Heerlens dialect

(1)

Heerlens dialect

Dit woordenboek Heerlens bevat 63 gezegden, 1641 woorden en 4 opmerkingen.

63 gezegden

∙ 1 / 2 L putwater - ee heufke water

∙ aan de andere kant - à geen zie-j

∙ aan de kant - à gen zie-j

∙ aan dropwater lurken - sjümke trekke

∙ altijd wat - ummer get

∙ bekeuring krijgen - ee gemoald kriehge

∙ billenkoek - da hat de vot kirmes

∙ de klok horen luiden, maar niet weten waar de klepel hangt - de milk huëre kloetsje, mèh nit weete woe 't deame hink

∙ draai om de oren krijgen - ing gedekseld kriehge

∙ een borrel drinken - inge pitsje

∙ een stervend iemand - dea ruukt noa de sjup

∙ erg veel (alcohol) drinken - zoehpe wie ee moehzeloak

∙ erg veel eten - vreate wie inge sjuure-dressjer

∙ erg vervelend zijn - ' t sjoat oeht-hange

∙ geen beter vriendje dan het eigen mondje - gee beater vrundje es ' t eege mundje

∙ glas bier - ing tuut beer

∙ haantje de voorste - vuur-wietsige

∙ hard vriezen - 'r vruus dat 't krak

∙ heel erg trots zijn - Zoe gruëtsj wie unne neegur mit zieëve piemeluh

∙ het teveel worden - de kwint sjpringe

∙ hij is zo mager dat je zijn ribben kunt tellen - hea hat op de ledder gesjloape

∙ hoe gaat het? - wie geet ' t?

∙ hoe heet hij / zij? - wie sjrief deë / die zich?

∙ iemand die veel drinkt - dea zuupt wie ee moehzeloak

∙ iets laten bederven - get sjangig make

∙ ik ben verbijsterd - doava valle mich de sjoon oeht

∙ ik kom niet meer voor je op, betaal niet meer - huuve truuk, ich sjtoek nit mië

∙ ik moet plassen - juu pead, de kar hat zeek

∙ ik weet het nog niet. - ut zit nog in de pen.

∙ in de handen klappen - i gen heng klatsje

∙ in elkaar slaan - vamerakel houwe

∙ je bent te laat - 't book is um-gedrage

∙ je kunt me de pot op - leck mich am aasj

∙ klontje boter - knoa botter (grote hoeveelheid is altijd gebruikelijk)

∙ koest houden, verstopt zijn - koesj, zich gedoeks houwe

∙ lelijk zijn - inge kop wie inge riehthamer, ee gezich wie ing tuut en ing vot wie ing merrie

∙ lui zijn, de dag verlummelen - op de voel kloëte ligke, voehloehre

∙ met rust laten - loate geweade

∙ na laten van een scheet - wentste mit die moel mòs goa eate, kriegste mië sjleag es get angesj

∙ niet genoeg kunnen krijgen van - de tuut nit vòl kinne kriege

∙ niet goed snik zijn - inge hui voet hà

∙ niet kunnen weten hoe laat het is - vieëdel op vot, d'r wiehzer is kapot

∙ niet willen werken - de kloëte sjoere

∙ niets doen - de kloëte sjoehre

(2)

∙ nietszeggend reageren - mit d'r baat waggele

∙ nieuwjaarswens - zieëlig nuij-joar, d'r kop vol hoar, d'r monk vol teng en ing waffel iggen heng

∙ onnozele hals - kumpke boedding

∙ op andermans zak teren - op d' r sjmarots leave

∙ op bezoek komen (informeel) - um-koome

∙ op z'n donder krijgen - ze op de kloeëte kriehge

∙ opmerking na scheet laten - gezonkeed, went 't geneesd woar

∙ overleden zijn - de piette wei op

∙ overleden zijn - is de piette-wei op

∙ sparen heeft niet altijd zin - wea zich get verwaart vuur d' r monk, kiet de kats of d' r honk

∙ tot dan hè - bis da wah

∙ veel noten op de zang hebben - veul behei hà

∙ vertrouwen op mondeling afgesprokene - op zigkes wüëd

∙ voor spek en bonen - vuur kuukevleesj

∙ wat bitter smaakt is gezond - bitter vuur d'r monk is vuur 't hats gezonk

∙ weinig spierkracht - lueëter iggen erm

∙ Wie een gek huwt omwille van diens vermogen, verliest het vermogen, maar houdt de gek - Wea inge gek trouwt um d'r drek, dea verluust d'r drek en hilt d'r gek

∙ wie laat komt, die eet slecht of zit slecht - wea laat kunt, dea it sjelg of zit sjleg

∙ zonder ondergoed, bloot - Franse brook

1641 woorden

∙ (al) weer - wer, werrem

∙ (broek-) zak - tèsj

∙ 's avonds - soaves

∙ 's middags - smiddes

∙ 's nachts - snachs

∙ 1 - ee, ing, inge

∙ 2 - twieë

∙ 3 - drei

∙ 4 - veer

∙ 5 - vief

∙ 6 - zes

∙ 7 - zieëve

∙ 8 - ach

∙ 9 - nuëge

∙ 10 - tieën

∙ 11 - ellef

∙ 12 - twelf

∙ 13 - dartieën

∙ 14 - vieëtieën

∙ 15 - vieftieën

∙ 16 - zestieën

∙ 17 - zieëvetieën

∙ 18 - achtieën

∙ 19 - nuëgetieën

∙ 30 - dartig

∙ 40 - fieëtig

∙ 50 - fieftig

∙ 60 - sestig

∙ 70 - sieëvetig

(3)

∙ 80 - tachetig

∙ 90 - nuëgetig

∙ 100 - hónged

∙ 1000 - doehzend

∙ a.u.b. - estebleef, dè da wah

∙ aalbessen - miemele

∙ aanbieding - reklaam

∙ aanbranden - à-brenne

∙ aanbreken - à-vange

∙ aangebrand - à-gebrand

∙ aanhalig persoon of dier - foeënes

∙ aanmaakhout - funkelhoht

∙ aanmodderen - aa-hoddele

∙ aansnoeren - aanee reege

∙ aanspan, paard en wagen - gesjpán

∙ aansteker - à-sjteaker

∙ aar - oar

∙ aardappel - irpel, eëpel

∙ aardappelen in schil gekookt - sjwèlmentjes

∙ aardappelschilmesje - sjèlmetske

∙ aardappelsla - eapelpratsj

∙ aardbei - urbel

∙ aarde - ead, drek

∙ aarde, wereld - welt

∙ aardworm - piering

∙ aas - oas

∙ abrikoos - appelkouw

∙ abrikozenmoes - appelkouwemoos

∙ accordeon - kwetsjbül, moeëneca

∙ achter - hinger

∙ achterom - hingenum

∙ achterste - boam, sjroam, vot, vottes, votloak

∙ achterste broekzak - votte-tèsj

∙ achterste voren - hingesjte vuure

∙ acne, mee-eter - mitvreater

∙ adem - oam

∙ ademen - oame

∙ adequaat - gesjìk

∙ ader - oar

∙ aderen - oare

∙ advocaat - adfekoat

∙ afbetalen - aaf-sjtottere

∙ afdak - sjop

∙ afkomst - komaaf

∙ afschuiven - aafsjuuve

∙ afstandsbediening - knoeppedoës

∙ aftrekken - (inge) roeppe, riehte, wiekse

∙ aftroggelen - aafloekse

∙ afvalstukken van hout of steen - kadzjele

∙ afwasdoek - sjpeuldook

∙ afwassen - sjpeule

∙ Aken - Oake

∙ akker - veld

(4)

∙ allemaal - allenuij

∙ als - es, went

∙ altaar - elter

∙ ambulance - krankewaan

∙ amper - koom

∙ andijvie - andiehf

∙ angst - floep

∙ antwoord - besjeed

∙ apotheek - appetiëhk

∙ appelmoes - kompot

∙ appels - eppel

∙ appelstroop - zeem

∙ arbeiders - werklui-j

∙ armenwijk - kollenie

∙ armoe - ermood

∙ armoedig - ermeudig

∙ arriveren - aa-komme

∙ as - esj

∙ asbak - esjbak d' r ~

∙ asemmer - klutedrekbak

∙ asfalt - tar

∙ asfalteren - tarre

∙ aswoensdag - esjelegoonstig

∙ au! - auwieë!

∙ auto - waan, kar

∙ avondmis - oavendmès

∙ azen - oaze

∙ azijn - essig

∙ baard - baad

∙ babydoll, nachtjurk - nachvoem

∙ badkuip - büt de ~

∙ bagatel, futiliteit - get va nuuks

∙ bakhuisje - bakkes (betekent ook gezicht)

∙ bakje - beksjke

∙ bakker - bekker

∙ baksteen - brik

∙ baliekluiver, leegloper - leage lap

∙ banaan - benaan

∙ banden - beng

∙ bangerik - floepsjiehter, sjiehthoehs

∙ barst (in glas) - sjprunk

∙ barstensvol - pratsjvòl

∙ bastaard (hond e.d.) - dreksbaksras

∙ bed - boetsj, d' r puus

∙ bedelaar - beadelear

∙ bederven - sjangig maake

∙ bederven laten, mollen - versjangeleare

∙ bedorven - verzaud, voehl

∙ bedwateren - igge bed zeeke

∙ beek - baak

∙ been, benen - bee, bing

∙ beest - biës, deer

∙ beestachtig - biëstig

(5)

∙ beetje - bietje

∙ beetje / iets - get

∙ beffen - minette

∙ begaan - geweëde

∙ begerig - gietsig

∙ begrafenis - begrèffenis

∙ begrijpen, vastgrijpen - sjnappe

∙ behang - tepieëd

∙ behangen - tappesere

∙ behoorlijk, fatsoenlijk - urrentlich

∙ beitel - betel

∙ beker - beaker

∙ bekeuren - moale

∙ belasteren - bekalle

∙ beleefd - gemaneerd, beleafd, vúúrkommend

∙ België, Belg - Belsj

∙ bengelen - bungele

∙ Benzenrade - Benzeroa

∙ benzine - sjpriet, benziehn

∙ berghok - sjpinke, sjpintje

∙ berispen - op de kloeëte gaeve

∙ beschamend - sjameswead

∙ beschermengel - ingelbewaarder

∙ beschuit - besjuut

∙ besmeuren - begajen

∙ besognes - allegaasje

∙ bestelauto - besjtelwaan

∙ betalen - betale, dokke, bleche, blauwe

∙ beter - beater

∙ betrappen - trappeere

∙ betrapt - getrappeerd

∙ betweterig persoon - ensjelear

∙ beurt - buëd

∙ bevelen - commandere

∙ bewaren - verware

∙ bezeiken - bezeeke

∙ bezeikt - bezikt

∙ bezem - bessem

∙ bezemen - keëre, besseme

∙ bezoek - bezeuk

∙ bezweet - bezjwit

∙ bibberen, rillen - razele

∙ bidprentje - sjiltje

∙ bier - beer

∙ biet - kroeët

∙ biggetje - bak, kuusjke

∙ bijkeuken - sjtal, sjpinke

∙ bijna - bauw, bekans

∙ bijten - biehte

∙ bil - bats

∙ billen - batse

∙ bips - baum

∙ bips - boum

(6)

∙ bisschop - bussjup

∙ bitter - gats

∙ blaar - bloar

∙ blaas - bloas

∙ blaffen - blètsje

∙ blazen - bloaze

∙ blinde darm - blinkderm

∙ bloed - blood

∙ bloedblaar - pitsjbloar

∙ bloedworst - bloodpoettes

∙ bloem (meel) - meal

∙ bloem (plant) - blom

∙ bloementuin - blòmmegaad

∙ bloesem - blui-j

∙ bloot - naksj

∙ blootvoets - berves

∙ bobbel, klodder - knoa

∙ bochel - poekel

∙ boedel - kroam

∙ boef, deugniet - batteraaf

∙ boekje - beuksjke

∙ boeren (werkw) - rupsje

∙ boetseren - kleië

∙ boezem - noeke

∙ bomen - beum

∙ bonen - boeëne

∙ bontjas - pels

∙ bontkraag (los) - vos

∙ boomgaard - freutwei

∙ boordevol - beuadig

∙ bord - telder

∙ bordeel - hooreknal, poef

∙ borrel - drupke

∙ borst - noek

∙ borstel - busjtel

∙ borstelig haar - sjtroehvel

∙ borsten - noekele, memme, brust

∙ bos - busj

∙ bos (haren of bloemen) - wusj

∙ bos (stro) - bussel

∙ bosbessen - woelbere

∙ bot, botten - knoak, kneuëk

∙ boter karnen - botter sjtoeëte

∙ boterham - botteram, taat

∙ botersaus - bottersòhs

∙ bouwen - boewe

∙ braadworst - broadwoësj

∙ braden - broane

∙ bramen - broamele

∙ branden - brenne, fikke

∙ brandnetel - brènnieëtel

∙ breien - sjtrikke

∙ brem - ginster

(7)

∙ bretels - hellepe

∙ brief - breef

∙ bril, scheel, slechtziend - sjeal

∙ brillenétui - brillesjei

∙ broeden - bruië

∙ broek - bóks, brook

∙ broekriem - bokse-reem

∙ broer - broor

∙ broodje (zacht) - piesteleeke

∙ broodmager persoon of dier - mager krak

∙ brug - bruk

∙ bruidje - bruudje

∙ bruiloft - broehlef

∙ bruin - broen

∙ Brunssum - Broenssem

∙ brutaal - vrech

∙ bui - sjoel

∙ buidel, zak - buul

∙ buigen - beuge

∙ buik - pansj, boehk, gilles

∙ buitelen - kotele

∙ buiten - boehte

∙ buiten - boete

∙ buiten-WC - huuske, kakkes, sjiehtes

∙ bult - knoa

∙ bundel (stro) - bussel

∙ buren - noabere

∙ buskruid - polver

∙ buxus - poomesjtroehk

∙ buxustakje (voor palmzondag) - poomteksjke

∙ café - wieëtsjaf

∙ caramel - carmel

∙ cariës, tandbederf - tandwoof

∙ carnaval - vasteloavend

∙ cervelaatworst - blokwoeësj

∙ chocolade - sjokkelaat

∙ circuit - renbaan

∙ circus - sirkes

∙ claxon - trööt

∙ clown - kloon

∙ Colmont - Coalemet

∙ compagnon, kameraad - koempel

∙ condoom - pariehzer, kaputje

∙ copuleren - poppe, wiekse

∙ crapuul - brang

∙ creperen, kapot gaan - verrèkke

∙ croutons - soldeuatjes

∙ dadelijk - dalik, geliek, d' rek

∙ dagelijks - gidderen daags

∙ dagen - daag

∙ dakgoot - kanjel

∙ dan - dà

∙ darmen - derm

(8)

∙ deinen - sjunkele

∙ delicatesse - delicatés, get lekkesj

∙ dementeren - verkienzje

∙ den, spar, conifeer - den

∙ denk - dink

∙ depri - mismeudig

∙ destijds - destieds

∙ deugniet - sjin-oas, verrekkeling, zeek-nelles, zau-oas

∙ deuk - blutsj

∙ deur - duer

∙ deurbel - sjèl

∙ deurkozijn - duursjtiel

∙ dezelfde - de eegeste

∙ diarree - prietel (zelfst.nmw), prietelen (werkwoord)

∙ dicht - toe

∙ dienblad - tablet

∙ dienst - sjieg

∙ dienstmeisje - maad

∙ dik - diek, vet, fòsj

∙ dik meisje - proetsj

∙ dik opsmeren - kleane

∙ dik touw - zeel

∙ dikzak - diekke

∙ dinsdag - diënstig

∙ doen - doeë, aavange

∙ doen - hèlle

∙ domoor - vottes, vot mit oehre

∙ Don Juan - Pop-Joep

∙ donderdag - donnesjtig

∙ donker - duuster

∙ donshaar - vluughoare

∙ donut - nonnevot

∙ dood - doeëd, kepot

∙ doopsel - deup

∙ doordeweeks (kleding) - wèrdes

∙ doordraaien, gek worden - bröl weade

∙ doorelkaar, verward - durchee

∙ doorgedraaid (emotie) - foekse-wild, bröl

∙ doorsijpelen - dürchsirpele

∙ doos, dozen, doosje - doeës, doeëze, duëske

∙ dorp - durp

∙ dorsen - dressje

∙ dorsmachine - dresjmesjieng

∙ dorst - doësj

∙ douanier - commies

∙ draad (metaal) - droad

∙ draad (naaien) - vaam

∙ draagzak - pungel

∙ draaien - dreie

∙ draaihek (in wei) - sjtiëgel

∙ draaimolen - karresèl

∙ draderig - fiezelig

∙ drank - gezuf

(9)

∙ drankbuffet, toog (in café) - tiëk

∙ drempel - durpel

∙ driehoek - drei-ek

∙ drinken - nienne

∙ drogen - druëge

∙ dromen - dreume

∙ dronken - vòhl

∙ droogte - druëgde

∙ dropstaaf - lakrits

∙ druiven - droehve

∙ druppel - druup, drüppel

∙ duif - doehf

∙ duim - doem

∙ duimzuiger - doemloetsjer

∙ duivenmelker - doehvepiet

∙ duiventil - d'r sjlaag

∙ duizelig - duzelig

∙ duizend - doezend

∙ dulden - gód vinge

∙ dutje - ùnger

∙ dutten - ungere

∙ duur, prijzig - priehzig

∙ duwen - dui-je

∙ dwars - weasj

∙ dweilen - sjroebe

∙ eau de cologne, parfum - ruukes

∙ echt - rigtig, éch, wirkelik

∙ echter - evvel

∙ eczeem - oehtsjlaag

∙ eeltbulten - kweate

∙ een stuk in de kraag hebben - ee sjtuk in de kloëte hà

∙ een zeur met eten - stièf vrèeter

∙ een-en-twintigen - pandoere

∙ eend - end

∙ eens - ins

∙ eerlijk - ieërlik

∙ eerzuchtig - sjtreberig

∙ eetlust - appetiet

∙ eewig - ieëwig

∙ eg - eag

∙ egel - sjtieëkelverreke

∙ eieren - eier

∙ eigenaar - eegenaer

∙ eigenlijk - eegelik

∙ eik - eek

∙ ejaculeren - sjprietse

∙ elastiek - goem

∙ elastiekje - gümke, illesjtieksjke

∙ elders - urge àngesj

∙ elixer - aaftriksel

∙ elkaar begrijpen - zich versjtoa

∙ elkaar slaan - zich klöppe

∙ ellende - iëlend

(10)

∙ emmer - tòp

∙ Engelsen - Ingelèndere

∙ enig, enkel - inkel

∙ entree - ì-gank

∙ erectie - sjtiehve, hèlle

∙ erg grote handen - koalesjuppe

∙ ergens - urge (s)

∙ erger - lestiger, sjlèchter

∙ ernaast - d'r neave

∙ es (boom) - èsj

∙ etalage - etalaasj

∙ eventjes - effe

∙ everzwijn - wil-vèrreke

∙ ezel - eazel, pead va christus

∙ fatsoenlijk - ansjtendig, fatsoendelik, fatsünlich

∙ fauteuil - zessel

∙ feest - fiës, fès

∙ fier, statig - sjtaats

∙ fijn, fijntjes - fieh

∙ fijnhakken (bv van kruiden) - sjnippere

∙ flapdrol - flabbejaan

∙ fles - flesj

∙ flinke mep geven op - vemze

∙ fluimen - kaatsje

∙ fluisteren - wiespere, fluustere

∙ fluiten - fleute

∙ fluitketel - fleutpiet

∙ fluweel - floehr

∙ foeteren - knottere

∙ fopspeen - loetsj

∙ fornuis - forneus

∙ fors, flink - fòsj

∙ fotograferen - klietsje

∙ franje - franjel

∙ frauderen - foesje

∙ friemelen, frunniken - foemele

∙ fris - frisj

∙ friture - friete-boehd

∙ fruit - freut

∙ fruitweide - freut-wei

∙ frunniken - friemele

∙ ga weg - gank voet

∙ gaan - goa

∙ gaatjes - löksjkes

∙ gang (zelfst.nmw) - gank

∙ gangbaar - gängig

∙ gans (dier) - gohs (enkelv) geuhs (meerv

∙ garage - garaasj

∙ gas - gaas

∙ gat - loak

∙ gaten - leuaker

∙ gazon - graas

∙ gebedstafeltje - crédenske

(11)

∙ geblakerd - sjwatsverbrant

∙ gebroeders - gebreur

∙ gedaan - gedoa

∙ gedeisd - gedoeks

∙ gedroogd fruit - euafkes

∙ geelzucht - geal verf

∙ geeuwen - gape

∙ geeuwen - gapen

∙ gehaktballetjes - bollekes

∙ gehaktbrood - frikandel

∙ gehoorzamen - loestere

∙ geit - geet

∙ gek mens - flab, flabbejanus

∙ gekkenhuis - Venray

∙ gekreukt - geknoehveld

∙ geld - pfenninge

∙ gelijkenis - geliehk

∙ gelijkenis - geliehkenis

∙ geloven - gleuve

∙ gemeentehuis - roadhoes

∙ gemeleerd - gesjpikkeld

∙ gemiddeld - durchsjnitlig

∙ genezen - geneaze

∙ genieten - geneete

∙ gepermitteerd - dat moag

∙ gereedschap - gesjieër

∙ gerookte haring - bukking

∙ gerst - geasj

∙ geruit - geblokt

∙ geslachtsdelen - ut gemèk

∙ geslachtsorgaan man - pietemaan, niep, leurus

∙ geslachtsorgaan vrouw - musj, proem

∙ geslachtsverkeer hebben - poppe

∙ gesp - sjnal

∙ geul - guël

∙ gevaar - gevoar

∙ gevangenis - kasjot, petoet

∙ gewoon - geweun

∙ gewoonlijk - gemintelik

∙ gewoonte - gewènde

∙ gezegd - gezag

∙ gezegend - gezeagend

∙ gezicht - bakkes

∙ gezondheid - gezònkheed

∙ gierig - nui (of gietsig of greun of küttig)

∙ gierigaard - kütte, küttebear, greune, pfenningefütser, vèrreke

∙ gieten (het giet) - goesje ('t goesjt)

∙ gieter (tuin) - sjpreuts

∙ gilet - kammezeualke

∙ ginds - ginger

∙ gips - gieps

∙ gist - gèsj, huffe

∙ gladjanus - naksje reem, fiehloehr

(12)

∙ glanzen - blinke

∙ glibberig - glietsjerig

∙ glijbaan - roetsj

∙ glijden op ijsbaan - keie

∙ glijmiddel - glietsjcrème

∙ gluren - sjpienze

∙ god - herrgot

∙ goed - good, god

∙ goede sul - gouw blutsj

∙ goedkoop - billig

∙ gooien - pratsje, sjmiehte, goesje

∙ goot (straat) - gut

∙ gordijn - gerdieng (gerdiehne meerv)

∙ goud - goohd

∙ granaat (-scherf) - sjrapnèl

∙ gratis, nutteloos - vuur nuuks

∙ greppel, graft - graaf

∙ griffier - sjriehver

∙ grijs - griehs

∙ grinniken - griëmele

∙ groeien - grui-je

∙ groen - greun

∙ groente - greunvoor

∙ groenteman, -winkel - greunteboer

∙ groententuin - moostem, koeëllef

∙ groeten - jröös

∙ groot - groeët

∙ grootmoeder - gruës

∙ gruis - gruusj

∙ gulden - gûlle

∙ Gulpen - Gullepe

∙ haak - hoak

∙ haantje de voorste zijn - vuurwietsig

∙ haast - hoas

∙ haasten - touwe

∙ hagewinde - pisputjes

∙ haken (werkwoord) - heakele

∙ half gesmolten sneeuw - matsj

∙ half litertje - höafke

∙ hals - hòhs

∙ halve - hohve

∙ ham - sjink

∙ hamster - koarewoof

∙ hamworst - sjinkewoësj

∙ handen - heng

∙ handig - hendig

∙ handschoenen - heuhsje

∙ handtas - tèsj

∙ hanen- of kippenbout - hanebats

∙ hangslot - kloester

∙ hard - hèl

∙ haren - hoare

∙ haring - hiëring

(13)

∙ hark - reak

∙ harmonica - moënica

∙ hart - hats

∙ heb - han

∙ heb je - haste

∙ Heerlen - Heële

∙ Heerlen - Sjpassemig

∙ Heerlenaar - Winkbuül

∙ heerlens - heëlesj

∙ heerlerbaan - Heëlebaan

∙ Heerlerheide - Heëlerhei

∙ heg - higk

∙ heggebladeren - higgeblaar

∙ helder, opgeklaard (weer) - kloar

∙ helemaal, finaal - ram

∙ hemd - humme

∙ hemel - hiëmel

∙ herfst - noa-joar

∙ hetzelfde - 't eegeste

∙ hevige aandrang hebben - ing sjtang zeek hà

∙ hier - hieh, hei

∙ hitte - hits

∙ hoe - wie

∙ hoed - hod

∙ hoedje - heudje

∙ hoek - ek

∙ Hoensbroek - Gebrook

∙ hoesten - hooste, blaffe

∙ hoge hoed, steek - honkshut

∙ hoi, hallo - woi

∙ hommel - hoemmel

∙ hond - honk, fuk, mup

∙ hondenkar - dogkar

∙ honing - hoëning

∙ hoofd (lichaamsdeel) - bölles

∙ hoofddoek - plak

∙ hoofdpijn - koppieng

∙ hoog - hoeëg

∙ hoogmis - hoëmès

∙ hooi - hui-j

∙ hooimijt - hui-j-mieht

∙ hoop, verwachting - hoap

∙ hopen, grote hoeveelheden - heup

∙ horloge - oer de ~

∙ hors d'oeuvre - kouw sjottel

∙ horzel - peadsvleeg

∙ hout - hooht (s)

∙ houtskool - oamere

∙ hovaardij - hoëvaad

∙ huid - hoehd

∙ huilebalk - griehn-iehzer

∙ huilen - böake, griene, kriesje, kriete

∙ huis - hoehs

(14)

∙ huisarrest - hoehsarrest

∙ huishoudster - hoehsheldesje

∙ huiswei - hoehswei

∙ hulpaanroeping - juddetmariajoëzephulp

∙ hutspot - moere ongeree

∙ ieder, elk - mallig

∙ iets flikken - get küffe

∙ ijsberen - sjildere

∙ ijsje - ieske

∙ ijzer - iehzer

∙ ik - ich

∙ in soda laten inweken (van een wond) - bieëne

∙ infarct - besjlaag

∙ informeren, zich - zich umhüëre

∙ ingewanden - gederms

∙ inheems - hiehzig

∙ inmaken - wecke

∙ inschenken - ì-sjudde

∙ Italiaan - Itac

∙ jaar - joar ' t ~

∙ jager - jeager

∙ jaloers - sjeloehs

∙ jalousieën - sjleag

∙ Jan - Sjeng

∙ jazeker - jaziekker

∙ jenever, sterke drank - sjnaps

∙ jeuk - juëk

∙ jezus mina - judded kinger

∙ jij - doe

∙ Johan (nes) - Joeëhan

∙ jonge kip, jong meisje - pul

∙ jongetje - jüngsjke

∙ jouw - dieng (e)

∙ Jozef - Sjeuf, Joeëzep, Sjo, Sjozef

∙ juist, correct - richtig

∙ juk - haam

∙ jullie - geer, diër

∙ jurk - kleêd

∙ jurkje - klidje

∙ jus, saus - sòhs

∙ kaal hoofd - plaat

∙ kaars - keëts

∙ kaas - kieës

∙ kabaal - lärm

∙ kak - sjtronks

∙ kakken - sjiehte, kakke

∙ kalf - kohf

∙ kalkoen - sjroeht

∙ kam - kamp

∙ kammen - kemme

∙ kannetje - kènke

∙ kant, zijde - zie-j

∙ kantoor - kentoër

(15)

∙ kapelaan - keploan

∙ kapoen - loehrhaan

∙ kapot maken - verranuëren

∙ kapper - kwaffeur

∙ karbonade - kottelèt

∙ karnemelk - bottermilk

∙ kasteel - kesjtieël

∙ kat - miem

∙ katapult - katteflietsj (of kortweg flietsj)

∙ kauw - dulke

∙ kauwen - knauwele

∙ kauwen - kui-je

∙ kauwen - kuie

∙ kauwtabak - sjiek

∙ keihard - knoerhèl, bigkelhèl

∙ kerel - keal

∙ kerk - kirk

∙ kerkhof - kirkef

∙ kermis - kirmès

∙ kers - kieësj

∙ kersen - kieësje

∙ kersenvlaai - kieësjevla

∙ kerstmis - krismès

∙ ketel - keatel, cass'rol

∙ keuken - kuëke

∙ keukentafel - kuëkedusj

∙ Keulen - Kölle

∙ keulse pot - baar

∙ kever - keaver

∙ kibbelen - vreagele, ensjele

∙ kierrewiet - knatsj (gek)

∙ kietelen - kiedele

∙ kiezen werkw / zelfst nmw - keeze / teng

∙ kijken - kiehke

∙ kikker - kwakket

∙ kikkervisje - koelkupke

∙ kilo - kielle

∙ kind - poeht, kreuatsj, bokseboam

∙ kinderen - poehte, kinger

∙ kip - hon

∙ kippen - honder

∙ kippenhok - hondersjtaal

∙ kippenvel - hondervèl

∙ klaar - veadig

∙ klauwhamer - riehthamer

∙ klaver - klieë

∙ kleding - kleiaasj

∙ kleermaker - sjniehder

∙ klein - kling, klee

∙ kleine hoeveelheid vloeistof - kloetsj

∙ klets - kaal

∙ kletsen - moelle

∙ kletskoek - gebreuzel, sjtomme kaal

(16)

∙ kletskous, -majoor - moellejaan

∙ kletsnat - pratsjnaat, zeekenaat

∙ kleur - kluër

∙ kleuterschool - kaksjoël

∙ klimmen - klumme

∙ klokhuis (v appel) - kitsj

∙ klokken luiden vóór de mis - 't trumpt

∙ klontje (suiker) - kluntje

∙ klooster - kloëster

∙ klotsen - kloetsje

∙ knakworstje - knakwuësjke

∙ knallen - paave

∙ knettergek - knatsjgek, zoë gek wie ing sjup

∙ knijpen - kniehpe

∙ knikkers - huuve, marbele

∙ knoeien - knoeëdzje, knoddele

∙ knoest (in hout) - oas

∙ knoop - knup

∙ knopen - kneup

∙ knotje - koef

∙ knuffelen - foehnese

∙ knuffelen - knoehvele, zich leef dui-je

∙ koe - kouw

∙ koeien - keuj

∙ koekepan - broadpan

∙ koekje - pletske, keuksjke

∙ koel - keul, frisj

∙ koelkast - iehskas

∙ koffie - kaffe

∙ koffie van slechte kwaliteit - moekefoek

∙ koffiedik - kaffesdrek

∙ koffiemolen - kaffesmuële

∙ koffiepot - kaffesgruul

∙ kogel - koëgel

∙ kokkin - koak

∙ kolenmijn - koel

∙ kolenslik - sjlaam

∙ kom (zelfst nmw) - koomp

∙ kommetje - kumpke

∙ konijn - kniehn

∙ konijnenvoer - kniengsvoor

∙ koning - küëning

∙ kool - moos

∙ koolrabi's - kólrabele

∙ koor - koër

∙ kop koffie - tas kaffe

∙ kopen - gèlle

∙ kopje - tas

∙ koppetje - bölleske 't ~

∙ koppig - kupsj

∙ koprol - koteleboot

∙ korf - kurf; mangel (grote korf)

∙ korst - koësj

(17)

∙ koster - kuster

∙ kotsen - gubbele, uvver geave

∙ kousen - hoaze

∙ kousenbanden - bingele

∙ kraai - kroa

∙ kraaien - krieëne

∙ kraakbeen - knoeësj

∙ krabben - dabbe, kratse

∙ krant - gezèt

∙ kras - krats

∙ kreng, beest - prie

∙ krenten - krinte

∙ krentenbrood - krintewèk

∙ kreunen - kuume

∙ krijt - kniet

∙ krijtwit, lijkbleek - knietwit

∙ krot, klein huisje - bragk

∙ kruidnagel - groffelsnaal

∙ kruimel - gruëmel

∙ kruipen - kroehpe

∙ kruis - kruuts

∙ kruisbes - kroësjel

∙ kruisbessen - kroësjele

∙ kruisbessenvlaai - kroeësjelevla

∙ kruisloze onderbroek - blitzbaum

∙ kruisloze slip - sjnèl-zeeker

∙ kruiwagen - sjurreskar, sjoepkar

∙ krullen - krolle

∙ krulspeld - krolsjpang

∙ krultang - kroltang

∙ kudde - kud

∙ kuiken - kuuke

∙ kunnen, kan, kon - kinne, kin, kòs

∙ Kunrade - Kunder

∙ kusje - mülke

∙ kussen - pütsje, mülkes geave

∙ kwaad - kwoad

∙ kwark - fleutekiës

∙ kwast - pienzel (ke) ; klein: kweske

∙ kwijlen - zevere

∙ kwijt - kwiet

∙ laag (hoogte-aanduiding) - lieëg

∙ laag (zelfst. nmw) - loag

∙ laars - stieëvel

∙ laarzen - sjtieëvele

∙ laat - sjpieë

∙ laatst - lets

∙ laatste - letste

∙ ladder - ludder

∙ ladderzat - sjtronkshagele-vòl

∙ laden - laane

∙ lakken - verve

∙ lammetje - lemke

(18)

∙ landjuweel, fancy-fair - weie-fès

∙ lang - lank

∙ langpootmug - huijwaan

∙ lap - loemel

∙ later - sjpiëder

∙ lawaai maken - sjendaale

∙ lawaai, kabaal - radau, lärm

∙ leem - kleavenead

∙ lekken - rinne

∙ lelijk - sjrau, viehs, nut

∙ lente - vuurjoar

∙ lente-ui - unnepiepkes

∙ lepel - leapel

∙ lever - leaver

∙ lichaam - liehf

∙ lief - leef

∙ lijn - lieng

∙ Limburgs - plat

∙ linoleum - blatum

∙ linzenvlaai - toët

∙ loon, salaris - loën

∙ loops - leupsj

∙ lucht - lòf

∙ lucifer - zjweagel

∙ lucifer - zjweëgel d'r ~

∙ lui - voehl

∙ luiden - loewe

∙ luieren - voehloehre

∙ luilak - voehloehr

∙ luis, luizen - loehs, luus

∙ luisteren - loestere

∙ luiwammes - voehl-oehr, voehl-wammes

∙ maagd - jònkfer

∙ maaien - mieëne

∙ maakt - mak

∙ maandag - mondig

∙ maandelijks - al mondes

∙ maanlicht - mondlich

∙ maar - evvel, mè

∙ maart - miërt

∙ maastricht - mesjtreech, sjengcity

∙ machine - mesjieng

∙ machtig - mechtig

∙ machtig groot, groots - weus

∙ madeliefje - weijeblumke

∙ magazijn - maggezieng

∙ mak - braaf

∙ mals (m.b.t. vlees) - mil. millig

∙ man, kerel, mannen - maan, keal, manskeal, mansluij

∙ Maria / Mariabeeld - Moddergoades

∙ mariabeeld - moddergoades

∙ markt - maat

∙ marktkraam - maatkroam

(19)

∙ masker - mombakkes, mommes

∙ maskeren, verstoppen - verberge

∙ mattenklopper - matteklupper

∙ mayonaise - majenèhs

∙ medicijn - mellesieng

∙ meiknolletjes, navets - reube

∙ meisje - meadje

∙ melkbus - milksteut

∙ melkstoel met 1 poot - priemel

∙ meneer - hieër

∙ menen, gemeend - minge, geminkd

∙ mens - miensj

∙ mensen - lüj

∙ merel - mealing

∙ mes - mets

∙ met vakantie - op vakans

∙ metseltroffel - troeffel

∙ mevrouw - madam, vròh

∙ middagslaapje - unger

∙ mier - oamezeek

∙ mierenzoet - jieëmertig

∙ mij - mich

∙ mijn - koel (zelfst nmw), mieng (bez. vnmw)

∙ mijnwerker - koelpiet

∙ misdienaar - koër-eazel, akkeliet (oudere)

∙ misleiden; voor de gek houden - kulle

∙ missaal - kirkebook

∙ mix, van alles door elkaar - mazjerang

∙ modder - pratsj

∙ modern - hui-jtsedaags

∙ moe - mui, meug

∙ moeilijk - lestig

∙ moeilijk onhandig lopen, niet stil zitten - Sjravele

∙ moeras - zómp d'r ~

∙ moes - moos

∙ moker - vuurhamer

∙ mol - molmoehs

∙ molen - müele

∙ molshoop - moothüëvel

∙ mompelen - wauwele

∙ mond - monk

∙ monotoon, eentonig - éétüënig

∙ mooi - sjoeën

∙ mooi - sjun

∙ mooier - sjunder

∙ mop - wiets

∙ mopperen - knottere, rauwele

∙ mortel - sjpiehs

∙ mossel - moesjel

∙ motregen - zauwel, miehzel

∙ mouw - moew

∙ mug - muk

∙ muis - moehs

(20)

∙ muts - mutsj

∙ muur - moer

∙ muurkast - moerkàs

∙ naaien - nieëne

∙ naaimachine - nieënmesjieng

∙ naaister - nieënesje

∙ naakt - naksj

∙ naald - nold

∙ naast - neave

∙ nachtbraken - nachbraggele

∙ nadorst - noadoeësj

∙ nasmaak - noasjmaak

∙ nat - naat

∙ nauwelijks - koom

∙ Nederlander - Hollender

∙ Nederlands - hollensj

∙ nek - nak

∙ nergens - nurgens

∙ neus - naas, tuul

∙ neuspeuteren - weuve

∙ neuspeuteren - wove

∙ nicht - nich

∙ nieren - neere

∙ niet - neet

∙ Nietsnut - Leage zak

∙ nieuw - nüi-j

∙ niezen - neeste

∙ nijptang - pitsjtang

∙ nodig - nuëdig

∙ nog niet - nonnit

∙ non, nonnen - begieng, begiehne

∙ nooit - noeëts

∙ noot, noten (eten) - noëd, neut

∙ nudist - naksjleuper

∙ ocharm - ocherm

∙ oksel - ònger gen erm

∙ olie - eual

∙ oliebol - poefel

∙ om het even, worst - sjieht-egaal

∙ omlaag - umlieëg

∙ omladen - umlaane

∙ omleggen - umlegke

∙ omzwikken - kwinkelen

∙ onder - ònger

∙ onderaan - òngenà

∙ onderbroek (gebreid) - batsewermer

∙ onderhavig - dees, dizze

∙ onderwijzer - d'r meester

∙ onderzoek - òngerzeuk

∙ ondeugd - onduëg

∙ oneerlijk - oniërlik, sjandalig

∙ ongeciviliseerd, bot, grof - òngehoebbeld

∙ ongedierte - ongeciefer

(21)

∙ ongeluk - malheur

∙ ongemanierd, ongepast - ongehoebbeld

∙ ongesteld - aan de klatsj

∙ ongewenst zwanger worden - zich verhèlle

∙ onmiddellijk - direk

∙ onnozel - nuëtel, onnuëzel

∙ onnozele - nuëtele

∙ ontzettend - grèllig

∙ onze - òzze

∙ onze-lieve-heerstbeestje - oaligsdeerke

∙ onze-vader - vadder-onzer

∙ onzin - kwatsj

∙ oogvuil - pupsj

∙ ooit - oeëts

∙ oom - nónk

∙ oorlog - kreeg

∙ oorvijg - watsj

∙ op blote voeten - bervus

∙ op de grond - op gen ead

∙ op de markt - op d' r maat

∙ op de tocht - op d'r trèk

∙ oplichten, bedonderen - betoepe, bezeeke

∙ oprispingen - oprupsjinge

∙ oprit - vaat

∙ opscheppen - sjtenze

∙ opschepper - sjtuutbroor

∙ opvouwbaar hek - vouwere

∙ opwelling - biehs

∙ opzettelijk - expres

∙ opzettelijk - vuur expres

∙ oren - oëhre

∙ oren (groot) - lapsj-oehre

∙ orgel - urgel

∙ oud - aod

∙ oude fiets - rebbedep

∙ ouders - auwesj

∙ ouderwets, oubollig - üemetig

∙ oven - oave

∙ over - uvver

∙ overduidelijk - wiedes

∙ overhemd - bloehs, humme

∙ overlijdensbericht - doeëdebreef

∙ paaien - keure

∙ paaltje - peualke

∙ paard - pead, baj

∙ paardencommando linksaf (ploegen) - hot

∙ paasei - poasjei

∙ paaseieren - poasjeier

∙ paddestoel - paddesjtool

∙ pak (kleding) - mentoër

∙ pakje - peksjke

∙ pan - keëtel

∙ paneermeel - breuzel (betekent ook kletskoek)

(22)

∙ pantalon - lang bòks

∙ pantoffels - sjloebe, pantoeffele

∙ papieren zak - tuut de ~

∙ papiertje - papirke

∙ partje van mandarijn of sinaasappel - betske

∙ partjes (van sinaasappel) - betskes

∙ pasen - poasje

∙ pastoor - pesjtoër

∙ patroon - petroën

∙ pauper - erme hòhs

∙ peen - moer

∙ peen (wortel) - moer

∙ peetoom - patenonk

∙ peettante - patetant

∙ penalty (voetbal) - penántie

∙ penseel - pienzel

∙ peper - peaper

∙ pepermuntje - menta

∙ perceelgrens - reen

∙ persen - peasje

∙ personeel (in huis) - domestieke

∙ personenauto - loekswaan

∙ perzik - piëtsj

∙ pet - patsj

∙ petekind - patekink

∙ petroleum - petròl

∙ peuk - sjtoemmel

∙ pijl - piehl

∙ pijlenboog - piehleboag

∙ pijn - pieng

∙ pijp - piehp

∙ pikhouweel - bigkel

∙ pilaar - piloar

∙ pimpelen - zoehpe

∙ pinda's - apenuëtjes

∙ pispot - zeekgruul

∙ pissen - zeeke, klattere

∙ plafond - dek

∙ plagen - ploage

∙ plakken - kleave, plekke

∙ plank - bret

∙ plas, poel - pool

∙ plasje - peulke

∙ plein - plei

∙ pleister - ploaster

∙ ploeg - ploog

∙ ploegen - plooge

∙ ploegsnede - voor

∙ Ploeteren - sjravele

∙ plooi - ploeë

∙ plotsklaps - òngerins, inins, opins

∙ plug - duuvel

∙ pluis, kwast - floehs

(23)

∙ poeha - sjieht veel, behei

∙ poepen - kakke, sjiehte, kuttele

∙ poetsdoek - poetsloemmel, hoddel

∙ politiemensen - pliese, gendarmes, veldwachtere

∙ pollepel - soepleapel

∙ pond - pònk

∙ pook (niet van auto) - roakeliehzer

∙ poort - poad

∙ poort - poat

∙ poot - poeëd

∙ popje - pupke

∙ populier - cannedas

∙ portemonnee - buesj

∙ pot - gruul

∙ poten (lich. meerv. van aardappelen) - poeëte

∙ poten (lich.) - puët

∙ potgrond - blommedrek

∙ prakken - pradzjele

∙ praten - moele, kalle

∙ preekstoel - kansel

∙ prei - breedloof, sjpoor

∙ preistaaf - ee sjpiet sjpoor

∙ prikkeldraad - tankeldroad

∙ prikkellimonade - rupsj-limmenaaat

∙ processie - bronk

∙ proeven (spijzen) - koare, preuve

∙ pronken - sjtrongse

∙ pruik - pruuk

∙ prul - kloemel, hoddel

∙ prutser - kloemelear

∙ pureren - durchdrieëne

∙ puur - zuuver

∙ pwah - bòh

∙ raam, venster - vinster

∙ rabarber - rubarber

∙ raceauto - renwaan

∙ raden, gissen - roane

∙ radijs - radiehs

∙ raket - rekèt

∙ reageren op - gebiere

∙ rechtbank - gerech

∙ reden - rea

∙ ree - rieë

∙ regen - rean

∙ reine claude (pruimen) - ringeloate (proehme)

∙ reis - rees

∙ rekenen - ciefere

∙ rekenen - reakene

∙ reling (getand) - sjtangketsel

∙ reservewiel - reserverad

∙ resten - otse

∙ resten van het land halen - zuëmere

∙ restjes - ötskes

(24)

∙ reuk, geur - ruëk

∙ revolver, pistool - knepper

∙ rib - rub

∙ ribbenkast - rubbekas

∙ richtingaanwijzer - clignoteur

∙ riek - gaffel

∙ riem - reem

∙ riet - reet

∙ rijden - vaare, koetsje

∙ rijden (alléén op paard) - rieë

∙ rijgen - veame

∙ rijst - riehs

∙ rillerig, grieperig - sjoehterig

∙ roepen - roope

∙ roeren - reure

∙ roest - ròs

∙ roggebrood - sjwatsbroeëd

∙ roken - zjwame, roke, paave

∙ rokjas - frak

∙ Rome - Roeëme

∙ rommelen (onweer) - roebele

∙ rond - ronk

∙ roodharig - voes

∙ roofvogel - sjtoëtvoëgel

∙ roomboter - gouw botter

∙ roos, roosje - roës, ruëske

∙ rotjoch - kruppel

∙ rotjoch - poeht, zeeknelles

∙ rotvent - piemelsgriehs, niep, zeeknelles

∙ rozijnen - reziehne

∙ rubber - goem

∙ rug - poekel

∙ rug - ruk

∙ rui (in de ) - ruuzel

∙ ruiken - ruuke

∙ ruilen - toehsje

∙ rukken - roeppe, aafriete

∙ rukker - wiekser

∙ rups - roepsj

∙ rustig, gerust - ruiïg

∙ ruzie maken met elkaar - sich sjteggelen

∙ savoie kool - sjevouwe moos

∙ schaafspenen - sjpieëne

∙ schaal - sjoal

∙ schaamhaar (vrouwelijk) - musjbusj

∙ schaap, schapen - sjoap, sjeuap

∙ schaar - sjier

∙ schaars - sjaasj

∙ schaduw - sjieëm

∙ schakelaar - sjakelear

∙ schapen - sjöap de ~

∙ schede - sjei

∙ scheel kijken - sjeële

(25)

∙ scheel persoon - sjeal, sjeale moaneuger

∙ scheet - vots

∙ scheiding (huwelijk), afscheiding - sjeiïng

∙ scheiding in haren - sjegel

∙ schelden - sjoebe

∙ schelden, razen - roaze

∙ schelm - sjìn-oas

∙ schemer - sjieëmer

∙ schemering - sjieëmer

∙ scheten - vuts

∙ scheten laten - votsen

∙ scheut (je) - koetsj / klütsjke

∙ scheut (plant) - sjuet

∙ schieten, knallen - sjeete, paave

∙ schilderen - pienzele

∙ schillen (werkw) - sjèlle

∙ schimmel - sjummel

∙ schoen, schoenen - sjoon

∙ schoencrème - sjoonswieks

∙ schoenen poetsen - sjoon wiekse

∙ schoenmaker - sjoester

∙ schoenveter - sjoonsreem

∙ schommel - sjokkel

∙ school - sjoal

∙ schoorsteen (mantel) - sjouw

∙ schoot - sjoeëd

∙ schoppen, trappen - treane

∙ schorem - krau

∙ schorseneren - sjorsjenere

∙ schort - sjolk

∙ schotel (groter formaat) - sjòttel

∙ schoteltje - sjuttelke

∙ schrijven - sjriehve

∙ schril - sjrel

∙ schrobben - sjroebe

∙ schrobben - sjrübbe

∙ schroef - sjroehf

∙ schroeien - sjnirke

∙ schroevendraaier - sjroehvedrieëner

∙ schuifelen - sjravele

∙ schuim - sjoehm

∙ schuren (over iets) - sjoervele

∙ schutterij - sjutterie

∙ schuw - sjúi-j

∙ scrotem - buul

∙ seringen - mei-blomme

∙ shag - toebak

∙ shag draaien - piele

∙ sieren, versieren - seere

∙ simpele, heurepead - hornochs

∙ sinaasappel - appelsieng

∙ sinds - sear

∙ sjaal - sjal

(26)

∙ skelet - gerems

∙ sla - sjlaat

∙ slaag geven - piezele

∙ slaag krijgen - ze gerieëte kriege, gepiezeld weade

∙ slaan - houwe

∙ slager - sjlechter

∙ slapen - sjloape, noengele, ungere

∙ slee - sjlei

∙ sleeën - sjliette

∙ slenteren, sloffen - toeffele

∙ slet, losbandig meisje - fleut

∙ slijmen - sjmoehze

∙ slijpen - sjliehpe

∙ slijpsteen - sjiehpsjtee, amoril

∙ slim - loeës

∙ slimmerik (negatief) - fiehloehr

∙ slinger - sjlinger

∙ slingeren - sjloddere

∙ slurpen - lèpsje

∙ smokkelaar - sjmoekkelear

∙ snaar - sjnoar

∙ sneeuw - sjnië

∙ snelweg, autoweg - autobahn

∙ snijboontjes - sjnipperbuëntjes

∙ snoeischaar - sikkateur

∙ snoepen - sjnütse

∙ snoepje - bebbelke

∙ snoepje - klumpke 't ~, babbelaer

∙ snoer - sjnoor

∙ snor - sjnauts

∙ snot - koehte

∙ snotkogel - koeht

∙ snotneus - koehtnellis

∙ snuit - sjnoeht

∙ snuiven, (neus-) snuiten - sjnoehve

∙ snurken - zeage

∙ soepkip - soephòn

∙ sokken - zökke

∙ soldaat - seldoat

∙ soort - soat

∙ sorry - pardon

∙ spaak - sjpeek

∙ spaakwielen - sjpeekraar

∙ spade - graaf-sjup

∙ spataderen - sjpat-oare

∙ specula - sjpikkeleariehzer

∙ speeksel - sjpui

∙ spek - sjpek

∙ spekkorst - sjpekszjwaads

∙ speld - sjpang

∙ spelen - sjpieële

∙ spetteren - klattere

∙ spieden - sjpienze

(27)

∙ spiegel - sjpeegel

∙ spijker - nagel, naal, meervoud neagel

∙ spijt - sjpieht

∙ spinazie - sjpenaat

∙ spitskool - sjepeng

∙ spreken - kalle

∙ sprokkelen - zuëmere

∙ spruiten, spruitjes - sjproehte, sjpruutjes

∙ spuitwater - sjproehdel

∙ staart - sjtats

∙ stamppot - ongeree-gekokdes

∙ stappen, uitgaan - jatze

∙ station - sjtaasje

∙ steeg - gats

∙ steen - sjtee

∙ steenbakker - brikkebekker

∙ stelen - klauwe, sjtrietse

∙ stelen (werkwoord) - zich klauwe

∙ stem - sjtum

∙ step - roller

∙ sterven - doeëd goa, sjterve (mens), kepot goa (dier)

∙ sterven - sjterve, kapot goa, krepere, verrekke

∙ stiekem ertussenuit knijpen - voetsjtrietse, voetzeeke

∙ stiekemerd - doekmühser

∙ stinken - sjtinke

∙ stinkende gouwe (plant) - vratte-kroehd

∙ stoeien - rulsje

∙ stof, afstoffen - sjtub, aafsjtubbe

∙ stoffer en blik - veager en blik

∙ stok - kuul, sjtèk

∙ stoken - sjtoake

∙ stommerik - udder, votloak

∙ stop (paardencommando met ploegen) - huuj

∙ stortbui - sjoel

∙ stotteraar - sjtroddelear

∙ stotteren - sjtroddele

∙ straat - sjtroat

∙ straf - sjtroaf

∙ straks - geliek, dalik

∙ strekken - sjtrekken

∙ strijken - sjtriehke

∙ strijkijzer - sjtriehk-iehzer

∙ stro - sjtruë

∙ stroop - zeem

∙ stropdas - kravat, sjlieps, biend

∙ struik - sjtroehk

∙ stucadoren - plieëstere

∙ stuiver - knebbelke

∙ Sufferd - Vottes

∙ suiker - soeker

∙ suikerbiet - soekerkroët

∙ suikerklontje - soekerkluntje

∙ suikerpot - soekergruul

(28)

∙ sul - sulletje

∙ taai - vrieë

∙ taal - sjproak

∙ taart, koek, koekje - toëd, kook, keuksjke

∙ tafel - dusj

∙ tafellaken - dusjlaake

∙ takken - täk

∙ takkenbos - sjans

∙ tamelijk - semmelich

∙ tante - tant

∙ tapijt - karpet, teppig

∙ tarwe - terf

∙ tarwebrood - griehsbroeëd

∙ teelballen - kloeëte, eier

∙ tegenwoordig - allewiel

∙ telefoneren - (op-) belle

∙ telkens, steeds - ummer

∙ tepels - deame

∙ terpetine - terpetiehn

∙ thee - tieë

∙ theedoek - druëgdook

∙ thuis - heevesj, heem

∙ tic - fiemel

∙ tieten - noeke, memme, böl

∙ tintelen - zungele

∙ tobben - sjoebbe

∙ toch niet - tonnit

∙ toertje - tuurke

∙ toestemming - permissje

∙ toeteren - trööte

∙ tof - sjiek

∙ toga - toog, ornaat

∙ tongval - monk-aad

∙ tot - bis

∙ tot ziens, hou-je, doeg, houdoe - adieë (wah)

∙ touw - zeel

∙ traan - troan

∙ tractor - trakter

∙ trein - zog

∙ trekken - riehte

∙ treuzelen - kloemele

∙ troep / rotzooi - zauwerie

∙ trompet - trööt

∙ troon - troeën

∙ trots - sjtolz, gruëtsj

∙ trottoir - sjtoep

∙ trouw - trui

∙ trouw - trui-j

∙ trui - sjtüb

∙ tuba - hoempa

∙ tuin - gaad

∙ tuingieter, spuit - sjpreuts

∙ tuinhekje - veake

(29)

∙ TV - tillevies

∙ twijgje - viets

∙ twisten - vregele, ensjele

∙ twistzoeker, betweter - vreagelear, ensjelear

∙ U - geer, diër

∙ Ubachsberg - Gen Berg

∙ ui, uien - un, unne

∙ uier - udder

∙ uil - uul

∙ uit - oes

∙ uit zichzelf - oeht zich eeges

∙ uitdokteren, iets bedenken - oeht-uddere

∙ uitkeringsgerechtigde - sjteuntrekker

∙ uitleggen - verduutsje

∙ uitrekken - oehtrenge

∙ Uitschuiven - oetsjuve

∙ uk - kreuëtsj, kruppel

∙ urine, gier - zeek

∙ uur (tijdsduur) - sjtond

∙ uur (tijdstip) - oehr

∙ uw - ur

∙ vaak - deks

∙ vaat - sjpeul

∙ vaatdoek - sjottelsplak

∙ vaatwasser - sjpeulmesjieng

∙ Vagina - Proem, floes, sjnietje

∙ vals spelen - foehtele

∙ varken (algemeen) - vèrreke, kuusj

∙ varken: mannelijk / vrouwelijk - bear / kreem

∙ veel - semmelich

∙ veel - veual

∙ veldboeket - kroeht-wusj

∙ veldfles (metaal) - bleak

∙ velg - velling

∙ ver - wied

∙ verbranden - verbrènne

∙ verder verwijderd zijn (van familie) - wiedsjiegtig

∙ verdriet - leed, verdreed

∙ vereniging - verein, kloep

∙ verkeerslicht - sjtopleech

∙ verkopen - verkloppe

∙ verlegen - bluë

∙ verlinken - à-sjiehte

∙ vernielen - verrannewere

∙ vers - frisj, vieësj

∙ versleten (van mechanische verbinding) - lingelaam, oehtgehoddeld

∙ versnelling (fiets, resp auto) - verzèt, gank

∙ verstuikt - umgekwinkeld

∙ vervelende vrouw - ing proem

∙ vest - vès, sjtüb

∙ vezel - fiezel

∙ viaduct - bruk

∙ vies - onnut, viehs

(30)

∙ viespeuk - nutterik

∙ vijgen - viehge

∙ vijlen - viele

∙ viool - fiejoël, violieng

∙ vis - vusj

∙ vitrage - glaasgerdieng

∙ vla, pudding - boedding

∙ vlaai - vlaam, vla

∙ vlag - vaan

∙ vleesmolen - vleesjwoof

∙ vlieg (insect) - vleeg

∙ vliegtuig - vliéger, vleegmesjieng

∙ vlijtig - vliehtig

∙ vlinder - pieëpel

∙ vlinderdasje - nondedjuuke, friette-biendje

∙ vlo, vlooien - vloë, vluë

∙ vlug - flot

∙ vochtige weiland - bend, beemd

∙ vod - loemel

∙ voddenkoopman - loemele-krieëmer

∙ voer (eten) - voor

∙ voerbak - trogk

∙ Voerendaal - Voelender

∙ voetballer (negatief) - knoake-treaner

∙ voeten - veut

∙ vogel - voeëgel

∙ volle blaas - sjtang zeek

∙ voordat - iër

∙ vork - versjet

∙ vorst (weer) - vròs

∙ vos - foeks

∙ vragen - vroage

∙ vriend - vrunk

∙ vrienden - vrung

∙ vrijdag - vriedig

∙ vroeg, vroeger - vreug, vreuger

∙ vrouw - vrommesj

∙ vrouw (groot) - lang udder

∙ vruchtenpit - knoep

∙ vuilnisbak - drekskiebel

∙ vuilnisemmer of -container - dreksbak

∙ vuilnisophaalwagen - drekswaan

∙ vuurtje stoken - funkele

∙ waaien - wei-je

∙ waar - woe, woa

∙ wachten - waade

∙ wafel (tevens: snater) - waffel

∙ walnoot - boomnoeët

∙ wandelen - trampele

∙ wandelstok - (wandel-) sjtèk

∙ wangen - bakke

∙ warm - werm

∙ warm eten - de noon, de middig

(31)

∙ wasknijper - wèsjklammer

∙ wasknijper - wèsjkniehper

∙ wasmand - wèsjmangel

∙ wassen - wèssje

∙ waswater - lüëter

∙ wat (i.d.z.v. iets) - get

∙ WC - huuske, sjiehtes, kakkes

∙ weduwe - widvrouw

∙ weduwnaar - widmaan

∙ weegschaal - woag, bascule

∙ weg, verdwenen, ervandoor - voet

∙ weggooien - voetpratsje

∙ weglopen - voet lope

∙ wenken - winke

∙ wentelteefje - verwend sjnitje

∙ werkplaats - wirkes

∙ werktijd - sjiech

∙ wieg - weeg

∙ wiel - rad

∙ wieldeksel - chapeau

∙ wielrenner - sjtoekrenner

∙ wij - vier

∙ wijk - vieëdel

∙ wijs - loeës

∙ wilgenkatjes - miemmeketskes

∙ wind - wink

∙ windvlaag - winksjtoeët

∙ winter - winkter

∙ witbrood - wek

∙ witlof - brussels lof

∙ wittebrood - wik (of wek)

∙ wittekool - kompes

∙ woensdag - goonstig

∙ wolf - woof

∙ wolken - wooke

∙ woning - boehd, brak

∙ woonwagenbewoners - kerkesvolk

∙ woord - woeëd

∙ woordenboek - diksjenear

∙ worst - woësj

∙ wortel (van plant) - wottel

∙ wrat - vrattel

∙ wrijven - vriehve

∙ wroeten - vreutele, buttele, dabbe

∙ Wylré - Wielder

∙ zaad - zoad

∙ zaadje - zeuadje

∙ zaag - zeag

∙ zaag - zeëg

∙ zaagsel - zeagsel

∙ zaaien - zieëne

∙ zaak (bedrijf) - gesjèf

∙ zacht, stil - huisj

(32)

∙ zadel - zaal

∙ zak - buul, tèsj, tuut

∙ zak - tesj de ~, tuut de ~

∙ zakdoek - sjnoefplak

∙ zaklamp - pietsjlamp

∙ zakmes - kniehp

∙ zalf - zòhf

∙ zalig - zieëlig

∙ zangkoor - koeër

∙ zaniken - zeeke

∙ zaterdag - samstig

∙ zee - zieë

∙ zeemleer - vinsterleer

∙ zeepsop - lüëter

∙ zeggen - zigken

∙ zeis (met kort handvat) - zig, zigte

∙ zeis (met lang handvat) - zeasel

∙ zelfgemaakt - eeges gemak

∙ zenuwen - nerve

∙ zeuren - zevere

∙ zeurpiet, zeurkous - lemmelsjoas

∙ zich opwinden - zich opreege

∙ ziek - krank

∙ ziek zijn - krank vieren

∙ ziekenhuis - sjpetaal

∙ ziektebed - krankebed, sjoof

∙ zigeuner - seguiner

∙ zijn best doen, zich inspannen - zich sjinne

∙ zitbank - divan, sofa

∙ zo - zoeë

∙ zo lang ik leef - allezeleave

∙ zoals - wie, es wie

∙ zoeken - zeuke

∙ zoekgeraakt, kwijt - voet

∙ zolder - zulder

∙ zomer - zoëmer

∙ zondag - zòndig

∙ zonde - zung

∙ zonder - oahne

∙ zonderling - zòngerling

∙ zopas, daarnet - juus, graad

∙ zorgen - zurge (werkw) zurg (zelfst nmw enkelvoud + meerv)

∙ zout - zòht

∙ zoute drop - lakritz

∙ zoutvaatje - zòhtpot

∙ zoveel - zoeëvöal

∙ zuid - zuud

∙ zuigen - loetsje / zoehge

∙ zuigen - loetsje, zoehge

∙ zuiger (van motor) - zuuger

∙ zuil - piloar

∙ zuiplap - zoepkaan

∙ zult - heutkiës

(33)

∙ zuring - serèl

∙ zus, zuster - sjwester

∙ zuur - zoer

∙ zuurbranden - zoërbrènne

∙ zuurkool - zoërmoos, kompes

∙ zuurpruim - zoeërproem

∙ zuurvlees - zoërvleesj

∙ zwaaien - winke

∙ zwaar - zjwoar

∙ zwaard - zjwead

∙ zwaluw - sjwalber

∙ zwart - zjwats

∙ zwavel - solfer

∙ zweep - sjmik

∙ zweet - zjweet

∙ zwembad - zjwumbad

∙ zwemmen - zjwumme

∙ zwengel - zjwungel

∙ zwengelen - zjwungele

∙ zwerver - landleuper

∙ zwijgen - zjwiege

∙ zwoerd - zjwaads

4 opmerkingen

∙ De Winkboebies zijn ontstaan als parodie op de Winkbulle. Zie het als de vrouwelijke variant van het door heren bestierde Vasteloavend bolwerk. Waar de Winkbulle steevast in het zwart-wit de bühne betreden, dossen de Winkboebes zich uit in 50 tinten roze.

∙ Dit wordt vooral gebruikt in Welten. Vlak naast Heerlen.

∙ Nadat de mijnbouw ook in Heerlen zijn intrede had gedaan en het dorp steeds meer verstedelijkte, werd het Heerlens steeds minder gesproken doordat de bevolking het chiquer vond om net als de Hollandse ingenieurs Hollands te spreken.

In deze tijd is het oude Heerlens (vooral in het centrum) bijna compleet verdrongen. Wel wordt dit in de omliggende dorpen als voertaal gebruikt. Deels met kleine klankveranderingen, zoals mond en hond i.p.v.

monk en honk.

De Zuid-Limburgse elite echter spreekt in toenemende mate het oude 'plat' en doet vaak zijn best om bewust de Nederlandse woorden te vervangen door de oude woorden. Doordat de mobiliteit onder de bevolking gigántisch is toegenomen, valt ook in en om Heerlen te constateren dat men woorden uit andere belangrijke kernen (Venlo, Roermond, Sitard, Kerkrade, Maastricht, Aachen, Köln) in het Heerlens inplant. Op die manier tendeert het naar een algemeen Limburgs.

Het Zuid-Limburgs zoals het Heerlens typeert ook dat woorden een wezenlijk andere betekenis kunnen hebben naar gelang de toonhoogte. 'Zeel' betekent als het laag uitgesproken wordt 'touw' en is de klank hoog, betekent het 'ziel'.

∙ kniehp: stamt van middelnederlandse knive

Dit woordenboek 'Heerlens' is samengesteld door bezoekers van www.mijnwoordenboek.nl. Heeft u zelf ook woorden of ziet u fouten? U kunt die dan zelf toevoegen en verbeteren op de website, of laten toevoegen door een handige kennis.