AGENDA VERGADERING ALGEMEEN BESTUUR
Datum : 4 oktober 2017 Tijd : 8.00 – 9.00 uur
Plaats : Bestuurskamer Regio Achterhoek
AGENDA
1. Opening
2. Doorontwikkeling regionale samenwerking, De Achterhoek werkt door (bijlagen) Besluitvorming over de 7 beslispunten.
3. Rondvraag en sluiting
Doetinchem, 28 september 2017
Namens de voorzitter van Regio Achterhoek,
Mevrouw S. Veneman, secretaris/directeur
ALGEMEEN BESTUUR
Vergadering d.d.
Agendapunt Onderwerp
Portefeuillehouder
: 4 oktober 2017
: 1 : Doorontwikkeling regionale samenwerking, De Achterhoek werkt door : M. Boumans
Voorstel
1. De samenwerkingsvorm zoals beschreven in De Achterhoek werkt door als voorgenomen besluit vaststellen en dit voorleggen aan de zeven gemeenteraden.
2. Deze samenwerking door de Regio Achterhoek uit te laten werken in een nieuwe Regeling en deze voor 1 januari 2018 in procedure te brengen richting gemeenten.
3. In deze samenwerking van overheden, ondernemers en maatschappelijke organisaties te kiezen voor de thema’s Werken, Wonen, Bereikbaarheid, Transitie in de zorg en Circulaire economie &
energietransitie.
4. Hiertoe de taken van de Regio Achterhoek te wijzigen in programmaregie op bovengenoemde thema’s, lobby, communicatie en regioprofilering.
5. De directeur van de Regio Achterhoek, onder aansturing van het DB, opdracht geven de organisatie van de Regio klaar te maken voor deze nieuwe taken en dit gefaseerd, maar uiterlijk voor 1 juli 2018, in te voeren.
6. Instemmen met het verhogen van de inwonerbijdrage per 1 januari 2018 met indicatief €2 euro per inwoner.
7. Dit door de Regio Achterhoek in een uitgewerkt voorstel en begrotingswijziging uit te laten werken en voor 1 januari 2018 in procedure te brengen richting gemeenten.
Toelichting
Het gaat goed met de Achterhoek! Ondernemers, onderwijs, maatschappelijke partners en overheid vinden elkaar in een intensieve samenwerking op de thema’s Werken, Wonen en Bereikbaarheid. Door de focus op Smart Industry heeft de agenda een duidelijke richting. Ruim 50 Achterhoekse
ondernemers profileren zich gezamenlijk om jong technisch talent aan de Achterhoek te binden, zij investeren hierin tijd en geld. Met de inzet op een goede bereikbaarheid over de weg, het spoor en digitaal wordt het vestigingsklimaat verbeterd. Met goede woningen en bereikbare voorzieningen willen we de leefbaarheid op peil houden.
En toch kan en moet het beter. De politieke betrokkenheid bij de regionale samenwerking ontbreekt soms. Het elkaar vertrouwen en anderen iets gunnen ook. De uitvoering is kwetsbaar doordat er te weinig mensen en middelen beschikbaar zijn. Gemeenten hebben moeite hiervoor telkens capaciteit vrij te maken en de inzet voelt daardoor niet altijd gelijk verdeeld. Door de veelheid aan overleggen is voor onze inwoners en bedrijven niet altijd duidelijk wie waarmee bezig is en gebeuren dingen dubbel.
De opgaven waar we in de Achterhoek voor staan zullen de komende jaren steeds groter worden. Op het gebied van leegstand, vergrijzing en betaalbaarheid van voorzieningen zijn de autonome
ontwikkelingen niet gunstig. Om het voorzieningenniveau op peil te houden en een aantrekkelijk
vestigingsgebied voor bedrijven en jongeren te blijven, moeten we slim samenwerken en massa maken.
Dit doen we op een manier die past bij de Achterhoekse samenleving en het Achterhoeks DNA. Hiervoor zetten we de succesvolle samenwerking tussen overheden, ondernemers en maatschappelijke
organisaties verder door.
Waar staan we nu
Na een intensief traject met gemeenteraden, collegeleden en de regionale samenwerkingspartners ligt er een globale visie op de dingen die we als Achterhoek écht samen willen doen. Dit traject is juni 2016 in gang gezet door het AB van de regio Achterhoek. In deze fase ligt er een uitwerking op hoofdlijnen van de manier waarop we die samenwerking willen organiseren. Dit is nadrukkelijk nog geen uitgewerkt stuk. Dit landt, nadat de gemeenteraden met deze richting hebben ingestemd, in een gewijzigde regeling en een voorstel tot een begrotingswijziging.
De samenwerking faciliteert ontmoeting en helpt vertrouwen tussen en binnen de 3O’s te versterken.
Dit betekent dat de samenwerkingscultuur van belang is. Partijen werken vanuit vertrouwen en met een regionale langetermijnblik samen, en gunnen elkaar wat. De samenwerking is inhoudelijk gedreven, het belang van focus wordt onderschreven. Ook maakt de samenwerking het mogelijk massa te maken buiten de Achterhoek en een serieuze gesprekspartner te zijn voor externe partners. Met name voor de economische profilering is het ‘sterke merk’ dat de Achterhoek is, van groot belang. Dit willen we gebruiken en sterker inzetten, zowel in Arnhem, Den Haag als Brussel.
Het voorstel
Het voorstel gaat uit van een partner samenwerking tussen de overheid, het onderwijs, de ondernemers en maatschappelijke organisaties in de Achterhoek. Via de Achterhoek Board sturen overheid, ondernemers en maatschappelijke organisaties gezamenlijk op de Visie voor de Achterhoek richting 2030. De Achterhoekse raden komen meer aan het stuur in de samenwerking; via het
Achterhoeks Radenforum sturen zij op de inhoud van de samenwerking. Zie voor de verdere uitwerking De Achterhoek werkt door.
Een triple helix samenwerking over de hele breedte van de samenwerkingsagenda is uniek in
Nederland. Daarmee profileert de Achterhoek zich ook bestuurlijk als voorloper op de ontwikkelingen in onze huidige netwerksamenleving.
Financiële effecten
Gemeenten (en mogelijk de provincie), financieren de basisinfrastructuur, het procesgeld voor de Achterhoek Board en daarmee de organisatie Regio Achterhoek. De andere O’s dragen hier aan bij binnen projecten en programma’s en door de inzet van menskracht. Uiteindelijk is het de bedoeling gezamenlijk tot een structurele investeringsagenda te komen. Dit wordt verder uitgewerkt parallel aan de inhoudelijke agenda. Voor dit moment is het voorstel voor de begroting van 2018 de inwonerbijdrage met indicatief € 2 te verhogen. Dit wordt nader uitgewerkt en onderbouwd en via een begrotingswijziging in een volgend AB aan u voorgelegd.
Bijdrage vanuit de Provincie
Met de Provincie Gelderland zijn eerste verkennende gesprekken gevoerd over dit model en de daarbij behorende inzet van de provincie in de Achterhoek Board. Een gelijke bijdrage vanuit de provincie als de verhoging van de inwonerbijdrage vanuit de gemeenten (indicatief € 2 per inwoner) wordt
momenteel met de Provincie besproken.
De beoogde samenwerking gaat uit van ondernemers, overheid en maatschappelijke organisaties als gelijkwaardige partners met een gezamenlijk doel voor de
Achterhoek: een economisch sterke, vitale Achterhoek waar het voor iedereen mooi en goed leven en werken is.
Benchmark andere regio’s
Onderstaand een eerste globale benchmark om een beeld te geven van de inwonerbijdrage in andere Regio´s.
Totaal Bijzonderheden
Regio Eindhoven € 10 waarvan € 3,50 voor programma’s en € 6,50 voor organisatie Regio en organisatie Economic Board Regio Twente € 7,50 bijdrage aan Twente Agenda, waarschijnlijk
exclusief overhead
Regio Stedendriehoek € 4,50 exclusief vanuit de gemeenten naar de Regio gedetacheerd personeel
Regio Rivierenland € 7,50 geen bijzonderheden
Met een verhoging van de inwonerbijdrage met de voorgestelde indicatieve € 2 komt deze voor de Achterhoekse gemeenten op € 6,50 per inwoner.
De uitwerking hiervan zal in een definitief voorstel en een begrotingswijziging in de komende maanden aan u worden voorgelegd.
Planning en communicatie
Wanneer het AB op 4 oktober besluit dit voorstel aan de gemeenteraden voor te leggen wordt dit via de individuele gemeenten in procedure gebracht. Het DB houdt een informatieronde langs de
gemeenteraden tussen 5 oktober en 31 oktober (enkele data zijn nog niet definitief).
Procedure:
DB d.d.:
Poho d.d.:
Vervolgactie:
communicatie:
persgesprek 28 september. Zie bijlage voor persbericht
Bijlagen:
Meegezonden:
Bijlage I De Achterhoek werkt door (separaat)
Bijlage II Procesplanning Bijlage III Persbericht Bijlage IV Overwegingen
Consequenties:
Financieel: ja Personeel: ja
Nadere informatie bij: S. Veneman Tel.nr.: 0614144440
Bijlage II Procesplanning
Wat Wie Wanneer
Besluitvorming
Besluitvorming rondom aanbieden voorstel aan
gemeenteraden in ingelaste AB vergadering
AB 4 oktober
Via colleges in route naar gemeenteraden ter besluitvorming
Verzending vanuit AB Z.s.m. na 4 oktober
Informatieronde langs de raden Mark Boumans/ DB 5 oktober- 31 oktober Uitwerken van rollen en
mandaten in gewijzigde Gezamenlijke Regeling en begrotingswijziging.
Besluiten in gemeenteraden Voor 1 januari in procedure
Uitwerken inhoud samenwerkingsagenda
Procesregie door
vertegenwoordiging AB/ DB, Stuurgroep, omgevingsvisie. Het proces dat de stuurgroep vanaf oktober heeft gepland als basis nemen. Ambtelijke ondersteuning vanuit RA en strategen gemeenten
Start na 2 oktober Afgerond op 19 maart
Plan van aanpak
organisatieontwikkeling plan en planning fasering
Secretaris en DB Oktober
Vaststelling vier/zesjarenplan Gemeenteraadsleden in Achterhoeks Radenforum
Mei/ juni 2018
Stuurgroep en omgevingsvisie
Parallel aan het traject dat de gemeenten nu doorlopen gaat de Stuurgroep aan de slag met een herijking van de Uitvoeringsagenda 2020. Dit proces willen we zoveel mogelijk integreren en gezamenlijk doorlopen. De bedoeling van de Stuurgroep is dat zij vanaf oktober in een aantal open bijeenkomsten (reizen), met naast de 3 O’s ondernemende inwoners, tot een aantal
toekomstscenario’s komt. In dit proces zou de verdere uitwerking van de thema’s uit de doorontwikkeling een plek kunnen krijgen.
Ook voor de regionale omgevingsvisie zoeken we de inhoudelijke en procesmatige aansluiting.
Bijlage III Persbericht
Persbericht
Doetinchem, … september 2017
Sterke regio met Achterhoek Board en Achterhoeks Radenforum
De maatschappelijke samenwerking en besluitvorming in de Achterhoek kan een stuk efficiënter.
Regio Achterhoek, het samenwerkingsverband van zeven gemeente in de Achterhoek, doet hiervoor een voorstel aan de gemeenteraden. In de nieuwe samenwerkingsvorm staan overheid, ondernemers en maatschappelijke organisaties samen aan het roer om de koers van de Achterhoek te bepalen.
Deze ‘Achterhoek Board’ heeft een onafhankelijk voorzitter: het boegbeeld van de Achterhoek.
Gemeenteraden sturen op de voorgestelde koers in het Achterhoeks Radenforum. Breed samengestelde Thematafels voeren de plannen uit.
‘Samenwerken om zelfstandig te blijven’
Een krachtenbundeling is vereist om sneller te besluiten over thema’s die de regio als geheel raken en minder versnipperd te werken. Mark Boumans, voorzitter Regio Achterhoek: “We hebben zeer
intensief overlegd met raads- en collegeleden, ondernemers, woningbouwcorporaties, het onderwijs en de zorgsector. Iedereen beseft dat we samen goede, toekomstgerichte plannen moeten maken die we vervolgens snel en krachtig uitvoeren. Ieder voor zich lukt dat niet en langs elkaar heen werken is zonde van de energie. Massa maken dus! De samenwerking kan echt een stuk beter en met dit plan gaat dat lukken.”
In regio’s zoals Twente, Eindhoven en Amsterdam hebben ondernemers via Economic Boards al invloed op de bestuurlijke koers. Uniek aan de Achterhoek Board is dat overheid en maatschappelijk middenveld samenwerken met ondernemers.
De Achterhoekse partners werken sinds 2009 samen via de Agenda Achterhoek2020, met als doel de regio economisch sterk & aantrekkelijk te houden. Die samenwerking wordt met dit plan hechter en efficiënter. Provincie en Rijk ondersteunen de ambities van de Achterhoek al enkele jaren met menskracht en geld.
Achterhoeks Radenforum
De gemeenteraden krijgen meer invloed door deelname in het Achterhoeks Radenforum. Alle Achterhoekse raadsleden hebben hierin zitting. Samen bepalen zij welke vraagstukken voor de Achterhoek als geheel van belang zijn en waarvoor de gemeenten dus moeten samenwerken. Dit sluit aan bij de manier waarop ook veel ondernemers en inwoners al denken: regionaal, over
gemeentegrenzen heen. De achterbannen van ondernemers en maatschappelijke organisaties worden betrokken via hun eigen besturen en belangenverenigingen. Zo is iedereen aan zet.
Thematafels doen het ‘werk’
Een aantal thematafels met menskracht uit alle geledingen voeren de plannen uit. De thema’s zijn Werken, Wonen en Bereikbaarheid. Projecten variëren van stimuleren van Smart Industry, het aantrekkelijk maken van de regio voor hoger opgeleid (internationaal) talent, tot een inclusieve arbeidsmarkt met een goede match tussen vraag en aanbod en de juiste opleidingen. Er is aandacht voor de aanpak van leegstand en een goed en breed gedagen Achterhoeks woningbouwprogramma.
Ook prima bereikbaarheid over weg en spoor, goede (zorg)voorzieningen en snelle, betrouwbare internetverbindingen staan hoog op de agenda. Tenslotte is er veel aandacht voor het stimuleren van de circulaire economie en de energietransitie.
__________________________________________________________________________________
Noot voor de redactie
Neem voor meer informatie contact op met Arjan Wagenmans, +31 314 32 12 12, a.wagenmans@regio- achterhoek.nl of Susan Heimplaetzer, +31 314 32 12 13, s.heimplaetzer@regio-achterhoek.nl.
Bijlage IV Overwegingen
Procesverantwoording tot nu toe:
Op de C7 van 1 en 2 juni is alle input van het proces van de afgelopen twee jaren, met het rapport van BMC en alle input van het werkbezoek, aan Mark Boumans meegegeven als input. Aan hem is de vraag gesteld te komen met een ambitieuzer voorstel voor de Achterhoekse samenwerking. Dit proces is gestart door het AB in juni 2015.
Tijdens de radenconferentie op 19 juni is deze afspraak bekrachtigd en hebben de gemeenteraden input geleverd voor de manier waarop zij in de toekomst in de samenwerking betrokken willen zijn.
In juni heeft hij met de Regio gewerkt aan een discussienota. Deze is vervolgens besproken met het DB (30 juni) en het AB (12 juli).
Op 12 juli is het ook besproken met de bestuurlijke klankbordgroep. Leden zijn Henk Rijks, Han Boer, Marieke Frank, Marianne Besselink, Maureen Sluiter, Otwin van Dijk en Ilse Saris (afwezig vanwege vakantie).
Op 19 juli is hetzelfde stuk besproken met een klankbordgroep vanuit de 3O’s. leden zijn Peter Rikken (VNO-NCW en regiegroep Smart Industry), Foppe Atema (voorzitter Stuurgroep Achterhoek 2020), Beatrijs van Riessen (Estinea en lid Stuurgroep), Willem Huiskamp (AOC Oost en lid Stuurgroep), René van Gils (Graafschap college en lid regiegroep SI). Afwezig Jan Kaak (Kaak Industries en lid regiegroep SI), Claus Martinot (Sité-woondiensten en ACO, bilateraal besproken op 10 augustus) en Koen Knufing (Marku Bouw en Mombarg beton en Stuurgroep).
Bilateraal met Jan Markink (24 augustus).
Op 1 september is het uitgewerkte voorstel besproken in het DB.
Op 13 september is dit uitgewerkte voorstel besproken in de 3O klankbordgroep.
Op 13 en 14 september is de bestuurlijke klankbordgroep bij elkaar geweest om dit voorstel te bespreken.
Waardoor wordt het overzichtelijker?
Verschil met de huidige situatie is dat er minder overlegstructuren nodig zijn en helder is welke onder de gezamenlijke organisatie vallen. Alle gremia vallen onder eenzelfde voorzitterschap.
Het model lijkt een beetje op de werkplaatsen waarmee eerder is geëxperimenteerd. Een belangrijk verschil is dat er destijds geen mandaat of duidelijke opdracht bij de werkplaatsen belegd was. Bovendien bleven de Poho’s er als gremium naast bestaan. Hierdoor bleven de dubbelingen in de overleggen bestaan en ontstond niet het goede gesprek tussen de verschillende partners.
Er komt een onafhankelijk voorzitter voor zowel het AB als het Achterhoeks Radenforum als de Achterhoek Board. Hierdoor krijgen we zowel binnen als buiten de Achterhoek 1 gezicht naar buiten.
Minder overleggen nodig.
1
Bijlage I De Achterhoek werkt door
Ter bespreking in het ingelast AB van 4 oktober 2017
Waarom dit stuk?
Het gaat goed met de Achterhoek! Ondernemers, onderwijs, maatschappelijke partners en overheid vinden elkaar in een intensieve samenwerking op de thema’s Werken, Wonen en Bereikbaarheid.
Door de focus op Smart Industry heeft de agenda een duidelijke richting. Ruim 50 Achterhoekse ondernemers profileren zich gezamenlijk om jong technisch talent aan de Achterhoek te binden, zij investeren hierin tijd en geld. Met de inzet op een goede bereikbaarheid over de weg, het spoor en digitaal wordt het vestigingsklimaat verbeterd. Met goede woningen en bereikbare voorzieningen willen we de leefbaarheid op peil houden.
En toch kan en moet het beter. De politieke betrokkenheid bij de regionale samenwerking ontbreekt soms. Het elkaar vertrouwen en anderen iets gunnen ook. De uitvoering is kwetsbaar doordat er te weinig mensen en middelen beschikbaar zijn. Gemeenten hebben moeite hiervoor telkens capaciteit vrij te maken en de inzet voelt daardoor niet altijd gelijk verdeeld. Door de veelheid aan overleggen is voor onze inwoners en bedrijven niet altijd duidelijk wie waarmee bezig is en gebeuren sommige dingen dubbel.
De opgaven waar we in de Achterhoek voor staan zullen de komende jaren steeds groter worden. Op het gebied van leegstand, vergrijzing en betaalbaarheid van voorzieningen zijn de autonome
ontwikkelingen niet gunstig. Om het voorzieningenniveau op peil te houden en een aantrekkelijk vestigingsgebied voor bedrijven en jongeren te blijven, moeten we slim samenwerken en massa maken. Dit doen we op een manier die past bij de Achterhoekse samenleving en het Achterhoeks DNA. Hiervoor zetten we de succesvolle samenwerking tussen overheden, ondernemers en maatschappelijke organisaties verder door.
Waar staan we nu
Na een intensief traject met gemeenteraden, collegeleden en de regionale
samenwerkingspartners ligt er een globale visie op de dingen die we als Achterhoek écht samen willen doen. Met een uitwerking op hoofdlijnen van de manier waarop we die samenwerking willen organiseren.
De beoogde samenwerking gaat uit van ondernemers, overheid en maatschappelijke organisaties als gelijkwaardige partners met een
gezamenlijk doel voor de Achterhoek: een economisch sterke, vitale regio waar het voor iedereen mooi en goed leven en werken is.
De samenwerking faciliteert ontmoeting en helpt vertrouwen tussen en binnen de 3O’s te versterken. Dit betekent dat de samenwerkingscultuur van belang is. Partijen werken vanuit
vertrouwen en met een regionale langetermijnblik samen, en gunnen elkaar wat. De samenwerking is inhoudelijk gedreven, het belang van focus wordt onderschreven. Ook maakt de samenwerking het mogelijk massa te maken buiten de Achterhoek en een serieuze gesprekspartner te zijn voor externe partners. Met name voor de economische profilering, is het ‘sterke merk’ dat de Achterhoek is, van groot belang. Dit willen we gebruiken en sterker inzetten, zowel in Arnhem, Den Haag als Brussel.
De samenwerking heeft een flexibel karakter. Partijen en gemeenten buiten de primaire samenwerking kunnen aansluiten in projecten en programma’s. Ook Achterhoekse gemeenten werken samen buiten de in dit stuk benoemde focus.
De 3O’s sturen de inhoudelijke agenda van de Achterhoek aan; overheid, ondernemers, en maatschappelijke organisaties werken daarin samen. Dit sluit aan bij de Achterhoekse manier van samenleven.
2 Wat zegt de theorie?
1 Inhoudelijke opgave 2030 (Publieke waarde)
De belangrijkste opgave in de Achterhoek is het draaiende houden en versterken van de economie.
Hiervoor werken we aan een goed vestigingsklimaat voor bedrijven, aan goed opgeleid personeel en een mooie en prettige woonomgeving. Een goede (digitale) bereikbaarheid is essentieel voor onze bedrijven en voor onze inwoners. Bovengenoemde opgaven kunnen we alleen realiseren door samen te werken en de opgaven op het gebied van leefbaarheid, bereikbaarheid, vestigingsklimaat,
infrastructuur en werk in samenhang te bekijken.
Bedrijven in de Achterhoek geven aan dat hun voortbestaan en groei staat of valt met de beschikbaarheid van goed opgeleid (technisch) personeel. Ook op het gebied van de zorg zien we deze ontwikkeling. Richting 2030 houden we onze focus op de economische ontwikkeling van de
Achterhoek, met uitgebreid aandacht voor de manier waarop we in de Achterhoek vraag en aanbod van arbeid op elkaar kunnen laten aansluiten (Human Capital).
De strategische driehoek in het public value (publieke waarde) model van Mark Moore brengt drie afzonderlijke, maar samenhangende, processen die noodzakelijk zijn voor het creëren van
meerwaarde samen. Het gaat dan om publieke waarde, autorisatie en operationele capaciteit.
- Publieke waarde; wat willen we bereiken voor dit gebied? Benoem en specificeer de doelen en resultaten die je voor het gebied wilt bereiken.
- Autorisatie/ legitimiteit; creëer een autoriserende omgeving om de publieke meerwaarde (inhoudelijke doelen) te bereiken. Hoe organiseer je draagvlak, hoe bouw je een coalitie van stakeholders wiens steun nodig is om de inhoudelijke doelen te bereiken? En wat is de rechtmatigheid van publiek handelen?
- Operationele capaciteit; zorg voor operationele capaciteit (binnen en buiten de organisatie).
Zorg dat de inzet in financiën, mensen, kennis en technologie past bij de ambitie geformuleerd onder de publieke waarde.
Voor het beste resultaat moeten de drie punten in de driehoek in balans zijn.
In de Achterhoek willen we vooral de legitimiteit & steun en de randvoorwaarden (operationele capaciteit en middelen) verbeteren.
Focus, focus, focus
We zetten in op het versterken van het economisch ecosysteem
3 Goede bereikbaarheid van, en binnen, de Achterhoek is hiervoor een randvoorwaarde. De
tevredenheid van Achterhoekers over hun woonomgeving is groot. Deze kwaliteiten willen we behouden c.q. versterken. Om dit duurzaam te kunnen doen, zetten we in op circulaire economie en de energietransitie.
De volgende thema’s zouden in ieder geval deel moeten uitmaken van de gezamenlijke agenda:
Werken;
Wonen;
Bereikbaarheid;
Circulair, energietransitie Zorgbeschikbaarheid
De samenwerking met Duitsland krijgt vorm vanuit bovenstaande inhoud.
Voor de omgevingsvisie is het voorstel de processen doorontwikkeling en de regionale omgevingsvisie samen te brengen.
2 Politieke betrokkenheid (legitimiteit) Effectieve gremia onder de Achterhoek Board
We willen dat de 3O’s aan het roer staan van de inhoudelijke agenda van de Achterhoek: overheid, ondernemers, en maatschappelijke organisaties (inclusief het onderwijs) bepalen samen de koers.
Hiertoe worden de verschillende gremia waar we nu mee werken meer in elkaar geschoven. De Stuurgroep gaat bijvoorbeeld over in de Achterhoek Board. Deze wordt verantwoordelijk voor de inhoud van de Agenda 2030, na goedkeuring van de gemeenteraden op deze agenda. De Achterhoek Board is verantwoordelijk voor de totstandkoming van de agenda 2018- 2022 en de jaarplannen die vanaf 2018 ieder jaar aan de raden worden voorgelegd.
Het Achterhoeks Radenforum, de Achterhoek Board en het algemeen bestuur krijgen in principe dezelfde onafhankelijk voorzitter als boegbeeld.
Het Achterhoeks Radenforum
De gemeenteraden krijgen een uitgebreidere invloed in de Achterhoekse bestuurlijke samenwerking.
Alle in de Achterhoekse gemeenten benoemde raadsleden hebben zitting in het Achterhoeks
Radenforum. Het Achterhoeks Radenforum stuurt op de inhoud van de samenwerking. Het borgt een vroegtijdig betrekken van alle raadsleden bij de inhoudelijke keuzes in de Achterhoekse
samenwerking. Hiertoe sturen raadsleden via het Achterhoeks Radenforum op de visie, het jaarplan en de verantwoording van de samenwerking en worden zij door de thematafels bijgepraat over de ontwikkelingen.
Het Achterhoeks Radenforum krijgt geen taken gemandateerd vanuit de individuele raden en fungeert daarmee niet als een vierde bestuurslaag. Formele besluitvorming vindt in eigen huis plaats.
Startmoment voor de nieuwe manier van samenwerken en de nieuwe agenda Achterhoek 2030 is vanaf eind 2017. Vanaf het moment waarop de gemeenteraden zowel de visie en de doelen die we richting 2030 willen bereiken vaststellen, als de daarbij behorende
samenwerkingsvorm en organisatie. Dit zal vervolgens geïmplementeerd worden met als einddatum juli 2018.
Dansende schalen
Afhankelijk van de opgave past een andere schaal van samenwerking. Soms op Achterhoeks niveau, soms op Oost Nederland-schaal en soms met Duitsland.
Intensivering van de samenwerking met
omliggende Regio’s krijgt daarbij veel aandacht.
4 Het Achterhoeks Radenforum stelt iedere vier tot zes jaar een visie inclusief financiering
vast. Dit gebeurt de eerste keer in mei 2018, en daarna jaarlijks in de vorm van het jaarplan voor de thematafels en de Regio Achterhoek.
Het Achterhoeks Radenforum komt een aantal malen per jaar bij elkaar om het Achterhoek Jaarplan en een terugblik op het afgelopen jaar te bespreken. Tussentijds kunnen de
thematafels op inhoud bijeenkomsten organiseren. Gemeenteraden kunnen zelf op ieder gewenst moment een vergadering bijeenroepen wanneer minimaal twee raden hierom vragen. Raden kunnen hiermee direct en op eigen initiatief richting geven.
Gemeenteraden
Via de reguliere P&C-cyclus bepalen de gemeenteraden ieder jaar formeel het bedrag dat hun gemeente aan de samenwerking ter beschikking stelt. Deze cyclus wordt in procedure gebracht door het algemeen bestuur van de Gemeenschappelijke Regeling (GR); en loopt het gemeentelijke spoor.
Achterhoek Board
De Achterhoek Board is verantwoordelijk voor de uitwerking en uitvoering van de Achterhoekse samenwerkingsagenda. Zij is verantwoordelijk voor de voortgang van de thematafels (zie hieronder) en benoemt de voorzitters hiervan.
De Achterhoek Board is een formeel orgaan en krijgt mandaten binnen de GR. Zij bereidt jaarlijks een jaarplan/ actieagenda voor met daarin de te behalen resultaten voor de thematafels. Dit Achterhoek Jaarplan is dus het plan voor de gehele 3O-samenwerking.
De Achterhoek Board bestaat uit twee of drie collegeleden die door het algemeen bestuur worden benoemd. Daarnaast twee vertegenwoordigers van de bedrijven via VNO-NCW en SIKA, en drie leden die het onderwijs, de zorgsector en de woningbouwcoöperaties vertegenwoordigen.
Randvoorwaarde is deelname van de provincie in de Achterhoek Board. De bemensing van de Achterhoek Board wordt door het Achterhoeks Radenforum vastgesteld.
Algemeen Bestuur
Het algemeen bestuur bestaat alleen uit burgemeesters, hierover wordt in de Regeling een afspraak gemaakt met de gemeenteraden. Het AB is verantwoordelijk voor de bestuurlijke samenwerking met Duitsland. Ook is het AB verantwoordelijk voor een goede werking van de GR en het formeel
aansturen van de Regio-organisatie vanuit de werkgeversrol. Begrotingen worden door het AB in procedure gebracht richting Achterhoekse raden. Gemeenteraden geven hierover zienswijzen in hun eigen gemeenteraad.
Het AB stemt volgens de gemeentewet. Het AB benoemt een voorzitter uit haar midden, de onafhankelijk voorzitter van de Achterhoek Board sluit aan bij de
vergaderingen en is technisch voorzitter. De voorzitter van het AB is vicevoorzitter van de Achterhoek Board.
Betrokkenheid en eigenaarschap van de raden naar voren in het proces
Ontmoeten heeft een belangrijke rol
Raadsleden besluiten in regionaal verband over regionale onderwerpen
Samenwerking flexibel
Gemeenten kunnen ook buiten de Regionale samenwerking samenwerken, in wethoudersoverleggen of door ambtelijk af te stemmen. De Regio-organisatie ondersteunt dit niet.
Het moet voor andere gemeenten mogelijk en aantrekkelijk zijn toe te treden tot de regeling.
5 Thematafels
De thematafels krijgen mandaat voor de uitwerking en uitvoering van programma’s en projecten in het jaarplan. Het Achterhoeks Radenforum stelt dit jaarplan vast, de voorbereiding gebeurt door de Achterhoek Board.
De thematafels krijgen een budget op programmaniveau, zodat zij voldoende flexibiliteit hebben om op nieuwe initiatieven en ideeën te kunnen reageren. In de projecten kunnen ook andere partners of gemeenten deelnemen dan in de GR. Zie hiervoor meer onder ‘bestuurlijke slagkracht’.
In de thematafels wordt voor een optimaal draagvlak altijd gestreefd naar consensus. Er bestaat echter geen vetorecht in de thematafels. Hierdoor is het niet mogelijk dat een enkele gemeente een ontwikkeling die door de 3 O’s wordt gedragen tegenhoudt.
De onafhankelijk voorzitter
De onafhankelijk voorzitter is het boegbeeld buiten de Achterhoek, en vertegenwoordigt daar zowel het Achterhoeks Radenforum, de Achterhoek Board als het AB. Deze voorzitter moet binding hebben met de Achterhoek en echt hét gezicht worden van de Achterhoek. Het moet iemand zijn met een zwaar profiel, een relevant netwerk en ingangen bij provincie en Rijk. De inschatting is dat dit ongeveer 1 à 2 dagen per week aan inspanning vraagt.
3 Bestuurlijke slagkracht (autorisatie en legitimiteit)
De thematafels werken aan de inhoudelijke opgaven. Zij zijn altijd vanuit de verschillende O’s samengesteld en leggen verantwoording af aan de Achterhoek Board. De opgave is leidend voor de samenstelling per tafel. De voorzitter van elke thematafel is verantwoordelijk voor het draagvlak en een goede afspiegeling. Deze voorzitter is, gezamenlijk met de onafhankelijk voorzitter, ook aan zet wanneer deelnemers zich niet aan de afspraken houden. Gemeenten zijn met niet meer dan één wethouder per gemeente vertegenwoordigd bij iedere thematafel. Niet iedere gemeente hoeft vertegenwoordiging naar alle thematafels te zenden.
De Achterhoek Board selecteert de voorzitters van de thematafels via een sollicitatieprocedure. Deze voorzitter kan vanuit de verschillende O’s afkomstig zijn. De vicevoorzitter van de thematafel is afkomstig vanuit een gemeente wanneer de voorzitter dat niet is, en afkomstig uit een andere O wanneer de voorzitter van een gemeente komt. Deelnemers hebben de verantwoordelijkheid hun achterban te vertegenwoordigen, ook al nemen ze op persoonlijke titel deel. De gemeenteraden stemmen via het Achterhoeks Radenforum in met de jaaragenda van elke thematafel. De
vertegenwoordigers van de twee andere O’s bepalen, afhankelijk van de manier waarop dit binnen hun achterban georganiseerd is, hoe zij dit regelen.
Op de onderwerpen waar we als Achterhoek in 3O-verband willen samenwerken, vervallen de portefeuillehouders overleggen.
Intergemeentelijke samenwerking buiten de GR blijft gewoon mogelijk in de huidige vorm, bijvoorbeeld op het gebied van de
aanbesteding in het sociaal domein en vrijetijdseconomie.
Samenwerking is niet vrijblijvend en vraagt loslaten en vertrouwen
We vertrouwen elkaar en helpen elkaar
6 Globale uitwerking thematafels
Werken:
1. Smart Industry. Het Masterplan SI (2015) is hiervoor de basis, met als belangrijkste programma de profilering.
Doel: hoger opgeleid (internationaal) talent naar de regio trekken. In deze thematafel hoeven niet alle gemeenten vertegenwoordigd te zijn, in principe gaat de Regiegroep SI in de huidige samenstelling over in deze groep.
2. Inclusieve arbeidsmarkt en de Human Capital agenda voor de Achterhoek richting 2030.
Doel: een goede match tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt, een hoge
arbeidsparticipatie in de Achterhoek en beschikbaarheid van de juiste opleidingen. Hierin kunnen het POA en het Werkbedrijf opgaan.
Wonen:
3. Integrale leegstand (inclusief Vrijkomende agrarische bebouwing (VAB’s) en de kwaliteit en kwantiteit van het Achterhoeks woningbouwprogramma. Onderdeel hiervan zijn de Regiodeal in ontwikkeling, het transformatiefonds en tijdelijke woonvormen. Daaronder zullen programma’s ontstaan, met verschillende projecten. De stuurgroep regiovisie Wonen gaat op in deze thematafel.
Doel: duurzame transitie van de woningvoorraad en vrijkomend agrarisch en maatschappelijk vastgoed naar een aanbod passend bij de vraag in 2030.
Bereikbaarheid:
4. Over weg en spoor op het niveau van landelijke en regionale verbindingen. Hierbij hoort ook de fijnmazige bereikbaarheid van voorzieningen.
Doel: een goede, snelle en betrouwbare bereikbaarheid van mensen over spoor en weg.
Kleine thematafel;
5. Digitale bereikbaarheid.
Doel: snelle betrouwbare internetverbindingen zonder lege plaatsen in de Achterhoek en mogelijkheden voor snel dataverkeer en opslagmogelijkheden voor bedrijven.
Zorgbeschikbaarheid en transitie in de zorg:
6. Transitie in de zorg
Doel: kwalitatief goede en bereikbare zorg in de Achterhoek houden, zoals ziekenhuiszorg en voldoende huisartsen. De transitietafel Zorg zou hierin op kunnen gaan. Hieronder vallen nu een aantal samenwerkingsprojecten met andere Regio’s, zoals rondom Menzis met
Groningen en Enschede en de visie op positieve gezondheid. Het behouden van (zorg)voorzieningen binnen de Achterhoek is daarbij van belang.
Voor de inkoop van de zorg uit de decentralisaties blijft buiten de regionale samenwerking gemeentelijke afstemming bestaan. De relatie met de zorgondernemers heeft daar de vorm van opdrachtgever- opdrachtnemer, in de vorm van aanbestedingen.
Stimuleren circulaire economie en de energietransitie:
7. Energietransitie verder brengen door het opwekken en besparen van energie (aansluiting vanuit AGEM). Hergebruik van grondstoffen zoals nu beoogd met de kunstmestvrije
Achterhoek. Hier ligt het voor de hand een personele verbinding met wonen te organiseren, mogelijk vanuit ACO en gemeenten.
7 Doel: het behalen van de Achterhoekse energiedoelstellingen 2030 en gebruik maken van de kansen rondom circulaire economie.
4 Uitvoeringskracht (organisatie en structuur)
De samenwerking in de Achterhoek wordt gedreven door de inhoud. Focus helpt om overzicht en snelheid te houden.
De Regio Achterhoek richt zich op de vorming en uitvoering van de agenda Achterhoek 2030. Er komen programmamanagers- regisseurs die de voorzitters van de thematafels adviseren en ondersteunen en ambtelijk de thematafel trekken. De programmamanagers zijn sterke
procesbegeleiders die op inhoud voldoende kennis hebben om de regierol samen met de voorzitter van de thematafel te kunnen invullen. De Regio Achterhoek is een kleine maar krachtige organisatie.
Samenwerking op het gebied van bedrijfsvoering en efficiency valt buiten de Regio Achterhoek, dit regelen gemeenten onderling.
Daarmee drijft de organisatie van de Regio op programmamanagement, communicatie en lobby.
Uitgangspunt is dat inhoudelijke kennis op de dossiers vanuit de gemeenten, ondernemers, onderwijs en maatschappelijke organisaties komt. Deze inzet wordt geregeld via het jaarplan.
Het algemeen bestuur stuurt de organisatie Regio Achterhoek aan op het gebied van formele procedures en P&C-zaken zoals begroting, jaarrekening etc. De Achterhoek Board stuurt de programmamanagers inhoudelijk aan via de thematafels.
De personele inzet op grensoverschrijdende samenwerking verdwijnt, een beter gebruik van de organisatie van de Euregio en Euregio Regio Rijn Waal zal dit compenseren. Verbindingen met de Duitse gemeenten en de Euregio’s worden gelegd vanuit het AB/ bestuursondersteuning.
5. Financiering (organisatie en structuur) Uitgangspunten:
Gemeenten (en eventueel de provincie), financieren in eerste instantie de
basisinfrastructuur, het procesgeld voor de Achterhoek Board, de thematafels en de
organisatie Regio Achterhoek. De andere O’s dragen hier aan bij. Tegelijk met het vaststellen van dit voorstel stellen de raden een bedrag ter beschikking voor de basisinfrastructuur en procesgeld op programmaniveau voor de thematafels. Daarnaast stellen zij jaarlijks via de jaarplannen projectgeld vast (wanneer relevant).
Ook de andere partners dragen bij aan de financiering; voor een klein deel aan de basisinfrastructuur, en daarnaast aan de inhoud van de programma’s en projecten.
Externe gelden (Interreg, Brussel, gebiedsopgave, Regiodeals) financieren bijvoorbeeld een derde van de jaarlijkse begroting. Voor een deel van de personele inzet van Regio
Achterhoek (lobby) kunnen resultaatafspraken worden gemaakt over te verwerven co- financiering.
Dit samenwerkingsmodel ontstaat vanuit de gemeentelijke samenwerking binnen de Gemeenschappelijke Regeling. Op termijn kan de Achterhoekse samenwerking zich verder richting publiek- private samenwerking ontwikkelen. Dit zou dan ook in een Stichting vorm kunnen krijgen, in plaats van in een GR.
8
Bijlage 1 Schema samenwerking
*AB mandateert taken aan de Achterhoek Board
Onafhankelijk voorzitter
Achterhoek Board Achterhoeks Radenforum
AB*
(samenwerking DL) DL)
Organisatie Regio Achterhoek
b e d r i j f s v o e r i n g i
n h o u d
Thematafel Thematafel Thematafel
= Visie en plan 4 jaar Thematafel
Thematafel
Stand van zaken proces doorontwikkeling en uitnodiging voor de raadsronde Memo voor alle Achterhoekse raadsleden, 28 september 2017
Beste Achterhoekse raadsleden,
Graag informeer ik u over de vervolgstappen in het traject Doorontwikkeling regionale samenwerking, dat een jaar geleden van start ging. Het doel is een sterke en slagvaardige Achterhoek, waar iedere gemeente vanuit haar eigen profiel een bijdrage levert aan regionale opgaven. Daarvoor is het nodig de samenwerking op een andere manier in te richten. De componenten ‘vertrouwen’ en ‘elkaar iets gunnen’ zijn daarbij randvoorwaarden.
Voortraject in het kort
Na gesprekken van BMC met collegeleden, griffiers en gemeentesecretarissen vond eind november 2016 een oriënterende radenbijeenkomst plaats, waar raadsleden uit Drechtsteden, U10 en Parkstad Limburg uitleg gaven over de manier waarop deze samenwerkingsverbanden regionale opgaven uitwerken. Op de vervolgbijeenkomst (februari 2017) spraken zo’n zestig raadsleden intensief met elkaar over de gewenste inhoud van de samenwerking en over de vraag hoe zij hierbij als raadslid betrokken willen zijn.
Veel raadsleden gaven aan de Achterhoek vooral te zien als één samenhangend gebied waar inwoners, organisaties en bedrijven prettig willen leven en ondernemen. Bereikbaarheid (fysiek en digitaal), ROV en economie/ arbeidsmarkt en duurzaamheid (energietransitie) werden als belangrijke samenwerkingsthema’s genoemd, evenals het ontwikkelen van een langetermijnvisie voor de regio.
Raadsleden gaven aan dat zij ‘aan de voorkant’ betrokken willen worden bij (de hoofdlijnen van) regionale dossiers. Belangrijk is dat er een goede structuur en ‘spelregels’ voor samenwerking komen:
wat wel en wat niet samen oppakken, de gelederen gesloten houden en bereidheid tonen om bepaalde zaken los te laten.
Tijdens de laatste radenbijeenkomst (juni 2017) bespraken raadsleden de scenario’s van BMC. In dit voorstel kwamen enkele zaken niet voldoende aan bod, zoals regionale verantwoordelijkheid,
democratische legitimatie en politieke vertegenwoordiging. Ook werd gevraagd om voorbeelden uit te werken voor recente/actuele dossiers om de consequentie van (lastige) scenario’s in beeld te
brengen. Daarom beloofde ik u met een aangepast voortel te komen.
Aangepast voorstel voor regionale samenwerking
Het voorstel dat er nu ligt is na een gedegen voortraject en met medeneming van alle input van het afgelopen jaar tot stand gekomen. Naast het AB hebben twee klankbordgroepen vanuit het bestuur en vanuit de drie O’s meegedacht. Ook gedeputeerden Jan Markink en Bea Schouten hebben het stuk gezien en feedback gegeven.
Besluitvorming
Het algemeen bestuur van Regio Achterhoek spreekt op 4 oktober over het voorstel voor sterkere (bestuurlijke) samenwerking in de Achterhoek. Dit voorstel wordt voorafgaand aan de vergadering verspreid via de reguliere weg voor de AB stukken. Op 4 oktober ligt voor het AB de vraag voor dit voorstel ter besluitvorming aan de gemeenteraden aan te bieden. U krijgt dit voorstel vervolgens via uw eigen college ter besluitvorming aangeboden.
Raadsronde
In de weken van 5 tot en met 31 oktober komen een of meer leden van het dagelijks bestuur (Mark Boumans, Joris Bengevoord en Arno Spekschoor) graag bij u langs om het voorstel (beeldend) toe te lichten. Uiteraard is er dan ook gelegenheid uw vragen aan ons te stellen.
Bronckhorst 5 oktober 19.30 uur Winterswijk 5 oktober 19.30-20.30 uur Oost Gelre 12 oktober 19.00-20.00 uur Doetinchem 12 oktober 21.00 uur Aalten 17 oktober 20.00 uur Oude IJsselstreek 26 oktober 21.00-22.00 uur Berkelland 31 oktober 19.30 uur
Ik hoop dat we velen van u mogen ontmoeten tijdens de avond bij uw gemeente. Mocht u vooraf al vragen of opmerkingen hebben, dan hoor ik dat graag. U kunt deze richten aan Susan Heimplaetzer, s.heimplaetzer@regio-achterhoek.nl.
Met vriendelijke groet,
namens het dagelijks bestuur van Regio Achterhoek,
mr. M. Boumans MBA MPM voorzitter
