FPSO
1Drijvend productie-, opslag- en overslagsysteem
Floating Production, Storage Een FPSO is een drijvende installatie die permanent boven of nabij een offshore and Offloading system olie- of gasveld ligt afgemeerd ten behoeve van de ontvangst, verwerking, opslag en overslag van koolwaterstoffen.
Het systeem bestaat uit een ’floater’ (zijnde een nieuwbouw- dan wel een omgebouwde tanker), waarvan de laadruimte dienst doet als opslag voor geproduceerde olie of gas. De
’topsides’ (de procesinstallatie) en de accommodatie zijn gesitueerd op het dek van de
’floater’.
Het onder hoge druk staande mengsel wordt naar de procesinstallatie geleid, waar olie, gas en water worden gescheiden. Het water wordt na zuivering in zee geloosd. De ruwe olie wordt opgeslagen in de laadruimte en vervolgens overgeslagen in tankers die pendelen tussen het veld en het vasteland (’shuttles’), hetzij via een boei of door in tandem af te meren achter de FPSO. Het gas wordt aangewend voor productievergroting door ’gaslift’ en voor de
energievoorziening aan boord. Het resterende gas wordt hetzij afgefakkeld, dan wel samengeperst en via pijpleidingen naar de wal getransporteerd of weer in het veld geïnjecteerd.
Klantenonderzoek SMIT Transport
Chartering Plus
E EN G AT I N D E M ARKT ?
Inhoudsopgave
Doordat het klantenonderzoek digitaal is ingevoegd in mijn scriptie corresponderen de paginanummers uit de inhoudsopgave niet langer overeen met die in het oorspronkelijk document.
I NLEIDING ... 4
D E OPDRACHT ... 4
D E ORGANISATIE ... 6
Smit Transport...6
Chartering Plus ...6
Transportmarkt...7
K LANTENONDERZOEKEN ... 9
G LOBAAL OVERZICHT VAN DE VALUE CHAIN VAN CONSTRUCTIEMAATSCHAPPIJEN ...11
C ONCLUSIE ... 12
S TELLING 1: ...12
S TELLING 2: ...12
S TELLING 3: ...13
S TELLING 4: ...13
A DVIES ...13
B IJLAGEN : I NTERVIEWS ... 15
I NTERVIEW MET DE HEER H ANS B ARTH , B OSKALIS , AFDELING T RANSPORT ...15
I NTERVIEW MET DE HEER M ARIJN M OS , A LLSEAS ...20
I NTERVIEW MET DE HEER S ANDY W HITE , ERS ( DOCHTER VAN SAIPEM) ...26
I NTERVIEW MET DE HEER N IELS T AVENIER , H EEREMA M ARINE C ONTRACTORS ...31
Inleiding
Ruim vier maanden geleden ben ik begonnen met mijn afstudeerstage bij SMIT. De opdracht zoals die door SMIT was geformuleerd luidde als volgt: “Assisteren bij het maken van een business plan binnen de “Chartering Plus divisie” van SMIT Transport Europe om te onderzoeken of en hoe een hoger rendement binnen deze “divisie” behaald kan worden”.
Ter informatie zet ik hier de achterliggende gedachte van de opdracht zoals die toen geformuleerd was uiteen.
Smit zit op dit moment in de laatste fase van een grote reorganisatie gericht op het optimaliseren van returns. De organisatie is daarbij volledig omgegooid. Voorheen werd er nog gewerkt met zogenaamde landenmanagers, tegenwoordig wordt er direct gerapporteerd aan de desbetreffende divisie op het hoofkantoor en niet meer via landen managers. Bij de reorganisatie is een missie geformuleerd en als gevolg van deze missie wil de General Manager SMIT Transport Europe nu onderzoeken hoe in de nieuwe organisatie de activiteit Chartering Plus beter rendabel te maken.
Dit was in eerste instantie hetgeen ik dacht te gaan onderzoeken.
Echter, gaandeweg mijn stageperiode is mijn onderzoek aangepast. Dit omvat nu een klantenonderzoek met daarin de centrale vraag in hoeverre er vraag zou zijn naar Chartering Plus. Op Chartering Plus ga ik zo verder in. Probleem was eigenlijk dat SMIT van het begin af aan dacht dat het 2 onderzoeken zouden worden (1 voor SMIT en een diepgaander theoretischer deel voor mijn scriptie) en ik dacht dat ik het kon integreren in 1 onderzoek. Ik dacht dat ik voor het voor SMIT relevante onderzoek meer mijn theoretische kennis kon toepassen en echt bedrijfskundig te werk kon gaan. Ik werd nu ingezet om marktkennis te vergaren.
De opdracht
De gedachte bestaat dat SMIT een meerwaarde kan leveren met haar expertise en meer kan doen voor de klant dan alleen maar sec een ponton of een boot verhuren zoals nu gebeurt.
Deze meerwaarde is omschreven als Chartering Plus. De charter met een te leveren meerwaarde, de “Plus”.
“Is er een markt voor Chartering Plus?” werd de centrale vraag van SMIT. Chartering Plus was
in tegenstelling tot wat ik in het begin dacht geen bestaande divisie en zou pas worden
opgericht als er vraag naar zou zijn van de klanten. Dan zou in een later stadium door SMIT
bekeken worden hoe zij (indien deze vraag aanwezig was) het beste daarop in konden spelen.
Zoals ik al zei was het jammer om met mijn bedrijfskunde opleiding met afstudeerrichting Financieel Waardemanagement een klantenonderzoek uit te voeren. Maar ik heb ervoor gekozen om naast het klantenonderzoek een geheel ander onderzoek te doen waarmee ik zou kunnen afstuderen. Dit onderzoek is op dit moment bezig en het gaat over de vraag op welke manier SMIT, gezien de eigen organisatie en gezien de markt, het beste boten kan insourcen.
Ik heb wel tijdens de klanteninterviews geprobeerd om ook antwoorden op vragen voor mijn afstudeeronderzoek te krijgen om zo als het ware enigszins twee vliegen in één klap te kunnen vangen.
Januari 2004, Hajé Onnes
De organisatie
Omdat dit verslag enkel voor SMIT bestemd is acht ik het niet noodzakelijk een gedetailleerde beschrijving te geven van SMIT aangezien dit bij de lezer bekend is. Ik zal wel kort ingaan op SMIT Transport en Chartering Plus.
Smit Transport
In de transportdivisie van SMIT wordt overwegend varend materieel geëxploiteerd voor het transport van goederen met een nadruk op zware en afwijkende ladingen. Het materieel is voor een gedeelte niet van eigen voortstuwing voorzien: pontons (waarvan een aantal afzinkbaar), barges (voor het transport van bunkers, hout en bulkgoederen) en offshore werkpontons. Sleep- of duwboten verzorgen het transport.
De zelf aangedreven vaartuigen in deze divisie variëren in type en grootte en zijn zonder uitzondering multi-purpose inzetbaar. SmitWijs Towage, de joint venture met Svitzer Wijsmuller, valt eveneens onder deze Divisie. SmitWijs Towage en de door haar geleide pool van grote zeeslepers, de Global Towing Alliance, is de wereldwijde marktleider voor lange afstand sleepreizen. SmitWijs Towage sleept drijvende objecten zoals boorplatforms, grote pontons met constructieeenheden, opslag en productie eenheden voor de olie- en gasindustrie (FPSO’s), (sloop)schepen en baggermateriaal.
De divisie Transport is onderverdeeld in 4 divisies, te weten
• Transport Nationaal
• Transport Internationaal
• Diving Support Vessels
• Chartering Plus
Transport nationaal heeft betrekking op nationale sleepdiensten en wordt met de kleinere bakken en boten gedaan. Transport internationaal heeft betrekking op internationale sleepdiensten met behulp van zeeslepers en grotere bakken. Diving Support regelt de duikactiviteiten die verricht moeten worden. Op Chartering Plus tenslotte zal ik wat dieper ingaan omdat mijn onderzoek binnen deze (potentiële) divisie plaatsvindt.
Chartering Plus
Chartering Plus
2is een verzamelnaam voor een combinatie van diensten van SMIT Transport.
Het belangrijkste binnen Chartering Plus is ervoor te zorgen dat sales managers bij klanten daadwerkelijk doorvragen naar wat de klant precies wil en vooral wat hij nog meer wil en dan te onderzoeken of SMIT daar wellicht ook een rol in kan spelen. SMIT levert nu enkel de bak of
2
Het viel mij op dat binnen SMIT niet duidelijk is wat Chartering Plus precies inhoudt. De definitie die ik
hieronder geef is er een zoals die door het management tegen mij gezegd is. Echter gedurende de eerste
weken van mijn afstudeeronderzoek raakte ik een paar keer in gesprek met medewerkers van SMIT om
mij heen die heel andere ideeën hadden over wat Chartering Plus nu eigenlijk is terwijl zij zelf in de
Chartering Plus divisie werkzaam zijn. Ik moest het maar een andere naam geven want Chartering Plus
bestond überhaupt niet en was ooit een keer verzonnen maar nooit uitgewerkt was hun antwoord. Zoals ik
de boot aan een klant terwijl de gedachte bestaat dat SMIT een meer totaalpakket aan de klant kan aanbieden. Dit totaal pakket is Chartering Plus en mijn onderzoek voor SMIT richt zich op de vraag of SMIT een rol kan spelen bij het totaal bedienen van een klant als die vraag aanwezig.
Volgens het management assisteert Chartering Plus klanten die betrokken zijn bij onderstaande projecten (zie tabel volgende pagina). Chartering kan bijvoorbeeld assisteren door het inzetten van eigen vloot van SMIT dan wel capaciteit van derden bij het ankeren en verslepen van bijvoorbeeld bouwplatforms of het transport daarvan. Pontons kunnen bijvoorbeeld worden ingezet als platform waar dan vanaf gewerkt wordt.
Transportmarkt
De transportmarkt is een spotmarkt waarbij vaak enkelvoudige diensten (verhuur) worden verleend. Prijs is dan de belangrijkste concurrentiefactor. Voor de grootste pontons ligt het accent echter op engineeringvaardigheden en voor de sleep- en duwboten op vakmanschap van de bemanning. Om concurrerend te kunnen opereren is het noodzakelijk om tegen zo laag mogelijke kosten een hoge bezettingsgraad te realiseren. In verband met de leeftijd van het materieel komen in de nabije toekomst vervangingsinvesteringen aan de orde. De vraag is of het rentabiliteitsniveau altijd vervanging zal rechtvaardigen. Mogelijke groei in deze markt zal een autonome groei moeten zijn in geselecteerde deelmarkten. De markt voor SmitWijs Towage is een beperkte met een focus op de offshore en energie gerelateerde activiteiten, waarbij het transport van materiaal voor de olie- en gasindustrie, met name FPSO’s, de basis vormt.
Zoals uit de tabel hieronder blijkt, zijn de klanten in de Transportdivisie zeer gevarieerd. De klanten lopen uiteen van energie gerelateerde bedrijven tot civiele aannemerij en haven- en logistieke bedrijven. Chartering Plus is een afdeling binnen SMIT Transport:
Globaal ziet de indeling van SMIT Transport er als volgt uit:
In mijn ogen is Chartering Plus meer een overkoepelende naam voor een combinatie van diensten. Een totaal pakket. Deze diensten kunnen zowel nationaal als internationaal plaatsvinden en bij klanten uit alle divisies. Chartering Plus zou dan niet een aparte divisie binnen Transport zijn maar een soort allesomvattende naam voor een combinatie van diensten van diverse divisies. Dat wordt alleen maar versterkt door het type klanten waar ik het marktonderzoek heb gedaan. Deze bevinden zich namelijk in de figuur hierboven in het internationale vlak (rechtsboven).
C HARTERING + K LANTEN :
• I NFRASTRUCTURELE PROJECTEN ,
• B RUGGEN , T UNNELS ,
• W INDMOLENPARKEN ,
• H AVENS ,
• D ELTAWERKEN ,
• B OEIEN , B ETONNING ,
• R EPARATIE / ONDERHOUD
D IVING S UPPORT V ESSELS K LANTEN :
• O LIEMAATSCHAPPIJEN ,
• H OOFDAANNEMERS VOOR
I NSPECTION , R EPAIR &
M AINTENANCE EN CONSTRUCTION
T RANSPORT N ATIONAAL K LANTEN :
• W ERVEN ,
• C ONSTRUCTIE BEDRIJVEN
• R EDERIJEN
• D ROOG T RANSPORT
T RANSPORT I NTERNATIONAAL K LANTEN :
• O FFSHORE INSTALLATIE INDUSTRIE
• T RANSPORT
I NTERNATIONAAL SMIT TRANSPORT
C HARTERING P LUS
T RANSPORT
N ATIONAAL
D IVING S UPPORT
V ESSELS
T RANSPORT
I NTERNATIONAAL
Klantenonderzoeken
In overleg met SMIT is besloten dat ik de volgende vier representatieve klanten zou interviewen: Boskalis (Hans Barth), Allseas (Marijn Mos), ERS (Sandy White), Heerema (Niels Tavenier).
De centrale vraag waarop ik antwoord wilde krijgen tijdens de interviews was: “Weet de klant wat voor transportmateriaal hij wil en waar hij dat kan krijgen of wil hij dat SMIT dat voor hem uitzoekt”?
Alle klanten bij wie ik ben geweest schrijven in op projecten via een tender procedure. De opdrachtgever gaat dan bepalen wie de opdracht krijgt. Al tijdens het inschrijven op de tender door de klanten van SMIT wordt SMIT (of een andere reder) betrokken in het proces. De prijzen worden dan wel direct via SMIT (of een andere reder) of via een broker voorspeld en zo kunnen de constructiebedrijven (de klanten van SMIT) weer aanbieden aan hun opdrachtgevers. Dus al in een vroeg stadium wordt er al gesproken met de toeleveranciers van transportmateriaal (o.a. SMIT). Een tenderprocedure kan soms jaren in beslag nemen en de budgetten die nodig zijn voor transport over zee worden dan ook geschat.
Als de opdracht door de constructiemaatschappijen binnengehaald is gaan zij kijken wat zij precies nodig hebben voor transport. Allereerst wordt door alle klanten vastgesteld wat de vereisten zijn aan de boot of de bak, welk werkgebied het betreft, wie het kan aanbieden en wat de tijdsplanning is. Opvallend is het om te zien dat zowel BOSKALIS als ALLSEAS prefereren direct een reder te benaderen waar ERS en HEEREMA brokers gebruiken. ALLSEAS en BOSKALIS weten precies welke reder wat voor materiaal heeft en gaan gericht op zoek naar wat ze nodig hebben. Zij beschikken over vlootlijsten en maken gebruik van het internet om erachter te komen welke reder waarover beschikt. BOSKALIS krijgt erg vaak emails binnen met daarin exact vermeld wanneer en waar een bepaalde boot vrij komt. Zo beschikt zij over een actueel overzicht van wat er aangeboden wordt. De specificaties van de boot of bak worden gedetailleerd vermeld. Voorwaarde is alleen tegen welke prijs wordt aangeboden.
Doordat BOSKALIS goed op de hoogte is denkt zij het beter te weten dan een broker en probeert zij aan een broker voorbij te gaan.
ERS en HEEREMA gaan ook gericht op zoek maar zij preferen de tussenkomst van een broker.
Zij benaderen een paar brokers en zeggen precies wat zij nodig hebben en wachten dan de verschillende mogelijkheden af.
Eigenlijk werken ze alle vier hetzelfde in die zin dat ze gericht zoeken naar wat ze nodig
hebben (ze weten precies waaraan het materiaal moet voldoen) maar twee gebruiken een
broker om te kijken wat er in de markt is en twee niet. In sommige gevallen wordt wel een
broker ingeschakeld als bijvoorbeeld in een nieuw gebied gewerkt gaat worden waar zij
minder bekend zijn met de lokale markt. Ook wordt soms uit concurrentieoogpunt een broker ingeschakeld door alle 4 de klanten om zo “anoniemer” de markt op te gaan.
In alle interviews heb ik onder andere de volgende vraag gesteld:
“Wat is voor u de belangrijkste reden voor de keuze van een leverancier bij het inkopen van boten/ bakken”? (ranking 1-5, 1 is belangrijkste):
• (a) inzicht en kennis van mijn bedrijf/ behoefte, (b) flexibiliteit/ maatwerk, (c) kwaliteit/
expertise leverancier, (d) geen uitbesteding door leverancier, (e) prijs, (f) capaciteit (SMIT heeft spullen) / continuïteit, (g) overige, nl ....
Deze vraag is niet zo concreet beantwoord zoals ik hem gesteld heb maar de geïnterviewden hebben mij toch een goed beeld gegeven van wat zij belangrijk vinden aan een leverancier.
De uitkomsten van deze vraag heb ik in onderstaand schema uiteengezet.
B OSKALIS A LLSEAS E RS H EEREMA
P
RIJS/ K
WALITEIT VERHOUDINGK
WALITEITR
ELIABILTY AND TRUST THAT THE EQUIPMENT IS OF GOOD QUALITYP
RIJS/ K
WALITEITT
IJD/
KWALITEITT
IJDSPLANNINGF
LEXIBILITY WHICH COMES WITH A GOOD RELATIONSHIPF
LEXIBILITEITF
LEXIBILITEIT EN MAATWERK IS NIET BELANGRIJK!! (
DAT HEEFTB
OSKALIS ZELF AL BEPAALD AAN DE HAND VAN DE VLOOTLIJST)
F
LEXIBILITEIT/
MAATWERK
(
MAAR DAN VOORAL DENKEN AAN BESCHIKBAARHEID)
B
ACKUP OF SPARE EQUIPMENT IN CASE SOMETHING GOES WRONGE
XPERTISE(
VALT ONDER KWALITEIT, “
DE BOOT IS ZO GOED ALS HET PERSONEEL DAT EROP VAART”)
I
NZICHT EN KENNIS INB
OSKALIS:
NIET BELANGRIJK. B
OSKALIS BEPAALT WAT BELANGRIJK IS* MEEST GENOEMD : K
WALITEIT: 6 KEER
F
LEXIBILITEIT3 KEER
T
IJD2 KEER
Opvallend is het dat alle 4 de klanten kwaliteit het belangrijkst vinden. De klanten zien het totale project als een aaneenschakeling van activiteiten en elke schakel van “de ketting” moet goed zijn wil de totale ketting goed zijn. Dit is als volgt schematisch weer te geven:
Globaal overzicht van de value chain van constructiemaatschappijen
Het hele project dat een constructiebedrijf uitvoert bestaat uit verschillende schakels die deel uitmaken van een ketting. Het constructiebedrijf wil controle over de gehele ketting hebben.
De schakels moeten goed op elkaar afgestemd worden en dat wil de opdrachtgever zelf doen.
Zij moet ook weer verantwoording afleggen aan haar opdrachtgever (de oliemaatschappij bijvoorbeeld) en wil de voortgang bewaken.
In de ketting zoals hierboven getekend, staat niet een chronologische opeenvolging van de activiteiten omdat ik daar niet precies inzicht in heb maar ik wil alleen maar globaal de verschillende activiteiten weergeven en laten zien dat volgens de constructiebedrijven zij degene zijn die de touwtjes in handen moeten hebben om de hele ketting te “fabriceren”. Zij willen de verschillende schakels op elkaar afstemmen zodat dit tot een totaalproduct (“de ketting”) leidt. “De ketting is zo sterk als de zwakste schakel”, zo zien zij het en de leveranciers moeten ervoor zorgen dat ze kwalitatief goed materiaal leveren om de sterkte van de ketting te waarborgen. Tijd (het op het gevraagde tijdstip leveren van de bak of boot en het doorgeven van de juiste transit time) vinden zij ook belangrijk en ik ben van mening dat dat valt onder kwaliteit. De kwaliteit van de dienst is mede afhankelijk van het op tijd kunnen leveren van de gevraagde dienst of het te transporteren materiaal. Tijd is heel belangrijk want als een schakel te laat begint of te laat op de plaats van bestemming is kan het zijn dat andere schakels daarop moeten wachten wat het hele proces zal vertragen.
C
C O ON NS ST TR RU UC CT TI IE EB BE ED DR RI IJ JF F
( (h he ee ef ft t c co on nt tr ro ol le e o ov ve er r h he et t g ge eh he el le e p pr ro oc ce es s) )
P
IJPEN LEGGENBagge-
REN
E
TC. Lassen
A
NKER-
H
ANDLEN
T
RANS-
PORT
Hijsen