6V Examentraining jan/feb '16
Auteur Ton van de van de Graaf Laatst gewijzigd 15 maart 2019
Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/71591/
Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave
Examentraining Nederlands 6V ... 2 Over dit lesmateriaal ... 10
Examentraining Nederlands 6V
Toets
Examentraining opdracht 1
https://maken.wikiwijs.nl/p/questionnaire/standalone/1707865
Lees de tekst Hersens zitten puber dwars en beantwoord daarna de vragen.
Lees je liever van papier? Vraag dan een geprint exemplaar van deze tekst aan de docent.
Hersens zitten puber dwars
[1] Als ze niet naar school moeten, blijven ze makkelijk tot drie uur 's middags in bed liggen.
Ze gaan door het lint als hun gevraagd wordt de vuilnis buiten te zetten, slaan met deuren.
En soms doen ze ontzettend domme dingen: pubers.
[2] Wie het boekWaarom doet mijn puber zo vreemd? Het brein van de tienerleest, vraagt zich af hoe hij zelf ooit ongeschonden door de puberteit is gekomen. Want volgens auteur en wetenschapsjournaliste Barbara Strauch kan er een hoop misgaan. Dat komt doordat de hersenen in die periode een grote herstructurering doormaken. Probeer dan maar eens de veranderingen van de frontale hersenkwabben, de cortex, het limbisch systeem, het
cingulum of het amygdalum te weerstaan.
[3] Rhona wist dat haar dochter Susannah een puber was, simpelweg omdat die zich begon te schamen voor de muziek die ze in de auto draaide. Bill wist dat de adolescentie was aangebroken toen een van zijn dochters een week lang geen woord tegen hem zei. En Ron, vader van vier pubers, als ze uren in de badkamer begonnen door te brengen. Een
gemiddelde puber mag dan 22 kilo zwaarder worden, dertig centimeter groeien in vier tot vijf jaar en aan het einde van die groeispurt volwassen lijken, maar dat is hij of zij zeker niet.
[4] Eigenlijk zijn puberhersenen kortstondig 'gek', zo meent Barbara Strauch, werkzaam bij The New York Timesen zelf moeder van twee puberdochters. Ze schrijft in haar boek 'Waarom doet mijn puber zo vreemd?' (uitgeverij Forum): "Miljoenen van schakelingen worden gerealiseerd, nog eens miljoenen worden er weggevaagd. Neuronchemicaliën overspoelen het puberbrein en zetten het opnieuw in de verf. Puberhersenen zijn daardoor kwetsbaar en nog steeds bezig om te worden wat ze gaan zijn." De kennis over de
veranderingen in de hersenen als verklaring voor pubergedrag staat overigens nog in de kinderschoenen.
[5] Op een middag heeft ene Jamie ontzettende zin 'iets geks te doen' en haalt ze een
vrachtwagen in met 160 kilometer per uur (let wel: dit is Amerika waar men op 16-jarige leeftijd al mag autorijden, red.). Ze rijdt zichzelf bijna dood. Dan Jack, die besluit op een late wintermiddag met vrienden een winkelwagentje te stelen en op een helling in een
nabijgelegen park van de bult af te racen. Hij loopt een hersenschudding op.
[6] De hersenen reorganiseren de basisstructuur op gebieden die van invloed zijn op alles, van logica en taal tot impulsen en intuïtie. Dat pubers soms onweerstaanbare drang hebben om impulsieve dingen te doen, komt volgens Barbara Strauch door een enorme groei in de frontale kwabben, de directeur in onze hersenen die helpt te plannen en impulsen te weerstaan. Het is het gedeelte waar men redeneert, beoordeelt en motiveert. Omdat het remmechanisme van die prefrontale cortex, het morele kompas, nog niet helemaal afgesteld is, kunnen we niet verwachten dat pubers hun impulsen weerstaan, emotioneel op de rem staan en logisch nadenken en dus geen dingen doen waar vaders en moeders goedbedoeld over roepen dat ze er later spijt van krijgen.
[7] Toen een vader in de kofferbak van de auto van zijn 16-jarige zoon drie lege bierblikjes vond en zijn vrouw en hij hem daarop aanspraken, vertelde de jongen vlot een kanjer van een leugen. Hij zei dat de moeder van een vriend hem had gevraagd de blikjes in een afvalbak te gooien en dat hij ze per ongeluk in de kofferbak had gedaan. "Eerst geloofde ik hem nog", zegt de vader in het boek. "Maar toen nam mijn vrouw - en die is openbaar aanklager - me apart en zei: 'Ben je helemaal gek?' "
[8] Nog een voorbeeld van de invloed van de veranderende hersenen op het gedrag van pubers: slapen. "De ene dag staan je kinderen met wijd open ogen nog voor zonsopgang op je hoofd te slaan, de volgende dag heb je al ontbeten, geluncht en het gras gemaaid, voordat ze hun donkere hol uitkruipen", vertelt Barbara Strauch. Het is geen plotselinge luiheid, ook hier zijn de hersenen verantwoordelijk. Pubers gaan twee uur later dan toen ze jong waren melatonine afscheiden, een van de slaapstoffen van de hersenen. Daardoor blijven ze ook langer in bed liggen. Omdat hun slaapbehoefte groter is, pleit Barbara Strauch ervoor dat middelbare scholen later gaan beginnen. Het zou de gezondheid - en het humeur - van adolescenten ten goede komen.
[9] De meeste pubers, ongeveer tachtig procent, gaan zelfverzekerd de puberjaren door. Dat succes is volgens Barbara Strauch niet gebaseerd op rijkdom of ras, maar eerder op
alledaagse dingen zoals de aanwezigheid van op zijn minst één ouder die voor hen zorgt en het hebben van een band met school. Niet alles kan door het veranderende puberhoofd worden verklaard.
[10] Pubers moeten gewaagde dingen doen om te ontdekken wie ze zijn en ouders moeten volgens Barbara Strauch zien te bepalen wanneer het risico binnen de grenzen van het normale valt en wanneer daar ver overheen is gegaan. Ze moeten weten dat er verklaringen zijn voor het gedrag. Strauch schrijft: "Ik zou er voor zijn dat ouders eens met zijn allen diep ademhalen en gewapend met de kennis over hoe adolescente hersenen zich ontwikkelen misschien wat minder streng zijn voor pubers en zichzelf."
[11] Wie met de handen in het haar zit vanwege onhandelbare pubers, moet maar denken dat het met een paar jaar voorbij is. Barbara Strauch: "Op een zeker moment tijdens de adolescentie, nadat de hersenen hun piek hebben bereikt, beginnen ze in te dammen, zich te
specialiseren, te kalmeren. Ze vormen een meer gespecialiseerde, beter hanteerbare, beter verzorgde tuin - van het oerwoud op Borneo naar bonsai." De puberhersenen komen eindelijk tot rust. Anders uitgedrukt: de discomuziek wordt zachter gezet.
Naar: Daphne van Dijk, http://krant.telegraaf.nl/krant/vrouw/teksten/
vrouw.reportages.puber.html, op 4 januari 2013
Vraag 1 bij Hersenen zitten puber dwars
1 Formuleer de hoofdvraag waarop de tekst een antwoord geeft
2.
2 Formuleer het antwoord dat de tekst op deze hoofdvraag geeft, de hoofdgedachte van de tekst
3.
3 Schrijf een samenvatting van alinea 6 die de verschijnselen in alinea 5 verklaart. Gebruik maximaal 35 woorden.
4.
4 Welke van de onderstaande zinnen hoeft/hoeven niet te worden opgenomen in een samenvatting van de tekst?
De kennis over de veranderingen in de hersenen als verklaring voor pubergedrag staat nog in de kinderschoenen.
De meeste pubers, ongeveer tachtig procent, gaan zelfverzekerd de puberjaren door.
Doordat het remmechanisme van de prefrontale cortex nog niet helemaal afgesteld is, kunnen pubers hun impulsen vaak niet weerstaan.
Omdat pubers een grotere slaapbehoefte hebben en pas twee uur later dan toen ze jong waren de slaapstof melatonine afscheiden, blijven ze langer in bed liggen.
Pubers gedragen zich soms afwijkend en impulsief, doordat de hersenen in de puberteit een grote herstructurering doormaken.
Wie met de handen in het haar zit vanwege onhandelbare pubers, moet maar denken dat het met een paar jaar voorbij is.
Toets
Examentraining Opdracht 2
https://maken.wikiwijs.nl/p/questionnaire/standalone/1707873
Examentraining 6V opdracht 2
Lees onderstaande tekst en beantwoord daarna de vragen.
Lees je liever van papier? Vraag dan een geprint exemplaar van deze tekst aan de docent.
'Biologische vader onmisbaar voor goede ontwikkeling van kinderen'
[1] Als ouders ruzie hebben, is het beter voor de kinderen om aan de moeder te worden toegewezen en minimaal of geen contact met de vader te hebben. Deze uitspraak deed de vicevoorzitter van Jeugdzorg Nederland Jan Dirk Sprokkereef op 11 september inDebat op 2.
Het discussieprogramma van de NCRV stond in het teken van vechtscheidingen en met de woorden van Sprokkereef wordt weer eens duidelijk hoe het systeem zichzelf in stand houdt.
Als er sprake is van een conflict over de kinderen, trekt de moeder - als het aan de
professionele instanties ligt - per definitie aan het langste eind. Het loont dus om ruzie te maken.
[2] Toch zou Jeugdzorg moeten inzien dat het zelf een enorm belang heeft bij gelijkwaardig ouderschap in de gezinnen waar haar cliënten uit voortkomen. Want misschien is het eventjes prettig voor de kinderen om uit de ruziesfeer te worden getrokken. Maar de
effecten van afwezigheid van een biologische vader liegen er op lange termijn niet om. Via de achterdeur komen dezelfde kinderen na verloop van tijd weer terug bij diezelfde Jeugdzorg, bij de kinderpsychiatrie of in het justitiële circuit.
[3] Uit een steekproef van Spirit, de Amsterdamse organisatie voor jeugdhulpverlening, blijkt dat slechts 28 procent van de kinderen die gebruik maken van zwaardere hulpvormen met hun biologische moeder én vader opgroeien. Ook blijkt uit Canadees onderzoek dat kinderen van gescheiden ouders tweemaal vaker ritalin voorgeschreven krijgen dan kinderen in
intacte gezinnen.
[4] De Britse overheid ontdekte een gemene deler onder de aanstichters van de rellen in Londen in 2011. Twee derde van de gearresteerde jongeren ontbeerde een mannelijk rolmodel in de opvoeding. Dat cijfer is in het Verenigd Koninkrijk driemaal hoger dan het landelijk gemiddelde.
[5] Uit een analyse van het CBS blijkt dat kinderen in intacte gezinnen het beter doen op school, ook beter dan kinderen in stiefgezinnen. Kinderen in stiefgezinnen presteren
ongeveer hetzelfde als kinderen in eenoudergezinnen. De aanwezigheid van een biologische vader heeft dus een grote meerwaarde ten opzichte van een stiefvader.
[6] Er is steeds meer onderzoek beschikbaar over de invloed van vader en moeder op de ontwikkeling van het kind. Daaruit blijkt dat vaders en moeders elkaar niet kunnen vervangen. Je hebt een moeder nodig om geboren en gezoogd te worden, om te leren
omgaan met je gevoelens door te praten en getroost te worden. Je leert veiligheid te ervaren in jezelf als het lastig wordt.
[7] Van je vader leer je daarnaast om met lef en onbevangenheid de samenleving in te stappen, avonturen aan te gaan en grenzen op te zoeken. Je leert veiligheid te ervaren in de buitenwereld en je leert om je agressie te reguleren. Deze twee invloeden - de mannelijke en de vrouwelijke - kunnen niet zonder elkaar. Als je alleen een vader of alleen een moeder hebt, krijg je niet alle bagage mee die je nodig hebt.
[8] Vaders en moeders hebben een meerwaarde ten opzichte van elkaar. Het
ongecontroleerde en vaak spannende spel van vaders heeft een pedagogische functie die niet onderschat zou mogen worden. Dat moeders dat vaak wat afremmen, is prima. Maar als
er geen samenspel is tussen die twee krachten, en er alleen maar de beschermende invloed van de moeder is - 'Kijk uit schat, niet zo hoog / hard / ver / diep / ruw / dicht bij het water' - krijg je bange kinderen en symbiotische relaties.
[9] Jeugdzorg zou in het belang van haar cliënten alles op alles moeten zetten om vaders te betrekken bij de aanpak van de problematiek van jongeren, ook of juist als de vader niet in beeld is. Maar daar is Jeugdzorg niet op toegerust. Als moeders het niet willen, gebeurt het niet, zeker als de vader geen ouderlijk gezag heeft. Want dan heeft de moeder überhaupt een veto.
[10] Gescheiden ouders zijn lastige materie voor jeugdhulpverleners. Als het enigszins kan, branden ze daar hun vingers niet aan. Aanpassingen in de wet, zoals het behoud van gezamenlijk gezag na de scheiding en de verplichting tot het opstellen van een
ouderschapsplan, maken dat jeugdhulpverleners in toenemende mate wel zullen moeten dealen met twee ouders.
[11] Maar als er geen sprake was van een huwelijk, wat steeds vaker voorkomt, heeft meestal alleen de moeder het gezag en in dat geval zal de vader er niet koste wat kost bij gehaald worden. Want het besef dat een vader essentieel is voor het welzijn van een kind, is nog geen gemeengoed in Nederland.
[12] Als de moeder tijdens het huwelijk niet heeft gewerkt, heeft ze na de scheiding toch recht op alimentatie. In die zin zou het ook zo moeten zijn dat een vader na een scheiding toch recht heeft op zorg voor zijn kinderen als hij tijdens het huwelijk geen huishoudelijke taken heeft uitgevoerd. Niet in de laatste plaats omdat het gezond is voor kinderen om een vader om zich heen te hebben.
[13] Als er standaard een 50/50-verdeling komt voor ouders na een scheiding, is er voor moeders geen reden meer om ruzie te maken. Dat komt de harmonie in de familie ten goede. En je zult zien dat ouders vervolgens zelf met de beste verdeling van zorg komen. Een gelijkwaardige positie van ouders na een scheiding is de enige manier om los te komen van de scheefgegroeide moedercultuur.
Irene Zwaan, de Volkskrant, 27 september 2013
Irene Zwaan is auteur van het boekDe afwezige vader bestaat niet(uitg. Bert Bakker)
1.
Vat het standpunt samen dat de auteur inneemt in alinea 1 en 2. Gebruik maximaal 60 woorden.
2.
Formuleer de hoofdgedachte van het tekstgedeelte van de alinea's 3 tot en met 5. Gebruik maximaal 25 woorden.
3.
Formuleer het onderzoeksresultaat dat in het tekstgedeelte van de alinea's 6 tot en met 8 beschreven wordt. Gebruik maximaal 40 woorden.
4. Meerkeuzevraag
Welke van de onderstaande samenvattingen geeft de gedachtegang in de alinea's 9 tot en met 14 het beste weer?
Als moeders niet willen dat een vader na de scheiding betrokken wordt bij de aanpak van de problematiek van jongeren, gebeurt dat ook niet, zeker als de vader geen ouderlijk gezag heeft. Daardoor zijn gescheiden ouders lastige materie voor
jeugdhulpverleners: zij hebben steeds alleen met de ouders afzonderlijk te maken, niet met beide ouders samen.
Jeugdzorg is niet toegerust op het betrekken van vaders bij de aanpak van de problematiek van jongeren, ook of juist als de vader niet in beeld is. Het besef dat een vader essentieel is voor het welzijn van een kind, is immers nog geen
gemeengoed in Nederland, met een scheefgegroeide moedercultuur tot gevolg.
Jeugdzorg zou vaders moeten betrekken bij de aanpak van de problematiek van haar jonge cliënten. Een vader is namelijk essentieel voor het welzijn van een kind. Een wettelijk geregelde gelijkwaardige positie van ouders na een scheiding is de enige manier om los te komen van de scheefgegroeide moedercultuur.
Vaders moeten na een scheiding recht krijgen op zorg voor hun kinderen, ook al hebben ze tijdens het huwelijk geen huishoudelijke taken uitgevoerd. Moeders die tijdens het huwelijk niet hebben gewerkt, hebben immers na een scheiding ook recht op alimentatie. Het betrekken van vaders bij de zorg voor hun kinderen zou het werk van Jeugdzorg enorm verlichten.
Over dit lesmateriaal
Colofon
Auteurs Ton van de van de Graaf Laatst gewijzigd 15 maart 2019 om 13:10
Licentie De Nederlandse Creative Commons 3.0 licentie waarbij de gebruiker het werk mag kopiëren, verspreiden en doorgeven en afgeleide werken mag maken onder de voorwaarde: Naamsvermelding, zie
http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/nl/.
Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie licentie.
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Leerniveaus VWO 6 Leerinhoud en
doelen Lezen van zakelijke teksten (Nederlands), Nederlands, Leesvaardigheid Eindgebruiker leerling/student
Studiebelasting 0 uur en 30 minuten
