Project Management Document Opleiding Elektrotechniek Avans Hogeschool Breda

(1)

Project Management Document Opleiding Elektrotechniek 2011 - 2012

Avans Hogeschool Breda

Onderwerp: Cursus opstellen voor de Ward Leonard installatie

Dit Project Management Document is opgesteld en gecontroleerd door student:

Mark Schouwenaars Mam.schouwenaars@avans.nl Studentnummer: 1115424

Opsteldatum: 17 oktober 2011

Versie: 2

Afstudeerbegeleider bedrijf: Afstudeerbegeleider hogeschool: Student:

Gerard Schets Frank Arnouts Mark Schouwenaars

0162 328372 / 06 52 05 79 80 076 – 52 50 583 06 - 52 35 88 37

Gerard.schets@tesindus.nl Fa.arnouts@avans.nl Markschouwenaars@gmail.com

Datum: ……… Datum: ……… Datum: ………

Voor akkoord: ……… Voor akkoord: ……… Voor akkoord: ………

(2)

Hoofdstuk:<Inhoud

2 Inhoud

Inhoud ... 2

Inleiding ... 3

0. Uitvoeringsgegevens ... 4

1. Situatiebeschrijving ... 5

2. Projectopdracht ... 7

3. Inrichting van het project ... 11

3.1. Initiatiefase ... 11

3.2. Definitiefase... 11

3.2.1. Tijdpad ... 12

3.2.5. Resultaten ... 12

3.3. Ontwerpfase ... 18

3.3.1. Tijdpad ... 19

3.4. Voorbereidingsfase ... 19

3.4.1. Tijdpad ... 19

3.5. Realisatiefase ... 20

3.5.1. Tijdpad ... 20

3.6. Nazorgfase ... 20

3.6.1. Tijdpad ... 20

4. Relevante documenten ... 21

5. Werkzaamheden ... 22

6. Eisen & randvoorwaarden ... 23

6.1. Externe voorwaarden ... 23

6.2. Functionele eisen... 23

6.3. Bedrijfseigen beperkingen ... 23

6.4. Risicoanalyse ... 24

7. Kwaliteitsbewaking ... 26

8. Tijd (planning) ... 27

9. Geld ... 29

10. Organisatie ... 30

11. Informatie ... 31

(3)

Hoofdstuk:Inleiding

3 Inleiding

In dit document is het projectplan beschreven voor mijn afstudeeropdracht om een cursus op te stellen voor de Ward Leonard installatie. Deze cursus wordt samengesteld om collega’s en geïnteresseerden kennis te laten maken met deze vorm van snelheidsregeling van een motor.

Dit eerste projectplan heb ik opgesteld en dient als leidraad voor mijn afstudeertraject. Tevens dient dit document als goedkeuringsdocument voor het hele project. Zodra ik een fase doorlopen heb, zal dit document bijgewerkt worden met resultaten en voorlopige conclusies. In dit document zal ik de eerstvolgende fase zo gedetailleerd mogelijk beschrijven. De overige fasen worden globaal beschreven. Na elke fase zal ik dit document ter goedkeur beschikbaar stellen en er zal een evaluatie over de betreffende fase bijgevoegd worden.

Nadat ik mijn MBO diploma behaald had, ben ik begonnen in de montage. Na twee jaar montagewerkzaamheden uitgevoerd te hebben, ben ik van functie gewisseld. De afgelopen anderhalf jaar heb ik de functie van hardware engineer/ tekenaar uitgevoerd. TES biedt mij de mogelijkheid om af te studeren op de opdracht om een cursus op te stellen van de Ward Leonard installatie.

(4)

Hoofdstuk:Uitvoeringsgegevens

4 0. Uitvoeringsgegevens

Bedrijfsgegevens: TES Industrial Systems Mechanisatieweg 2 4906 AE Oosterhout Nb 0162 328383

Bedrijfsbegeleiding: Gerard Schets

0162 328372 / 06 52 05 79 80 gerard.schets@tesindus.nl

Onderwijsinstelling: Avans Hogeschool (Academie voor Technologie en Management) Lovensdijkstraat 61-63

4818AJ Breda

Receptie (076) 525 05 00 Postadres:

Postbus 90.116 4800 RA Breda Hogeschoolbegeleiding: Frank Arnouts

076 – 52 50 583 fa.arnouts@avans.nl

Student: Mark Schouwenaars

Oranje Nassaustraat 14 47 15 AX Rucphen 06 52 35 88 37

mam.schouwenaars@student.avans.nl

(5)

Hoofdstuk:Situatiebeschrijving

5 1. Situatiebeschrijving

1.1. Bedrijfskarakteristiek

Het bedrijf waar ik mijn afstudeeropdracht uitvoer, is TES Industrial Systems, te Oosterhout. TES is een bedrijf dat zich heeft gespecialiseerd in de ontwikkeling, fabricage, montage en in bedrijf stelling van elektrische installaties voor regelingen en aandrijvingen. Ook worden er inspecties en onderhoudswerkzaamheden verricht aan bestaande installaties. TES heeft een eigen storingsdienst die 24 uur per dag bereikbaar is. De installaties bestaan hoofdzakelijk uit kraan besturingen (ship-to-shore, overslag terminals (bulk terminals) voor containers en ander divers materiaal) en transportbanden. Voor deze kraanbesturingen wordt gebruik gemaakt van diverse merken hardware.

TES Industrial Systems B.V. heeft een hoofdvestiging in Oosterhout, Noord-Brabant, en heeft een tweede vestiging op het Corus terrein in IJmuiden.

1.2. Product, dienst & assortiment

De projecten die gerealiseerd worden door TES bestaan uit onder andere complete ombouwen van besturings- en regel- installaties. Ook worden en aanpassingen en/ of toevoegingen gedaan bij bestaande installaties of worden en bepaalde bewegingen omgebouwd. Hieronder wordt verstaan; nieuwe regelaars en/ of PLC besturing of compleet nieuwe panelen met diverse hardware zoals relais, automaten, beveiligingen of bewakingen. Er wordt bij TES gewerkt volgens de huidige NEN normen en veiligheid en milieu staan hoog in het vaandel.

Tevens biedt TES diverse services en een storingsdienst die 24 uur per dag te bereiken is.

1.3. Markten

TES is operationeel in binnen- en buitenland en voornamelijk in de havengebieden is TES Industrial Systems een bekende firma als leverancier en ontwikkelaar van elektrotechnische installaties. De werkzaamheden van TES zijn hoofdzakelijk gericht op de industriële sector. Met name op het gebied van drive- control en automatiseringstechniek. TES heeft diverse klanten wereldwijd en maatwerk is een kernwoord van TES Industrial Systems.

1.4. Beleidsdoelen

Bij TES Industrial Systems werken de engineers en uitvoerend personeel direct samen om de producten kwalitatief hoog te houden. Als er iemand bepaalde meningen of opvattingen in kaart wil brengen is dit mogelijk door diverse formulieren in te vullen en deze gezamenlijk te bespreken.

(6)

Hoofdstuk:Situatiebeschrijving

6

Als er een probleem voortdoet en wanneer een collega er niet uitkomt, kan hij/ zij altijd een andere collega om hulpvragen om het probleem op te lossen.

1.5. Probleemstelling

De probleemstelling die bij mijn afstudeeropdracht naar voren komt luidt: hoe stel ik een cursus op over de Ward-Leonard installatie, zodat deze installatie te begrijpen is en zodat er veilig aan gewerkt kan worden.

Aangezien het een oude vorm is van regelen van een motor, zijn er niet veel mensen mee bekend. De opgestelde cursus zal de vereiste kennis moeten verzorgen over deze installatie. Zo kan er wanneer er een storing optreedt sneller een oplossing gevonden worden en bij een ombouw kan er sneller geproduceerd worden.

1.6. Doelstelling

De doelstelling van de afstudeeropdracht is een duidelijke cursus op te stellen zodat de werknemers van TES (en eventueel andere geïnteresseerden) in geval van storing of bij een ombouw van een oude installatie waarin een Ward Leonard gebruikt is, om kunnen gaan met de Ward Leonard installatie. Hieronder wordt een document verstaan dat inzicht verschaft in de werking van de Ward Leonard. Na de cursus kan men veilig werken en meten aan de installatie en kan er makkelijker een storing gevonden worden. Natuurlijk dient de cursus ook als leerobject voor diegene die er nog nooit mee gewerkt hebben.

1.7. Systeemgrenzen

De afstudeeropdracht die ik uit zal gaan werken heeft de titel: “Stel een cursus op van de Ward Leonard installatie zodat anderen inzicht krijgen in deze vorm van regeltechniek”.

Voor deze opdracht zal ik diverse berekeningen uitvoeren (theoretisch onderzoek) en daarna door metingen te verrichtten de berekeningen controleren (praktisch onderzoek). De installatie die gebruikt zal worden voor de cursus is reeds opgebouwd en als hieraan aanpassingen gemaakt zullen worden, zal ik deze ontwerpen en optekenen met het programma Eplan P8. Deze werkzaamheden zal ik verrichten op de zaak te Oosterhout.

Deze opdracht is gekozen wegens het feit dat we bij TES Industrial Systems geregeld te maken krijgen met Ward- Leonard (in vervolg verkort beschreven als W-L) installaties. Deze installatie is bijzonder in vergelijking met een normale regelingsinstallatie. Aangezien niet alle werknemers kennis hebben van de W-L, kunnen zij door de opgestelde cursus te volgen een idee krijgen over de werking hiervan. Mochten zij in het vervolg te maken krijgen met de speciale installatie, bijvoorbeeld tijdens een storing of wanneer deze installatie omgebouwd zou moeten worden, dan weten ze hoe er gehandeld moet worden.

De Ward Leonard is een snelheidsregeling voor gelijkstroom motoren, welke in 1891 bedacht is door Harry Ward Leonard. De Ward- Leonard beschikt over een gelijkstroom generator (GG) welke aangedreven wordt

(7)

Hoofdstuk:Projectopdracht

7

door een 3 fasen draaistroommotor of een verbrandingsmotor. Wanneer er een draaistroommotor gebruikt is, kan er teruggevoed worden aan het elektriciteitsnet (in dit geval vier kwadranten bedrijf). De generator kan ook gevoed worden door een dieselmotor als er geen driefasen elektriciteitsnet aanwezig is. Bij deze laatste setup kan er niet teruggevoed worden maar zal de opgewekte energie verstookt moeten worden in weerstanden.

In de opdracht maak ik gebruik van een draaistroommotor maar in de installaties waarmee we bij TES te maken krijgen bij storingen en/ of ombouw, kan het principe ook berusten op een dieselgenerator, bijvoorbeeld bij een drijvende kraan.

De beschreven aandrijvende motor (a- synchrone draaistroom of dieselgenerator) drijft mechanisch (de assen zijn mechanisch verbonden) een gelijkstroomgenerator (GG) aan waarvan het anker in serie staat met dat van de gelijkstroommotor (GM). Deze gelijkstroommotor drijft de last aan in normaal bedrijf en deze gelijkstroommotor functioneert als gelijkstroomgenerator als de last deze aandrijft, bijvoorbeeld bij de hijsbeweging wanneer er gevierd wordt. Zo wordt er energie opgewekt in plaats van gebruikt.

In mijn afstudeeropdracht is de last voorgesteld als een motor die een geregeld tegenkoppel kan creëren. Zo kunnen we de belasting variëren en aan de hand van metingen constateren wat voor invloed dit heeft.

Het veld van de gelijkstroomgenerator wordt geregeld door een regelaar. Het veld van de gelijkstroommotor wordt constant gehouden en door het veld van de gelijkstroomgenerator te regelen, kunnen we de snelheid van de belastbare gelijkstroommotor regelen. Doordat het anker van de gelijkstroomgenerator in serie staat met het anker van de gelijkstroommotor, is door het veld van de gelijkstroommotor constant te houden, het toerental van de gelijkstroommotor alleen afhankelijk van de ankerspanning.

De afstudeeropdracht is bepaald door Gerard Schets, dit is de technisch directeur van TES en tevens mijn afdelingsleider (afdeling engineering). Deze opdracht zal door mij, Mark Schouwenaars, uitgevoerd worden.

2. Projectopdracht

Aan de hand van het SMART(I)-model heb ik beschreven hoe ik de opdracht uit zal werken.

Het SMART(I)-model bestaat uit de volgend onderwerpen:

S Specifiek geeft precies aan wat je wilt ontwikkelen M Meetbaar het resultaat is meetbaar

A Activerend geformuleerd in activiteiten, een actieplan

(8)

8

R Realistisch haalbaar gezien omstandigheden T Tijdsgebonden voorzien van een tijdsplanning (I) (Inspirerend motiveert je, is aantrekkelijk voor je

2.1. Specifiek

Het doel van de afstudeeropdracht is de afronding van de opleiding. Het afstudeerproject is de laatste periode in het beroepsgerichte deel van de opleiding. Het zelfstandig werken en het tonen van initiatieven zal veel aan bod komen tijdens de opdracht. Zo zal mijn afstudeeropdracht het 'meesterstuk' van mijn opleiding bij Avans Hogeschool zijn.

Voor de afstudeeropdracht gebruik ik mijn opgedane kennis en vaardigheden die ik op het opleidingsinstituut Avans Hogeschool heb geleerd. Natuurlijk speelt mijn ervaring/ kennis die ik heb opgedaan bij Tes hier ook een rol bij. Deze worden zo in een praktijksituatie toegepast.

Na deze opdracht wil ik kennis hebben in de werking van de W-L installatie en hiermee kunnen werken.

Wanneer anderen vragen hebben hierover, wil ik deze duidelijk kunnen beantwoorden. De project gerichte onderdelen, zoals plannen, zelfstandig leren en werken wil ik door middel van deze afstudeeropdracht verbeteren.

2.2. Meetbaar

De resultaten van het onderzoek (theoretisch en praktisch) wil ik beschrijven in het verslag en de onderdelen die aan bod komen wil ik op de geplande datums afronden (zie planning, tijdsoverzicht).

2.3. Activerend

De projectopdracht heb ik opgebouwd uit verschillende fasen:

Initiatiefase, hieronder valt het Project Management Document. Dit is de fase van de voorbereiding, hierin beschrijf ik waar het project uit bestaat en wat de vervolgstappen zullen zijn. Het afstudeerproject berust een onderzoeks- / ontwikkelingsproject dat leidt tot een rapport van het beschreven onderzoek en de hierbij verkregen resultaten. Dit zal uiteindelijk in mijn eindverslag beschreven worden. Bij dit afstudeerproject zal er ook een product opgeleverd worden, namelijk de Ward Leonard testopstelling waarop de cursus uitgeoefend kan worden. De opstelling is al samengesteld en aan de hand hiervan stel ik een cursus samen die uit te oefenen is op de betreffende opstelling. Mochten er aanpassingen gedaan moeten worden, dan zal ik deze uitvoeren.

(9)

9

In de definitiefase stel ik een gedetailleerd pakket van eisen op waaraan het projectresultaat moet voldoen. Zo worden de randvoorwaarden, functionele- en niet functionele eisen, operationele eisen en ontwerpbeperkingen beschreven.

In de ontwerpfase zal ik met behulp van voorgaande fasen een ontwerp opstellen waarmee ik mijn afstudeeropdracht tot een goed eindresultaat kan brengen. Zo zal ik de cursus pas op kunnen stellen, als ik zelf berekeningen heb uitgevoerd en onderzoek heb verricht naar de installatie.

Aangezien het een complexe installatie betreft, zal ik voor de ontwerpfase veel tijd

nodig hebben. De uiteindelijke cursus zal in documentvorm opgeleverd worden met natuurlijk als basis de test opstelling van TES Industrial Systems.

In de voorbereidingsfase beschrijf ik de zaken die ik nodig heb voor de realisatie van de afstudeeropdracht. Hierbij zal ik beschrijven wat voor werkzaamheden er uitgevoerd zullen moeten worden en welke resultaten ik nodig heb voor de realisatiefase. Binnen deze fase zal ik de tot nu toe verkregen informatie en beschikbare gegevens opsommend beschrijven om te controleren of alle gegevens beschikbaar zijn om een duidelijke cursus op te stellen over de Ward Leonard installatie.

Aangekomen bij de realisatiefase, zal ik me richten op de samenstelling van de cursus. De opdrachten die uitgevoerd zullen worden in de cursus, moeten duidelijk beschreven zijn en ook gemakkelijk te uit te voeren zijn. Hier moet dus rekening mee gehouden worden bij het ontwerp van de cursus.

Na deze fase zal ik het uiteindelijke cursusdocument (instructie document voor de training voor gebruikers) en een instructiebeschrijving opstellen. Hierbij zal een handleiding van de Ward Leonard test opstelling bijgevoegd worden met duidelijke elektrische schema’s zodat alle onderdelen gemakkelijk te vinden zijn.

In de laatste fase, de nazorgfase, richt ik me op het schrijven van een eindverslag en het maken van een eindpresentatie. In het eindverslag beschrijf ik het verloop van mijn afstudeer project en mijn ervaringen die ik heb opgedaan door deze opdracht van de Ward Leonard installatie. In deze laatste fase zal ik tevens een evaluatie schrijven van de afstudeeropdracht. Een presentatie zal ik ook opzetten binnen deze fase om mijn bevindingen te presenteren binnen de Academie voor Technologie en Management op Avans Hogeschool.

2.4. Realistisch

De afstudeeropdracht resulteert in een document van de cursus en in een testopstelling waarmee de Ward Leonard aangedreven, geregeld en bediend zal kunnen worden.

Om dit document te realiseren, zal ik een analyse moeten doen van de Ward Leonard installatie. Hieronder wordt verstaan; berekeningen maken en metingen verrichten. Als ik zelf de nodige kennis heb gekregen van

(10)

1 0

de installatie, kan ik aan de hand van deze informatie de cursus opstellen. Wanneer ik lastige onderdelen tegenkom, de knelpunten, zal ik deze onderzoeken en beschrijven om vervolgens te verwerken in de cursus.

Om de testopstelling te realiseren moeten er elektrische schema’s getekend worden en hardwarecomponenten bepaald worden. Dit zal ik doen in de voorbereidingsfase. Zodra alle gegevens bekend zijn, zal ik deze verwerken tot een complete installatie voor de cursus.

Ik verwacht dat deze onderdelen te realiseren zijn aangezien de bestaande testopstelling uitgebreid zal worden en er al informatie over beschikbaar is. Als ik technische adviezen nodig heb zijn er collega’s die mij eventueel kunnen helpen.

2.5. Tijdsgebonden

Voor mijn afstudeerproject heb ik een gedetailleerde tijdsplanning opgesteld om aan te geven wanneer ik wat af wil hebben. Hierbij ben ik er vanuit gegaan dat er eventuele uitloop optreedt.

Zie voor de tijdsplanning hoofdstuk 8. “Tijdsoverzicht (planning)”.

2.6. Inspirerend

Deze opdracht vindt ik een uitdaging aangezien dit een complexe installatie betreft. Er komen veel technische onderwerpen aan bod en zo leer ik hiermee om te gaan. Het nut van de opdracht is om een document (cursus) op te stellen zodat anderen de Ward Leonard kunnen begrijpen en hiermee

kunnen werken wanneer er bijvoorbeeld een storing optreedt bij een bestaande installatie die berust op het principe van de Ward Leonard.

Door de diversiteit van de technieken die hierbij aan bod komen, a- synchrone draaistroommotor, gelijkstroomgenerator, gelijkstroommotor en een regeling voor het veld die bestaat uit een Siemens PLC (S7) in combinatie met een Siemens regelaar, krijg ik kennis van de werking van deze technieken.

Deze opdracht vindt ik heel leerzaam en leuk om uit te voeren. Zo kan ik mijn kennis verbreden en door onderzoek kan ik voor anderen een leerzame cursus op stellen zodat deze ook kennis krijgen van deze complexe installatie.

(11)

Hoofdstuk:Inrichting van het project

1 1

3. Inrichting van het project

Bij het onderdeel “ inrichting van het project” zal ik een beschrijving geven van de verschillende fasen die doorlopen worden bij het afstudeerproject. Hieronder worden de activiteiten verstaan die uitgevoerd moeten worden binnen die fase.

De eerstvolgende fase zal ik nader specificeren en de verder liggende fases beschrijf ik globaal. In dit geval zal ik me richten op de eerste fase, de initiatiefase. Hieronder valt het Project Management Document. Na elke fase wordt dit hoofdstuk bijgesteld en wordt elke fase voorzien van een evaluatie.

3.1. Initiatiefase

Geplande startdatum: 01-10-2011 Geplande einddatum: 18-10-2011

Het resultaat van de initiatiefase is dit projectplan. Hieronder van dit Project Management Document. De activiteiten die ik hiervoor heb ondernomen zijn als volgt:

Analyse van de opdracht

Voorbereiding van het Project Management Document Planning opgesteld voor het tijdsverloop van het project

3.2. Definitiefase

In de definitiefase stel ik een pakket van eisen op om een succesvol projectresultaat te behalen. Hierin worden de mijlpalen beschreven bestaande uit de volgende onderwerpen:

Functionele- en niet functionele eisen Randvoorwaarden

Eisen en wensen van opdrachtgever, in dit geval mijn begeleider binnen TES: Gerard Schets Technische eisen

Goedkeuring door opdrachtgever

In dit hoofdstuk beschrijf ik resultaten van de mijlpalen en geef ik aan wanneer welke mijlpaal bereikt moet zijn. Ook geef ik aan welke activiteiten plaats zullen vinden om de mijlpalen te bereiken. De mijlpalen worden door mijzelf, Mark Schouwenaars, uitgewerkt en zullen gecontroleerd worden door mijn begeleider Gerard Schets.

(12)

1 2

3.2.1. Tijdpad

Mijlpaal Beschrijving Deadline van afronding

Mijlpaal 1 Functionele- en niet functionele eisen vrijdag 21-10-2011

Mijlpaal 2: Randvoorwaarden vrijdag 28-10-2011

Mijlpaal 3 Eisen & wensen opdrachtgever maandag 07-11-2011

Mijlpaal 4 Technische eisen dinsdag 15-11-2011

Mijlpaal 5 Afronden definitiefase donderdag 17-11-2011

3.2.5. Resultaten

3.2.5.1. Functionele- en niet functionele eisen

Voor de Ward- Leonard installatie gelden diverse functionele en niet functionele eisen. Deze zijn beschreven in dit hoofdstuk.

Toegepaste spanningen binnen de installatie:

Type spanning Beschrijving Waarde

Voedingsspanning 3 fase + aarde 400 VAC

Stuurspanning Fase + nul 230 VAC

Stuurspanning + / - 24 VDC

Spanning analoge componenten

+ / - / massa -10 VDC tot + 10 VDC

Kleuren gebruikte bedrading

Beschrijving Kleur bedrading

Hoofdstroom AC Zwart

Hoofdstroom DC Zwart

Stuurstroom 230 VAC Fase = rood / nul = lichtblauw Stuurstroom 24 VDC Donkerblauw

Noodstop

Nadat de noodstop bediend is, moet de installatie uitgeschakeld worden. Als de noodstop na bediening hersteld wordt, mag de installatie niet automatisch herstarten. De installatie zal door middel van de “kraan in” drukknop opnieuw ingeschakeld kunnen worden. Bij een noodstop worden de lijn contactoren afgeschakeld en zo is de voedingsspanning (400 VAC, 50 Hz) van de regelaars onderbroken. Door de noodstop te bedienen zal ook het vrijgave contact in de regelaars verbroken worden.

Bediening, signalering & display

De bediening van de Ward- Leonard installatie van de testopstelling bestaat uit een groene drukknop met signaleringslamp om de installatie in te schakelen. De drukknop om de installatie uit te schakelen is rood en

(13)

1 3

de noodstoppen bestaan uit een rode draaiknop die bekrachtigd blijft (Normally Closed contact) na bediening. De noodstoppen zijn voorzien van een gele omranding zodat deze duidelijk opvallen in geval van nood.

De bediening van de installatie vindt plaats door middel van het HMI paneel. Nadat de kraan ingeschakeld is, kunnen hierop diverse instellingen aangepast worden. Zo kan bij de sleepring anker motor de rotorweerstand ingesteld worden. Dit kan handmatig, of als de selectieknop “Auto” bediend is, wordt dit automatisch uitgevoerd. De weerstanden worden dan na bepaalde tijd automatisch ingeschakeld. Met de weerstanden 1 – 3 kan de rotorweerstand gevarieerd worden van 10 Ω, 5 Ω, 3,33 Ω, 2,5 Ω en 0 Ω.

De bedieningsknoppen en controller zijn voorzien van duidelijk bijschrift in Nederlandse taal en zijn gecodeerd volgens de standaard TES coderingswijze. De drukknop “kraan in” is een combinatie met een groene signaleringslamp. Deze zal gaan knipperen zodra de installatie ingeschakeld is.

De status van de installatie wordt grafisch weergegeven op het HMI paneel. Als de installatie ingeschakeld is, zal is weergegeven worden welke weerstand er ingeschakeld is en welke stroom er loopt bij de rotor van de a- synchrone motor. De status van de gelijkstroomgenerator (GG) en gelijkstroommotor (GM) worden grafisch weergegeven in de vorm van een generator-/ motor symbool dat diverse kleuren kan aannemen. Zo wordt het gelijkstroom motor symbool rood als de installatie ingeschakeld is maar nog niet gestart is en groen als de installatie gestart is. Als de installatie gestart is worden de ankers van de GG en GM aan elkaar gekoppeld (in serie). De gelijkstroom generator zal oranje kleuren als het veld van deze generator nog niet bekrachtigd wordt.

Na een referentiesignaal en een richtingscontact vanuit de controller, zal het veld van de GG aangestuurd worden zodat deze zal gaan draaien. Doordat de snelheid van de GG nu geregeld kan worden, zal de GM waar de belasting aan zit evenredig geregeld worden met de snelheid van de GG. Dit komt doordat de ankers in serie staan en het veld van de GM constant is.

Beveiligingen

Spanningsvoerende/ draaiende onderdelen

De spanningsvoerende delen zijn, evenals de draaiende onderdelen van de installatie, voorzien van lexaan afschermkappen voor de veiligheid van de gebruiker.

Automaten/ smeltveiligheden

De automaten zijn voorzien van een thermische en magnetische beveiliging. De magnetische beveiliging wordt aangesproken wanneer de overstroom te groot wordt, bijvoorbeeld door kortsluiting. Hierdoor volgt een snelle afschakeling.

De thermische beveiliging zal aangesproken worden bij langdurig een hoge stroom. Zo wordt er in de automaat een bimetaal opgewarmd die na een bepaalde tijd de automaat afschakelt. Dit gebeurd na een langere tijd van overspanning. Bij de keuze van de automaten is er rekening gehouden met de tijd van belasting en de grootte van de stroom. Hieruit volgt een keuze van de karakteristiek welke kan bestaan uit:

B- karakteristiek: 3 á 5 keer de nominale stroom

(14)

1 4

C- karakteristiek: 5 á 10 keer de nominale stroom D- karakteristiek: 10 á 14 keer de nominale stroom

Normen & voorschriften

Om de testopstelling te laten voldoen aan de nationale en internationale veiligheid wat betreft de elektrotechnische installaties, zijn er diverse NEN normen gewaarborgd. (O.a. NEN 1010, NEN 3140 en de NEN-EN 50110).

Binnen de NEN 1010 zijn de veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties vastgelegd. De NEN 3140 beschrijft de bedrijfsvoering van elektrische installaties. Dit is een aanvulling van de NEN 1010. In de NEN-EN 50110 zijn de algemene en nationale bepalingen beschreven waaraan een elektrische installatie moet voldoen.

Toerentalbewaking

Bij de testopstelling is de a- synchrone motor die het tegen koppel levert als zijnde de last, voorzien van een encoder. Dit type is van Siemens met productcode 1XP8001-1, 1024 pulsen. Met de encoder is het mogelijk het toerental weer te geven op het HMI paneel.

Coderingen

De coderingen die gebruikt worden zijn gebaseerd op de standaard TES codering. Dit houdt in dat het onderdeel gecodeerd wordt aan de hand van de pagina en de kolom waarop dit onderdeel opgetekend is.

Als er een relais op pagina 100 is getekend in kolom 6, wordt de codering 100K6.

Elektrische schema’s

De elektrische schema’s van de testopstelling zijn reeds getekend in EPLAN 5.70. Als er aanpassingen gedaan worden, zal ik het tekeningenpakket omzetten en aanpassen naar de EPLAN P8 versie. De indeling van de schema’s zal berusten op het principe dat gehanteerd wordt bij TES.

Hardware componenten

Bij de testopstelling zijn hoofdzakelijk Siemens onderdelen gebruikt. De beveiligingsautomaten, relais en contactoren zijn van Siemens maar ook de regelaars en bijbehorende sturing zoals de CU-320 en de S7-300 PLC.

(15)

1 5

Hieronder staan de hardwarecomponenten met type beschreven in tabelvorm.

Onderdeel Type Functie

CU-320 6SL3040-0MA00-0AA1 Besturing van de frequentieregelaar Line Module 6SL3130-1TE21-6AA3 ERE unit voor de DC bus

Motor Module 6SL3120-1TE21-0AA3 Frequentieregelaar voor de a- synchrone motor aan te sturen

Simoreg DC 6RA7013-6DV62-0-Z Regeling van het veld van de gelijkstroomgenerator en bekrachtiging van het veld van de gelijkstroommotor

Tabel 3.2.1: toegepaste hardware voor aansturing van de motoren

Motoren & generator

Onderdeel Type Eigenschappen

Aandrijvende motor Sleepring anker Vermogen P = 2,2 kW

Spanning U1 = 380 VAC, U2 = 75 VAC Stroom I1 = 6,7 A, I2 = 19 A

Toerental n = 1420 rpm Cos у = 0,67

Generator Gelijkstroomgenerator

SG15/ 10, nr. 1-3024-1B2 Shunt/ compount

Motorbedrijf Vermogen P = 2,2 kW Anker

Spanning U = 220 VDC Stroom I = 12,5 A Toerental n = 1500 rpm Generatorbedrijf Vermogen P = 1,8 kW Anker

Spanning U = 220 VDC Stroom I = … A

Toerental n = 1500 rpm nmax = 3000 rpm

Veld

U = 220 VDC I = 0,55 – 0,4 A

Veld (compount) U = 220 VDC I = 0,65 A

Motor Gelijkstroommotor

SG15/ 10

Anker

Vermogen P = 2 kW Spanning U = 220 VDC Stroom I = 9,1A

Toerental n = 1500 rpm

Veld

U = 220 VDC I = 0,7 A

A-s ynchrone motor Draaistroommotor Motor om belasting te creëren (tegenkoppel) Siemens

1LA7113-4AA10-Z

Vermogen P = 4 kW Driehoek

Spanning U = 230 VAC Stroom I = 14,3 A f = 50 Hz

Toerental n = 1440 rpm Cos у = 0,83

Ster

U = 400 VAC I = 8,2 A

Tabel 3.2.2: toegepaste generator & diverse motoren

(16)

1 6

3.2.5.2. Randvoorwaarden

Voor mijn afstudeer opdracht gelden diverse randvoorwaarden, de succesfactoren voor het project. Aan de randvoorwaarden moet ik voldoen om het project succesvol af te ronden.

De cursus realiseren kan gemakkelijker met ondersteuning van de Ward- Leonard testopstelling, deze moet dus beschikbaar blijven

Het uiteindelijke cursusdocument moet inzicht verschaffen in de werking van de Ward Leonard installatie

Er moet goed en duidelijk gecommuniceerd worden tussen mij, de uitvoerder en de opdrachtgever De mogelijkheid om de werkzaamheden uit te kunnen voeren moet aanwezig zijn

Hier moet tijd en ruimte voor gereserveerd worden

Controle vindt plaats door de opdrachtgever nadat ik een fase heb afgerond De eisen en wensen van de opdrachtgever moeten gehandhaafd worden De evaluatie van elke fase moet duidelijk beschreven worden

3.2.5.3. Eisen & wensen opdrachtgever

Het bedrijf waar het afstudeerproject uitgevoerd wordt is TES Industrial Systems, met als opdrachtgever de bedrijfsbegeleider, Gerard Schets. De bestaande testopstelling van TES beschikt over een Ward Leonard installatie en deze zal gebruikt worden voor onderbouwing / bewijsvoering van de onderdelen welke behandeld worden in de cursus. Deze opstelling is reeds samengesteld onder projectnummer P0284.10, met installatienummer I0284.10. De uitbreidingen en resultaten worden vermeldt onder projectnummer P0284.20. De eventuele aanpassingen en of toevoegingen worden uitgevoerd onder installatienummer I0284.10.

Alle behaalde resultaten worden schriftelijk vastgesteld in een Word document en zodra dit uitgegeven wordt zal dit in PDF worden omgezet. Als er een hoofdstuk is afgerond, zal deze ter controle en goedkeur voorgelegd worden aan dhr. Schets.

De afstudeeropdracht bestaat uit het samenstellen van een cursus van de Ward Leonard. Het analyseren van de hardware van de Ward Leonard installatie moet als eerste gebeuren. Hieronder wordt verstaan dat de technische werking beschreven wordt van de sleepring anker motor (SRA), de gelijkstroomgenerator (GG), de gelijkstroommotor (GM) en de draaistroommotor. Deze analyse bevat algemene formules die altijd van toepassing zijn bij het betreffende onderdeel. De algemene formules zullen uitgewerkt worden met de gegevens van de typeplaatjes die op de motoren/ generator staan van de testopstelling en de gemeten waarden.

Ter verduidelijking van de berekeningen worden er vervangingschema’s getekend en onderbouwd.

Per motor en generator worden de belangrijkste eigenschappen beschreven welke aangetoond worden door formules. Er worden alleen relevante formules gebruikt die in relatie gebracht kunnen worden met de analyse van de Ward Leonard.

Zodra alle motoren en generator apart geanalyseerd zijn, wordt het verband tussen de machines betreffende de Ward Leonard installatie onderzocht. Met andere woorden; welke invloed heeft een bepaalde verandering van de waarden op de rest van de installatie?

(17)

1 7

Onderdelen die behandeld worden in de opdracht:

Invloed overschakelen van weerstandswaarde bij de sleepring anker motor Andere aandrijvende motor toepassen (bijvoorbeeld een dieselmotor) Stroom door het veld van de GG veranderen

Veld van de GM uitschakelen of verzwakken

Gelijkstroommotor een andere draairichting toekennen

Draaistroommotor simuleert dat er “met de last naar beneden gegaan wordt”

Verhouding van het toerental van de GM en het geleverde koppel Belasting aan de as van GM

Beveiligingen/ begrenzingen bij klassieke en moderne aansturing van de W-L Manier van regelen bij klassieke en moderne aansturing van de W-L

Andere manieren om de snelheid te regelen Principe vier- kwadranten bedrijf

Alle resultaten worden samengevoegd in een document welke als basis gebruikt wordt om de cursus mee op te stellen. In de cursus komen de belangrijkste eigenschappen naar voren van de W-L installatie met een uitleg en een rekenvoorbeeld volgens de gegevens van de testopstelling.

Er zullen aanpassingen gedaan worden in de software en HMI paneel als het de cursus duidelijker maakt. Als er bepaalde zaken weergeven moeten worden op het display of als er extra functionaliteiten geïntegreerd moeten worden zal zorg gedragen worden voor deze uitbreiding. Er zal in de PLC software dan ook aanpassingen verricht moeten worden.

Het cursusdocument zal bestaan uit een beschrijving van de technische werking van de Ward Leonard installatie. Hierin worden bovenstaande onderwerpen beschreven. De testopstelling wordt gebruikt als ondersteuning en verduidelijking.

Er zal tevens een beschrijving toegevoegd worden om de Ward Leonard aan te sluiten.

De afstudeer opdracht zal uitgevoerd worden op dinsdag en woensdag op de zaak van TES Industrial Systems. De rest van de week zal ik mijn huidige functie uitoefenen als hardware engineer/ tekenaar. De tijd die gecalculeerd is voor de diverse fasen is beschreven in hoofdstuk 8. “Tijd & planning”. Hierin zijn de hoofdactiviteiten beschreven met de uiterlijke opleverdatum. Met de opleverdatum wordt bedoelt dat het betreffende document in PDF formaat uitgegeven wordt aan dhr. Frank Arnouts, mijn begeleider binnen Avans Hogeschool.

De kwaliteit van mijn werk zal gecontroleerd worden door mijzelf en door Gerard Schets. Als er iets niet correct beschreven is of als er iets onduidelijk beschreven is, zal dit aangepast worden.

Om de twee weken zal er een evaluatie plaatsvinden tussen mijn opdrachtgever Gerard Schets en mij voor een bespreking van de resultaten.

3.2.5.4. Technische eisen

De cursus van de Ward- Leonard installatie moet informatief zijn voor de afdeling engineering zodat wanneer er een ombouw plaats vindt van een bestaande Ward- Leonard, er sneller gehandeld kan worden.

In de cursus zal ik diverse formules beschrijven en uitwerken welke altijd van toepassing zijn bij deze installatie. Zo zal de sleepring anker motor (SA-motor), gelijkstroomgenerator, gelijkstroommotor en de a-

(18)

1 8

synchrone draaistroommotor (frequentiegeregeld) besproken worden. Hierbij zal de werking uitgelegd worden en deze zal met diverse formules onderbouwd worden. Hierbij maak ik gebruik van technische illustraties aangevuld met grafieken.

In de cursus zal beschreven worden wat de verschillen zijn van een modern gestuurde W-L, dus met een regelaar, en de klassieke W-L waar het veld van de generator geregeld wordt met weerstanden.

Er komen diverse eigenschappen van de installatie aan bod, zoals begrenzing van de stroom toerental beheersing, veldverzwakking, veldregeling, enz.. De informatieve cursus zal aangevuld worden met een praktisch gedeelte om de ondervindingen te onderbouwen en te bewijzen.

3.3. Ontwerpfase

In deze fase zal ik met behulp van voorgaande fasen een ontwerp opstellen waarmee ik mijn afstudeeropdracht tot een goed eindresultaat kan brengen. Zo zal ik de cursus pas op kunnen stellen, als ik formules heb geselecteerd, zelf berekeningen heb uitgevoerd en onderzoek heb verricht naar de installatie.

De onderdelen die gebruikt zijn in de testopstelling zal ik analyseren en de werking en functie hiervan beschrijven. De uiteindelijke cursus zal in documentvorm opgeleverd worden met als basis de test opstelling van TES. Hiermee kan ik de theorie onderbouwen cq bewijzen.

Aan het eind van deze fase zal er een globale opzet naar voren komen van de cursus die ik ga opstellen van de Ward Leonard installatie. Binnen deze fase wil ik mijn kennis verbreden wat betreft de generator en de diverse motoren die gebruikt worden in een Ward- Leonard installatie. De gegevens die ik gebruik in de berekeningen zijn de gegevens van de hardware die beschikbaar is van de test opstelling. In dit hoofdstuk wordt de technische werking beschreven van de onderdelen van de Ward- Leonard. De deelhoofdstukken die in de ontwerpfase aan de orde komen zijn:

Sleepring anker motor Gelijkstroomgenerator (GG) Gelijkstroommotor (GM)

A- synchrone draaistroommotor (frequentie geregeld)

In deze fase wordt de klassieke sturing van de Ward- Leonard versus de aansturing door middel van een regelaar (vermogenselektronica) behandeld. Zo komen de volgende onderdelen aan de orde:

Verschillen Voor- & nadelen Conclusie

Bij deze fase beschrijf ik wederom de resultaten van de mijlpalen en geef ik aan wanneer welke mijlpaal bereikt moet zijn, aangevuld met de activiteiten die plaats zullen vinden om de mijlpalen te bereiken. De mijlpalen worden door mijzelf, Mark Schouwenaars, uitgewerkt en zullen gecontroleerd worden door mijn begeleider Gerard Schets.

(19)

1 9

3.3.1. Tijdpad

In het laatste hoofdstuk van dit rapport (de tijdsplanning), heb ik de definitiefase weergegeven met de onderdelen binnen deze fase. Hierin heb ik aangegeven binnen welke periode ik de onderdelen afgewerkt wil hebben.

Mijlpaal 1 Analyse van de sleepring- anker motor maandag 01-12-2011 Mijlpaal 2 Analyse van de kortsluitanker motor vrijdag 01-12-2011 Mijlpaal 3 Analyse van de gelijkstroomgenerator maandag 01-12-2011 Mijlpaal 4 Analyse van de gelijkstroommotor vrijdag 01-12-2011

3.4. Voorbereidingsfase

In de voorbereidingsfase stel ik een document op ter voorbereiding van de realisatiefase. Hierin beschrijf ik de zaken die ik nodig heb voor de realisatie van de afstudeeropdracht. Hieronder vallen zaken zoals elektrische schema´s tekenen en de hardware opsommend beschrijven, zoals de sleepring anker motor, gelijkstroomgenerator, gelijkstroommotor en a- synchrone draaistroommotor. Betreffende de Ward- Leonard zal ook de onderlinge samenhang beschreven worden van deze onderdelen.

De regelaars, CU-320 en PLC van de testopstelling worden eveneens beschreven. Zodra dit op orde is, kan ik verder gaan met de realisatiefase.

3.4.1. Tijdpad

Mijlpaal 1 Onderwerpen sorteren maandag 31-01-2012

Mijlpaal 2 Indeling van het cursusdocument opstellen maandag 31-01-2012

(20)

2 0

3.5. Realisatiefase

Binnen deze fase beschrijf ik het uiteindelijke realisatie van de opdracht. Bij dit onderdeel stel ik de definitieve cursus op en zal ik de testopstelling zo nodig aanpassen aan de functionaliteiten die vereist zijn om de cursus uit te kunnen voeren.

Mijlpaal 1 Beschrijving van de samenhang tussen motoren en generator.

maandag 23-05-2012 Mijlpaal 2 Praktijkvoorbeelden a.d.h.v. de testopstelling maandag 23-05-2012

Mijlpaal 3 Eindverslag opstellen maandag 23-05-2012

Mijlpaal 4 Restpunten in cursusdocument afwerken maandag 23-05-2012

3.5.1. Tijdpad

3.6. Nazorgfase

Met de nazorgfase rond ik mijn afstudeerproject af. Deze fase bevat een eindverslag van het totale projectverloop en natuurlijk het eindproduct; de cursus van de Ward Leonard installatie en een functionerende testopstelling.

De nazorgfase zal eindigen op de dag van inleveren van het eindverslag 3.6.1. Tijdpad

Mijlpaal 1 Ward- Leonard algemeen maandag 09-06-2012

Mijlpaal 2 Eindverslag maandag 09-06-2012

Mijlpaal 3 Presentatie maandag 09-06-2012

(21)

Hoofdstuk:Relevante documenten

2 1

4. Relevante documenten

De resultaten die ontstaan door de analyse naar de Ward- Leonard, beschrijf ik in diverse documenten. Deze voorzie ik van titel en datum, zodat het niet kan gebeuren dat achteraf geconstateerd moet worden, dat bijvoorbeeld een verouderde versie is gebruikt. Deze resultaten, welke bestaan uit vragenlijsten, berekeningen en metingen, gebruik ik straks in mijn verslag. De bronnen die ik gebruik voor het onderzoek worden beschreven in een apart hoofdstuk, niet ik dit onderdeel. De literatuurbronnen beschrijf ik met de volgende indeling:

“Auteur(s)”, “Titel” , “subtitel”, “jaar”, “uitgever”, “ISBN-nummer”

Er worden voor de realisering van het project niet alleen boeken gebruikt als informatiebronnen maar ook dictaten en readers, zowel van internet als van het lokaal netwerk van Tes. Deze worden eveneens vermeldt.

De literatuurlijst is beschreven in de bijlage “Literatuurlijst” van het projectverslag.

(22)

Hoofdstuk:Werkzaamheden

2 2

5. Werkzaamheden

De werkzaamheden die uitgevoerd moeten worden voor mijn afstudeeropdracht heb ik beschreven hoofdstuk 3 (de diverse fasen). Hierbij heb ik per hoofdstuk aangegeven hoe en wat ik onderneem en wie het resultaat controleert.

Met het stappenplan verdeeld in de verschillende fasen wordt duidelijke welke werkzaamheden er binnen welk tijdsbereik afgerond moeten zijn. Zo kan ik voor mezelf alles overzichtelijk terugvinden. Bijvoorbeeld wanneer ik iets terug wil zoeken, dan weet ik precies onder welke fase ik dit onderdeel heb uitgevoerd.

Tevens kunnen anderen inzicht krijgen hoe ik erover denk om het project aan te pakken en waarvan ik denk wat allemaal aan de orde moet komen.

(23)

Hoofdstuk:Eisen & randvoorwaarden

2 3

6. Eisen & randvoorwaarden

6.1. Externe voorwaarden

Externe voorwaarden zijn eisen die door de omgeving opgelegd worden en waaraan de organisatie zich te houden heeft en dus ook de projectuitvoering. Voor mijn afstudeeropdracht zal ik de NEN voorwaarden handhaven en tevens de veiligheidsregels hanteren.

De rapporten en documenten die ingeleverd worden, moeten volgens een bepaalde standaard opgesteld worden (volgens boek Rapportage techniek van Elling, 2005, Noordhoff Uitgevers B.V. ISBN: 9001291384). Dit zijn de externe voorwaarden vanuit Avans hogeschool.

De basis van de huidige testopstelling zal worden gebruikt om de uitbreiding van de Ward- Leonard te realiseren.

6.2. Functionele eisen

Om de werking van de Ward- Leonard duidelijk te maken voor anderen, is het noodzaak zo gedetailleerd mogelijk te werk te gaan.

De cursus zal in duidelijk Nederlandse taal opgezet worden aangevuld met illustraties, elektrische schema’s en print- screens van de in te stellen software onderdelen.

Een handleiding zal opgeleverd worden over de test opstelling met duidelijke elektrische schema’s om onderdelen makkelijk terug te vinden.

De hardware zal duidelijk gecodeerd zijn en zal worden voorzien van aanraak veilige beschermkappen om de spanningsvoerende/ draaiende onderdelen.

De software zal voorzien zijn van duidelijk commentaar en opbouw.

De eindrapportage zal opgebouwd zijn uit diverse hoofdstukken die elkaar logisch opvolgen/

aanvullen.

De cursus moet voor de werknemers binnen TES en voor andere geïnteresseerden goed te begrijpen zijn en uit te voeren zijn.

…

6.3. Bedrijfseigen beperkingen

De afstudeeropdracht realiseer ik door twee dagen per week hieraan te werken, de rest van mijn uren ben ik werkzaam in mijn huidige functie als hardware engineer/ tekenaar. De werktijden bestaan uit perioden van 07.30u tot 16.15 uur.

(24)

2 4

De hardware die ik gebruik in de installatie zal volgens de standaard werkwijze van Tes aangesloten en gecodeerd worden. Het elektrische schema wordt, net als de software, opgebouwd volgens de standaard Tes indeling.

6.4. Risicoanalyse

De risico´s waarmee ik te maken krijg bij de uitvoering van mijn afstudeerproject van de Ward Leonard installatie zijn beschreven in onderstaande tabel. Hierbij heb ik ook aangegeven hoe ik omga met deze risico’s. hieronder heb ik de project risico’s beschreven met de gevolgen.

Risico Omgang risico (vermijden, bestrijden,

verzekeren, accepteren)

Mijlpalen niet binnen geplande tijd afgerond Accepteren, eventuele uitloop betrekken in de planning

De fasen zijn niet volledig uitgewerkt Vermijden, alle fasen worden

gecontroleerd en zo nodig aangevuld/

verbeterd voordat naar de volgende fase gegaan wordt

Hardware die niet goed functioneert Bestrijden, vooraf controleren of alle hardware aanwezig is en goed is

Berekeningen niet correct Bestrijden, controle door anderen en eventueel verbeteren

Defecte componenten die lange levertijd hebben

Verzekeren, controleren of er alternatieven zijn

(25)

2 5

Andere risico’s die naar voren kunnen komen bij de realisatie van het project zijn:

Risico Omgang risico (vermijden, bestrijden,

verzekeren, accepteren)

Aanraking van spanningsvoerende delen Vermijden, dit kan door afschermkappen over deze spanningsvoerende onderdelen te maken

Beknelling tussen draaiende delen (motoren) Vermijden door afschermkappen over deze draaiende delen te bevestigen

In geval van nood moet er direct afgeschakeld kunnen worden

Vermijden, door noodstop te integreren in de installatie

Gevaar voor elektrocutie wanneer personen in de buurt komen van de installatie

Bestrijden, dit kan door

waarschuwingsmeldingen te plaatsen bij de gevaarlijke delen van de installatie

(26)

Hoofdstuk:Kwaliteitsbewaking

2 6

7. Kwaliteitsbewaking

De hoofdstukken die ik opgesteld heb naar aanleiding van de werkzaamheden, worden door mijn bedrijfsbegeleider, Gerard Schets, gecontroleerd. De onderdelen die niet goedgekeurd worden, zal ik aanpassen en opnieuw laten controleren. Zodra de rapportage goedgekeurd is, zal ik deze uitgeven aan Avans Hogeschool voor een definitieve beoordeling.

Er zal van elk onderdeel een evaluatie geschreven worden waarin ik de verbeterpunten beschrijf zodat deze in een later stadium makkelijk terug te vinden zijn.

(27)

Hoofdstuk:Tijd (planning)

2 7

8. Tijd (planning)

Op de volgende pagina is de planning van mijn werkzaamheden weergegeven. Hierin wordt de uiterste datum van oplevering beschreven aangevuld met een beschrijving wat er opgeleverd moet worden.

(28)

Hoofdstuk:Tijd (planning)

2

8

(29)

Hoofdstuk:Geld

2 9

9. Geld

In dit hoofdstuk beschrijf ik geen kosten, maar wel het aantal uren dat ik besteedt aan de verschillende fasen.

Met deze aanpak kan ik calculeren hoeveel uur ik nodig heb voor de onderdelen. Binnen elke fase heb ik een deel hoofdstuk beschreven met de titel “begroting”. Hierin is terug te vinden wat en hoelang ik aan elke fase heb gewerkt.

De uren zal ikzelf bewaken door elke periode een urenlijst bij te voegen bij het opgeleverde document.

Met nadruk op de EC van Avans Hogeschool; 1 EC bestaat uit 28 uur.

(30)

Hoofdstuk:Organisatie

3 0

10. Organisatie

Bij mijn afstudeerproject zijn diverse personen betrokken;

Mark Schouwenaars: uitvoerend student van het afstudeerproject Gerard Schets: bedrijfsbegeleider binnen TES Industrial Systems Frank Arnouts: begeleider binnen de Academie Avans Hogeschool

(31)

Hoofdstuk:Informatie

3 1

11. Informatie

De resultaten die voortvloeien uit de analyse naar de W-L installatie worden vastgelegd in diverse bijlagen die toegevoegd zullen worden aan het eindverslag. Naast het eindverslag zal er een document opgesteld worden om de cursus uit te kunnen voeren.

Nadat er een fase afgerond is, zal deze ter goedkeur / controle aangeboden worden aan mijn bedrijfsbegeleider, dhr. Gerard Schets. Na goedkeur worden de documenten afgegeven aan dhr. Frank Arnouts, mijn begeleider binnen Avans Hogeschool Breda. Op verzoek kunnen andere geïnteresseerden ook een uitdraai ontvangen van de voortgang.

Zelf houd ik alle originele documenten in beheer, om te beschikken over back- up bestanden. Nadat de afrondingsfase heeft plaatsgevonden, zal alles samengevoegd worden in een eindverslag. Deze zal ook ter goedkeur aangeboden worden aan Gerard Schets en hierna aan Frank Arnouts.

De documenten die opgeleverd zullen worden zijn; het Project Management Document, tussenverslag, conceptverslag eindverslag en presentatie.

Alle onderdelen worden op de afgesproken tijdstippen ingeleverd, zie de bijlage in hoofdstuk 8, tijd & planning voor een gedetailleerde omschrijving van de werkzaamheden en de datum van afronding.