldheid?
Hopen ze niet vooral bij hem ook een garan- tie te vinden voor een behoudsgezinde, maar degelijke besluitvorming over onderwijs, vei- ligheid, migratie en nog veel meer?
Nog een paar dagen ‘duivelen’, en dan gaat het weer over dit soort zaken. Misschien is het een goed teken dat federaal minister van Werk Kris Peeters maandag liet weten dat hij het Vlaamse jobplan van zijn Vlaamse collega Muyters (12 voorstellen) steunt. Vlaanderen is bevoegd voor het activeren, begeleiden en opleiden van werkzoekenden en werklozen.
Het federale niveau mag een efficiënt Vlaams beleid ter zake niet in de weg staan.
Dan gaat het om minder federale belasting op de opleidingspremies voor werklozen en leefloners. Dan gaat het om minder federaal
‘aftoppen’ van transitiepremies voor startende zelfstandigen. Dan gaat het om sneller inschrij- ven van werklozen bij de VDAB, niet na de opzeg, maar meteen na het ontslag. Dan gaat het om vier jaar tijdskrediet voor wie een oplei- ding volgt tot verpleegkundige of een ander knelpuntberoep. Als werklozen een job vin- den, komt dat de federale staatskas immers ten goede. Dan gaat het, kortweg, over zelfbestuur.
Naast dat ‘geven’ hoopt Peeters ook wat te krijgen (of tegen te houden): geen stren- ger brugpensioen en geen snellere daling van de werkloosheidsuitkeringen. Die maatregelen ziet de CD&V veel minder zitten. Als De Wever onheil wil voorkomen, mag hij nemen, maar moet hij ook geven. De Vlaamse democratie moet haar getal hebben. AnjA Pieters
Handpop
Barbara Pas (VB) wilde de premier onder- vragen over het wetsontwerp aangaande de woonstbetredingen bij vreemdelingen die ille- gaal in het land verblijven. Charles Michel had geen zin over dat onderwerp te komen pra- ten, omdat dat weer heel wat commotie zou kunnen veroorzaken in regeringskringen en in het parlement. Dus stond Siegfried Bracke de vraag niet toe. Zo gaat dat in de Belgische democratie tegenwoordig. Normaal mag een parlementslid vragen stellen over wat hij of zij wil en moet de Kamervoorzitter zorgen dat de minister of zijn plaatsvervanger aanwezig is.
Bracke is echter de handpop van de regering en voert slaafs uit. We schreven vorige week al dat heel wat Kamerleden heimwee hebben naar de tijd van André Flahaut. Toen werd het spel nog correct gespeeld, ook ten aanzien van zijn hardste tegenstanders. We kunnen kort zijn: Bracke is een regimedweil en lang niet de voorzitter van alle parlementsleden.
Obligaat nummer
Veerle Wouters (ex-N-VA, nu V&W) kon en mocht de premier wel aanpakken, en dat deed ze dan ook, over de Europese top over asiel en migratie die een lege doos werd en Mer- kel in moeilijkheden bracht, al was het initieel de bedoeling Merkels vel te redden. Wouters sprak van een non-akkoord en illustreerde dat met drie voorbeelden: “De EU wil regionale ontschepingsplatformen in Noord-Afrika, maar geen enkel Afrikaans land wil daarvan weten.
Binnen de EU wil men gecontroleerde cen- tra waar op zee geredde migranten naartoe gebracht worden, maar geen enkele EU-lid- staat wil zo’n centrum op haar grondgebied.
Er komt een spreidingsplan voor migranten tussen de EU-lidstaten op vrijwillige basis, maar nagenoeg iedereen heeft al verklaard niet mee te willen doen.” Niettemin bracht Michel zijn obligaat EU-nummertje over soli- dariteit en samenwerking, meer ook niet. Hij moet er immers voor zorgen Theo Francken niet al te veel in de wind te zetten… Om haar argumentatie kracht bij te zetten, sneerde ze naar Michel dat hij misschien eens kan luiste- ren naar zijn goede vriend president Macron, die heeft gezegd: “Wij kunnen niet alle mise- rie van de wereld opvangen.” De premier ver- roerde geen vin meer.
Levende en dode foetussen
De vier regeringspartijen gaan op de prop- pen komen met een wetsontwerp om abor- tus uit het strafwetboek te halen. Zij komen daarmee tegemoet aan het aanhoudende gezaag en gezeur van ‘vrouwengroepen’, de linkerzijde en de liberalen. Maar CD&V zit in de regering, dus werd een tsjeventruc uit- gehaald opdat zij tegen hun achterban kun- nen gaan zeggen dat het allemaal zo’n vaart niet zal lopen. “Want,” zei minister van Justi- tie Geens, “abortus zal daarmee niet uit het strafrecht verdwijnen.” Kunt u nog volgen?
Hij voegde daaraan toe dat dit niet betekent dat abortus als een gewone medische han- deling wordt beschouwd: “Abortus zal straf- baar blijven op de wijze waarop het vandaag strafbaar is, maar het zal niet meer in het
Roddels uit de Wetstraat
Dossier 12 juli 2018
4
strafwetboek voorkomen. Het zal voortaan in een aparte strafwet geregeld worden, zoals dat ook het geval is voor euthanasie.” Tegen- over zijn uitleg staat die van Carina van Cau- ter van Open Vld: “In principe was een zwan- gerschapsafbreking nog steeds een misdrijf, tenzij de arts aan alle voorwaarden voldeed.
Het feit dat abortus nog in ons strafwetboek stond, was culpabiliserend en stigmatiserend voor de vrouw.” Hallo! Wat is het nu eigenlijk?
Blijft abortus een strafbaar misdrijf, of verglijdt het naar een louter medische ingreep waarop enkel wat beperkingen van toepassing zijn?
Wat we ons afvragen, is waar het discours over het ongeboren menselijk leven is gebleven…
O ja, in ruil voor haar steun aan dat wetsont- werp krijgt CD&V binnenkort de steun voor een wetsontwerp waarin een doodgeboren foetus als ‘kind’ erkend wordt. En een levende foetus dan? Waar is deze regering mee bezig?! CD&V en N-VA vertegenwoordigen in de Kamer veel christelijke kiezers. Zouden zij dat nog weten?
Fikse rel
Naar aanleiding van een incident in Ander- lues bij Charleroi, waar een jonge moslima werd verminkt en haar hoofddoek en boven- kleren werden uitgetrokken, kwam Monica de Coninck van sp.a zwaar uithalen naar staatssecretaris Zuhal Demir (N-VA). Zij vroeg haar naar haar aangekondigd interfederaal actieplan tegen racisme en discriminatie.
De Coninck haalde uit naar N-VA’ers die veel tweeten, maar niks doen. De gedreven staats- secretaris schoot uit haar krammen en verweet haar: “U heeft zeventien jaar de tijd gehad om met een actieplan te komen. Zeventien jaar.
Zeventien jaar!” Demir bleef het maar her- halen. Meer dan tien keer. “Ik zal het doen, maar u heeft zeventien jaar de tijd gehad.”
De Kamervoorzitter was erg geschrokken van haar tirade. Hij moest haar het woord afne- men om het debat weer zijn normale gang te laten gaan. Ook Monica moest even slik- ken en zei: “We staan hier niet op de markt.”
Demir heeft natuurlijk gelijk, al speelt haar impulsiviteit haar wat parten. De sossen heb- ben wel meer laten verrotten. Het pensioen- dossier bijvoorbeeld. En het veiligheidsbeleid.
En de sluipende islamisering. En het asielbe- leid. En zoveel meer. Monica de Coninck was de spreekwoordelijke pot die de ketel verwijt dat hij zwart ziet. Zou ze, als autochtonen het slachtoffer zijn van allochtone ‘jongeren’, ook vragen stellen over een actieplan? De vraag stellen, is haar beantwoorden.
Lange dag
Het was er donderdag al aan te zien dat het parlementair reces in aantocht is. Veel gepalaver en stemmingen over een stapel hangende wetsontwerpen en -voorstellen en een berg amendementen daarbij, naturalisa- ties en dies meer. Er moest nog veel ‘doorge- jaagd’ worden. Bij de stemmingen waren er 133 leden aanwezig, of wel eens 134, wat wil zeggen dat ruim 10 procent van de Kamerle- den niet op de job aanwezig was. Voor hen die er wel waren, was het een lange dag, want pas om 23.10 uur werd de zitting gesloten. Geluk- kig voor de praatbarakkers begint het week- einde al op vrijdag…
Het minste kwaad
Staatssecretaris (minister van Buiten- landse Zaken) Eugenio Pacelli sluit in 1934 een concordaat met het Duitsland van Adolf Hitler, wat hem tot vandaag verweten wordt.
In tegenstelling tot zijn critici heeft de latere paus geen kristallen bol waarin de toekomst te zien is.
Typisch voor een diplomaat is dat hij altijd openingen en mogelijkheden ziet. Pacelli klemt zich vast aan het (achteraf gezien naïeve) idee dat er in de nazipartij een hei- dense vleugel is (strekking Rosenberg), maar dat Hitler (gedoopte katholiek) en Goering tot de christelijke vleugel behoren.
Daarenboven, volgens paus Pius XI en staatssecretaris Pacelli zijn ze een dam tegen het communisme. Men vergeet graag dat in 1934 voor ieder nazislachtoffer letter- lijk duizend vermoorde Sovjetburgers staan.
Men vergeet ook dat de latere paus uit een tijd komt dat de Rooms-Katholieke Kerk, als een autoritaire instelling, wantrouwig en soms afkerig staat tegenover democra- tie. Dat heeft in 1905 in Frankrijk geleid tot de volstrekte scheiding van Kerk en Staat.
In Italië offert paus Pius XI rücksichtslos Don Luigi Sturzo op, stichter en bezieler van de eerste Italiaanse christendemocratische partij. Hij stuurt hem in ballingschap naar Londen. Opzettelijk, want Sturzo kent geen Engels en is een antifascist die een compro- mis met Mussolini bemoeilijkt. Pacelli heeft dus de Italiaanse afkeer voor priesters in een exclusieve katholieke partij, want katholie- ken moeten overal aanwezig zijn. Hij heeft daarom weinig moeite met de opheffing van de katholieke Zentrum-partij in gena- zificeerd Duitsland. Hij kiest de klassieke weg van ‘het minste kwaad’. Dat betekent principes opofferen om het voornaamste te redden: vrijheid van godsdienst, katho- lieke verenigingen, godsdienstonderwijs.
“Ik moet aan de belangen van 40 miljoen Duitse katholieken denken”, zegt hij later als gesprekspartners hem de misdaden van het Duitse regime schetsen. Als hoofd van de Vaticaanse diplomatie schrijft hij de ene na de andere protestnota, want de nazi’s schenden voortdurend het concordaat, maar hij remt de temperamentvolle paus Pius XI telkens af als die weer eens een ‘Duitse’
colère krijgt.
De Duitsers maken het de katholieke organisaties iedere dag moeilijker met hun Gleichschaltung. In 1936 wordt iedere Duitse jongen verplicht lid van de Hitlerju- gend. Het zegt iets over de kinderachtige papenvreterij van huidige journalisten die Joseph Ratzinger (paus Benedictus XVI) ver- wijten lid geweest te zijn van een organisatie waaraan hij niet kon ontsnappen.
Oordeel over nazisme en communisme
Pacelli wordt wereldberoemd dankzij de vele reizen die hij onderneemt in opdracht van de paus. Wij zijn sinds Paulus VI (paus 1963-1978) gewoon aan reizende pausen, maar zowel Pius XI als zijn opvolgers Pius XII en Johannes XXIII verlaten Rome alleen om naar hun buitenverblijf in Castel Gandolfo te gaan. Pacelli is voor miljoenen vooroorlogse katholieken de plaatsvervanger van de paus en hij wordt met nauwelijks minder eer ont- vangen. Zelfs zijn privéreizen wekken ophef, zoals zijn bezoek aan de VS, waar hij lang op de koffie gaat bij president Roosevelt.
Het is in Europa dat er uitdagingen zijn waarover de Kerk niet langer mag zwijgen.
In 1937 verschijnen de bekende encyclie- ken die totalitaire regimes hekelen. Typisch voor Pius XI en zijn staatssecretaris is de encycliek “Mit brennender Sorge”. Ze ver- schijnt in het Duits en hekelt extreem natio- nalisme, racisme en heidendom in algemene bewoordingen, zonder Duitse toestanden of het nazisme bij naam te noemen (de nazi’s zijn al boos genoeg als de encycliek in de kerken wordt voorgelezen).
Een volgende encycliek verschijnt wel in
het Latijn, ter wille van de wereldkerk, en noemt het communisme een perverse ideo- logie. Nogmaals, met de Sovjet-Unie is geen land te bezeilen. Tegenwoordig wordt het aantal slachtoffers van het communisme op het einde van de jaren dertig lager ingeschat:
ongeveer 11 miljoen, maar dat is nog altijd duizend keer meer dan de nazi’s op hun kerf- stok hebben vooraleer ze Europa overvallen.
Een encycliek om het nazisme te veroor- delen wordt overwogen, maar nooit uitge- werkt. Katholieken met aanmerkingen op Franco’s leger tijdens de Spaanse Burgeroor- log krijgen de vraag van Pacelli om te zwijgen ter wille van het hogere katholieke belang.
Na de dood van Pius XI wordt Eugenio Pacelli op 2 maart 1939 op minder dan 24 uur tot paus verkozen. Als hulde aan zijn voorgan- ger kiest hij dezelfde naam. Tien dagen later wordt hij gekroond met de bekende, maar vandaag niet meer gebruikte, tiara.
Zwijgen over Polen, spreken over België
Drie dagen later haalt Adolf Hitler een streep door het Verdrag van München en laat zijn leger Tsjecho-Slowakije bezetten.
De nieuwe paus heeft maar één obsessie meer: hoe de oorlog verhinderen, want hij heeft de ellende in Duitsland en in Italië tij- dens de Eerste Wereldoorlog meegemaakt.
De Vaticaanse diplomaten doen overuren in dienst van Pius XII, die hen nauwlettend instrueert. Hij heeft immers ondergeschik- ten en geen ‘medewerkers’, representatief voor de autoritaire stijl van leidinggeven- den in die tijd. Zijn rechterhand is diplomaat en kerkjurist Giovanni Montini (Paulus VI).
Pius is altijd een voorname en beleefde man, enigszins afstandelijk, en hij baadt in een geur van heiligheid. Hij heeft moeite gesprekspartners tegen te spreken en laat daarom nooit in zijn kaarten kijken. Later symboliseert Stalin zijn beperkte invloed met een retorische vraag: “Hoeveel divisies heeft de paus?” Nog even probeert Pius een conferentie op de been te brengen die een compromis moet uitwerken tussen Duits- land en Polen, maar daar heeft Hitler geen zin in. Op 1 september 1939 vallen de Duit- sers Polen binnen, een katholieke natie met een grote Joodse minderheid.
Pius zwijgt echter en noemt geen ver- antwoordelijken voor de oorlog. Hij hand- haaft de volstrekte neutraliteit, zoals hij die als jong diplomaat leerde bij de door hem bewonderde paus Benedictus XV in de Eer- ste Wereldoorlog. De paus spreekt alleen over liefdadigheid en hulp voor de slachtof- fers van de oorlog en hij roept op tot gebed.
Ook hier zijn wij gewoon geworden aan de huidige pauselijke bemoeienissen en verge- ten we dat de houding van Pius niet abnor- maal is in zijn tijd.
Wat hij voor Polen nalaat, doet hij wel in een bekend telegram aan de staatshoof- den van België, Nederland en Luxemburg bij de inval van de Duitsers. Aan Leopold III schrijft hij: “Voor de tweede keer wordt uw land tegen zijn zin en wederrechtelijk aan de verschrikkingen van de oorlog blootgesteld.
We bidden God dat deze beproeving eindigt met het herstel van de volle vrijheid en de onafhankelijkheid van België.” De Duitsers kunnen er niet mee lachen. Pius betreurt in mei 1940 in een gesprek met de Italiaanse ambassadeur dat hij ‘te gereserveerd’ en
‘te discreet’ geweest is over de Duitse aan- val op Polen.
Na de Duitse overwinning in het westen beperkt Pius zich tot halfslachtige diplo- matie. Hij verkiest priesterlijke aanmoedi- gingen om mensen te helpen en krijgsge- vangenen niet te vergeten. Met de Duitse aanval op de Sovjet-Unie gaat de oorlog een nieuw stadium in en wordt het vraagstuk van het pauselijk zwijgen over de Jodenver- volging groter. In tegenstelling tot veel geal- lieerde leiders weet Pius zeer vlug welke gruwelijkheden in het oosten gebeuren.
(Vervolg en slot volgende week.) Jan neckers
Pius XII (2)
Pius XII (Eugenio Pacelli) is er niet in geslaagd zich boven zijn afkomst, milieu en beroep te verheffen. Meestal wint de beroepsdiplomaat in hem het van de priester.
Actueel
12 juli 2018 5
Echo’s uit de Koepelzaal
Botgevangen
Om de zoveel tijd kunnen bij de UNESCO dossiers worden ingediend om dit of dat als
“werelderfgoed” te doen erkennen. Hier te lande gaat dat voor Vlaanderen en de Com- munauté française per beurtrol. De huidige Vlaamse inzendingen zijn echter recent door UNESCO op de lange baan geschoven dan wel ongeveer geaborteerd. Het gaat over de land- loperskolonie Merksplas-Wortel en - vreem- der - over de sites van de Eerste Wereldoor- log. Manuela Van Werde (N-VA), Tine Soens (sp.a) en ons aller Jean-Jacques de Gucht (Open Vld) hadden daar vragen bij. Men zou in het algemeen terughoudend zijn met oor- logsgerelateerde dingen, maar Auschwitz en Hiroshima staan bijvoorbeeld wel op de patri- moniumlijst. Er schijnt echter iets gekkers aan de hand te zijn. Minister-president Bourgeois wist te melden dat UNESCO af wil van het zogenaamde Westerse overwicht aan wereld- erfgoed. Bovendien heeft UNESCO hier haar eigen procedures zelfs niet gevolgd en heeft Vlaanderen het dossier niet mogen verdedigen, wat ongebruikelijk is. Je zou nochtans denken dat over het belang van die Eerste Wereld- oorlog-plaatsen niet veel discussie kan zijn.
Teleurstelling alom in het Vlaamse halfrond, maar misschien lukt het de volgende keer wel.
Fietsen
Naar het schijnt moeten we allemaal de fiets op. Het aanbod van publieke fietsen is natuur- lijk een aangelegenheid van kapitaal belang.
Martine Fournier (CD&V) maakte zich zorgen over het fietsdeelsysteem “Blue-Bike” (kon het weer niet in het Nederlands?) dat in handen is van voornamelijk De Lijn en de NMBS. Het eer- biedwaardige spoorwegbedrijf wil echter van zijn aandelen af en dus vond Fournier dat de Vlaamse overheid die maar moet overnemen.
Minister Weyts bevestigde dat de zaak zo goed als rond is. Annick de Ridder (N-VA) was nogal gebeten op de NMBS die zich van die fietsen niets aantrekt omdat ze dat geen “kerntaak”
vindt. Wij dachten ook dat dat meer iets met treinen was. Gelukkig heeft Vlaanderen een grootsere visie. Enthousiasteling Marino Keu- len (Open Vld) kon niet genoeg fietsen zien en scheen te vinden dat het stimuleren daar- van zowat de hoofdopdracht van Vlaanderen is. Het reces komt geen dag te vroeg, want men lijkt stilaan de trappers te verliezen.
Wangedrag
Het Vlaams Parlement buigt zich al geruime tijd over het probleem van seksueel grensover- schrijdend gedrag. Het kan inderdaad niet dat mensen en zeker dames en minderjarigen wor- den lastiggevallen of erger. Gezegd moet wor- den dat, afgezien van enkele woordjes zoals
“heteronormativiteit” en “toxische genderat- titude”, de zaak zonder al teveel onzin werd besproken. Vlaanderen bindt dus de strijd aan met ongeoorloofd gedrag in media, sport, cul- tuur, onderwijs en wat nog meer onder de eigen bevoegdheden valt. Volledige “kamer- brede” eensgezindheid was er echter niet.
Bert Moyaers (sp.a) en Imade Annouri (Groen) vonden de plannen en de resolutie van de meerderheid weliswaar grotendeels goed en lovenswaardig enzovoort, maar niet groten- deels goed, lovenswaardig enzovoort genoég.
Allemaal te vrijblijvend en met te weinig geld.
Omerta in de jungle
In Frankrijk, net als in de andere West-Europese landen, zijn met de komst van zovele migranten ook heel wat ‘jungles’ ontstaan, no-gozones waar illegalen zich schuilhou- den in vaak mensonwaardige omstandigheden. Calais en Duinkerke hadden zo’n ‘jun- gle’, maar men kan die evengoed aantreffen in de opvangcentra, georganiseerd door de staat of door private organisaties.
Aanslepende etnische en religieuze span- ningen in het openbaar komen af en toe in de pers, maar spanningen in opvangcentra voor migranten komen veel minder gemakkelijk naar buiten. Al komen ze niet minder frequent voor. De reden voor het stilzwijgen? Het lijkt er sterk op dat men autochtone lokale bevol- kingsgroepen vooral niet wil alarmeren. Plaat- selijke hulpverleners worden verplicht te zwij- gen om zo politieke spanningen te vermijden.
Anonieme getuige in Breizh.blog
De internetblog Breizh-info.com, met nieuws over Bretagne, heeft een sociaal assi- stent gevonden die in verschillende opvang- centra in Bretagne heeft gewerkt en die ano- niem daarover het volgende kwijt wil: “Men vraagt ons om niet te communiceren over conflicten tussen migranten, en dit in naam van een soort plichtsbesef dat we aan de dag moeten leggen ten overstaan van diegenen met wie we dagelijks moeten werken.” Hij
(of zij) heeft nochtans voldoende conflicten gezien: “Men moet vooral niet geloven dat die migranten het goed met elkaar kunnen vin- den. Ze hebben een geschiedenis, met een soms zeer ver verleden van conflicten. Door hen allemaal samen te plaatsen, worden deze etnische, religieuze en culturele verschillen op de spits gedreven. Voeg daar een promiscuï- teit aan toe en de onzekerheid over hun toe- komst, en je komt bijna automatisch uit op zware gevechten.”
Het westerse ‘tabula rasa’
De anonieme getuige zegt: “Wij vangen ze op alsof ze geen verleden met zich mee dra- gen, alsof alles weggeveegd is, alsof het om simpele, pure individuen en nummers gaat.
Maar zij komen wel degelijk uit een bepaalde hoek van de wereld, ze hebben wel degelijk een geschiedenis achter zich. Dan komt het tot botsingen, waarbij wij vrij weinig kunnen doen. Het is zelfs bijzonder moeilijk om hen
ten gronde te begrijpen, want te veel van de medewerkers weten zelfs niet wat op ons af komt.” West-Europa ontvangt deze mensen dus op een “politiek correcte manier”: louter als individuen, losgekoppeld van hun etni- sche, religieuze en culturele groepsidentiteit, terwijl net het groepsgevoel, en het etnische of religieuze gevoel bij hen bijzonder groot is.
De getuige heeft het onder andere over de familiehereniging, waarbij leden van dezelfde familie of clan het land binnenkomen. Nu kan familiehereniging op twee manieren: hier bij- voorbeeld, maar het kan evengoed daar, in het land van herkomst. De denkpiste om ze daar op te vangen, wordt aantrekkelijker naarge- lang het aantal incidenten met migranten in West-Europa toeneemt. Niet alleen de migran- ten zijn slachtoffers van etnische, religieuze en culturele conflicten op Europees grondge- bied, maar ook onze eigen mensen. Zeker is de tweede optie veiliger, voor iedereen.
“Als men thema’s niet in de media brengt of verzwijgt, versterkt men alleen het verwijt van
‘leugenpers’”, schreef de voormalige hoofdre- dacteur van de Deutsche Welle, Ute Schaef- fer. En ze heeft – zeker met betrekking tot the- ma’s als ‘etnische en religieuze spanningen tussen migrantengroepen” – overschot van gelijk. Hoort of leest u in onze “kwaliteitskran- ten” iets over moeilijkheden in vluchtelingen- centra? Pietvan nieuwvliet
Google bedient veganisten op hun wenken
We hadden het er verleden week over hoe rechtse groeperingen systematisch uitgesloten worden van de sociale media, terwijl de meer en meer gewelddadige veganisten geen strobreed in de weg wordt gelegd. Nu blijkt zelfs dat die marginale maar tegelijkertijd uiterst onverdraagzame minderheid door Google op haar wen- ken bediend wordt.
Even terugspoelen naar april dit jaar: een militante veganiste pleegde toen een aanslag op het hoofdkantoor van YouTube, een onderdeel van Google. Zij verweet YouTube dat het bedrijf haar kanaal zou filteren, waardoor ze minder kijkers (en ook minder reclame-inkom- sten) zou hebben dan anders het geval zou zijn.
Wat doen die van Google twee maanden later? Ze verwijderen de eieren uit hun emoji voor een slaatje, uit respect voor de veganisten. Voor wie niet weet wat een ‘emoji’ is: dat zijn de tekeningetjes uit de tekstberichten op je “slimme telefoon”. Vraag is hoeveel veganisten ooit klacht bij Google hebben ingediend tegen de eieren in het emoji-slaatje. Of heeft Goo- gle dat zelf bedacht, om zich in een persmededeling te kunnen profileren als “inclusief”? De pr-stunt lijkt in ieder geval niet helemaal geslaagd te zijn, want op Twitter verklaarden som- migen zich nog steeds onderdrukt te voelen door de aanwezigheid van de tomaten in het slaatje. Anderen vonden het dan weer een provocatie dat het slaatje nog steeds in een kom zit, en niet op een bord ligt.
Allemaal te gek voor woorden, zal u denken. Maar het verschil in behandeling tussen ener- zijds onverdraagzame en zelfs gewelddadige veganisten en anderzijds nationalisten en iden- titairen, kan niet ontkend worden.
ISLAMITISCHE STAD
Op weg naar de gemeenteraadsverkie- zingen van 2012 pakte de N-VA uit met een migratiebarometer waaruit moest blijken dat het toenmalige vreemdelingenbeleid niet werkte. Zes jaar later doet het Vlaams Belang hetzelfde. VB vindt dat vrijwel alle problemen in de stad verband houden met de almaar toenemende immigratie, die ook aanzienlijk toeneemt door gezinshereniging en regulari- saties. Ruim de helft van de Antwerpenaren is allochtoon, en als die trend zich voortzet, is Antwerpen tegen 2050 een islamitische stad, vindt Filip Dewinter. De N-VA mag best Ant-
werpen blijven besturen, maar hij hoopt op het scenario dat Vlaams Belang in Antwerpen na de gemeenteraadsverkiezingen onmisbaar is voor een rechtse coalitie. De Wever is niet van plan op de “uitgestoken hand” van Filip Dewinter in te gaan. “De N-VA zal nooit in zee gaan met een extremistische partij. In Antwer- pen, dat onder meer een wereldhaven her- bergt, zou dat nefast zijn. Voor de economie, maar zeker ook voor het imago van de stad.”
DAT CORDON VAN DIE GESUB- SIDIEERDE CLOWN
Het Belang van Limburg pakte zaterdag uit
met een groot interview met schrijver Marnix Peeters, ooit sterreporter van Humo, maar nu als schrijver rustig levend in een uithoek van het land. Zijn zus is de VRT-journaliste Anne- mie Peeters. Broer was het niet altijd eens met haar staalharde aanpak.
“Toen ze ‘De Zevende Dag’ nog presen- teerde, interviewde ze Gerolf Annemans. Het leek wel of ze hem op zijn hoofd zette, met zijn benen open, en met een botte bijl recht in zijn kruis hakte. En opnieuw, en opnieuw. Die man werd gevierendeeld. Ik heb haar na dat tv-interview gezegd: pas maar op dat je straks geen bloed aan je handen hebt, en ook dat ik het cordon sanitaire, waartoe Jos Geysels het initiatief nam, vanaf het begin foute boel vond, dat je er het omgekeerde effect mee bereikt.
De Vlaming is heel erg beducht voor boycots en kiest snel voor de underdog.”
Peeters is niet mals voor Jos Geysels, “die gesubsidieerde clown”, die met zijn cordon van geen wijken wilde weten. “Daarna is hij begonnen aan het redden van de boekensec- tor. Waarmee hij al even succesvol is geble- ken - de boel is zo goed als failliet. Maar goed, dat cordon sanitaire is gewoon contraproduc- tief, en het haalt al helemaal niks uit om Hit- ler-snorretjes te tekenen op de foto’s van Theo Francken. Waarmee ik niet zeg dat ik ooit voor die man zou stemmen. Maar de polarisatie die we nu overal zien, jongens toch.”
DE REUS EN VIJF DWERGEN
In Gazet van Antwerpen vernamen we nog eens hoe professor en flamingant Bart Mad- dens aankijkt tegen de communautaire actu- aliteit. Na de commotie over de uitspraken van Jan Peumans over Theo Francken, bena- drukt Maddens dat Francken wel degelijk een
“zeer geschikte partijvoorzitter” zou zijn voor de N-VA. Het Peumans-incident werd volgens hem in de media disproportioneel uitvergroot.
De N-VA heeft een politieke superster nodig als opvolger van Bart de Wever. Francken is volk- ser, is flamingant, soms onnodig provocerend, maar anderzijds precies populair door zijn cas- sante taalgebruik.
Volgens Maddens kan de N-VA niet meer opschuiven naar het centrum, want dat zou verlies aan Vlaams Belang betekenen. De N-VA staat er politiek goed voor, nog altijd door het uitzonderlijke retorische talent van Bart de Wever. “Zelfs wat niet uitlegbaar is, krijgt hij uitgelegd… Als De Wever met de andere par- tijvoorzitters debatteert, dan zie ik een reus en vijf dwergen. N-VA weet dat hooguit tien procent van de Vlaamse kiezers zich door het communautaire thema laat leiden bij verkie- zingen. Dat is overigens ook de schuld van de partij zelf, die over het thema zwijgt.”
Maar nog eens vijf jaar complete commu- nautaire stilstand en zeven miljard euro aan transfers per jaar, dat wordt moeilijk te verko- pen. Maddens vreest dat N-VA niet zal willen of kunnen gaan voor een regering met een tweederdemeerderheid. “Gelukkig kunnen er ook communautaire stappen vooruit worden gezet met een gewone meerderheid.”
