ETS-Bijbelcursus. Welkom! Jozua. ETS-studiedag 30 maart Liturgie en Spiritualiteit

(1)

ETS-Bijbelcursus

Oude Testament | Les 7 | Jozua | Maart 2019 | Hermineke Vonk

Jozua

“Wees sterk en moedig!”

Sterk, moedig & vastberaden, vasthoudend

ETS-studiedag 30 maart | Liturgie en Spiritualiteit

Welkom!

(2)

Studiedag 23 Maart | Samengestelde gezinnen

▪ Algemene informatie:

▪ zaterdag 23 maart 2019

▪ 10:00 – 16:00 uur

▪ Evangelisch College Onderwijscentrum

▪ Anjerstraat 79, 3333 GC Zwijndrecht

▪ Pascalle Laban en Syta Bosma

‘Heb je het goed SAMEN gesteld?’

Het thema van de studiedag over samengestelde gezinnen is: ‘Heb je het goed SAMEN gesteld?’.

In de huidige tijd wordt familiecomplexiteit steeds normaler. Ruim 20% van de mensen tussen de 25-45 jaar groeit op in een niet-klassiek gezin. En deze getallen lijken alleen maar te stijgen. Wat betekent dit voor de kinderen én voor de (stief-, pleeg-)ouders? Tijdens deze studiedag denken we met elkaar na over de complexiteit van samengestelde families.

Nieuwe Testament | Les 7 | Johannes | Maart 2019

Studiedag voor mensen die vanuit een begeleidende (pastoraat, hulpverlening of onderwijs) of persoonlijke rol te maken hebben met dit onderwerp

Van het begin tot aan de monarchie

VOORTIJD PATRIARCHEN UITTOCHT HET LAND RICHTEREN

Schepping Zondeval Zondvloed Babel Volkeren

Abraham Izaäk Jacob Jozef

Egypte Naar Sinaï Bij Sinaï Kades Woestijn Overjordaanse

Intocht Verovering Verdeling

7 cycli van:

Zonde Slavernij Smeken Verlossing Rust

Genesis 1-11 Job?

Genesis 12-50 Exodus t/m Deuteronomium

Jozua Richteren t/m I

Samuël 7 Egypte als belangrijkste grootmacht

± 2000 ± 1400 ± 1360 ± 1350 ± 1050

(3)

Jozua: JHWH redt/bevrijdt

Oude Testament | Les 7| jozua | Maart 2019

▪ Eerst Hosea (Nm 13:8, Deut 32:44)

▪ In Septuaginta: Jesous

Overeenkomst Jozua – Jezus?

▪ JHWH redt/bevrijdt

▪ Vervulling van Gods belofte

▪ Perspectief op een nieuw land/ nieuwe aarde

▪ Ultieme gehoorzaamheid en vertrouwen

▪ Ingaan in de rust (Heb 4:8)

Promotie

Oude Testament | Les 7 | Jozua | Maart 2019

Van dienaar van Mozes (Joz. 1:1) tot knecht des Heeren (24:29)

▪ Leidde de strijd tegen Amalek (Ex. 17:8-13)

▪ Helper van Mozes (Ex. 33:11)

▪ Met Mozes mee de Sinaï op (Ex. 24:13)

▪ Eén van de 12 verspieders (Num. 13-14)

(4)

Schrijver en datering

▪ Jozua 24:26:

“Jozua schreef deze woorden in het wetboek van God”

▪ Niet alles kan door Jozua geschreven zijn.

▪ ‘Tot op de huidige dag’ (Joz 4:9; de 12 stenen in de Jordaan)

Vermoedelijk is het bijbelboek gebaseerd op verslagen van

ooggetuigen, wellicht van Jozua zelf, en kreeg het zijn huidige vorm uiterlijk in de tijd van Salomo.

Wees sterk en moedig | Boek vol geloof

Wees sterk en moedig:

▪ Jozua 1: 6, 7, 9, 18

▪ 23:6

Wees niet bevreesd:

▪ 8:2

▪ 10:8, 25; 11:6

▪ Indrukwekkende overwinningen

▪ Geloof dat bergen verzet (zon stil laat staan)

▪ Toegewijde gehoorzaamheid

(5)

Indeling van Jozua

Deel Hoofdst Inhoud

1 1:1-5:12 Het binnentrekken van het beloofde land 2 5:13-12 De verovering van het beloofde land 3 13-21 De verdeling van het beloofde land 4 22-24 Toewijding aan God in het beloofde land

Belofte: Alles is uitgekomen !

▪ God geeft RUST (vervulling van Deut. 12:10) (1:13; 21:44; 23:1)

▪ God geeft LAND (1:13)

→ En het land rustte van de strijd (11:23; 14:15)

→ Hebr 4: De rust die God geeft --

“Alles is uitgekomen voor u, geen enkel woord ervan is onvervuld gebleven”

(23:14)

(botst wel met Richt 3:1,2 “Dit nu zijn de volken die de HEERE liet blijven om Israël door hen op de proef te stellen, dat wil zeggen alle Israëlieten die niet wisten van al de oorlogen met Kanaän, alleen opdat de jongere generaties van de Israëlieten daarvan

zouden weten, om hun de oorlog te leren…)

(6)

INKADERING JOZUA

Toewijding (H1 & H23)

&

Gehoorzaamheid (H9 & H24)

Sandwich 1: Toewijding

▪ Voorlezen van de wet op de Ebal en de Gerizim (H9)

▪ Verbondsvernieuwing: H24 (bij Sichem)

(7)

Ebal (hoger) & Gerizim (groener = zegen)

Sichem (Nabloes)

▪ Abraham ontvangt hier Gods belofte (Gn. 12:6).

▪ Jacob arriveert hier na een lang verblijf in het buitenland (Gn 33:18)

▪ De broers van Jozef weiden hier hun kudden. Jozef is hier begraven (Joz. 24:32)

▪ Vrijstad (Joz. 20:7; 21:21)

▪ Op de hellingen van deze bergen verzamelde Jozua kort na de intocht de twaalf stammen (Joz. 8)

▪ Rehabeam wordt koning in Sichem; Jerobeam gaat er uiteindelijk wonen (1 Kon. 12:1,25)

▪ Samaritaanse vrouw (Joh.4 – op welke berg moeten wij aanbidden?)

(8)

Sandwich 2: Gehoorzaamheid

Gehoorzaamheid geeft sterkte:

▪ Wees sterk en zeer moedig door nauwlettend handelen overeenkomstig de wet (1:7-8)

▪ Wees daarom zeer sterk door alles wat geschreven is in het wetboek van Mozes (23:6>)

→ Zelfs Jezus moest gehoorzaamheid leren (Heb. 5:9)

DE INHOUD VAN JOZUA

(9)

Jozua: het binnentrekken (ca 1220 vC)

▪ Onbetwist leiderschap: Jozua wordt ‘grootgemaakt’ (3:7; 4:14)

▪ Geestelijke toewijding: Besnijdenis + Pascha voor de deur van Jericho

Eigen verantwoording +

luisteren naar God gaan hand in hand.

• De Engel(5:14): Lo= ‘nee’ of ‘tot hem’. (vgl Mozes; heilige grond)

Zo God vóór ons is, wie zal tegen ons zijn? (Rom. 8:31)

Jozua: de veroveringen

Midden:

• Jericho; ca 3,5 hectare (7 voetbalvelden)

▪ Archeologie bevestigt de val van de muur + brand van de stad t.t.v. Jozua

▪ Bij opgravingen graan gevonden (dus geen beleg van de stad). Verovering Jericho was net na de oogst (zie 3:15; 5:11-12)

• Ai

• Het altaar op de Ebal - Gerizzim

• De list van de Gibeonieten (Chiwwieten)

• De zon staat stil (H10)

Zuiden (H10) Noorden (H11)

→ Tussenstand: H12+13

En er is geen dag geweest als deze, daarvoor niet en ook daarna niet, waarop de HEERE de stem van een mens zo verhoorde.

De HEERE streed immers voor Israël. (14)

(10)

Het midden (6-10:27) & zuiden (10:28-43)

Het Noorden (H11)

(11)

De verdeling van het beloofde land (13:1-21:45)

▪ De verdeling wordt bepaald door het werpen van het lot.

▪ Kaleb (14:6-15) en Jozua (19:49-50), de twee nog levende verspieders, krijgen elk een eigen stad.

▪ De tabernakel komt in het centraal gelegen Silo (18:1) (bij Sichem).

▪ De meeste stammen zijn traag om een eigen gebied te veroveren (18:2-3). Dit wordt mede oorzaak van de problemen die in de tijd van de Richteren spelen.

Verdeling

van het

land

(12)

Toewijding aan God in het beloofde land (22:1-24:33)

▪ Het altaar van de stammen ten oosten van de Jordaan

▪ Afscheidsredes van Jozua: blijf God toegewijd!

“Kiest dan heden wie gij dienen zult”

(Joz. 24)

DE KANAÄNIETEN

(13)

Drie hoofdstromingen:

Kanaänieten, Amorieten, Fillistijnen.

▪ Daarnaast nog een hele lijst (Gen. 15:19/20):

▪ Chiwwieten,

▪ Gibeonieten,

▪ Girgasieten,

▪ Hethieten,

▪ Jebusieten,

▪ Kadmonieten,

▪ Kenieten,

▪ Kenizzieten,

▪ Perrizzieten,

▪ Rafaïeten

▪ ….

De inheemse volken

Kanaänieten

▪ Afstammeling van Cham (Gen. 9:18,22; 10:6)

▪ Ze vestigen zich aan de zee (Gen. 10:15-19)

▪ Grenzen (Nm. 34:2-12): huidige Israël + Libanon + gebied rondom Damascus (westzijde van de Jordaan)

Hun Godsdienst:

▪ Poly-theïstisch (meergodendom)

▪ Animistisch (alles heeft een ziel; ook dieren en planten)

(14)

De goden van de Kanaänieten

Goedgunstige goden:

▪ El: scheppersgod

▪ Baäl: heer; regengod, krijgsgod (tegen zee en dood)

▪ Malik/Moloch; kindoffers/kindwijding Goedgunstige godinnen:

▪ Asjera: (echtgenoot van El of van Baäl)

▪ Astarte: krijgsgodin (soms synoniem aan Asjera) Aanbeden hemellichamen:

▪ Zon

▪ Maan

Magie & voorouderverering

Het doden van de Kanaänieten (Dt 7:1-6)

Drie doodlopende wegen (Tom Wright):

1. Het is een probleem van het OT dat wordt rechtgezet in het NT.

2. De Israëlieten dachten ten onrechte dat God dit wilde.

3. De uitroeiing is een allegorische afbeelding van de geestelijke strijd.

(15)

Het doden van de Kanaänieten

Welke argumenten wordt aangedragen?

▪ Leviticus 18:24-25

▪ Deuteronomium 20:16-18

▪ Genesis 15:16

▪ Hebreeën 11:31

▪ 1 Koningen 9:20-21

▪ Zacharia 9:7

▪ Leviticus 18:24-25 (De Kanaänieten hebben zich verontreinigd, waardoor het land hen uitspuugt.)

▪ Deuteronomium 20:16-18 (De uitroeiing van de Kanaänieten is een geestelijke bescherming voor Israël.)

▪ Genesis 15:16 (Het oordeel over de inwoners van Kanaän komt pas als de maat van hun ongerechtigheid vol is.)

▪ Hebreeën 11:31 (Rachab wordt gered door geloof, dit had ook voor andere Kanaänieten kunnen gelden.)

▪ 1 Koningen 9:20-21 (Op een bepaald moment lijkt het bevel van uitroeiing

‘verjaard’.)

▪ Zacharia 9:7 (Deze opvallende profetie belooft heil aan de Filistijnen: “hij zal zijn als een stamhoofd in Juda, en Ekron als een Jebusiet”. De Jebusieten hoorden bij de Kanaänieten, het feit dat ze hier worden genoemd wijst erop dat ze in de tijd van Zacharia een plaats in het volksleven hadden.)

(16)

Het doden van de Kanaänieten

Twee belangrijke motieven:

▪ De zonden van de Kanaänieten (Leviticus 18:24-25)

▪ Bescherming van Israël (Deuteronomium 20:16-18)

✓ Huiswerk

▪ Richteren (Rechters) lezen

▪ RddB: Richteren

▪ Hulpmiddel bij het lezen: ETS-online

(17)

Contactgegevens

E-MAIL info@ets-cursus.nl

TELEFOON 078-6190037

WEBSITE

www.evangelisch-college.nl