• No results found

Het kan en moet anders in de zorg.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Het kan en moet anders in de zorg."

Copied!
32
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

December 2020

Marktwerking moet zo snel mogelijk uit de zorg. We moeten terug naar een door de overheid gereguleerde zorg waarbij de

financiering uit één potje komt en iedereen toegang heeft tot kwalitatieve

goede zorg. Preventie gedurende alle levensfasen en afgestemd op het individu

door middel van het stimuleren van een gezonde leefstijl. Verschuiving van ziekte naar gezondheid door voorlichting in het

onderwijs aan onze kinderen over voeding, leefstijl en gezondheid.

Het kan en moet anders in de zorg.

(2)

1

Inhoud

Inleiding ... 1

Kernpunten ... 4

De problemen ... 6

Zorg als verdienmodel ... 6

Sluipende groei heeft ons apathisch gemaakt ... 7

Rapport in het kort: toename aantal chronisch zieken ... 8

Verschuiving van ziekte naar gezondheid ... 9

RIVM en CBS ... 9

Reguliere gezondheidszorg heeft geen antwoord op alle problemen ... 10

Medici hebben onvoldoende kennis van voeding en leefstijl ... 11

Veel gezondheids-analfabeten ... 12

Preventie van ziekten is ondergeschoven kind ... 12

Voedingsindustrie verantwoordelijk voor veel ziektes ... 12

Goed voorbeeld doet (soms) goed volgen ... 13

Volwassen generaties van nu zijn minder gezond dan voorgangers ... 14

Doelstelling Beleidsplan ... 16

De rol van WilNu ... 17

De plannen ... 18

Algemene oplossingen ... 18

1. De geestelijke en fysieke gezondheid zijn een belangrijke factoren in het leven van een mens. ... 18

2. Ontschotting zorg ... 18

3. Zorgverleners koesteren in plaats van uitputten en overbelasten ... 18

Concrete doelen ... 19

Bereiken van het gewenste resultaat ... 28

Financiering ... 29

Algemene middelen ... 29

Verhoging btw op ongezonde producten ... 29

Literatuurlijst ... 31

Inleiding

Dit concept is een herziening van het originele Beleidsplan voor de Gezondheidzorg dat in april 2009 werd opgesteld door de Algemene Vereniging van Medisch Verzekerden (AVMV) onder leiding

(3)

2 van wetenschapper en onderzoeker E. Vogelaar. Mede door de veranderingen in de Zorgsector in de laatste elf jaar plus daarbij het ontstaan van nieuwe mogelijkheden en innovaties in de medische geneeskunde wordt nu de herziene versie, het Beleidsplan 2020, aangeboden.

Het Beleidsplan uit 2009 maakte al duidelijk dat het Nederlandse Zorgsysteem in een rampzalige situatie terecht is gekomen. Nu vele jaren later is er maar heel weinig veranderd.

Verantwoordelijkheden worden niet meer genomen, ziekenhuizen moeten sluiten door financieel wanbeleid, meer dan 100.000 Nederlanders kunnen hun zorgpremie niet meer betalen. De jaarlijkse kosten van de gezondheidszorg liggen in 2018 op 74 miljard euro. Dat is heel wat meer dan in 2009. De verwachting is dat dit bedrag in 2040 is opgelopen tot 175 miljard euro (inflatie niet meegerekend) tot ongeveer 30% van het nationale inkomen.

In het najaar van 2018 wordt het de burger duidelijk dat het Nederlandse Zorgsysteem in een nog complexere situatie terecht is gekomen. De Zorgsector lijkt aan de vooravond van een

onvermijdelijke ramp te staan.

Van disbalans naar balans

Het corona virus heeft disbalans van gezondheidszorgsystemen nog duidelijker zichtbaar gemaakt.

Denk aan de overmaat van negatieve berichtgeving wat voornamelijk angst teweeg brengt.

Te weinig IC-capaciteit wat al jaren speelt en waarop gestuurd wordt.

Logge systemen als RIVM, OMT wat zich vooral richt op schuld- en boeteprogramma van de mens.

Maar ook aan censuur en framing in plaats van goed, transparant en eerlijk nieuws.

(4)

3 De crisis biedt een grote leerervaring waarbij we eindelijk verder durven te kijken dan alleen de kosten.

In plaats van te sturen op angst, sturen op vertrouwen.

Mainstream media wat hierin een grote rol speelt en niet aanspreekbaar is op gedrag.

Kennis en bewustzijn ontwikkelen dat er voor kwetsbare mensen ander beleid geldt dan voor gezonde, veerkrachtige en vitale mensen.

De kwetsbare mensen maken we echter nog kwetsbaarder en de gezonde vitale mensen lijden hieronder.

Menselijke maat(werk) is waar het over gaat.

De 1:50 meter samenleving gaat tegen de natuur in van de mens en is niet houdbaar.

Enzovoort.

Een structurele herziening én de oprichting van een Zorgcommissie bestaande uit Zorgverleners, Ervaringsdeskundigen en Burgers moet de redding bieden aan een sector die momenteel aan het verdrinken is.

De maatschappelijke organisatie Wil Nu heeft als belangrijkste bestaansreden om de Macht weer terug te geven aan de burger. Alleen dan kan de Nederlander pas echte vrijheid ervaren zoals het democratisch systeem dat voor ogen heeft. Deze vrijheid kan echter slechts behaald worden wanneer de Nederlander ‘gezond’ is en toegang heeft tot goede, effectieve en structurele gezondheidszorg. Want zorg leveren is niet hetzelfde als gezonder worden.

Daarom zal Wil Nu met dit Beleidsplan 2.0 het voortouw nemen in het bieden van oplossingen en aanpassingen zodat we het woord “Volksgezondheid” weer de betekenis kunnen geven die het werkelijk zou moeten zijn.

Dit plan vormt de redding van de Nederlandse Volksgezondheid

Dit plan bevat dan ook niet een opsomming van kleine aanpassingen op heersende moeilijkheden in de zorg. Nee, om de problemen in de gezondheidszorg structureel aan te passen is een complete herziening van deze sector nodig omdat het fundament van het zorgsysteem niet goed is.

Het werk aan dit plan is een continu proces. Wij staan open voor oplossingen, wijzigingen en adviezen vanuit alle hoeken van de samenleving.

Dit Beleidsplan september 2020 is mede opgesteld door E. Vogelaar, A. Gelder, F. Kemper, R.

Tillema-Schoon.

September 2020

(5)

4

Kernpunten

Sinds de invoering van de marktwerking in de zorg in 2006 word de zorg als markt georganiseerd.

Dit resulteerde in meer macht voor de zorgverzekeraar en minder keuzevrijheid voor de Burgers.

Ziekte is een verdienmodel en er is weinig tot geen aandacht voor preventie van ziekte. De farmaceutische industrie en de zorgverzekeraars buiten de gezondheid en de angst voor ziekte uit voor hun eigen gewin. Bovendien is de menselijke maat kleiner geworden, is het vertrouwen laag (denk aan alle indicatoren die dagelijks ingevuld moeten worden)de administratieve last voor zorgverleners groot en is de zorg in Nederland de duurste van heel Europa.

De gezondheidszorg voor de Nederlander kan veel menselijker, goedkoper en simpeler. Ziekte en invaliditeit kunnen met tenminste 50% worden teruggedrongen door de aandacht te richten op preventie en leefstijl. Voorbeelden uit andere landen laten zien dat dit mogelijk is: zo werd in Finland van 1971 tot 1995 de sterfte aan hart- en vaatziekten onder mannen van 35 tot 64 jaar met 65% teruggebracht en daalde in Nederland ondanks meer verkeer het aantal verkeersdoden met meer dan 75% sinds 1970. Dit alles door een gezamenlijke krachtinspanning van álle betrokkenen;

een gezamenlijkheid die op het vlak van de gezondheid in Nederland al jaren ontbreekt.

De meest uitgebreide studie ooit gedaan naar het ontstaan en de preventie van kanker, hart &

vaatziekten, diabetes en vele andere ziektes en gebreken is de China Studie, het onderzoek loopt nog steeds.

Voormalig minister Klink van Volksgezondheid, Welzijn en Sport wilde de gezondheid van de Nederlander weer van de grijze middenmoot naar de top 5 brengen. Er zijn echter helaas nog nauwelijks concrete plannen geformuleerd om dit doel te bereiken en reeds eerder gedane

initiatieven hebben tot dusverre gefaald door onvoldoende draagkracht. Het is echter wel mogelijk wanneer iedereen - (burgers, overheden, gezondheidswerkers, wetenschappers en bedrijven) - samenwerkt en elkaar stimuleert het optimale te bereiken. Het is daarom hoog tijd voor een Beleidsplan voor de gezondheidszorg.

Los van de positieve effecten op de gezondheid kunnen dus ook de kosten van de gezondheidszorg met 50% dalen, hetgeen zich vertaalt in een directe kostenbesparing van tenminste 35 miljard euro per jaar. In plaats van een verdubbeling in de komende 15 jaar. Daarnaast volgen nog de

besparingen door minder ziekteverzuim, arbeidsongeschiktheid, minder criminaliteit et cetera. Een deel van de besparingen kan worden omgezet in een mindere belasting van de werkers in de zorg en kwaliteitsverbetering.

De Nederlandse regering heeft op de WHO bijeenkomst in Alma-Ata (september 1978) de rechten van de mens op goede gezondheid onderschreven. Uitgezocht moet worden waarom er tot nu toe zo weinig is gedaan, zodat nu niet meer dezelfde fouten worden gemaakt. In de huidige tijd mag men dit Beleidsplan met al zijn voordelen niet laten liggen. Een ieder die zich tegen dit Beleidsplan zal verzetten verkiest duidelijk het eigen gewin boven het belang van allemaal. Het financiële verdienmodel dient dan ook per direct uit de Zorgsector gehaald te worden.

(6)

5 We spannen kortom al jaren het gezondheidspaard achter de wagen. Het is daarom hoog tijd voor een update van het Beleidsplan voor de Gezondheidszorg. Een plan waarbij iedereen (overheid, gezondheidsinstanties, wetenschappers, medische opleidingen en bedrijven) wordt betrokken om gezamenlijk te zorgen voor een meer optimale gezondheid van alle mensen in Nederland. En wij weten dat dit kán.

Het welslagen van dit Beleidsplan betekent niet alleen dat de Nederlanders gemiddeld gezonder en fitter (en daarmee vrijer) worden, maar ook dat er middelen vrijkomen voor andere zaken ten gunste van de burger. De investeringen die dit Beleidsplan nu vergen, zullen op termijn ruimschoots worden terugverdiend.

Waar een wil is, is een weg.

(7)

6

De problemen

Zorg als verdienmodel

De gezondheidszorg legt een steeds groter beslag op onze financiële middelen en op die van de overheid en minder op de menselijke maat. De gezondheidszorg is momenteel zelfs de grootste werkgever (1). En ook voor de patiënten zelf wordt deze zorg alsmaar duurder. Minder zorg is opgenomen in het basispakket, de eigen bijdrage blijft stijgen en de zorgpremie stijgt in verhouding tot afname van de kwaliteit. Daarnaast is de zorg onderhevig aan een voortdurende protocollering.

Ziektes zijn stoornissen zeker in de GGZ en een stoornis wordt behandeld door middel van het protocol. Net als in de huisartsgeneeskunde gewerkt wordt aan de hand van de NHG richtlijnen.

Holistisch denken en andere visies lijken afwezig bij de reguliere zorgverlener. Alternatieve gezondheidszorg wordt onderuit gehaald of belachelijk gemaakt onder meer door de Vereniging Tegen Kwakzalverij. Allemaal onder invloed van de grote industrieën die de gezondheid van de burger als een verdienmodel zien en als een mogelijkheid om burgers vol te stoppen met vaccinaties, medicijnen, dure invasieve ingrepen, voortzetten van een ongezonde leefstijl (onderhouden van stress) , zonder aandacht voor minder invasieve behandelingen en een eigen verantwoordelijkheid van dezelfde burger, overheid, scholen, bedrijven en industrieën. WilNu is overtuigd tegenstander van het vaccineren, omdat er nimmer bewezen is dat vaccinaties veilig zijn.

De Westerse geneeskunde werkt volgens de Newtoniaanse fysica. Het lichaam wordt gezien als materie (of een object) en kan alleen worden beïnvloed door een andere vorm van materie zoals bijvoorbeeld medicatie of chemische middelen om de gezondheid te herstellen. Conventionele Newtoniaanse farmaceutische inspanningen zijn gericht op de chemische routes van het lichaam en hebben historisch gezien de rol van de geest verwaarloosd.

Toch is de rol van de geest bij het manifesteren van geneeskrachtige placebo-effecten al bijna 75 jaar erkend door de medische wetenschap. In feite is het placebo-effect verantwoordelijk voor een derde en misschien wel voor twee derde van alle medische genezingen, inclusief chirurgie. In tegenstelling tot de invloed van geneesmiddelen, zijn placebo-genezingen niet geassocieerd met schadelijke bijwerkingen.

De American Psychological Association erkent dat tot 90 procent van de ziekte te wijten is aan stress. In de geneeskunde worden de schadelijke effecten van negatief denken toegeschreven aan het nocebo-effect.

Ondertussen neemt het aantal mensen met Welvaartzieken als overgewicht, diabetes, astma en kanker dramatisch toe. Alhoewel we steeds ouder worden (in 2030 is de levensverwachting van mannen 82 jaar, die van vrouwen 85) is er eveneens een stijging van het aantal chronisch zieken.De kwaliteit van onze gezondheid is de laatste decennia bepaald niet meegestegen met de uitgaven.

Wanneer de gemiddelde leeftijd van een bevolking langzaam toeneemt, maar het percentage zieke mensen nog veel sneller, dan zal de tendens op een gegeven moment omslaan in een vicieuze cirkel.

(8)

7

Sluipende groei heeft ons apathisch gemaakt

Waarom schrikken we niet meer van de enorme aantallen kankerpatiënten, mensen met

overgewicht, diabetes en astma? Waarschijnlijk is dit te wijten aan het feit dat de problemen zich sluipenderwijs hebben voorgedaan. De aantallen mensen met deze gezondheidsklachten stijgen al jaren elk jaar opnieuw een beetje, waardoor het nauwelijks meer opvalt. Zou dezelfde stijging zich plotseling hebben voorgedaan, in één jaar tijd bijvoorbeeld, en dan weer een tijd niet, dan zou het schokeffect enorm zijn geweest. Daardoor zou dan iedereen, van hoog tot laag, van instantie tot burger, gemotiveerd zijn de handen uit de mouwen te steken en grotere rampen te voorkomen, zoals het geval was met het Beleidsplan dat volgde op de watersnoodramp van 1953. Bedenkt U wel dat het aantal slachtoffers van de zwakke gezondheidszorg in de laatste decennia het aantal doden van de watersnoodramp (1500) ver overtreft.

Toekomstverwachtingen

Prognoses aantal zieken

2005-2025 Stijging

Hartinfarct 55.000 18%

Beroerte 105.000 57%

Hartfalen 90.000 54%

Diabetes type 2 390.000 71%

Longkanker vrouwen 3.500 81%

Longkanker mannen 6.000 38%

Borstkanker 34.000 30%

Colonkanker (darm) 20.000 45%

Astma 55.000 12%

COPD 90.000 19%

Osteoporose (Botontkalking) 350.000 41%

(9)

8

Rapport in het kort: toename aantal chronisch zieken

Door de groei en vergrijzing van de Nederlandse bevolking zal het aantal chronisch zieken de komende twintig jaar sterk toenemen. Vooral het aantal diabeten en mensen met botontkalking (osteoporose) zal stijgen.

Naar schatting is het aantal diabeten over twintig jaar met 300.000 toegenomen. Als de huidige toename van het aantal mensen met overgewicht doorzet, zal het aantal diabeten in die periode met 100.000 patiënten extra toenemen. Ook wordt een sterke toename verwacht van het aantal mensen met osteoporose met ongeveer 350.000 personen. De stijging van aan roken gerelateerde ziekten (COPD en longkanker) zal naar verwachting bij vrouwen groter zijn dan op grond van de demografische toename wordt verwacht, en kleiner bij mannen. Dat komt doordat vrouwen de afgelopen decennia meer zijn gaan roken en mannen juist minder.

Dit zijn enkele prognoses voor het aantal chronisch zieken tussen 2005 en 2025. Deze prognoses geven meer inzicht in de mate waarin het aantal zieken zal stijgen. Die kennis is van belang om te kunnen anticiperen op de toekomstige vraag naar zorg, en de daarmee gepaard gaande kosten.

De prognoses zijn op drie manieren berekend, afhankelijk van de beschikbare informatie. Ten eerste is alleen uitgegaan van de veranderende omvang van de bevolking en de vergrijzing.

Vervolgens zijn berekeningen met het Chronische Ziekten Model (CZM), een wiskundig

simulatiemodel, uitgevoerd. In deze berekeningen zijn, behalve gegevens over groei en vergrijzing, trends in het aantal patiënten met de onderzochte ziekten verdisconteerd. Ten slotte is, ook met het CZM, berekend wat de invloed is van toekomstige ontwikkelingen van overgewicht en roken.

De in dit rapport besproken ziekten zijn: hart- en vaatziekten (hartinfarct, beroerte, hartfalen), diabetes, kanker (long-, borst-, en dikke darmkanker), astma, COPD en osteoporose.

Bron: RIVM Rapport 260401004/2007

(10)

9

Verschuiving van ziekte naar gezondheid

De toename van een chronische zorgbehoefte vraagt om een andere benadering en inrichting van de zorg in Nederland. Daarbij is het belangrijk dat de focus verschuift van ziekte naar gezondheid.

Zorgverleners gespecialiseerd in het onderhouden van een goede gezondheid zoals de Longevity Specialist, de leefstijlarts enzovoort leggen de verantwoordelijkheid voor een goede gezondheid bij de burger.

De noodzaak voor de diensten van een Longevity Specialist worden onderschreven door onderzoek van de NIPED (Netherlands Institute for Prevention and e-Health Development). “Onze gemiddelde leeftijd is toegenomen tot ruim 80 jaar in 2017. Echter het gemiddelde aantal gezonde levensjaren is afgenomen van 54 naar 45. Met onze toegenomen levensverwachting hebben we er gemiddeld 65%

meer ongezonde jaren bijgekregen”.

“Veel gezondheidsrisico’s hangen samen met een ongezonde levensstijl. Aanpassing hiervan

verbetert direct de vitaliteit en kan veelvoorkomende chronische ziektes voorkomen. Uit onderzoek blijkt echter, dat ruim 75% van de Nederlanders gezond denkt te leven, maar dat volgens de actuele inzichten en richtlijnen niet doet”.

Het is nodig om de traditionele Westerse geneeskunst te transformeren naar een gezonde

geneeskunst wat een positieve impact heeft op de gezondheid en kwaliteit van leven van zowel de mens, het dier als planeet. Dat betekent niet dat medicatie of operaties nooit meer nodig zijn, of het bestrijden van infecties, echter gaat het over positieve gezondheid. Chronische Welvaartziekten zijn de meest voorkomende gezondheidsproblemen en tevens de meest kostbare.

Primair betekent een gezonde leefstijl ontwikkelen voordat chronische ziekten zich ontwikkelen.

Secundair is gericht op het verminderen van de impact van een chronische ziekte die al is opgetreden.

Tertiaire is bedoeld om de gevolgen van een ziekte met blijvende gevolgen te verzachten.

RIVM en CBS

Eén van de belangrijkste uitkomsten van de VTV 2014 (een publicatie van het RIVM), die de naam

“Een gezonder Nederland” heeft meegekregen, is de stijging van het aantal chronisch zieken. Het RIVM voorziet een stijging van 5,3 miljoen in 2011 naar 7 miljoen in 2030. Daarbij zal ook het aantal mensen met twee of meer aandoeningen toenemen. Uit onderzoek is zelfs gebleken dat iedere Nederlander momenteel een kans heeft van 80% op het overkomen van een chronische aandoening.

Links: https://www.skipr.nl/nieuws/nederland-koploper-uitgaven-langdurige-zorg/

https://www.businessinsider.nl/zorg-uitgaven-groei-wopke-hoekstra/

(11)

10 Levensverwachting zonder chronische ziektes (Bron: CBS)

19% van de bevolking in Nederland overlijdt voor het 65e levensjaar (Bron: CBS) Concreet vertaald, 1 op de 5 Nederlanders haalt de huidige pensioengerechtigde leeftijd niet.

38% van de bevolking in Nederland overlijdt voor het 70e levensjaar (Bron: CBS) Twee op de vijf mensen haalt de leeftijd van 70 jaar niet.

In 2040 is 43% van de bevolking 65 jaar of ouder (Bron: CBS)

Dit is wat vergrijzing genoemd wordt. Op dit moment is het zo, dat naarmate men ouder wordt ook een groter beroep doet op zorg. Het percentage 65+ ligt nu rond de 22%.

Volgens de H.A.F. is 4% van de sterfgevallen toe te schrijven aan ongevallen, maar is 96% direct of indirect gerelateerd aan wat we eten of niet eten!

De Health Awareness Foundation heeft onderzoek gedaan naar vele doodsoorzaken waar we als mensheid mee te maken hebben. Vervolgens heeft men gekeken naar de oorzaken en kunnen concluderen dat dit meestentijds te wijten is aan datgene dat ons lichaam binnenkomt. Heel veel zaken zorgen namelijk voor een (exponentiële) toename van vrije radicalen. Vrije radicalen welke op hun beurt in staat zijn om te zorgen voor chronische ontstekingen. Bronnen van vrije radicalen zijn o.a. stress, zonlicht, sigarettenrook, pesticiden, luchtvervuiling, voedsel, voedseltoevoegingen, medicijnen, röntgenstraling, gebitsvullingen (amalgaam), enz.

Reguliere gezondheidszorg heeft geen antwoord op alle problemen

De reguliere medische gezondheidszorg heeft zich ontwikkeld en kent voor een aantal acute ziektes een goede oplossing. Ook voor het stellen van diagnoses beschikt men in de meeste gevallen over de juiste middelen. Maar zij schiet tekort voor een goede aanpak van een belangrijk deel van de optredende gezondheidsproblemen in Nederland. Kijkt men naar dat deel van de huidige medische behandelingen dat wetenschappelijk goed is onderbouwd, dan komt men tot een teleurstellende 13%. Verder is aannemelijk werkzaam 23% (2).

Het gevolg is dat veel artsen na hun studie tot de ontdekking komen dat veel van wat men na een lange studie heeft geleerd niet goed past bij de praktijk van de patiënten. Veel patiënten kunnen gewoon niet goed behandeld worden bijv. bij chronische (-ziektes in het algemeen) vermoeidheid, reuma etc. De patiënt krijgt dan vaak te horen ermee te moeten leven omdat er niets aan te doen is.

Volgt deze arts dan op eigen kosten aanvullende opleidingen waarvan de wetenschappelijke onderbouwing minstens even goed is, zoals bijv. meer kennis over voeding en/of andere natuurlijke methoden, dan bestaat het gevaar dat dit als niet-regulier/alternatief door verzekeraars wordt afgedaan en dat de patiënt geen vergoeding via de basisverzekering krijgt.

(12)

11 De vreemde situatie doet zich voor dat (veel te) dure medicijnen, die niet zelden bijwerkingen

vertonen, wél vergoed worden, terwijl goedkopere alternatieven die kunnen bijdragen tot een langdurige gezondheid, over het hoofd worden gezien. In plaats van betere voeding (en eventueel supplementen bij een tekort) voor te schrijven en een gezond leefpatroon, schrijft de arts nu medicijnen voor zoals bijvoorbeeld bloeddruk- of cholesterolverlaging, tegen depressie etc. Dit is dweilen met de kraan open. Artsen worden in feite niet betaald om zich te richten op de leefstijl, maar wel op het verstrekken van medicatie en operaties.

De ‘bijwerking’ van dit voorschrijfgedrag is vaak dat de patiënt zich nauwelijks nog verantwoordelijk acht voor zijn of haar eigen gezondheid. Die legt men in handen van de arts die immers overal een middel voor lijkt te hebben. De patiënt heeft de macht over zijn eigen gezondheid uit handen gegeven aan een groep ‘medici’ die denkt de kennis te hebben,

Veel bijwerkingen van behandelingen zijn helaas het gevolg omdat zij veel belangrijke noodzakelijke kennis om de patiënten echt helpen niet hebben of geleerd hebben.

Op dit moment vormen de risico’s van reguliere medische behandelingen zoals operaties en de bijwerkingen van de op de markt zijnde geneesmiddelen een last met aanzienlijke kosten (3,4,5), waardoor bovendien de zorgvraag weer toeneemt (opnames in ziekenhuizen). Een vicieuze cirkel dus. In de VS is de sterfte als gevolg van medisch handelen op de derde plaats gekomen van doodsoorzaken. Bij staken van de zorgverlening zouden er minder mensen sterven. Dit ondanks alle goede zaken die er in de gezondheidszorg natuurlijk ook plaatsvinden.

Medici hebben onvoldoende kennis van voeding en leefstijl

Een ander probleem is dat er in de medische opleidingen nauwelijks enige aandacht besteed wordt aan de invloed van voeding en leefstijl op preventie en behandeling van ziekten. Preventie van ziekten is hoe dan ook nauwelijks een thema tijdens de studie. Meestal is dit niet meer dan 6 uur op een studie van tenminste 6 jaar. En de meeste afgestudeerde geneeskundigen geven aan zelfs die zes uur niet gehaald te hebben. Inmiddels is er een vereniging Arts en Leefstijl opgericht door artsen die tot doel heeft focus op een gezonde leefstijl als medicijn! De aandacht gaat naar preventie en de vereniging richt zich op medici en andere zorgverleners.

Dit terwijl voeding, voedingsfactoren en leefstijl een belangrijke rol spelen (95%) bij het ontstaan van heel veel ziekten die frequent voorkomen (hart- en vaatziekten, kanker, reuma en diabetes). Dit is al meer dan 50 jaar bekend en in de wetenschappelijke literatuur beschreven en deze kennis neemt alleen maar toe. Op het KNMG jaarcongres in 1989 te Maastricht werd al aangegeven dat artsen veel te weinig over voeding weten.

De boeken van Prof. M.R. Werbach (6,7) geven een goed overzicht van de literatuur tot 1999 over de rol van voeding bij vele ziekten. Uiteraard is er daarna nog veel meer verschenen, dat vooral toegankelijk is via o.a. PUBMED. Wat overigens niets heeft veranderd aan de alsmaar slechtere situatie op het gebied van de gezondheid.

(13)

12 Veel gezondheids-analfabeten

Niet alleen artsen weten te weinig over voeding, leefstijl en gezondheid, dit geldt voor vrijwel iedereen in Nederland. Wij zijn in feite een land van gezondheids-analfabeten. Ook op scholen is er niet of nauwelijks aandacht voor de relatie tussen voeding, leefstijl en gezondheid. Ook wordt leerlingen totaal niet geleerd wat de voedingswaarde is, hoe zij etiketten moeten lezen, hoe zij synthetische elementen kunnen herkennen en welke E-nummers beter vermeden kunnen worden.

De volksgezondheidsinspecteur Beijerman heeft in de zestiger jaren hierover al een rapport geschreven. Gezondheidsvoorlichting en opvoeding (GVO) zou wat hem betreft al vanaf de kleuterleeftijd stevig in het onderwijs moeten worden meegenomen. Sindsdien is er echter heel weinig gebeurd.

Preventie van ziekten is ondergeschoven kind

Iets later in de zeventiger jaren kwam de staatssecretaris mevrouw Veder-Smit met het plan om de preventie van ziekten als eerste prioriteit binnen de gezondheidszorg te gaan zien. Deze plannen werden vervolgens nauwelijks toegepast. Intussen heeft ook de Nederlandse regering de rechten van de mens op het gebied van de gezondheid ondersteund. Deze zijn door de Wereld

Gezondheidsorganisatie (WHO) te Alma-Ata als volgt geformuleerd: ”Elk mens heeft recht op een zo goed mogelijke gezondheid zowel op lichamelijk, geestelijk als sociaal gebied”.

Nederland deed ook mee aan de campagne “Health For All in the year 2000” van de WHO, waarbij 38 gezondheidsparameters zijn gekozen. Daarmee verplichtte Nederland zich internationaal om deze doelen in de periode 1985-2000 te realiseren. De op zich bescheiden doelen zijn echter bij lange na niet gerealiseerd en ook niet met het parlement besproken. Een en ander bleek al uit een tussentijdse analyse door TNO gezondheid (8).

Voedingsindustrie verantwoordelijk voor veel ziektes

Uit een internationale analyse over voeding en dranken blijkt dat zelfregulering en convenanten in strijd tegen ongezonde levensstijl niet werken, iets wat al lang gedacht werd doch nu door

onderzoek bevestigd wordt.

Er is daarentegen een toename van de verkoop van ongezonde voeding en dranken en de voedingsindustrie ondermijnt programma's die bedoelt zijn om een gezonde levensstijl te

bevorderen. Uit documenten blijkt dat de voedingsindustrie de wetgeving vorm geeft en regulering tegengaat door het beïnvloeden van gezondheidsdeskundigen, gezondheidsorganisaties,

onderzoeksresultaten, overheidsinstellingen en politici.

Het gevolg is dat voeding zoals frisdranken, alcohol en bewerkte kant en klare voeding de

belangrijkste bron zijn van alle niet overdraagbare ziektes wereldwijd. Niet overdraagbare ziektes zijn o.a. diabetes, kanker, hart- en vaatziektes, longziektes, osteoporose enzovoort. Als gevolg van de agressieve manier van verkopen en marketing door de voedingsindustrie veroorzaken deze niet overdraagbare ziektes nu al 65% van alle doden wereldwijd.

(14)

13 Overheden moeten volgens de onderzoekers kiezen voor wettelijke regels en marktinterventies om de industrie te dwingen hun verantwoording te nemen om zo de burgers te behoeden voor de niet overdraagbare ziektes.

Goed voorbeeld doet (soms) goed volgen

Andere landen hadden wel succes. In Finland bijvoorbeeld werd van 1971-1995 de sterfte aan hart- en vaatziekten onder mannen van 35-64 jaar met 65% teruggebracht terwijl Nederland veel

slechter scoorde. In Finland werkte dan ook bijna iedereen samen. Landelijke, regionale en plaatselijke overheden, burgers, bedrijven (o.a. voedselbereiding), wetenschappers en

gezondheidswerkers werkten samen om het gemeenschappelijk gezondheidsdoel te bereiken (9).

In Nederland nam het aantal verkeersdoden van bijna 3.200 in 1970 (CBS) af tot minder dan 800 in 2007(meer dan 75% afname). En dat terwijl het aantal auto’s verdubbelde. Educatie en het nemen van verantwoordelijkheid vormen hierin de cruciale factoren.

De Blue Zones, onderzocht en beschreven door Dan Buettner, zijn een 5-tal gebieden op aarde waar het aantal gezonde 100-jarigen ruim 10x hoger is dan in Nederland. Daarbij is men meer vitaal, medicijnvrij en gelukkig. Voorts bedragen de kosten van de gezondheidszorg een fractie in vergelijking met die in Nederland.

Dan Buettner heeft de proef op de som genomen met de stad Spencer in de staat Iowa (VS), een zeer conservatieve stad. Spencer werd één van de allereerste steden met een "Blue Zone certificaat".

Zo werd onder andere de infrastructuur van de stad aangepakt ten guste van de voetganger en junkfood werd geminimaliseerd. Het persoonlijk succes van de stadsmanager stimuleerde alle ambtenaren om mee te doen. Als gevolg van de verbeterde leefstijl kwam deze namelijk van zijn chronische nierziekte af.

Na een jaar bleken de kosten van de gezondheidszorg voor de ambtenaren van Spencer te zijn gedaald met 25%. (Bron: National Geografic)

De toekomst zonder verandering

Doorgaan op de huidige weg heeft geen zin. Er komen steeds meer Nederlanders (van alle leeftijden) die minder gezond zijn. De kosten van de gezondheidszorg zullen blijven stijgen door meer geneesmiddelengebruik, meer operaties etc. De verzekerden moeten dit hetzij direct, hetzij indirect opbrengen. De minister heeft in principe een goede doelstelling. Hij wil dat de

gezondheidssituatie van de Nederlanders die bij de top 5 van de wereld hoorde en inmiddels is afgezakt naar de grijze middenmoot, weer bij de eerste 5 komt (11). Wij hebben echter nog geen concrete plannen van de minister gezien om dit doel te bereiken. Hopelijk geeft dit Beleidsplan daartoe een stevige stimulans.

(15)

14

Volwassen generaties van nu zijn minder gezond dan voorgangers

Jongere generaties doen het qua gezondheid alsmaar slechter dan hun voorgangers. Bij de meeste jongere 10-jaars generatie komt méér overgewicht, obesitas, diabetes en hoge bloeddruk voor dan bij voorgaande generaties. Daardoor zal met name het aantal mensen met obesitas onder

volwassenen steeds hoger worden. Dit blijkt uit onderzoek van het RIVM Rijksinstituut voor

Volksgezondheid en Milieu (Doetinchem Cohort Studie), in samenwerking met het UMC Universitair Medisch Centrum Utrecht.

In deze grote cohort-studie is gekeken naar de prevalentie van metabole risicofactoren onder volwassenen van verschillende ’10-jaars generaties’. In deze studie zijn vier ’10-jaars generaties’ 16 jaar lang gevolgd. Ze waren 20-29 (twintigers), 30-39 (dertiger), 40-49 (veertigers) en 50-59 jaar (vijftigers) oud bij aanvang van de studie in 1987-1991. Het doel was om vast te stellen of een generatie, op dezelfde leeftijd, een ander risicoprofiel had vergeleken met een generatie die 10 jaar eerder was geboren (een generatieverschil). De European Journal of Preventive Cardiology publiceert vandaag over dit onderzoek.

De resultaten laten zien dat de prevalentie van overgewicht, obesitas, hoog cholesterol en een hoge bloeddruk toenam met de leeftijd in alle generaties. Over het algemeen had een jongere generatie, wanneer ze dezelfde leeftijd bereikte, een hogere prevalentie van deze risicofactoren dan een generatie die 10 jaar eerder was geboren. Toen de mannelijke twintigers na 10 jaar follow-up dertigers waren geworden, was de prevalentie van overgewicht bij hen bijvoorbeeld 12% hoger dan in de groep dertigers bij aanvang van de studie, een stijging van 40% naar 52%. In de bijgevoegde grafiek is onder andere te zien dat de prevalentie van obesitas al net zo hoog is bij de twintigers als die gemiddeld 40 jaar zijn vergeleken met de vijftigers als die gemiddeld 55 jaar zijn. Voor vrouwen was er alleen een groot generatieverschil tussen de jongste twee generaties. Bij hen verdubbelde de prevalentie van obesitas.

Andere bevindingen waren ongunstige generatieverschillen in hoge bloeddruk tussen vrijwel alle generaties bij zowel mannen als vrouwen. Ongunstige trends in diabetes werden geobserveerd bij mannen, maar nog niet bij vrouwen. De prevalentie van een te hoog cholesterol bleef stabiel tussen generaties.

(16)

15 De toename van overgewicht en obesitas in iedere jongere generatie, leidt tot een grotere

levenslange blootstelling aan overgewicht. Dit brengt een groter risico op met name diabetes met zich mee. Het onderstreept het belang in te zetten op het voorkomen van overgewicht, door voldoende bewegen en een gezonde voeding, op jonge leeftijd. (Bron: RIVM)

Het is duidelijk dat het ministerie zelf op dit ogenblik geen oplossingen tot de beschikking heeft, want anders zouden deze in de laatste tien jaar wel geïmplementeerd zijn.

(17)

16

Doelstelling Beleidsplan

Van meer kosten en beperkte kwaliteit in de gezondheidszorg willen wij naar een betere

volksgezondheid tegen minder kosten. Concreter gezegd: het streven is naar minimaal 50% lagere zorgvraag en een kostenverlaging van eveneens 50%. Dat laatste mag eventueel iets minder zijn, als dit belangrijke gezondheidsvoordelen met zich meebrengt. Dit doel is mogelijk als alle betrokkenen in Nederland hierin met elkaar samenwerken. Wij wensen deze doelen binnen een termijn van tien jaar te behalen.

Wil Nu ziet in de huidige maatschappij dat voortdurend steeds meer mensen op een steeds jongere leeftijd op het gebied van fysiek, emotioneel en/of geestelijk welzijn in de problemen komen.

Terwijl gezond blijven vanzelfsprekend behoort te zijn en geen uitzondering.

(18)

17

De rol van WilNu

Wil Nu zet zich in om een constructieve bijdrage te leveren aan een verschuiving van ‘reparatiezorg’

naar preventie zonder daarbij artsen in de weg te lopen.

Hierbij vormt kennis de sleutel. Kennis over onder andere voeding, beweging, de werking van het lichaam, omgang met spanning, slaapkwaliteit, energiemanagement, enz.

Deze kennis is de afgelopen 10 jaren verzameld en gebundeld tot een opleiding. AFLO heeft hier de naam Longevity aangegeven.

Hierbij staat Longevity voor "levenslang gezond, vitaal en energiek."

Wil Nu heeft zich tot doel gesteld om te komen tot het realiseren van een complementair netwerk van longevity specialisten, in aanvulling op het hoogwaardige artsennetwerk in Nederland, die in staat zijn om iedere dagelijkse keuze op het gebied van voeding, beweging, omgang met stress, ontspanning, energiemanagement en de slaap, te waarderen. Deze waardering vervolgens te wegen in relatie tot de persoonlijke gezondheid.

Vervolgens is er de keus om al dan niet in samenwerking met een longevity specialist de persoonlijke dagelijkse keuzes op een coachende wijze zodanig aan te passen dat

gezondheidsbehoud het gevolg is. Zodoende moet het mogelijk zijn om van gezondheid niet iets medisch te maken, maar iets dat volkomen natuurlijk is.

Uniek kenmerk is, dat de economische belangen niet prevaleren. Bij observaties van de huidige maatschappij blijkt namelijk, dat economische belangen een hogere prioriteit hebben dan de gezondheid van de individuele mens.

Daar waar artsen zijn opgeleid en gespecialiseerd in ziekten, zijn longevity specialisten juist opgeleid en gespecialiseerd in gezond en vitaal blijven. Wil Nu heeft hiervoor het project “Levenslang

Gezond”.

Longevity specialisten volgen de opleiding longevity bij de Academy for Lifestyle Optimization en sluiten zich aan bij de eigen beroepsvereniging (NBVLS). Deze zal toezien m.b.v. een

accreditatiesysteem op de kwaliteit van de specialist.

Het toepassen van deze Longevity-kennis, zal leiden tot:

Een stijgende kwaliteit van leven en hogere levensverwachting

Een dalende zorgvraag en daarmee lagere zorgkosten

Minder of geen wachtlijsten

Meer tijd en aandacht voor de patiënt

En tot slot, zal gezond zijn vanzelfsprekend worden in plaats van uitzondering.

(19)

18

De plannen

Algemene oplossingen

1. De geestelijke en fysieke gezondheid zijn een belangrijke factoren in het leven van een mens.

Begin al met het bespreekbaar maken van emoties en gevoelens tijdens de ontwikkeling van een kind. Leer een kind op een adequate manier zijn of haar emoties te reguleren als ouders dit goed kunnen door het aandacht en hulp op school te bieden of in de thuissituatie. Als de ouders onvoldoende vaardigheden hebben om een kind op te voeden, geef de ouder dan steun en plaats niet het kind uit huis. Leefstijl en een goede geestelijke gezondheid gaan hand in hand. Stress reductie is een belangrijke factor in onze maatschappij. Kinderen leren omgaan met stress en uitdagingen maakt ze ook weerbaar. Aan de andere kant is het belangrijk dat er oog is voor wat een kind/ volwassene aan kan en dat belasting en belastbaarheid met elkaar in balans zijn. Stress leidt tot een vermindering van de weerstand allerlei lichamelijke klachten en geestelijke stoornissen.

Jonge mensen zit te vaak klem in de kost verdienen, een huis kopen en een gezin stichten.

Ondersteun mensen in de verschillende levensfasen en stem daar de zorgbehoefte op af. Bijv. door gratis kinderopvang, minder woonlasten en het inschakelen van ouderen die tips of trics kunnen geven. Maak de GGZ weer toegankelijk voor mensen die even op adem willen komen door

kortdurende opnames en de mensen met echte psychiatrische problemen een veilig thuis te bieden op een rustige plek waar ze deskundige hulp krijgen.

2. Ontschotting zorg

De zorg is nu onder verdeeld in diverse sectoren waaronder jeugdzorg, volwassenen zorg en ouderenzorg. Allemaal betaalt uit verschillende potjes. De zorg moet gewoon uit een landelijk potje komen. Nu zijn er zoveel betrokken partijen bij één cliënt dat het voor niemand meer duidelijk is wie wat dot en wie waar verantwoordelijk is. Onhoudbaar voor kwetsbare mensen die al nauwelijks overzicht hebben over hun eigen leven.

3. Zorgverleners koesteren in plaats van uitputten en overbelasten

Zorgverleners zijn over het algemeen verantwoordelijke en zorgende mensen. Zij willen het graag goed doen. In de praktijk zijn ze vaak zwaar overbelast door de toename van regeldruk, registratie en herregistratie eisen, kleine uren contracten, dienstenbelasting enz. Goede zorg begint bij goede zorg voor onze hulpverleners. Het verlagen van stress in de zorg is een plicht meer handen aan het bed, minder administratie afschaffen van het puntensysteem ook voor artsen. Want ook rond om de na en bijscholing van hulpverleners is een miljardenindustrie opgebouwd. Zorgverleners zijn altijd bezig met hun werk terwijl juist zij een grote herstelbehoefte hebben vanwege de soms ernstige problematiek waarmee ze te maken krijgen. Opleidingen weer aantrekkelijk maken voor jongeren en vaste contracten met een fatsoenlijk salaris bieden met redelijke arbeidsvoorwaarden.

(20)

19 Al jaren zijn veel zorgverleners gefrustreerd over de hoge werkdruk, maar ook over de lage

salarissen, bureaucratisering en bezuinigingen die eerder regelmaat zijn dan uitzondering. Ook de zorgverleners staan als mens niet centraal in het huidige zorgstelsel. De mens centraal stellen draait om vertrouwen en samenwerken. De mens behoort centraal te staan in denken en doen.

Concrete doelen

1. Minder bureaucratie en meer menselijkheid

Vermindering van de administratieve lasten die gepaard gaan met de gezondheidszorg, zodat meer tijd aan de directe zorg kan worden besteed. Doktersposten waar één dokter aanwezig is, drie assistenten op computers aan het werk zijn, en de wachtkamers vol zieke patiënten zitten, behoren niet tot een ontwikkelde maatschappij als Nederland. Terwijl velen de gang naar een arts al niet meer durven nemen om financiële redenen. Het eigen risico hangt velen als een steen om de nek.

2. Sterkste schouders, zwaarste lasten

Om de beste zorg te krijgen zou er een solidair zorgstelsel moeten komen. Dus geen klassen zoals het vorige stelsel met ziekenfonds en particulier. Alle kosten moeten direct vanuit de belastingen komen. De staat overziet de uitgaven. Het doel moet zijn mensen gezond te houden cq. echt te maken. Preventie moet een belangrijk onderdeel worden, wat ook bekostigd zal worden. Dit als consequentie van o.a. de terugloop van vitamines en mineralen in ons voedsel. Met het Nationaal Zorgfonds bereik je dit niet. Dan verdwijnt weliswaar het eigen risico, maar blijven de hoge premies voor alsnog onaangetast en zet men niet in op preventie of structurele (alternatieve) genezing.

3. Einde privatisering Zorgsector

Zorg behoort onderdeel van de staat te zijn. In ieder geval de bredere basiszorg. Aanvullende verzekeringen kunnen in de particuliere sector aangeschaft worden. Personeel van vele

verschillende zorgverzekeringen kunnen samen worden gevoegd tot een orgaan van de overheid en efficiëntie kan toenemen. Hierdoor is er minder bureaucratie en minder kosten. Verzekeraars zijn op dit moment veel tijd, arbeid en geld kwijt met het terughalen van gemaakte kosten. Hier valt een hoop te besparen in een nieuw systeem voortvloeiend uit dit Beleidsplan 2.0.

4. Einde winstdoel

Een verzekeringsbedrijf zou met haar opbrengsten uit Zorg op nul uit moeten komen aan het einde van het jaar. Geen miljoenenbonussen voor commissarissen en geen miljarden aan dividend naar de aandeelhouders. Al dit geld wordt verdiend aan de ziektes van patiënten en dit is niet alleen moreel onjuist, het is tevens een goede weerspiegeling van hoe ziek de maatschappij werkelijk is. Er zal een einde moeten komen aan het feit dat ziekte een verdienmodel is!

(21)

20 5. Kloof tussen arm en rijk verkleinen

Invoering van privatisering en winstoogmerken hebben de Zorgsector sinds de invoering in 2006 naar de ondergang geholpen. De sector ligt te gevoelig om te privatiseren. De lagere sociale klassen eten slechter, waardoor ze nog zieker worden. Hierdoor hebben ze minder kansen en energie om zich te ontwikkelen op de arbeidsmarkt waardoor ze nog verder achter raken, weer slechter gaan eten, en dus nog zieker worden. De rijkere sociale klassen hebben de educatie en de financiële middelen om beter voedsel te kopen, zij worden energieker en krachtiger en zullen nog verder klimmen op de sociale ladder. De kloof tussen arm en rijk wordt hierdoor steeds groter. De groep armen zal steeds groter worden, tot uiteindelijk alle energie, kapitaal en macht in handen van The Select Few komt te liggen. Er behoort geen ‘marktwerking’ te zijn binnen de zorg. Het eigen risico dient afgeschaft te worden. Goede kwaliteit voedsel moet goedkoper worden (BTW-vrij) en

“maagvulling” belast (hoog tarief BTW) in combinatie met goede voorlichting.

6. Bredere gezondheidszorg aanbieden en positieve gezondheidszorg (Huber)

Binnen het aangeboden pakket moeten ook tandheelkunde, fysiotherapie, complementaire geneeskunde, voedingssupplementen als vitaminen en mineralen, effectieve ontgiftingskuren, psychische therapie en orthomoleculaire therapie tot de standaard mogelijkheden behoren. Wie dat wil en wie daar de middelen toe heeft, kan extra aanvullingen aanschaffen. Kern van het verhaal is dat IEDERE Nederlander recht heeft op voldoende gezondheidszorg voor zijn/haar situatie.

7. Jaarlijks Leefstijl analyse

Cruciaal voor een betere gezondheidszorg zijn ook naast de mogelijkheid van jaarlijkse screenings, urine onderzoeken, bloedonderzoeken, vragenlijsten over allergieën en het auto-immunsysteem, de mogelijkheid om de geleefde leefstijl te laten analyseren. Met een leefstijlanalyse kunnen namelijk klachten (en kosten) in de toekomst worden voorkomen, voordat zij klachten zijn. Iedere persoon krijgt een persoonlijk dossier waarin hij/zij kan zien welke nutriënten een tekort aangeven en welk voedsel hij/zij zou moeten minderen. De screenings moeten worden vergoed vanuit de overheid of binnen een verzekering.

8. Verantwoordelijkheid bij de juiste persoon

Op dit moment ligt de sleutel van toegankelijkheid tot Zorg in handen van de huisarts. Wanneer deze echter niet kijkt naar een algemene verbetering van de levensstijl van de patiënt zullen de mogelijkheden voor de patiënt niet toenemen. Stelt de huisarts een verkeerde diagnose of weet hij het gewoonweg niet, dan wordt de patiënt niet verder geholpen en loopt hij tegen een muur. Hier komt met de realisering het longevity specialistennetwerk een belangrijke optie bij. Toegang tot hulp en een second opinion is belangrijk.

(22)

21 Ook moet het niet langer mogelijk zijn dat een receptioniste van de nachtdienst of een

medewerkster van Thuiszorg beslissingen kan maken die haaks liggen op de besluiten van

bijvoorbeeld de internist of het hoofd van de afdeling. De verantwoordelijkheid moet te allen tijde bij de meest geschikte persoon liggen. Op het moment begrijpt geen enkele patiënt meer wie de eindverantwoordelijke van zijn/haar eigen gezondheid nu werkelijk is.

Terwijl in feite een ieder verantwoordelijk is voor zijn eigen gezondheid.

9. Invoeren gezondheidsvoorlichting op scholen

Invoering Gezondheidsvoorlichting en Opvoeding (GVO) vanaf de kleuterleeftijd (groep 1 van de basisscholen) en gedurende de hele verdere schooltijd, dus tot en met de middelbare school.

Kinderen zullen tijdens die lessen voorlichting krijgen over hoe je optimaal gezond kunt blijven of worden. Voor degenen die dit niet op school hebben gekregen, kan nascholing worden

georganiseerd. Hier binnen is aandacht voor bijvoorbeeld voeding, beweging, leefstijl en

etikettering. Maar ook voor de risico’s van lang zitten, Gamen en veelvuldig telefoongebruik. Een onderdeel van het GVO is minimaal twee uur gymles en één uur schoolzwemmen per week.

Behalve door docenten kan de voorlichting daarnaast ook gegeven worden door diëtisten, sportleraren, en longevity specialisten. Ouders worden bij de lessen betrokken, zodat zij de kinderen minder in de verleiding kunnen brengen met snoepgoed en iPads en zelf ook beter onderwezen worden. Traktaties op school dienen binnen dit beleid te passen.

850.000 mensen in Nederland lijden aan osteoporose. Bron: Nederlandse Osteoporose Stichting

250.000 mensen jonger dan 70 jaar ontwikkelen binnen 6 jaar diabetes .Bron: RIVM

In 2025 worden jaarlijks ca. 195.000 mensen geconfronteerd met hartfalen. Bron: RIVM

In 2011 werden in Nederland 100.600 nieuwe gevallen van kanker vastgesteld. Bron:

Nationaal Kompas

Helaas krijgen heel veel mensen kanker: één op de drie volwassenen wordt hier vroeg of laat mee geconfronteerd. Meestal krijgen ze dat later in hun leven: bijna zeven op de tien

volwassen kankerpatiënten is ouder dan zestig jaar. Bron: Stichting Nationaal Fonds tegen Kanker

In de afgelopen dertig jaar is het aantal mensen met overgewicht in Nederland toegenomen, zowel bij volwassenen als bij mensen tussen vier en twintig jaar. De toename is vooral groot bij volwassenen; het aantal met ernstig overgewicht is zelfs meer dan verdubbeld. Bij mannen van veertig jaar of ouder heeft inmiddels meer dan de helft overgewicht. Bron: CBS

UPDATE 2019: De nieuwste cijfers wijzen op een realiteit dat momenteel 50% van de mannen en 41% van de vrouwen die vandaag leven, met kanker te maken zullen krijgen.

Bron: TTAC

Al deze ziektes hebben één duidelijke overeenkomst, het zijn chronische niet overdraagbare aandoeningen die samen verantwoordelijk zijn voor 70%(!) van de sterfgevallen in Nederland.

(23)

22 Onderzoek heeft aangetoond dat een verandering van levensstijl van grote invloed is bij het

voorkomen van deze aandoeningen. In theorie kan de kans op een chronische aandoening zelfs gereduceerd worden tot minder dan 5%!

Met name over de oorzaken en gevolgen van Diabetes Type 2 zal uitgebreide voorlichting moeten komen.

Verkoop van ongezond voedsel, snoep en ander suikerbevattend eten en drinken op scholen, sportverenigingen en bij supermarktkassa’s dient ingeperkt (belasting) en uiteindelijk verboden te worden. Kinderen die minder blootgesteld worden aan snoepgoed (en dus ook minder aan sociale druk van leeftijdgenoten) zullen minder snel ‘verslaafd’ raken aan slecht voedsel. Ieder kind ‘erft’

zijn voedingspatroon van zijn ouders/verzorgers. De verantwoordelijkheid voor goede voeding ligt dan ook bij de ouders.

10. Samenwerking tussen Scholen & Sportverenigingen

Beweging is belangrijk. Kinderen zouden (net als bij de bibliotheek) gratis lidmaatschap bij een sportvereniging moeten krijgen tot hun 18e. Lokale overheden kunnen mensen met lagere inkomens tegemoet komen met een subsidie voor hun lidmaatschap van een sportvereniging. De zogenoemde “Mee-beweeg-regeling”.

Scholen en sportverenigingen dienen samen te werken in het organiseren van workshops. Hiermee krijgen de kinderen de kans om de aanwezige sporten op amateurniveau te kunnen ervaren en te kiezen voor een sport die goed bij ze past.

Sportverenigingen, muziekverenigingen, bibliotheken, etc. die hun kantines ontdoen van ongezond voedsel en drankjes zouden een speciale bonus-subsidie kunnen ontvangen.

De huidige praktijk is nu zo dat producenten van ongezonde (vaak suikerrijke) producten verenigen sponsoren naarmate zij meer van deze producten verkopen. Als vereniging koop je een overdoos, en ontvang je de tegenwaarde als sponsorgeld contant van de fabrikant.

11. Stimuleren gezonde Levensstijl

Leefstijl geneeskunde is de wetenschap en toepassing van gezonde levensstijlen als interventies voor de preventie en behandeling van leefstijl gerelateerde ziekten zoals hartziekten, stress, burn- out, diabetes, beroerte, obesitas, sommige neurologische aandoeningen en sommige kankers.

Leefstijlfactoren zoals ongezonde voeding, niet bewegen, onvoldoende slaaphygiëne, emoties onderdrukken/negeren, te veel stress en/of oxidatieve stress, te weinig balans of homeostase zijn cruciale determinanten van gezondheid, die kunnen leiden tot chronische ziekten en zelfs

vroegtijdig overlijden.

(24)

23 Alhoewel we steeds ouder worden (in 2030 is de levensverwachting van mannen 82 jaar, die van vrouwen 85) is er eveneens een stijging van het aantal chronisch zieken. Het RIVM voorziet een stijging van 5.3 miljoen in 2011 naar 7 miljoen in 2030. Ook het aantal mensen met twee of meer aandoeningen zal toenemen. Dit noemt men multimorbiditeit, meerdere chronische aandoeningen die tegelijkertijd aanwezig zijn en elkaar onderling beïnvloeden.

Het is nodig om de traditionele Westerse geneeskunst te transformeren naar een gezonde

geneeskunst wat een positieve impact heeft op de gezondheid en kwaliteit van leven van zowel de mens, het dier als de planeet.

Veel van de klachten waar De Nederlander mee kampt liggen in een slechte spijsvertering, o.a. als gevolg van de chronische afbraak van het darmslijmvlies. Cruciale voedingsstoffen worden niet goed opgenomen en vrijgekomen afvalstoffen worden niet goed afgevoerd. Onze lichamen zijn vergiftigd.

12. Voeding als verdienmodel of als medicijn

Ons Westers voedingspatroon neemt ons onze energie af en maakt ons ziek, zwak en misselijk. We worden gestimuleerd om slechte voeding en medicijnen te blijven consumeren. De situatie doet veel Nederlanders vermoeden dat producenten van levensmiddelen, producenten van

Geneesmiddelen en de Politiek samen werken om zo veel mogelijk te verdienen en onze

persoonlijke macht te beperken. De wederzijdse belangen van de diverse betrokken industrieën moet inzichtelijk gemaakt worden. Anders uitleggen; zo werkt het averechts

Wanneer de gemiddelde inname van biologische, seizoensgebonden groente van 131g per dag naar 400g per dag zou stijgen zal de gehele bevolking zich gezonder, alerter en fitter gaan voelen. De arbeidsproductiviteit zal toenemen en de kosten in de zorg verminderen. De overheid dient biologische boeren en leveranciers te subsidiëren in plaats van de ziekmakende zuivel-, graan- en vleesindustrie. De overtollige inname aan suiker en koolhydraten dient onmiddellijk een halt toegeroepen te worden. Groente wordt hierdoor goedkoper en beter beschikbaar. Gezonde voeding dient belastingvrij aangeboden te worden.

13. Voeding wordt gezondheidsproduct

De voedselvoorziening voor de mens dient zodanig veranderd te worden dat het op de markt beschikbare voedsel de optimale gezondheid van de mens volledig ondersteunt. Hiertoe begint men bij het stimuleren van gezonde landbouw, veeteelt en visserij. Vervolgens zullen processen van

(25)

24 voedselbewerking en –bereiding kritisch onder de loep genomen moeten worden met meer

controle (en soms een verbod) op toevoeging van ongezonde stoffen.

14. Duidelijke etikettering

Wetten ten aanzien van etiketteren moeten aangepast worden. Hierbij moet een zogeheten Jip &

Janneke Stijl aangehouden worden om de etiketten voor een grotere groep consumenten

begrijpelijk te maken. Schadelijke ingrediënten moeten duidelijk vermeld worden op de verpakking.

Synthetische elementen, toegevoegde suikers, toegevoegde kleur-en smaakstoffen, gebruik van bepaalde E-nummers (i.e. E621), etc. moet met een herkenbare sticker (in Rood?) op het etiket duidelijk gemaakt worden. Net zoals dat op pakjes sigaretten gebeurt.

15. Meer aandacht voor voeding op medische opleidingen

Toename van het aantal uren van de studietijd bij de medische (basis)opleidingen over voeding en voedingsstoffen ter preventie en ter ondersteuning van de behandeling van ziekten. Zij zullen daar leren dat de positieve effecten daarvan gelijk of beter zijn dan die van het gebruik van kunstmatige stoffen, die bovendien meer neveneffecten hebben en/of duurder zijn. Er bestaan geen

wetenschappelijke onderzoeken naar wat de effecten zijn van het gebruik van drie of meer soorten geneesmiddelen op het gestel van een patiënt. Ook is er vrijwel geen onderzoek gedaan naar de effecten tussen inname van bepaalde voeding en medicijnen.

De officiële naam van de studie zou weer Geneeskunde moeten worden in plaats van Medicijnen.

De macht van de farmacie binnen deze opleidingen zou ingeperkt moeten worden.

16. Meer toegepast onderzoek naar minder schadelijke behandelmethoden en preventie Aanzienlijke uitbreiding van het toegepaste onderzoek (inclusief opleiding extra personeel hiervoor) naar betere, minder schadelijke behandel- en preventiemethoden van ziekten. Dit betekent ook stopzetting van de inkrimping van al bestaande instituten op dit gebied die onder de (semi-)overheid vallen zoals bijvoorbeeld het RIVM of het Voedingscentrum. Deze hebben een belangrijke taak in dit plan. Verder zal internationale samenwerking in deze gestimuleerd moeten worden, zodat het onderzoek efficiënter kan worden uitgevoerd.

17. Invoering nultarief BTW

Geen BTW inningen in de gezondheidszorg invoeren. Dit zou de kosten van de gezondheidszorg onnodig hoger maken. Wel valt te denken aan een nultarief, zodat BTW op gebouwen,

uitzendkrachten, verbruiksmaterialen et cetera als kostenpost kan worden afgetrokken.

Biologisch voedsel en biologische groente zou een BTW tarief van 0% moeten hebben zodat ze goedkoper worden en voor meer mensen beschikbaar zijn. (Niet alleen goede voeding, maar alle Primaire levensbehoeften zouden een 0% BTW tarief moeten hanteren.)

(26)

25

18. Reclameverbod op ongezonde producten

In navolging op punt 13 (etikettering) zullen producten die genoemde ingrediënten bevatten niet langer reclame mogen maken op TV, in tijdschriften, bij sportverenigingen, etc. Dit kan geleidelijk over de komende vijf jaar ingevoerd worden. Net zoals dit ooit bij de tabaksindustrie is gebeurd. Dit verbod is algemeen maar vooral kinderen zijn erg gevoelig voor reclame. Ouders zijn lang niet altijd bestand tegen de druk van de kinderen om de gewenste schadelijke producten te kopen. De huidige epidemie van overgewicht en diabetes, ook bij kinderen (met alle gezondheidsrisico’s op latere leeftijd van dien), vraagt om drastische maatregelen.

Op benzinestations, bioscopen en supermarkten zouden deze ongezonde producten helemaal onderaan of bovenaan in de schappen moeten liggen zodat we er niet goed bij kunnen en ze niet binnen ons gezichtsveld liggen. Ongezonde producten zouden niet langer gebruik mogen maken van felle kleuren op hun verpakking maar enkel van wit, zwart en grijs. Hierdoor vallen ze minder op en raken we als consument minder getriggerd ze te kopen. Ongezonde producten moeten vallen onder het hoge BTW tarief, en misschien zelf een accijns opleggen.

19. Opvolger Postbus 51 inschakelen

Grootse nationale gezondheidscampagnes moeten worden opgezet door de rijksoverheid die in alle niveaus van de samenleving doorgespeeld kunnen worden. Denk aan campagnes als: “Leef jij al suikervrij?”, “Groen moet je doen”, “Gezond groeit uit de grond”, etc. Leuzen als “Een beter milieu begint bij jezelf” en) zijn bij alle Nederlanders prima blijven hangen en hebben ook veel succes gehad. “Melk is goed voor elk” is ook goed blijven hangen maar is overigens helemaal niet zo gezond.

20. Reductie van fijne stofdeeltjes door het verkeer evenals andere milieuvervuilende oorzaken.

Denk ook aan de Petrochemische bedrijven in het Rotterdamse havengebied.

Dit betekent een vermindering van de blootstelling aan toxische stoffen/deeltjes zoals dioxinen en reductie van longziekten zoals bijvoorbeeld astma en kanker. Het gratis verstrekken van mondkapjes zoals men in Azië doet zou een prima voorbeeld zijn van aanpak van dit probleem. Niet alleen voor schilders en metselaars en andere beroepen die blootgesteld worden aan schadelijke deeltjes, maar voor iedere burger. Tevens dient er meer gedaan te worden aan preventie. Chemische fabrieken dienen beter gecontroleerd te worden, uitstoot moet verminderen, elektrisch rijden moet de norm zijn bij 2025. “Op iedere hoek een oplaadpunt”. Op waterstof rijden is binnenkort ook heel schoon;

heeft minder belasting van de electrische infrastructuur en hogere actie radius.

21. Een verbetering van het binnenklimaat van huizen en gebouwen.

Veel ademhalingsproblemen zijn het gevolg van een ongezond binnenklimaat van huizen en gebouwen, waaronder ziekenhuizen. Meer aandacht voor voldoende ventilatie is noodzakelijk om

(27)

26 bijvoorbeeld de groei van schimmels tegen te gaan. Woningverbetering is ook een zeer zinvolle activiteit met gunstige effecten op werkgelegenheid en CO2 reductie. Gestimuleerd moet worden om openbare ruimtes wekelijks te injecteren met zuurstof en om de binnenmuren van nieuwe gebouwen te voorzien van een laag toermalijnkorrels die aanwezige schadelijke deeltjes

neutraliseren. Ieder openbaar gebouw moet worden uitgerust met een ionisator. Hoe goed is dit?

22. Het onderscheid tussen reguliere en niet-reguliere gezondheidszorg loslaten

Alle effectieve behandelingen zullen onder de basisverzekering komen te vallen, waarbij het onderscheid naar regulier en niet-regulier verdwijnt. Bij gelijkheid tussen effectiviteit van (thans) reguliere en niet-reguliere middelen zullen die methoden de voorkeur krijgen die zoveel mogelijk vrij van bijwerkingen zijn. Hierbij dient wetenschappelijke aantoonbaarheid gebaseerd op

endogenen en exogenen losgelaten te worden Wat betekend dit???. Het effect van 1 tomaat of 1 vitamine D tablet op de gezondheid van een persoon is niet te meten met wetenschappelijke apparatuur. Er zal meer onderzoek moeten komen naar de structurele en langdurige verandering binnen testpersonen na het aanpassen van de levensstijl. Dit kan een proces van 3 tot 6 maanden zijn is een proces van ca. 12 maanden.

23. Een parlementaire enquête instellen naar het falen van de gezondheidszorg Een parlementaire enquête naar de oorzaken van het falen van het beleid in de

gezondheidszorg (stijgende kosten, dalende gezondheid) lijkt zinvol. Dit niet om schuldigen te zoeken, maar om beter te begrijpen waarom het fout is gegaan. De resultaten van de enquête kunnen vervolgens gebruikt worden om concrete verbeterplannen voor de gezondheidszorg op te stellen.

24. Upgrade voor het Nationaal Preventieakkoord

Voor een goede uitvoering van het nationaal preventie-akkoord (najaar 2018 – uitgekomen op het moment van schrijven van dit Deptaplan 2.0) zouden de tips en adviezen uit dit Beleidsplan 2.0 meegenomen moeten worden. Wij richten ons direct tot Staatssecretaris Blokhuis: snel een afspraak hiermee maken!? om de aanpassingen zo snel mogelijk mee te nemen.

25. Terug winnen Geloofwaardigheid

Het volk is het zat. Men heeft het vertrouwen en het geloof in de medische wetenschap verloren.

Medicijnen worden met tegenzin genomen en steeds meer mensen zoeken naar alternatieve, natuurlijke geneesmiddelen. Het Euroteken € ligt te dik op de Zorg gedrukt. De producenten, de markt, de verzekeraars en de overheid zouden hun oren moeten spitsen en in moeten springen op de veranderde vraag van de consumenten in de zorg en in voeding. Men wordt steeds bewuster en wil steeds groener. Met name cannabisproducten dienen een terechte plek te krijgen in het stelsel van gezondheidsbevordering.

(28)

27

Handelingen van politici en bedrijven die daar tegenin gaan worden door steeds meer mensen als tekenen van “eigen gewin” gezien en hiermee verliezen deze instanties snel het vertrouwen van de consument. Om een voorbeeld te noemen: Petrochemische reus BP speelt goed op de vraag in door onderzoek te doen naar duurzame energie uit Algen. Producenten van medicijnen en voedsel zouden diezelfde duurzame stap kunnen maken zonder dat ze daarmee inkomsten hoeven mis te lopen. Een Win-Win situatie dus.

26. Digitalisering van de persoonlijke gezondheid

Middels Dig-id zouden burgers als ze dat willen en er behoefte aan hebben in moeten kunnen loggen op hun Persoonlijke Gezondheidsprofiel.

Hierin kunnen zij de resultaten van hun screening en onderzoeken (zie punt 6.) terugvinden in Jip &

Janneke Taal en kunnen zij optimaal gebruik maken van de beste medicijnen en voedingsstoffen voor hun fysieke gesteldheid. Optimalisering van de persoonlijke gezondheid is hierbij het streven.

De burger krijgt de beschikking over het recht van gezondheid weer terug in eigen handen.

Het Beleidsplan 2.0 is nog niet af. Vult U het plan verder aan? Werkt U mee aan een gezonder Nederland waarin ziekte niet langer geaccepteerd wordt, maar vanuit de grond wordt aangepakt?

Wij zijn erg benieuwd naar Uw ideeën...

(29)

28

Bereiken van het gewenste resultaat

Dit Beleidsplan september 2020 is niet meer dan een nieuwe versie die voortdurend verbeterd kan worden; derde versie etc. en zal in brede kring bekendgemaakt moeten worden, waarbij alle relevante partijen gevraagd wordt het plan te verbeteren om zo goed en zo snel mogelijk het gewenste resultaat te behalen. De bedoeling is om het plan steeds aan te passen zodat er verder opvolgende versies komen. Tussentijds zullen de aanpassingen op de website van Wil Nu en de website van de AVMV verschijnen. Vanaf de uitvoering van het Beleidsplan 2.0 zullen de resultaten moeten worden gemeten om te zien wat de vorderingen zijn en waar bijstelling nodig is.

Het plan heeft de beste kans van slagen als zo veel mogelijk mensen en organisaties in de maatschappij meewerken en initiatieven ter verbetering aandragen. Dit zal de betrokkenheid van iedereen bij het plan vergroten, en daarmee de motivatie om de gestelde doelen te bereiken. Dit zal het welslagen van het Beleidsplan 2.0 in belangrijke mate bepalen. In de herfst van 2020 zullen wij een symposium organiseren, waarbij topdeskundigen hun visie zullen geven over hetgeen nu reeds mogelijk is op het gebied van een betere gezondheidszorg door gezondere voeding en meer preventie, en over het meest zinvolle praktische onderzoek.

Uitwerking van het plan dient uiteindelijk ook per ziektebeeld te gebeuren

Ideeën, aanpassingen en aanvullingen kunt u sturen naar info@wilnu.nu

(30)

29

Financiering

De kosten die gepaard gaan met de invoering van dit Beleidsplan kunnen worden opgebracht uit:

Algemene middelen

Een deel van de algemene middelen zal hieraan worden besteed. Dit is een nuttige investering in een gezondere toekomst die een tijdelijk extra tekort volkomen rechtvaardigt. De investering verdient zich over een aantal jaren terug in een betere gezondheid van de Nederlanders. Er zullen daardoor minder collectieve lasten zijn door minder ziekteverzuim, arbeidsongeschiktheid, invaliditeit en behandeling. Door de betere gezondheid zullen mensen fitter zijn en gemiddeld ook meer inkomen kunnen realiseren. De staat zal daardoor in de toekomst niet alleen minder kosten in de gezondheidszorg hoeven dragen, maar ook meer belasting ontvangen.

Verhoging btw op ongezonde producten

De btw voor voedingsmiddelen met een lage nutriëntdichtheid zal verhoogd worden.

Voedingsmiddelen met veel nutriënten (zoals vitaminen mineralen) zullen juist in prijs verlaagd worden door een lager btw-tarief te hanteren. Als een gemiddelde waarde van 1 nodig is om de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) van een nutriënt te halen, kan men zich voorstellen dat voeding met een waarde onder de 1 en zeker onder 0,5 niet onder het lage belastingtarief

thuishoort. De hogere btw kan gebruikt worden om het noodzakelijke onderzoek etc. te stimuleren.

Dit alles stimuleert de gezondheid van de Nederlanders, waardoor de gezondheidskosten en de daarbij behorende premies kunnen dalen. Ook stimuleert het de voedingsindustrie en landbouw om steeds gezondere producten te maken. Een bekend artikel over Vitamine D (12) maakt melding van een vermindering van de directe en indirecte kosten met 17-18 % op het gezondheidsbudget als een meer optimale lichaamsspiegel wordt bereikt (Homeostase). De kosten om dit te realiseren bedragen slechts ca. 5% van de besparingen. Er zijn hiervan veel meer voorbeelden bijvoorbeeld bij elementen/mineralen zoals selenium (13,14), magnesium, lithium (15) en diverse vitaminen.

(31)

30 Men spreekt dan niet langer over ADH’s (voor een minimale gezondheid) maar over optimale

hoeveelheden voor een optimale gezondheid. Tot slot: het niet-doen van bovengenoemde

noodzakelijke investeringen in een verbeterde nationale gezondheid is zonder meer schadelijk voor onze maatschappij en alle medisch verzekerden. Tevens dreigt de zorg onbetaalbaar te worden.

(32)

31

Literatuurlijst

1. Clark et al. JAMA, December 25, 1996, 276(24), 1957-1963.

2. Grant et al. W.B. Estimated benefit of increased vitamin D status in reducing the

economic burden of disease in western Europe. Prog Biophys Mol Biol. 2009, 3-4:1-10 13.

3. Lazarou J. et al. JAMA, April 15, 1998, 279(15), 1200-1205

4. Mercola J. Drugs and Docters May be the leading cause of death in the USA.

5. Pirmohamed M. et al. BMJ, 2004, 329:15-19

6. Puska et al. Public Health Nutrition, 2002, 5(1A):245-251 Influencing public nutrition:

from community prevention to national program

7. Schrauzer G.N. and KF Klippel. Lithium in Biology and Medicine, 1991, VCH verlagsgesellschaft, Weinheim. ISBN 3-527-28203-3

8. Vogelaar E.F. Voeding in de praktijk: De relatie tussen spoorelementen,mineralen en kanker.pag. 81- 97,Boon,Scheltema en Holkema, Utrecht (1988).

9. Water H.P.A. van de, L.M. van Herten. Bull’s Eye or Achilles’ Heel, WHO’s European Health for All Targets Evaluated in the Netherlands. TNO Prevention and Health, 1996.

ISBN:90-6743-432-9

10. Werbach M.R. Nutritional Influences on Illness. 1999, Third Line Press. ISBN0-961855-8-8 11. Werbach M.R. Nutritional Influences on Mental Illness. 1999, Third Line Press. ISBN0-

961855-8-8

12. Beleidsagenda 2008: Zorg voor de toekomst. Ministerie van VWS, pag 6,23 ,29 13. BritishMedicalJournal:http://clinicalevidence.bmj.com/ceweb/about/knowledge.jsp 14. CBS webmagazine 25-9-2000 en Nieuwsbericht Ministerie Verkeer en Waterstaat 24-4-

2008

Wil Nu

“Voor de Burger”

Weissenbruchstraat 161816 KR Alkmaar

info@wilnu.nu www.wilnu.nu www.avmv.nl

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Vanaf 1 april 2020 betaalt de verplichte ziekteverzekering een behandeling door een diëtist terug voor kinderen met overgewicht of obesitas.. Als huisarts of kinderarts schrijft u

De vraag is niet: ‘Wat is de lezing van de Textus Receptus?’, maar: ‘Wat schreef de oorspronkelijke au- teur?’ Oftewel: ‘Wat is de tekst van het Woord van God?’ Daarop gaven

The literature study was followed up with a questionnaire survey, conducted among a number of emergency medical care practitioners in the Free State provincial emergency

We zullen onderzoeken hoe de inter- naatsvoorzieningen voor het buitengewoon onderwijs die nu door Welzijn worden gefi- nancierd, binnen Onderwijs geïntegreerd kun- nen worden met

Uiteindelijk zal er door middel van semi-gestructureerde interviews onderzoek worden gedaan naar beslisfactoren voor gemeenten om wel, dan wel niet te participeren in een

Nog beter betalen voor mobiliteit?, pagina 4 De kwaliteit van prognoses van de verkeerskundige effecten van de kilometerprijs, pagina 10 Minder BPM, meer auto’s?, pagina 18

No statistical significant correlation was found between the personal airborne HCN (g ) exposure of the workers and the SCN" concentration in their urine. There was a

Posterior estimates and corresponding 95% BCIs for the mean log(CFU) versus time profiles are shown in Figure E.9 (Appendix E ) by study day and treatment group. Model 2.2: