5,5. Werkstuk door een scholier 2084 woorden 23 mei keer beoordeeld. Diabetes mellitus.

(1)

Werkstuk door een scholier 2084 woorden

23 mei 2001

5,5

157 keer beoordeeld

Vak Biologie

Diabetes mellitus.

De ziekte diabetes mellitus staat meer bekent staat onder de naam Suikerziekte. Deze ziekte heb je voor leven. De ziekte wordt alleen steeds erger. De naam suikerziekte is eigenlijk een verzamelnaam, want er bestaat bijvoorbeeld ook nog diabetes insipidus. Ik vind het daarom een beetje vreemd, waarom ze in het artikel uit de Margriet over suikerziekte hebben en vervolgens gaan ze het over 2 types hebben. Terwijl ze nog niet het onderscheid gemaakt hebben tussen diabetes mellitus en insipidus. Alle 2 de soorten diabetes kunnen ingedeeld worden onder stofwisselingsziekte en alleen diabetes mellitus onder een ziekte van klieren met inwendige afscheiding. Het verschil is dat de diabetes mellitus aan de eilandjes van

Langerhans ligt. Terwijl diabetes insipidus aan de hypofyse of aan een erfelijke afwijking aan de nieren ligt. Mellitus is afgeleid van het Latijnse woord honing en insipidus betekend smakeloos. Dit slaat op de geur van urine.

De rest van mijn werkstuk gaat verder over diabetes mellitus. Deze ziekte is de meest voorkomende stofwisselingsziekte en komt tegenwoordig steeds meer voor en vrouwen die in de hongerwinter van 1944/1945 zwanger waren hebben een verhoogde kans op diabetes.

Ongeveer 1,5% tot 2% van de wereldbevolking lijdt aan diabetes mellitus. In Nederland heeft ongeveer 1 op de 30 mensen diabetes mellitus. Dat is dus 3,3% en onder de 25 jaar heeft 1 op de 500 diabetes mellitus.

Alleen zijn er een heleboel mensen die niet worden behandeld, omdat in de meeste gevallen er een heel weinig tekort aan actieve insuline of er een niet sterk genoeg insuline is. De stof insuline wordt

aangemaakt door de al eerder genoemde eilandjes van Langerhans. Het woord insuline is afgeleid van het woord insula dat woord betekent namelijk eiland. De reden voor deze stijging is dat we door onze moderne technieken en gewoontes steeds minder afweerstoffen produceren en hebben. Diabetes mellitus is op onze chromosomen ook wel DNA genoemd vastgelegd. Alleen in welke mate en of het tot uiting komt is de vraag De ziekte en gevolgen kent men al eeuwen. Men wist vroeger wel dat het waarschijnlijk aan de alvleesklier lag of aan de door Langerhans ontdekte hormoonklier.

Dat het aan de eilandjes van Langerhans lag, die in de alvleesklier of ook wel pancreas genoemd lag, werd ongeveer 120 jaar geleden al sterk vermoedt. Zo ontdekten Mering en Minskowski, door bij enkele honden de alvleesklier te extirperen, dat deze honden dezelfde ziekteverschijnselen gingen vertonen als mensen hadden met diabetes mellitus. De oorzaak van diabetes mellitus is niet het niet meer of slecht functioneren van de alvleesklier. Zoals ik net al zei, zijn de eilandjes van Langerhans de oorzaak, die de naar hem genoemde hormoonklier al veel eerder had ontdekt. Dat het aan de eilandjes van Langerhans lag, werd ontdekt in 1922 door de Canadese onderzoekers Banting en Best. Die slaagden erin om insuline te bereiden van slachtvee. Ze hadden jaren nodig om zuivere insuline te bereiden, omdat andere stoffen

(2)

van de alvleesklier in insuline terechtkwamen en er om die reden dus geen zuivere insuline was. Na hun onderzoeken kwamen ze tot de conclusie dat de ziekte diabetes mellitus ontstond door een insuline tekort.

Er is ook nog een andere reden. Er kan namelijk ook een zwakkere insuline ontstaan.

Dit is ook de reden waarom ze in het artikel uit de Margriet over 2 verschillende types hebben geschreven.

Deze twee types kun je beschouwen als hoofdgroepen.

Type 1 ontstaat door een tekort aan actieve insuline. Dit type ontstaat bij jonge en slanke mensen en kan behandeld worden door insuline aan het bloed toe te voegen. Insuline spuiten wordt ook wel bijbolussen genoemd. Ook moet zich men aan strenge dieÁten houden. Dit is het type wat Banting en Best hadden ontdekt

Type 2 ontstaat door een te zwakke insuline. Of het werkt niet goed. Dit ontstaat vooral bij oudere mensen. Dit kan ook behandeld worden met strenge diëten en insuline toevoegen.

Insuline regelt koolhydraatstofwisseling en kan ook de vet stofwisseling regelen. Vandaar die naam mellitus. Wat eigenlijk honing betekent. De uitwerking van de 2 verschillende types heeft uiteindelijk dezelfde uitwerking op de koolhydraatstofwisseling. Type 1 heeft dus eigenlijk gewoon een grotere concentratie insuline dan type 2. Daarom is de ziekte diabetes mellitus erg moeilijk in de twee

verschillende types in te delen, omdat de twee verschillende types vaak een combinatie van de 2 types zijn. Die in elkaar over zijn gelopen.

Behalve dat je diabetes mellitus in 2 verschillende types in kan delen, kun je de ziekte ook zoals vele andere ziektes in fases in delen. Om precies te zijn zijn het er 3.

1. Prediabetes, ook wel potentiële of subklinische diabetes mellitus genoemd. In deze fase is de ziekte pas geleden ontstaan en is hij nog niet echt merkbaar en dus niet volledig ontwikkeld. Er is nog geen suiker in de urine aanwezig. De bloedsuikerspiegel is nog normaal en de glycosebelastingcurve (wat

glycosebelastingcurve is komt verderop in mijn werkstuk aan de orde) is normaal met de uitzondering als er adrenaline of andere hormonen uit de bijnierschors komt na een hevige schrik of andere omstandig heden zoals een ongeluk, zwangerschap of operatie.

2. Latente diabetes mellitus. Dat woord latente betekend verborgen. Deze fase is nog niet helemaal tot uiting gekomen. De suikerspiegel van de urine en van het bloed is soms nog normaal. Met uitzondering van de glycosebelastingcurve, want dat wijkt altijd af.

3. Manifeste diabetes mellitus. Dit is de zwaarste vorm. De bloedsuikerspiegel van het bloed is dan te afwijkend en de dat van de urine ook. Er kan ook vet in de urine terechtkomen. Het gevaarlijkste vet is aceton Dit is te merken aan een fruitluchtje aan de urine dit verschijnsel heet acidose. Wat dus afgeleid is van aceton. Maar kan ook chemisch aan worden getoond.

De ziekte diabetes mellitus kan soms hele grote gevolgen hebben. Diëten moeten heel erg streng gevolgd worden. Zo is zijn er mensen die overal en op de voorgeschreven tijd op de gram nauwkeurig moeten eten.

Anders kunnen ze zelfs in coma raken. Dat gebeurt als volgt. Diabetes mellitus heeft zoals al eerder gezegd te maken met een aantal afwijkende suikergehaltes. Omdat de insuline niet goed werkt wordt de bloedsuiker (glycose) niet optimaal omgezet tot warmte of bewegingsenergie en wordt er veel suiker verloren door de nieren. Dit kun je je voorstellen als een dijk. Als het water in de dijk te hoog komt te staan

(3)

dan zal hij overlopen. En het water komt vervolgens op het land. Het water is de suiker. De dijk is een nier en het land is de urineleider. Als hierbij de vetbalans verstoord wordt kan er vet in het bloed komen. Dit is hetgeen waar ik over had bij manfeste diabetes mellitus. Als die acidose optreed. Weet je zeker dat jou gehele stofwisseling verkeerd is. Als hierbij het bloedsuikergehalte ook te hoog is. (De getallen zijn op de volgende bladzijde te vinden.) Dan kan men in coma raken of de gehele bloedsomloop stort in elkaar er zijn nog veel meer gevolgen door diabetes.

Banale infecties: (furunculose) Infecties aan uitwendige geslachtsdelen of de anus.

Netvliesafwijkingen: (retinatopie) Dit is soms zo erg dat men bijna blind is, maar er zijn ook mensen die zulke grote afwijkingen hebben die niet met een bril zijn te verhelpen. Zo was er iemand bij Ook dat nog met een oogafwijking van -20.

Degeneratie van de bloedvatwand: hierbij kunnen ook bloedvaten totaal afgesloten worden, waardoor afsterving (gangreen) kan ontstaan. Dit kan leiden tot amputatie meestal van tenen en vingers. Het begint dan met zwarte plekjes op de tenen en de nagels gaan weg. Met de handen gaat het later maar wel op dezelfde manier en nog later kunnen ook totale voeten afsterven. Ook kunnen de bloedvatvernauwingen leiden tot hartstilstanden en hersenbloedingen.

Stijfheid, moeheid en pijn: Dit komt door onstekingachtige afwijkingen van de perifere zenuwen (polyneuropathie).

Impotentie: Dit is ook een geval van bloedvat vernauwingen, maar ook in combinatie met de verslechtering van de zenuwen.

longtuberculose: Dit komt door de grotere gevoeligheid voor infecties.

Er zijn buiten deze ziektes, afwijkingen en infecties die gemakkelijker ontstaan, zijn er ook nog 3 complicaties.

1 Coma diabeticum: dit is een coma die ontstaat bij een plotseling tekort aan insuline bij mensen die aan diabetes lijden. Dit is een alarmerende toestand en dit is te behandelen met een insuline injectie.

2 Hypoglycaemische shock: meestal wordt gezegd hypo. Bij deze shock is er te weinig suiker in het bloed.

Dit komt omdat de patiënt niet gegeten heeft of niet op de goede tijd, of hij heeft plotseling te veel opname van insuline. Ook kan meer lichaamsbeweging dan normaal, een oorzaak zijn van de

hypoglycaemische shock. Aan de volgende kenmerken is te merken dat iemand een hypoglycaemische shock heeft. Dit zijn zweten, bleekheid, slecht zien, beven, duizeligheid, moeheid, wisselend humeur, honger en hoofdpijn. De verschijnselen kunnen bij elk individu verschillen, maar zelfs bij hetzelfde individu kan het van keer tot keer verschillen Dit is door simpel iets zoet te eten of te drinken, cola, sinas

suikerwater. Verliest de diabeet zijn bewustzijn is spuiten met een suikeroplossing een manier om er van af te komen. Er is echter ook een speciaal hormoonpreparaat genaamd GlucaGen. Dit spuitje is op recept verkrijgbaar. Het is van het merk Novo Nordik Farma b.v.

3 Hyperglykemische shock: meestal wordt gezegd hyper. Dit is eigenlijk het tegenovergestelde van de hypoglycaemische shock. De bloedsuiker is dan meer dan 10 mmol. De mensen die dit probleem krijgen hebben meestal diabetes mellitus type 2. Die "te lang" op een dieet of een tablettentherapie blijven staan De kenmerken zijn moeheid, slaperigheid, vaak plassen, dorst en een droge tong. Dit probleem wordt meestal toegewijd aan de leeftijd. Al is deze toewijding helemaal fout. Ook is het een probleem die soms

(4)

niet als een echt probleem gezien wordt. Dit komt ook vaak doordat de ziekteverschijnselen niet zo erg zijn. De meeste mensen vinden zichzelf dan zo zeurderig. Later kunnen erg veel ergere problemen komen zoals blindheid, nierziekte, gevoelloosheid, pijn in de voeten en een verhoogde kans op hart- en

vaatziekten.

De hoeveelheid suiker in de urine wordt aangegeven in een aantal milligram %.

De berekening is als volgt van deze vreemde eenheid is als volgt. De suiker in de urine wordt berekend door het gemiddelde percentage om te slaan over de totale hoeveelheid urine per etmaal. Voorbeeld:

totale hoeveelheid urine 2000cc (2 liter) met een suikergehalte van 2% dat wil zeggen 40 gram. 1 Liter wordt namelijk beschouwd als 1 kilo. Volgens een grove vuistregel is 1 eenheid insuline in staat om 2 gram suiker uit de urine te laten verdwijnen. Dus eigenlijk in het lichaam om te zetten in beweging en warmte.

Om al de suiker uit de urine te halen zijn er dus 20 eenheden insuline nodig.

Bloedsuikercurve/suiker in de urine Uitstekend:

Bloedsuiker als men nuchter is 130 mg%

1 uur na het eten 170 mg%

Suiker in de urine van 24 uur is negatief.

Goed:

Suiker in de urine van 24 uur is maximaal 5 gram

Voldoende:

Onvoldoende:

Slecht:

Nog hogere getallen, sterke schommelingen in het bloedsuikergehalte, neiging Tot vorming van aceton en geregelde insuline shocks.

(5)

In het bloed werkt men met mmol. Er wordt 1 druppel bloed in een apparaat gedaan. Dat apparaat is ongeveer de grote van een hand. Het apparaat geeft de hoeveelheid bloedsuiker in procenten weer.

Als er te veel suiker in het bloed zit wordt er insuline toe gevoegd. Er moet meestal 4 keer per dag geprikt worden, tegenwoordig is dat de meest gekozen prikmethode, omdat dit het meest natuurlijke is. Vroeger werd voor het gemak meestal maar 1 keer per dag gespoten. De hoeveelheid insuline is verschillend van de ernst van de ziekte. Er echter uit verschillende soorten insuline gekozen worden

Insuline kan op verschillende plekken van het lichaam ingespoten worden. Billen, bovenbeen, buik en het boven arm. Wat wel belangrijk is, is de regel:" Dezelfde tijd van de dag, dezelfde plek".

Voor diabetes patiënten zijn behalve de folders van Het Diabetes fonds met als kenmerk de ijsvogel, ook bladen: Journaal en Bloedsuiker<10.