• No results found

VRAGEN OVER DEFENSIE

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "VRAGEN OVER DEFENSIE "

Copied!
8
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

VRIJBEID EN

DEMOCRATIE

Zaterd•g 11 Nov. '1950 Ho. 134

VRAGEN OVER DEFENSIE

pag. 3

W EEK B L A D V A N DE V 0 L K S P A R TIJ V 0 0 R V R IJ HE I D EN D E M 0 C R A TIE

MOMENT-OPNAME

D e Nederlandse schilder Ouborg. die o o k begrijpelijke en gevoelige schil- . derijen in zijn leven heeft opgebracht, pro- duceerde onlangs met zijn tekening van vader en zoon een aberratie, die verontwaardiging wekte.

Wanneer men deze schilder de opdracht zou geven .- en hij zou deze willen aan- vaarden .- in een gelijksoortige tekening het huidige politieke wereldbeeld te schetsen.

zou het zeer de vraag zijn, of men een der ..

gelijke productie nog een aberratie zou mo.- gen noemen. Een reusachtige combinatie im.- mers van vader en zoon, vriend en vijand, ideologie en religie, held en bloodaard, Oost en West, democraat en socialist, blank en bruin of geel of zwart, oorlog en vrede, rea ..

list en idealist, macht en recht, gevoels .. en verstandsmens, dictatuur en volkssouvereini.- teit, zeloot en liberaal. Kaïn en Abel, ja zelfs vriend en vriend, zulk een reusachtige com~

binatie, samengesteld in de onbegrijpelijke visioenaire lijnen eens Ouborgs, zou wellicht de huidige wereldwerkelijkheid meer nabij ..

komen dan welke andere uitbeelding ook.

Hiermede zou echter thans alleen bewezen worden, dat niet de schilder aberreert, doch·

wel de wereld bezig is te aliëneren.

Dit is een ernstige zaak. En hiermede wor~

de alleen gezegd, dat wij in onze Partij goed doen, het hoofd koud en het verstand paraat te houden.

::: :::

...

·A Is er iets duidelijk schijnt, dan is het wel.

dat de wereld op drift is en dat Neder ..

land's enige kracht nog is die van het nor ..

male hersenvermogen en de doorgevoerde zelfbeheersing. Tegen die achtergrond van chaotische verhoudingen, ontwikkelingen en gebeurtenissen is het vóór alles Nederlands taak, het hoofd boven water te houden, vol ..

kenrechtelijk, nationaal. economisch en finan~

cieel.

Doch ook moreel!

Eenvoudig is dit niet. Dit komt thans wel in drie opzichten acuut naar voren, nl. met betrekking tot Nieuw .. Guinea, Ambon en de Nederlanders in Indonesië.

Het Ambon .. vraagstuk, dat door de Unci aan de Veiligheidsraad was voorgelegd met het verzoek de autoriteit der Unci te willen steunen, is .- gelijk uit de persberichten der afgelopen week bleek .- doodgelopen in het moeras der opzettelijke inertie van de Raad, die de veili-gheid der Zuid~Molukkers niet .telt.

Het Nieuw~Guinea~vraagstuk ligt nog steeds niet op het internationale vlak in de zin van vertroebeld te zijn door positief of negatief handelen van de Veiligheidsraad.

Er is thans een Indonesische parlementaire missie in ons land, welker eerste optreden weinig gelukkig is geweest, en binnenkort zal het vraagstuk in een Ministers~conferentie

op Unie .. niveau worden besproken.

En het vraagstuk der Nederlanders in In~

donesië is en wordt nog steeds van Indonesi~

sche zijde met de beide vorige vraagstukken in verband gebracht onder de druk van de aldoor in macht en vastberadenheid groeien~

de extremistische krachten in de Republiek Indonesia.

I Mr. G. VONK door I

Het essentiële verloop tot dusver van de~

ze drie thans acute vraagstukken kan onomstotelijk aanleiding geven tot bezwaren en zelfs verontwaardiging van Nederlandse zijde en geeft daartoe ook vrijwel algemeen

·aanleiding.

Noch ontkend noch miskend kan worden, . dat de Veiligheidsraad met betrekking tot de strijd der Zuid .. Molukken handelt tegen de aard en de strekking in van het Handvest der Verenigde Volken.

Evenmin kan genegeerd worden, dat het leven en welzijn der Nederlanders in lndone~

sië op onoirbare wijze afhankelijk dreigt te , worden gesteld van het al dan niet afstaan

van Nieuw .. Guinea.

En nog minder kan worden voorbijgezien, -dat zowel het een als het ander .- zacht ge ..

zegd .- niet in overeenstemming is met de ter Ronde Tafel Conferentie vrijwillig en eenstemmig gesloten overeenkomsten.

Reden te over voor verontwaardiging van Nederlandse zijde.

Kolder

, V orige week werd ons land een nieuwe zich noemende .,uiterst rechtse vereniging" on- der de naam: ,.Nederlandse Concentratie" rijker.

In een oprichtingsvergadering, die de nieuwbak- • ken organisatie te Utrecht hield, betoogde men met klem, dat men niet fascistisch was. Integen- deel, men verklaarde ,.zelfs" tegen het fascisme te zijn gekant. Wij .vragen ons evenwel af, waar- om met nadruk moest worden verklaard, dat men niet tot de fascisten wenste te worden gerekend.

Immers, indien men daarvan zo overtuigd is, be- hoeft men zich toch niet van tevoren te veront- schuldigen. Men schrok blijkbaar van de eigen woorden, waaruit men o.m. kon vernemen, dat

"Nederland geen fut meer heeft", ,.men zich kant tegen de West-Europese Federatie", ,.men niet be- reid is de zelfstandigheid te verkopen tegen een bord linzensoèp", ,.de groot-Nederlandse gedachte wordt voorgestaan" en dergelijks fraais meer.

Voorts werd president Truman nog als ,.smiling Harry" betiteld. Deze groep wil niet fascistisch zijn, noch een nieuwe politieke beweging vormen.

Wat men dan wel wil? Kankeren, platweg kan- keren op een niveau, dat zich beneden elk peil beweJgt. Waarlijk, ons volk heeft aan dergelijke ,.concentraties" geen behoefte. De herèn deden dan ook beter hun tijd en activiteit niet te vermorsen, doch deze in dienst te stellen van betere en be- langrijker dingen. De bestaande politieke partijen bieden waarlijk gelegenheid genoeg om ook de ontevredenheid in goede banen te leiden en deze ontevredenheid politieke uitdrukkingskracht te verlenen op een wijze, waarmede het landsbelang is gebaat. Aan ongemotiveerde, afbrekende cri- tiek hebben wij waarlijk - zeker niet in deze ernstige tijden - niet de minste behoefte.

Democratisch (I)

1 n haar Memorie van Antwoord aan de Twee- de Kamer over de algemene beschouwing Rijksbegroting zegt de regering enige interes- sante dingen omtrEnt de inhoud van het commu- nistische dagblad ,.De vVaarhcid". Volkomen te- recht verklaart zJ o.m., dat ;:;ij zich vooralsnog wenst te beperken tot een nauwlettend gadeslaaa

Men bedenke echter: tegen de chaotische achtergrond van het gehele wereld

4

beeld, dit is in wezen de achtergrond van de strijd met elk middel tegen een opnieuw drei~

gende wereldoorlog en voor het behoud van de wereldorde, tevens reden te over voor ver~

stand~lijke bedachtzaamheid en zelfbeheer

4

sing.

Onze Partij draagt ten deze nog steed!'!

grote verantwoordelijkheid, want de over~

dracht der souvereiniteit over Nieuw~Guinea

kan grondwettelijk wederom slechts plaats hebben met een tweederden .. meerderheid der Staten Generaal. In het onverhoopte geval, dat de socialisten en katholieken van zins mochten worden, de souvereiniteit over Nieuw Guinea toch over te dragen, zullen de stemmen van onze fracties wellicht de door~

slag hebben te geven.

Bij de argumenten tegen deze souvereini~

teitsoverdracht onzerzijds, uiteengezet in een vroeger artikel, is thans nog gekomen het argument, dat het optreden tegen alle inter~

nationale recht in op Ambon het moreel prak~

tisch onmogelijk maakt, de Papoea~bevolking

aan eventuël~ 11itroeiing bloot te st~l

1

en. want hetschijnt wel vast te staan, dat deze Mela ..

netische bevolking zich te weer ::al stellen tegen een Indonesische overheersing.

Nederland zal dan wellicht ten deze in de wereld alleen staan. Met het oog op de Ouborgse visie op deze wereld is er dan poli~

tiek vermoedelijk meer vóór dan tegen dit isolement op te merken.

van de ontwikkeling dier inhoud. De sterke te·

ruggang van de lezerskring van ,.De Waa1·heicl"

sinds de eerste tijd na de oorlog, is een teken van het genezingsproces, dat zich zonder dwang heeft voltrokken, aldus is de regering van oor-

deel. Hiermede heeft

~i

ongetwijfeld de sp\jker op de kop geslagen en haar beleid in deze is wel een bewijs, dat, ofschoon de democratie zich in- derdaad moet beschermen tegen haar belagers, deze bescherming niet vroegtijdig op een te felle wijze moet worden aangepakt. De democratie zelf is in haar wezen een waarborg. dat ondemo- cratische gedragingen in haar gelederen zich automatisch wreken. De resultaten van een der- gelijk genezingsproces, zijn belangrUker dan ·welk scherp verbod ook

Democratisch (11)

E r kunnen. zich in een democratische ge- meenschap aanvallen van binnen uit voor- doen, die met krachtige hand moeten worden bestreden. Dit is eeR plicht tot zelfbehoud. Van dergelijke middelen wordt slechts in het uiten:•, g-eval gebruik gemaakt, nadat de nodige, vaak langdurige lankmoedigheid aan de dag is gelegd.

Zulk een geval doet zich in ons land thans voor in Finsterwolde, waar de communistische raads- meerderheid sedert geruime tijd een wanbeheer voert. Een wanbeheer, dat zich niet alleen uit in een grove verwaarlozing van de gemeentezah:en, doch ook in persoonlijke scherpe aanvallen tegen democratische ambtenaren dier gemeente en de burgemeester. Het is niet alleen volkomen be·

gr~ipelijk,

dat de regering in deze thans ingrijpt, het is tevens haar plicht. De communistische raadsmeerderheid in Finsterwalde heeft lang ge- noeg de tijd gehad om haar goede wil te tonen om zich aan de regels van het

sp~l

te houden.

Zij heeft de democratische rechten echter mis- bruikt en haar plichten verzaakt.

In zulk een geval is ingrijpen noodzakelijk en

ieder democraat zal van het ingrijpen der rege-

ring dan ook met vold0€.ning hebben kennis geno-

men, in zoverre, • dat er een einde komt aan het

omhalsbrengen van de democratie, die het gevolg

kan zijn, indien de democratische rechten met

voeten worden getreden.

(2)

ftlllllliD Dl DICIIOOBA'I'IIS 11 NOVIIMBmt Uilt - PAG. J

*41htUWUi4iJflliif flit•en

Fiscaal debat werd voortgezet

Een verlate begroting in de Eerste Kamer

Toen de Tweede Kamer op Donderdag 26 October weder bijeen- kwam, bleek een week van overleg tussen de vaste commissie voor de belastingen uit de Kamer en minister Lieftinck, don toch tot overeenstemming in de vorm van een "fiscaal compromis" te heb- ben geleid. Het kwam, kort gezegd, hierop ,neer, dot de ntinister zida toch nog bereid had verklaard de "middelbare" inkomens, over- eenkomstig het verlangen van de Kamermeerderheid, in sterker mate verlichting te geven dan in het oorspronkelijke Regeringsontwerp was voorzien. De deskundige ambtenoren van het Departement hadden daarvoor nu echter een fiscaal-technisch juister tabel ont- worpen dan het amendement-Lucos inhield. En de totale kosten van deze verlichting (waarbij overeenkomstig een voorstel van de heer Hofstro ook aan de "voet" van de tabel nog een verdere ver- lichting voor de laagste inkomens was geïncorporeerd), welke f 31 millioen bedroegen, zouden door compenserende verhogingen elders - en wel in de omzetbelasting - moèten worden gevonden.

bakkers werd aldus reeds een gedeel- telijk succes bereikt door het verval- len van de plaatsing van bisetlit, koek- jes, gebak, e.d. in het tussentarief en door de vrijsteUing Yan de omzetbe- lasting voor boe~n ift de kleinhan- del.

E en politiek spel bedreef de heer Hofstra (Arb.) door zijn

amen~

dement om de reeds zeer matige ver- lichting van de inkomstenbelasting voor de hoge inkomens nog geringer te doen zijn en zelfs geheel te laten vervallen, met de bedoeling om het aldus mogelijk te maken, de verho- ging van het percentage voor dien- sten te voorkomen. Hoe politiek dit spelletje was blijkt wel uit het feit, dat hij deze redenering volgde: Als gij, Kamermeerderheid, dat niet wilt, weet de middenstander dus, waaraan hij deze verhoging van diensten te danken heeft.

D at wil dus zeggen, dat die toe~

eigenlijk wel wat dwaze drel- ging van een Kabinetscrisis naar aan- leiding van deze aang~legenheid nu dus verdwenen was, maar het wil be- slist niet zeggen, dat nu alles bo- tertje tot de (fiscale) boom was ge- worden.

Dit laatste geldt met name voor de verhouding tussen onze V.V.D.-fractie en minister Lieftinck. Wij hebben de vorige week reeds vermeld, hoe de heer 0 u d, die zich verzette tegen dit voortdurend werken onder de zweep ener Kabinetscrisis, daarbij tevens reeds vaststelde, dat hij en zijn frac- tiegenoten zich niet in het minst bij voorbaat wensten te binden aan mo- gelijke compensaties, die belasting- verhogingen elders ten gevolge zou·

den· hebben. Compensatie zou immers óók - en beter -

kunn~n

worden gevonden in: b e z u in i.g ing.

H et kan met het oog op de ont- wikkeling van de politieke ver- houdingen in de naaste toekomst wel-.

licht zijn nut hebben om nadrukke, lijk te stipuleren, dat ·de heer Rit- m eest er, die voor onze fractie in de vaste commissie voor de belastin- gen zitting heeft, zowel in die com- missie als bij de verdere openbare behandeling aan die gedachte - dus dat men compensatie nu maar eens in bezuiniging of in het voorlopig ach- terweg laten van nieuw geprojecteer- de uitgaven moet zoeken - .beeft vastgehouden.

De V.V.D.-fractie is met de verdere verlichting van de belastingdruk op de middelbare en op de laagste inko- mens gaarne accóord gegaan, maar :lij heeft zich, evenals trouwens de anti-

revolutionairen, gekeerd t e g e n de compenserende verhogingen in de sfeer van de omzetbelasting - met één uitzondering.

D ie ene uitzondering vormde het openen van de mogelijkheid tot verhoging van de omzetbelasting op bepaalde ingevoerde artikelen (de z.g.

invoerbelasting), welke verhoging feitelijk los van de compensatie-kwes- tie moet worden gezien. Het is zo, dat, in verband met het voor de heffing van omzetbelasting geldende cascade- stelsel, waarbij ook leveringen van grondstoffen en halffabrikaten aan de belasting zijn onderworpen, de be- staande heffing van invoerbelasting op ingevoerde artikelen veelal lager is dan de belastingdruk, welke de om- zetbelasting op binnenlandse goede- ren legt. Dit betekent dus een zwaar- dere druk op de binnenlandse goe- deren tegenover de buitenlandse. Her- haaldelijk komen daarover klachten uit het bedrijfsleven. De bij de vijfde nota van wijzigingen (verschenen na het nadere overleg met de Kamer- commissie) op dit punt voorgestelde bepalingen hadden nu ten doel de mo- gelijkheid te scheppen, aan de ach- terstelling van het Nederlandse be-

drijfsleven in dit opzicht een einde te maken en de heer Ritmeester kon dan ook terecht aan de minister vragen:

waarom komt gij eigenlijk eerst op het laatste ogenblik met dit voor-

stel? Zelfs de hem geestverwante minis-

ter wees echter op de sociale en eco- nomische bezwaren van een niet enigszins tegemoet komen aan de enorme druk op de hoge inkomens.

Het amendement verkreeg dan ook alleen de stemmen van de socialisten en communisten.

* • *

Z oals reeds gezegd, met uitzonde- ring van dit ene, zeer bijzon- dere geval, keerde de heer Ritmees- ter zich tegen iedere verdere, com- penserende belastingverhoging. En daarvoor was temeer reden, waar de opneming van allerlei nieuwe arti- kelen in het "weeldetarief" van 15%

of in het z.g. "tussentarief" van 6%

en de verhoging van de omzetbelas- ting op ,,diensten" van 3 op 4% weer een zwaarder druk op de handeldrij- vende middenstand zou betekenen.

Ook de V.V.D. is tegen verhoging van de omzetbelasting op d4ensten, maar zij wenst daarvoor geen ver- zwaring elders te aanvaarden.

Het debat over het gehele complex van fiscale ontwerpen kwam ~ok de vorige week nog niet ten einde en zou nu deZe week weao worden voort- gezet.

Ook de heer Co r nelis sen liet, als middenstandsexpert, hier namens onze :tfactie nog een krachtige waar- schuwing horen. Ook hij wees op de noodzaak, het in bezuinigingen te zoeken. Hij noemde in dit verband de Spaarraad en de door deze uitge- geven "Spaarpost".

D e behandeling van de begrotin- gen voor Unie-aangelegenheden en Overzeese Rijksdelen voor Ul50 in de Eerste Kamer ~af prof. M o I e • na ar en de meeste sprekers gelegen.

heid hun afkeuring en verontwaardi- ging uit te spreken over de, wij mo- gen wel zeggen: hoogst vrijmoedige Onze fractie steunde dan ook alle

amendementen, die zich tegen deze verhogingen van de omzetbelasting richtten. Voor de bakkers en banket-

0 KDeze burger vindt het vooruitucht heer- lijk, dat hij van overheids- wege een melkman krijgt toegewezen misschien en hij hoopt nu maar dat de Staat zo goed en zo vrien- delijk zal zijn hem ook

~ t

0 t

Q f

een lijfgarde van groente- man, visboer en kolenknaap toe te wijzen;. een lij/bakker, een eigen slager en een privé-ontbijtkoek-leverancier.

Daar mag het dan niet bij blijven, Vader Staat; ge moet die garde dan ook in mooie, eigen uniformen steken, ieder met eigen kengetal op de kraag, opdat deze, en iedere andere, burger wete dat hij met zijn eigen lijf- eigene van doen heeft, wanneer hij de fles, de mand en de zak aanneemt.

Dit alles is heerlijk.

Nietwaar, waar zouden wij heengaan, wanneer wij, om- dat de melk zuur, de vis bedorven, de koek oud en de kooltjes onbrandbaar blijken - zó maar van leverancier zouden kunnen veranderen?

Dit ware immers een hoog-kapitalistische uitwas? En een melkboer is een even vrije burger als deze burger - en géén slaaf, die door vele handen mag gaan.

Ik vind dat de overheid niet ver genoeg gaat.

Dat ik, kapitalist~ mijn koekebakker niet zelf en naa1·

willekeur kiezen mag, is niet anders dan natuurlijk in dit leven dat in handen van de Staat ligt. Maar dit is mij

toch nog te negatief. ,

Positief en nóg verkieslijker ware een regeling, waarb\1 de visboer en de bakker, de slager, de kolenman en de melkschalk aanwijzen wie z ij te bedienen verkiezen.

Dat w ij, de burgerdienaren van de Staat, op onze sjako het nummer mogen dragen dat ons indeelt bij het regi- ment, waarvan de melkboer de eerstaanwezende com- mandant-te-paard-en-met-de-zwaarden is.

Eerst dàn zal deze burger gerust zijn op een redelijke·

en zinrijke ontwikkeling dezer maatschappij.

Eerst dàn zal hij zonder schaamte en schroom, recht in de ogen durven kijken van de groenteboer, divisie commandant, chef-instructeur en meester van leven en dood van

DEZE BURGER.

uitlatingen van de heer Yamin, lid van de parlementaire delegatie uit In•

donesië, bij :lijn aankomst op Schip- hol, met betrekking tot Nieuw-Gui- nea. Gelukkig is hier nu eens onmid- dellijk officieel op gereageerd en prof.

Molenaar prees dit als een waardig antwoord van Nederlandse zijde.

Minister Van Maarseveen had in zijn Memorie van Antwoord medege- d,eeld, dat voor de overdracht v_an d~

torpedobootjager "Tjerk H1ddes geen andere dan zakelijke voorwaar- den waren gesteld", maar in het licht van de gebeurtenissen op Ambon was onze woordvoerder van mening, dat tot die overdracht n iet mocht wor•

den overgegaan. Prof. Molenaar ach~­

te dit een zeer ernstige zaak en ze1:

Als ik de minister was, zou ik liever aftreden, dan daar de verantwoordeo- lijkheid voor te aanvaarden.

W einig goede woorden had de l_l~er

Molenaar ook voor de Ve1ltg·

heidsraad, die A m b o n in de steek Iaat en ons in de kou" laat staan.

Tenslotte: ~rof. Molenaar wil~e dit maal bij zijn algemene beschouwmgen niet meer te zeer in het verleden te- ruggaan. Hij achtte het echter g~, er nogmaals op te wijzen, dat ~~~n fractie slechts in een dwangpos1t1e, waarbij een negatief besluit nog ernstiger gevolgen zou hebben_ ~eh_ad, vóór de vervroegde souveremltelts- overdracht had gestemd, maar dat zulks niet in het minst inhield . een goedkeuring van 's ministers bele1d in

deze. . d

Datzelfde is, toen deze zaak m e Kamers aan de orde w~, door . onze fracties wel heel duideliJk en mtvoe- rig toegelicht, maar het kan geen kwaad, ter voorkoming van legenden, daar nu en dan nog eens aan te her•

inneren! A.

Alleen voor de

Galer~j

(Ingezonden)

W ij leven in een tijd, waarin werkgevers en werknemera trachten samen te werken om het beste voor ons land te bereiken en deze samenwerking is o.m. de basis voor een eventueel succes der -~

mende PubUekrechtelijke Bedrvfs- organisatie. Men mag inderdaad con- stateren dat bovengenoemde samen·

werking.door de leidende figuren der arbeidersbeweging (ook het N.V.V.) in 't alo-erneen serieus wordt opge·

vat. Op "1 November luisterend naai' het Jubileum-programma van de VARA moest ik evenwel met veront;- waardiging constateren, dat de let•

dende figuren dier Omroep wel heel weinig begrip tonen voor hun taak, die samenwerking te stimuleren. Ik kan mij voorstellen dat bij een Ju~.i­

leum iets verteld wordt over de st~!Jd die werd gevoerd om de Vereniging een goede positie te doen ver?veren, maar een programma waarm d~r­

mate onomwonden de klassestrijd werd geroemd en gepropageer~! werpt een schril licht op de werkehJke be·

doelingen van die partij, die zegt in zoveel opzichten van de vroegere S.D.A.P. te verschillen (of zit dit v~r­

schil alleen in de term "per~onal~s­

tisch" socialisme, die eigenliJk me- mand begrijpt?)

Pour la galerie" moet de P.v.d.A.

~~~ doen, maar. dat 't alleen voor deze "galerie" was, dat deze uitzen- ding was georganiseerd ( 't zou at erg genoeg zijn) wil er bij mij niet in.

Den Haag. Mr. F. PORTHEINE.

(3)

VAN

Vragen over Defensie (I) H et Voorlopig Verslag op de Oorlogsbegroting

1951 bevat een groot aantal vragen, gericht tol de minister.

Dit is inderdaad de beste wijze om voor talloze zaken, welke nimmer bev:t;ed.igend werden ver- klaard of belicht, tot die duidelijke verklaring en b<'lichting te komen.

Het zou de nieuwe bewindsman sieren indien hij daarin slaagde, maar het mag

oo~

van de Volks- vertegenwoordiging worden verwacht dat niet met minder wordt genoegen genomen.

Die vragen zijn grotendeels al in pers en perio- diek naar buiten gebracht.

Js het, aldus de eerste vraag, welke ons van bE'lang lijkt, b.v. de bedoeling, ®t er naast de op te bouwen Atlantische-Europese àivisies nog mi- litaire groeperingen komen "voor enkele taken van nationaal karakter"? Het zou, aldus de toe- lichting, zeer worden gewaardeerd, wanneer de minister nauwkeurig (wij spatiëren - m.w.) aangeeft aan welke "bijzaken" buiten het Noord- Atlantisch Pact hij voor het leger heeft gedacht.

Dit is een van de hoofdzaken - en reeds bij de behandeling van deze begroting dient duidelijk te worden aangegeven wat onze defensie, behoudens de 4 à 6 divisies <want dat zal wel het desidera- tum worden) dringend nodig heeft voor:

a. tactische luchtmacht en lv.chtafweer;

b. het tegengaan van luchtlandingen;

c. het handhaven van orde en rust (5e colonne);

d. "burgerlijke" verdediging tegen lucht- en ander gevaar;

e. kustverdediging.

Want indien de minister dit niet categorisch en duidelijk omlijnd kan aangeven, blijft "de ge- meenschappelijke opbouw der defensie" immers volkomen denkbeeldig?

'Vragen over Defensie (liJ H oeveel en wat voor (wie is verantwoordelijk

voor het Nederlands, waarin dit voorlopig verslag werd vervat?) troepen zullen naar Duits- land gaan en waar worden zij gelegerd en ge- oefend?

Zijn reeds stappen gedaan om het gesuggereerde efficiency-onderzoek op het Hoofdkwartier van de Generale Staf in te stellen? (wij vestigen .er nog- maals de aandacht op dat dit Hoofdkwartier niet alleen KAN maar MOET worden ingekrompen tot 112 à 1/3 van zijn sterkte • m.w.).

Waar blijft het duidelijke schema voor de op- bouw van ministerie en hogere legerleiding bene- vens het bewijs dat die opzet efficiënt is?

Keert de Adjudant Generaal naast de directeur personeel toch weer terug?

Wordt de regeling voor de mobilisatie-slacht·

offers niet te krenterig toegepast?

Waarom worden thans nog" kolonelsfuncties ge- schapen; zoals bijv. die van garnizoenscommandant te Rotterdam? Waarom kan dit commando niet worden opgedragen aan de commandant mariniers?

Waarom wacht in Harderwijk een hoofdofficier met de kolonelsrang al maandenlang op w e r k?

Waarom zijn de werkzaamheden van het afwik- kelingsbureau van de OD. nog niet beëindigd?

Vragen over Defensie (111) W aarom moet de secretaris van de chet van de

staf van de chefs van staven een generaal sijn?

Waarom zijn 2 gepensionneerde generaals en 2 dito kolonels de enige geschikte krachten om lei·

dlnt;t te geven aan de sectie krijgsgeschiedenis van de generale staf en bij het legermuseum?

Waarom zijn de bedragen voor burgerlijk en militair personeel bij het Ministerie hoger dan in 1950, terwijl de administratie geenszins vlot loopt - "vaak moet men maanden wachten op antwoord, anderzijds zijn commandanten niet in staat zich voldoende aan de troep te wijden, omdat zij bedol- ven worden onder lawines van stencils, die alle met spoed moeten worden beantwoord?

Welke waren de kosten verbonden aan de deta- chering van een off. v. d. gen. staf gedurende 3 maanden in Zwitserland om het Zwitserse leger- gysteem te bestuderen, hoe hoog was zijn toelage en hoe verhoudt die zich tot andere ambtelijke toe- lagen in analoge gevallen?

Kan dienstneming bij de Nationale Reserve niet verplichtend worden gesteld voor be- paalde categorieën, b.v. voor hen. die vrij:

stelling verkregen als gewoon dienstplichtige?

Kan de Legerfilmdienst ("die niet veel om het lijf heeft en niet veel werk meer schijnt te heb- ben") niet worden opgeheven?

Hoever zijn de voorbereidingen tot samensmel·

tlng der militaire voorlichtingsdiensten, die zeer goed kunnen samengaan, gevorderd?

Wij laten het hierbij.

Onze lezers zullen uit deze vragen bemerken dat de 9 verslaggevers antwoord verlangen op vele vragen, welke in ons blad ook reeds werden ge- steld.

Zij zullen met ons zeer benieuwd zijn naar het antwoord en vooral het g e h a 1 t e van het ant- woord van de minister.

WEEK TOT WEEK

En zij zullen tenslotte met ons de verslaggevers dankbaar zijn dat zij in het Voorl. Versl. over Hfdst. VIII B (Marine) duidelijk en uitvoerig hun oordeel gaven over de wijze, waarop de uitvinder van het Schnorkelapparaat, kapt. lt. t. z. tit. J. J.

Wichers, werd "beloond", en dat zij, en alweer vol- komen duidelijk, de wenselijkheid van een "vol- ledig en objectief onderzoek" hebben uitgespro- ken.

De staatssecretarissen

D e benoeming van vice-admiraal Moorman tot Staatssecretaris van Oorlog heeft reeds aan- leiding gegeven tot de nodige commentaren. Van verschillende kanten is reeds. het bezwaar naar voren gekomen, dat een zee-officier als Staats- secretaris van Oorlog zal optreden. Daarnaast komt het bezwaar, dat nog klemmender is; dat de com- binaties van de functies van Staatssecretaris van Marine en Staatssecretaris van Oorlog in één hand te veel is en te zware eisen stelt (al was het al- leen maar physiek) aan één functionaris. Hoe zal vice-admiraal Moorman zijn dag verdelen; wan- neer zal hij zitten aan het Lange Voorhout voor marinezaken, wanneer op het Plein voor land- macht- en luchtstrijdkrachten-zaken?

Bij de laatste defensie debatten in de Tweede Kamer is duidelijk de wens van de Kamer naar voren gekomen, dat behalve een Staatssecretaris van Oorlog en een Staatssecretaris van Marine, er in verband met de zeer vele taken, die nog open liggen op het terrein van de defensie, er ook een Staatssecretaris van de Luchtmacht zou komen.

Dus ill totaal drie Staatssecretarissen. Nu is men in de Regering tot een ander en naar onze me- ning minder gelukkig denkbeeld gekomen om de functies van Staatssecretaris van Oorlog en Staatssecretaris van Marine in één hand te bren- gen. Daarnaast komt dan nog het gerucht, waaraan o.m. de Haagsche Post en De Telegraaf reeds uiting hebben gegeven, dat het socialistische lid van de Tweede Kamer, de heer Evert Vermeer, die in de P.v.d.A. als deskundige geldt op het ter- rein van de defensie, benoemd zou worden tot Staatssecretaris van de Luchtmacht. Wij weten niet, of dit waar is en evenmin of dit gerucht gevolgd zal worden door een feit. Wel weten wij, dat dit gerucht reeds meer dan een jaar gaat, waarbij soms ook aan de heer Vermeer is toegedacht de functie van Staatssecretaris voor de Binnenlandse Veiligheid, die dan onde~;, de minister·president en·

het Ministerie van Algemene Zaken zou komen te staan.

Maar wij willen reeds bij voorbaat verklaren, dat wij tegen een benoeming van de heer Vermeer buitengewoon ernstige bezwaren hebben voor de functie van Staatssecretaris van de Luchtmacht.

Zelfs al zou hij bij het uitoefenen van een de;rge.

lijke functie kunnen steunen op de adviezen van luitenant-kolonel Koning, de commandant van het Vrijwilligers Opleidings Centrum te Wezep, die bij de jongste vacature van Minister van Oorlog van sommige socialistische zijden als bewindsman naar voren werd gebracht, dan toch menen wij, dal de heer Vermeer zozeer uitgesproken partij·

man is. dat daardoor de samenstelling van het Ministei·ie nog meer naar één kant zou gaan hel"' lel;).

Het lijkt ons bepaald gewenst, dat er drie staats- secretarissen bij Defensie zijn. Zoals de situatie op het ogenblik is en zoals deze volgens de ge- ruchten dreigt te worden, gaan wij bepaaldelijk niet de goede kant uit.

Socialistisch Willekeurig Gezag

0 p zichzelf verdient het denkbeeld van een or·

g:misatie als Steun Wettig Gezag de volle medewerking en instemming van ons V.VD.'ers.

die uit hoofde van onze denkbeelden van ganser harte instemmen met het steunen van het Wettig Gezag. De gang van zaken bij het Instituut van deze naam in ons land doet echter steeds meer twijfel opkomen, of dit instituut zich wel op de goede weg bevindt. Men schijnt in de topleiding van dit instituut niet te begrijpen hoe noodzakelijk een goede propaganda en voorlichting is. Dat het is kunnen voorkomen, dat een propagandablad, dat reeds ter perse was in verband met de Landdag van S.W.G., welke in dit najaar te Dordrecht ge- houden werd, niet verscheen, ondanks de honder- den guldens, die voor het gereedmaken van dit propagandablad uitgegeven waren, achten wij een verschijnsel, waarop thans het licht dient te val·

len. Daarnaast komen er de laatste tijd bij voort-- during berichten en geruchten tot ons, dat de so- cialisten hun invloed in S.W.G. willen vergroten.

Als de socialisten bereid zijn steun te verlenen aan het Wettig Gezag, dan kan men dat niet anders dan toejuichen en dan dient men verheugd te zijn, dat er hier althans socialisten zijn, die anders over het Wettig Gezag denken dan de socialisten iD België. Maar het deelnemen van de socialisten aan Steun Wettig Gezag brengt nog niet met zich mede, dat anderen worden weggedrongen, dat so- cialisten op alle knooppunten komen te zitten. Als

men denkt aan hetgeen in Tsjecho-Slowakije ge- beurd is, dan moet iets dergelijks hier niet gebeu- ren.

Wij willen S.W.G. van harte steunen als het be- tekent: Steun Wettig Gezag, maar niet als het zou betekenen Socialistisch Willekeurig Gezag.

Justitia (I)

D e president van de Amsterdamse Rechtbank heeft de agressie van de R.S.I. tegen de Zuid-Molukken een onrechtmatige daad geoordeeld en derhalve eveneens de medewerking van de K.P.M. aan deze agressie in de vorm van het ter beschikking stellen van schepen voor troepenver•

voer en anderszins. De volkomen onafhankelijke Nederlandse rechter heeft dit vonnis op grond van zijn ,juridische geweten" en zijn juridische inzich·

ten uitgesproken. Het vonnis zal velen die de Am- bon-zaak hevig beroert, goed hebben gedaan, doch is dat nu wel het belangrijkste van dit vonnis?

Het belangrijkste lijkt ons echter dat de mogelijk- heid van het uitspreken van dit vonnis berust op het bestaan van waarlijk democratische verhoudin- gen. Justitia kan en mag gelukkig blind zijn in ons land en kan en mag het recht afwegen zonder zich daarbij rekenschap te geven in hoeverre dit de overheid welgevallig kan zijn. Zij staat niet in dienst van en danst evenmin naar de pijpen van deze overheid, zij wil - om een koninklijke for·

mulering over te nemen- zich zelve zijn en blij- ven. Dat is in deze verpolitiekte tijd de grootste democratisch-positieve waarde van dit vonnis - geheel daargelaten of het in hoger beroep beves- tiging zal vinden.

] ustitia (11)

H elaas zijn er heden ten dage velen, die niet alleen recht willen praten wat krom is, doch ook krom willen praten wat Recht (met een hoofdletter) is. De Nederlandse rechter heeft beslist, dat in het conflict tussen de R.S.I. en Ambon de actie van de Republiek Indonesië een onrechtmatige daad is, zo betoogt het Vrije Volk, maar, zegt het blad, deze vragen zijn niet slechts van juridische aard, zij dragen ook een uitgesproken politiek karakter. En het Vrije Volk (democratisch-socia·

listisch, zoals men weet) vervolgt:

"En daarom kan deze uitspraak politieke gevolgen hebben, die door niemand zijn te overzien. Dat had voor de rechter, als niet politiek-orgaan van de Nederlandse staat aanleiding moeten zijn zich niet bevoegd te verklaren.' Want in wezen zijn alleen die or- ganen van de staat bevoegd zo politieke be- slissingen .als de onderhavige te nemen, die aan ons volk of zijn vertegenwoordigers ver- antwoording voor hun beleid hebben af te leggen. De rechter heeft zich in deze zaak vertild."

Voor Justitia ·ais vertegenwoordigster van ons volk, aan wie ook de Staat verantwoording schul·

dig is, kan het Vrije Volk geen plaats inruime2.

Wanneer "die organen van de staat" alsmede Het Vrije Volk een aangelegenheid tot een politieke zaak verklaren, kan Justitia wel inpakken. Het Permanente Hof van Internationale Justitie zal van Het Vrije Volk nu ook wel spoedig zijn congé krijgen.

Het is wel zeer triest dat een democratisch-socia•

listisch dagblad de onafhankelijkheid van de rech·

. ter zo krom tracht te praten.

Justitia (111)

D e president van de Amsterdamse Rechtbank zal ongetwijfeld in overeenstemming met zijn juridische geweten hebben gehandeld, toen hij de K.P M. in het ongelijk stelde. Niettemin moet men vaststellen, dat zijn vonnis in feite een nieu- we steen door de ruiten van het gebouw der Ne- derlands-Indonesische samenwerking is" schreef het onafhankelijk socialistische Parool, dat geluk·

kig zijn erkenning van de betekenis van de onaf·

hankelijk recht sprekende rechter weet te schei·

den van de feitelijke (politieke) gevolgen er van.

Doch over "stenen" en "ruiten" en het "gebouw der Nederlands-Indonesische samenwerking'' ge- sproken - over het Unie-gebouw wordt weinig meer gerept - bedenkt men dan niet, dat deze rechterlijke uitspraak zelf een "feitelijk gevolg"

is van de hulp, welke een Nederlandse onderne- ming schenkt aan een actie van de R.S.I. tegen Ambon, welke, volgens minister-president Drees, het gehele Nederlandse volk met groot leedwezen en teleurstelling vervult? Wie heeft nu eigenlijk

"de steen door de ruiten van het gebouw der Ne-

derlands-Indonesische samenwerking" gegooid. Wij

zullen er maar niet meer van zeggen dan dat de

rechter in elk geval niet de e e r s te steen heeft

geworpen ... .

(4)

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Stàatsburgerlijke opvoeding (11)

lschomachos was een volkomen mens

Is opvoeden 1nogelijk?

Voor de Grieken was het ideaal der opvoeding een "schoon en goe~

mens". Een voorbeeld van zulk een volkomen mens is de figuur van lschomachos in Okonomikos. Socrates tr()ft hem aan als een welgesteld landbouwer, die zijn bedrijf behoorlijk in orde houdt, zijn vrouw en slaven liefderijk verzorgt en verstandig behan- delt, zijn vermogen en bezittingen op de beste ·wijze aanwendt . in het ltelant van godsdiènst, stoOf en mensheid, zijn' dogelijkse leven . zo inricht, dat hij zijn militaire- en stootkundige plichten zo goed mogelijk vervult, bllitendien er bijzondere: waarde aan hecht doot.

wandelritten, enz. zijn gezondheid behoórlijk -te ·v~zorge~. . ··

V oor de, EngelSen is gen Ue man de naam voor het type van eèn beschaafd, volkomen . mens. Thomas Henry Huxley gaf er èens een .om- schrijving van in een toespraak tot arbeiders:

"Zulk een jonge man heeft een uitstekende opvoeding ge- noten, als hij in zijn jeugd zo opgevoed is, dat zijn lichaam de·

te allen tijde klaar staande slaaf van zijn wil is en makkelijk en gewillig alle arbeid verricht, waartoe hij in staat is; wiens verstand is als een heldere, koe- le,. logische machine, in al haar onderdelen even sterk en gelijk- matig in het verrichten van haar arbeid en te allen tijde klaar om, net als een machine, alle soort werk te verrichten, 't zij lichamelijk of geestelijk; die zich goede kennis heeft verschaft der grote fundamentele waarheden van de natuur en de wetten, vol- gens welke zij werkt; een man, die, al is hij dan geen athleet, toch vol leven en vuur is, wiens driften echte1· door een sterke wil in toorn gehouden worden, wiens wil een . fijngevoelig ge- weten gehoorzaamt, die geleerd heeft in natuur en kunst al het schone te vatten het gemene te haten en eerbied voor anderen te.

hebben als vof>r zichzelf".

Wat is heden ten dage het opvoe- dings-ideaal van de Grieken en geven de woorden van Huxley, daterend uit het jaar 1899, nog de in Engeland algemeen aanvaarde omschrijving van de "gentleman"?

* * :;:

H et is wel uiterst moeilijk op der- gelijke vragen het antwoord te geven en toch heeft het zin de vra- gen te stellen. De volkomen mens is een abstractie, voortkomend uit do beschouwingen van een t ij d en èen v o 1 k, een abstractie waarvan de be- tekenis voor de opvoeding zeker niet onderschat mag worden,· Wij kunnen ons indenken, dat bij menige jonge Engelsman de kwalificatie: "je bent een gentleman" gevoelens van trots wekt en stimulerend werkt. En dat anderzijds een vraag· als: "Is dat

gentleman~lill:e?"

in haar uitwerking dieper treft dan bijv. een- flink:e uit- .

brander. · · - · · ···

De beschaafde, volkomen mens moge dan een abstractie zijn en product van de beschouwingen van een tijd ·en een volk, als opvoèdings-ideaal heeft hij voor velen van dat volk en in die tijd een enorme betekenis.

Wij hebben daar iets van ondervon- den in de jaren der bezetting, toen een vraag als: "Ben jij een Nederlan- der?" al voldoende was om een afge.

dwaalde te laten voelen, hoe groot onze teleurstelling over hem was, of een twijfelende in één ruk weer to1 bezinning kon brengen. ·

D e vraag rijst of we echter -nog een voorstelling hebben van de beschaafde, volkomen Nederliuidso mens, of die abstractie nog in onze samenleving als opvoedings-ideaal be- staat. En let wel: deze vraag heeft nog · wéinig te rilaken met het begrip:

N ederiariil~e Staatsburger in · ideale zin.

In het jongste verleden.hebben Ne-·

derlanders van formaat zich ernstige moeite getroost een omsch,rijving te geven van Nederlands geestesmerk;

Wij denken hierbij aan de geschriften van wijlen prof. Huizinga, aan de brochures van prof. Josephus Jitta, prof. Jan Romein en anderen. We Je.

ren daaruit hoe ontzettend moeilijk hei is precies te omschrijven wat nu wel een Nederlander is, maar deson·

danks hebben deze geschriften de niet te onderschatten betekenis ons be- paald te hebben -bij een begrip, dat voor de opvoeding van ons volk, voor zijn voortbestaan als volk in de we- reld zo ontzaglijk belangrijk is. Men kan er zich alleen maar over verba·

zen, dat zo vaak geconstateerd kan worden, dat dergelijke geschriften aan de aandacht van de massa ontglippen en niet alleen van haar, maar ook aan die van wie men verwachten mag, dat zij er zich ernstig mee zouden l;Jezig houden: onderwijzàs, jeugdleiders, en andere leiders en opvoeders onzer jeugd.

B ij zijn aanvaarding van het pro- fessoraat te Leiden, hield wij- len prof. dr. Huizingil een zeer merk- waardige rede over Historische le- vensidealen. De rede is destijds in druk

verschenen en het verbaast ons nog altiH, dat dit kleine geschriftje niet keer op keer herdrukt . wordt. ·

Prof. Huizinga beschrijft dan·· hoe in de loop der eeuwen historische voorstellingen de ontwikkeling van de cultuur, de staat en het individu be- invloed en soms wel sterk beheerst hebben. Hij geeft talrijke sprekende voorbeelden van historische personen, die zich optrokken aan voorgangers of in de . geschiedenis zijn blijven voortleven als ·figuren, waaraàn onge- kend velen hun eigen leven hebben opgetrokken. Dikwijls was het uiter- aard zo, dat de richting van een te- genwoordig streven bepaalde welke herinneringen uit het verleden voor anderen levenswaarde kregen, maar de .historische beelden, waarin het he·

den zich spiegelen kan, worden idea- len of symbolen en zijn in zoverre afhankelijk van de maatschappelijke en staatkundige verhoudingen van nu.

De graad van h,istorlsche juistheid is onverschillig. Het komt ·er maar op , aan of · zij voor de dragers ervan het ware beeld van een verleden wer- kelijkheid vertegenwoordigen;

Het is zelfs voldoende, dat het beeld

· zich denken laat als. een levende wer- kelijkheid. ·

A Is vanzelf komen we tot de vraag,· die eeuwen achtereen de mens heeft bezig gehouden, nl. of op- voeden mogelijk is. Wie opvoeding bepleit, erkent dat opvoeding moge- lijk is, alleen heeft hij daarmee nog niet gezegd wie tot opvoeden in staat is.

Dezer dagen versche.en van de hand van Dr. W. H. Staverman een bro- chure, getiteld "School en Karakter- vorming". De schrijver stelt de vraag, of . onderwijzers en leraren karakters kunnen vormen. Met andere woorden:

kan de school karaktervorming op haar programma zetten? In· het derde hoofdstukje zegt hij, dat om verschil- lende overwegingen (waarop wij nog wel terug komen. v.M.) de school geen

Het bêeld t~an de

mens is een àbstráctie; voort~

komend uit de. besc~o'ijwin­

gèir.. van een tiJd en een volk.

(dr. Cieorg KeTschemteiner Wij moeten oppassen, dà.t we

niet gefopt worden door de

woorden; (Seneca);

\.._ ..)

karàkt~~yqrmii~~ · óp .Jtitàr programma·

mag schrijv,en en . van de ondërwl.i- ' zers (lera~n) niet gevergd !llag wor- den, dat ze deze zullèn bijbrengen.

Nu is karaktervormirig niet geheel identiek aan opvoeding, doch het is wel zeer belangrijk, dat we de stem van dr. Staverman beluisteren •. Im•

mers hij stelt ons roet zijn petoog voor de klemmende vraag, of staats•

burgerlijke opvoeding (ook wel bur- gerkunde genaamd· in de laatste tijd) in de school wel gegeven kan en mag worden.

De voorstanders van de vernieu- wing geloven in de karaktervor- mende taak van de school. Wij weten, hoe na de bevrijding in ons land aUèr- wege gesproken en geschreven werd over vernieuwing van opvoeding en onderwijs, hoe zelfs professoren en ministers, kamerleden en industriëlen, zich met dit probleem hebben bezig gehouden. Niet alleen de lagere school, maar ook de Universiteit zou mal\nen en vrouwen van karakter moeten· !af·

leveren en dus karaktervormend moe- ten zijn. We zullen voorlopig het be-

" toog van dr. Staverman laten rusten en onze mening geven over de mo- gelijkheden welke de school ten .aan- zien van . de opvoeding bezit.

Opvoeden is optr~kke~.

Of anders geformuleerd: onderwij- zers en leraren ..--. en mogelijk geldt het voor allen, die belast zijn met de opvoeding van de jeugd - voeden al- leen in zoverre op als zij in staat zijn de opvoedeling zich aan hun levens- voorbeeld te laten optrekken, voor de opvoedeling de boom te zijn,. waar- langs de jonge loot. zich optrekt .. De wordende ·mens heeft· een voorbeeld nodig en hij zoekt het van dag tot dag, van uur tot uur, van moment tot moment in zijn ouders, zijn onderwij- zers, zijn leraren, zijn jeugdleiders, zijn kameraden, enz. En om nog eens terug te grijpen op de woorden van prof. Huizinga, velen zullen zich daar- bij tevens optrekken aan het beeld, dat zièh ·slechts .. dtlllken laat ma~!,' ,als een levende wel'kelijkheid nabij.· ge- voeld wordt;

Zo is het leven van 'grote ·figuren vóor talloos velen in bun jeugd en zelfs tot pp oudere leeftijd, het grqte, trekkenqe,. voorbeeld geweest:

En .de school, die de jeugd met de- ze groten uit· v-erleden· ·en ·heden· in aanraking brengt, voedt op, vormt het

karakter door bêin:vloeding.

W ie de jeugd opvoeden wil tot .Ne- derlanders, die het beeld van de beschaafde, volkomen Nederlan- der, benaderen, zal moeten beginnen met ·de jeugd dat beeld voor te hou- den. ·Maar als er onder ons, ·die . be- last zijn met de opvoeding der jeugd, geen voorstelling leeft van die ab-

stract~ Nederlander, . ~s wij nie.t in staat zijn de jeugd.- dat ~ld: :voor ogen te brengen, dan zal· onze· opvoe- ding niet verder. reiken dan wat van ons zelf als levensvoorbeeld uitgaat en uitstraalt. Maar dan rijst onmid·

dellijk de vraag welk beeld in ons Ie-

11 NOVEMBER 1950- PAG. 4

YI!JBEID 11 DEMOCRATIE

Weekblad van de Volkspartij voor Vrijheld en Demoeratie

Voorzitter Redoctie-comm.:

Drs. H. A,. Kc;>rth9Js. .

~dactie-se<:retoris: Mr .. E. Elias.

Adres. Spuistr~êf 214; ,ingang

~oomstet:;Q,. telefoon.· 36325 •. ··

Administratie:· P os tb u s 43, A'foort, .tel.. 5267. . · · · Abonnemeiitsprijs f I ;90 p; kwar- tool. f 7.50 per jaar.

Voor het zenden vàn obonne- m~nts- en . advertentië9elden:

Postgiro n0. 245103, fen name van de Penningmeester van de Stichting .,Vrijheid en Democra- tie" te Amersfoort. . · Losse hummers. 15 cent. · Voor àdverterities wende men zich tot de administratie.

ven ons als ideaal voor ogen staat, wat ons optrekt. Bestaat dat niet voor' ons, dan geven we niets door.

Maar. . . . we kunnen gerust zijn: er zulleri. er weinigen op het terrein van onderWijs en. · opvtiediilg' werken, dlé'' . zó arm zijn. ' . . .

* * *

1 ntussen zal het wel duidelijk zijn, dat de Leerplicht de Staat een invloed op de jeugd. heeft ver- schaft, welke van ongekend grote betekenis kan zijn. De ouders moe·.

ten hun kinderen naar school sturen en daar zullen zij onderwezen wor•

den door mannen , en vrouwen van wie invloed uitgaat, hoe deze dan ook zijn mog(), Daarenboven komen zij door de school in aanraking met de figuren uit het vcrleden en soms niet eens op volkomen zuivere wijze.

De jeugd, die verteld wordt over een:

Willem · van Oranje, krijgt voor zich · het beeld, dat de onderwijzer of leraar van deze figuur schetst of het boekje geeft. Dat dit beeld wel eens beïnvloed wordt door hem of haar die het schetst, behoeft geen betoog.

· Men leze slechts de geschiedenis- boekjes, hi verschillende . scholen in gebruik! Een onjuist beeld ontstall.t · niet alleen door onjUiste · meQ.edelirt~

gen en beschrijvingen: het weglaten van bepaaide bijzonderheden, het accentuëren van andere kan al vol- doend€ zijn om het beeld volkomen

"scheef" te trekken. Natuurlijk moet - en dat is gelukkig! - rekening ' , gehouden woroen !net een correctié

door het kind ·op latere leeftijd, al&

het zelf gaat · doordringen tot de bronnen. En dan - we weten het · toch uit talrijke voorbeelden - kan inderdaad de invloed, eens op het kind uitgeoefend, volkomen verloren gaan en kan de volwassen mens zich geplaatst hebben op een standpunt, dat mijlen ver afwijkt van wat in zijn jeugd de school en ook wel eens zijn ouders, als einddoel verwacht.

hadden.

W . e zulleil inçlerdaad nioeten op~ · passen, .dat woorqen als. ver~

nieuwing, karakteivorniing en op,- voeÇ!ing ons niet foppen, maar an·

derrz;ijds .. zullen.· we even~er .ons -~ . hoeden hebben voor de opvatting, dat het toch allemaal niks geeft, want het loopt toch telkens weer anders uit, dan wc gedaèht en ge- wild hebben,

En zo, om dit artikel dan te be·

sluiten, zullen we stellig niet mogen verwacnten, dat Staatsburgerlijke

· opvoeding een panacee kan zijn voor

?.ovele Itwalen en misstanden in on!f staatsbestel· en onze. !lalllenleving, maar we zouden een· onvergeeflijke · fout mak'!ln ·als we· verzuimden na.

. te gaan, wat -·.gedaan kàn 'Worden.

,, En dat bij dat ond,erzoek de problêl''' m.en zich zullen opstapelen, och, dat

zaf uit het voorgaande en. dit artikel

al wel gebleken zijn. ·

Maar zouden we daarom de zaken:-

op hun beloop laten? v. X.

(5)

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Over duurzame versterking

DE WESTW ALL SPEELDE GEEN ROL VAN BETEKENIS

~en moet . de geschiedenis juist interpreteren

(Door onze militaire medewerker).

Defensie is ~;oef. Df!t betekent. tioor citlen, die voorlicht.en, d~ plicht des- kundif! te zun. en dte deskundtgheid ook. voortdurend op petl te houden.

l'let onderwerp is zo ernstig . en de aa;ngevraagde bedragen zijn z.ó .hoog, dat juiste voorlichting omtrent tnHitair:e ( d~fensie).vrq_~gstu'lcken meer clan ooit. fèvoten nodig i$; ,, . . . .· ' . . . •·

w eliawaar beschikken wij nog niet over de ,.officiêle" kriJgsgeschièdenis 1939-1945 (in Engeland• legt men thans pas de'. laatSte hand aan die be- treffende de lste wereldoorlog), maar er verschijnen in het buitenland regelmatig boeken, die het beeld èn van het jongste verleden èn van

de nabije toekomst verduidelijken. · · .

Dit beèld is weinig gerust$tellend ten aanzien van. de. zogenaamde ,.dut!-r- zaml! versterktngskunst", .dat zijn àus: de zware, permanente versterkin- gen, waarvan · de· Maginot-Iinie een h~orisch voorbeeld. was.

Het is hier natuurlijk niet dè plàeit8 .duurzame versterkmgs!cunst .t~ ~e­

ltandelen. Maat ·er moet wel op worden. getpezen, 4a~ .emge 'lruhtatre' medewerkers aan dagbladen (o.a •. aan, de Nwe Crt .. en,)tet. )J.lg. tldtbl.), , krdchtig pleiten voor toepassing van ~eze versterkinP.s~unst in de .. Elbe-

linie. Want in deze ,.lime" (en dat tS dus geen "hJn 1 m~r een zeer diepe zone) zal de Atlantische verdediging tegen agresste mt het Oosten in eerste imtantie worden gevoerd. Het gaat er nu om:· HOE en MET WELKE MIDDELEN?

D e. militaire medewerker van het Handelsblad schrijft:

. ,,Alle 'wëtensçhappelijk onge~ ' motiveerde, niet . <>P de oorlogs~

ervaring beruStende afkeer ten spijt, zullen deze Elbe-zone en daarachter liggende verdediging in vredestijd dienen te worden voorbereid en de afstotende kracht daarvan. opgevoerd door de aanleg van duurzame ver.,.

dedigingswerken. Deze in com.:.

binatie met voorbereide onbruik- baarmaking van bepaalde ter- l'eingedeelten (moderne radio- activering bijv.), zullen een der- mate afstotende passieve kracht geven, dat tezamen met de actie- ve verdedigende offensieve

stootkracht een Elbe-linie zal kunnen ontstaan, welke een on- doordringbare Maginotlinie zal kunnen vormen zonder dat de verdediger door een Maginot_;

complex zal behoeven te wor- den bevangen. Een dergelijke linie, verdedigd door een 25-tal divisies met in de daarachter liggende diepte-verdediging op

"régions fortifiées" steunende mobiele troepen ter sterkte van 40 à 51) divisies, zal tenminste het drievoudige aantal van ·een agressor vragen om deze zone te doorbreken, dit zijn ruim 200 divisies."

• * •

W ij stellen slechts deze vragen:

a. is er tijd, geld en materiaal beschikbaar voor het tij di g uitvoe~

ren van dit geweld~ge werkstuk, dat.

dus een moderne toepassing moet worden van Weygand's "agressief defensief" met grote diepte en

"points d'appui"?.

b. is deze zone niet, net als de Ma- ginotlinie {men raadplege een wille- keurige kaart) te omvatten of te om- treklten vanuit HET bastion, dat de Duitse vlakten altijd heeft beheerst en nog beheerst: Bohemen? En is Bohemen niet een deel van Tsjecho Slowakije en dus van Rusland ?

c. is in 1940 niet duidelijk gebleken tlat een Maginotlinie slechts reden van bestaan heeft, indien zij NIET kan worden omtrokken en dus het GEHELE te verdedigen gebied ook werkelijk beheerst en beveiligt? En toont een doodgewone kaart uit een doodgewone atlas niet duidelijk •aan boe dit bastion Bohemen de Elbe- linie .evenzeer in de lucht doet han-

gen als de Maginotlinie hing?

d. welke was de les van het .,on- neembare" Belgische fort Eben Emael, dat in enkel-e uren werd lam- geslagen door een luchtlanding b o•

venop dat.f.o.rt?

e. welke duurzaam versterkte linie is tegenwoordig veilig en bestand te- gen luchtlandingen in de r u g, en dan landingen op veel gro- ter. ,schaal dlln in de. tweede wereld-

oorlog? ·

"""

.

,

..

H et is heel eenvoudig in enkele regels aan te geven: de Elbe·

~c behoort duurzaaxn .te worden versterkt, maar met een zo apodicti·

sche uitspraak is dit vraagstuk niet opgelost.

Immers, zelfs met de STERKSTE steun van de. Ver. Staten kan West

dat de nog d()or minister Schok- king ingediende Begroting voor Oorlog over 1951 voor de Ge- w on e Dienst rond 437% mil- tioen en voor de B u i t e n g e- w o n e Dienst nog eens rond 142% millioen, totaal rond 580 milHoen vraagt?

dat {zie Bijlage III van de Me- morie v. Toel.) bij het Minis- terie van Oorlog werkzaam zijn 12.675 man (en vrouw) bur- gerpersoneel {59 minder dan in 1950), die 34 113 millioen aan salarissen toucheren ( 'h mil- Hoen me er da~ in 1950)?

dat dus om voorlopig 3 divisies de nodige territoriale troepen, een tactische luchtmacht en de luchtafweer te organiseren 66k nog 12.675 b u r g e r s onont- beerlijk zijn?

· dat in artikel 9 de représeritatie- , kosten voor het Ministerie wor- den verklaard en afgedaan met de zinsnede: "de internationaal toenemende contacten brengen hogere bijzondere uitgaven met zich mede" en dat. dit ons f 43.700 zal kosten?

dat ook op artikel 19 représen- tatietoelagen zijn opgebracht voor het militaire personeel van die prachtig overkoepelende staven eh· de zo populaire com- missies en missies - en dat deze toelagen op f 165.500 werden.

besomd,? ·

dat geblekerf is· (zie artikel 20), dat de militllire autoriteiten in het . buitenland in bijzondere omstandigheden e;xtra uitgaven hebben te doen {wie ter we- reld heeft dat n ie tJ) en alweer van representatieve aard, en dat daarmede het flutsje van f 9000 is gemoeid?

dat bovendien (zie artikel 30) ook de gouverneur van de re- sidentie, de bevelhebbers der militaire gewesten en de· gar- nizoenscommandanten zich in de représentatie dienen te be- wegen - pak mee f 10.000?

dat tenslotte in artikel 83 ook nog représeritatietoelagen wor- . den opgebracht voor de · com- ·

mandanten van 4 vliegbases - per man en per. jaar f 180 of per maand v ij ft i e n gulden,

Europa temauwernood de m a n- k r ach t opbrengen, uitrusten en oefenen, welke als m i n i m u m wordt beschouwd. Om de gedachte te bepalen: voor de bewapening van 9 Franse divisies heeft U.S.A. ón- langs 200 millioen dollar of rond 760 millioen gulden uitgetrokken!

Waar en hoe moeten dan de ge- weldige bedragen worden gevonden, welke de duurzame versterkingen zullen eisen?

• • •

O ok de militaire medewerker van de Nwe. Crt. is een overtuigde pleitbezorger voor de duurzame ver- sterking van de Elbe-linie.

Hij schrijft o.m.:

"Tegenover dit Gordijn van 't Oosten zat het Westen een ander Gordijn moèten spannen, een van beton .en staal, op· moderne wijze opgez~t en uitgevoerd met . to~­

passing van de nieuwste vindin- gen, welke de militaire technologie aan de hand doet. Wij aarzelen nie.t .om het woord d1f,urzame versterkingakunst uit te spreken.

Want zonder toepassing daarvan is geen Elbe-linie (zone) met 20 à 30 divisies, een verdedigbare realiteit. Wij horen bij onze sug- gestie wet fluisteren "Maginot"- linie en ,,Maginot"-comple~.

Doch wie zich de moeite wtl

maar dat nergens omschreven of zelfs maar aangeduid wordt hoe de betrokk.ene zich met vijftien verre van gave guldens zelfs maar tien minuten repré- sentatief kan bewegen?

dat artikel 46 de blijde tijding brengt: "de taak van de leger- voorlichtingsdienst is aanmer- kelijk ingekrompen", maar dat die o.i. nodeloze, want vrijwel nutteloze dienst ons nog altoos f 120.850 (1950: f 432.000) kost?

dat ook de legerfilm- en foto- dienst nog f 190.687 en de in- richting voor het uitgeven van boekwerken nog. f. 298.250 vraagt, maar dat ons . uit geen enkel stuk de noodzaak van hun instandhouding bleek?

dat de dienstweigeraars ons wederom f 73.225 kosten, ter- wijl voor schadevergoedingen, exploten en processen niet min- der dan een rond MILLIOEN werd uitgetrokken?

dat de muziekinstrumenten van het leger f 70.000 eisen?

dat het Hoofdkwartier van de Generale Staf f 2;307.230' vraagt en dus minstens een dik mil·

lioen aan bezuinigingen kan opbrengen?

dat voor Leger en Luchtmacht samen· aan verbindingsmate- rieel, vervoermiddelen, pon- tonniers- en pioniersmat., wa- pens en geschut, . springstoffen en .munitie. benevens vliegtui- gen (en dat is dus het eigen- . lijke OORLOGST:UIÖ) rond 100 millioen op een totaal van 437 millioen (Gewone Dienst). werd aangevraagd, dat is náuwelijks 22%?.

dat, terwijl het BURGERPER- SONEEL in het leger rond 34 1/3 millioen kost, de uitgaven voor vliegtuigen 33'% millioen, voor wapens en geschut 11%

millioen en voor springstoffen en munitie 20% millioen bedra- gen?

dat men, tenslotte, in deze ver- moedelijk ook wel weer niet definitieve begroting wederom wordt getroffen door het hóge percentage dat aan salarissen, sociale voorzieningen, huisves- ting, ·bureel- en administratie·

kosten, reis-, verblijf- en ver- plaatsingskosten wordt besteed in vergelijking met de vc;>or wa- pens, uitrusting e.d. uitgetrok- ken bedragen?

11 NOVEMBER 1950- PAG. S

geven om eens in de geschiede- nis 1·ond te neuzen, zal de eeu- wige waarde van duurzame ver- sterkingen niet kunnen ontken- nen".

J a, die geschiedenis ...

Zij bewijst helemaal niet dat duurzame versterkingen een eeuwige waarde zullen behouden. Dat moeten de deskundigen echter maar op een andere plaats uitvechten.

Maar men moet als voorlichter die geschiedenis w e 1 juist interpreteren en niet, gelijk deze medewerker, voorbeelden pasklaar maken voor een bewijsvoering. Want hij citeert uit een geschrift van Walter Lippmann

<sinds wanneer m i 1 i t a i r deskun- dig?) uit 1943, dat Hitter's we·st-.

wan een sterke wig dreef tussen Frankrijk en Polen, hoewel zij sle~ts

zeer zwak bezet werd. En hij schrijft:

"Ondanks deze zwakte, doch dank zij de sterkte daarvan door de . duurzame versterkingskunst, verhinderde deze uiterst zwakke macht het zo sterke. Franse le,.

ger, · versterkt door het. Engelse, in totaal tenminste 80 divisies, Duitsland binnen te vallen om zodoende Polen te helpen. Datik zij de Westwalt kon Polen on- gehinderd afgemaakt worden."

• • •

D it is niet waar - en dan . ài;gescheiden nog van het feit dat het Franse legèr helemaal niet

"sterk" was. Want het ontstaan en het uitvoerèn van het Franse opera- tieplan zijn onverbrekelijk verbonden met het Poolse drama.

Het was niet de Westwall, maar het was juist de Maginotlinie, die feitelijk oorzaak werd van het "af- maken" van Polen (lees bijv. Draper

"The six weeks war", pag. 294 e.v.) Want de Franse politiek en de Franse strategie stonden diametraal tegenover elkaar.

Die politiek zocht alom bondgeno- ten -- en vond deze vooral in het voor Frankrijk onbereikbare Oost Europa. Dat wil zeggen: Frankrijk kon die bondgenoten bij een Duitse aanval slechts middellijk steunen door Duitsland in het Westen AAN TE V ALLEN. Maar de in de Magi- notlinie tot uitdrukking gebrachte strategie (de eerste eredieten voor die linie werden reeds in 1929 ver- leend en toen was er nog geen West.

wall!) was een passieve, een de·

fensieve: Frankrijk bleef achter de eigen grenzen. Het zocht heil in de verdediging. Het ontkende de moge- lijkheden van een "mechanisch-m'l·

torisch" offensief door de combinatie tank-vliegtuig. Het baseerde dus zijn strategie en later het plan D NIET op de aanval op West Duitsland en dus op de Westwall, maar op de AF- WEER van een Duitse aanval.

De p o 1 i t i e k, die bondgenoten zocht en verdragen met die bondge- noten sloot, eiste een o f f e n s i e v e strategie, de Maginotlinie echter drukte Frankrijk in de defensieve strategie - this was the suicidal contradiction of France's strategy and diplomacy (Draper).

Tegenover deze feiten en factoren heeft de Westwan dan ook geen rol gespedd.

M aar - aldus deze militaire me"

dewerker - die Westwall maakte ó ó'k een einde aan de "glo~

rieuze en duizelingwekkende opmars der geallieerden in September 1944".

Ook dit is niet waar.

Het gaat hier om een van de nog steeds niet definitief opgeloste strijd.

vragen van Wereldoorlog II: had Eisenhower gelijk of hadden Mont- gomery en Patton gelijk?

Wij hebben bij boekbesprekingen dit vraagstuk al eens aangeroerd ___, Montgomery (maar ditmaal was zijn chef-staf De Guingand het NIET met hem eens) meende na de Duitse Augustus-débäcle zijn opmars naar het hart van Duitsland in één run te kunnen voortzetten (en dus dóór de uitlopers van de Westwall) mits Eisenhower aan zijn 21ste Leger- groep ALLE transportmiddelen be- schikbaar · stelde en dus de overige legers tijdelijk tot stilstand bracht.

Eisenhower achtte dit te riskant,

{Vervolg op pag. 6)

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Het vertrek van twee nauwe medestanders van de president binnen korte tijd (of zelfs drie, als het overlijden van Tudjman's vriend en minister van Defensie Susak wordt

Onderzocht kan worden of deze ruimte voldoende is voor alle evenementen.. Indien dat het geval is, kan Meester Gielenplein vervallen als

Verder is voor de totstandkoming van de definitie ook gebruik gemaakt van de respons van diverse actoren binnen het internationale diplomatieke netwerk van Defensie die door

Wij vinden het belangrijk dat er een veilig en prettig pedagogisch klimaat is op onze school, waardoor alle betrokkenen (kinderen, leerkrachten en ouders) zich snel thuis voelen

Tijdens de eerste workshop maken de studenten kennis met meerdere tekstgenres (Van Norden 2014), schrijven ze zelf een aantal verschillende korte teksten en ervaren ze het tot

Inmiddels heeft de internationale gemeenschap bij monde van Amerikaans gezant Gelbard en Europees Commissaris Van den Broek de Joegoslavische en Servische autoriteiten duidelijk

Wij vinden het belangrijk dat er een veilig en prettig pedagogisch klimaat is op onze school, waardoor alle betrokkenen (kinderen, leerkrachten en ouders) zich snel thuis voelen

In het onder- deel Voortgezette Militaire Systemen werk je in een team aan de voor- bereiding van een militaire missie door technische rekenmodellentoe- pasbaar te maken voor