BEZINNING OP EUROPA

(1)

\

I

BEZINNING OP EUROPA

Niets nieuws onder de zon. Ook de wens naar een groter Europese eenheid is niet van "gis- teren". Karel de Grote heeft haar in feite voorgestaan. En Napoleon zag in het "grote" Europa de vervulling van een machtsdroom, die overigens slechts luttele jaren zou standhou- den.

Als een der voorvechters van de Europese gedachte moet stellig Graaf Coudenhove Kalergi gelden. Deze aristocraat - zelf door zijn afstam- ming een mengeling van vele nationaliteiten - hebben wij· als de stu- wende" kracht gezien van het grote Pan-Europa-Congres, dat in 1928 te Wenen werd gehouden. Dit was ook de tijd vç.n de geest van Locarno, van Briand en Stresemann. Toen, ·in d-e Oostenrijkse hoofdstad, meende men temidden van luisterrijke ont- vangsten een .eer bescheiden grondslag te hebben gelegd voor de eenheid van ~"'1 . gefedereerd Europa.

Een tiental jaren later was er te Wenen slechts de nazi-eenheid, die Oostenrijk met Duitsland tezamen bond.

• • _*

Jongstleden zaterdag heeft men over deze Europese eenheid - maar dan getransponee:d naar het heden - in Den Haag op boeiende wijze van gedachten gewisseld. De V.V.D.-Kamercentrales in Zuid-Hol- land kunnen met voldoening op deze goed georganiseerde en geslaagde confe1·entie terugzien. Daar waren pittige inleidingen door de heer Jean Rey, lid van de uitvoerende commis- si-e van het Europese Padement, door mr. H. R. Nord, secretaris-generaal Van het Europese Parlement en door

mr. dr. C. Berkhouwer, V.V.D.- Tweede Kamerlid en eveneens lid van het Europese Parlement.

De presidente, mevrouw mr. J. M.

Stoffels-van Haaftcn, heeft deze vergadering efficient en met vaste hand geleid. Toen zij aan het slot van deze

"bezinning op Europa" constateerde, dat over een aantal punten - zo b.v.

over he' uitdragen van de liberale Europese gedachte - overeenstemming bleek te bestaan; had zij het stellig bij het rechte eind.

De conferentie had een vlot ver- loop. Lof daarvoor korrit zeker toe aan mr. J. Haring, die als secretaris van de Kamercentrale Den Haag hier een belangrijke taak te vervullen had. Eveneens aan de besturen der andere Zuidhollandse Kamercentra- les. Mr. K. Staab, voorzitter van

"Rotterdam" besloot het gehele. congres met een kort maar krachtig woord van dank.

•••

Bij de veelheid der behandelde onderwerpen moeten wij met enkele grepen volstaan. Zo heeft men zich uitvoerig beziggehouden met de vraag, door welke landen in het Europees verband moet worden sa--

mengewerkt. Het is immers mogelijk dat de bestaande, nog geenszins

voltooi~~'! integratie, zich vooralsnog binnen de zes landen der Europese Economische Gemeenschap voltrekt.

Dit mag echter nooit de èind-phase zijn. Liberalen voelen uit de aard der zaak voor een open gemeenschap.

Toch kunnen wij er geen nut in zien, h2t aantal der medewerkende landen te forceren. Al was het slechts omdat van zulk een geforceerde poging

Donderdag 21 januari 1965 - No. 808

Conferentie

"Europese eenheid"

geen enkel gunstig resultaat te ver- wachten is.

• ~;, .. _ • •r •

Een a"":.lerè'Vraag is, of het aantal der met de E.E.G. geassocieerde landen (die dus geen lidmaatschap zullen verkrijgen) kan worden uitge- breid. Dit zal, dunkt ons, afhangen van de aard der met ieder land apart te sluiten associatie-overeenkomst.

Elk geval moet hier op zichzelf worden beschouwd.

Dat men moet komen tot uitbrei- ding van de bevoegdheden van het Europese Parlement daaromtrent waren vrijwel allen het eens. Voor- alsnog heeft dit Parlement in hoofd- zaak adviserende bevoegdheden. Een controlerende taak ten op· · · 2 van de Executieve behoort echter tot het wezen van een Parlement. Daartoe zal men - zo meende mr. Nord - ook de bevoegdheden der Executieve moeten verdiepen. Terecht. Want een Europees Parlement met verruimde bevoegdheden, maar zonder behoor- lijke tegenspeler hangt gedeeltelijk in de lucht.

.. _*

.

Hoe moet de verhouding van

"Europa" zijn met de verdere wereld, en met nan:e .net Amerika?

Ziehiei- vragen, waaromtrent tussen de versepillende landen veel :me- ningsverschillen bestaan. Mr. Berk- houwer vergeleek de Middellandse Zee, de "Mare N ostrum" van de oude Romeinen, met de Atlantische Oce- aan, anno 1965. Ten slotte behoort de beschaving van het Westen tot de landen rondom deze Atlantische Oceaan.

Enigszins in tegenstelling tot mr.

Nord ziet m~·. Berkhouwer een gevaar in het gesprek. over de befaam-

(Zie pag. 7)

de Politieke Unie. De heer Nord is van oordeel, dat aan een op gang k >men van een dergelijt gesprek geen grote risico's verbonden zijn.

Wij houden het in deze op de heer Berkhouwer: "Nederland behoort in een gesloten front op te trekken tegen het mystieke F'···nse natio-- "s- me". Thans te spreken over een Po- litieke Unie is irrationeel. Men denkt dan aan een gemc :nsc elijke buitenlandse politiek en een gemeenschap.- 2lijk rlefensie- beleid. Daar- voor moet echter op zijn minst een begin van overeenstemming bestaan.

L:ssen de verschillende pa1 ·· En dit begin, wij zien dit evenmin als ons liberale T~eede Kamerlid. Trou- wens, wat defensie betreft, reeds uit het oogpunt van onze physieke vei- ligheid behoort de Atlantische alli- antie voorop te staan.

* :{;

*

O^Pverh~ug~nde wijze kwam bij alle mle1ders en ook bij de Presidente de wens naar voren, om tot een hechter samengaan ~e komen van de liberale groepen in de "zes"

en andere Europese landen. Dank- baar, doch niet voldaan, constateerde men het w:erk van de Liberale Inter- nationale, waarvan, zoals bekend, ook een Nederlandse groep bestaat.

Maar deze liberale internationale contacten moeten nog meer dan tot nog toe ·systematisch worden ver- sterkt: Liberalisering van Europa - de naam duidt het reeds aan - is een bij uitstek liberale gedachte. En wij wensen mèt mr. Berkhouwer "een zo geïntegreerd mogelijk Europa, dat de vrijheid van de individuele burger waarborgt". Inderdaad, de Europese gemeenschap behoort niet slechts een economisch vrijhandelsinstituut, maar bovenal een rechtsgemeen- schap te zijn.

• • •

Ten slotte, bij al dit moeizaam streven naar een groter Euro- pese eenheid zal het karakter der verschillende nationaliteiten zo veel mogelijk intact moeten blijven. Onze moderne wereld toont door haai·

sterk gebruik van massa-media en vooral in haar bouwkunst een ten- denz naar monotone gelijkvormig- heid. Maar het eigen "gezicht" der nationaliteiten zal niet verloren mogen gaan.

In de wereld van morgen behoort men een goed Nederlander èn een goed Europeaan te kunnen zijn.

L.M.

(2)

! :

I''

lli

VRIJBEID EN DEMOCRATIE U JANUARI 1965-PAGINA 2

JAARVERGADERING AFDELING ZWIJNDRECHT

De afdeling Zwijndrecht hield op 6 januari J1. haar algemene ledenvergade- ring.

De gemiddelde leeftijdsgrens van 65 . jaar

Ik laat hier het overzicht van de heer Van Zwijndrecht volgen.

Eerste Kamer

K.V.P. ··-·· 5612

P.v.d.A. -··· 56Vs V.V.D ...••.. 54V2 Tweede Kamer Volgens periodiek aftreden nam de beer P. Teunisse afscheid van het bestuur, dat hij 15 jaar had gediend. Als mede-oprichter van de afdeling werd !bij tot lid van verdienste benoemd. De afdeling schonk hem een boekenbon. De heer s. P. J. Ch. Boudet van Dam trad af als penningmeester maar werd her- kozen als bestuurslid. Als penningmeester werd gekozen de heer M. Visser. Het bestuur is thans als volgt samengesteld: Voorzitter: W. F. G. L. van Smoelen, secretaris; A. N. v. d. Plank, Lindelaan 153, telefoon 26804; penningmeester: M. Visser; Vrouwen in de V.V.D.: Mevrouw mr. S. Wiegand-'t Hart, bestuursleden; s. P. J. Ch. Boudet van Dam en I. v. d.. Berg. Als afgevaardigden naar de JaaJr- lijkse Algemene Vergadering van de Par- tij werden gekozen W. F. G. L. v. Smaa- len en A. N. v. d. Plank. ALLERHANDE DISCRIMINATIE Z OU men 'n willekeurig iemand die men zo op straat tegen- kwam vragen wat hij denkt over het bestaan van discriminatie in Neder- land, dan zou tien tegen één het ant..., woord een half-verontwaardigd "nee, hoe kom je erbij" zijn. Maar het is misschien deze zelfde man of vrouw, die een Surinaamse student, die bij hem om kamers kwam, zou proberen wijs te maken, dat de kamer ,.al verhuurd" was. Het blijkt steeds meer, dat naast de algemene moeilijkheden, die stu- denten als gevolg van de kamernood ondervinden, bepaalde categorieën studenten op moeilijkheden stuiten, die bijna uitsluitend verband hou- den met hun herkomst en/ of uiter- iijk. Wij hebben hier vooral de An- tilliaanse en Surinaamse studenten op het oog, maar het geldt o.i. ev,enzeer voor andere, Afrikaanse en Aziati- sche student,en. (Demokraier) Uit de verschillende reacties welke ik op mijn kort artikel over de leeftijdsgrens van 65 heb ontvangen, blijkt nuj, dat men in het algemeen er wel voor voelt om de leeftijdsgrens, die bij onze partij 70 jaar is, voor hen die in de ver- tegenwoordigende colleges zitting hebben, te verlagen tot 65 jaar. Wel zijn er ook sommigen, die dat niet verplicht willen stellen, maar die althans bij het stellen van kandidaturen het noodzake- CULTURELE BELANGSTELLING De vorige week werd door gebrek aan plaatsruimte onze copy helaas tot de helft ingekort. Wij hebben begrip voor redactionele zorgen, maar het was wel jammer. Ten eerste tegenover de spreker in Harlingen, ir. G. J. A. Bouma, die zelf veel geijverd heeft om de Friese volkskunst naar voren te halen en toen vertelde, wat er in Zwitserland dienaan- gaande gebeurt. Dit was geen politiek onderwerp. Maar in onze statuten komt de zinsnede voor: "ztj (onze organisatie) bevordert ... het medewerken aan allles wat aan het culturele leven van het Neder- landse volk dienstig kan zijn". Als het op onze weg komt, willen wij ook het onze bijdragen om culturele ver- vlakking (of erger) tegen te gaan. Daar- om is het ook niet zo gek, dat er de volgende uitnodiging kwam. CENTRUM VOOR INDUSTRiëlE VORMGEVING Dit centrum beoogt het propageren van gebruiksartikelen, . die zowel doelmatig als esthetisch verantwoord zijn. Strijd tegen Kitsch! Het is gevestigd in het Beursgebouw aan het Damrak in Am- sterdam. Men kan er doorlopend koste- loos kijken, ideeën opdoen en adressen en prijzen noteren (niet kopen). Zeer aan te bevelen. Deze keer waren er keukens. Eén onzer leden ging er voor ons heen en schrijft heeft met gemengde gevoelens,_.doch intense belangstelling, kennis genomen van het voorstel om in de·Tweede Kamer het voorlezen van redevoeringen te verbieden en (aldus gedaan hebbende) de dames en heren te dwingen hun zegjes uit het hoofd te zeggen. Om het een weinig oneigenlijk uit te drukken: op het eerste gezicht laat zich dit goed aanhoren en is er alles 'vóór te zeggen. Niets is vervelender dan naar de dreun van een leesstem te luisteren. GOED voorlezen is zo kwaad nog niet, doch deze kunst wordt slechts door weinigen beoefend. Maar welsprekendheid .... Hoevelen van de honderdvijftig verstaan DIE kunst? En wat is erger het hakkelen van de spreker-uit-het-hoofd of dat van de dreunder-van-papier? En wat heeft méér waarde: een goede gedachte-op-papier of fraseologie van de wèlspreker, die zich gaarne Iaat gaan op de golven van zijn kunst? Ik ken er die zó verliefd zijn op eigen stem en woordkeus, dat zij moeilijk kunnen ophouden naar zichzelf te luisteren. Met de sluizen der welsprekendheid wordt de mogelijkheid tot fraseologie wijd geopend en op de brede stroom van 't spraakwater worden veelal words . . . words . . . words . . . mee- gesleurd. "Weest niet de slaaf van woorden", heeft oude Thomas Carbyle uitgeroepen en wijlen T. S. Eliot beklaagde zich over "de onverdraaglijke worsteling met het woord en zijn betekenis". Vrienden, ge onderschat, terecht, de schoonheid der welsprekendheid niet, doch rekent gij ook met het GEVAAR van dezelve? Beseft gij wel, dat het woord het krachtigste verdovingsmiddel is, dat de mensheid kent en dat welsprekendheid wereldrampen heeft ontketend? Paul Verlaine, die nooit van Hitler, Fidel Castro en Marcus Bakker heeft vernomen, schreef (in "L' Art Poétique"): "PRENDS L'ELOQUENCE ET TORDS - LUI SON COU!" Breek haar de nek! En zo staat gij, leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal voor een niet .gering.e beslissing: tussen de gevaarloze onwelsprekendbeid ~an 't ge- duldig papi~r, dat uw geduld op de proef stelt, en de gevaarlijke welsprekendheid Uit het blote hoofd, die u verblindt, verdooft en met stomheid slaat, u meevoerend naar hoogten en diepten waar ge een willoos werktuig van de spreker zult zijn. Gij staat voor èen moeilijke keuze. Gij zijt gewaarschuwd door ~~~~

---

lijk vinden, dat daarmede ernstig rekening wordt gehouden. Interessant is een lijstje, dat de heer H. G. van Zwijndrecht te Den Haag mij deed toekomen over de gemiddelde leeftijd van de leden van de Eerste en Tweede Kamer, opgemaakt onmiddel- lijk na de verkiezingen van 1963 voor de verschillende partij en, waaruit blijkt, dat wij in dat opzicht nog niet zo'n slecht figuur slaan. het volgende: "Er zijn vijf kant en klare keukens geëxposeerd tot begin (?) februari. Voor iedere vrouw een lust om ta zien. Elk onderdeel is apart geprijsd en apart verkrijgbaar. Een uitzondering maakte de niet geprijsde serveerwag~ met onder het schuifbare formica boven- blad een diepe· bak van wit plastic voor allerlei doeleinden. Een zeer begerens- waardig en praktisch meubel. Verder Ia-.. ten wij aan U over achter menig deurtje de verrassing aan ingebouwde outillage te ontdekken, de geraffineerde afwerking en montering te bewonderen". Het spijt ons, dat door de vertraagde plaatsing, de tijd om er heen te gaan ver- kort is, maar tijd is er nog wel! En het is àltijd de moeite waard. J. H.S. DE VROUW IN EEN . BESTUURSCOLLEGE ·op woensdag 16 december trad voor de vrouwengroep Oegstgeest/War- mond als spreekster op 'mevr. mr. C. M. 's Jacob-des Bouvrie, de nieuwe vrouwe- lijke burgemeester van Leersum met als onderwerp: "De vrouw in een bestuurscollege". Daar deze middag was belegd als een regionale bijeenkomst, waren er belangstellenden uit Leiden, Leidsendam, Voorhout, Wassenaar, Leiderdorp en Alp- hen. Ter inleiding speelde mej; Birgitte Schaedtler enkele pianowerken van Bach en Mozart. Mevrouw 's Jacobs vertelde over haar eigen ervaringen in Wassenaar als VVD- raadslid en wethouder en gaf daarna een uitvoerige uiteenzetting over de taken van A.R.P. 58 C.H.U. 55 C.P.N. 50 P.S.P ...••• 43Vz K.V.P ... 50~

P.v.d.A ... 51*

V.V.D •... 47%,

A.R.P ... 58

C.H.U ••... 47

S.G.P. •• . . . . 621/1 C.P.N ... 48

P.S.P ... 47~

B.P ... 471/₃ G.P.V ••... 54

D. W. D.

Copie voor deze rubriek te zen- den aan: Mej. Joh. H. Springer, Alexanderstraat 16, Haarlem.

B. en W. in een kleinere gemeente, waa.r- bij zij sprak over het woningbeleid, spe- ciaal wat betreft woningwet- en premie- woningen, de gemeentebegroting, uitbrei- dingsplannen, ook wel het meewerken aan

een streekplan en het instellen van verschillende raadscommissies, alsmede de onderwijs- en sportaangelegenheden.

Uit hetgeen spreekster vertelde, bleek dat- hier ook voor de vrouw een belangrijke taak kan zijn weggelegd. In Leer- sum had zij bij een v:{iegtuigongeluk al direct voor het feit gestaan, dat een vrou- welijke burgemeester als hoofd van de politie en de brandweer op moest treden.

De belangstelling waarmee deze cause- rie gevolgd werd, bleek uit de vele vra-

gen die aan het einde gesteld werden. De voorzitster, mevr. P. H. Smits-Witvliet, sloot deze interessante middag met en-

kele woorden van dank.

L M. v. H.-S. T.h.

SPREEKBEURTEN

PERIODE 22 JANUARI TOT EN MET 22 FEBRUARI 1965

22 januari

-.

28 januari 29 januari

30 januari 1 februari'- 3 februari -

5 februari -

6 februari - 8 februari -

10 februari - 11 februari - 12 februari

15 februari - 18 februari -

Laren NH (Debatavond afd.+ JOVD)

Drachten

Leeuwarden (Vrouwen- - organisatie)

Molenaarsgraaf Vlissingen Rockanje

Utrecht (Intern. Stud.

Congres) Ruurlo

Epe (middenstands- forum)

Hoekse Waard Schiedam

Arnhem (Gelderse Landbouwdag)

Leeuwarden (Lib. Socië- - teit)

Emmen (JOVD) Hoogeveen Geldermalsen

Terschelling Steenwijk Meppel Emmen

Schouwen/Duiveland Diemep.

Den Helder Winterswijk

Zutphen (studiegroep)

Mr. W. J. Geertsema , Ir. L. G. Oldenbanning Mej. Mr. J. J. Th. ten Broecke

Hoekstra Mevr. H. v. Someren-Downer Sidney J. van den Bergh J. C. Corver - Mevr. ir. A.

Kuijper- Struyck Mr. W. J. Geertsema

Th. H. J oekes Mr. F. Portheïne M. Visser

Mevr. H. v. Someren-Downer Th. H. J oekes

Mr. W. J. Geertsema Mr. G. C. van Dijk Mevr. Mr. J. M. Stoffels-

v. Haaften Mevr. H. v. Someren-Downer Mevr. Mr. J. M. Stoffels-

v. Haaften H. J. L. Vonhoff

R. Zegering Hadders Ir. D. S. Tuijnman Th. H. Joekes

Ir. L. G. Oldenbanning Mr. W. J. Geertsema Mr. F. Portheine Mr. W. J. Geertsema

Mevr. H. v. Someren-Downer Mevr. Mr. J. M. Stoffels-van Haaften

19 februari - Wageningen Mr. W. J. Geertsema

Gorredijk Dr. K. van Dijk

Amsterdam (midden- Mr. F. Portheine

standsforum) M. Visser

Stellendam J. C. Corver

N.B. IN DEZE AGENDA ZIJN NIET OPGENOMEN DE SPREEKBEUR- TEN, WELKE BIDTEN HET VERBAND VAN ONZE PARTIJ DOOR DE SPREKERS(STERS) WORDEN GEHOUDEN.

(3)

VRIJHEID EN DEMOCRATIE ²¹JANUARI 1965-PAGINA 3

DEMOGRATIE

* * Het jongeren-parlement heeft

* vorige week vrijdag tijdens een zitting iri de vergaderzaal van de Tweede Kamer een motie aangenomen, waarin als oordeel wordt uitgesproken dat ook aan de CPN zendtijd voor radio en TV moet worden toegekend.

Een democratie, die zich sterk voelt, moet dit aandurven, zo vond de overgrote meerderheid.

Na het heengaan van prof. dr. Geert de Grooth

De VVD is reeds lang deze mening toegedaan en heeft dit ook bij herha- ling naar buiten verkondigd. De mees- te andere partijen hebben jaren ge- aarzeld, maar worden thans door hun jongerenorganisaties onder druk gezet.

Minister Bot heeft bij de behande- ling van zijn begroting to'egezegd het punt van zendtijd voor de CPN in overweging te nemen. Terwille van de democratie moet worden gehoopt, dat dit niet te lang zal duren en een posi- tief resultaat tot gevolg zal hebben.

VROEG

* * De ontvanger van accijnzen te

* Amsterdam heeft blijkbaar onder het motto "beter vroeg dan nooit"

bij de vervolgaangiften van de motor- rijtuigenbelasting reeds een "ver- hoogd" bedrag vermeld. Het bedrag namelijk dat zal gelden nadat de Eerste Kamer het desbetreffende wets- ontwerp zal hebben aanvaard. Een wis- sel op de toekomst dus. In een folder- tje werd één en ander uiteen gezet en werd tevens medegedeeld, dát de be- lastingplichtige natuurlijk vrij blijft het oude bedrag te betalen. Een woord- voerder van het belastingkantoor ver- klaarde, dat het alles een proef was om "extra geloop" te voorkomen.

Al zijn wij voor ambtelijke efficien- cy, déze doortastendheid ligt ons hele- maal niet. Hier toonde de ambtelijke molen voor één maal een teveel aan snelheid. En vooral een gemis aan eerbied voor de Eerste Kamer die, los van de dienst der accijnzen een door ons gewaardeerde taak heeft in ons staats- bestel.

WEG WEG

* * In Veenendaal is onlangs de

* Verlengde Sandbrinkstraat aan- gelegd. Hetgeen hier niet vermeld zou worden als dit stuk weg thans niet weer weg zou moeten. Ter plaatse is namelijk na overleg met de stedebouw- kundige het nieuwe raadhuis gepland.

Het college van B. en W. heeft toe- gegeven voor deze fout verantwoorde- lijk te zijn en zich . bereid verklaard alle gevolgen voór zijn rekening te nemen. Het valt evenwel te betreuren dat er in eerste instantie ~zoveel ge- heimzinnigheid is betracht. De raadsleden kregen een vertrouwelijke nota.

De pers - en dus het publiek - werd niet direct ingelicht.

Het is te begrijpen dat de raad van Veenendaal slechts schoorvoetend het voorstel heeft aangenomen om de straat weer af te breken.

Een scherpe geest en een beminnelijk mens.

Dat was de indruk, die wij behielden, · nadat wij in oktober 1956 met professor Geert de Grooth voor "Vrijheid en De- mocratie" een gesprek hadden mogen voeren in zijn werkkamer in een vriende- lijke villa aan de periferie van Leiden.

De aa,nleiding was zijn benoeming tot lid van de Eerste Kamer na de uitbrei- ding van het ledental dier Kamer, welke ook onze Eerste-Kamerfractie een wel- kome versterking bracht.

Lang heeft deze Kamer helaas niet van diens juridisch vernuft en van zijn spran- kelende geest kunnen genieten, want in februari 1958 verliet hij haar weer. De reden voor zijn aftreden was echter een volkomen acceptabele en zeer eervolle.

Op prof. De Grooth was de keus geval- len om deel uit te maken van het drie- manschap voor de voorzetting der VOor- bereiding van het nieuwe Burgerlijk Wet- boek, dat na prof. Meijers' overlijden was gevormd.

Dertig jaar lang (van 1918 tot 1948) had dr. De Grooth in Rotterdam, waar- aan hij zich sterk verbonden voelde, een bloeiende advocatenpraktijk uitgeoefend, welke hij na zijn hoogleraarsbenoeming in 1947, had opgegeven.

In de dagbladen heeft men reeds kunnen lezen, hoeveel publikaties over on- derwepen als het huwelijksgoederen- recht, afbetaling en huurkoop, het pacht- recht, de rekening-courant en de compen- satie en talrijke andere, van zijn hand zijn verschenen, nadat hij in 1918 in Lei-

den was gepromoveerd op een gedegen proefschrift over ,,De schuldbekentenis".

Ondertussen waren zijn belangstelling

VOOl' het práktische politieke leven en

zijn bereidheid om zich daarvoor ook persoonlijk in te zetten, reeds gebleken.

Toen hij, enkele jaren voor de tweede Wereldoorlog, naar Wassenaar was ver- huisd, werd hij daar, als vrijzinnig-democraat, lid van de gemeenteraad. Hij heeft daar ook nog in de na-oorlogse .,noodgemeenteraad" gezeten.

OP

SOCIALISTEN~

SLillT DE RIJEN!

,.Vrijheid en Democratie" vermoedt dat slechts we1mg lezers van ons weekblad behoord hebben tot die leden van de V ARA, die pas in de periode, waarin de anti-Remwet werd behandeld, aanleiding zagen voor deze omroepvereniging te bedanken.

Aangezien deze lezers van ons weekblad daardoor verstoken zijn ge- bleven van het proza, dat de V ARA toezond aan de leden, die in deze periode wel voor het lidmaatschap van genoemde omroepvereniging hebben bedankt; laat de redactie hieronder de tekst volgen van de brief, die het VARA-bestuur aan deze leden toezond. Om misverstand te voorkomen voegt de redactie hier nog aan toe, dat het vrijwel zeker de bedoeling van het VARA-bestuur was op deze wijze leden terug te winnen.

U bedankt als lid-abonnee van de V ARA in vevband met de kwestie rond de REM.

Wij zien dit als een onbillijkheid tegenover de V ARA en daarom willen we u gaarne even met enkele argumenten lastig vallèn.

A. Noch de V ARA noch een a,ndere omroepvereniging heeft de REM ver~

of daarvoor geageerd.

B. Golflengten worden verdeeld op internationale conferenties. Kanaal 11 (met beperkte reikwijdte) is toegewezen aan de Nederlandse luchtvaart. Bovendien aan Duitsland en België. Gebruik van dit kanaal is de omroepverenigingen verboden.

C. Een miljonair heeft het evenwel ge- pikt. Waar gaat het heen als ieder, die 011er geld beschikt maar zijn eigen gang

Vrijzinnig-democraat was dr. De Qrooth geworden onder invloed van de latere politicus dr. Bos, die leraar is geweest in Winschoten, de geboorteplaats van de heer De Grooth. Na de oorlog behoorde prof. De Grooth tot degenen, die zich, zoals hij ·ons zelf vertelde, met de heer Oud weinig content konden voelen over de door een meerderheid van de Vrijz.-Dem. Bond doorgedreven over- gang naar de nieuwe Partij van de Ar- beid.

Met overtuiging heeft hij zich, als sterk voorstander o.a. van het particulier ini-

IN MEMORIAM D. J. JENSEMA

Dokter D. J. Jensema, die 36 jaar huisarts in Hoogezand-Sappemeer is geweest, is Eerste Kerstdag plotseling overleden. Hij is 64 jaar geworden.

Dokter Jenserna had om gezondheids- redenen juist zijn praktijk overgedaan en Hoogezand-Sappemeer had zich er net op ingesteld het na al die jaren zonder zijn (bekwame) medische hulp te moeten doen. Aan het rustige leven dat hij zich voorgesteld had te gaan leiden, is dokter Jenserna eigenlijk niet toegekomen.

Op 2 september 1900 werd dokter Jen- sema in Dordrecht geboren als zoon van de latere Groninger RHBS-directeur dr. E.

Jensema. Hij studeerde in Groningen, waar hij senator is geweest van het Gro- ninger Studentencorps Vindicat atque Po- Ut. Enkele maanden nadat hij tot arts was bevorderd, vestigde hij zich. op 15 oktober 1928 in Hoogezand, waar hij ook gemeentearts werd. Hij vo}gde dr. P. W.

Koppins op, die districtsarts van het pro- vinciale Groen Kruis was geworden.

Sinds 1943 was dokter Jenserna bestuurslid van het Groen Kruis Hoogezand en bijna 22 jaar is hij hier voorzitter van geweest. Ook was hij enkele jaren bestuurslid van de plaatselijke afdeling van de VVD.

De crematie heeft in stilte plaats gevonden.

Vergadering Ra·dio- en

Televisie .. commissie

Onder voorzitterschap van de heer H.

J. L. Vonhoff kwam ten kantore van het Algemeen secretariaat der Partij op woensdag, 13 januari j.l. de radio- en televisie-commissie bijeen.

Na de verschillende radio-uitzendingen en de televisie-uitzending van 21 december 1964 te hebben besproken, werd het programma voor de komende radio-uitzendingen vastgesteld.

gaat? Een autobezitter, arm of rijk, moet zich aan de regels van het verkeer houden. Een staatsburger, miljonair of loon- trekker moet zich onderwerpen aan de

"verkeersregels" van het nationale en internationale "verkeer, dus ook meneer Verolme, de geldman achter en in de REM.

D. De bedoeling van de REM is duidelijk:

GELD, VEEL GELD VERDIENEN. De programma's zijn het middel, niet het doel. De REM was er niet voor u, maar voor Verolme en zijn aandeelhouders. u

als consument mag de reelarme betalen.

E. De V ARA wil grote vrijheid in de et- her; zij is voorstandster van een open bestel. Mevrouw Van Someren mag dan op de van haar bekende demagogische wijze voor de camera onlangs "voorlichten", dat zij de eerste is die het open bestel uit- vond (waaronder zij dan evenwel on- dernemerstelevisie verstaat) en dat anderen plotseling volgen, maar deze VVD- dame zit er wel meer naast.

F. De V ARA is al sinds jaren voorstandster van een open bestel, waarover in ons rapport uit 1946 reeds o.a. het volgende gesteld:

" ... in elk geval dient men zich niet ge- bonden te achten aan de vooroorlogse groepering. Wanneer dus in bepaalde stromingen veranderingen optreden, nieuwe stromingen opkomen of oude aan betekenis verrijzen, kan door een gewijzigde zendtijdverdeling de omroep weer in overeenstemming worden gebracht met deze ontwikkeling".

G. De V ARA is de omroep van het vrije

tiatief in het economisch en maatschap- pelijk leven, met een aantal oude geest- verwanten geschaard achter de kort daarna opgerichte VVD.

Op 7 januari jl. is hij, na thuiskoms~

. uit het ziekenhuis en ogenschijnlijk her- stellende van een ernstige ziekte, op 72- jarige leeftijd ten slotte nog onverwacht overleden.

De velen, ook in onze kring, die het voorrecht hebben gehad prof. De Grooth te leren kennen, zullen hem met eerbied en dankbaarheid blijven gedenken.

A.W. A.

füiTDëPARTin

RUILING VAN

SPREEKBEURTEN IN DE STATENCENTRALE HEERENVEEN

In tegenstelling tot hetgeen werd vermeld in het weekblad dd. 17 december j.l., zal dr. K. van Dijk op 19 februari a.s.

r niet spreken te Wolvega, doch te Gorre- dijk. De spreekbeurt welke mevr. H. v~

Someren-Downer op 19 maart te Gorre- dijk zou vervullen, komt te vervallen. Zij zal, eveneens op 19 maart, spreken te Wolvega.

GRAAFSCHAP

VERGADERT IN RUURLO

De regionale Contactcommissie voor de Graafschap van de VVD belegt, ten be- hoeve van de politieke meningsvorming onder de leden, een bijeenkomst op: Za- terdag 30 ja,nuari a.s. te 14.00 uur in Ho- tel Avenarlus in Ruurlo. Het lid van onze Tweede Kamerfractie, de heer Th. H.

Joekes, is bereid gevonden daar een inleiding te houden over het onderwerp:

;Lonen en Prijzen.

Daarna zal er gelegenheid zijn voor dis- cussie. Alle leden uit het gebied van de Graafschap worden opgewekt deze bijeen- , komst bij te wonen.

SOCiëTEITSAVOND FRANEKER

Het bestuur van de statencentrale Fra- neker wekt leden en belangstellenden op tot het bezoeken van de tweede socië- teitsavond van dit seizoen, die zal worden gehouden op woensdag 27 januari a.s. in Hotel ,,De Valk" te Franeker.

Ir. J. Baas zal gpreken over "Eén jaar werkzaamheid in het Europese parlement", een onderwerp, dat in verband met de ontwikkelingen in de landbouw t.a.v. de komende EEG-samenleving van groot belang is .

woord. De V ARA-programma's mogen tot de beste gerekend worden. De V ARA ij- vert als progressieve omroep voor Vrede, Vrijheid en Welvaart voor allen.

De winst op de Radio-TV-gids. wordt be- steed aan studiobouw en programmaver- zorging en verdwijnt dus niet in de zak- ken der ondernemers. ·

Dit alles overwegend moet het u niet moeilijk zijn de weg naar de V ARA terug te vinden en dus de beslissing te nemen lid-abonnee te blijiven van een omroep waar u zich het best thuis zult voelen. Ten slotte kunt u toch onze duidelijke objectieve Radio-TV -gids ook niet mis- sen. Mogen wij op een gunstig antwoord

<voor u en voor ons) rekenen?

Hoogachtend, (w.g.) J. MULDER, secretaris-penningmeester.

ALGEMEEN SECRETARIAAT

V.V.D.

Koninginnegracht 61.

's-Gravenhage Telefoon ( 0 70) 60 48 03

(3 lijnen) Giro 67880

(4)

i i

ij

I ' I" _~I,

,,Houdt de Vrijheid hoog!''

ZWOLLERKERSPEL

N.V. OBSERVATOR

ROTI'ERDAM V ASTELAND 30 TELEFOON 11 15 20

FABRIKANTE VAN:

NAUTISCHE INSTRUMENTEN MANOMETERS, THERMOMETERS, PYROMETERS, T AC HOM ETERS.

Agenten voor Zeekaarten en Nautisèhe boeken.

REPARATIES OP KORTSTE TERMIJN

L. E. H<,fl{es

&

Co,

^N.V~

Ververij

WIERDEN (0)

fabrieken e~ vestigingen in o.a.: belgië, cyprus, denemarken,duitsland, engeland, frnland, frankrijk, italië, japan, pakistan, spanje. zweden.

Vettewinkel ^étap p e systeem

Vrssg ons

11fle bijzonderheden.

overlief Veffewlnkel ~tsppesysfeem.

(Posfh.175, A'dam- Tef. 020-240362).

N.V. Vereenigde Touwfahriel{en

GEVESTIGD TE ROTTERDAM 's-GRAVENWEG 264, TEL. 1 1.40.60

•

Fabrikanten van:

•

SISAL- EN MANILLATOUWWERK ST AALKABELS

HERCULESTOUW PYTHONTOUW

En van de vloerbedekking onder de merken:

JABO

VERTO-HAARBOUCLE

tevens van:

COCOS VLOERBEDEKKING

!"t0,....t..Ev.QRANClEA!5

\IA"' H M 015: KON I~ GIN

€€n OUÖ€ n~m VOOR (j0€Ö€ WIJn

~

F. 0 N N E S & Z 0 0 N

WIJNHANDEl- ANNO 1876- GRONINGEN

CABINES op elk merk chassis, hetzij normaal besturing ot front- besturing, volledige sloop- of semi-slaopcabines.

LAADBAKKEN

GESLOTEN ALUMINIUM CARROSSERIEI:!N

zowel open • met boorden - als met huifconstructie.

Uitvoering geheel volgens de voorschriften voor T.I.R.

Dekkleden worden ir eigen bedrijf gemaakt.

alle uitvoeringen te leveren in zeewater-bestendig aluminium. Het opbouwsysteem volgens de modernste methodes, patent S.A.A.G. Zwitserland.

'·\::;_"

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIJJIIIIIIIIIII!illlliiii!IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII

netioncal en internationaal bekend! vroeg prijs en inlichtingen.

CARROSSERIEFABRIEK

FIRMA PAUL & VAN WEELDIE

's-Gravenweg 350 Nieuwerkerk a/d I.Jssel (Holland) Telefoon Directie, fabriek en boekhouding (01803) 841 (3 lijnen)

(5)

VRIJHEID.EN DEMOCRATIE 21 JANUARI 1965- PAGINA 5

De stand van ons partijwezen (lil)

PARTIJ VAN DE ARBEID Wil-À TRACHTEN HAAR SClfADEO IN TE 1-IALEN

E ^R zijn in de VVD, naar men ziCh zal herinneren, wel eens stemmen opgegdan om, in navolging van de PvdA, te komen tot protes- tants-christelijke en rooms-katholie- ke werkgemee1tschappen binnen de partij.

Zeer te1·echt o.i. heeft prof. Oud·

zich, tijdens zijn voorzitterschap van de VVD, daar altijd tegen verzet. De VVD heeft talrijke orthodox-protes- tanten en rooms-kath_olieken onder haar leden (en n~g veel meer onder haar kiezers). Dat zijn echter vol- waardige leden, die het program, zo- als ieder lid, in grote lijnen onder- schrijven en in overgrote meerder- heid geen behoefte hebben om toch weer een zekere gescheidenheid op levensbeschouwelijke grondslag te demonstreren.

Een van de eerste reorganisatie- maatregelen van de PvdA gaat nu in dezelfde richting. Hoewel numeriek de belangstelling voor de werkge- meenschappen nooit bijzonder groot is geweest (te zamen niet meer dan omstreeks 10% van het totale leden- tal), durft men in socialistische kring een officiële en volledige opheffing kennelük toch nog niet aan, maar het lijkt duidelijk, dat het toch wel die richting opgaat.

* ^~*

D E socialistische brochure "De Partij van morgen", waarin de Winhangers op de reorganisaties worden voorbereid, drukt het wel heel voorzichtig uit, maar voor hen, die in de dagel.ijkse praktijk van het politieke leven wat me.er thuis zijn, toch wel duidelijk genoeg.

De doorbraak" zo wordt daarin vastge;teld, behoo;t volledig tot het

"gezicht" van de Partij van de Ar- beid. Het gevaar bestaat niet mee1·, dat men de partij van de zijde der tegenstanders zou kunnen of willen

aanwr~jven, "dat hetzij de katholie- ken, hetzij de protestanten, in de pa1·tij wel geduld worden, maar geen volwaaTdig lid zijn. Er is niemand meer die daaraan twijfelt of er een punt van maakt".

En dan volgt het belangrijkste:

"Onder die omstandigheden is de vraag op haar plaats of het moment niet gekomen is om de organisatie- vonn en het werk van de gemeen- schappen in de partij te reorganise- r·en en aan te passen aan g.ewijzigde omstandigheden. De vraag kan ook worden gesteld of op dezelfde wijze als tot nu toe moet worden doorge- gaan met de uitgave van maandbla- den van de werkgemeenschappen".

Voontitlopend op het in de naaste toekomst te houden partijcongres, heeft men reeds enige reo1·ganisaties doo1·gevoerd. Een daarvan is de re- OTganisatie van het dagelijks be- stuur. Van de vijf bezoldigde secre- tarissen, die de partij telde, we1·den er tot nu toe drie aangewezen resp.

11Ît de protestants-christelijke werk- gemeenschap ( dè heer Scheps), de katholieke werkgemeenschap (de heer Willems) en de humanistische WeTkg.erneenschap (de heer Meester).

Deze indeling wo1·dt opgeheven en de heren Scheps en WiUems ve7·dwij- nen in deze functies van het toneel.

Wel zullen er drie ((onbezoldigde) uit de werkgemeenschappen afkom- stige vice-voorzitters in het partij- bestuur blijven.

NOTITIES VAN EEN INSIDER

E EN andere maatregel, die on- dertussen ook reeds is doo1·- gevoerd, betreft de oprichting van een geheel nieuw 14-daags orgaan,

"Opinie" geheten, dat het tot voor kort bestaande partij- of kaderblad

"Paraat" vervangt.

Dat "Paraat" was een voor een zo grote partij opvallend onooglijk blad van klein formaat. Het heeft nu het formaat van "Vrijheid en Democra-:

tie" g.ekregen, maar heeft, als veer- tiendaags orgaan, vier pagina's meer dan (in het algemeen) ons weekblad, namelijk 12 pagina's. Met de eind- redactie is belast de _journaliste me- vrouw Gerda Brautigam, die tevens lid is van de Tweede Kamer.

De N.R.Crt. schreef naar aanlei- ding van het eerste nummer: "Al is het partijblad ,Opinie" nieuw, qua inhoud biedt het niets verrassends".

Hetzelfde Rotterdamse blad merkte tevens op dat voor zover de redactie (van "Opinie") zich tegen anderen afzet, het altijd en alleen de VVD is, die het moet ontgel,den.

Die opmerking is .iuist, maar wij beschouwen dat graag als een goed teken: de redactie van het socialisti- sche partij-orgaan acht dat kennelijk nodig.

De humanistische en de katholieke werkgemeenschappen hebben zich de boven geciteerde opmerking uit de brochure ook reeds ter harte geno- men en hebben hun resp. maandbla- den inmiddels opgeheven. De protes- tantse werkgemeenschap aarzelt ken-

nel~jk echter nog_

* _**

T ER bevordering van het con- tact met de leden zijn "g.e- spreksgroepen" in voorbereiding, zo- mede een cursus voor een 40-tal in- structeurs voor gespreksgroepenlei- ders die ieder op hun beurt in de 15 · sted~lijke en gewestelijke federaties voorlichting zullen geven aan dege- nen, die een gespreksgroep willen leiden.

De brochure venneldt, dat velen

?Jan o01·deel zijn, dat tot nu toe het partijwerk schade heeft ondervonden van de televisie. Men moet met het beleggen van bijeenk01nsten, e.d.

eTnstig rekening. houden met talrijke uitzendinaen. Zij meent dat overwo- gen zou. kunnen WoTde?~ of "de tele- visie niet dienstbaar kan worden ge- maakt aan de politieke participatie"

Televisie kan de politieke infmmatie en belangstelling bevorde1·en, "maar daardoor wordt de behoefte tot mee- praten, eventueel tegenspreken, ook groter".

GesuggereeTd wordt orn de be- hoefte tot gesprek over televisie-in- formatie in de partij te versterken

door het instellen van· "televisie- clubs". Kleine clubs, die bepaalde categorieën televisie-uitzendingen gezamenlijk volgen en deze daarna besp1·eken. Als voorbeeld worden ge- noemd: uitzendingen van de politieke partijen, actualiteitenrubrieken, fo- rumdiscussies, documentaires, opinie- vormende programma's gelijk ,Zo is het .... ", Kamervergaderingen, enz.

Terloops vestigen wij er de aan- dacht op, dat in de.ze socialistische brochure de steeds u;eerkerende tele- visie-uitzending "Zo is het . ... " dus als een "opinievormend. programma"

wordt geëtaleerd. Het is nuttig dat te onthouden.

* "' ..

Geconstateerd wordt vervolgens, dat de afstand tussen de kie- zers en de g.ekozenen te groot is en dat het Ned.eTlandse kiesste/,sel met zijn evenredige vertegenwoordiging·

en het lijstensysteem de directe re- latie tussen kiezer en gekozene "ook beslist niet bevordert".

Om die relatie te verbeteren, zal het land worden mgecleeld in dis- tricten - op basis van de 73 wette- lijk vastgestelde staten kieskringen - alwaar de Kamerleden. de Statenle- den en de binnen het district woon- achtige raadsleden dan dichter tot de kiezers zullen worden gebracht.

De 68 Eerste-. of Tweede-Kamer- leden van de Partij van de Arbeid

kr~jgen ieder een of twee districten toegewezen. Het distriets-Kamerlid zal streven naar een persoonlijke re- latie met het partijkader, met de le- den en - in een wijder verschiet - 1net de kiezers.

Voorts wordt nog gedacht aan een organisatie "Oog en Oor" (een naam die herinneringen oproept aan een - 1nislukt - officieel instituut uit de tijd van ministeT-p1·esident Scher- merhorn) waarvoor circa 3000 ac- tieve part'ijleden nodig zullen zijn.

Die "oog en oor"-functie vereist dan "het op de .iuiste plaats en op de juiste tUd spreken, dus door middel van het persoonlijk g.esprek informa- tie geven aan mensen waartussen men woont en werkt". Anderzijds zullen die "oog en oor" -lieden ook aan de partijleiding en de Kamede- den snel reacties uit het land moeten overbrengen op bepaalde gebeurte-·

nissen, enz.

Een werkgroep "kiezersonderzoek en presentatie" is ingesteld en de heer J. van Os van den Abeelen, een vroeger parlementaire journalist, is de afdeling Voorlichting van de Par- tij van de Arbeid komen versterken

in een f1mctie op het. gebied van de interne en externe betrekkingen, waaronder begrepen de publiciteit in de ruimste zin.

Tenslotte zal heel de propaganda, ook via radio en televisie, worden gericht op de ledemátbreiding. Als doel zal worden nagestreefd, in de drie werkseizoenen, .die ons nog scheiden van de verkiezingen van 19 67 het thans bestaande ledental van 'd.e Pm·tij van de Arbeid van 144.000 op te voeren tot 175.000.

() P papier is dit alles te zamen een formidabele opzet. Als buitenstaander vragen wij ons alleen af, hoe dit alles te verwezenlijken zal zijn met het in ons vorige artikel uit hetzelfde geschrift geciteerde doel- einde: ,minder organisatie en minder administ1·atie" en met de waarschu- wing, dat men clls lid toet1·edende (jonge) mensen niet het gevoel moet geven, dat "men meteen w01·dt inge- kapseld en voor een aantal taken ge- steld".

Maar dat is tenslotte niet on z e zorg.

(Wordt vervolgd)

Rörink

&

ENSCHEDE

•

HET ADRES VOOR AL UW

- Kranen en

Staalconstructies

N.V.AANNEMERSBEDRIJFv/hj.STAM

KOP..T!ENAERSTRAAT 3 te ZW!JNDRECHT TELEFOON (01850) 2 86 63

'\VONINGBOU\V