Omvang directe en afgeleide dagtocht- en vakantiebestedingen per gemeente (x € mln.), ontwikkeling 2004-2019
TOERISME IN DRENTHE
In 2019 deed Drenthe het goed op toeristisch vlak. Dit wordt onderstreept door de uitkomsten van deze nieuwe uitgave van voorliggende Monitor Toerisme Drenthe. Het bezoekvolume en de daaraan
gerelateerde bestedingen en werkgelegenheid binnen de sector zijn voor de vierde maal op rij gestegen.
Drenthe ontving weer meer toeristen en recreanten uit zowel binnen- als buitenland. Door de sterke economie zijn toeristen en recreanten in staat steeds luxere en duurdere uitjes te ondernemen. Het toeristische bedrijfsleven in Drenthe heeft zich hierop aangepast en de bestedingen zijn sterk
toegenomen. Ten opzichte van 2017 stegen de totale bestedingen met 5,6%. De sector draagt hierdoor substantieel bij aan de provinciale economie.
Ten opzichte van de vorige meting hebben vrijwel alle gemeenten een toename geboekt in de toeristische omzet. Deze toename is zowel zichtbaar in de dagtochtenmarkt als in de vakantiemarkt.
€493 mln.
€673 mln.
20192017201520132011200920072004
Drenthe
Noordenveld
Ooststellingwerf
Assen Aa en Hunze
Borger- Odoorn Midden-Drenthe
Coevorden
2142
Tynaarlo
1940
2676
Meppel
431
1646 73
46
6745
Emmen
40139 10161
4448
Westerveld
6253
Hoogeveen
767
De Wolden
2925
2017: €460 mln.
2017: €645 mln.
Totaal
€1.166 mln.
2017: €1.104 mln.
Vakanties Dagtochten
Toerisme in Drenthe
DAGRECREATIE
Ontwikkeling aantal dagtochten en marktaandeel Drenthe (x 1.000)
Ontwikkeling omvang totale dagtochtbestedingen en marktaandeel Drenthe
Het aantal dagtochten in Drenthe bedroeg in 2019 circa 28,5 miljoen, waarmee het is gestegen ten opzichte van 2017. Op nationaal niveau is het aantal dagtochten in die periode echter sterker
toegenomen. Het relatieve marktaandeel van de provincie in de totale dagtochtenmarkt in Nederland is hierdoor licht gedaald. Het komt voor 2019 uit op 2,7%.
De dagtochtenmarkt speelt een belangrijke rol in de omzet binnen de toeristische sector in Drenthe. In 2019 werd circa € 447 miljoen uitgegeven aan dagtochten in Drenthe. Met name dagtochten die vallen onder het stedelijke toerisme zorgen voor veel omzet. Belangrijke deelsegmenten hierbinnen zijn “het attractie- en evenementenbezoek” en “uitgaan”, samen goed voor 51% van de bestedingen aan
dagtochten. Met € 226 miljoen afgeleide bestedingen komen de totale bestedingen uit op € 673 miljoen.
Directe bestedingen Marktaandeel
€500 mln.
€250 mln.
€0
3,0%
2004 2007 2009 2011 2013 2015 2017 2019 1,5%
0,0%
30.000 3,5%
15.000
1,5%
0 0,0%
Aantal dagtochten Marktaandeel 2004 2007 2009 2011 2013 2015 2017 2019 Bron: CBS, bewerking ECORYS
2017
2017
27.8 mln.
€423 mln.
2,8%
2,6%
Afgeleide bestedingen
2019
28.5 mln.
2,7%
2019
€447 mln.
2,5%
VAKANTIES
10000
5000
0
Kampeerterreinen
Hotel/pensions/L&O Groepsaccommodaties Recreatiewoningen Watersport
€600 mln.
€300 mln.
0
Kampeerterreinen
Hotel/pensions/L&O Groepsaccommodaties Recreatiewoningen Watersport
€600 mln.
€300 mln.
€0
Kampeerterreinen
Hotel/pensions/L&O Groepsaccommodaties Recreatiewoningen Watersport
In 2019 is het aantal overnachtingen in verblijfstoeristische accommodaties in Drenthe gestegen tot iets meer dan 9,2 miljoen. Een belangrijk deel van deze overnachtingen vond plaats in een recreatiewoning (57,9%). Dit aandeel is door de jaren heen gestegen. Omgekeerd verliest het segment kamperen terrein, doordat er steeds meer kampeerterreinen worden omgevormd naar recreatieterreinen door een
verandering in consumentenvoorkeur.
In totaal bedroegen de directe en afgeleide verblijfstoeristische bestedingen in Drenthe in 2019 circa
€493 miljoen. De bestedingen zijn over een langere periode structureel toegenomen. Dit komt zowel door toename in aantal overnachtingen als door de verschuivingen binnen de vakantiemarkt, waarbij te zien is dat goedkopere ‘kampeervakanties’ in 2019 steeds meer worden ingewisseld voor een verblijf in
recreatiewoningen of hotelaccommodaties. Door corona wordt die trend in 2020 doorbroken.
Ontwikkeling aantal overnachtingen 2004-2019 (x 1.000)
Ontwikkeling totale bestedingen overnachtingen 2004-2019
2019
€493 mln.
2004 2007 2009 2011 2013 2015 2017 2019
2004 2007 2009 2011 2013 2015 2017 2019
2017
8.7 mln.
2019
9.2 mln.
2017
€460 mln.
Toerisme in Drenthe
ECONOMISCHE BETEKENIS
Een toename van zowel het aantal dagtochten, als het aantal overnachtingen in het duurdere luxere segment heeft ervoor gezorgd dat de aan toerisme toe te schrijven omzet is gestegen. In 2019 werd circa 1,2 miljard euro omgezet bij bedrijven uit de sector in de provincie Drenthe.
Economische betekenis bestedingen 2004-2019
€1.400 mln.
€800 mln.
€0
Dagtochten Vakanties Totaal
2019
€1.166 mln.
Economische betekenis werkgelegenheid 2004-2019
25.000
15.000
0
Dagtochten Vakanties Totaal
2019
22.112
Dit leidt ook tot een toename van werkgelegenheid, tot circa 22.000 werkzame personen. Het gaat hierbij zowel om de directe als de afgeleide werkgelegenheid bij toeristische bedrijven. Te denken valt onder andere aan werkgelegenheid bij verblijfsaccommodaties, attracties en de lokale middenstand en horeca.
2017
€1.104 mln.
2017
20.975
Het toerisme in Drenthe is een belangrijke banenmotor. Met circa 22.000 werkzame personen is het de vijfde grootste sector in de provincie. In 2019 bedroeg de totale werkgelegenheid in alle sectoren circa 221.600 werkzame personen. Hiermee komt ongeveer 1 op de 10 banen in de provincie Drenthe voort uit de toeristische bestedingen in de provincie.
In de periode 2017-2019 heeft het toerisme relatief gezien veel groei doorgemaakt. Hierbij moet opgemerkt worden dat de sector toerisme niet als zodanig in LISA terug te vinden is, en dat er dus overlap met andere sectoren kan bestaan.
Horeca BouwToerisme Overige diensten
Onderwijs
ZorgOverheid
Zakelijke diensten Informatie en Communicatie
Nutsbedrijven Industrie Landbouw en visserij
Handel Vervoer en opslag
Financiele instellingen Totaal
Bron: LISA, bewerking ECORYS 100
90
80 110
Horeca BouwToerisme Overige diensten
Onderwijs
ZorgOverheid
Zakelijke diensten Informatie en Communicatie
Nutsbedrijven Industrie Landbouw en visserij
Handel Vervoer en opslag
Financiele instellingen Bron: LISA, bewerking ECORYS
25.000
0
Werkgelegenheidsontwikkeling in de provincie Drenthe
per economische activiteit in de periode 2017-2019 (indexcijfer 2017=100)
Ooststellingwerf Ooststellingwerf
2.000
1.000
0 0
Ontwikkeling werkgelegenheid
vakanties per gemeente (in werkzame personen)
Ontwikkeling werkgelegenheid dagtochten per gemeente (in werkzame personen) (2017-2019)
2.500
1.500
2017 2019
Ooststellingwerf
Ontwikkeling directe en afgeleide bestedingen aan vakanties per gemeente (2017-2019)
€120 mln.
€60 mln.
€0
Ontwikkeling directe en afgeleide bestedingen aan dagtochten per gemeente (2017-2019)
€160 mln.
€80 mln.
€0
Aa en HunzeAa en Hunze Aa en HunzeAa en Hunze
AssenAssen AssenAssen
Borger-OdoornBorger-Odoorn Borger-OdoornBorger-Odoorn
CoevordenCoevorden CoevordenCoevorden
De WoldenDe Wolden De Wolden De Wolden
EmmenEmmen Emmen Emmen
HoogeveenHoogeveen HoogeveenHooggeveen
MeppelMeppel MeppelMeppel Midden-DrentheMidden-DrentheMidden-DrentheMidden-Drenthe NoordenveldNoordenveld Noordenveld Noordenveld
TynaarloTynaarlo Tynaarlo Tynaarlo
WesterveldWesterveld Westerveld Westerveld
Ooststellingwerf
8,4%
Noordenveld
Ooststellingwerf Assen
Aa en Hunze
Borger- Odoorn Midden-Drenthe
Coevorden Tynaarlo
Meppel Emmen
Westerveld
Hoogeveen De Wolden
Het aandeel van de toeristisch-recreatieve werkgelegenheid is in bovenstaande kaart afgezet tegen de totale werkgelegenheid in de gemeenten. De kaart illustreert het belang van de toeristische sector op lokaal
niveau. In algemene zin is daaruit af te leiden dat hoe kleiner de gemeente des te groter de afhankelijkheid van het toerisme. Uitzondering op deze regel is Meppel, met zowel een relatief gering aantal inwoners als een relatief laag aandeel toeristisch-recreatieve werkgelegenheid. De verklaring hiervoor is dat Meppel als enige van de kleinere gemeenten in de provincie substantieel meer economische activiteit huisvest dan op basis van uitsluitend het bevolkingsaandeel verwacht zou mogen worden. Hierdoor neemt het relatieve belang van de toeristisch-recreatieve sector in de lokale economie af.
Totaal provincie Drenthe:
totale werkgelegenheid per gemeente
9,9% 8,1%
4,1% 23,3%
24,8%
18,3% 6,4%
11,1%
21,0%
3,1% 10,8% 4,3%
9,2%
Toerisme in Drenthe
VOORUITBLIK 2020
Vakantiemarkt
Volgens NBTC verblijven landelijk naar verwachting tussen de 24 en 30 miljoen minder toeristen, waarvan 12 tot 15 miljoen buitenlandse toeristen (daling 58%
tot 74%). Het binnenlands toerisme daalt landelijk met 43% tot 58%. In Drenthe verbleven in het tweede kwartaal van 2020 zo'n 211.000 gasten, ruim 64 procent minder bezoekers dan die periode een jaar eerder (594.000 gasten). Accommodaties draaiden echter een bijzonder goede zomer. Vooral de
bungalowparken en een groot deel van de campings, hotels en B&B’s ontvingen meer gasten. Ook hier geldt dat groepsaccommodaties het zwaar hebben.
Verwacht wordt dat de goede zomer niet voldoende is om de coronaklap te compenseren.
Dagtochten
Ondernemers die dagrecreatieve activiteiten aanbieden ervaren veel hinder van de
coronamaatregelen. Ondernemers draaiden gemiddeld op 58% van hun maximale capaciteit.
Ruim de helft ontving minder bezoekers dan vorig jaar (52%). De verwachting is dat de capaciteit vanaf oktober verder afneemt (40%). Met name aanbod gericht op groepen heeft het zwaar.
Nieuwe kansen
Waar we in 2017 schreven dat het toerisme in Drenthe steeds internationaler werd, is tijdens corona juist te zien dat de toeristische sector afhankelijk is van binnenlands toerisme. Marketing Drenthe stelt dat Drentse campings, hotels,
vakantiewoningen en Bed & Breakfasts veel mensen die voor het eerst naar Drenthe op vakantie gaan verwelkomen. Deze gasten waren veelal eerst van plan om naar het buitenland te gaan, maar nu hun vakantie in Drenthe te houden. Uit de monitor blijkt dat een kwart van de ondernemers met een
verblijfsaccommodatie in Drenthe dankzij corona nieuwe gasten heeft verwelkomd. NBTC zet er met de
‘Hier moet je zijn’ voorlichtingscampagne op in om Nederlanders te inspireren om in de toekomst vaker voor vakantie in eigen land te kiezen.
Hotel/Pension Bed and Breakfast Kampeerterrein Groepsaccommodatie Losse vak. woningen Huisjesterrein
Jul/Aug Sept Okt
Jun Nov/Dec
91%
86%
98%
90%
77%
87%
88%
77%
82%
67%
49%
94%
76%
84%
95%
79%
62%
90%
61%
78%
88%
68%
37%
86%
58%
68%
82%
38%
34%
75%
Totaal 72% 87% 80% 68% 58%
Gemiddelde capaciteit (vakantiemarkt)
Bron: Marketing Drenthe (2020)
In deze rapportage wordt de economische betekenis van toerisme in Drenthe en Ooststellingwerf
(onderdeel van Recreatieschap Drenthe) over het jaar 2019 in beeld gebracht. Ook wordt nader ingegaan op verwachte effecten van corona op de toeristische sector in Drenthe. De gehanteerde methodiek voor het in kaart brengen van de econo- mische betekenis bouwt op vergelijkbare wijze voort op eerdere edities, die vanaf 2000 door Ecorys worden gepubliceerd. Hierdoor kunnen trends en ontwikkelingen binnen de sector over een langere reeks van jaren zichtbaar worden gemaakt: zowel voor Drenthe als geheel, maar ook voor de afzonderlijke gemeenten.
Colofon
In opdracht van het Recreatieschap Drenthe is deze monitor namens Ecorys opgeleverd door
Michel Briene, Elvira Meurs en Abco van Langevelde.
Voor vragen over deze monitor kunt u contact opnemen met:
michel.briene@ecorys.com
Horeca Cultuur Evenementen Vergaderlocatie Totaal
Leisure
Jul/Aug Sept Okt
Jun Nov/Dec
68%
42%
60%
57%
59%
59%
48%
40%
49%
24%
35%
45%
61%
51%
58%
50%
49%
57%
35%
43%
38%
34%
24%
39%
32%
42%
35%
30%
23%
36%
Gemiddelde capaciteit (dagrecreatie)
Bron: Marketing Drenthe (2020)
