MAART 2021
Nina en Isa helpen de insecten Kaartjes maken voor ouderen
Op fotosafari door Schalkwijk Tips van Aleanora en Elisabeth
4 5 8 10
D
e achtstegroepers vroegen aan mensen uit de Tweede Kamer wat zij de komende jaren willen doen voor kinderen, scholen en ouders. De moeder van Christiaan organiseerde het uitstapje. Ze is hulpjuf op de school van Fadoua en maakt filmpjes voor de organisatie Ouders &Onderwijs.
Goede beveiliging
“De Tweede Kamer is een megagroot gebouw
Leuk avontuur
“De politici waren allemaal blij dat ze even niet over corona hoefden te praten”, lacht Fadoua. Het viertal deed meer dan alleen interviewen. Fadoua: “We hebben het torentje van Mark Rutte gezien. We zagen Jesse Klaver en Hugo de Jonge. En we leerden hoe het werkt in de Tweede Kamer.
Heel interessant. Ik vond het een superleuk avontuur.”
Stemmen is belangrijk
Mara: “Het was bijzonder om te doen.
Ik vind het belangrijk dat mensen gaan stemmen. Het gaat om de toekomst.”
Het filmpje met de interviews van Mara, Fadoua, Christiaan en Moreno vind je op kieswijsouders.nl/meer-weten.
waar politici werken”, vertelt Mara.
“Je merkt dat het een belangrijk gebouw is.
Er lopen veel beveiligers rond.” Fadoua:
“Toen we aankwamen, werden we grondig gecontroleerd. We moesten onze spullen op een lopende band leggen en door een scanner lopen. Zo voorkomen ze dat er wat naars gebeurt.”
Best spannend
Mara: “We interviewden elk half uur een andere politicus. We vroegen dingen over school en kinderopvang, zoals: ‘Hoe groot mag een klas zijn?’ en: ‘Hoelang moet een pauze duren?’. Ik vond het spannend om te doen. Politici zien er op tv soms een beetje streng uit, maar ze zijn in het echt heel aardig. Veel van hen hebben zelf kinderen.
Ze begrepen ons heel goed.”
Christiaan (12), Mara (11) en Moreno (11) uit groep 8 van basisschool De Kring en Fadoua (12) van de Wadden Molenwijk gingen op 8 februari naar Den Haag. Ze interviewden mensen uit de politiek over hun plannen.
Op 17 maart zijn er verkiezingen voor de Tweede Kamer.
TEKST: JACQUELINE SCHADEE. FOTO’S: RENATE TROMP
POLITIEK LEIDERS INTERVIEWEN
De interviewers hebben even pauze. Christiaan, Mara, Moreno
en Fadoua lopen over het Binnenhof.
Moreno stelt vragen aan kamerlid Renske Leijten.
Posters voor politieke partijen.
Een kieswijzer helpt mensen bij het kiezen van een politieke partij.
Er zijn naast kieswijsouders.nl ook algemene kieswijzers, zoals stemwijzer.nl of kieskompas.nl én een kieswijzer voor kinderen:
kieswijzervoorkinderen.nl. Leuk om in te vullen met je klas!
FOTO: EDITH BIJL
ANTWOORD (1 WOORD):
OGEN OREN BENEN ARMEN VINGERS TENEN HOOFD SCHOUDERS MOND NEUS
ELLEBOOG TONG HAAR KIN NAGELS BUIK NEK VOETEN RUG STREEP ALLE WOORDEN DOOR IN DE
PUZZEL. MAAK EEN WOORD VAN DE LETTERS DIE JE OVERHOUDT.
STUUR JE OPLOSSING VOOR 2 APRIL NAAR REDACTIE@JONG023.NL EN MAAK KANS OP EEN GEWELDIGE PRIJS!
O G E N N I K S N L
S N E M R A R E D N
C B N E K E R N E G
H U I T G O O U H O
O I C N E M S S O O
U K I G G N L H O B
D V U N H E E A F E
E R O A G A M N D L
R T A A N E N E B L
S R N V O E T E N E
JONG023 – MAART 2021
JAARGANG 3, EDITIE 2
OPLAGE: 6500 KRANTEN
JONG023 WORDT MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR:
Waarom mogen koeien niet naar voetbalwedstrijden kijken?
Shania (9)
Jantje kijkt naar zijn moeder terwijl ze een schoonheidsmasker op haar gezicht smeert.
‘Waarom doe je dat mama?’, vraagt hij. ‘Om mezelf mooi te maken’, zegt zijn moeder. Ze veegt de crème weer van haar gezicht. ‘En nu dan?’, vraagt Jantje, ‘geef je het op?’
Imane (9)
Jantje zit in bad. Zijn moeder roept: ‘Kom er maar snel uit en droog je af, anders krijg je kippenvel!’ Zegt Jantje: ‘Krijg ik dan ook veren?’
Ebrar (11)
Waarom kan een ei niet bevriezen?
Janus (11)
Een man woont op de 15e verdieping van een flat. Als het regent, gaat hij met de lift tot de 15e verdieping. Als de zon schijnt, neemt hij de lift tot de 9e verdieping en loopt hij verder via de trap. Weet jij waarom?
Mary (12)
DE NIEUWE JONG023 VERSCHIJNT DONDERDAG
15 APRIL 2021
HET THEMA IS: SPORT EN BEWEGEN.
Hou jij van sporten?
Of juist helemaal niet?
Mail redactie@jong023.nl!
Heb jij een leuke mop of een goed raadsel ? Mail hem met je naam en je leeftijd naar redactie@jong023.nl
K K K
K
STICHTING
KIND &
KUNST
KENNEMERLAND
K K
STICHTING
KIND &
KUNSTKENNEMERLAND
K K
STICHTING
KIND & KUNST
KENNEMERLAND
K K K
STICHTING KIND & KUNST KENNEMERLAND
K
STICHTING
KIND &
KUNST
KENNEMERLAND
K K
-
Antwoord: Omdat ze alleen maar ‘boe’ roepen.
Antwoord: Omdat er een dooier in zit.
Antwoord: De man is heel klein. Hij k an niet bij he
t knopje van de 15e verdieping. Hij
kan wel bij he t knopje van de 9e
verdieping.
Als het regent, heeft hij een paraplu
bij zich. Met de paraplu k an hij bij het knopje
van de 15e verdieping.
& RAADSELS
VOLG ONS OOK OP INSTA!
@kinderkrantjong023
UITGEVER: STICHTING JONG023 HOOFDREDACTEUR: JACQUELINE SCHADEE AAN DEZE EDITIE WERKTEN MEE:
EDITH BIJL, MARLOES KOMIN EN VEEL ANDEREN.
VORMGEVING: KIRSTEN VERMEULEN EN PAULIEN JANSEN
BEZORGING: WOUTER VAN AALDEREN
Meer informatie en contact:
redactie@jong023.nl www.jong023.nl
facebook.com/jong023.nl
Wil jij in de kinderkrant met je school, vrienden of hobby? Doe je iets leuks
voor je buurt of de stad?
Mail redactie@jong023.nl.
MAART 2021
AMBASSADEUR:
BERNT SCHNEIDERS
Zoek de insecten!
Hoeveel bijtjes vind je in deze krant?
De oplossing van januari was ‘ver voer’. De winnaar is Milayla van de- Martin Luther Kingschool. Zij krijgt
‘Natuurlijk Haarlem’. Een prachtig, leerzaam kleurboek van de Haarlemse
bioloog en schrijver Yorick Coolen!
Haarlem MAART 2021
Burgemeester Jos Wienen
FOTO: BIBI VETH
“Ik krijg zakgeld als ik erom vraag.
Soms krijg ik 10 euro, soms 20. Ik vraag het meestal aan mijn zus. Zij is 24 jaar. Ik koop van
het geld dingen die ik nodig heb voor school, zoals een leuk etui, potloden of een gum.
Ik koop er ook wel eens snoep van. Sinds corona koop ik niet meer zo vaak iets.”
“Als ik iets wil hebben dat niet te duur is, dan krijg ik het. Anders moet ik het zelf betalen. Ik kocht
bijvoorbeeld laatst een mooie paardenborstel.
Ik krijg geen zakgeld, maar ik krijg wel geld voor mijn verjaardag of voor een rapport. Later ga ik zelf geld verdie- nen. Ik wil dierenarts worden.”
“Ik krijg af en toe geld. Mijn oma stopt dat in een spaarpotje. Ik weet niet waar dat potje staat. Ik denk dat er ongeveer 130 euro in zit. Als ik 16 jaar ben, kan ik van het spaargeld misschien mijn rijbewijs halen. Mijn stiefvader spaart ook voor mij. Hij zet geld op een bankrekening voor later.”
“Elke week krijg ik 3 euro zakgeld. Ik doe het in mijn spaarpot. Ik spaar voor een Nintendo Switch. Ik heb al 100 euro. Als ik
iets wil hebben, zegt mijn moeder soms: ‘Haal het maar uit je spaar- pot’. Ze leent wel eens geld van mij, als ze kleingeld nodig heeft. Ze betaalt dat dan later weer terug.”
“Ik krijg 25 euro per maand. Mijn vader en moeder zetten allebei 10 euro op mijn bankrekening. Mijn moeder geeft 5 euro
extra als ik klusjes doe, zoals de vuilniszakken wegbrengen of de tafel dekken. Ik spaar niet echt ergens voor. Als ik een milkshake koop of iets lekkers bij de supermarkt, betaal ik met mijn pinpas."
“Ik krijg 1,50 euro zakgeld per week. Mijn ouders zetten het op een rekening. Als ik
iets wil hebben, bestel ik het online. Mijn vader betaalt het van mijn rekening. Ik spaar nergens voor. Ik vind het leuker om dingen te kopen als corona voorbij is. Dan kan ik in de winkel kijken hoe het eruitziet.”
Van 22 tot en met 26 maart is de Week van het Geld. Kinderen die goed met geld kunnen omgaan, komen later minder snel in de problemen.
Burgemeester Wienen stelt elke maand een vraag aan leerlingen van een Haarlemse basisschool. Deze maand wil hij graag weten of kinderen zakgeld krijgen en of ze ergens voor sparen. FOTO’S: JACQUELINE SCHADEE
Youssra (11)
azra (11)
“Ik krijg 5 euro zakgeld per maand. Mijn moeder zet dat rechtstreeks op mijn bank- rekening. Ik koop van
het geld soms iets leuks, bijvoorbeeld op vakantie. Ik heb een eigen portemonnee en een bankpasje. Ik spaar voor ledstrips in mijn kamer en voor een discobol die je hele kamer verlicht."
“Ik krijg 2 euro zakgeld per week. Dat doe ik in mijn spaarpot. Er zit nu 65 euro in. Ik heb ook een
bankrekening. Mijn opa en oma zetten daar geld op. Ik heb laatst een mintgroen horloge gekocht. Het kostte 30 euro. Als ik iets leuks zie, kan ik het meestal wel kopen. Dat komt doordat ik spaar.”
renske (10)
zanna (10)
sinem (10) Christian (11)
DesmonD (11) Fie (11)
“Krijg jij zakgeld? En zo ja, wat doe je ermee?”
Vul zelF in...
teken jezelf
“Ik krijg 5 euro per maand. Ik krijg ook geld voor mijn verjaardag. Dat stop ik in mijn spaarpot. Ik weet niet precies hoeveel erin zit. Ik spaar
voor een Nintendo.
Die kost 300 euro.
Ik koop soms
Pokémon-kaarten via Marktplaats. Mijn moeder betaalt ze meestal. Voor 20 euro krijg ik een hele stapel.”
raYan (9)
Krijg jij zakgeld? En zo ja, wat doe jij ermee?
Wat doe jij met je zakgeld?
meer leren oVer GelD?
KIJK OP EUROWIJSKIDS.NL OF WEEKVANHETGELD.NL. DE GEMEENTE HAARLEM GEEFT GRATIS GASTLESSEN OVER OMGAAN MET GELD, ZOWEL ONLINE ALS ‘LIVE’. SCHOLEN KUNNEN EEN GASTLES AANVRAGEN VIA GRIPOPGELD@HAARLEM.NLMAART 2021 Actueel’
Abudi (11), Mohammed (11), Chelsy (11), Jayden (10), Shukria (10), Tala (11), Kidisi (13) en Asmayt (13) uit Schalkwijk gingen in de voorjaarsvakantie op
fotosafari. Ze kregen een echte camera te leen en trokken daarmee de wijk in.
TEKST: FLEUR LEEFLANG
De kinderen verzamelen om 13 uur aan de
Athenestraat bij de stichting Kapsalon. Kunstjuf en fotografe Marisa Beretta geeft ze een camera.
“We gaan eerst naar de supermarkt om fruit en mensen te fotograferen”, zegt Shukria. “Daarna portretteren we elkaar en andere mensen.”
Licht gebruiken
Abudi houdt van fotografie. “Ik doe heel graag creatieve dingen’’, zegt hij na afloop van de safari. “Ik heb vandaag geleerd hoe ik licht gebruik in fotografie. Dat vind ik heel leuk.
De mooiste foto die ik maakte is van een duif.
Hij zat in een gat in een grote muur. Die duif springt echt uit het beeld.”
Scherpstellen
Tala ontmoette juf Marisa al eerder op school.
“Ze leerde me toen hoe ik foto’s kan maken met de camera op de automatische stand. Nu heb ik geleerd hoe ik de camera met de hand kan scherpstellen. Ik heb foto’s gemaakt met scherpte op de achtergrond en een wazige voorgrond.”
Abudi, Mohammed, Chelsy, Jayden, Shukria, Tala, Kidisi en Asmayt maakten foto’s in de wijk.
Foto: Marisa Beretta
FOTOGRAFEREN IN SCHALKWIJK
Foto: Asmayt Foto: Abudi
Foto: Chelsy Foto: Shukria Foto: Tala
Foto: Kidisi Foto: Chelsy
Foto: Jayden
Echte kunst maken
De foto’s die de junior-fotografen maakten, worden van 24 tot 27 juni tentoongesteld tijdens een kunstroute in Schalkwijk. Het thema van de route is ‘Het ongeziene gezien’.
Meneer Smit (85) vindt het
leuk om op de foto te gaan. De duif heeft zijn eigen
fotolijstje in de muur.
Camera is zo ingesteld, dat de voorgrond wazig werd en de achtergrond scherp.
De krokus vangt het zonlicht.
Hille tussen de ananassen.
Mevrouw Goedhart eet lekker een kroketje.
Abudi met medewerkster Sara van supermarkt ADL.
Dit hondje is een goed fotomodel.
Woon je in Schalkwijk en wil je leren fotograferen of echte kunst maken? Kijk op stichtingkapsalon.nl voor meer informatie.
…en insecten helpen ons
✿ Insecten brengen stuifmeel van de ene naar de andere bloem. Daardoor kunnen de bloemen uitgroeien tot vruchten.
✿ Ze ruimen plantaardig en dierlijk afval op.
✿ Ze maken de grond los, zodat wortels van planten kunnen groeien.
✿ Ze zijn voedsel voor
grotere dieren zoals vogels en egels.
Maak van je tuin een insectenparadijs
1. Koop zaadjes of plantjes waar insecten van houden, zoals duifkruid of duizendblad.
2. Kies biologische zaadjes uit onze streek.
Daar zijn de insecten op aangepast.
3. Ga voor bloemen die in verschillende periodes bloeien.
4. Gebruik geen giftige bestrijdingsmiddelen.
5. Laat de tuin
rommelig, met takjes en blaadjes.
6. Hang een
insectenhotel op!
DEZE PAGINA WERD GEMAAKT MET DE GROENE MUG EN NATUUR- EN MILIEU-EDUCATIE (NME) HAARLEM.
MAART 2021
Natuur en milieu
V
eel insecten hebben het moeilijk.Sommige kunnen geen eten vinden doordat veel bloemen en bomen moeten plaatsmaken voor stenen en gebouwen. Andere insecten sterven door gif uit de landbouw. “Ik wil de insecten graag een handje helpen”, zegt Isa. “Ik vind het fijn om iets voor ze te maken.
Insecten zijn belangrijk voor ons, vooral de bijen.”
Bijen bestuiven bloemen
Arjan legt uit: “Bijen brengen stuifmeel van de ene naar de andere bloem. De bloem wordt zo bevrucht. Er kan daardoor een vrucht uitgroeien, zoals een appel of een courgette. Zonder bijen zouden we bijna geen fruit of groente meer hebben.”
Holle takjes
Rayen laat zien hoe hij het insectenhotel maakt. “Ik schroef eerst een blikje op mijn plank. Ik zet in mijn blikje zo veel mogelijk holle takjes. Insecten kunnen daar hun eitjes in leggen. Ik schroef op het plankje ook een boomstronk met gaatjes, een dennenappel en een bosje hout.”
Droog en zonnig
Na een uurtje werken zijn de vier insectenhotels klaar. Isa gaat haar insectenhotel ophangen aan de schuur.
“Dat is een zonnige plek met een afdakje.
Insecten houden van de zon”, zegt ze.
Stella: “Ik vond het superleuk om te doen.” Meer informatie: maakgrijsgroener.nl
Stella (9), Rayen (9), Nina (9) en Isa (9) van de Ter Cleeffschool kwamen op 10 februari naar de
Haarlemmer Kweektuin. Ze bouwden samen met Arjan van NME een insectenhotel. Een insectenhotel is een plaats waar bijen en andere insecten hun eitjes kunnen leggen.
TEKST: JACQUELINE SCHADEE FOTO’S: FLOOR GODEFROYWIJ HELPEN DE INSECTEN…
ZELF EEN
INSECTENHOTEL MAKEN
Boor gaatjes in de boomstam.
Boor ook een gat in je plankje waaraan je hem kunt ophangen.
Zet zo veel mogelijk stokjes in het blikje. Gebruik een hamer voor de laatste stokjes.
1
4
2
5
3
6
Klop het zaagsel uit de gaatjes van je boomstam en bind het stro samen.
Check of alles goed vastzit op het plankje.
Schroef het blikje, de boom- stammetjes en takjes op het plankje of kistje.
Hang je insectenhotel op een zonnige, droge plaats in je tuin.
Je hebt nodig:
- Een houten plankje of kistje.
- Een blikje en een boomstammetje (eventueel).
- Dennenappels, stro en holle stokjes zoals bamboe.
Tip: vraag een volwassene om te helpen met boren en schroeven!
Stella, Rayen, Nina en Isa zijn
trots op hun zelfgemaakte insectenhotel.
Duizendblad.
Rayen, Nina en Isa aan het werk.
Lieveheersbeestje erbij.
BEELDENSTORMERS
MAART 2021
Kijken naar kunst op de Dreef
“D
e beelden staan tegenover onze school”, vertelt Felien. “Wij spelen er in de pauze vlakbij. Ik ken de beelden dus al een beetje.” Ook Anouk had de beelden al vaker gezien. “Ik fiets er altijd langs als ik naar dansles ga.” De kunstwerken staan sinds mei 2019 langs de Dreef, tussen het Houtplein en de Haarlemmerhout.Verstopte verhalen
De meiden lopen met gids Maartje langs de elf grote kunstwerken. Felien: “We kijken hoe het kunstwerk is gemaakt. We kloppen erop en we voelen eraan. We vertellen elkaar wat we in de beelden zien. En we zoeken naar de verhalen die de kunstenaars erin hebben verstopt. Ik vind het leuk om mijn fantasie te laten gaan.”
Niet weggooien
De beelden zijn gemaakt van gebruikte materialen. “Eén kunstenaar gebruikte een kachel, een ander de uitlaat van een motor”, vertelt Felien. “Ik vind dat goed. We moeten onze spullen niet zomaar weggooien. Je kunt er van alles mee maken.” Anouk: “Ik heb eens een paardenstal gemaakt met karton en wc- rollen. Dat is ook een soort kunst van afval.”
Felien (10) en Lize (11) van de Dreefschool en Anouk (9) en Mila (9) van de Bos en Vaartschool bekeken de beelden op de Dreef. De beelden zijn gemaakt van afvalmateriaal, zoals metaal, buizen en hout.
De makers laten zien dat je meer kunt doen met afval dan je denkt.
TEKST JACQUELINE SCHADEE EN MAARTJE VAN PEIJPE-ELIAS FOTO’S: FLOOR GODEFROY
EILAND VOOR DE GEKOESTERDE STAND VAN ZAKEN
Door: Hilke Walraven (1994) Gemaakt van: metaal, keramiek, aluminium, staal, gravel, gevonden materiaal.
ESTRADE
Door: Niels Broszat (1980) Gemaakt van: gebruikt hout.
WILL WE SURVIVE?
Door: Joanneke Meester (1966) Gemaakt van: verpakkingsmaterialen, coating.
Maartje: “Er zitten grappige dingen op dit eiland, zoals tegeltjes uit de badkamer.”
In het hout zit een verhaal verwerkt.
Het hout komt overal vandaan. Het kunstwerk is niet zo geslaagd, vinden de meiden, maar het is wel een leuk podium.
De kunstenaar vindt dat mensen een oplossing moeten vinden voor het afval dat ze produceren. Lize heeft ook wel eens iets gemaakt van afval. “Ik heb het piepschuim dat om een laptop zat verkruimeld voor een surprise”, vertelt ze.
FINGERS CROSSED
Door: Frank Koolen (1978) Gemaakt van: staal, epoxy (een soort vernis), schuim, lak.
Dit is het nieuwste beeld langs de Dreef. Twee figuren zoeken troost bij elkaar. ‘Fingers crossed’
betekent ‘duimen voor de goede afloop’. Het is ook een manier om iets te zeggen wat niet waar is. Anouk: “De poppetjes lijken net pinguïns.”
Anouk: “Wat ik mooi vind, is het contrast tussen dit saaie beeld en de kleurrijke omge- ving.” Felien: “Ik dacht dat de slinger boven- aan kerstversiering was, maar het blijken lach- gas-patronen te zijn!”
OUT LOUD
Door: André Pielage (1975) Gemaakt van: staal, lachgas
patronen.
Mila, Anouk, Lize en Felien op de Dreef.
MAART 2021
Kijken naar kunst op de Dreef
Felien: “Ik vind dit heel leuk. Het lijkt op iemand in het circus die een
balanceer-act doet. Of een octopus.”
‘In awe’ betekent: vol bewondering. Het poppetje kijkt vol bewondering naar de wereld. Anouk en Mila: “We vinden dit beeld leuk en grappig tegelijk. Het is grappig dat het mannetje maar één schoen aanheeft.”
GIROZOOM
Door: Willem Harbers (1967)
Gemaakt van: staal, gietijzer, allerlei lakken.
STAPELING
Door: Sjoerd Buisman (1948)
Gemaakt van: staal en lak.
POWERPLANT
Door: Leonard van Munster (1972)
Gemaakt van: hout, cement, spiraalbuizen, een drukvat, dennenbomen, geraniums, rookmachine.
IN AWE
Door: Pieter W. Postma (1975)
Gemaakt van: staal, hout, kunststof, lak.
Het leuke van dit kunstwerk is dat het nergens op lijkt, vinden Mila, Anouk, Lize en Felien.
Lize: “Wat zit er in die luikjes? Dit kunstwerk maakt je nieuwsgierig.” Felien:
“Het lijkt een beetje op de game Among Us.” ’s Avonds tussen tien en elf uur komt er rook uit dit kunstwerk, ver- telt Maartje.
WALK OF SHAME
Door: Eline de Lange (2002) Gemaakt van: staal, tweehon
derd schoenzolen, epoxy.
Dit kunstwerk is gemaakt door een leerling van het Coorn- hert Lyceum. Ze was toen zeventien. De schoenzolen vormen een boog. Als je eronder staat, voel je hoe het is om onder de voet gelopen te worden. Eline hoopt dat mensen daardoor beter nadenken over waar ze hun afval laten. Lize: “Jammer dat er epoxy op zit. Daardoor lijkt het minder echt.” Anouk:
“Ik vind dat juist mooi.” Felien: “Ik vind de betekenis mooi.
Mensen gooien inderdaad te veel weg.”
COVERRECOVER
Door: Marianne Lammersen (1984)
Gemaakt van: oude metalen, textiel, glasvezel, zand en grind.
Lize: “Deze vind ik echt tof! Het lijkt alsof er een stad uit de berg komt. Het lijkt wel New York.”
Mila: “Het lijken net bergen.”
Felien: “Als ik dit zie, denk ik aan een Disney-film waarbij kabouters uit de berg komen.”
Anouk: “Wat ik mooi vind, is het contrast tussen dit saaie beeld en de kleurrijke omge- ving.” Felien: “Ik dacht dat de slinger boven- aan kerstversiering was, maar het blijken lach- gas-patronen te zijn!”
OUT LOUD
Door: André Pielage (1975) Gemaakt van: staal, lachgas
patronen.
Favoriet van Lize
Favoriet van Felien
Favoriet van Mila en Anouk
MAART 2021 Sociaal
8
“ A
ls je slechthorend bent kun je nog íets horen, maar niet goed”, legt Aleanora uit. “Als je doof bent, hoor je vrijwel niets.”Doof geboren
Toen Aleanora werd geboren, was ze doof.
Dokters weten niet hoe dat kwam. “Het kan komen doordat mijn moeder ziek werd toen ze zwanger was”, zegt Aleanora. “Het virus heeft misschien mijn gehoor beschadigd.” Toen ze nog een baby was, kreeg ze een CI, een ‘cochleair implantaat’. Ze kon toen weer een beetje horen.
Geluiden klinken raar
“Een CI is een klein computertje in je hoofd”, legt Elisabeth uit. “Ik kreeg een CI toen ik vijf jaar oud was. De operatie duurde vier uur. Ik had na afloop een groot verband om mijn hoofd. De wond moest genezen. Ik moest erg wennen toen ik daarna geluiden hoorde. Het klonk heel vreemd.
Ik kon pas na een tijdje de klanken herkennen.”
Praten met je handen
Aleanora en Elisabeth leerden op de Van Gilseschool gebarentaal. Bij gebarentaal is elk woord een beweging. Je kent vast het gebaar voor ‘hamsteren’ nog uit de persconferenties.
Aleanora gebruikt ook vingerspelling. Ze maakt daarbij letters met de vingers van één hand.
“Ik gebruik vingerspelling voor lastige woorden waarvan ik het gebaar niet ken”, zegt ze.
Liplezen kost energie
Elisabeth en Aleanora kunnen goed liplezen.
Ze kijken daarbij naar de lippen van mensen die praten. “Liplezen is best vermoeiend”, zegt Elisabeth. “Ik herken niet alle woorden. Woorden die ik niet zie of hoor, moet ik raden. Als ik lang ingespannen moet liplezen, krijg ik hoofdpijn.”
ELISABETH EN ALEANORA ZIJN SLECHTHOREND
Elisabeth en Aleanora hebben een hoortoestel én een CI. Een hoortoestel versterkt het geluid. Een CI verandert geluid in elektrische golven, die de hersenen vertalen in geluid. Buiten het hoofd zit een dopje met een piepklein microfoontje. Binnen het hoofd zit een computertje. De delen klikken met een magneet aan elkaar.
TIPS voor als je praat met een slechthorend of doof persoon.
1. Maak oogcontact.
2. Praat duidelijk.
3. Ga niet zomaar iets zeggen. Tik de ander even aan als hij/zij niet naar je kijkt.
4. Check of de ander je heeft begrepen.
5. Heb geduld.
Aleanora (12) en Elisabeth (12) zaten samen in de kleuterklas op de Auris Prof. Van Gilseschool in Haarlem.
Dat is een school voor slechthorende kinderen. Aleanora zit daar nu in groep 8. Elisabeth ging naar de Vrije School. Ze zit in de zesde klas.
TEKST EN FOTO’S: JACQUELINE SCHADEEHeb geduld
Aleanora gaat na de zomer naar het Tender College in IJmuiden, Elisabeth naar het Schoter College in Haarlem. “Ik ga een spreekbeurt houden over doof-zijn”, vertelt Elisabeth. “Ik geef tips zoals: wees geduldig.” Aleanora:
“Sommige mensen zeggen ‘Laat maar’ als ik iets niet meteen begrijp. Ik vind dat heel irritant. Het helpt als ze meer geduld hebben.”
Elisabeth en Aleanora kennen elkaar uit de kleuterklas. De CI van Aleanora.
Het hoortoestel van Elisabeth.
VINGERSPELLING
GEBAREN
Er zijn veel apps waarmee je gebaren kunt leren, zoals de app Kindergebaren.
Wat staat hier?
Tjerk, Quinten: “Het Jeugdfonds Sport &
Cultuur kan misschien helpen.”
9
MAART 2021
Ook iets doen voor een ander? Schrijf je in op haarlem.buuv.nu.
zit je erGens mee?
VraaG het CjG!
Een coach van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) beantwoordt elke maand een vraag in Jong023. Heb je een vraag?
Mail redactie@jong023.nl.
FOTO: MIRANDA BRUINSMA
ILLUSTRATIES: WILLEMIJN VAN BENTHEM Elsa geeft antwoord
Robin (11):
“Ik ben verliefd op twee jongens.
Kan dat eigenlijk wel?”
Vraag Vraag
Bij het CJG werken mensen die jou en je ouders kunnen helpen met vragen over lastige dingen thuis, op school, of ergens anders. Kijk voor meer informatie op www.cjgkennemerland.nl.
Hoi Robin,
Wat een leuke vraag! Verliefd zijn kan heel fijn zijn, maar ook heel
spannend voelen. Soms word je er zelfs een beetje zenuwachtig van. Als je verliefd bent op twee jongens, voel je misschien wel dubbel zo veel vlinders in je buik!
Iedereen is uniek
Het is helemaal niet gek dat je verliefd bent op twee verschillende jongens.
Dat gebeurt vaker. Er zijn ook zo veel leuke mensen op de wereld! Het is daarom heel normaal dat je soms twee mensen kent die je heel erg leuk vindt. Iedereen is uniek en op zijn of haar eigen manier leuk. Je kunt verliefd worden op die ene jongen omdat je hem bijvoorbeeld hartstikke lief vindt en jullie dezelfde dingen leuk vinden. En je kunt tegelijk verliefd zijn op die andere jongen, omdat je fijn met hem kunt praten en echt met hem kunt lachen.
Groot hart
Er zijn natuurlijk nog veel meer redenen waarom je verliefd op iemand kunt worden. Soms weet je niet eens precies waarom je verliefd bent. Je hebt een groot hart. De één is verliefd op twee jongens, de ander op één meisje.
Soms ben je een beetje verliefd, een andere keer tot over je oren. Alles kan. Verliefd zijn is vooral heel leuk. Vooral als diegene ook op jou is...
Geniet ervan!
Lieve groetjes, Elsa
DIT ARTIKEL IS GEMAAKT IN SAMENWERKING MET
Als er iets vervelends gebeurt in je leven, is het fijn om daar met iemand over te praten. Je voelt je dan minder eenzaam en de ander kan misschien helpen. De gemeente Haarlem wil graag weten naar wie kinderen toegaan als ze ergens mee zitten. De Kinderraad besprak half februari wat voorbeeld-problemen.
TEKST EN FOTO’S: JACQUELINE SCHADEE
De CI van Aleanora.
Maryem, Luke en Willem:
“Je kunt het beste de Kindertelefoon bellen.”
WIE VRAAG JIJ
OM HULP?
Jools, Demy, Alma en Kirsten van de Kinderraad denken mee met de gemeente.
Maryem:
“De Don Boscoschool heeft een luisterjuf, juf Willy. Je kunt naar haar kamertje gaan als je problemen hebt.
Ze probeert het samen met je op te lossen.”
Naar wie ga jij met een probleem?
Een goede vriend of vriendin Mijn ouders of verzorgers Mijn opa of oma
De juf of meester De CJG-coach op school Ik bel of chat met de
Kindertelefoon (0800-0432 of kindertelefoon.nl/chat) Iemand anders, namelijk Jools, Alma, Kirsten en Demy: “Wij
zouden het bespreken met onze beste vriend of vriendin. Je kunt het ook
aan je opa en oma vertellen of een therapeut.”
Voorbeeld 1
“Mijn ouders gaan scheiden en maken veel ruzie.
Ik vind het niet leuk om thuis te zijn.”
Voorbeeld 2
“Ik wil op voetbal, maar mijn ouders hebben geen
geld voor kleding en contributie.”
Voorbeeld 3
“Mijn moeder wordt wel eens
dronken. Ze slaat mij dan
soms.”
MAART 2021 Zelf doen
10
Bayan, Aya, Najma, Salma, Raya en Hamd schreven kaartjes voor ouderen.
Mert (11) uit groep 8 van de Willem van Oranjeschool:
“Mijn lievelingsboek is
‘Koning van Katoren’ van Jan Terlouw. Ik vind het een spannend en verrassend boek. Hoofdpersoon Stach krijgt verschillende opdrach- ten. Je weet niet of hij die kan volbrengen. Dat maakt het spannend. Ik wilde steeds verder lezen.”
TEKST: JACQUELINE SCHADEE FOTO: FLOOR GODEFROY
HOUD JE NET ALS MERT VAN DE 'KONING VAN KATOREN'?
DAN VIND JE DEZE BOEKEN VAST OOK LEUK!
De brief voor de koning’ door Tonke Dragt.
‘De schaduwen van Radovar’ door Marloes Morshuis.
De brief voor de koning’
door Tonke Dragt.
‘De spooktoren’ door Keir Graff.
‘De schaduwen van Radovar’
door Marloes Morshuis.
BOEKEN- TIPS
Ik en mijn lievelingsboek
“Het is hier veel kouder dan in Mexico”, vertelt Iker. “Ik droeg in Mexico meestal alleen een korte broek. Alleen in de winter had ik ook een T-shirt aan. Ik ging op blote voeten naar school. We woonden vlak bij school en vlak bij het strand.”
De vader van Iker werkt als consultant. Hij weet veel van de zee. Hij wilde daarom graag een poosje in Nederland werken.
Toverspreuken
Iker houdt van lezen en van de vechtsport hapkido. Hij heeft alle boeken van Harry Potter gelezen.
Hij leest nu het ‘Book of Spells’, waarin alle toverspreuken van Harry Potter staan. Iker kan Spaans, Engels en een klein beetje Nederlands.
“IN MEXICO LIEP IK OP BLOTE VOETEN”
Iker (9) komt uit Mexico, een land in Midden-Amerika. Hij kwam een jaar geleden met zijn ouders en zijn broertje Erik (6) naar Nederland.
Iker zit in Haarlem op de Internationale School.
TEKST EN FOTO’S: JACQUELINE SCHADEE
KAARTJES TEGEN EENZAAMHEID
Enes (11) uit groep 7 van basisschool Al Ikhlaas wilde iets doen voor
eenzame ouderen. Samen met de kinderwijkraad Schalkwijk schreef hij kaartjes voor ze. De wijkraadsleden brachten de kaarten naar de
medewerkers van Zorgbalans. Zij gaven de kaarten aan ouderen.
TEKST: JACQUELINE SCHADEE FOTO’S: MARLOES KOMIN
“V
eel ouderen voelen zich alleen op de wereld”, vertelt Enes. “Bijna niemand mag bij ze op bezoek komen in coronatijd. Ik vind dat echt verdrietig voor ze. Ik wilde iets voor ze doen. Ik heb toen in de kinderwijkraad voorgesteld om ze eenkaartje te sturen.”
Goed gevoel
“Iedereen vond het een goed idee. We kregen allemaal vier kaartjes.
Daarop schreven we iets aardigs. Het was echt leuk om te doen. Het gaf mij een goed gevoel”, vertelt Enes. Hiba schreef: “Beste ouder, u staat niet alleen in deze moeilijke tijd, want wij staan achter u. We steunen iedereen, want samen staan we sterk!”
Mooie woorden
Een ander wijkraadslid schreef: “We hopen dat de lockdown overgaat. Dan hebben jullie alle tijd om je familie te zien.” En weer een ander schreef:
“Je moet niet denken dat niemand aan je denkt, want de kinderwijkraad en ik denken aan jou.”
In de brievenbus
Enes: “We brachten de kaartjes naar
Zorgbalans. De medewerkers gaven de kaartjes aan de ouderen. Ze zeiden dat de ouderen er heel blij mee zijn. Ik hoop dat ze nu weten dat ze niet alleen zijn.”
Enes had een goed idee.
“Het is hier best koud.”
“Ik ben fan van Harry Potter.”
MAART 2021
Sport 11
“J
e mag bij boksen de ander schoppen en slaan.Maar als iemand ‘au’ zegt, stop je meteen”, legt Toni uit. “Ik vind boksen heel leuk.
Als ik boos ben, kan ik mijn boosheid eruit slaan.”
Alleen op de billen
Voor de boksles in het Voortingplantsoen gelden een paar regels. “We mogen alleen schoppen op de rug of op de billen”, zegt Toni. “En we mogen alleen op de schouders slaan, niet in het gezicht. Alleen als iemand een bitje en een masker draagt, mag je slaan op de wangen.”
Jezelf verdedigen
Boksen is geen gevaarlijke sport, vindt Toni. “Je leert hoe je jezelf kunt verdedigen. Je moet bijvoorbeeld altijd je bokshandschoenen voor je gezicht houden.
En als de ander slaat, kun je wegduiken.”
Toni (7) zit op de Hannie Schaftschool.
Hij deed op 24 februari mee aan de boksles in het Voortingplantsoen.
SportSupport organiseerde die dag een sportmiddag voor kinderen uit Haarlem.
TEKST: EDITH BIJL FOTO’S: SANDRA REEB-GRUBER
BOKSEN
MET TONI
DIT ARTIKEL IS GEMAAKT IN SAMENWERKING MET
GRATIS BOKSLES
Wil jij ook eens boksen? Kom dan maandagmiddag 15, 22, 29 maart naar het Voortingplantsoen in het Rozenprieel. SportSupport geeft daar van 13.30 tot 15.30 uur gratis boksles.
Je hoeft je niet aan te melden.
Toni maakt een sprong zodat hij
hoger kan schoppen.
Toni beschermt zijn gezicht met zijn handschoenen.
Toni doet een uppercut bij zijn vriend Jovey. “Ik beweeg mijn arm van onder naar boven.”
eindelijk
Weer samen dansen
De meiden van de streetdancegroep van De Vos Dansstudio’s zijn superblij. Op 4 maart mochten ze eindelijk weer samen dansen. Ze kregen les op het schoolplein van de Wilhelminaschool in Overveen. Hun dansschool op de Zijlweg is nog dicht. “Koud, maar superleuk”, zegt Jette (10) na afloop.
TEKST: JACQUELINE SCHADEE FOTO’S: FLOOR GODEFROY
De meiden komen van veel verschillende scholen: de Ark, de Peppelaer, de Argonauten, de Vrije School Kleverpark en de Julianaschool. Ze vinden het heerlijk om te dansen. De afgelopen maanden was er online les, maar daar kon niet iedereen aan meedoen.
Zelf dansjuf zijn
Juf Noa begint de les met een warming-up. Na een kort dansje mogen de meiden om de beurt voor de groep staan om dansjuf te zijn. Daarna leren de meiden nog een streetdance- hiphop-dans. De les eindigt met een memoryspel met dans.
Muts op
Feline (9) en Zoey (8) zijn net als de andere meiden heel dik aangekleed. “Ik heb twee broeken aan”, zegt Feline. Emiliano (10): “Ik heb een muts op en veel warme kleren aan. Anders zou ik bevriezen!”
De meiden zijn superblij dat ze weer mogen dansen.
Juf Noa doet de dans eerst voor.
De zusjes Coco (6) en Juno (8) worden heel vrolijk van dansen.
Schrijf je antwoord in de witte vakjes.
De letters in de gele balk vormen een woord. Mail dit woord, samen met je voornaam, je school en je leeftijd voor 2 april naar redactie@jong023.nl.
Cato heeft de puzzelprijsvraag van
januari gewonnen.
Van harte gefeliciteerd!
Ook Myla, Milayla, Deon, Stef, Raaf (4 jaar!), Mare, Tess,
Hiba, Zayd en Yune stuurden het goede antwoord: fietswiel.
Goed gedaan!
In welke wijk gingen acht kinderen fotograferen?
PAGINA 4
Wie interviewden
Christian, Fadoua, Moreno en Mila? …….. leiders.
PAGINA 1
In welke stad staat de Tweede Kamer?
PAGINA 1
Hoe heet het favoriete beeld van Mila en Anouk? PAGINA 7
Waarom zijn bijen en andere insecten belangrijk? Ze ……….
de bloemen. PAGINA 5
Hoe heet het apparaatje dat Eline en Aleanora helpt met horen?
PAGINA 8
Welke organisatie kun je bellen als je ergens mee zit via 0800 – 0432?
PAGINA 9
Wie bedacht een
kaartenactie voor ouderen?
PAGINA 10
Welke stoot doet Toni voor? PAGINA 11
PUZZEL PUZZEL
We verloten onder de goede inzendingen een boekenbon van Kinderboekhandel
Kiekeboek.
Alleen de winnaar krijgt bericht.
12 MAART 2021 BIJ ONS
J
ayda (12), Lida (12) en Maja (11) mogen op maandag 25 januari mee. Ze doen het huiswerk in het krat op hun fiets.Zij mogen bepalen wat de slimste route is langs hun klasgenootjes uit groep 8. Lisa is vandaag jarig. Ze heeft daarom ook een traktatie meegenomen.
Huiswerk door het raam
Maja: “Vorig jaar moesten we tijdens de lockdown ons huiswerk op school ophalen.
We liepen buiten langs het lokaal.
De meester gaf het huiswerk door het raam.”
Jayda: “Ik vind het fijner als de meester thuis langskomt.” Lisa: “Het is ook leuk om mee te fietsen.”
Fijn om te sporten
Meester Ingmar is heel sportief. Hij rent halve marathons. Hij zat bij de marine voordat hij meester werd bij de Bavoschool Reviusstraat. “Ik vind het fijn om te sporten”, legt hij uit. “Ik breng daarom het huiswerk hardlopend langs. De meeste ouders en leerlingen vinden het leuk als hun meester aan de deur komt.”
Meester Ingmar van de
Bavoschool bezorgde tijdens de lockdown elke week het huiswerk bij zijn leerlingen thuis. Hij deed dat rennend. De leerlingen gingen om de beurt mee op de fiets.
TEKST EN FOTO'S: JACQUELINE SCHADEE
Fietsen met de meester
Jayda, Lisa en Maja, klaar voor de start.
Dexter krijgt Jong023.
Meester Ingmar. Evy met
jarige Lisa.
