Vraag nr. 266 van 28 juni 2000
van de heer CHRISTIAN VAN EYKEN Vlarea – Aanvaardingsplicht
Het Vlaams Reglement voor Afvalvoorkoming en -beheer (Vlarea) voorziet in een aanvaardings-plicht.
1. Wat is de stand van zaken van deze verplichting ? 2. In welke mate wordt dit uitgevoerd ?
Antwoord
In hoofdstuk 3 van het Vlaams Reglement inzake Afvalvoorkoming en -beheer worden de afvalstof-fen aangeduid waarvoor een aanvaardingsplicht g e l d t , namelijk papierafval, voertuigwrakken of af-gedankte voertuigen, a f v a l b a n d e n , bruin- en wit-goed (radio's, d i e p v r i e z e r s, … ) , accu's en batterijen. Artikel 3.1.1.3. en 3.1.1.1. vermelden de wijze waar-op men deze aanvaardingsplicht kan invullen : h e t-zij op individuele basis door het indienen van een a f v a l b e h e e r p l a n , hetzij op collectieve basis door het afsluiten van een milieubeleidsovereenkomst ( M B O ) , of door het indienen door een erkende af-valbeheerorganisatie van een gemeenschappelijk a f v a l b e h e e r p l a n . Afvalbeheerplannen worden ter goedkeuring aan de Openbare A f v a l s t o f f e n m a a t-schappij voor het Vlaams Gewest (OVAM) voor-gelegd.
Om efficiëntieredenen, zowel inzake uitvoering voor degenen die aan de aanvaardingsplicht zijn o n d e r w o r p e n , als inzake controle voor de over-h e i d , geniet de milieubeleidsovereenkomst de v o o r k e u r. Tot op heden is er slechts één individueel afvalbeheerplan bij de OVAM ingediend. De aan-vaardingsplichten worden in de regel ingevuld door uitvoering te geven aan milieubeleidsover-eenkomsten.
Als randbemerking hierbij het volgende. U i t g a a n-de van het principe "n-de vervuiler betaalt", ligt het voor de hand om de aanvaardingsplicht uit te brei-den tot heel wat andere stromen. De ervaring met betrekking tot het moeizaam afsluiten van milieu-beleidsovereenkomsten noopt ons ertoe het instru-ment in vraag te stellen. Daartoe is een studie uit-b e s t e e d , waaruit-bij wordt nagegaan wat de criteria of kenmerken zijn van een bepaalde productgroep, sector of afvalstroom die kunnen bepalen of een milieubeleidsovereenkomst succesvol kan worden afgesloten en uitgevoerd.
De stand van zaken van de milieubeleidsovereen-komsten en de mate van uitvoering volgen hierna voor de verschillende afvalstromen.
1. Papierafval
Voor deze afvalstroom zijn twee milieubeleids-overeenkomsten afgesloten.
De milieubeleidsovereenkomst papier met d e u i t g e v e r s richt zich enerzijds op preventie. A n-derzijds dienen op gebied van recuperatie van papierafval de volgende sectoriële recy c l i n g v o e-t e n , uie-tgedruke-t in gewiche-tspercene-tage, e-te wor-den behaald :
– 1998 : 60 % – 1999 – 2000 : 80 % – vanaf 2001 : 85%
De uitgeversorganisaties die de milieubeleids-overeenkomst hebben ondertekend, stellen aan het Vlaams Gewest jaarlijks informatieve adver-tentieruimte ter beschikking voor een waarde van ongeveer 130 miljoen frank exclusief BTW. Op vraag van de lokale besturen is dit jaar ef-fectief de mogelijkheid geboden om een lokale invulling te geven aan de advertentieruimte. E n-kele intercommunales hebben daarvan gebruik-g e m a a k t . De vraagebruik-g naar inspraak over de keuze van het onderwerp van de advertentiecampag-n e, alsook advertentiecampag-naar eeadvertentiecampag-n gerichte iadvertentiecampag-nvulliadvertentiecampag-ng volgeadvertentiecampag-ns de doelgroep van het betrokken magazine blijft. Omtrent de preventie van afval werden onder andere bepalingen genomen over een stand still van het gebruik van kunststoffen voor de ver-pakking van de publicaties, het gebruik van mi-lieuvriendelijke inkten, lijmen en papier, h e t promoten van een éénvormige stickeractie en het bepalen van reductiecijfers van de effectief bedeelde oplages van de gratis regionale pers. Met betrekking tot de verwerking en bevorde-ring van de afzet werden eveneens bepalingen opgenomen.
De milieubeleidsovereenkomst is afgesloten tussen de verschillende partijen op 17 april 1998.
Tegen het najaar is een evaluatierapportage ge-pland over deze milieubeleidsovereenkomst. De m i l i e u b e l e i d s overeenkomst papier met de re -c l a m e s e -c t o r heeft dezelfde milieudoelstellingen. De middelen die hiertoe worden ingezet, z i j n a n d e r s. De leden van de ondertekenende orga-nisaties verbinden zich ertoe om jaarlijks een vaste som van 0,15 frank per kilogram papier dat in verbruik werd gebracht in het V l a a m s e g e w e s t , bij te dragen aan een fonds. H i e r t o e werd de VZW Interventiefonds Oud Papier op-g e r i c h t . De middelen worden aanop-gewend om de gemeentelijke selectieve inzameling te onder-steunen.
De bijdrage van 0,15 frank per kilogram houdt geen rekening met de reële kosten van de selec-tieve inzameling, dit in tegenstelling met de cor-responderende overeenkomst in het Brusselse gewest.
De eerste uitbetalingen aan de gemeenten van-uit het Interventiefonds worden in het najaar verwacht.
De milieubeleidsovereenkomst werd afgesloten op 17 april 1998.
2. Voertuigwrakken
De Vlaamse milieubeleidsovereenkomst afge-dankte voertuigen en gelijkaardige overeen-komsten in de andere gewesten zijn onderte-kend op 30 maart 1999.
In deze overeenkomst wordt aangegeven op welke wijze men aan de aanvaardingsplicht gaat v o l d o e n . De verwerking van afgedankte voer-tuigen moet leiden tot 85 % nuttige toepassing, waarvan 80 % hergebruik en recyclage in 2005 en respectievelijk 95 % en 85 % in 2015. H e t huidige netwerk van inzameling en verwer-kingsinrichtingen wordt gerespecteerd, met uit-zondering van de definitieve vernietiging van het voertuig, die dient te gebeuren in een er-kend centrum. De effectieve vernietiging van het voertuig wordt gekoppeld aan het uitschrij-ven van het voertuig bij de Dienst voor Inschrij-ving van de Voertuigen (DIV). De erkennings-regeling voor dergelijke centra is goedgekeurd door de Vlaamse regering op 28 april 2000.
Het beheersorganisme Federauto is opgericht op 15 juni 1999 door alle betrokken federaties, met de taak invulling te geven aan de MBO. Met het oog op de monitoring van de doelstel-lingen wordt een EDP-systeem opgezet ( E D P : Electronic Data Processing – red.). Fe b e l a u t o publiceerde reeds een eerste activiteitenverslag. 3. Afvalbanden
De milieubeleidsovereenkomst afvalbanden werd finaal ondertekend op 14 januari 2000. Z i j geeft enkel invulling aan de aanvaardingsplicht – het Vlarea gaat verder – wat de afvalbanden afkomstig van personenwagens betreft. De be-heersorganisatie VZW Recytyre is reeds actief sinds begin 1998.
R e cytyre heeft een eigen erkenningsregeling uitgewerkt voor de verschillende operatoren die betrokken zijn bij de inzameling en verwerking van afvalbanden. Alhoewel een groot deel van de operatoren zich heeft laten erkennen, w i l R e cytyre een wettelijke erkenningsregeling, zodat alle operatoren verplicht zouden werken volgens dezelfde regels.
R e cytyre heeft vooralsnog gekozen om geen centraal fonds te creëren. Het is aan de banden-verkoper om te beslissen of hij een milieubijdra-ge aanrekent voor de latere verwerking van de b a n d , en of hij kiest voor een Recy t y r e - e r k e n d e operator.
4. Bruin- en witgoed
De inzameling zal gebeuren, zowel via de sector op basis van een één-voor- é é n - r e g e l i n g, als via de gemeenten. De gemeenten plannen een inza-meling via de containerparken, voorzover dit geen overbelasting van het park met zich mee-b r e n g t . De nog door de sector op te richten mee- be-heersorganisaties stellen containers ter beschik-king op de containerparken en zorgen voor aan-gepaste verwerking, met het oog op het berei-ken van de recy c l a g e d o e l s t e l l i n g e n . De ont-werp-MBO voorziet in de oprichting van regio-nale overslagstations (RO S ) , waar de in de ge-meente en in de sector ingezamelde toestellen worden gescheiden op hergebruik en verwer-k i n g. De verwer-kringloopcentra verwer-krijgen de mogelijverwer-k- mogelijk-heid hun nut naar hergebruik te bewijzen. Verwacht wordt dat het systeem zal starten op 1 januari 2001.
5. Accu's
Momenteel wordt er samen met Federauto on-derhandeld over een milieubeleidsovereen-komst rond loodstartaccu's. Hoge inzamel- en verwerkingspercentages worden nu reeds ge-haald wegens de positieve economische waarde van accu's.
Aangezien de bepalingen van de ontwerpmi-lieubeleidsovereenkomst in deze situatie weinig bijkomende uitwerking vragen (tenzij gegevens-verzameling en rapportage), wordt over deze overeenkomst snel een akkoord verwacht, waarna de openbare procedure kan worden in-gezet.
6. Batterijen
Op 17 juni 1997 werd door de drie gewesten en B e b a t , Fonds Ophaling Batterijen V Z W, e e n protocolovereenkomst afgesloten betreffende de selectieve inzameling en verwerking van ge-bruikte batterijen. Bebat werd door de voor-naamste producenten en invoerders van batte-rijen opgericht, en dit met het oog op het ver-krijgen van een vrijstelling van milieutaksen van 20 frank per batterij. De wet op de milieutaksen voorziet in een vrijstelling wanneer door de in-dustrie een inzamelsysteem voor batterijen is opgezet en door dit systeem bepaalde inzamel-percentages worden behaald. De protocolover-eenkomst regelt de inzameling en verwerking van gebruikte batterijen in dit kader. De over-eenkomst bepaalt de inzamelpercentages die jaarlijks dienen te worden behaald. In 2000 is dat 75 %. Bebat tracht dit te bereiken door het
voeren van informatie- en sensibiliseringscam-pagnes via diverse kanalen. Het effectief inza-melpercentage voor 1999 ligt om en bij de 63 %, wat in vergelijking met de ons omringde landen vrij hoog is.
De gebruikte batterijen kunnen door de parti-culieren worden teruggebracht naar de detail-h a n d e l , waar Bebat inzamelrecipiënten detail-heeft g e p l a a t s t . Er is ook een inzameling gepland via de scholen, b e d r i j v e n , o v e r h e i d s i n s t e l l i n g e n , … Aangezien batterijen tevens door de gemeen-ten/intercommunales worden ingezameld, r e g e l t de overeenkomst eveneens de samenwerking tussen de gemeenten/intercommunales en B e b a t . Alle ingezamelde gebruikte batterijen dienen te worden verwerkt conform de wetge-ving terzake en mits toepassing van de beste be-schikbare technieken die op economisch vlak realiseerbaar zijn.
