INGENIEURSRADAR
“IMPACT CORONACRISIS”
Enquête: Impact Coronacrisis
Aantal respondenten: 1286
➢ Individuele ingenieur: 964 (75%)
➢ Bedrijf: 322 (25%)
1 november – 13 november 2021
80 % 20 %
BURGERLIJK INGENIEUR BIO INGENIEUR
INDUSTRIEEL INGENIEUR
40 %
12 %
48 %
PROFIEL INGENIEUR
6,1%
8,8%
41,8%
43,3%
FUNCTIENIVEAU
directeur, algemeen management hoofdzakelijk management management en vaktechnisch hoofdzakelijk vaktechnisch
22 % 16 %
PROFIEL INGENIEUR
< 50 wn 50 – 249 wn 250 – 999 wn 1000 – 5000 wn > 5000 wn
17 % 20 % 25 %
58 % 15 %
< 50 wn 50 – 249 wn 250 – 999 wn 1000 – 5000 wn > 5000 wn
13 % 6 % 8 %
PROFIEL BEDRIJF
RESPONDENTEN PER SECTOR
INGENIEUR BEDRIJF
chemie en farmaceutische industrie 14,6% 5,6%
bouw 13,1% 26,4%
metaalnijverheid 9,8% 5,6%
elektronica en technologische industrie 8,3% 5,6%
telecom, ICT en internet 8,1% 4,2%
energie/water 7,9% 6,9%
andere 6,3% 11,1%
overheid 6,1% 2,8%
ingenieurs- en studiebureaus (excl. bouw) 5,9% 9,7%
onderzoek/onderwijs 5,0% 2,8%
zakelijke dienstverlening (consulting) 3,9% 8,3%
voeding 3,0% 4,2%
luchtvaart, spoorwegen, ander vervoer 2,8% 0,0%
milieu 1,8% 4,2%
bank- en verzekeringen 1,3% 1,4%
handel/distributie 1,3% 0,0%
land- en tuinbouw, visserij en veeteelt 1,1% 1,4%
INGENIEUR
69,1%
24,2%
2,6% 4,1%
92,6%
4,5% 0,5% 2,4%
85,4%
8,7%
1,9% 4,1%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
uitsluitend in België hoofdzakelijk in België (meer dan 50%) met
verblijven in het buitenland
hoofdzakelijk in het buitenland (meer dan 50%) met verblijven in
België
volledig in het buitenland
Ik werk
voor Corona november 2020 november 2021
INGENIEUR
87,0% 93,2%
13,0%
6,8%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
november 2021 november 2020
Ik ben sedert 17 maart nog steeds werkzaam bij dezelfde werkgever
Ja Nee
2,4%
4,8%
4,8%
7,1%
7,1%
9,5%
14,3%
14,3%
16,7%
19,0%
0% 2% 4% 6% 8% 10% 12% 14% 16% 18% 20%
woon-werkafstand salaris en voordelenpakket carrièremogelijkheden bedrijfssfeer slecht management op pensioen jobinhoud sluit niet aan bij mijn
verwachtingspatroon andere (geef nadere toelichting)
ontslagen door werkgever ontslag door herstructurering/bedrijf in
moeilijkheden Corona
Waarom bent u veranderd van werkgever (toestand november 2020)?
INGENIEUR
35,7%
INGENIEUR
1,5%
3,0%
3,0%
3,0%
3,0%
4,5%
4,5%
7,6%
10,6%
10,6%
12,1%
13,6%
22,7%
0% 5% 10% 15% 20% 25%
woon-werkafstand job beneden mijn niveau jobzekerheid bedrijfssfeer collectieve sluiting bedrijf/faillissement ontslagen door werkgever salaris en voordelenpakket beëindiging freelance contract carrièremogelijkheden slecht management andere (geef nadere toelichting) ontslag door herstructurering/bedrijf in moeilijkheden…
jobinhoud sluit niet aan bij mijn verwachtingspatroon
Waarom bent u veranderd van werkgever (toestand november 2021)
?
INGENIEUR
Duur tijdelijke werkloosheid
10% 68,8%
20% 12,5%
25% 4,2%
30% 2,1%
50% 6,3%
60% 4,2%
100% 2,1%
18,7%
81,3%
Bent u sedert de Coronacrisis tijdelijk werkloos geweest?
Ja Nee
INGENIEUR
Waarom niet?
➢ Materiaal enkel aanwezig in bedrijf
➢ On site/werf werkzaamheden opvolgen
➢ Werkgever wil dit niet
➢ Aanwezigheid werkvloer vereist
➢ Laboactiviteiten
➢ Productie gebonden functie
92,0%
8,0%
Beschikt u over de mogelijkheid om tijdens de Coronacrisis van thuis uit te werken?
Ja Nee
INGENIEUR
68,8%
31,2%
Beschikte u voor de Coronacrisis reeds over de mogelijkheid om van thuis uit te werken?
Ja Nee
INGENIEUR
77,0%
23,0%
Hebt u voor de Coronacrisis van deze mogelijkheid gebruik gemaakt?
Ja Nee
INGENIEUR
96,7%
3,3%
Hebt u tijdens de Coronacrisis van thuis uit gewerkt?
Ja Nee
INGENIEUR
10,3% 9,7%
13,4% 13,2%
53,5%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
1 dag/week 2 dagen/week 3 dagen/week 4 dagen/week 5 dagen/week
Hoeveel dagen per week hebt u van thuis uit gewerkt?
INGENIEUR
89,5%
10,5%
Hebt u flexibele arbeidstijden als u van thuis uit werkt?
Ja Nee
INGENIEUR
89,7%
10,3%
Kan u autonoom uw telewerkdagen kiezen?
Ja Nee
INGENIEUR
41,2% 42,5%
16,2%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
Mijn productiviteit ligt bij thuiswerk hoger dan op het
werk
Mijn productiviteit ligt bij thuiswerk even hoog dan op
het werk
Mijn productiviteit ligt bij thuiswerk lager dan op het
werk
Hoe ervaart u uw productiviteit tijdens thuiswerk?
INGENIEUR
3,1%
4,2%
4,8%
6,6%
7,7%
19,1%
21,7%
32,9%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35%
Ik heb geen toegang tot de middelen of informatie die ik nodig heb om thuis uit te kunnen werken Leren omgaan met nieuwe vorm van leiding geven
Het aanhouden van een regelmatig schema Mijn werkruimte Te veel afleidingen thuis Sociale isolatie Tijd vrijmaken voor ontspanning - eten Moeilijkere communicatie met collega’s,
medewerkers
De grootste uitdaging die ik ondervind als ik van thuis uit werk is
INGENIEUR
39,9%
26,5%
8,8%
8,3%
6,8%
6,6%
1,5%
1,5%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45%
minder tijdsverlies betere work-life balance betere concentratie meer flexibiliteit minder verplaatsingskosten hogere efficiëntie meer autonomie minder stress
Wat zijn voor u de 2 belangrijkste voordelen van telewerken?
INGENIEUR
44,2%
27,0% 28,8%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
50%
Ja Nee geen mening
Werkt u liever van thuis uit?
INGENIEUR
78,2%
10,4% 11,5%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
Ja Nee Ik weet het niet
Zal telewerk - na de Corona crisis - een blijvend karakter
hebben voor uw functie in het bedrijf?
INGENIEUR
35,1%
14,3%
64,9%
85,7%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
november 2021 november 2020
Kreeg u tijdens de Coronacrisis een loonsverhoging, een premie of incentive?
Ja Nee
INGENIEUR
13,9%
82,8%
3,3%
10,8%
83,9%
5,3%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
een grotere
opleidingsbehoefte dan voorheen
gelijkblijvende opleidingsbehoefte dan
voorheen
een mindere opleidingsbehoefte dan
voorheen Mijn opleidingsbehoefte sedert de Coronacrisis kan ik omschrijven als:
november 2021 november 2020
44,3%
55,7%
NOVEMBER 2020
Ja Nee
INGENIEUR
55,3%
44,7%
NOVEMBER 2021
Ja Nee
Ik heb sedert de start van de Coronacrisis opleidingen gevolgd?
INGENIEUR
42,3%
28,6%
11,1%
10,3%
7,7%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45%
Geen tijd ten gevolge van andere prioriteiten
Geen nood aan opleidingen Geen toestemming van de werkgever om
opleidingen te volgen
Opleidingsaanbod sluit niet aan bij mijn behoeften
Andere (geef nadere toelichting)
Waarom hebt u geen opleidingen gevolgd?
INGENIEUR
11,0%
20,0%
30,2%
38,8%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45%
Geen voorkeur Digitale opleidingen Klassikale opleidingen Hybride opleidingen (combinatie
digitaal/klassikaal)
Als ik opleidingen volg dan gaat mijn voorkeur naar
INGENIEUR
22,6%
12,4%
53,2%
11,8%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
een kans een bedreiging zowel een kans als een bedreiging
weet ik niet Hoe hebt u als ingenieur in het bedrijf de Coronacrisis ervaren? Als een kans of
een bedreiging?
INGENIEUR
KANSEN
nieuwe werkorganisatie
telewerken werkt, leren telewerken, thuiswerk volwaardig initiatief waar je werkt speelt geen rol
verhoogd vertrouwen in medewerkers: work-life balance betere samenwerking met collega's in het buitenland meer klanten bereikt, meer contacten
meer focus op eigen werk, op prioriteiten meer autonomie, flexibiliteit
minder vergaderingen, efficiënter nieuwe vormen van samenwerkingen nieuwe manier van leiding geven
efficiënter inzetten van tijd, geen tijdsverlies
extra budgetten Vlaamse overheid investeringen relance plan versnelde digitalisering
hybride vormen van werken, leren, vergaderen kostenbesparend
nieuwe inzichten
heroriëntatie bedrijfsactiviteiten
bewijs dat verandering voordelen kan hebben
AANPASSEN
➢ spontaan brainstormen gebeurt niet of te weinig
➢ geen verschil werkomgeving en thuisomgeving
➢ nieuwe klantenwinning onder druk
➢ onzekerheid, verlies in omzet (audits ), kans op faling
➢ contact on the field een andere invulling (salesfuncties)
➢ vervreemding van het team
➢ herstructurering, verandering in extreme marktomstandigheden, ontslag
➢ werkloosheid
➢ beschikbaarheid grondstoffen, verpakkingsmaterialen
➢ prijsstijging, hogere kosten
➢ verloop van personeel, verlies kennis
➢ investeringen komen onder druk te staan
➢ projecten on hold, minder orders
➢ preventieve maatregelen om kosten te besparen, maar een bedreiging op lange termijn
INGENIEUR
11,9%
56,6%
29,5%
2,0%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Geen impact Beperkte mate Grote impact Niet van toepassing
In welke mate heeft de Coronacrisis reeds een impact op uw werk?
INGENIEUR
17,8%
82,2%
Hebt u meegewerkt aan nieuwe technische toepassingen in het kader van de bestrijding van COVID-19?
Ja Nee
INGENIEUR
39,9%
60,1%
Hebt u meegewerkt aan oplossingen om het bedrijf gezond te houden tgv COVID-19?
Ja Nee
20,4%
79,6%
NOVEMBER 2020
Ja Nee
INGENIEUR
13,6%
86,4%
NOVEMBER 2021
Ja Nee
Bent u bezorgd om uw professionele toekomst omwille van de
gezondheidstoestand van de onderneming?
INGENIEUR
Andere:
Ik ben zelfstandig Zelfstandig worden Pensioen
Verhuis buitenland
Tgv corona nieuwe inzichten, loopbaan anders invullen,
9,6%
71,5%
5,6%
13,4%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Ik ben op zoek naar een nieuwe jobopportuniteit bij
een andere werkgever
Ik wil mijn carrière verder uitbouwen bij
mijn huidige werkgever
Ik ben op zoek naar een nieuwe jobopportuniteit bij
mijn huidige werkgever
Andere (geef nadere toelichting)
Wat zijn uw ambities voor de komende 6 maanden wat uw
loopbaan betreft?
INGENIEUR
27,1%
25,0%
14,6%
10,4%
6,3%
6,3%
4,2%
2,1%
2,1%
2,1%
0,0%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30%
slecht management jobinhoud sluit niet aan bij mijn…
carrièremogelijkheden salaris en voordelenpakket job beneden mijn niveau andere (geef nadere toelichting) woon-werkafstand jobzekerheid bedrijfssfeer bedrijf in moeilijkheden Corona collectieve sluiting bedrijf/faillissement
Wat is de reden waarom je op zoek gaat naar een nieuwe
jobopportuniteit bij een andere werkgever?
INGENIEUR
56,0%
50,6%
50,4%
40,5%
35,4%
32,1%
28,8%
28,2%
24,1%
23,6%
21,5%
17,2%
17,0%
15,1%
15,0%
14,5%
11,2%
7,2%
6,8%
3,4%
1,7%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Communicatieve vaardigheden,..
Professionele wendbaarheid Veranderingsbereidheid Probleem oplossend vermogen Samenwerken Creativiteit IT kennis Anticiperen, proactief Goede sociale vaardigheden Flexibel vakmanschap Multidisciplinaire vaardigheden Groepsgericht leiderschap Inlevingsvermogen Beheren van complexiteit Ondernemingszin Strategisch denken Analyserend vermogen Kennis van data-tools Toepassen van nieuwe businessmodellen Kennis van data-analyse Manufacturing kennis
Welke van onderstaande competenties zijn volgens u belangrijk geworden voor de ingenieur in het kader van de Coronacrisis (top 5
BEDRIJF
88,7%
11,3%
Beschikken ingenieurs in uw bedrijf over de mogelijkheid om van thuis uit te werken?
Ja Nee
BEDRIJF
73,8%
26,2%
Overweegt u om na Corona thuiswerk voor ingenieurs structureel te maken?
Ja Nee
BEDRIJF
64,5%
29,0%
4,8% 1,6%
63,6%
3,5%
18,2%
14,7%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
gelijkblijvend meer ingenieurs worden aangeworven
minder ingenieurs worden aangeworven
een aanwervingsstop voor ingenieurs De aanwerving van ingenieurs in het bedrijf is in vergelijking met
november 2021 te omschrijven als:
november 2021 november 2020
BEDRIJF
11,3% 16,1%
88,7%
83,9%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
november 2021 novelber 2020
Hebt u sedert de Coronacrisis vacatures voor ingenieurs geannuleerd?
Ja Nee
BEDRIJF
14,52%
35,7%
85,48%
64,3%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
november 2021 november 2020
Afgestudeerde ingenieurs kwamen eind 2020 iets moeilijker aan de bak tgv de Coronacrisis. Speelt de Coronacrisis vandaag ook een rol in het niet of minder aanwerven van afgestudeerde ingenieurs (schoolverlaters) in uw
bedrijf?
ja nee
BEDRIJF
69,4%
49,0%
30,7%
51,1%
0,0%
10,0%
20,0%
30,0%
40,0%
50,0%
60,0%
70,0%
80,0%
november 2021 november 2020
Zijn er voor de komende 3 maanden aanwervingen van ingenieurs voorzien in uw bedrijf?
Ja Nee
BEDRIJF
77,4%
22,6%
Ervaart u vandaag een krapte op de arbeidsmarkt voor ingenieurs?
Ja Nee
BEDRIJF
38,7%
61,3%
Werft uw bedrijf buitenlandse ingenieurs aan?
Ja Nee
BEDRIJF
6,6%
95,1%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
er waren afvloeiingen van ingenieurs gelijkblijvend Wat heeft de Coronacrisis betekent voor de werkgelegenheid van uw
ingenieurs in uw bedrijf?
BEDRIJF
9,8%
72,1%
9,8%
8,2%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
het opleidingsbudget voor ingenieurs is vermeerderd
het opleidingsbudget voor ingenieurs is gelijk gebleven
het opleidingsbudget voor ingenieurs is verminderd
ik weet het niet
Is het opleidingsbudget voor ingenieurs veranderd sedert de Coronacrisis?
BEDRIJF
29,5%
63,9%
0,0%
6,6%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
een grotere opleidingsbehoefte
dan voorheen
dezelfde opleidingsbehoefte
als voorheen
een mindere opleidingsbehoefte
dan voorheen
ik weet het niet Hoe zie je de opleidingsbehoeften voor ingenieurs evolueren na de
Coronacrisis?
BEDRIJF
6,6%
9,8%
21,3%
62,3%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
Ik weet het niet digitale opleidingen klassikale opleidingen hybride opleidingen
Welke leervorm is het meest efficiënt voor uw ingenieurs?
BEDRIJF
56,3%
50,9%
40,0%
35,2%
34,2%
33,8%
33,6%
32,1%
22,7%
21,5%
21,4%
21,1%
19,5%
17,8%
15,8%
15,8%
12,4%
7,0%
3,7%
3,5%
1,8%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Communicatieve vaardigheden,..
Probleem oplossend vermogen Professionele wendbaarheid Veranderingsbereidheid Anticiperen, proactief Samenwerken Ondernemingszin Goede sociale vaardigheden Flexibel vakmanschap Groepsgericht leiderschap IT kennis Multidisciplinaire vaardigheden Creativiteit Strategisch denken Inlevingsvermogen Analyserend vermogen Beheren van complexiteit Kennis van data-analyse Manufacturing kennis Toepassen van nieuwe businessmodellen Kennis van data-tools
Welke van onderstaande competenties zijn volgens u belangrijker geworden voor de ingenieur ten gevolge van de Coronacrisis. Geef uw top 5 in volgorde van belangrijkheid.
INGENIEUR BEDRIJF
Communicatieve
vaardigheden
56% 56,3% Communicatieve
vaardigheden Professionele
wendbaarheid
50,6% 50,9% Probleem oplossend
vermogen
Veranderingsbereidheid 50,4% 40% Professionele
wendbaarheid Probleem oplossend
vermogen
40,5% 35,2% Veranderingsbereidheid
Samenwerken 35,4% 34,2% Anticiperen, proactief
Creativiteit 32,1% 33,8% Samenwerken
BEDRIJF
30,5%
10,2%
55,9%
3,4%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Een kans Een bedreiging Zowel een kans als een bedreiging
Weet ik niet
Hebt u de Coronacrisis voor uw bedrijf ervaren als een kans of als een bedreiging?
BEDRIJF
➢ Meer bewegingsruimte op de werkvloer
➢ Digitalisatie + snelheid van handelen naar klanten toe
➢ Meer contacten met klanten
➢ Groei bestendigen
➢ Extra werkopdrachten
➢ Diverse klanten bevragen zich over de 'digitale' mogelijkheden van de toekomst
➢ werkgelegenheid
➢ Snelle productontwikkeling voor Covid oplossingen
➢ te blijven werken wanneer onze concurrenten dit niet deden
➢ Nog sneller schakelen in business omgeving
➢ Preventiediensten stonden nooit in de belangstelling van bedrijven. Tijdens de pandemie hebben wij op verschillende vlakken onze meerwaarde kunnen aantonen (testen mondmaskers opgezet,
bedrijven doorheen de eerste opstartperikelen helpen met technische en andere oplossingen, en uiteraard ook de medische kant voor onze artsen: vaccinatie, testen, contactopsporing, ...)
➢ ingenieurs vonden makkelijker de weg naar een klein bedrijf
➢ online vergaderen
➢ thuiswerken, innovatiegroepen,...
➢ Verdubbeling omzet, meer nood aan onze it tools
BEDRIJF
BEDRIJF
25,9%
74,1%
Heeft uw bedrijf meegewerkt aan nieuwe technische toepassingen in het kader van de bestrijding van COVID-19?
Ja Nee