Samenvatting Geschiedenis De tweede Wereldoorlog (1939-1945)
Samenvatting door Safaa 4e klas vmbo
2907 woorden 2 maanden geleden
0
3 keer beoordeeld
Vak Geschiedenis
Methode Feniks
Hoofdstuk 4 Geschiedenis Samenvatting:
Paragraaf 4.1:
Blitzkrieg in West-Europa:
Hitler had er nooit een geheim van gemaakt. Als hij eenmaal aan de macht was, zou hij zich niet houden aan HET VERDRAG VAN VERSAILLES
Tegen de afspraken van de Versailles bouwde hij een GROOT LEGER
Toen hij op 1 september 1939 zijn leger POLEN liet binnenvallen, konden GROOT-BRITTANNIË EN FRANKRIJK daarom niet anders dan aan Duitsland de oorlog te verklaren
De tweede Wereldoorlog was begonnen
In het voorjaar van 1940 namen Duitse legers een groot deel van WEST-EUROPA in
Hiervoor gebruikte Hitler een nieuw tactiek: de BLITZKRIEG (manier van oorlog voeren door zo snel mogelijk zoveel mogelijk land te veroveren)
Daarvoor werden vooral: TANKS EN VLIEGTUIGEN ingezet
De Duitsers bombardeerden vanuit de lucht de VIJANDELIJKE LEGERS EN ANDERE MILITAIRE DOELEN, maar ook steden in gebieden die zij wilde veroveren
Er werden felle LUCHTGEVECHTEN gevoerd tussen BRISTE EN DUISTE PILOTEN Tijdens deze slag om ENGELAND waren de BRITTEN sterker
Wie was Winston Churchill?:
Winston was geboren in 1874 en is overleden in 1965
Winston Churchill werd in mei 1940 MINISTER-PRESIDENT van Groot-Brittannië
Kort voor de slag van Engeland zei hij: WE ZULLEN ONS EILAND VERDEDIGEN WAT HET OOK ZAL KOSTEN. WE ZULLEN VECHTEN OP DE STRANDEN, WE ZULLEN VECHTEN IN DE VELDEN EN OP DE STRATEN, WE ZULLEN VECHTEN IN DE HEUVELS.
WE ZULLEN NOOIT OVERGEVEN
Enkele jaren na de oorlog was hij nog 2 jaar minister-president
Churchill had ook een andere kant: HIJ DRONK VEEL EN KON ERG GROF ZIJN
Operatie Barbarossa:
In de tweede Wereldoorlog waren er TWEE BONDGENOOTSCHAPPEN
De Duitsers vormden samen met ITALIË en enkele andere landen de AS-MOGENDHEDEN Groot-Brittannië en Frankrijk waren de GEALLIEERDEN
In juni 1941 vielen de Duitse legers de SOVJET-UNIE binnen Deze aanval noemden zij OPERATIE BARBAROSSA
Voor Stalin kwam dit onverwachts
Het Russische leger was niet klaar voor een oorlog, waardoor de Duitsers enorme gebieden konden veroveren Na een jaar had het Russische leger zich hersteld
De slag bij STALINGRAD, een stad in het zuiden van de sovjet-unie werd een KEERPUNT in de oorlog Voor het eerst VERLOREN DE DUITSERS
Daarna veroverde de Sovjet-unie langzaam zijn verloren gebieden op de Duitsers terug
Japen en de Verenigde Staten:
De AS-MOGENDHEDEN hadden een BONDGENOOT aan de andere kant van de wereld: JAPAN Dit land had in de periode 1920-1940 delen van CHINA veroverd
Als straf hiervoor besloten de VERENIGDE STATEN geen GRONDSTOFFEN meer aan Japen te verkopen Zonder grondstoffen kon Japan minder makkelijk OORLOG VOEREN
Nederland sloot zich bij de BOYCOT aan
Dat had gevolgen voor JAPAN, want dat land verkocht veel OLIE in Nederlands-Indië, de grootste NEDERLANDSE KOLONIE In 1941 viel Japan ZONDER OORLOGSVERKLARING vooraf de Amerikaanse marinebasis PEARL HARBOR in Hawaï aan De Amerikaanse regering verklaarde Japan daarop de OORLOG
De volgende dag verklaarde Hitler oorlog aan de Verenigde Staten
Wie was Franklin Roosevelt?:
Franklin was geboren in 1882 en is overleden in 1945
Franklin Roosevelt werd in 1933 president van de Verenigde Staten Het land zat toen in ERNSTIGE ECONOMISCHE CRISIS
Tijdens de tweede Wereldoorlog nam zijn POPULARITEIT verder toe
Veel mensen vonden dat Roosevelt zowel POLITIEK als MILITAIR erg verstandige beslissingen nam Als enige president in de geschiedenis werd Roosevelt 3x HERKOZEN
Kort na zijn laatste herverkiezing en een paar weken voor Duitsland verslagen werd overleed hij
Paragraaf 4.2 Mei 1940:
Op 10 mei 1940 staken Duitse soldaten de Nederlandse grens over
Tegelijkertijd vlogen honderden Duitse vliegtuigen het Nederlandse LUCHTRUIM binnen
Ze dropten parachutisten bij STEDEN, VLIEGVELDEN EN BRUGGEN IN HET WESTEN VAN HET LAND Het was OORLOG
Na twee dagen vluchtte de KONINKLIJKE FAMILIE samen met de REGERING naar ENGELAND, zodat de Duitsers hen niet gevangen konden nemen
Op 14 mei bombardeerden de Duitsers de BINNENSTAD VAN ROTTERDAM PLAT
De Duitsers dreigden ook andere Nederlandse steden te bombarderen als Nederland zicht niet overgaf
Op 15 mei 1940 was de CAPITULATIE (overgave van een land of leger aan de vijand) van ons land en begon de Duitse BEZETTING (overname van de militaire en politieke macht in een land door een ander land)
Voor de meeste mensen veranderde er de eerste tijd weinig Toch had de BEZETTING gevolgen
De democratie werd AFGESCHAFT: op de NSB na werden alle POLITIEKE PARTIJEN VERBODEN
Alle organisaties of personen die MACHT EN INVLOED konden hebben, zoals: VAKBONDEN, KUNSTENAARS EN SCHRIJVERS werden gelijkgeschakeld
Rechtsstaat:
Nederland is een RECHTSSTAAT (land waarin iedereen dezelfde rechten en plichten heeft die in wetten zijn vastgelegd. De rechters zijn onafhankelijk)
In een rechtsstaat zijn rechters onafhankelijk, dat wil zeggen dat niemand, ook politicus niet, invloed kan hebben op hun beslissingen
Direct aan het begin van de BEZETTING moest elke Nederlandse rechter beslissen of hij de Duitsers zou GEHOORZAMEN of dat hij ONTSLAG moest nemen
Veel rechters kozen voor het eerste
Sommige deden dat omdat zij NATIONAAL-SOCIALIST waren, maar de meesten bleven aan het werk omdat zij hoopten hierdoor het beleid van de Duitsers te kunnen BEÏNVLOEDEN
Wie was Wilhelmina?:
Wilhelmina is geboren in 1880 en is overleden in 1962
Wilhelmina was van 1890 tot 1948 KONINGIN DER NEDERLANDEN Wilhelmina trouwde met de Duitse hertog HENDRIK
Ze kregen een dochter JULIANA
Tijdens deze bezetting probeerde Wilhelmina vanuit LONDON leiding te geven aan mensen die zich tegen de Duitsers VERZETTEN
In 1948 werd zij opgevolgd door haar DOCHTER JULIANA
Jodenvervolging:
Al snel na het begin van de bezetting namen de Duitsers DISCRIMINERENDE maatregelen tegen JODEN Joden mochten bijvoorbeeld niet meer voor de overheid werken
Sommige joden verzetten zich daartegen
Als straf hielden de Duitsers 2 RAZZIA’S (georganiseerde jacht op een groep mensen) waarbij 425 mensen werden OPGEPAKT Veel Amsterdammers waren hier woedend om en besloten 2 dagen niet te werken
De Duitsers reageerden met GEWELD op deze staking en schoten tientallen mensen dood De ANTI-JOODSE maatregelen gingen ook na de FEBRUARI-STAKING door
Vanaf september 1941 waren PARKEN, RESTAURANTS EN TALLOZE ANDERE PLAATSEN voor joden VERBODEN In mei 1942 moesten zij een GELE STER op hun kleding dragen
Een maand later mochten zij niet meer REIZEN, SPORTEN OF NA 8 UUR S’AVONDS BUITEN ZIJN Vanaf 1943 werden ze massaal opgepakt en naar CONCENTRATIEKAMPEN gebracht
Van de 140.000 Nederlandse joden overleefden ruim 100.000 mensen hun DEPORTATIE (mensen onder dwang wegvoeren) niet
Wie was Anne Frank?:
Anne Frank was geboren in 1929 en is overleden in 1945
Anne Frank is WERELDBEROEMD door het DAGBOEK dat ze als ONDERDUIKER (iemand die zich verstopt omdat hij gevaar loop opgepakt te worden) schreef
In 1942 dook de familie onder in het bedrijf van vader OTTO Na 2 jaar werden zij VERRADEN
Anne werd met haar vader, moeder en zus via DOORGANGSKAMP (plek waar gevangenen tijdelijk worden opgesloten) WESTERBORK naar concentratiekamp in Duitsland gebracht
In 1947 gaf de vader van Anne haar dagboek uit
Verzet en verraad:
Geleidelijk aan gingen de Duitsers zich slechter gedragen Ze pikten alles in wat ze konden gebruiken
Honderdduizenden Nederlandse mannen werden TEWERKGESTELD: ze werden GEDWONGEN in Duitsland te gaan werken Zeer zware straffen en zelfs de DOODSTRAF kwam vaak voor
Met deze TERREUR hoopten de Duitsers de Nederlanders zo bang te maken, dat zij niet in OPSTANDdurfden te komen Ongeveer 5% van de Nederlanders ging wel bij HET VERZET (personen en groepen die in oorlogstijd op allerlei manieren de vijanden tegenwerken)
Zij deden wat ze konden om de Duitsers tegen te werken Weer andere werken juist met de Duitsers samen
Deze COLLABORATEURS (iemand die in oorlogstijd met de vijand samenwerkt) waren vaak lid van de NSB
Een moeilijke laatste winter:
In de herfst van 1944 bevrijdden de GEALLIEERDEN het zuiden van Nederland Midden in NOORD-BRABANT stopte hun opmars
In het midden van ons land stromen grote rivieren en de geallieerden vreesden dat de Duitsers de bruggen zouden OPBLAZEN Er werd een plan gemaakt om dat te voorkomen
Het plan MARKET GARDEN genoemd bestond uit 2 delen:
Een geallieerden leger moest in 1 klap vanuit het gebied rond Eindhoven doorbreken naar Arnhem, in het midden van het land Duizenden parachutisten moesten de verschillende verkeersbruggen over de rivieren in handen krijgen
Het liep echter anders: DE SLAG OM ARHNEM, het belangrijkste deel van Market Garden, werd verloren Het grootste deel van ons land zou nog een WINTER BEZET blijven
Tegelijk met operatie Market Garden riep de Nederlandse regering in London op tot een SPOORWEGSTAKING Dat had echter weinig effect, omdat de Duitsers eigen treinen inzetten
Een onbedoeld gevolg van de spoorwegstaking was bovendien dat er GEEN VOEDSEL EN BRANDSTOF meer naar grote steden in West-Nederland werd gebracht
Daar moesten mensen BLOEMBOLLEN, SUIKERBIETEN EN BOOMSCHORS eten om te overleven
Aan het eind van deze HONGERWINTER op 5 mei 1945 was heel Nederland BEVRIJD door de geallieerden
Paragraaf 4.3
Massamoorden in de Sovjet-Unie:
Tijdens OPERATIE BARBAROSSA gedroegen de Duitsers zich onmenselijk Ze vernietigden vrijwel alles en vermoordden miljoenen burgers
Had het leger een gebied veroverd, dan werden alle joden die er woonden in een BOS, VELD OF OP ANDERE OP PLAATS bijeengedreven en daar vermoord
Deze MASSAMOORDEN waren deel van de ENDLÖSUNG (eindoplossing)
De beslissende dag:
Tot aan juni 1944 vonden de meeste gevechten tegen de Duitsers in de Sovjet-Unie plaats
Stalin wilde graag dat de andere landen van het geallieerden bondgenootschap de Duitsers in West-Europa zouden aanvallen Dat gebeurde ook: GROOT-BRITTANNIË, VERENIGDE STATEN EN ANDERE GEALLIEERDEN LANDEN brachten in het zuiden van Engeland een enorm leger bijeen
6 juni 1944 was de dag van de beslissing D-DAY In duizenden schepen voer het leger naar FRANKRIJK
De Duitsers verdedigden de kust goed en er werd keihard gevochten Ten slotte veroverden de geallieerden enkele kleine stukjes van de KUST Na 3 maanden werd PARIJS bevrijd, een maand later volgde BELGIË Toen stonden de geallieerden aan de WESTGRENS van Duitsland
Vernietigingskampen:
De geallieerden wisten dat de Duitsers mensen in CONCENTRATIEKAMPEN gevangen hield Maar pas toen zij de kampen bevrijdden, werd duidelijk hoe GRUWELIJK de situatie er was De gevangenen die nog leefden waren er slecht aan toe
Ze waren UITGEHONGERD, LEDEN ALLERLEI ZIEKTES EN HADDEN NAUWELIJKS KLEDING TEGEN DE KOU In 8 kampen was de situatie nog ernstiger
In deze VERNIETIGINGSKAMPEN (concentratiekampen waar het doden en vernietigen van zo veel mogelijk mensen het belangrijkst doel was) waarvan AUSCHWITZ het bekendste is, waren miljoenen mensen vermoord
De sterkste gevangenen moesten ONMENSELIJK DWANGARBEID doen, zodat de meesten hooguit enkele maanden in leven bleven
Zwakkere mensen, kinderen en ouderen werden meteen bij aankomst naar de GASKAMER gebracht Daar werden ze vermoord met GIFGAS
Deze onvoorstelbare massamoord kreeg later de naam HOLOCAUST (naam voor de massamoord op 6 miljoen joden in de tweede Wereldoorlog)
Hitler pleegt zelfmoord:
Hitler weigerde op te geven
De geallieerden bombardeerden DAG EN NACHT Duitse steden, waarbij miljoenen burgers omkwamen In het oostelijke deel van Duitsland gingen de Russische soldaten net zo wreed tekeer
Voor Hitler was de vernietiging van het Duitse volk geen probleem
Hij zei dat een volk dat een oorlog verliest, het verdiende om vernietigd te worden Midden in Duitsland kwamen de Russen en de Amerikanen elkaar tegen
Alleen in Berlijn werd nog zwaar gevochten
Hitler had opdracht gegeven door te vechten tot de laatste man
Toen er werd gevochten in de DIRECTE OMGEVING van de ondergrondse bunker waarin hij verbleef PLEEGDE HIJ ZELFMOORD Een week later CAPITULEERDE het Duitse leger
Op 8 mei 1945 was de oorlog in Europa voorbij
De atoombom:
In Azië was de oorlog nog niet voorbij
In juli 1945 hadden de Amerikanen een ATOOMBOM getest
Dit nieuwe wapen was vele malen krachtiger dan alle wapens tot nu toe
Op 6 augustus gooiden de Amerikanen een atoombom op de Japanse stad HIROSHIMA 3 dagen later gebeurde hetzelfde met de stad NAGASAKI
De Japanners capituleerden: tegen zo’n verschrikkelijke wapen konden zij niet vechten De tweede Wereldoorlog was voorbij
De oorlog was voorbij maar de gevolgen waren enorm
Paragraaf 4.4
Opkomende nationalisme:
Eeuwenlang had Nederland veel macht en invloed in NEDERLANDS-INDIË Maar in de 20ste eeuw nam in de kolonie de onvrede daarover toe
Dat kwam vooral doordat in het INTERBELLUM duizenden inheemse jongeren in Nederland gingen studeren Op de universiteiten maakten ze kennis met de ideeën over VRIJHEID, GELIJKWAARDIGHEID, EN DEMOCRATIE Deze studenten gingen zich afvragen waarom hun volk niet vrij was
Weer terug in Nederlands-Indië werden ze NATIONALISTISCH en gaven te kennen dat zij hun land zelf wilde besturen Nederland reageerde hier streng op en zette de NATIONALISTISCHE LEIDER gevangen
In diezelfde tijd groeide in Japan het idee dat de Europeanen uit Azië moesten verdwijnen Azië zou door de eigen bevolking BESTUURD moeten worden en dan vooral door JAPEN
Nederlands-Indië bezet:
In januari 1942 viel Japan NEDERLANDS-INDIË aan
Na 2 maanden vechten capituleerde het KNIL, het koloniale leger, ondanks hulp van de geallieerden Nederlands-Indië was BEZET
De soldaten van KNIL werden gevangengenomen en moesten DWANGARBEID voor de Japanners verrichten Nederlandse burgers die in Nederland-Indië woonden, werden opgesloten in CONCENTRATIEKAMPEN
Veel van deze zogeheten JAPPENKAMPEN waren niet meer dan een paar afgezette STRATEN OF EEN WOONWIJK De hygiëne in de onbevolkte kampen was slecht, de gezondheidszorg ontoereikend en altijd was er gebrek aan voedsel Kwam er een Japanse soldaat langs, dan moesten alle gevangenen voor hem BUIGEN
Dit om duidelijk te maken dat nu de Japanners de BAAS waren en niet meer de Nederlanders Ook de INHEEMSE bevolking werd slecht behandeld
Zij werden behandeld als SLAVEN en velen overleefden het niet
Bovendien brachten de Japanners een groot deel van de INDISCHE RIJSTPRODUCTIE naar Japan, waardoor er TEKORTEN ontstond
In 1945 kostte daardoor een HONGERSNOOD op Java aan minstens een miljoenen mensen het leven
Chaos:
2 dagen na de JAPANSE CAPITULATIE riep Soekarno op Java de ONAFHANKELIJKE REPUBLIEK INDONESIË uit
De Nederlandse BURGERS en KNIL-SOLDATEN die de oorlog hadden overleefd waren niet in staat om te vechten, omdat zij ernstig waren verzwakt na jaren van GEVANGENSCHAP EN DWANGARBEID
Na de Japanse capitulatie was er dus een MACHTSVACUÜM: er was geen overheid die het gezag had
Soekarno probeerde de jongeren die huizen plunderden en geweld gebruikten te kalmeren, maar zij luisterden nauwelijks naar hem
Ook toen Engelse soldaten naar Java kwamen om te proberen de ergste problemen op te lossen, ging het geweld door Niet alleen Nederlanders, maar ook Chinezen die ervan werden verdacht met Nederlanders samen te werken werden AANGEVALLEN
Pas toen Nederland soldaten kon sturen nam het geweld langzaam af
Wie was Soekarno?:
Soekarno was geboren in 1901 en is overleden in 1970
Soekarno richtte in 1927 de INDONESISCHE NATIONALE PARTIJ (PNI) op Een politieke partij die naar een onafhankelijke staat streefde
In de oorlog werkte Soekarno samen met de Japanners
Hij hoopte dat die, nu ze de Nederlanders hadden verslagen, de macht aan zijn PNI zouden geven Toen dat niet gebeurde bleef Soekarno’s toch aan de kant van de JAPANNERS staan
Hij riep mensen zelfs op om voor de Japanners te werken Terwijl hij wist dat ze dat waarschijnlijk niet zouden OVERLEVEN
Veel mensen hadden een duidelijke mening over SOEKARNO zij vonden hem een LANDVERRADER Nadat Japan in 1945 was verslagen riep Soekarno de ONAFHANKELIJKHEID uit
Soekarno werd de eerste PRESIDENT van INDONESIË, zoals Nederlands-Indië vanaf die tijd zou heten
Dekolonisatie:
Er kwam overleg tussen Nederland en de Indonesiërs Soekarno eiste de onmiddellijke ONAFHANKELIJKHEID Nederland wilde daar geleidelijk naar toewerken
Dat zou via een NEDERLANDS-INDISCHE UNIE moeten gebeuren, waarin beide landen zouden SAMENWERKEN
Nederlands-Indië zou dan geen NEDERLANDSE KOLONIE meer zijn en de Indonesiërs zouden veel meer invloed op het bestuur krijgen dan voorheen
In deze unie zou Nederland wel de BAAS blijven
Soekarno’s voelde daar niets voor, omdat de DEKOLONISATIE (periode waarin een kolonie een onafhankelijkheid land wordt) daardoor erg lang zou duren
Bovendien sloten steeds meer gebieden zich aan bij zijn REPUBLIEK INDONESIË, die daardoor GROTER EN STERKER werd Om de republiek Indonesië te dwingen mee te doen met het UNIE-PLAN stuurde Nederland 110.000 soldaten naar Indonesië Deze soldaten vochten tegen de NATIONALISTEN in POLITIONELE ACTIES (twee oorlogen die Nederland tussen 1947 en 1949
uitvocht in Nederlands-Indië)
Veel landen waren daar erg VERONTWAARDIG over
Onder meer de Verenigde Staten vonden dat Nederland Indonesië de VRIJHEID moest geven Als Nederland dat niet deed zouden er ECONOMISCHE STRAFFEN volgen dreigden ze
De SOEVEREINITEITSOVERDRACHT (een land dat de hoogste macht heeft over een ander land, draagt die macht officieel over) werd getekend, waarna Indonesië onafhankelijk was
Jaartallen:
1890 - 1948: was Wilhelmina koningin der Nederlanden
1920 - 1940: de asmogendheden hadden delen van China veroverd 1927: richtte Soekarno de Indonesische nationale partij (PNI) op 1933: Franklin Roosevelt werd president van de Verenigde Staten
1939: 1 september viel Duitsland Polen binnen (begin tweede wereldoorlog) 10 mei 1940: staken Duitse soldaten de Nederlandse grens over
15 mei 1940: was de capitulatie (overgave) van ons land en begon de Duitse bezetting 1940: nam Duitsland een groot deel van west-Europa in
1940: werd Churchill president van Groot-Brittannië 1941: februaristaking
1941: begin operatie Barbarossa
1941: in juni vielen de Duitse legers de Sovjet-unie binnen
1941: viel Japan, de Amerikaanse marinebasis Pearl Harbor bij Hawaii aan
September 1941: waren parken, restaurants en andere plaatsen verboden voor Joden Januari 1942: viel Japan Nederlands-Indië aan
1942 - 1943: keerpunt: slag bij stalingrad 1942: dook Anne Frank en haar familie onder
1943: joden werden massaal opgepakt en naar concentratiekampen gebracht 1944: spoorwegstaking. Slag om Arnhem (Operatie Market Garden)
Juni 1944: vonden de meeste gevechten tegen de Duitsers in de Sovjet-Unie plaats 6 juni 1944: was de dag van de beslissing (D-Day) (begin tweefrontenoorlog) 1944: bevrijdden de geallieerden het Zuiden van Nederland
5 mei 1945: was heel Nederland bevrijd Mei 1945: Duitsland capituleert
8 mei 1945: was de oorlog in Europa voorbij
Juli 1945: hadden de Amerikanen een atoombom getest
6 augustus 1945: gooide de Amerikanen een atoombom op Hiroshima, 3 dagen later gooide ze er nog 1 op de stad Nagasaki (Japan capituleert)
1945: hongersnood op Java
15 augustus 1945: bevrijding van Indonesië 1947: werd de dagboek van Anne Frank uitgegeven 1947 - 1948: politionele acties
Mei 1949: Nederland gaf zich toe (Soevereinteitsoverdracht: Indonesië onafhankelijk)
