Commissie Werken in de Zorg maakt een vuist voor meer personeel. Aan de slag met duurzaamheid. dec 2021 nr 13. Samen maken we goede zorg betaalbaar

deel dec 2021 | nr 13

Samen maken we goede zorg betaalbaar

Aan de slag met duurzaamheid

met hulp en tools van Intrakoop

Commissie Werken in de Zorg maakt een vuist voor meer personeel

Gesprek met Marjolein ten Hoonte

December 2021 | nr 13 Deel is een uitgave voor alle leden van Intrakoop, Regterweistraat 11a, 4181 CE Waardenburg, (0418) 65 70 70, servicedesk@intrakoop.nl, intrakoop.nl / twitter.com/intrakoop Concept & realisatie Axioma Communicatie, Axioma.nl Druk Drukkerij Roelofs, Enschede Wil je dit magazine niet meer ontvangen? Stuur dan een mail naar servicedesk@intrakoop.nl Gehele of gedeeltelijke overname of reproductie van de inhoud van Deel, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbende is verboden.

Gamechanger

Commissielid Marjolein ten Hoonte over het advies van de

commissie Werken in de Zorg.

06

MVO

Nevi MVI

Medisch & Farmacie KwadrantGroep over de voordelen van contract­

management.

Gedeeld

Duurzaamheid

14

Hulp en tools voor starters en

koplopers in duurzaamheid.

12

Eten & Drinken

10

Zorggroep Apeldoorn kiest voor decentraal koken en meer keuzevrijheid voor cliënten.

04 In

Korting voor leden en kennismaken met drie duurzaamheidspilots.

16 Energie

Zorgverlening Het Baken en Equipe Zorgbedrijven zochten hulp bij de aanschaf van laadpalen.

18 Inkoopcommunity Digitaal platform voor meer transparantie en makkelijkere informatie­uitwisseling.

16 Tel mee Uitgaven in de zorgsector 2020.

Column

Fotografie Ed van Rijswijk

‘Dit advies is mede gebaseerd op reeds eerder uitgebrachte adviezen’, zegt Van der Veen. Die adviezen zijn te weinig gebruikt om het groeiend personeelste­

kort op de zorgarbeidsmarkt het hoofd te bieden. Goede ideeën zijn er te over, met de actieagenda adviseren we hoe je ze kunt uitvoeren. We willen de juiste actoren in het zorgveld aanspreken, maar tegelijk ook tonen wat zorg­

organisaties zélf kunnen doen.’

Hoe rijmt u 700.000 extra benodigde zorgmedewerkers met de huidige uitloop en het gebrek aan aanwas?

‘Dit aantal is in 2040 nodig bij ongewij­

zigd beleid en waarschijnlijk onhaalbaar, maar we doen concrete en uitvoerbare aanbevelingen hoe je zorgprofessionals kunt aantrekken en behouden. Goed werkgeverschap is hierin een bepalende factor. Bijvoorbeeld door het bieden van aantrekkelijke arbeidsomstandigheden, medezeggenschap, flexibelere rooste­

ring voor een betere balans tussen werk en privé, meer ruimte voor scholing en

stageplaatsen. Zorgorganisaties moeten dit zelf oppakken, maar er is ook regie nodig vanuit de zorgsector en rijksoverheid, met een sturende rol voor het ministerie van VWS.

We moeten af van de situatie waarin iedereen op elkaar zit te wachten.’

In hoeverre heeft de coronacrisis de situatie van personeelstekorten verslechterd?

‘Door corona werd vooral extra duide­

lijk dat de bufferruimte in het hele zorgsysteem erg beperkt is doordat ons zorgsysteem bijzonder efficiënt is georganiseerd.’

Zit een deel van de oplossing in uit- wisseling van zorgmedewerkers?

‘Dat moeten we zeker (meer) gaan doen. De commissie pleit bijvoorbeeld voor het wegnemen van de btw­af­

dracht bij uitwisseling van zorgmede­

werkers. Maar ook de vraag naar pro­

fessionaliteit en bevoegdheden spelen mee. We hebben graag breed inzetbare

hbo­verpleegkundigen, maar de sector is ook gebaat bij zorgmedewerkers met een andere opleiding en/of een schat aan ervaring. Die mensen wil je ook binnenboord houden want zij zijn minstens zo belangrijk.’

Hoe kan dit SER-advies worden vertaald in toekomstbestendig HR-beleid?

‘In het advies pleiten we voor verbete­

ringen op drie niveaus: rijksoverheid, zorgsector en zorgorganisatie. Als je efficiënter en aantrekkelijker wilt samen ­ werken, moet de overheid de randvoor­

waarden scheppen en belemmeringen wegnemen, zoals tijd rovende adminis­

tratieve taken. Maar zorgorganisaties moeten ook zelf de ruimte pakken, met coaching, loopbaanperspectief, rooste­

ring en bijvoorbeeld de aanstelling van medewerkers verruimen. Daarnaast moet in de zorgsector ruim baan worden gegeven aan technologische en sociale innovatie en het begeleiden van medewerkers hierin.’

In mei van dit jaar bracht de SER het advies 'Aan de slag voor de zorg' uit aan de minister voor Medische Zorg en Sport. Romke van der Veen, voorzitter van de Ad hoc Commissie Arbeidsmarkt Zorg, geeft zijn visie op enkele aandachtspunten uit het advies.

SER-advies roept op tot actie

Voorwoord

Online kennis en expertise met elkaar delen en informatie beschikbaar stellen doen we al jaren volop bij Intrakoop. Zo bieden we een aantrek­

kelijk platform waarmee leden hun voordeel kunnen doen bij de meest uiteenlopende inkoopvraagstukken. Dankzij specifieke expertise van­

uit Intrakoop én het uitwisselen van kennis en ervaring.

Intussen werken we hard aan verbeteringen, die steeds zicht baarder worden. We bieden onze leden handige internettools die inzicht geven in het eigen inkoopproces. Zoals voor welke overeenkomsten je je kunt aanmelden. Of waarmee je kunt zien hoeveel bonus je aan het eind van het jaar van je leverancier ontvangt.

Daarnaast is er de leveranciersprestatiemeting. Hierop delen collega­

zorgorganisaties hun ervaringen over de kwaliteit van een leve­

rancier, in product en service. En de online inkoopscan, waarmee je met een overzichte­

lijk dashboard beschikt over een heldere inkoopanalyse van je eigen organisatie. Nieuw is het online deelplat­

form voor duurzaamheid en circulariteit. Hierop kunnen leden van elkaar lenen, huren of kopen en zijn zij verzekerd van kwaliteit en een reële prijsstelling. Ook nieuw is de Intrakoop Inkoopcommunity, waar inkopers elkaar ontmoeten en online tactische inkoopinformatie met elkaar kunnen delen. Nieuw is de vervolgstap naar een open en volledig geïntegreerd platform, waarin alle tools direct toegankelijk zijn in één omvattende webomgeving. Zo kan daad wer ke lijk het 'community­

feestje' voor Intrakoop­leden ontstaan dat we met onze online tools voor ogen hebben. In de loop van 2022 zullen alle tools achter één inlog en wachtwoord beschikbaar zijn. Eén Intrakoop­account biedt zo een schat aan informatie voor inzicht in de eigen processen en een strate­

gische toekomstvisie. Een online data­ en kennisbank, waar onze leden van profiteren en aan bijdragen en waarmee zij hun inkoopprocessen steeds verder kunnen verbeteren.

Daan van Gent

Inkoper/productmanager ICT

Met één klik

‘Alle online tools vind je straks achter één inlog en wachtwoord’

Scheiden van PMD-afval in een zorgorganisatie is com­

plex. Maar het kán met ons stappenplan, en het levert minder CO

­uitstoot op en meer hergebruik van grond­

stoffen! Zo bleek uit onze pilot met Leger des Heils, Pro Persona, Zorggroep Tangenborgh en Arkin.

Minder dierlijke eiwitten in het menu zonder dat het ten koste gaat van gezond­

heid, welzijn en smaakbele­

ving. Dat is haalbaar. Zo bleek uit onze pilot met Dijklander Ziekenhuis, Lu­

crato Werkbedrijf, Martini Ziekenhuis en St. Pieters en Bloklands Gasthuis.

Kleine stappen in duurzaam beheer en onderhoud van technische installaties hebben al een grote impact.

Samen met ’s Heeren Loo, Parnassia Groep en Zorg­

groep Tangenborgh stelden we 18 actiepunten op die elke zorgorganisatie kan gebruiken.

3x Pilot Duurzaamheid

In

Gelijke korting voor alle leden

Sinds 1 augustus heeft Intrakoop een raamovereenkomst met Van Heek Medical. Bij deze middelgrote medi­

sche groothandel kun je terecht voor medische verbruiksartikelen tegen Intrakoop­condities. Er is een speciale Intrakoop­prijslijst met gelijke korting voor alle leden, ongeacht de grootte of afname van je zorginstelling. In een logistieke menukaart geef je je wensen voor de leveringen aan. De kosten per keuze liggen vast en worden separaat in rekening gebracht.

Meer weten?

Kijk op intrakoop.nl/leveranciers of mail naar ted.geutjes@intrakoop.nl Incontinentiemateriaal maakt voor

alle zorginstellingen een groot deel van de totale uitgaven aan medische hulp middelen uit. Met een TCO­aan­

pak (total cost of ownership) ga­

randeert Abena Healthcare dat je zorgorganisatie minimaal 25% van het totale jaarbudget aan incontinen­

tieproducten kan besparen. Bovendien is deze leverancier met de innovatie­

ve ontwikkeling van Abena Nova een voorloper op het gebied van de “slim­

me luier”. Vanaf 1 oktober hebben we een raamovereenkomst tegen scherpe inkoopcondities met deze leverancier van incontinentiematerialen, bescher­

mende producten en artikelen voor verzorgend wassen.

Meer weten?

Kijk op intrakoop.nl/leveranciers of mail naar ted.geutjes@intrakoop.nl

Garantie op 25% besparing

Goede basiskennis van medicatie bij zorgmedewerkers is van groot belang voor de medicatieveiligheid van cliënten.

Wij hebben daarom in het kader van de samenwerking van Intrakoop met het Instituut Verantwoord Medicijn­

gebruik (IVM) afgesproken dat Intra­

koop­leden circa 3% extra korting krijgen op cursussen over medicatie­

veiligheid. Deze extra korting wordt berekend over nieuw af te sluiten contracten op basis van de afname voor de gehele looptijd. Dit geldt zowel voor e­learning als voor fysieke in­company opleidingen.

Meer weten?

Mail naar mark.buijze@intrakoop.nl

Extra korting voor leden op scholing IVM

Kijk voor meer informatie en ervaringen op Intrakoop.nl/pilots

Gamechanger

‘Het probleem van personeelstekort in de zorg was niet nieuw’, zegt Ten Hoonte, 'corona heeft het slechts ver­

scherpt en uitvergroot. De snelkookpan waarin we be­

landden, legde bloot dat ons zorgsysteem – weliswaar van hoog niveau – geen handig systeem is.’ Bij de grote instroom van patiënten bleek het bijvoorbeeld lastig in kaart te brengen waar bedden beschikbaar waren en waar de benodigde personele bezetting vandaan moest komen. ‘Je zou toch zeggen dat we in Nederland de technologie in huis moeten hebben om dit soort vraag­

stukken goed te organiseren, maar het overzicht ont­

brak. Met adaptieve zorgorganisaties willen we meer samenwerking bereiken in de hele zorgketen, om ade­

quaat te kunnen reageren op pieken en dalen in de zorgvraag. Tegelijkertijd moeten we de instroom van nieuwe zorgmedewerkers stimuleren en uitstroom van waardevolle krachten zien te voorkomen.’

Modern werkgeverschap

In de eerste coronacrisis financierde het ministerie van VWS diverse initiatieven om de ergste personeels­

tekorten in de zorg op te lossen. Naar aanleiding hier­

van vroeg de minister de commissie te onderzoeken welke initiatieven uit deze crisisinterventie zich kunnen lenen voor structureel beleid. Hiervoor werden drie landelijke initiatieven onder de loep genomen, Extra Handen voor de Zorg, de Nationale Zorgklas en Extra Zorg Samen / Nationale Zorgreservisten. Ten Hoonte:

‘Wat nodig is in de zorg is meer, beter en anders.

Genoemde initiatieven leidden weliswaar tot de beno­

digde inzet van extra zorgmedewerkers, maar voor een structurele oplossing voor het personeelstekort, zul je anders moeten gaan werken en het zorgsysteem anders moeten organiseren. Wat je daarbij niet wilt, is dat elke zorgorganisatie volgens haar eigen model te werk gaat. Dan blijft het vaak bij extra handen aan het bed. Onze wens is om zorg regionaal te organiseren, waarbij je zorgmedewerkers op een verstandige manier met elkaar deelt. Niet door het simpelweg schuiven met poppetjes, maar vanuit modern werkgeverschap. Zorg­

organisaties bleken de neiging te hebben de focus volle­

dig op patiënten te leggen en de zorgmedewerkers

Geleerd

dankzij corona

Fotografie Vincent Boon

Eind juni bracht de commissie Werken in de Zorg advies uit aan het

ministerie van VWS over de ontwikkeling van adaptieve zorgorganisaties.

Aanleiding was het acute tekort aan zorgmedewerkers als gevolg van de eerste coronagolf. Commissielid Marjolein ten Hoonte licht dit advies toe.

‘ Modern werk-

geverschap maakt werken in de zorg een stuk aantrekkelijker.

Flexibiliteit is hierbij

het sleutelwoord’

soms over het hoofd te zien. Je moet verpleegkundigen vragen wat ze nodig hebben om hun werk goed te kunnen doen en of ze de toegenomen werkdruk aan­

kunnen. Je kunt je niet permitteren mensen in je eigen organisatie af te branden. Hun behoeften kun je samenvatten in het abc­model: autonomie, betrokken­

heid en competentie. Zaken als flexibelere roosters, een beter opleidingsperspectief en meer passende stageplaatsen. Toekomstgericht HR­beleid dat dit faciliteert, versterkt de verbondenheid. Ik vind het belangrijk dat dit moderne werkgeverschap op bestuursniveau wordt vormgegeven. Alleen dan bereik je structurele verbeteringen.’

Technologische en sociale innovatie

Diverse oplossingen die tijdens de eerste coronacrisis werden bedacht en uitgevoerd, verdienen volgens Ten Hoonte navolging. Dit betreft zowel technologische als sociale innovaties. ‘Er is toen geen zorgorganisatie geweest die de problemen níet heeft opgepakt. Alleen lagen die oplossingen vaak dichter bij de eigen zorg­

organisatie dan bij het zorgsysteem als geheel. Zo schoven ziekenhuizen met medewerkers tussen afde­

lingen, door bijvoorbeeld anesthesieverpleegkundigen te laten bijspringen op de IC. Daarnaast waren er ook succesvolle regionale initiatieven zoals het Covid Capaciteit Center (CCC) door vier zorgorganisaties in Gooi en Vechtstreek. Of de Taakbrigades, een initia­

tief van WGV Oost in samenwerking met enkele zorg­

organisaties en Randstad.’ Daarnaast noemt Ten Hoonte slimme technologische toepassingen die suc­

cesvol tot arbeidsbesparing leidden. Beeldbellen werd al veelvuldig toegepast, tijdens corona nam het nog

eens een extra vlucht, ook onder ouderen. Ook tele­

monitoring bewees zijn nut toen patiënten liever niet de huisarts of specialist bezochten. Zorgprofessionals konden het primaire zorgproces zo goed blijven organi­

seren. Andere voorbeelden zijn hulpmiddelen die ver­

sneld werden ingezet, zoals op het gebied van medicijn­

verstrekking, verzorgend wassen, wondverzorging en het gebruik van smart glasses.

Commissaris

Voor de verdere uitrol van de adviezen en opvolging van best practices uit het rapport adviseert de commissie de aanstelling van een ambassadeur die de regie hierover voert. ‘“Commissaris voor de zorg­

arbeidsmarkt” hebben we die functie genoemd’, zegt Ten Hoonte. ‘Het moet iemand zijn met gezag in de zorgsector en die ‘kabinetsresistent’ kan werken.

Onafhankelijk van het ministerie van VWS en onder­

steund door experts en kenners van het werkveld.

Ook willen we een ‘intekenboek’ voor arbeidsmarkt­

opgaven, zoals voldoende stageplaatsen creëren, uitstroom verminderen, doorontwikkeling van zorg­

medewerkers en goed werkgeverschap. VWS moet hiervoor de extra middelen bieden als regionale samenwerkingsverbanden hierop intekenen. De commissaris en zijn of haar team beoordelen de plannen, toetsen deze, inspireren en monitoren of de afgesproken prestaties worden behaald. Deze

commissaris zal verantwoordelijke bewindspersonen en andere (landelijke) stakeholders aanspreken op hun rol in het verbeteren van de zorg­ arbeidsmarkt.’

Flexibeler opleiden

Ten Hoonte vindt dat je het werken in de zorg met modern werkgeverschap een stuk aantrekkelijker maakt. Flexibiliteit is hierbij het sleutelwoord. 'Neem het opleidingssysteem waarin hbo­verpleegkundigen in elke branche stage moeten lopen – ook in branches waar ze geen affiniteit mee hebben – terwijl goede stage plekken niet voor het oprapen liggen. Waarom leiden we niet meer praktijkgericht op? Bijvoorbeeld met een bepaald instapniveau, waarna je je opleiding per module in de praktijk upgradet. Dat maakt ver­

pleegkundigen sneller inzetbaar. Tegelijk bied je ze een goed opleidings perspectief waarbij ze worden begeleid door ervaren collega’s. Zorgorganisaties zouden ook meer keuzeruimte moeten bieden in urencontracten.

De een wil misschien 28 uur werken, maar een ander 40.

Maar de kernvraag blijft: welke zorg wil je bieden, waar, hoe en wanneer? De flexibiliteit die hiervoor nodig is, vraagt om herziening van ons opleidingssysteem, betere regionale samenwerking en meer ontplooiings­

ruimte voor de zorgmedewerker. Zorgorganisaties moeten minder behoudend worden en de overheid en zorgverzekeraars moeten de benodigde flexibiliteit faciliteren.’

Gamechanger

Marjolein ten Hoonte Functie:

• lid van de Commissie Werken in de Zorg en Directeur arbeidsmarkt en MVO Randstad Groep Nederland.

Vorige functies:

• (bestuurs)lid diverse commissies VNO­NCW en daarvoor Buitengewoon Hoofddocent Windesheim.

‘Als je een structurele oplossing voor het personeelstekort wilt, zul je anders moeten gaan werken en het zorgsysteem anders moeten organiseren’

Meer weten?

Neem contact op met Simone Nicolaes, inkoper/productmanager HRM, via simone.nicolaes@intrakoop.nl of 06 25 52 00 72

Eten & Drinken

Gastvrije visie vraagt om decentraal werken

Zorggroep Apeldoorn is ontstaan door samengaan van verschillende verzorgings­ en verpleeg huizen in Apeldoorn en omstreken. De zorginstelling beschikte over een centrale keuken en maakte gebruik van een kleine dertig leveranciers. Reint Scholten werd vorig jaar als manager services en bedrijfsvoering aan­

getrokken, onder meer om de transitie van centraal koken naar een decentrale voorziening in gang te zetten. ‘Op het gebied van eten en drinken, maar ook op andere terreinen, staat ZGA voor grote uitdagin­

gen’, vertelt Scholten. ‘Er is een totale nieuwbouw op het terrein gepland. Maar de huidige keuken dateert uit de jaren zeventig en kan niet vier of vijf jaar wachten op een nieuw onderkomen.’ Mede daarom was het nodig om een nieuwe visie op eten en drinken te ontwikkelen die ook in de vastgoedvisie ‘leven en beleven’ viel in te passen.

Nieuwe visie

ZGA heeft al een jarenlange samenwerking met Intrakoop op het gebied van inkoop. Vandaar dat Scholten daarbij de hulp van Intrakoop inschakelde.

Intrakoop heeft bestaande (visie)documentatie van ZGA verzameld, interviews met stakeholders gehouden, een kick­off georganiseerd en vier online workshops gehouden, waarin zowel de trends en ontwikkelingen aan de orde kwamen als de doel­

onder gebracht bij twee leveranciers, zodat we goed kunnen blijven vergelijken en niet afhankelijk zijn van één partij.’ De transitie had ook consequenties voor de medewerkers. Degenen die na de reorganisatie overbleven, kregen nieuwe functies. ‘In feite is de backoffice frontoffice geworden’, zegt Scholten hierover. ‘Traditionele koks en keukenassistenten staan niet meer in een centrale keuken, maar onder­

steunen de afdelingen als servicemedewerkers eten

& drinken.’

Kritisch meekijken

Ook voor Leo Haas was de transitie een behoorlijke verandering. Hij was hoofd van de drie restaurants van ZGA, en is nu als Teammanager Gastvrijheid ook ver­

antwoordelijk voor de receptie, de keukens en kapsalon.

‘Dat is een flinke uitbreiding’, aldus Haas, die daarom blij was met de support van Intrakoop. ‘Ze hebben kritisch meegekeken en tips gegeven en er zo voor gezorgd dat ik goed in mijn nieuwe functie kon groeien.’

Ook over het verloop van het proces is hij positief.

‘De visie op eten en drinken is heel gestructureerd door Intrakoop neergezet. En de hele transitie is dankzij Intrakoop en de bestaande leveranciers Bidfood en Huuskes, sneller gegaan dan het management had verwacht. Het was eigenlijk best wel spannend voor iedereen, maar het is allemaal goed verlopen.’

Meerwaarde

De komst van inkoper Christine Molenaar, halverwege het proces, heeft daar ook een belangrijke bijdrage in gehad. Met name in de contacten en het managen van de nieuwe leveranciers en de benodigde apparatuur om dit geheel mogelijk te maken. Kortom: een goed verlopen traject waarin Intrakoop haar meerwaarde heeft laten zien als begeleider van veranderings­

processen op het gebied van eten en drinken en het managen van inkoopcontracten.

groepen binnen ZGA. Scholten: ‘Iedereen was bij de ontwik keling van de nieuwe visie betrokken. De raad van bestuur, de OR, de cliëntenraad en uiteraard een afvaardiging van collega’s uit zorg & welzijn en behandeling. Ook zijn er cliënten geïnterviewd die op dit moment binnen ZGA verblijven.’

Meer vrijheid

Het leidde uiteindelijk tot een helder, compact én breed gedragen visiestuk op eten en drinken. ‘Een belangrijk uitgangspunt is dat cliënten kunnen kiezen wat, waar en met wie ze willen eten. Dat alles moet mogelijk gemaakt worden in een gastvrije omgeving waarin iedereen zich prettig voelt.’ Om dit mogelijk te maken komen de warme maaltijden niet langer uit de centrale keuken, maar worden ze op de afdelingen geregenereerd of in de toekomst vers bereid. Het keuze­ en eetmoment ligt daardoor veel dichter op elkaar en er is ook meer vrijheid om de maaltijd, al dan niet met gasten, elders te nuttigen. Daarnaast zal er ook waar mogelijk en wenselijk samen met bewoners gekookt worden.

Herinrichting

‘Intrakoop heeft ons behalve met het opstellen van de visie ook ondersteund in het reduceren van leveranciers. We hebben het totaalpakket

Zorggroep Apeldoorn en omstreken (ZGA) ontwikkelde een nieuwe visie op eten en drinken. De organisatie ging van centraal koken naar een totale voorziening voor eten en drinken op de afdelingen.

Intrakoop ondersteunde ZGA bij deze veranderingsprocessen.

‘ De visie op eten en drinken is heel

gestructureerd door Intrakoop neergezet’

Meer weten Neem contact op met Ido Verbree, inkoper/productmanager eten & drinken, ido.verbree@intrakoop.nl en 06 50 51 47 92 Reint Scholten

Manager services en bedrijfsvoering bij Zorggroep Apeldoorn

Leo Haas

Teammanager Gast­

vrijheid bij Zorggroep Apeldoorn

Waarom is duurzaamheid relevant voor Intrakoop?

‘Onze kernthema’s zijn kwaliteit, beschikbaarheid en betaalbaarheid. Ook de zorg is de hele dag met die drie begrippen bezig. Maar de afgelopen jaren is het begrip duurzaamheid in de wereld en ook in de zorgsector steeds dominanter geworden. Het is nu echt een vierde thema, waar ook zorgorganisaties niet aan ontkomen.

Onze leden hebben ons gevraagd hen te helpen het handen en voeten te geven. Iedereen is zo druk met die drie andere thema’s bezig, dat deze vierde gemakkelijk doorgeschoven wordt. Ze willen beslist werk maken van duurzaamheid, maar hoe en wanneer dan? Daarbij betreft duurzaamheid de hele organisatie, dus iedereen is ervoor verantwoordelijk. Dat betekent in de praktijk vaak dat niemand specifiek zich er hard voor maakt. De hulp van Intrakoop is daarom gewenst. En relevant: onze kracht is beleid vertalen naar praktische stappen en tools.’

Verschilt de mate waarin zorgorganisaties zelf met het thema bezig zijn erg?

‘Ja, er is een kleine groep met koplopers die al veel doen op het gebied van duurzaamheidsbeleid. Zij hebben bijvoorbeeld een Green Team of hebben een MVO­

functionaris of milieucoördinator aangewezen, en een bestuur dat middelen beschikbaar stelt. Zij hebben de eerste verduurzaming al gedaan en zijn op zoek naar

‘verdieping’, de vervolgstappen. Daar tegenover staan de starters. Die willen heel graag stappen maken, maar weten niet waar te beginnen.’

Wat heeft Intrakoop starters én koplopers te bieden?

‘We hebben een Starterstoolkit Duurzaamheid ontwik­

keld, het zogenaamde “Groene Koffertje”. Deze bestaat uit een intakegesprek, een CO₂­benchmarktool, een quick scan Duurzaamheid, een workshop Duurzaamheid en een afsluitend adviesgesprek over de te zetten stap­

pen. De koplopers hebben de quick wins al behaald. De kennis die zij hebben opgebouwd zijn we nu aan het bundelen, om vervolgens te kunnen delen. Ook hebben we verschillende diensten ontwikkeld, samen met leveranciers, waarmee we onze leden de ondersteuning kunnen bieden die ze van ons vragen. Op het gebied van verduurzaming van de voeding bijvoorbeeld of op ver­

duurzamen van vastgoed of mobiliteit. Zo hebben we

adviseurs die kunnen helpen de verplichte CO₂­route­

kaart te implementeren. En we zijn een duurzaamheids­

dashboard aan het ontwikkelen, waarop leden kunnen zien hoe ver ze zijn in hun duurzaamheidsbeleid en waar ze hun eigen doelstellingen in kunnen zetten. Vanaf komend jaar komt Nevi met een tweedaagse training Maatschappelijk Verantwoord Inkopen in de zorg, die we samen hebben ontwikkeld.’

Wat kunnen de leden elkaar en Intrakoop bieden?

‘We gaan kennissessies plannen om koplopers en starters bij elkaar te brengen. En we gaan pilots organiseren om kennis te delen en leden te helpen met de uitvoerbaarheid van plannen. Sinds maart hebben we ook binnen Intra­

koop een Green Team. Dit onderzoekt de mogelijkheden voor samenwerking met de leden, en biedt kennis aan onze leveranciers. Het team bekijkt ook welke stappen Intrakoop voor haar eigen organisatie op het gebied van duurzaamheid kan zetten. Denk aan onze afvalverwer­

king, ons wagenpark en – samen met onze gebouwbe­

heerder – ons kantoorpand. Dat klinkt misschien als kleine stappen, maar veel kleine stappen maken samen een grote. Dat is een beetje mijn motto geworden in mijn activiteiten als programmamanager duurzaamheid. Ik gebruik het ook als duwtje in de rug om de motivatie voor verduurzaming die leden zeker al hebben, om te zetten naar uitvoering. Van willen naar doen dus. Mensen twijfe­

len soms over wat ze zelf kunnen bijdragen, maar een wereldreis begint ook met de eerste stap.’

Veel zorgorganisaties willen wel verduurzamen, maar weten niet goed hoe en waar te beginnen. Wat is er nodig om praktisch aan de slag te gaan en echt stappen te zetten in duurzaamheid? Intrakoop biedt hulp en tools.

Programmamanager duurzaamheid Jan Holsappel licht toe.

Van willen naar doen

Duurzaamheid

‘ Onze kracht is beleid vertalen naar praktische stappen en tools’

Meer weten?

Neem contact op met Jan Holsappel, programmamanager duurzaamheid, via jan.holsappel@intrakoop.nl of 06 21 28 69 32 Illustratie Richard Wouters

MVO

Nevi

MVI

KwadrantGroep is een toonaangevend zorg­

concern in de Friese ouderenzorg. Een fusie­

organisatie, waardoor op inkoopgebied nog niet alles even gestroomlijnd liep. Over de farma­

ceutische dienstverlening zegt hoofd inkoop Stefan Plantinga: ‘We werkten met wel tien apotheken. Ieder met zijn eigen afspraken en kwaliteit van dienstverlening. Dat wilden we strakker trekken. In het kader van efficiency, kwaliteit en zekerheid wilden wij naar een partij toewerken die ons op dit gebied kon versterken.’

Winst

Omdat de geneesmiddelenvoorziening een kriti­

sche component is en KwadrantGroep niet over voldoende inhoudelijke deskundigheid beschikte, werd de expertise van Intrakoop ingeschakeld.

‘Het aanbestedingstraject dat we met Intrakoop doorliepen hebben we als heel prettig ervaren. Er is gedegen onderzoek gedaan, zodat we een goed programma van eisen konden opstellen.’ UPlus kwam na het aanbestedingstraject uit de bus als primaire leverancier. Onder hun regie wordt de medicatie nu – door apotheken in de buurt van de locaties – aan KwadrantGroep geleverd.

Ingrid Breuker is als programmamanager farma­

ceutische dienstverlening verantwoordelijk voor de implementatie en uitvoering van het nieuwe

contract. ‘Er ging veel geld naar geneesmiddelen.

Maar omdat we met zoveel apotheken werkten, konden we moeilijk inschatten of de prijzen reëel waren en de dienstverlening op niveau was. Nu weten we precies waar we aan toe zijn en aan welke knoppen we kunnen draaien. We kunnen bijvoorbeeld zien of een locatie te hoge logistieke kosten heeft en hoe dat komt. Op dat soort punten zit grote winst.’

Expertise

Intrakoop is na de aanbesteding betrokken gebleven als contractmanager. Breuker: ‘Ieder kwartaal zitten wij, UPlus en Intrakoop om tafel en spreken we aan de hand van rapportages alles door. Sluit de praktijk nog aan op de afspraken die we gemaakt hebben? Zijn de prijzen nog marktconform? Pakt iedereen zijn eigen rol en verantwoordelijkheid? Intrakoop speelt hier een belangrijke rol. Vanwege hun expertise kunnen ze goed gemotiveerd en onderbouwd zaken aankaarten. Daardoor zitten wij als volwaardig gesprekspartner aan tafel met de leverancier.

Zo kwamen we er door marktonderzoek van Intrakoop achter dat de prijs voor paracetamol niet marktconform was. Het ging maar om een paar cent per verpakking, maar we verbruiken wel duizenden doosjes per jaar.’

Partners

‘Ik stel de juiste vragen aan de juiste mensen’, zegt contractmanager José van Engelen, die namens Intrakoop bij de overleggen aanschuift.

‘Dankzij de managementrapportages is alles herleidbaar en in geld uit te drukken. Je weet precies wat de medicatiekosten zijn per patiënt per dag. Wat het kost om medicatie af te leveren en hoeveel extra je voor een spoedje kwijt bent.’

Ze benadrukt daarbij dat de drie partijen echt als partners om tafel zitten. ‘Met z’n drieën zorgen we dat alles goed wordt uitgevoerd.’

Breuker onderschrijft dit. ‘De driehoek werkt heel constructief. En ook de samenwerking met Intrakoop verloopt prettig. Het voelt meer als collega dan als leverancier. We werken nauw samen, waarbij Intrakoop de belangen scherp in de gaten houdt en alles met een objectieve blik van buitenaf bekijkt.’

Ook Plantinga is positief over de samenwerking.

‘Het nieuwe contract met het contractmanage­

ment heeft tot flinke besparingen en kwaliteits­

verbetering geleid. We zijn nu in de fase van contractverlenging met UPlus. Intrakoop kijkt daarom ook hoe ons huidige contract zich ver­

houdt tot de markt. Dat nemen we mee in onze overwegingen. Het zijn allemaal zaken die wij nooit in ons eentje hadden kunnen doen.’

Medisch & Farmacie

KwadrantGroep werd door Intrakoop ondersteund bij een nieuw inkooptraject voor farmaceutische dienstverlening. Vanaf die tijd ondersteunt Intrakoop de zorgorganisatie ook met contractmanagement. En dat heeft veel voordelen, vertellen Stefan Plantinga en Ingrid Breuker van KwadrantGroep.

‘We zijn volwaardig gesprekspartner

geworden’

Meer weten?

Neem contact op met José van Engelen, contractmanager farmacie, via jose.van.engelen@intrakoop.nl en 06 23 17 98 07

‘ Dankzij de management- rapportages is alles herleid- baar en in geld uit te drukken’

Fotografie Ed van Rijswijk

Laadpalen:

voor duurzaamheid én als visitekaartje

Energie

In 2030 moeten alle nieuwe auto’s elektrisch zijn.

‘Dus moet je meegaan met je tijd en daarop voor­

sorteren’, zegt manager Jos Groenen van Equipe Zorgbedrijven. ‘Duurzaamheid heeft dan ook een vaste plaats gekregen in ons beleid. Ook willen we onze cliënten de mogelijkheid bieden een laadpaal te gebruiken, als ze bij ons zijn.’

Ook Jan Stronkhorst, manager facilitair bij Zorg­

verlening Het Baken, vond het ‘een goed moment om te laten zien dat je werk maakt van duurzaamheid’.

Hij voegt toe: ‘Het is ook een beetje een statement om laadpalen beschikbaar te stellen. En een visite­

kaartje. Nog niet eens zozeer vanwege een grote behoefte, want onder onze bezoekers en zorgperso­

neel is het aantal gebruikers van elektrische auto’s nog beperkt. Maar dat zal in de toekomst natuurlijk gaan groeien.’

Goed ontzorgd

Stronkhorst heeft in eerste instantie een kleine marktverkenning gedaan. ‘Die markt bleek zo groot te zijn, dat ik daar snel mee ben gestopt en Intrakoop om

hulp heb gevraagd. Het ging in eerste instantie maar om twee laadpalen tenslotte. Een online meeting leer­

de dat meer zorgorganisaties met die vraag zaten.

Een aantal daarvan wilde het meteen groot aanpak­

ken en dus via een aanbesteding. Voor ons volstond een beperkte offertevergelijking. Intrakoop bleek zo flexibel beide te willen bieden.’

Ook Groenen schakelde Intrakoop in. ‘Heel pragma­

tisch gedacht’, zegt hij. ‘We wilden slechts een paar laadpalen kopen. Dat zouden we nooit voor de prijs kunnen doen die Intrakoop kon bedingen vanwege schaalgrootte. Ik heb gezegd wat ik wilde hebben.

Partijen kwamen bij ons kijken wat er aan energie moest worden geregeld en waar moest worden gegraven om de laadpalen te plaatsen. Snel daarna kreeg ik de offertevergelijking. Je wordt goed ont­

zorgd. De prijs was vervolgens bepalend voor de keuze, want er was nauwelijks sprake van kwaliteitsverschil.’

Voor iedereen beschikbaar

Stronkhorst kwam via Intrakoop alsnog bij Eneco uit, hoewel die partij eerder tegen hem had gezegd dat

het niet de moeite was om in slechts twee laadpalen te investeren. ‘Het bleek wel interessant’, vertelt hij.

‘Ten eerste doen we ervaring op in het gebruik ervan.

Daarnaast betaalt Eneco ons voor de ladingen een hogere vergoeding dan wat we aan het bedrijf voor onze kilowatturen betalen. Dat speelde een rol om voor deze partij te kiezen.’

Het Baken heeft nu op twee van zijn vier locaties laadpalen staan en stelt die beschikbaar voor ieder­

een met een laadpas. ‘Het zijn dubbele laadpalen’, zegt hij, ‘dus per paal kunnen er twee auto’s aan.

Wellicht zal ook iemand die in de buurt woont, er wel eens gebruik van maken. Maar dat is prima. Ons parkeerterrein is niet afgesloten en we gaan geen

parkeerkosten in rekening brengen. Op de investe­

ringsbegroting voor 2022 is al voorzien in een laad­

paal op een derde locatie.’ Equipe heeft vooralsnog geen plannen om mensen te laten betalen voor het gebruik van de laadpalen. ‘Misschien op termijn’, zegt Groenen, ‘maar we hoeven er niet aan te verdienen.

Het is toch service.’

Groeiverwachting

Intrakoop verwacht een stijging van de vraag. ‘Het kwam ter sprake op onze ledenconsultatie over mobiliteit in 2020’, vertelt inkoop/productmanager energie David Hoorn. ‘Nu blijven de aanvragen bin­

nenstromen. Onze leden willen graag en zien ook het belang van laadpalen in het kader van duurzaamheid.

Maar het ontbreekt hun vaak aan tijd en expertise om zelf tot de juiste keuze te komen. Precies dat kunnen wij hun uit handen nemen.’

‘ Onze leden willen graag en zien ook het belang van laadpalen in het kader van duurzaamheid’

Meer weten?

Neem contact op met David Hoorn, inkoper/productmanager energie, via david.hoorn@intrakoop.nl en 06 52 75 28 84

Leden geven aan behoefte te hebben aan ondersteuning bij de installatie van laadpalen. Intrakoop biedt die ondersteuning: via aanbesteding of, voor partijen die het wat bescheidener aanpakken, op basis van offertevergelijking.

Illustratie Richard Wouters

Digitale kijk in elkaars keuken

‘Samen inkopen is voordelig en efficiënt, maar er valt veel meer winst te halen uit samen innoveren, creëren en kennisdelen’ zegt Bram Buyserd, MT­

lid bij Intrakoop. ‘Dat is wat de Intrakoop Inkoop­

community gaat faciliteren. Het digitale platform zorgt voor meer transparantie en maakt kennis­

uitwisseling mogelijk.’ Het past volgens hem hele­

maal in de coöperatieve gedachte van Intrakoop, die ervan uitgaat dat de leden niet alleen kennis halen, maar ook kennis en ervaring brengen en zo het collectief versterken.

Beter en efficiënter

De Intrakoop Inkoopcommunity kwam tot stand door gesprekken met het digitale inkoopplatform InCoop, dat een aantal jaren geleden werd opgezet door Jorrit Willems. Willems, die zelf ook een achtergrond als inkoper heeft, merkte door zijn contacten dat inkopers in de zorg vrijwel allemaal tegen dezelfde problemen aanliepen. De continu hoge werkdruk op inkoopafdelingen en steeds veranderende wet­ en regelgeving maakten het vrijwel onmogelijk om alle

ontwikkelingen goed te analyseren en te vertalen naar een advies voor de eigen zorgorganisatie.

Informatie aan elkaar vragen was ook niet aan de orde, want inkopers van zorginstellingen kenden elkaar niet of nauwelijks. ‘Ik merkte dat iedereen opnieuw het wiel aan het uitvinden was’, vertelt Willems. ‘Moest er een ERP­systeem komen, dan ging een projectgroep aan de slag met leveranciers­

en marktonderzoek en offertes. Na de aanschaf ging alle opgedane kennis in een digitale la, terwijl een collega­zorginstelling verderop een paar weken later precies hetzelfde traject begon.’ Zo kreeg zijn idee vorm: wanneer je kennis, documenten en best practi­

ces deelt en elkaar leert kennen, kan iedereen beter en efficiënter werken.

Samen optrekken

Precies dat werd InCoop. Het digitale platform ont­

sluit alle documenten die nodig zijn om een goed inkooptraject te lopen. Van programma’s van eisen en algemene inkoopvoorwaarden tot (voorbeeld) contracten en beoordelingsmatrixen. Maar ook een inkoopkalender waarop je kunt zien welke inkoop­

trajecten er bij zorgorganisaties in de planning staan. Willems: ‘Je kunt dan samen optrekken, het werk verdelen of kennis uitwisselen.’ Ook een “Wie is wie” in inkoopland ontbreekt niet, net als een compleet overzicht van alle leveranciers die in de zorg actief zijn inclusief beoordelingen op kwaliteit

en service.’ Nu Intrakoop mede­eigenaar is, is het platform onder de naam Intrakoop Inkoopcommunity (powered by InCoop) sinds begin oktober voor alle Intrakoop­leden toegankelijk. Ook is de database uitgebreid met kennis, informatie en documenten vanuit Intrakoop.

Sleutel

Edward Mutsaers werd direct enthousiast toen hij hoorde van de nieuwe Intrakoop Inkoopcommunity.

Sinds kort werkt hij als manager bedrijfsvoering/

inkoop bij VieCuri Medisch Centrum, maar hij heeft aan zowel inkoop­ als leverancierszijde een flink trackrecord in de zorg. ‘Ik heb op veel stoelen geze­

ten en ben altijd bezig geweest met de vraag wat ons de komende jaren beter kan maken. Hoe houden we de zorg veilig, beschikbaar, duurzaam en betaalbaar?

Deze community lijkt een schot in de roos. Het delen van kennis, overeenkomsten en best practices. Cure, care én leveranciers op elkaar aansluiten. Het is een heel grote meerwaarde voor de sector, ik denk zelfs dat dit de sleutel is tot echte inkoopsamenwerking.

Het is een initiatief waar wat mij betreft geen enkele zorgorganisatie nee tegen kan zeggen!’

Met de Intrakoop Inkoopcommunity komt Intrakoop tegemoet aan een belangrijke wens van de leden: meer transparantie en gemakkelijker delen van informatie over inkoopprocessen. Alle leden van Intrakoop kunnen drie maanden kennismaken met het digitale platform.

Bram Buyserd MT­lid bij Intrakoop

Edward Mutsaers

Manager bedrijfsvoering/inkoop bij VieCuri Medisch Centrum

Jorrit Willems Eigenaar InCoop

Inkoopcommunity

Meer weten?

Neem contact op met Jaap Schonenburg, adviseur, via jaap.schonenburg@intrakoop.nl of 06 82 20 31 58.

‘Hoe houden we de zorg veilig, beschikbaar, duurzaam en betaalbaar?

Deze community lijkt een schot in de roos’

Edward Mutsaers

Tel mee

Uitgaven in de zorgsector 2020

Totaal

€116 mld*

* Bron CBS en Intrakoop Jaarverslagenanalyse 2020. Alle bedragen worden getoond in miljarden. Door afrondingen kunnen bedragen niet optellen tot het vermelde totaal.

0,7 1,8

6,5

0,6 0,2 1,7 0,3

0,9 0,5 0,4 1,2

0,6 0,7 0,4 0,3 0,4 0,9

Overige zorg en welzijn

39

Paramedische zorg 2 Beleids- en beheer- organisaties 5

Huisartsen

en tandartsen 8

Overige zorg

en welzijn 12 Preventie 4 Therap. middelen 3 Geneesmiddelen 6

1,0

1,3

0,7 0,6 0,7

2,4

Zorg- organisaties

77

VVT 22

(incl. Jeugdzorg)

GGZ 12

ZKH 32 GHZ 11

Inkoopgerelateerde exploitatiekosten per instelling. Deze zijn onderverdeeld in de volgende 6 onderdelen:

Voedingsmiddelen en hotelmatige kosten Algemene kosten

Patiënt- en bewonersgebonden kosten Onderhoud en energie

Huur en leasing Personeelsgerelateerd

0,2 Overige

7

Overige 15

Overige 20 Overige

8

Inkoop 3

Inkoop 7

Inkoop 11 Inkoop

4