Natuur en Milieu Educatie (NME) gids Overzicht van al het aanbod voor leerkrachten en leerlingen van het basisonderwijs in Zwolle

(1)

Zwolle dgroei

Natuur en Milieu Educatie (NME) gids

Overzicht van al het aanbod voor leerkrachten en leerlingen van het basisonderwijs in Zwolle 1

(2)

Voorwoord

Ons aanbod voor Natuur en Milieu Educatie (NME) is weer (deels) vernieuwd. U ontvangt daarom de herziene digitale versie van onze Zwolse NME gids voor schooljaar 2021/2022.

Ook deze keer is het aanbod aan mooie natuur-educatieve activiteiten en materialen tot stand gekomen dankzij een nauwe samenwerking van de NME makelaar van gemeente Zwolle met de verschillende NME partners. We zijn er trots op er goed en divers NME aanbod is voor uw leerlingen.

Zelf ervaar ik als NME makelaar iedere keer weer hoe gaaf NME is.

Afgelopen schooljaar was alles door corona anders dan anders. Veel NME activiteiten hebben helaas geen doorgang kunnen vinden. Toch wist een aantal NME partners op de situatie in te spelen, door hun online aanbod uit te breiden of lesmaterialen (zoals moestuinzaden) aan te bieden.

Ook een aantal scholen werkten samen met NME partners aan educatie.

Zo had Vitens had een landelijke wedstrijd voor het beste waterbespaar idee voor basisschoolleerlingen uitgeschreven. Leerlingen van groep 8A van basisschool De Aquarel in Zwolle wonnen met hun idee voor een regenton voor de publieke ruimte. Inmiddels staat er ook daadwerkelijk zo’n regenton in de Fluweeltuin in de Aa-landen.

Samen met IVN en basisschool de Schatgraver hebben wij de nationale buitenlesdag van dinsdag 13 april gepromoot. De buitenlesdag stond afgelopen jaar in het teken van stoepplantjes en botanisch stoepkrijten.

Jullie deden met maar liefst met 12 basisscholen uit Zwolle mee!

Dit zijn twee mooie voorbeelden die afgelopen schooljaar plaatsvonden en waar kinderen en leerkrachten enthousiast in en met de natuur bezig

waren. Ik hoop dat deze NME gids kan bijdragen om kinderen (nog) meer bewust te maken van het belang van natuur en milieu.

De gemeente Zwolle en de NME partners willen u, als leerkracht, hierbij ondersteunen. In deze gids zijn per thema de kerndoelen vermeld. Ook vindt u wellicht inspiratie bij uw biologie, techniek, geschiedenis en aardrijkskunde lessen.

Op www.zwolle.nl/nme vindt u het actuele aanbod en kunt u rechtstreeks reserveren bij een van de NME partners. Ik wens u en de kinderen veel buitengeluk toe!

Proclaimer

De informatie in deze gids komt tot stand onder verantwoordelijkheid van de gemeente Zwolle. De gemeente Zwolle besteedt de uiterste zorg aan het zo actueel, toegankelijk, correct en compleet mogelijk maken en houden van de inhoud van deze gids. Komt u desondanks informatie tegen die niet correct is of verouderd is, dan stellen wij het op prijs als u ons dat laat weten door contact met ons op te nemen.

Hiervoor en voor overige vragen, kunt u contact opnemen met de NME Makelaar, Mariken Enserink. Zij is bereikbaar op 06-55205368 of via m.enserink@zwolle.nl

2

(3)

Biodiversiteit, Natuur en Omgeving

(kerndoelen: 28, 39, 40, 41, 42, 47, 49, 54 en 56)

Circulaire Economie, Afval en Grondstoffen (kerndoelen: 28, 32, 35, 39, 42, 44 en 45)

Water en Klimaat

(kerndoelen 28, 34, 39, 41, 42, 43, 47, 48, 49, 54 en 56) Dieren

(kerndoelen: 28, 35, 39, 40, 41, 44, 47, 48 en 56)

Inhoudsopgave

Voeding

(kerndoelen: 28, 34, 39, 40, 41, 44, 45 en 56) Energie en Duurzaamheid

(kerndoelen: 28, 39, 42, 44, 45 en 54)

/ 51

3

(4)

Bij boerderijeducatie IJsseldelta leren kinderen uit het basisonderwijs waar hun voedsel vandaan komt, leggen een relatie tussen het voedsel van de boerderij en het dagelijks eten op hun bord. Als groep of schoolklas krijg je een les op een boerderij waar de boer of boerin zelf de les verzorgt.

Ook leer je over de verzorging van koeien, varkens, schapen, alpaca’s, kippen of geiten en zie je de techniek die er op een boerderij is.

De boeren zijn opgeleid tot educatieboer.

Er zijn daarom kosten verbonden aan deze excursie. Mogelijk kunt u via de regeling

‘lekker naar buiten’ (Jong Leren Eten) een vergoeding van de excursiekosten ontvangen. Beleven, leren en ontdekken dat is het motto!

Een greep uit de deelnemende boerderijen in en rondom Zwolle:

• Alpaca IJsseldelta, alpaca’s, Sonnenbergweg 7,

8271 RJ IJsselmuiden

• Boer Pelleboer, biologische

melkveehouderij, Oude Wetering 139a, 8293 PE Mastenbroek

• Erf Aalbers, melkveehouderij, Vriezendijk 3, 8028 RD Zwolle

• Geitenboerderij Twiegweerd, geitenhouderij, Burg.

Hardenbergweg 3, 8276 AT Zalk

• IJscowd ijsboerderij, roodbonte melkkoeien, Hilsdijk 100,

8051 KE Hattem

• Pluimveebedrijf fam. Piel,

pluimveehouderij, Tiphoeksweg 2 7954XV Rouveen

Wil je meer weten over deze boeren of een bezoek boeken? Klik dan hier.

We ontmoeten je graag op onze boerderij!

Biodiversiteit, Natuur en Omgeving

NIEUW: Kom op bezoek bij één van onze boerderijen in en rondom Zwolle

Boerderijeducatie IJsseldelta Meer informatie

hele jaar 5 - 12 jaar

4

(5)

De wijk- en kinderboerderijen hebben gezamenlijk verschillende themakisten ontwikkeld, die door

leerkrachten uit het basisonderwijs te gebruiken zijn tegen een kleine vergoeding.

In de themakist zit een handleiding voor de leerkracht en voldoende onderzoeksmateriaal, waarmee in de eigen klas les kan worden gegeven. Vervolgens is de groep welkom het geleerde gedurende zo’n 1,5 uur in de praktijk te ervaren op één van onze locaties.

De volgende themakisten bieden we o.a. aan:

• Boerderijles groep 1/2 - ‘Aai eens een konijn’: deze les is een kennismaking met de verschillende dieren op de boerderij.

• Boerderijles groep 3/4 – ‘Ik ben een boer(in)’: in deze les leren kinderen wat de verzorging van boerderijdieren inhoudt.

• Boerderijles groep 5/6 – ‘Van dier tot supermarkt’: in deze lessen leren kinderen welke producten, die in de supermarkt te koop zijn, afkomstig zijn van boerderijdieren.

• Bodemdiertjes (groep 5 t/m 8): in deze les komen kinderen van alles te weten over de diversiteit aan bodemdieren en hoe ze die kunnen vinden en herkennen.

• Waterdiertjes (groep 3 t/m 8): in deze les komen kinderen van alles te weten over de diversiteit aan waterdiertjes in het oppervlaktewater en hoe ze die kunnen vinden en herkennen.

Meer info en aanmelden:

locaties Wijkboerderijen Travers Welzijn: Eemhoeve,

Schellehoeve en Klooienberg traverswelzijn.nl/nme-aanbod locatie Kinderboerderij

Wezenlanden en Park Eekhout

kinderboerderijenzwolle.nl locatie Park de Stadshoeve www.parkdestadshoeve.nl

Biodiversiteit, Natuur en Omgeving

Themakisten Wijkboerderijen Travers, Kinderboerderijen en Stadshoeve

Travers, Stichting Kinderboerderijen Zwolle, Park de Stadshoeve

zie website aanbieder 4 - 12 jaar

5

(6)

Bijen zijn geweldige ambassadeurs voor insecten en biodiversiteit. Het sluit aan bij het kerndoel Oriëntatie op je zelf en de wereld-natuur en techniek (leerdoel 40, 41). In 2019 organiseerden wij onze eerste Scholen voor bijen campagne. Dit schooljaar komt er een vervolg en kan je als school kiezen uit de volgende educatie:

Gastles van Bijengastdocent

Wil je als school een extra inspirerend verhaal vertellen aan je leerlingen?

Vraag dan een les aan van een

bijengastdocent. Zij komen graag op school of in de schooltuin hun verhaal vertellen en leerlingen meenemen in hun enthousiasme over bijen.

Liever een digitale (live)les?

Laat ons vooral weten wanneer dit de voorkeur heeft. We zijn op dit moment mogelijkheden aan het onderzoeken.

Bloemzaden

We bieden de eerste 50 scholen een mooi en volledig pakket van NLzoemt aan met gratis biologisch bloemenzaad.

Het bloemenzaad kan in het najaar of in maart/april gezaaid worden. Geschikt voor groep 7 en 8.

Bloembollen

We bieden de eerste 50 scholen het pakket Bollen voor Bijen aan met gratis bloembollen. De bollen moeten in het

najaar gepoot worden. geschikt voor groep 5 en 6.

Een map vol lesmateriaal

Download hier een map met lesmateriaal voor een bron van inspiratie voor alle groepen.

Meer info en aanmelden

www.nmeoverijssel.nl/prime-time-voor- de-bijengastles

Of neem contact op met NMO 038 - 425 09 60 of mail naar

nme@natuurenmilieuoverijssel.nl

Biodiversiteit, Natuur en Omgeving

VERVOLG: project scholen voor bijen

Natuur en Milieu Overijssel Meer informatie

aanvraag vanaf september, uitvoer mei- september 7 - 12 jaar

/ 51

6

(7)

In een ochtend jouw leerlingen op een heel leuke en

actieve manier iets bijbrengen over natuur, leven, planten en dieren? Dat kan! Leerlingen van het Zone.college

(voorheen Groene Welle) in Zwolle komen graag (gratis) met de Groene Karavaan bij jouw basisschool langs.

De Groene Karavaan is een hippe aanhangwagen; speciaal ontwikkeld om basisschoolleerlingen kennis te laten maken met verschillende groene thema’s. Leerlingen uit groep 7 en 8 maken door middel van drie á vier interactieve en uitdagende opdrachten kennis met thema’s als voeding, microbiologie, tuin, bloemen en andere groene thema’s. Komen we binnenkort bij jouw school langs?

Aanmelden

koelma@zone.college

Meer informatie

zonecollege.nl/projecten/groene-karavaan

Biodiversiteit, Natuur en Omgeving

Lessen op de basisschool “De Groene Karavaan” Zone College

Zone college Meer informatie september - juli

11 - 12 jaar

7

(8)

Biodiversiteit, Natuur en Omgeving

VERVOLG Erfgoed educatieproject “Jij & de Wijk”(Aalanden, Dieze en Assendorp)

In ‘Jij & De Wijk’ ontdekken leerlingen hun wijk aan de hand van gebeurtenissen die hier in het verleden

hebben plaatsgevonden en aan locaties die hierbij een rol speelden. Leerlingen ontdekken in hun eigen omgeving de sporen uit het verleden en maken gebruik van

kaarten, documenten, foto’s, schilderijen en historische voorwerpen om de geschiedenis tot leven te wekken.

Het erfgoededucatieproject Jij & de Wijk combineert

erfgoedlessen met natuureducatie en kunst. Voor de wijken Aa-landen, Dieze en Assendorp zijn inmiddels meerdere lessen ontwikkeld voor groep 3 t/m 8. Het project is een initiatief van Het Oversticht, ANNO, Stadkamer, ZoGemaakt en ErUit en wordt mede mogelijk gemaakt door het Fonds voor Cultuurparticipatie, het Fonds voor Amateurkunst en het Prins Bernhard Cultuurfonds.

Het is de intentie om in de toekomst het project Jij & de Wijk ook uit te rollen in andere wijken en gemeenten.

Voor meer info en aanmelden:

Mocht u interesse hebben in deelname, neem dan voor meer informatie geheel vrijblijvend contact op met Albert Vissinga, adviseur bij Het Oversticht. Telefoon: 06 - 54 23 20 06.

Het Oversticht Meer informatie hele jaar

6 - 12 jaar

8

(9)

Elk schooljaar worden de groepen 7 en 8 van de

basisscholen uit Zwolle en Dalfsen uitgenodigd door IVN Zwolle om te komen struinen in Vechterweerd, een waterwingebied van Vitens.

Zo’n (gratis) “veldles” bestaat uit een les in de klas van

± 45 minuten en een les in het veld van ongeveer 2 uur (een ochtend of een middag). In de klas vertelt een gids over

Vechterweerd, de Vecht, Vitens, de Galloways en ‘wat trek je aan’.

In het veld gaan de leerlingen in groepjes van 4 of 5 kinderen met hulp van begeleidende (groot)ouders en leerkracht, de natuur onderzoeken en ontdekken. Ze gaan aan de slag aan de hand van een opdrachtkaart, gewapend met bijv. verrekijkers, loepen, schepnetten én al hun zintuigen.

Meer info

www.ivn.nl/afdeling/zwolle/veldlessen-vechterweerd-voor-basisscholen

Biodiversiteit, Natuur en Omgeving

Een veldles aan de Vecht bij Dalfsen “Struinen in de Vechterweerd”

IVN Zwolle

Meer informatie voorjaar en najaar

10 - 12 jaar

9

(10)

In ‘Beleef je omgeving’ komen leerlingen van

groep 5 t/m 8 van alles te weten over de Vecht en het

Vechtdal. Van natuur tot cultuur en van historie tot heden.

Inclusief een fietsspeurtocht door dit unieke gebied. Doet jouw klas ook mee?

Het Vechtdal is een prachtig rivierenlandschap waar natuur, landgoederen en landbouwgronden elkaar afwisselen. De Vecht stroomt van Hardenberg via Ommen en Dalfsen naar Zwolle. Een uniek stukje Nederland om te wonen, werken en recreëren.

‘Beleef je omgeving’ bestaat uit opdrachtkaarten waarmee de leerlingen in de klas leren over de cultuur, historie, natuur, landbouw, landschap en recreatie van en in het Vechtdal. Vervolgens gaan ze het veld in! Tijdens een fietsspeurtocht beleven ze de omgeving en verdiepen ze zich verder in het gebied. Een leuk en leerzaam uitje!

Meer info:

www.ruimtevoordevecht.nl/educatie

Biodiversiteit, Natuur en Omgeving

Beleef je omgeving “Ruimte voor de vecht”

mei - oktober groep 5 t/m 8

Aanmelden

nme@natuurenmilieuoverijssel.nl of (038) 4250960.

10

(11)

Alle schoolpleinen groen in 2025! Dat is de ambitie van het programma Groene Schoolpleinen.

Wil jij op jouw school ook een groen schoolplein? Neem dan contact met ons op en wij helpen je graag op weg. Wij bieden

ondersteuning in de vorm van een toolkit met relevante informatie, bijeenkomsten voor inspiratie en kennis en een subsidie van

€ 10.000,- voor de ontwerper en realisatie. Doe jij ook mee met onze groene schoolpleinenbeweging?!

Groene Schoolpleinen is een programma vanuit Natuur voor Elkaar van provincie Overijssel. Stichting Springzaad, Natuur en Milieu Overijssel en IVN Overijssel ondersteunen in dit proces.

Aanmelden

groeneschoolpleinen@ivn.nl

Meer info

www.groeneschoolpleinenoverijssel.nl

Biodiversiteit, Natuur en Omgeving

Groene schoolpleinen in Overijssel

Provincie Overijssel, Natuur en Milieu Overijssel, Stichting Springzaad, IVN

Meer informatie 4 - 12 jaar

hele jaar

(let op: totdat subsidiebudget op is)

11

/ 51

(12)

Biodiversiteit, Natuur en Omgeving

Vakoverstijgende Natuureducatie

ErUit

Meer informatie maart - november

9 - 10 jaar

ErUit initieert diverse projecten voor het basisonderwijs waarin natuur-, erfgoed- en kunsteducatie aan elkaar worden gekoppeld. Een greep uit het aanbod:

Groene verzamel(d)ingen

Kunst en natuur gaan in dit project een leerzaam een-tweetje aan.

Een spannende buurtsafari wordt gecombineerd met een teken- en schilderles waarin leerlingen hun ervaringen als natuurvorser en botanisch tekenaar op een creatieve manier verwerken.

2 lessen van 60 minuten. Maart t/m november. Locatie: rondom de school/ in de buurt. Leeftijdsindicatie: 9-10 jarigen.

Er zijn kosten aan deze educatie verbonden.

De boom: vroeger en nu

Een combinatie tussen natuur en erfgoed. Aan de hand van oude bronnen doen leerlingen onderzoek naar het eeuwenoude Eikenlaantje in Stadshagen. Vervolgens gaan ze op excursie,

voeren ze verschillende opdrachten uit en leren ze zo meer over de verschillende functies van bomen vroeger en nu*.

*Deze les is onderdeel van de leerlijn het Mysterie van Stadshagen.

Leeftijd: 9-10 jarigen. Locatie: Stadshagen (eikenlaantje bij Stadshoeve). Duur: 60 minuten. Er zijn kosten aan deze educatie verbonden.

Meer informatie:

info@wijzijneruit.nl

12

(13)

Schapen zijn levende grasmaaiers. Deze kuddedieren eten de hele dag door grassen, kruiden en andere planten. Door hun vacht en uitwerpselen zijn schapen goede verspreiders van zaden.

De Zwolse schaapskudde wordt gehoed door de herder en zijn honden. Vijf dagen per week vertrekken de 350 schapen

’s ochtends naar hun werkplek in Zwolle Noord. De schapen grazen in Zwolle Noord van april t/m november.

Afgelopen jaar was het helaas niet mogelijk om de

schaapskudde te bezoeken, maar deze was (en is) wel digitaal te bewonderen: www.facebook.com/zwolseschaapskudde

Dit jaar is het misschien weer mogelijk voor schoolklassen om de schaapskudde te bezoeken. Stuur hiervoor een mail naar Travers.

Op de onderstaande website staat een klein lespakket met kleurplaten, leestips, liedjes, vragen voor de herder, quiz en spelletjes.

Aanmelden

klooienberg@travers.nl

Biodiversiteit, Natuur en Omgeving

Bezoek de schaapskudde van de gemeente Zwolle

gemeente Zwolle Meer informatie april - november

8 - 12 jaar

13

(14)

In Zwolle Zuid ligt de Schellerdriehoek, ingesloten tussen Zwarteweg, Grenslaan en Oude Deventerstraatweg: een prachtig park toegankelijk voor iedereen mét en zonder handicap. Een plek om samen in te spelen, om samen in te ontdekken of te wandelen.

Aan de hand van allerlei, heel eenvoudige, opdrachten op leskaarten kunnen kinderen de natuur in de Schellerdriehoek gaan ontdekken. Die opdrachten zijn verdeeld over drie

leeftijdsgroepen: van 4-6 jaar, 6-9 jaar en 9-12 jaar. Je kunt van alles onderzoeken of lekker bewegen. Ook zijn er creatieve opdrachten en opdrachten die met taal te maken hebben of

waarbij je moet nadenken. Bij de meeste opdrachten heb je geen materiaal nodig.

Park: gratis toegankelijk. Opdrachtkaarten: gratis te downloaden.

www.schellerdriehoek.nl/educatie

Biodiversiteit, Natuur en Omgeving

Ontdekprogramma in Park Schellerdriehoek

Park de Schellerdriehoek Meer informatie

14

(15)

Vlak buiten het dorp Wijthmen ligt verscholen in het bos het landgoed de Horte van Landschap Overijssel. Wil je met je klas de geheimen van de Horte ontdekken? Ga dan op pad met onze gidsen.

Zo ontdek je wat die rare bulten in het bos zijn, waarom we denken dat er af en toe een vergadering van heksen plaatsvindt maar

ook hoe men vroeger leefde en werkte. Weet jij waar het witte huisje aan de oprijlaan voor is of ben je nieuwsgierig aan de hele grote dennenboom in de tuin? Natuur en cultuurhistorie vormen op de Horte al eeuwen een eenheid. Onze gidsen vertellen je graag de mooie verhalen en laten je de natuur ontdekken. Tip neem iets lekkers te drinken mee en hou daarna een picknic in de boomgaard. Er zijn kosten aan deze activiteit verbonden, voor meer informatie zie onze website.

Meer info en aanmelden www.landschapoverijssel.nl

Biodiversiteit, Natuur en Omgeving

Excursie met gids op Landgoed de Horte “OpStap”

Landschap Overijssel Meer informatie

september - juli 4 - 12 jaar

15

(16)

Een speelse en gezonde aanvulling op de wereldoriëntatie-les.

In 1,5 uur maken kinderen van groep 6 t/m 8 kennis met de bomen in de buurt en het planten- en dierenleven eromheen, aan de hand van natuur-doe-kaarten.

Begeleiding door twee IVN gidsen + eigen leer kracht + hulpouders.

Er zijn kosten aan deze excursie verbonden.

Meer info:

www.ivn.nl/afdeling/zwolle/excursies

Aanmelden

ivnexcursies@ivnzwolle.nl

Biodiversiteit, Natuur en Omgeving

Excursie “Uurtje Bomen” met IVN Zwolle

IVN Zwolle hele jaar

9 - 12 jaar

Meer informatie

16

(17)

Op 5 april 2022 zal de 6e editie van de Nationale

Buitenlesdag plaatsvinden. In 2020 deden 2400 scholen mee. Op buitenlesdag geven leerkrachten in heel

Nederland buiten les.

Het populairste vak om buiten te geven? Rekenen! Taal en natuur kwamen op de tweede en derde plaats, zo bleek uit de enquête in 2017. Leerkrachten willen door de Nationale Buitenlesdag vaker buiten les gaan geven.

Dat is niet alleen goed voor de leerprestaties van kinderen, maar het is ook nog eens heel leuk! Buiten leer je meer! Meld je aan en ontvang gratis de Buitenlesbundel, vol met uitgewerkte lessen en lesideeën.

Afgelopen schooljaar heeft o.a. de Zwolse basisschool de Schatgraver meegedaan.

Biodiversiteit, Natuur en Omgeving

Nationale buitenlesdag van IVN

IVN

Meer informatie april 2022

4 - 12 jaar

Foto: Carin van de Ploeg

www.ivn.nl/buitenlesdag/over-nationale-buitenlesdag

17

(18)

Biodiversiteit, Natuur en Omgeving

Workshop Bodemproeven “Going Underground” Stadshoeve

Park de Stadshoeve Meer informatie april t/m oktober

10 - 16 jaar

Is het jou ook wel eens opgevallen dat er op sommige plekken in de stad in verhouding weinig parken en grasvelden zijn? En fiets je vaak na een regenbui door flinke plassen water? Als je midden in de stad woont, is je antwoord waarschijnlijk ja en ja.

Nederland wordt door verstedelijking steeds minder groen.

Doordat er steeds heftigere buien vallen, krijgen we hierdoor vaker te maken met wateroverlast. Stedelijke gebieden groen maken, kan helpen om die wateroverlast tegen te gaan. Jammer genoeg weten we nog niet hoeveel extra toevoeging een stukje groen

oplevert, en hoeveel minder wateroverlast er dan in de stad is. Dit is namelijk afhankelijk van de grondsoort en de grondwaterstand op die plaatsen. Daarom gaan wij tijdens dit onderzoek op

veel plekken kijken wat de effecten van groen in de stad, de zogenaamde “stadsvergroening”, zijn.

Met deze workshop wordt kennis van grond- en bodemsoorten vergroot en worden jongeren bewust gemaakt van de invloed van bodem en groen op de wateroverlast in en om de stad.

Tijdens het onderzoek kunnen ze zelf experimenten doen om de

doorlaatbaarheid van verschillende grondsoorten te testen.

Met deze workshop wordt onderzoek voor de TU Delft en het Waterlab gesteund. De leskist bestaat, naast een handleiding voor leerkrachten, uit 20 emmertjes met benodigdheden om onderzoek te doen, 20 handboekjes en 20 werkboekjes.

Leeftijd: 10-16 jaar.

www.parkdestadshoeve.nl/educatie

18

(19)

Het Zone College in Zwolle heeft sinds een aantal jaar het predicaat: Eco School. De leerlingen van Het Groene Lyceum werken samen met docenten aan de 10 thema’s van Eco-schools Nederland. Voor NME zijn van de

volgende thema’s het meest relevant: Afval, Energie, Groen, Voedsel en Water.

Aan het begin van elk schooljaar starten de leerlingen met een duurzaamheidsscan (0-meting) door de hele school, waarin de stand van zaken rondom de 10 thema’s onder de loep

onderzocht. Zo hebben de leerlingen bijvoorbeeld onderzocht hoe de school omgaat met alle soorten afval, de vele aspecten van veiligheid, hygiëne en energieverbruik. Hun opdracht:

formuleer haalbare aanbevelingen voor een duurzame manier van werken op Zone.college. Onze leerlingen adopteren telkens een project en voeren het planmatig uit. Waar mogelijk worden de duurzame onderwerpen opgenomen in het onderwijs

programma.

Omdat leerlingen het voortouw nemen, hebben ze ook actief een rol bij hun leeromgeving. Op deze manier hebben alle locaties van Zone.college de Groene Vlag van Eco-schools uitgereikt gekregen. Wereldwijd doen er meer dan 59.000 scholen over

de hele wereld mee aan Eco-Schools. In Nederland doen er 91 scholen mee aan Eco-schools.

Wilt u hier meer over weten, onze leerlingen komen

graag (samen met hun docent) bij u op school om hun eco school projecten te presenteren. Daarna kunnen wij wellicht een afspraak maken om samen een project in onze school Zone.

college uit te gaan voeren.

Aanmelden voor een presentatie:

hveurink@zone.college

Circulaire economie, Afval en Grondstoffen

NIEUW: Project Eco-schools van het Zone College (verduurzamen scholen)

Zone College Meer informatie hele jaar

10 - 12 jaar

19

(20)

Speciaal voor de bovenbouw (groep 6, 7 en 8) van het basisonderwijs ontwikkelde ROVA de Groentour.

Na de Groentour is de klas grondstoffen-expert! De groep leert dat alles dat nu afval lijkt, eigenlijk waardevolle grondstoffen zijn waar weer nieuwe spullen van gemaakt kunnen worden. De Groentour biedt de leerlingen handelingsperspectief, zodat zij weten wat ze zelf kunnen doen om verspilling tegen te gaan en hoe zij de grondstoffen kunnen aanbieden voor hergebruik of reycling.

Al met al duurt het programma bijna 2 uur exclusief reistijd. De ROVA Groentour is gratis en is voor alle scholen in het werkgebied van ROVA. Meld de klas aan om een afspraak maken, dan komt de ROVA Groenbus de klas bij school ophalen.

Meer info

www.rova.nl/leren-en-doen

Aanmelden

voorlichting@rova.nl of (038) 427 37 38.

Circulaire economie, Afval en Grondstoffen

Op excursie bij ROVA “Groentour”

ROVA

Meer informatie hele jaar

9 - 12 jaar

20

(21)

Dit is een jaarlijkse zwerfvuilopruimactie voor

basisscholen in actie tegen zwerfvuil. In het werkgebied van ROVA gaan in de actieweek ruim 12.000 leerlingen aan de slag om het zwerfafval in de eigen leefomgeving op te ruimen. Het is mogelijk voor de hele school om deel te nemen aan deze actieweek. De Week van Mooi Schoon 2020 vond plaats van 16 maart t/m 20 maart. Houd voor de data in 2021 de website van Mooi Schoon in de gaten.

Naast de mogelijkheid om een opruimactie te organiseren, biedt Mooi Schoon ook workshops aan die gecombineerd kunnen

worden met een opschoonactie:

• Voor groep 4, 5, 6 is er het afvalscheidingsspel en de zwerfvuilquiz.

Meer info

www.mooi-schoon.nl

Aanmelden

info@mooi-schoon.nl

Circulaire economie, Afval en Grondstoffen

Voorkomen van zwerfafval “Mooi Schoon”

ROVA

Meer informatie hele jaar

4 - 12 jaar

Zelf een zwerfvuil opruimactie organiseren?

Het is ook mogelijk om buiten de Week van Mooi Schoon een opschoonactie te organiseren op school. De Mooi Schoon- begeleider komt naar de school toe met afvalgrijpers, veiligheidshesjes, handschoenen, vuilniszakken etc. Alles wat nodig is om op een veilige manier het schoolplein en de buurt weer schoon te maken. Na afloop neemt ROVA het ingezamelde zwerfvuil gratis mee.

21

(22)

Circulaire economie, Afval en Grondstoffen

Het riool is geen alleseter!

Tijdens het kijken van een erg leuke animatiefilm (duur 5 minuten) in de klas en het spelen van een rioolquiz, leren de leerlingen wat meer over de geschiedenis, werking en het gebruik van het riool.

Het komt regelmatig voor dat er zaken door de wc of de gootsteen gespoeld worden, die er niet in thuis horen. Zoals bijvoorbeeld frituurvet, etensresten en schoonmaakdoekjes. Dit kan slecht zijn voor het milieu, of de oorzaak van verstoppingen in het riool of de rioolpompen zijn. Het oplossen van de verstoppingen brengt onnodige hoge kosten met zich mee.

De les kan door de leerkracht/ ouder zelf begeleid worden.

Aan het einde van de les weten de leerlingen meer over de nut en noodzaak van het riool en krijgt iedere leerling een (gratis)

rioolmonstersleutelhanger en een exemplaar van de rioolquiz mee voor thuis.

www.zwolle.nl/riolering

Gemeente Zwolle Meer informatie hele jaar

4 - 9 jaar

22

(23)

Circulaire economie, Afval en Grondstoffen

Uitgebreid aanbod aan Groene kunstvormen. Een groene beleving!

Lekker buiten zijn en bouwen met de handen aan een ‘groen’ kunstwerk, dat is heerlijk om te doen.

Ondertussen leren om te kijken naar de omgeving met nieuwe interesse en een frisse blik.

Hoe verfijnd en perfect alles op elkaar afgestemd is in de natuur en wat voor prachtige vormen er in de natuur te ontdekken zijn.

We bieden een cross-over tussen natuur, wetenschap en techniek waarbij het veranderende klimaat wordt meegenomen. Dit doen we niet met een wijzende vinger maar door te spelen en te maken!

Door deze combinatie is het aanbod gelaagd en vakoverstijgend.

Omdat de kinderen spelenderwijs leren, weten ze nog heel lang na te vertellen wat ze beleeft hebben.

Mogelijke workshops zijn:

• Recycle-Art: Maak van allerlei gebruikte spullen een mooi kunstwerk.

• Reverse Graffiti: Maak de wereld een beetje mooier met mooie tekeningen op de grond. Gewapend met een hoge drukspuit maak je blijvende herinneringen.

Groepen van 15 tot 25 deelnemers.

Kosten: Er zijn kosten aan deze workshops verbonden.

Xplosief

10 - 12 jaar

Aanmelden en meer info:

www.xplosief.nl

23

(24)

Bijen zijn geweldige ambassadeurs voor insecten en biodiversiteit. Het sluit aan bij het kerndoel Oriëntatie op je zelf en de wereld-natuur en techniek (leerdoel 40, 41). In 2019 organiseerden wij onze eerste Scholen voor bijen campagne. Dit schooljaar komt er een vervolg en kan je als school kiezen uit de volgende educatie:

Gastles van Bijengastdocent

Wil je als school een extra inspirerend verhaal vertellen aan je leerlingen?

Vraag dan een les aan van een

bijengastdocent. Zij komen graag op school of in de schooltuin hun verhaal vertellen en leerlingen meenemen in hun enthousiasme over bijen.

Liever een digitale (live)les?

Laat ons vooral weten wanneer dit de voorkeur heeft. We zijn op dit moment mogelijkheden aan het onderzoeken.

Bloemzaden

We bieden de eerste 50 scholen een mooi en volledig pakket van NLzoemt aan met gratis biologisch bloemenzaad.

Het bloemenzaad kan in het najaar of in maart/april gezaaid worden. Geschikt voor groep 7 en 8.

Bloembollen

We bieden de eerste 50 scholen het pakket Bollen voor Bijen aan met gratis bloembollen. De bollen moeten in het

najaar gepoot worden. geschikt voor groep 5 en 6.

Een map vol lesmateriaal

Download hier een map met lesmateriaal voor een bron van inspiratie voor alle groepen.

www.nmeoverijssel.nl/prime-time-voor- de-bijengastles

Of neem contact op met NMO 038 - 425 09 60 of mail naar

nme@natuurenmilieuoverijssel.nl

Dieren

VERVOLG: project scholen voor bijen

aanvraag vanaf september, uitvoer mei- september 7 - 12 jaar

24

/ 51

(25)

Dieren

Nationale Tuinvogeltelling januari 2022

Het is jaarlijks scholenteldag in januari! Buiten op het schoolplein, of in een parkje in de buurt, of gewoon vanuit de klas samen de vogels in de omgeving tellen: tover je klaslokaal om tot een schuilhut, zodat de vogels jou niet zien.

Buiten op het schoolplein, of in een parkje in de buurt, of gewoon vanuit de klas samen de vogels in de omgeving tellen: tover je klaslokaal om tot een schuilhut, zodat de vogels jou niet zien.

Met (gratis) te downloaden lespakket. Geschikt voor groep

1-8. Bestaande uit o.a. een vogel-tellijst, kenmerken verschillende vogels, informatie voor het zelf maken van vogelvoer en een

voerhuisje. Er is op de werkbladen aangegeven bij welke kerndoelen (32, 39, 40, 41, 45, of 54) het lespakket aansluit.

Ervaren vogelkenners van de KNNV afdeling Zwolle willen (gratis) helpen bij het vormgeven van deze activiteiten. Ze kunnen de

leerlingen op school van alles vertellen over vogels, hoe je ze herkent en hoe je de vogels naar de school kan lokken.

Vogelbescherming, KNNV Meer informatie

januari 4 - 12 jaar

Wilt u gebruik maken van een vogelkenner? Stuur dan een mail naar: voorzitter@zwolle.knnv.nl

www.tuinvogeltelling.nl/voor-scholen www.knnv.nl/zwolle

25

(26)

De wijk- en kinderboerderijen hebben gezamenlijk verschillende themakisten ontwikkeld, die door

leerkrachten uit het basisonderwijs te gebruiken zijn tegen een kleine vergoeding.

In de themakist zit een handleiding voor de leerkracht en voldoende onderzoeksmateriaal, waarmee in de eigen klas les kan worden gegeven. Vervolgens is de groep welkom het geleerde gedurende zo’n 1,5 uur in de praktijk te ervaren op één van onze locaties.

De volgende themakisten bieden we o.a. aan:

• Boerderijles groep 1/2 - ‘Aai eens een konijn’: deze les is een kennismaking met de verschillende dieren op de boerderij.

• Boerderijles groep 3/4 – ‘Ik ben een boer(in)’: in deze les leren kinderen wat de verzorging van boerderijdieren inhoudt.

• Boerderijles groep 5/6 – ‘Van dier tot supermarkt’: in deze lessen leren kinderen welke producten, die in de supermarkt te koop zijn, afkomstig zijn van boerderijdieren.

• Bodemdiertjes (groep 5 t/m 8): in deze les komen kinderen van alles te weten over de diversiteit aan bodemdieren en hoe ze die kunnen vinden en herkennen.

• Waterdiertjes (groep 3 t/m 8): in deze les komen kinderen van alles te weten over de diversiteit aan waterdiertjes in het oppervlaktewater en hoe ze die kunnen vinden en herkennen.

locaties Wijkboerderijen Travers Welzijn: Eemhoeve,

Schellehoeve en Klooienberg traverswelzijn.nl/nme-aanbod locatie Kinderboerderij

Wezenlanden en Park Eekhout

kinderboerderijenzwolle.nl locatie Park de Stadshoeve www.parkdestadshoeve.nl

Dieren

Themakisten Wijkboerderijen Travers, Kinderboerderijen en Stadshoeve

Travers, Stichting Kinderboerderijen Zwolle, Park de Stadshoeve

zie website aanbieder 4 - 12 jaar

26

(27)

Met groep 1 en 2 een ochtend naar de kinderboerderij?

Dan is het kleuterarrangement een leuk idee!

Groepen worden ontvangen op de kinderboerderij door een dierverzorger. Samen voeren we de kippen, rapen we eieren.

Kinderen die durven mogen de geiten borstelen. Deze activiteit is geschikt voor groep 1 en 2. Kosten € 1,50 pp, inclusief limonade en koffie/ thee voor de begeleiders. Het kleuterarrangement kan het hele jaar door worden afgesproken.

www.kinderboerderijenzwolle.nl

Dieren

Kleuterarrangement Kinderboerderij de Wezenlanden

Kinderboerderij Wezenlanden Meer informatie

27

(28)

Bij boerderijeducatie IJsseldelta leren kinderen uit het basisonderwijs waar hun voedsel vandaan komt, leggen een relatie tussen het voedsel van de boerderij en het dagelijks eten op hun bord. Als groep of schoolklas krijg je een les op een boerderij waar de boer of boerin zelf de les verzorgt.

8051 KE Hattem

Dieren

NIEUW: Kom op bezoek bij één van onze boerderijen in en rondom Zwolle

28

(29)

Dieren

Bezoek de schaapskudde van de gemeente Zwolle

Schapen zijn levende grasmaaiers. Deze kuddedieren eten de hele dag door grassen, kruiden en andere planten. Door hun vacht en uitwerpselen zijn schapen goede verspreiders van zaden.

De Zwolse schaapskudde wordt gehoed door de herder en zijn honden. Vijf dagen per week vertrekken de 350 schapen

’s ochtends naar hun werkplek in Zwolle Noord. De schapen grazen in Zwolle Noord van april t/m november.

Afgelopen jaar was het helaas niet mogelijk om de

schaapskudde te bezoeken, maar deze was (en is) wel digitaal te bewonderen: www.facebook.com/zwolseschaapskudde

Dit jaar is het misschien weer mogelijk voor schoolklassen om de schaapskudde te bezoeken. Stuur hiervoor een mail naar Travers.

Op de onderstaande website staat een klein lespakket met kleurplaten, leestips, liedjes, vragen voor de herder, quiz en spelletjes.

Aanmelden

klooienberg@travers.nl

gemeente Zwolle Meer informatie april - november

8 - 12 jaar

29

(30)

Dieren

Uitgebreid aanbod aan Groene kunstvormen. Een groene beleving!

Lekker buiten zijn en bouwen met de handen aan een ‘groen’ kunstwerk, dat is heerlijk om te doen.

Ondertussen leren om te kijken naar de omgeving met nieuwe interesse en een frisse blik.

• Insectenhotel bouwen: help de biodiversiteit en maak een mooi kunstwerk.

• Wormenhotel bouwen: Al je groente en fruit afval om toveren in zwart goud!

Xplosief

7 - 12 jaar en volwassenen

Aanmelden en meer info:

www.xplosief.nl

30

(31)

Dieren

Een veldles aan de Vecht bij Dalfsen “Struinen in de Vechterweerd”

Elk schooljaar worden de groepen 7 en 8 van de

basisscholen uit Zwolle en Dalfsen uitgenodigd door IVN Zwolle om te komen struinen in Vechterweerd, een waterwingebied van Vitens.

Meer info

IVN Zwolle

10 - 12 jaar

31

(32)

januari - mei 10 - 12 jaar

Doet jouw basisschool mee aan de e-BATTLE? De e-BATTLE is een educatief project waarbij leerlingen (groep 7 en 8) van Overijsselse basisscholen in de winter op eigen wijze campagne voeren om zoveel mogelijk energie te besparen op school.

Tien scholen uit verschillende gemeenten gaan met elkaar de battle aan. Welke school voert de beste campagne en gaat er tijdens de grote eindfinale met de hoofdprijs vandoor? De Ebattle vindt plaats tussen januari en mei.

Meer informatie

www.nmeoverijssel.nl/e-battle

Aanmelden

Anke Haaksma, a.haaksma@natuurenmilieuoverijssel.nl of (038) 425 09 60

Energie en Duurzaamheid

Energie besparen op school “e-BATTLE”

32

(33)

Het Zone College in Zwolle heeft sinds een aantal jaar het predicaat: Eco School. De leerlingen van Het Groene Lyceum werken samen met docenten aan de 10 thema’s van Eco-schools Nederland. Voor NME zijn van de

volgende thema’s het meest relevant: Afval, Energie, Groen, Voedsel en Water.

Aan het begin van elk schooljaar starten de leerlingen met een duurzaamheidsscan (0-meting) door de hele school, waarin de stand van zaken rondom de 10 thema’s onder de loep

onderzocht. Zo hebben de leerlingen bijvoorbeeld onderzocht hoe de school omgaat met alle soorten afval, de vele aspecten van veiligheid, hygiëne en energieverbruik. Hun opdracht:

formuleer haalbare aanbevelingen voor een duurzame manier van werken op Zone.college. Onze leerlingen adopteren telkens een project en voeren het planmatig uit. Waar mogelijk worden de duurzame onderwerpen opgenomen in het onderwijs

programma.

Omdat leerlingen het voortouw nemen, hebben ze ook actief een rol bij hun leeromgeving. Op deze manier hebben alle locaties van Zone.college de Groene Vlag van Eco-schools uitgereikt gekregen. Wereldwijd doen er meer dan 59.000 scholen over

de hele wereld mee aan Eco-Schools. In Nederland doen er 91 scholen mee aan Eco-schools.

Wilt u hier meer over weten, onze leerlingen komen

graag (samen met hun docent) bij u op school om hun eco school projecten te presenteren. Daarna kunnen wij wellicht een afspraak maken om samen een project in onze school Zone.

college uit te gaan voeren.

Aanmelden voor een presentatie:

hveurink@zone.college

Energie en Duurzaamheid

NIEUW: Project Eco-schools van het Zone College (verduurzamen scholen)

Zone College Meer informatie hele jaar

10 - 12 jaar

33

(34)

Voeding

NIEUW: Smaaklessen bij de Stadshoeve

De Stadshoeve heeft een smaakleskist met alle

materialen om smaaklessen te geven. Dit kan in de klas, maar ook in de educatieruimte van de Stadshoeve.

De smaaklessen zijn voor alle groepen geschikt en bestaat uit een lesmap met lesmateriaal, alle keukenmaterialen die je kunt gebruiken tijdens het geven van de Smaaklessen en er is een digibord module. De smaaklessen zijn gebaseerd op ervaringsgericht leren. Je legt dingen uit, maar stelt vooral vragen. Daarnaast doen de kinderen regelmatig een proefje of smaakexperiment.

Stadshoeve Meer informatie september - juli

5 - 12 jaar

De volgende vijf pijlers komen terug in de lessen:

• Gezond eten

• Smaak

• Voedselproductie

• Koken

• Consumentenvaardigheden

Waar: in de klas of bij de Stadshoeve

Er zijn geringe kosten aan deze smaaklessen verbonden.

34

(35)

Met als motto ‘Lekker naar buiten!’ kunnen alle scholen (groep 1 t/m 8) subsidie van maximaal €2.000,- per school aanvragen voor drie activiteiten: moestuinieren, koken en een gastles of excursie (bijvoorbeeld boerderijeducatie). Met deze tegemoetkoming in de kosten wil het programma Jong Leren Eten scholen stimuleren om kinderen in aanraking te laten komen met informatie en activiteiten over voeding. Daarmee leren zij op een praktische manier gezonde en duurzame keuzes maken.

Meer informatie

www.jonglerenetenoverijssel.nl

Aanmelden

Hannelore Borger, borger@natuurenmilieuoverijssel.nl of (038) 4250960

Voeding

Regeling “Lekker naar buiten”

4 - 12 jaar

vanaf september 2021 (let op: tot subsidie op is)

35

/ 51

(36)

Voeding

Beleeftheater “Groene Pannenkoeken” Nooterhof

Eén keer per twee jaar wordt in de herfst een

theaterachtig programma met workshops van 1,5 uur aangeboden dat zowel binnen als buiten afspeelt op een bijzondere locatie. Met muziek, liedjes, avontuur, romantiek en experimenten. Voor de middenbouw.

Het groene, ecologisch beheerde park de Nooterhof wordt

betrokken bij de voorstelling; de kinderen gaan ook naar buiten voor opdrachten. Er is lesmateriaal t.b.v. de workshops en het programma. De voorstelling wordt gegeven door een ervaren acteur/ docent. De begeleiding van de opdrachten is door MBO studenten en vrijwilligers.

De voorstellingen die de afgelopen jaren zijn gehouden:

• Groene Pannenkoeken Nooterhof over eten, productieketen, keurmerken, zorg voor natuur, historie en relaties (najaar 2021, inschrijving was tot 1 juli).

• Ouwe Reus (over bomen, zorg voor natuur, historie en relaties inde natuur en tussen mensen)

• Plant in Zicht! (over natuur, biodiversiteit, duurzaamheid, cultuur en cultuurhistorie)

Milieuraad Zwolle Meer informatie oktober 2021

7 - 10 jaar

Meer info:

milieuraadzwolle.nl/1000-zwolse-kinderen-mee-aan-ouwe-reus/

Aanmelden

info@milieuraadzwolle.nl

36

(37)

Alle schoolpleinen groen in 2025! Dat is de ambitie van het programma Groene Schoolpleinen.

Wil jij op jouw school ook een groen schoolplein? Neem dan contact met ons op en wij helpen je graag op weg. Wij bieden

ondersteuning in de vorm van een toolkit met relevante informatie, bijeenkomsten voor inspiratie en kennis en een subsidie van

€ 10.000,- voor de ontwerper en realisatie. Doe jij ook mee met onze groene schoolpleinenbeweging?!

Groene Schoolpleinen is een programma vanuit Natuur voor Elkaar van provincie Overijssel. Stichting Springzaad, Natuur en Milieu Overijssel en IVN Overijssel ondersteunen in dit proces.

Aanmelden

groeneschoolpleinen@ivn.nl

Meer info

www.groeneschoolpleinenoverijssel.nl

Voeding

Groene schoolpleinen in Overijssel

Provincie Overijssel, Natuur en Milieu Overijssel, Stichting Springzaad, IVN

hele jaar

(let op: totdat subsidiebudget op is)

37

/ 51

(38)

Bij boerderijeducatie IJsseldelta leren kinderen uit het basisonderwijs waar hun voedsel vandaan komt, leggen een relatie tussen het voedsel van de boerderij en het dagelijks eten op hun bord. Als groep of schoolklas krijg je een les op een boerderij waar de boer of boerin zelf de les verzorgt.

8051 KE Hattem

Voeding

NIEUW: Kom op bezoek bij één van onze boerderijen in en rondom Zwolle

38

(39)

In een ochtend jouw leerlingen op een heel leuke en

actieve manier iets bijbrengen over natuur, leven, planten en dieren? Dat kan! Leerlingen van het Zone.college

(voorheen Groene Welle) in Zwolle komen graag (gratis) met de Groene Karavaan bij jouw basisschool langs.

De Groene Karavaan is een hippe aanhangwagen; speciaal ontwikkeld om basisschoolleerlingen kennis te laten maken met verschillende groene thema’s. Leerlingen uit groep 7 en 8 maken door middel van drie á vier interactieve en uitdagende opdrachten kennis met thema’s als voeding, microbiologie, tuin, bloemen en andere groene thema’s. Komen we binnenkort bij jouw school langs?

Aanmelden

koelma@zone.college

Meer informatie

zonecollege.nl/projecten/groene-karavaan

Voeding

Lessen op de basisschool “De Groene Karavaan” Zone College

Zone college Meer informatie september - juli

11 - 12 jaar

39

(40)

Water en Klimaat

NIEUW: Educatief spel “Kraak de Klas”

Een medewerker van het waterschap heeft op de

rioolwaterzuiveringsinstallatie zijn sleutels in een van de tanks laten vallen. Helpen jullie hem de sleutels weer boven water te krijgen.

Door het oplossen van verschillende opdrachten en puzzels

verzamelen de leerlingen codes van hangsloten die bevestigd zijn aan een houten kist. Elke code brengt ze dichterbij het openen van de kist. Als de kist geopend is, of wanneer de tijd voorbij is, eindigt het spel. De les duurt 45 minuten en vergt geen voorbereiding.

Aansluiting kerndoelen

Centraal staan begrippen als veel/weinig, schoon water/

drinkwater/vies water (afvalwater) en verstopping. De les sluit aan bij kerndoel 39: de leerlingen leren met zorg om te gaan met het milieu. Leeftijd: 9 -12 jaar.

Waterschap Drents Overijsselse Delta Meer informatie

De les kan door de docent zelf worden gegeven. Wilt u liever een gastdocent? Vraag het waterschap naar de mogelijkheden via lerenoverwater@wdodelta.nl.

40

(41)

Water en Klimaat

Workshop Bodemproeven “Going Underground” Stadshoeve

Is het jou ook wel eens opgevallen dat er op sommige plekken in de stad in verhouding weinig parken en grasvelden zijn? En fiets je vaak na een regenbui door flinke plassen water? Als je midden in de stad woont, is je antwoord waarschijnlijk ja en ja.

Nederland wordt door verstedelijking steeds minder groen.

Doordat er steeds heftigere buien vallen, krijgen we hierdoor vaker te maken met wateroverlast. Stedelijke gebieden groen maken, kan helpen om die wateroverlast tegen te gaan. Jammer genoeg weten we nog niet hoeveel extra toevoeging een stukje groen

oplevert, en hoeveel minder wateroverlast er dan in de stad is. Dit is namelijk afhankelijk van de grondsoort en de grondwaterstand op die plaatsen. Daarom gaan wij tijdens dit onderzoek op

veel plekken kijken wat de effecten van groen in de stad, de zogenaamde “stadsvergroening”, zijn.

Met deze workshop wordt kennis van grond- en bodemsoorten vergroot en worden jongeren bewust gemaakt van de invloed van bodem en groen op de wateroverlast in en om de stad.

Tijdens het onderzoek kunnen ze zelf experimenten doen om de

doorlaatbaarheid van verschillende grondsoorten te testen.

Met deze workshop wordt onderzoek voor de TU Delft en het Waterlab gesteund. De leskist bestaat, naast een handleiding voor leerkrachten, uit 20 emmertjes met benodigdheden om onderzoek te doen, 20 handboekjes en 20 werkboekjes.

Leeftijd: 10-16 jaar.

www.parkdestadshoeve.nl/educatie

Park de Stadshoeve Meer informatie april t/m oktober

10 - 16 jaar

41

(42)

Vitens biedt een (gratis) les over het maken van water voor basisschoolleerlingen. De les duurt ongeveer 50 minuten en voorbereiding door de leerkracht is niet nodig.

Bij Vitens weten we veel over kraanwater. We kunnen je alles vertellen over het winnen, zuiveren en vervoeren van goed

drinkwater. En dat doen we dan ook graag! Hoe? Door een gastles te geven op jouw basisschool. We komen niet alleen iets vertellen over kraanwater; we gaan ook leuke dingen doen! Leerzame

waterproefjes en een interactieve quiz. De Vitensmedewerker neemt een leuke Kraanwaterbox mee met voor de kinderen een eigen bidon en douchetimer.

De gastlessen zijn gratis.

www.vitens.lesjedorst.nl/gastles

Water en Klimaat

Gastles Vitens in de klas over het maken van water

Vitens

hele jaar

42

(43)

Hoe voorkomen we dat Nederland overstroomt? Wist je dat zonder dijken of duinen ons land voor de helft onder water staat? Blijven jouw voeten droog bij een overstroming? Hoe wordt het vieze water uit onze wc’s en douche, maar ook het water van het (af)wassen weer schoongemaakt?

Elke gastles is maatwerk, afhankelijk van de leeftijd en wensen.

Duur van de gastles is 60 minuten en deze is gratis voor scholen.

Meer info

Vraag het Waterschap naar de mogelijkheden, of kijk op www.wdodelta.nl/basisonderwijs

Water en Klimaat

Gastles in de klas over het Waterschap

9 - 12 jaar

hele jaar

43

(44)

Water en Klimaat

VERVOLG Erfgoed educatieproject “Jij & de Wijk”(Aalanden, Dieze en Assendorp)

In ‘Jij & De Wijk’ ontdekken leerlingen hun wijk aan de hand van gebeurtenissen die hier in het verleden

hebben plaatsgevonden en aan locaties die hierbij een rol speelden. Leerlingen ontdekken in hun eigen omgeving de sporen uit het verleden en maken gebruik van

kaarten, documenten, foto’s, schilderijen en historische voorwerpen om de geschiedenis tot leven te wekken.

Het erfgoededucatieproject Jij & de Wijk combineert

erfgoedlessen met natuureducatie en kunst. Voor de wijken Aa-landen, Dieze en Assendorp zijn inmiddels meerdere lessen ontwikkeld voor groep 3 t/m 8. Het project is een initiatief van Het Oversticht, ANNO, Stadkamer, ZoGemaakt en ErUit en wordt mede mogelijk gemaakt door het Fonds voor Cultuurparticipatie, het Fonds voor Amateurkunst en het Prins Bernhard Cultuurfonds.

Het is de intentie om in de toekomst het project Jij & de Wijk ook uit te rollen in andere wijken en gemeenten.

Mocht u interesse hebben in deelname, neem dan voor meer informatie geheel vrijblijvend contact op met Albert Vissinga, adviseur bij Het Oversticht. Telefoon: 06 - 54 23 20 06.

Het Oversticht Meer informatie hele jaar

6 - 12 jaar

44

(45)

Droppie waterles van Waterschap Drents Overijsselse

Delta is een digitale lesmodule over water voor leerlingen van groep 3 tot en met 8. Leerlingen ontdekken op een speelse manier de wereld van water.

Wat is water eigenlijk? Raakt het water wel eens op? En wie zorgt er voor schoon en veilig water? Ontdek samen met uw leerlingen de wereld van water. U vindt hier klikplaten, lesbladen, games en proefjes over verschillende waterthema’s.

Meer info

Vraag het Waterschap naar de mogelijkheden, of kijk op www.droppiewater.nl

Water en Klimaat

Digitale waterles “Droppie”

5 - 12 jaar

hele jaar

45

(46)

Water en Klimaat

Uitgebreid aanbod aan Groene kunstvormen. Een groene beleving!

Lekker buiten zijn en bouwen met de handen aan een ‘groen’ kunstwerk, dat is heerlijk om te doen.

Ondertussen leren om te kijken naar de omgeving met nieuwe interesse en een frisse blik.

• Land-Art: Verzamel natuurlijke materialen uit de omgeving en maak er een kunstwerk van.

• Fotografie: Kijk naar de wereld om je heen op een andere manier.

• De waterabsorptiebaan: Wat doet groen op het dak?

De waterabsorptiebaan laat het zien!

Xplosief

8 - 12 jaar en volwassenen

46

(47)

Water en Klimaat

Een veldles aan de Vecht bij Dalfsen “Struinen in de Vechterweerd”

Elk schooljaar worden de groepen 7 en 8 van de

basisscholen uit Zwolle en Dalfsen uitgenodigd door IVN Zwolle om te komen struinen in Vechterweerd, een waterwingebied van Vitens.

Meer info

IVN Zwolle

10 - 12 jaar

47

(48)

Water en Klimaat

Beleef je omgeving – Ruimte voor de Vecht

In ‘Beleef je omgeving’ komen leerlingen van

groep 5 t/m 8 van alles te weten over de Vecht en het

Vechtdal. Van natuur tot cultuur en van historie tot heden.

Inclusief een fietsspeurtocht door dit unieke gebied. Doet jouw klas ook mee?

Het Vechtdal is een prachtig rivierenlandschap waar natuur, landgoederen en landbouwgronden elkaar afwisselen. De Vecht stroomt van Hardenberg via Ommen en Dalfsen naar Zwolle. Een uniek stukje Nederland om te wonen, werken en recreëren.

‘Beleef je omgeving’ bestaat uit opdrachtkaarten waarmee de leerlingen in de klas leren over de cultuur, historie, natuur, landbouw, landschap en recreatie van en in het Vechtdal. Vervolgens gaan ze het veld in! Tijdens een fietsspeurtocht beleven ze de omgeving en verdiepen ze zich verder in het gebied. Een leuk en leerzaam uitje!

Meer info:

www.ruimtevoordevecht.nl/educatie

mei - oktober groep 5 t/m 8

Aanmelden

nme@natuurenmilieuoverijssel.nl of (038) 4250960.

48

(49)

Water en Klimaat

Het riool is geen alleseter!

Tijdens het kijken van een erg leuke animatiefilm (duur 5 minuten) in de klas en het spelen van een rioolquiz, leren de leerlingen wat meer over de geschiedenis, werking en het gebruik van het riool.

Het komt regelmatig voor dat er zaken door de wc of de gootsteen gespoeld worden, die er niet in thuis horen. Zoals bijvoorbeeld frituurvet, etensresten en schoonmaakdoekjes. Dit kan slecht zijn voor het milieu, of de oorzaak van verstoppingen in het riool of de rioolpompen zijn. Het oplossen van de verstoppingen brengt onnodige hoge kosten met zich mee.

De les kan door de leerkracht/ ouder zelf begeleid worden.

Aan het einde van de les weten de leerlingen meer over de nut en noodzaak van het riool en krijgt iedere leerling een (gratis)

rioolmonstersleutelhanger en een exemplaar van de rioolquiz mee voor thuis.

www.zwolle.nl/riolering

Gemeente Zwolle Meer informatie hele jaar

4 - 9 jaar

49

(50)

Vitens heeft een speciale website gemaakt voor kinderen.

‘Les je dorst’ is het educatieplatform van Vitens voor basisschoolleerlingen. Ook is hier informatie te vinden over de kraanwaterdag en een watertappunt op school.

De interactieve lessen zijn primair gericht op kinderen van de verschillende groepen van het basisonderwijs. Je vindt er een uitgebreide bibliotheek over water gerelateerde onderwerpen en filmpjes en afbeeldingen met uitleg. Docenten kunnen

inloggen met het BRIN nummer van hun school en vinden zo een uitgebreide toelichting en aanvullende informatie voor hun lessen.

Meer info en aanmelden https://vitens.lesjedorst.nl

Water en Klimaat

Online lessen over water gerelateerde onderwerpen

Vitens

hele jaar

50

(51)

Colofon

Deze uitgave is ontwikkeld in samenwerking met onder andere: