Ook met de inning van de eigen bijdrage gaat het nu veel te vaak mis

                Utrecht,  8  maart  2016  

Geachte  woordvoerders,  

Vorig  jaar  kondigde  minister  Asscher  aan  voornemens  te  zijn  om  de  

kinderopvangtoeslag  op  een  andere  manier  te  gaan  betalen.  Niet  meer  aan  de   ouders,  maar  rechtstreeks  aan  de  kinderopvangaanbieder.  Hiervoor  voert  de   minister  twee  belangrijke  argumenten  aan.  Het  wordt  eenvoudiger  voor  

ouders  en  op  deze  wijze  kan  fraude  met  de  eigen  bijdrage  worden  voorkomen.  

Wij  juichen  deze  systeemwijziging  op  zich  toe.  Meer  dan  80%  van  de  ouders   wordt  ieder  jaar  geconfronteerd  met  extra  bijbetalingen  of  heeL  juist  geld  van   de  fiscus  tegoed.  Door  naar  het  inkomen  van  twee  jaar  geleden  te  kijken,  het   zogenaamde  T-­‐2  principe,  komt  hier  voor  het  overgrote  deel  van  de  ouders  een   eind  aan.

Ook  met  de  inning  van  de  eigen  bijdrage  gaat  het  nu  veel  te  vaak  mis.  Jaarlijks   kan  er  minimaal  40  miljoen  niet  door  de  fiscus  worden  teruggevorderd.  Dit   wordt  gemakshalve  onder  de  noemer  fraude  geplaatst,  in  werkelijkheid  gaat   het  maar  al  te  vaak  over  slechte  contracten  en  het  niet  of  onvolledig  innen  van   de  eigen  bijdrage  door  ondernemers.  In  nagenoeg  alle  gevallen  is  de  ouder   vervolgens  de  dupe  en  moet  vaak  over  meerdere  jaren  grote  bedragen  aan   kinderopvangtoeslag  terugbetalen.  Dit  terwijl  de  toeslag  wel  degelijk  is   gebruikt  om  de  kinderopvang  te  betalen.  Er  kan  wat  ons  betreL  niet  snel   genoeg  een  eind  komen  aan  dit  ondoorzichVge  systeem.  Wij  staan  dan  ook   posiVef  tegenover  de  uitgangspunten  van  het  nieuwe  systeem  en  de  uitvoering   door  DUO.  Onze  voorkeur  gaat  uit  naar  een  zachte  landing  met  2018  als  

overgangsjaar  en  invoering  per  2019.

Inmiddels  zijn  de  contouren  van  het  nieuwe  stelsel  duidelijk,  maar  bestaan  er   bij  ons  een  aantal  belangrijke  vragen  over  de  uitvoering.  Ook  willen  wij  nog  

een  aantal  kriVsche  kanXekeningen  plaatsen  bij  bepaalde  onderdelen  van  het   voorgestelde  systeem.

Juridische  verhoudingen

Hoe  de  juridische  verhoudingen  liggen  is  op  dit  moment  niet  duidelijk.  Ouders   gaan  net  als  in  de  huidige  situaVe  een  contract  aan  met  een  

kinderopvangorganisaVe.  Het  gaat  hier  om  een  privaatrechtelijke  relaVe.  De   relaVe  met  DUO  die  bij  de  ouder  de  eigen  bijdrage  int,  heeL  echter  een   publiekrechtelijk  karakter.  Hoe  deze  twee  zich  tot  elkaar  verhouden  is   onduidelijk.  Het  moet  voor  ouders  volstrekt  duidelijk  zijn  wat  in  geval  van   problemen  hun  posiVe  hierin  is.

Debiteuren

Er  bestaat  een  direct  verband  tussen  bovenstaande  vraag  over  juridische   verhoudingen  en  debiteurenbeheer  en  -­‐risico.  De  wijze  waarop  dit  nu  in  het   wetsvoorstel  geregeld  is,  is  onduidelijk  en  gaat  onzes  inziens  tot  problemen   leiden.  Het  is  absoluut  niet  wenselijk  dat  nadat  eerst  DUO  de  eigen  bijdrage  bij   de  ouder  int,  er  in  het  geval  van  problemen  rondom  deze  betaling,  opeens  het   debiteurenbeheer  naar  de  kinderopvangorganisaVe  verschuiL.  Het  gaat  

weliswaar  maar  om  twee  of  drie  procent  van  alle  ouders,  maar  de  ervaring   leert  dat  het  van  het  grootste  belang  is  om  betalingsproblemen  in  het  vroegste   stadium  te  voorkomen.  Wij  pleiten  daarom  voor  een  eenduidige  regeling,  die   voor  iedereen  helder  is  en  het  systeem  daadwerkelijk  eenvoudiger  maakt  voor   ouders.  Het  overdragen  van  het  debiteurenbeheer  naar  de  

kinderopvangondernemers  tast  de  privacy  van  ouders  aan  en  dat  is  voor  ons   niet  bespreekbaar.

Wij  pleiten  er  voor  om  het  gehele  debiteurenbeheer  bij  DUO  te  beleggen.  

Ouders  betalen  alVjd  hun  eigen  bijdrage  aan  DUO,  waarbij  wij  benadrukken  dat   het  belangrijk  is  dat  er  in  het  vroegste  stadium  duidelijke  afspraken  worden   gemaakt  wanneer  de  ouder  problemen  ondervind  bij  het  betalen  van  de  eigen   bijdrage.  Ook  in  het  nieuwe  stelsel  is  het  volledig  betaald  hebben  van  de  eigen   bijdrage  een  voorwaarden  voor  het  recht  op  kinderopvangtoeslag.  Door  DUO   als  enige  verantwoordelijk  te  maken  voor  de  inning  van  de  eigen  bijdrage   worden  drama’s  zoals  die  zich  nu  jaarlijks  bij  duizenden  ouders  voordoen  als   het  gevolg  van  het  moeten  terugbetalen  van  de  kinderopvangtoeslag,  

voorkomen.

DoorloopVjd

Ook  willen  wij  onze  zorgen  uiten  over  de  doorloopVjd.  In  het  wetsvoorstel   staat  dat  DUO  13  weken  de  Vjd  krijgt  om  een  beschikking  af  te  geven  aan  de   kinderopvangorganisaVe.  Mochten  zich  er  problemen  voor  doen  dan  krijgt   DUO  zelfs  nog  13  weken  extra  de  Vjd  om  een  uitspraak  te  doen  over  de   rijksbijdrage.  Dit  impliceert  dat  ouders  26  weken  lang  de  factuur  van  de   kinderopvang  in  zijn  geheel  zelf  moeten  bekosVgen.  Zeker  voor  de  lage   inkomens  is  dit  niet  mogelijk.  De  rekening  kan  zo  oplopen  tot  €  2.000  per   maand,  een  onoverkomelijk  bedrag  voor  veel  Nederlandse  huishoudens.  Ook   al  geeL  DUO  aan  dat  deze  termijn  naar  alle  waarschijnlijkheid  korter  is,  ze   kunnen  zich  alVjd  beroepen  op  deze  weXelijke  termijn  met  alle  gevolgen  van   dien  voor  ouders.  Dit  kan  zelfs  de  toegankelijkheid  van  de  kinderopvang  voor   ouders  beïnvloeden.

Vangnetregeling

De  voorgestelde  vangnetregeling  suggereert  dat  ouders  alVjd  ergens  op  terug   kunnen  vallen  terwijl  de  regeling  zo  opgesteld  is,  dat  veel  ouders  in  de  prakVjk   hierop  geen  beroep  zullen  kunnen  doen.  Dit  is  mits  ze  hem  al  begrijpen.  

Wij  juichen  de  mogelijkheid  toe  dat  ouders  bij  grote  inkomensverschillen  een   oplossing  geboden  wordt.  Echter  moet  deze  toegankelijk  en  begrijpelijk  zijn.  

1  Factuur

Bij  het  betalen  van  de  factuur  wordt  een  diffuus  beeld  opgeroepen.  Enerzijds   kan  de  facturering  van  het  gehele  uurtarief,  ook  het  gedeelte  van  het  uurtarief   dat  boven  de  maximaal  door  de  overheid  te  vergoeden  uurtarief  ligt  door  DUO   worden  verzorgd.  Anderzijds  kunnen  zogenaamd  extra  diensten  niet  via  DUO   gefactureerd  worden.  Op  dit  moment  worden  in  sommige  gevallen  luiers  en   voeding  in  de  dagopvang  apart  gefactureerd  en  wordt  in  de  BSO  het  vervoer   van  school  naar  BSO  apart  in  rekening  gebracht.  Dit  zijn  naar  onze  mening   zaken  die  in  de  reguliere  uurprijs  thuis  horen  en  waardoor  prijzen  voor  ouders   ook  beter  vergelijkbaar  zijn.  Juist  een  digitaal  loket  met  één  factuur  en  één   uurprijs  biedt  ouders  een  goed  overzicht.  Wij  pleiten  voor  een  helder  

onderscheid  over  hetgeen  wat  wel  en  wat  niet  onder  de  uurprijs  valt,  waarbij   het  uitgangspunt  moet  zijn  zoveel  mogelijk  diensten  onder  de  uurprijs  te  laten   vallen.  Wanneer  ondernemers  diensten  willen  aanbieden  die  zij  toch  niet   onder  de  uurprijs  willen  laten  vallen,  moeten  zij  deze  apart  factureren  en   buiten  DUO  om  rechtstreeks  bij  de  ouders  in  rekening  brengen.

Gewerkte  uren

De  gewerkte  uren  regeling,  beter  bekend  als  70-­‐140%  regeling,  zorgt  voor  de   nodige  problemen  in  het  huidige  en  in  het  nieuwe  systeem.

Wij  stellen  voor  om  deze  regeling  beter  op  de  prakVjk  te  laten  aansluiten  of  in   zijn  geheel  te  schrappen.  Nu  zorgt  de  regeling  bij  ouders  voor  veel  ongemak   omdat  deze  niet  aansluit  bij  de  wijze  waarop  zij  arbeid  en  zorg  moeten   combineren.  Een  voorbeeld:  ouders  hebben  een  contract  bij  de  

kinderopvangorganisaVe  waarbij  11  uur  opvang  wordt  gefactureerd  terwijl  zij   in  werkelijkheid  slechts  6  uur  werken.  Hierdoor  komen  zij  snel  in  problemen   met  het  maximale  percentage  uren  waarvoor  zij  in  aanmerking  komen  voor   kinderopvangtoeslag.

Ouders  de  regie

Ander  belangrijk  aandachtspunt  is  dat  ouders  graag  de  regie  moeten  kunnen   houden.  Geef  ouders  de  mogelijkheid  zelf  een  account  te  kunnen  openen   zonder  daarbij  aeankelijk  te  zijn  van  de  kinderopvangaanbieder.

Kosten

In  het  wetsvoorstel  geeL  de  minister  aan  welke  kosten  eenmalig  en  structureel   met  de  invoering  van  het  nieuwe  systeem  gepaard  gaan.  Het  gaat  om  een   eenmalig  bedrag  van  €25  miljoen  en  een  jaarlijks  bedrag  van  €  10  miljoen.  Wij   gaan  ervan  uit  dat  de  invoering  van  de  directe  financiering  voor  ouders  

kostenneutraal  verloopt.  De  belasVngdienst  brengt  nu  ook  al  kosten  in  

rekening  voor  de  uitvoering  van  de  uitbetaling  van  de  kinderopvangtoeslag  en   er  mag  worden  verwacht  dat  door  de  voorgestelde  T-­‐2  regeling  er  sprake  zal   zijn  van  een  sterke  reducVe  van  het  aantal  jaarlijkse  mutaVes  waardoor  de   uitvoering  goedkoper  wordt.  Wij  begrijpen  het  uitgangspunt  van  de  minister   om  te  streven  naar  budgetneutraliteit,  maar  het  is  naar  ons  idee  heel  goed   mogelijk  om  de  kosten  die  gepaard  gaan  met  de  zogenaamde  

peiljaarverlegging  te  vereffenen  met  de  bovengenoemde  besparing  op  de   uitvoeringskosten.  Het  wijzigen  van  inkomensgrenzen  en  toeslagpercentages   ten  nadele  van  ouders  is  onzes  inziens  onnodig  en  zal,  zo  laten  de  afgelopen   jaren  zien,  weer  tot  nieuwe  vraaguitval  leiden.

Terminologie

Zoals  wij  reeds  eerder  hebben  aangegeven  willen  wij  benadrukken  dat  de  

terminologie  in  dit  traject  zorgvuldig  moet  worden  gekozen.  Termen  als  digitale   portemonnee,  peiljaarverlegging  en  vangnetregeling  wijzen  wij  daarom  af.  Zo   zou  bijvoorbeeld  de  term  ‘digitale  portemonnee’  heel  goed  door  de  term  ‘mijn   kinderopvang’  kunnen  worden  vervangen.  Ook  wordt  er  gesuggereerd  dat  

ouders  niets  meer  terug  hoeven  te  betalen  door  de  voorgestelde  T-­‐2  regeling   terwijl  er  bij  een  te  hoog  aantal  opgegeven  uren  wel  degelijk  sprake  zal  zijn  van   terugbetaling.  Een  heldere  communicaVe  is  de  sleutel  bij  de  implementaVe  en   uitvoering  van  een  dergelijk  groot  traject.  

Tot  slot

Zoals  ook  al  in  de  inleiding  hebben  aangegeven  steunen  wij  op  zich  de  transiVe   naar  het  nieuwe  systeem.  DUO  heeL  een  open  houding  naar  ouders  en  wij   kijken  dan  ook  uit  naar  een  goede  samenwerking  in  de  komende  jaren.  Wij   bepleiten  dat  er  een  speciale  afdeling  komt  waar  ouders  terecht  kunnen  voor   complexe  zaken.  Ook  stellen  wij  voor  dat  er  in  het  eerste  jaar,  goed  geografisch   verspreid,  de  mogelijkheid  bestaat  om  daadwerkelijk  fysieke  afspraken  met   medewerkers  van  DUO  te  kunnen  maken.  Van  deze  zogenaamde  pop-­‐up  DUO’s   moeten  zowel  ouders  als  aanbieders  van  kinderopvang  gebruik  kunnen  maken.  

Deze  laagdrempelige  voorzieningen  zullen  een  goede  implementaVe  ten  goede   komen.

Wij  willen  benadrukken  dat  wij  blij  zijn  met  de  inzet  van  de  minister  voor  het   daadwerkelijk  beschermen  van  de  (financiële)  privacy  van  ouders.  Uit  eerder   onderzoek  van  Voor  Werkende  Ouders  blijkt  dat  maar  liefst  60%  van  de  ouders   hieraan  grote  waarde  hecht.  Wij  herhalen  in  ons  pleidooi  het  huidige  proces   niet  te  verstoren  door  al  in  een  te  vroeg  stadium  naar  de  uitvoeringsfase  over   te  gaan.  Inmiddels  vindt  internetconsultaVe  van  het  conceptwetsvoorstel  al   plaats  terwijl  er  over  een  aantal  belangrijke  onderdelen  van  de  uitvoering  nog   volop  discussie  plaatsvindt.  Wanneer  deze  discussie  niet  goed  wordt  afgerond   zal  dit  in  de  uitvoeringsfase    een  belemmering  vormen.  Wij  vragen  de  minister   om  zorgvuldigheid  en  voldoende  Vjd  om  stakeholders,  SZW  en  DUO  tot  een   goed  onderbouwd  en  gedragen  wetsvoorstel  te  kunnen  laten  komen.  Door  nu   wat  extra  Vjd  in  deze  besluitvorming  te  investeren  wordt  er  in  het  verdere   proces  Vjd  en  geld  bespaard.  

Met  vriendelijke  groet,  

Gjalt  Jellesma         Marjet  Winsemius  

VoorziXer  BOinK         Directeur  Voor  Werkende  Ouders