Mr. A. J. DANKELMAN, die is afge- treden als wethouder van Den Haag en tevens bedankt heeft voor het lid- maatschap van de gemeenteraad.

c c

CFD

,.. ^' . ^,,... .. - ~... . . ' ~ - . .

Mr. A. J. DANKELMAN, die is afge- treden als wethouder van Den Haag en tevens bedankt heeft voor het lid- maatschap van de gemeenteraad.

Onze Haagse medewerker J. E. van der Wielen belicht in dit artikel enige achtergronden van dit opzien-,

• barend nieuws.

.. . . .' . ' .. , .... ,;!i~.,,\~~~· ... ,

Uit de inhoud

• Een groot deel van onze rubriek De VVD in het parlement (pagina 5) is gewijd aan de begrotingsdebatten over CRM en Verkeer en Waterstaat, die veel stof hebben doen opwaaien.

• Op pagina 6 een kort verslag over het in Amsterdam gehouden congres

"Zullen wij ons zegje kunnen blijven zeggen?"

• Gaan we naar een vierdaagse werk- week? Onze redacteur G. Stempher schrijft erover op pagina 7.

Radio-uitzending van de WO: maandag 29 november, van 18.19-18.29 uur, over de zender Hilversum I (402 m.).

Conflict

De Haagse loco-burgemeester mr. A.

J. Dankeiman (58), voor de VVD deel uitmakende van het college van b. en w., heeft maandag bij de aanvang van de behandeling van de gemeentebegro- ting in een opzienbarende verklaring mededeling gedaan van zijn onmiddel- lijk aftreden, gepaard gaande met zijn bedanken voor het lidmaatschap van de gemeenteraad.

Een opzienbarende gebeurtenis, maar voor insiders niet helemaal een verras- sing. Er lag al zeer geruime tijd con- flictstof, waarbij het dynamische karak- ter van mr. Dankeiman stellig ook wel een rol heeft gespeeld, maar waartoe principiële beginselen toch meer hebben bijgedragen. Deze laatste bracht hij in zijn verklaring duidelijk tot uitdruk- king. Hij zei namelijk niet te willen ver- helen .,dat de stormachtige ontwikke- ling van ons bestuur, waarop wij, naar mijn mening, het goede antwoord nog niet hebben gevonden, mij met zorg ve1 vulde. Niet alleen voorzover het de plaats van het bestuur en deszelfs leden betreft, maar ook de positie en de struc- tuur van het ambtelijk apparaat en de daa1'tn werkende ambtenaren. De ont- wikkP.lmg van het stadsbestuur van het monistische systeem, dat wij nu kennen (met de raad als ondeelbaar stadsbe- stuur met daarin en daarnaast als or- ganen: de burgemeester en 't gezamen- lijk verantwoordelijk college van b. en w.), in de richting van het dualistische systeem (stadsparlement en college, met Individueel en voor sommige vraagstuk- ken toch ook een gezamenlijke verant- woordelijkheid) zie ik in de zich afte- kenende nieuwe verhoudingen niet als een te wensen weg."

Niet dat mr. Dankeiman zich tegen nieuwe ontwikkelingen wil verzetten, maar, zo betoogde hij, .,de verantwoor- delijkheden moeten duidelijk blijven, wil de democratie haar kracht behouden. De spelregels moeten duidelijk worden aan- gegeven en de wettelijke structuur moet diezelfde duidelijkheid vertonen." En

· mr. Dankeiman vervolgde: .,De zorg be- kruipt mij wel eens, de ontwikkelingen hier en elders in de wereld volgend, dat al spelend met vuur het huis der demo-

cratie in brand zou kunnen vliegen."

HTM-tarieven

Deze opvatting heeft in één onderdeel

1n • / en

van het Haagse beleid de doorslag gege- ven bij het besluit van mr. Dankelman, die na de oorlog lid werd van de Haagse gemeenteraad en die dertien jaar ver- schillende portefeuilles in het college van b. en w. heeft beheerd en bovendien negen jaar loco-burgemeester is ge- weest. Dat onderdeel betrof het besluit van het gehele college om de tarieven van de HTM te verhogen teneinde het begroting-stekort, dat aanvankelijk veer- tig miljoen bedroeg, terug te brengen tot f 22 miljoen. Aan dit besluit hadden dus ook de socialistische wethouders meegewerkt. Maar wat gebeurde? In de desbetreffende raadscommissie rees van de zijde van de PvdA ernstig verzet tegen de voorgenomen tariefsverhoging, waarna bleek dat de socialistische wet- houders, onder de druk van hun partij·

genoten, de gezamenlijke beslissing van b. en w. doorbraken. Dit nu vond mr.

Dankeiman principieel onaanvaardbaar en daaruit heeft hij nog vóór de behan- deling van de begroting de consequentie getrokken .

Gevolgen

De gevolgen van zijn beslissing ZiJn op dit moment nog nauwelijks te over- zien. Immers de positie van de tweede VVD-wethouder, de heer F. D. Bastet, ' kan nu eveneens op het spel komen te staan. Bij hem berust o.m. de zorg voor de HTM. Op het moment dat we dit schrijven, kan nog niet worden gezegd hoe het conflict, dat mr. Dankeiman heeft opgeroepen (dit is uiteraard niet als een verwijt bedoeld), zich zal oplos- sen, maar de Haagse VVD ziet zich in elk geval voor grote moeilijkheden ge- plaatst. Het heengaan van mr. Dankel- man betekent voor de fractie een zeer ernstig verlies. Daar komt bij dat de heer Wallis de Vries, die nog maar kort raadslid is, om persoonlijke redenen over enige tijd de fractie eveneens zal verlaten, hetgeen bijzonder te betreuren valt, omdat hij zich uiterst bekwaam heeft getoond.

Krachtfiguren

Intussen ligt aan de beslissing van mr. Dankeiman niet enkel een princi- pieel verschil van opvatting ten grond- (VERVOLG OP PAGINA 7)

Discussienota volksgezondheid

De discussie-nota die ons Tweede Ka- merlid mevrouw mr. E. Veder-Smit heeft opgesteld over een aantal actuele problemen betreffende de volksgezond- heid, wordt op het ogenblik alom in de partij bestudeerd. Zo heeft bijvoorbeeld de afdeling Zeist er drie avonden voor uitgetrokken (de eerste bijeenkomst daar had op 20 oktober plaats) en zijn er discussiegroepen gevormd in Den Haag en in Heemstede. Ook de Vrou- wengroep Wassenaar besteedt er drie bijeenkomsten aan. Op 6 december wordt een vergadering aan de nota ge- wijd te Driebergen, op 10 januari te Ede en op 17 januari te Breda. Tijdens deze drie vergaderingen zal mevrouw Veder een inleiding houden.

Ongetwijfeld zijn meer afdelingen op dit punt actief. De landelijke commissie Volksgezondheld van de VVD juicht die activiteiten natuurlijk zeer toe. Slechts als zoveel mogelijk iedereen meedenkt

kan de partij tot een verantwoorde me- ningsvorming komen over de belangrij- ke punten die mevrouw Veder in haar nota heeft aangesneden. Om enig inzicht in de activiteiten te verkrijgen en deze zo nodig te kunnen coördineren, zou de commissie graag op de hoogte gesteld worden van vergaderingen over de nota, die reeds hebben plaats gehad of die nog gehouden zullen worden. Men wordt verzocht een en ander te berichten aan de secretaresse van de commissie: me- vrouw N. H. van den Broek-Laman Trip, Genteldijk 16 te Geldermalsen (te- lefoon 03455 - 1605).

De nota Is verkrijgbaar bij het alge- meen secretariaat van de VVD, Konin- ginnegracht 61, te Den Haag; de kosten bedragen f 3 per exemplaar. Een door mevrouw Ved~r zelf gemaakte samen- vatting van de nota is gepubliceerd in Vrijheid en Democratie van 17 septem- ber 1971, pagina 5.

a ^g

Wiegel-tournee naar Eindhoven

De ontmoeting te Haren (Gr) van fractie\·oorzitter Wiegel met VVD'er uit tle drie noordelijke provincies is een groot succes geworden. ~laar lief t 450 belang- stellenden waren naar het Postil·

jon-motel gekomen om niet alleen naar de fractievoorzitter te luiste- ren, maar ook om hem en de Ka·

merleden mevr. mr. E. Veder·

Smit, dr. K. van Dijk en H. P. H.

Waalkeus met tal vau vragen te bestoken.

Na het no01·den komt in de

"\\1egeltournee" langs de Kamer- centrales, het zuiden aan bod: Op 29 november zal de heer lViegel in hotel Cocagne te Eindhoven . pr <>n voor de ('f'ntrl J ' -Her·

togenbo eh en Maastrid1t. u- vang ~u.;su uur,

Behalve de fractievoorzitter znl·

ten in Eindhoven aanwezig zijn do hoofdbestuursleden mr. H. P. Tals·

ma (vice-voorzitter), mr. F.

Korthals Altea (algemeen secre·

taris) en ir. T. Thalhammer; en de leden der Tweede Kamer mevr.

drs. N. Smit-Kroes, G. Koudijs ~u

mr. F. Portheine.

Voor een verslag van lViegels rede te Haren zie men pagl·

na '7,

Burgemeest2r Klaaswaal

Tot burgemeester van de Zuid·

hollandse gemeente Klaaswaal iS benoemd de heer M. Visser te Arnhem, oud-Ud van de VVD·

fractie in de Tweede Kamer.

Wij wensen burgemeester Vi • ser, die op 1 december zijn nieuwe taak begint, van harte geluk met deze benoeming.

Nieuw adres van Wiegel

De voorzitter van de VVD-frac- tie in de Tweede Kamer, de heer H. Wiegel, gaat op Sinterklaas- avond verhuizen. Met ingang van 6 december is zijn adre : Leid!ld·

gracht 25 te Amsterdam-0. Zijn privé telefoonnummer blijft onge·

wijzigd (0~0) - ~34931.

. ·., I '·· ·. · '·~~ .\.:~·~·~·~\ ..,-..J·'·: .... ,-. ,-.~•·,·7t-····l,._ .. "~, -; ·- ... / '.,~•/.,. · · . ·-:. .

veertiendaagse uitgave van de volkspartij voor vrijheid en damocratie nummer 1053 vrijdag 2.6 november 1971

Kamerleden . spreken

Aankondigingen

26 NOVEMBER

L. M. de Beer spreekt voor de JOVD- afdeling Rijnmond.

29 NOVEMBER

Voor het "politiek café" van de afde- ling Capelle ajd IJssel spreekt drs. G.

M. V. van Aardenne over "Verandering van ondernemingsvormen en onderne- mingsrecht". 20.15 uur café-restaurant

"De Koperwiek".

3 DECEMBER

L. M. de Beer spreekt op uitnodiging van de afdeling Delden. 20.30 uur hotel . ,De groene brug".

6 DECEMBER

Mevrouw mr. E. Veder-S1nit geeft voor de afdeling Driebergen een toelichting

• Vrijdagavond 10 december komt de kamercentrale Dordrecht in vergadering bijeen. De bijeenkomst wordt gehouden in café-restaurant Engels aan het Sta- tionsplein te Rotterdam en begint om 20.00 uur.

e Zaterdag 27 november in .,De Nobe- laer" te Etten-Leur. Bijeenkomst van de staten- en raadsleden van de VVD in West-Brabant tezamen met de bestuurs- leden uit de Westbrabantse afdelingen, georganiseerd door het bestuur van de kamercentrale Tilburg. Spreker op deze bijeenkomst drs. J. W. van der Dussen over de financiële verhouding overheid- gemeente. Tevens forum met behalve drs. Van der Dussen, de heer Y. v.d.

Werff, voorzitter van de VVD-staten- fractie in Noord-Brabant, de heer A.

Rijstenbil, wetb.ouder van St. Philips- land en de heer J. A. van Graafeiland, raadslid van de gemeente Breda. Aan- vang 20.00 uur.

e Maandag 29 november in het Park- hotel, IJzerlaan 21 te Brus!lel. Eerste bij- eenkomst van de afdeling Brussel van de VVD. Op het programma staan to.m.

suggesties van het bestuur voor de orga- nisatie van enkele studie-avonden en een inleiding van Piet van Brabant, journa- list bij Het Laatste Nieuws, over het Bel- gische liberalisme. Aanvang 20.30 uur.

e Op 64-jarige leeftijd overleed geheel onverwacht de voorzitter van de afde- ling Nieuwkoop, de heer L. A. P. Stop- pelenburg. Voor de VVD betekent zijn heengaan een ernstig verlies. Gedurende een lange reeks van jaren heeft hij zijn beste krachten aan het liberalisme ge- geven, niet alleen als wethouder van de gemeente Nieuwkoop, maar ook als ac- tief partijlid in het verband van afde- ling en kamercentrale. Zijn stimuleren- de kracht zal node worden gemist. De • VVD zal zijn nagedachtenis in hoge ere houden.

e De afdeling Den Helder is gestart met een mededelingenblad dat op ongeregelde tijden zal verschijnen. Het eerste num- mer omvatte acht pagina's en maakte een zeer verzorgde indruk. Ter voor- ziening in twee vacatures benoemde de afdeling tot nieuwe bestuursleden de he- ren J. A. Schotel en H.M. Schouwenaar.

e In de afdeling Wieringenneer werd de heer L. M. Hazelbag te Middenmeer tot penningmeester benoemd.

• De afdeling Alkmaar koos als opvol- ger van mr. L. K. F. Schuitemaker tot voorzitter de heer w. J. Resoort. Nieuw bestuurslid werd mevr. C. v. d. Steeg- Romeijn.

• Het bestuur van de afdeling Castricum werd ingrijpend gewijzigd. Hier volgt de huidige samenstelling: drs. J. P. W. C.

Korthals Altes, voorzitter, A. J. Mulder, secretaris, H. W. J. Jansen, penning- meester, mevr. Waasdorp en dr. ir. P. J.

Kreyger.

• De ondercf'ntrale Voorne-Putten-Ro- zenburg heeft in zijn laatst gehouden vergadering (op 28 oktober) een nieuwe voorzitter gekozen. De keus viel met algemene stemmen op de heer ir. P. D.

W. Geerling uit Brielle.

• In de afdeling Gouda zijn de bestuurs- leden mevrouw Th. E". Bannink-Messin- ger en de heer J. A. de Gruijl, secretaris, afgetreden. Hun plaatsen worden ingeno- men door mevrouw N. H. de Gruijl-Riet- kerk en mr. H. W. Went die het secre- tariaat heeft overgenomen. Zijn adres is Ronsseweg 471, Gouda. (Tel. 01820-17096).

• In de afdeling Meppel is de heer De Langen benoemd tot erevoorzitter en fid van verdienste. De heer De Langen meende in verband met zijn leeftijd als voorzitter te moeten bedanken. Hij be- eindigde daarmee een loopbaan, waarin hij de laatste 25 jaar voor het liberalisme in zijn woonplaats een lange staat van dienst opbouwde. Hij was ook raadslid van Meppel en lid van provinciale en

op de door haar uitgebrachte nota Volks- gezondheid.

7 DECEMBER

L. M. de Beer spreekt voor de afde- ling 's-Gravenhage. 20.15 uur.

Mevrouw mr. E. Veder-Smit spreekt samen met de heer Roethof (pvda) voor de NVSH te Leeuwarden.

10 DECEMBER

Mevrouw mr: E. \ieder-Smit heeft zit- ting in een forum dat wordt georgani- seerd door de JOVD te Groningen.

11 DECEMBER

Op de propaganda-feestavond van de liberale kring Meppel-Steenwijk e.o. te Havelte is mr. H. E. Koning te gast:

20.00 uur in zaal Buter.

14 DECEMBER

Op de propaganda-avond van de onder- centrale Voorne-PuttenjRozenburg te Hellevoetsluis spreekt mr. F, Portheine.

. 15 DECEMBER

Mr. A. Geurtsen spre('kt voor de afde- ling Zwijndrecht.

21 DECEMBER

Mr. dr. C. Berkhouwer spreekt om 20.00 uur in café Kaan voor de afdeling Hippolytushoef-Wieringen over de Li- berale Positie".

Boele's Scheepswerven en·

Machinefabriek N.V.

80 L NE 5 (bii Rotterdam)

•

Reparatie en nieuwbouw

•

TBEFOON 134862 ROnERDAM

Kampwal 14, Emmeloord; secretaris ir.

A. Zwols, De Lauwers 9, Emmeloord;

penningmeeste~ P. de Jonge, WeUer- zandweg 13, Bant; vice-voorzitter J.

Westra, Emmeloord; leden mevrouw F.

K. Stikker-Rienks, Emmeloord, mevrouw T. Blauw-Bruin, Rutten, H. Jager, Mark- nesse C. Jonker, Nagele en J. Wallinga, Emm~loord. Mevrouw Stikker, in 1952 initiatiefneemster bij de oprichting van de afdeling heeft na negentien jaar haar functie als secretaris wegens drukke werkzaamheden neergelegd. Zij is onder meer statenlid voor Overijssel, maar blijft in een bestuursfunctie beschikbaar.

e De afdeling Nieuwegein (vroeger JutphaasJVreeswijk) heeft een nieuwe secretaris: mevrouw F. W. F. Menthen- Kehrer, Handelskade 6 te Vreeswijk.

• In de afdeling Wassenaar heeft een werkgroep zich bezighouden met de bespreking en bestudering van divers.e aspecten van het milieubeheer. Als inlet- ders hebben meegewerkt ir. T. Verheul (drinkwatervoorziening Nederland) en dr. P. Siderius (algemene aspecten van het milieubeheer). Dr. R. W._de Korte trad op als voorzitter. De w-erkgroep kwam onder meer tot de volgende con- clusies:

De instelling van meetnetten voor het constateren van vervuilingsgraden en geluidshinder is onontbeerlijk bij het vinden van normen.

·Bij de bestrijding van milieuvervuiling moet men allereerst normstellingen vastleggen en voor zover er nog geen normen bekend zijn, zo nodig verbods- bepalingen instellen.

Retributies verdienen alleen toepas- sing in die gevallen, waarin particulier of bedrijf niet in staat zijn zelf de ver- eiste maatregelen te nemen.

Geen der aanwezige correctiemidde·

!en ter bestrijding van de milieuvervui- ling hebben uiteindelijk blijvend succes, als ze niet internationaal worden gehan- teerd. De op veel plaatsen aanwezige kennis over milieuyhygiëne moet wor- den gecoördineerd en gestimuleerd.

Het verdient aanbeveling - in afwij- king van het VVD-verkiezingsprogram -·- het milieubeheer te laten coördineren door een minister zonder portefeuille.

(Deze aanbeveling werd geformuleerd voordat de huidige regering een apart gedeputeerde staten van Drente. Tot opvolger van de heer De Langen als voorzitter werd de heer J. Robaard be- noemd. De heer Brouwer die als be- stuurslid aftrad, werd vervangeil door- mevrouw A. Z. Evenhuis-Meppelink, Zul- derlaan 135 die het secretariaat van me- vrouw J. M. Colenbrander-Bosman heeft

TELEGR. BOaE • BOLNIS

vrijheid en democratie

De redactie van Vrijheid en Democra- tie is geve~>tigd te Amsterdam, Nieuwe Herengracht 89-B. Hoofdredacteur en voorzitter van de redactiecommissie ia de heer Ph. C. la Chapelle.

De abonnementen-administratie wordt verzorgd door het algemeen secretariaat van, le VVD, Koninginnegracht 61 te Den Haag (telefoon, uitsluitend voor abon·

nementen-admiuistratie, 070 • 111741).

Voor adreswijzigingen etc. wende men zich dus tot het algemeen secretariaat.

De advertentie-exploitatie wordt ver- zorgd door de Nederlandse Dagblad Unie Westlolaak 180 {IIO!itbus 82!) te Rott~•·dam, telefoon OIO • 147211.

algemeen secretariaat

Het algemeen senetariaat van de VVD is gevestigd te Den Daag, Konin·

ginnegmcht 61, telefoon (070) 1!04803.

Postrekening: 67880 ten name van de algemeen secretaris van de VVD te Den Haag.

secretariaat

tweede kamer fractie

Het secretariaat van de VVD-fractie in de Tweede Kamer is gevestigd in het gebouw van de Tweede Kamer, Bin- nenhof 1 A te ])en Haag. Telefoon (070) . 61 49 Jl.

overgenomen. Mevrouw Colenbrander blijft bestuurslid. Penningmeester is de heer J. C. v. d. Burg.

• De nieuwe samenstelling van het be- stuur van de afdeling Noordoostpolder is als volgt: voorzitter G. Sparreboom, ministerie van volksgezondheid en mi- 'lieuhygiëne instelde).

Meer informatie bij drs. A. F. Bolhuis, secretaris VVD, Wassenaar (01751--·

8668).

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

nder de loep

door onze politieke redacteur A. W. Abspoel

Kanaaltunnel

Mr. C. Berkhouwer heeft in het Europese Parlement gepleit voor de bouw van een tunnel onder het Kanaal als een volledig Europese onderneming. "Ik heb gelezen dat .onder meer Amerikaanse bank-

consortia de gelden voor het aan- leggen van· die tunnel zullen bij- eenbrengen. Zou die tunnel nu echt niets kunnen zijn voor een grote gezamenlijke Europese onderne- ming, waaraan ook de man uit de straat in Europa, die zo weinig van de Gemeenschap weet, zou kunnen meewerken? Dat zou kunnen gebeuren in de vorm van kleine coupures van leningen voor de bouw van die tunnel," aldus de heer Berkhouwer, die verder het belang schetste van de uitbreiding van de Europese Gemeenschap met Engeland voor onze positie in de wereld. "Ik schets hier slechts de gedachte die mij voor de geest zweeft. Onze voorvaderen hebben deelgenomen aan de aanleg van de spoorweg in Rusland, hoewel zij er alles aan hebben verloren.

Zij hebben ook bijgedragen tot het graven van de kanalen van Suez en van Panama. Daar heb- ben zij misschien wat van overge- houden althans wat het Suezka- naal betreft. Zouden wij nu als Europeanen niet samen die tunnel onder het Kanaal kunnen bou- wen? Zouden wij hier - dit bete- kent niet dat ik iets tegen die bilaterale onderneming heb niet eens kunnen afwijken van de cliché's die wij dagelijks ten beste geven en zouden wij niet eens de kant van een echte gezamenlijke Europese onderneming kunnen uitgaan?", aldus de heer Berk- houwer.

• Waarschuwing

De kandidatuur van de heer De Zeeuw voor het voorzitterschap van de KVP heeft in onze kring nogal wat reacties opgeroepen. Fractievoorzitter Wiegel merkte in een gesprek met "De Tele- graaf" (van 19 november) op, dat

"sommigen in de VVD zich hebben geër- gerd aan de inhoud van een paar inter- views, die de heer De Zeeuw heeft weg- gegeven". Hij achtte die ergernis niet ten onrechte. Deze kandidaat-voorzitter van de grootste regeringspartij heeft immers duidelijk laten doorschemeren dat naar zijn mening in 1.974 of 1975 toenadering moet worden gezocht met de oppositiepartijen PvdA en D'66.

De heer Wiegel wond er geen doekjes om dat als de heer De Zeeuw daarmee bedoelt een opzeggen op termijn van de samenwerking met de VVD en DS'70, hij moet beseffen dat hij de samenwer- king binnen de huidige regeringscoalitie bemoeilijkt. En dat Is nu juist in deze zo onzekere situatie, waarin ons land verkeert, ongewenst en gevaarlijk. Hij achtte het dringend noodzakelijk, dat dr. De Zeeuw "afdoende klaarheid in deze kwestie schept".

De interviewer, Edo Brandt, die had kunnen constateren dat "overal waar Wiegel op spreekbeurten verschijnt de zaal letterlijk uitpuilt van de toehoor- ders", vermeldde dat de nieuwe liberale fractievoorzitter .,er een duivels genoe- gen in schijnt te scheppen, zijn tegen- standers in het debat op te zoeken en ze door zijn uitlatingen uit te dagen."

Toch is verdraagzaamheid voor Wie- gel een groot goed. Zelf zei hij daar- over: "Ik word niet gemakkelijk

kwaad. Alleen als ze in de Kamer iets onwaars zeggen over de VVD. Zoals on- langs De Goede van D'66, die stelde dat de VVD de kiezers had bedrogen. Dan word ik echt boos en ga interrumperen.

Ik vind wel dat je politieke geschillen nooit moet laten uitmonden in haat. Je moet de mensen in hun waarde laten en van de goede trouw van de tegenstan- ders in het debat uitgaan. Dan kun je de tolerantie ook in de politiek ver door- voeren".

• Kampnieuws

In ons nummer van 3 september j.l.

werd in deze rubriek uit het bekende ,,Amsterdams Dagboek" van "Dagboe- kanier" in Het Parool het een en ander ontleend over de ultra-linkse en soms zelfs duidelijk communistische indoctri- natie, waaraan de jeugdige deelnemers en deelneemsters (meest tussen 12 en 17 jaar) aan de zomerkampen van de NCSV, de Nederlandse Christelijke Stu- denten Vereniging, de laatste tijd plach- ten te worden onderworpen.

In het "rode boek" der kampliederen vindt men de Internationale en ook een

"anti-Vietnam" lied afgedrukt. Het op- merkelijkste in deze bundel is een Italiaans liedje "Bandiera rossa", waar- van de laatste regel luidt: "Evviva il communismo e la libertà", leve het com- munisme en de vrijheld! Een uitvoeri- ge nota (over bezitsverhoudingen in de maatschappij) was van dien aard dat de schrijver in Het Parool haar het beste meende te kunnen typeren als ,.een be- kentenis tot het marxisme". De leiding van het kamp moet duidelijk maken, dat de "verdrukkende autoriteiten" (van de sehool, het gezin, de sociale moraal.

enz.) niet het laatste woord hebben. Een meisje van 15 jaar, dat @r een week verbleef, verklaarde aan de Parool-re- dacteur dat er vijf avonden was gedis- cussieerd. De onderwerpen waren: seks, arm en rijk, drugs en school. "De hoofd- leidster was erg welbespraakt, daar konden we niet tegenop".

De vader van dit meisje verklaarde terecht: "Ik heb tegen dit alles ernstig bezwaar, omdat ik dit schier geweldda- dige ingrepen vind in het leven van ons kind, in het geestelijk klimaat van ons gezin en in onze opvoeding".

Enkele dagen na mijn stukje hierover in deze rubriek ontving ik van een lezer

en VVD-lid uit Bussum een briefje waar- in deze meldde dat dit artikeltje hem

"uit het hart gegrepen" was en waarbij deze tevens liet weten dat zijn beide zoons vorig jaar in een van deze kam- pen met dezelfde ervaringen waren thuis gekomen. Onze briefschrijver vroeg zich af of in geval van subsidie het bestuur dan niet op het matje kon worden geroepen of althans goede con- trole kon worden ingesteld.

Inmiddels is echter de meest voor de hand liggende methode toegepast. Een groep oud~rs en oud-leden heeft zelf het initiatief genomen en men was al zover dat er ernstige plannen waren om een eigen kampwerk op te richten. In links-radicale kring zou men dat een ,.alternatief kamp" noemen. Eeil kamp waarvan de kinderen ,.in blijde vakan- tiestemming" zouden terugkomen en al- thans in deze weken niet zouden worden ,,beladen met allerlei problematieken".

Dat heeft succes gehad, want uit een uitvoerig artikel in Trouw blijkt nu, dat een andere groep oud-leden, kennelijk met instemming van het bestuur, even- eens een onderzoek heeft ingesteld. Die kwamen o.a. tot de conclusie, dat ,.alles op alles gezet moet worden om het ver- trouwen te herstellen, want ook met een paar honderd deelnemers minder kan het hele kampwerk op zijn gatje komen te liggen".

Men moet het artikel in Trouw (van 11 november) overigens wel aandachtig lezen. Er wordt gewag gemaakt van ,.boze verhalen" over de NCSV die ,.sterk overdreven" zijn. Natuurlijk wordt ook "een ochtendblad" er weer bij gehaald, terwijl in dit geval Het Parool toch (bij mijn weten) de eerste was om de aandacht op deze kamp-toestanden te vestigen. Alles wordt sterk gerelati- veerd, maar waar het op aankomt zijn de conclusies en die openen in ieder ge- val het perspectief dat er wel het een en ander zal veranderen.

Eén algemene conclusie vermeldde ik boven reeds. Voorts is besloten dat ,.het nu maar eens een tijdje uit moet zijn met het gemengd slapen". En tevens is contact opgenomen met de voorzitter van de "NCSV in ballingschap", zoals de actiegroep zich. noemt, die zich tot verder overleg bereid heeft verklaard.

,.Er is dus een kans dat de zaak alsnog in der minne wordt geschikt", schrijft Trouw.

Dat is dan precies wat de bedoeling was!

• Politieke vernieuwing

Nog altijd wil het met de nieuwe par- tijvorming niet vlotten. Dat geldt zowel voor de (nog imaginaire) Progressieve Volkspartij van PvdA, D'66 en PPR als voor de christen-democratische concen- tratie van KVP, ARP en CHU.

Ogenschijnlijk zijn beide in opmars.

maar die "opmars" heeft . nog steeds meer het karakter van een omzichtig gescharrel om elkaar heen dan van een doelbewust en eensgezind optrekken naar een vaststaand einddoel.

Het is nog niet zo lang geleden dal men in journalistieke kring nauwelijks meer serieus werd genomen wanneer men geen openlijke of bedekte politieke sympathie ten toon spreidde voor D'66 en zijn leider Van Miet1o. Ook in de politie!' echter is de afstand tussen het hosanna en het kruisigt hem dikwijls niet zo heel groot.

Het jongste congres van D'66 , waar de lijn-Van Mierlo ten aanzien van de tactiek ter bereiking van het einddoel zelfs uit de eigen Kamerfractie kritiek en verzet opriep (mej. Goudsmit en en- kele anderen) en waar de zonder tegen- kandidaat voorgestelde nieuwe {vrouwe- lijke) partijvoorzitter in eerste aanleg nochtans slechts de helft van de stem- men op zich verenigde, kreeg een opval- lend slechte pers.

Zelfs de tot nu toe zo bevriende .,Haag- se Post" kwam thans tot de conclusie dat Van Mierlo weliswaar nog met ruim 60 pct. van de stemmen had gezegevierd

vriidag 26 november 1971 - 3

(het Kamerlid De Goede noemde het ech- ter een ,.Pyrrhus overwinning"), maar dat diens "charismatische leiderschap wel degelijk aan glans heeft verloren".

,.Vrij Nederland'', dat de zaken journa- listiek altijd graag nog wat extra op- klopt, legde daar nog een flinke schep op in een groot artikel op de eerste pagina met opschriften als: ,.Een ver- moeide held wankelde - Zijn de dagen

van Hans van Mierlo geteld?"

Wij van onze kant hebben geen enkele behoefte te pogen dit vuurtje verder aan te stoken. Maar dat we het een en an- der als politiek geïnteresseerden met be- langstelling signaleren en volgen, ligt voor de hand.

Dat laatste geldt ook voor hetgeen zich in het confessionele kamp ·afspeelt.

Hier doet zich het typerende feit voor, dat ARP en KVP in principe elk een heel andere kant uit willen, doch dat men toch met de moed der wanhoop maar afspreekt voort te gaan met het ,.gesprek der drie" over gezamenlijke partij- of federatievorming.

De kandidaatstelling van dr. ir. D. de Zeeuw als voorzitter van de KVP wijst er echter op, dat de stroming in deze partij om te komen tot een niet-confes-

sionele "open partij", waarin ,.humanis- ten" een gelijkwaardige positie kunnen innemen en die dan op samenwerking met PvdA en D'66 wil aansturen, voor- lopig de overhand lijkt te hebben gekre- gen. De ARP echter heeft juist nog eens duidelijk bevestigd, voor zo'n open par- tij hoegenaamd niets te voelen en het

"christelijk uitgangspunt" nadrukkelijk te wmen handhaven. .

Voorlopig lijkt Qok in het confessione·

le kamp de nieuwe partijvorming of concentratie dus nog een heel moeilijk geval.

• Middenpartij ( 4)

Het Algemeen Dagblad, dat enkele dagen nadat mevrouw Van Someren in de Partijraad haar suggesties deed om zo mogelijk op den duur tot een "mid- denvolkspartij" te komen, nog een aan- vullend interview met haar plaatste, toonde zich in een kort hoofdartikel wat we het best zouden kunnen aandui- den als .,gereserveerd welwillend" te·

genover deze gedachte.

Mevrouw Van Someren wil - zo meende het A.D. haar gedachten te kunnen samenvatten - "een grote volkspartij in het midden van de Neder- landse politiek. Zo'n partij zou volgens haar grote stromen kiezers aantrekken, die het in de bestaande partijen niet meer zien."

Het interessante van dit idee achtte het A.D. allereerst, "dat nu ook de VVD probeert een concrete bijdrage te leve- ren aan de broodnodige vernieuwing van ons partijwezen. Tot nu toe stonden de liberalen niet te trappelen, maar wel- licht zijn zij bevreesd dat zij door 'de samenwerking langzamerhand een beet~

jE) buitenspel bij de andere partijen ko- men te staan" (zo heet erg snel schieten die andere partijen ondertussen óók niet op; men zie hierboven! ~.).

"Mevrouw Van Someren denkt aan een middenvolkspartij die een liberale geesteshouding moet hebben. Zij ziet de confessionele partijen blijkbaar gemaks- halve al in de rechterhoek''.

Evenals NRCfHandelsblad deed, wijst het Algemeen Dagblad erop, dat deze partijen hun macht tot nu toe juist aan hun middenpositie ontleenden. Zij kun- nen immers alle kanten uit.

Wat de liberale levenshouding betreft acht het A.D. het de vraag of "aanhan- gers van DS'70 en de PvdA, die zich ergens toch socialist noemen en die me- vrouw Van Someren nu zo graag in een nieuwe partij wil zien, dit etiket opge- plakt willen hebben".

De voorlopige conclusie is: "Het plan

tot samenbundeling doet in ieder geval

wel sympathiek aan. Het geloof in de

politiek kan inderdaad pas worden ver-

sterkt door samenwe,rking (eventueel

fusering), niet door versplintering".

ROTTERDAM

e Er moge aan worden herinnerd dat maandag 29 november 's avonds 8 uur in het Rijnhotel de districtscentrale Rijnmond haar jaarlijkse vergadering houdt. .De agenda vermeldt onder meer een bespreking van de politieke toe- stand, in het bijzonder voor zover die de toekomst van het openbaar lichaam Rijnmond raakt.

e En, o ja, laten we er rekening mee houden dat we voor goed water wat over zullen moeten hebben. Water gaat duur worden, geloof dat maar. Voor vol- gend jaar heeft het Rotterdamse water- leidingbedrijf al een tariefverhoging van 10 à 11 procent aangekondigd.

e Het secretariaat van de VVD, afde- ling Rotterdam, is gevestigd in het Mi- nervahuis I, Meent 106. Het telefoon- nummer is 13 39 95.

DEN HAAG

• Het secretariaat van de afdeling Den Haag is gevestigd: Leuvensestr. 20, telefoon: 070-55 44 40. ..

• De fracties van de VVD uit de Haagse agglomeratie hebben op 13 no- vember op een vergadering in het Con- gretjgebouw in een motie bij de minis- ters van verkeer en watenstaat en van volkshuisvesting en ruimtelijke ordening aangedrongen op de spoedige aanleg van de nieuwe railverbinding tussen Zoetermee~ en 's-Gravenhage.

Onhoudbaar

R OTTERDAM begint langzamer-

" hand te lijden aan een psychologi- sche milieuverontreiniging, de ergste vorm van vervuiling waarmee we te maken hebben." Dit kon men burgemees-

ter Thomassen dezer dagen horen zeg- gen naar aanleiding van klachten over de kwaliteit van het Rotterdamse drink- water. Het was weer zo'n typische, emo-

tion~el geladen reactie van Rotterdams eerste burger. Te zijner verontschuldi- ging moet worden opgemerkt dat het communistische gemeenteraadslid me- vrouw De Vos-Krul hem met een rijke- lijk zotte suggestie ·uit zijn tent had gelokt.

Geef de Rotterdamse burgers smarte- geld voor wat zij moeten slikken aan vuile lucht en vuil water, zo luidde haar advies. ·nat was de burgemeester ge- woon vragen om wat we nu maar een spontane reactie zullen noémen. Tot die spontane reactie moet ook worden gere- kend de uitlating van de heer Thomas- sen dat het "waanzinnig" is 56 cent neer te tellen voor een liter van elders afkomstig drinkwater. De klachten over de smaak van het water zijn volgens de burgemeester schromelijk overdreven.

Het water is naar zijn overtuiging een redelijk en medisch verantwoord pro- dukt.

Dat laatste hoeft niemand in twijfel te trekken. Maar zou de heer Thomas- sen niet geweten hebben dat over sma- ken niet te twisten valt? In elk geval zijn er talloze Rotterdammers die reden menen te hebben de smaak van het wa- ter minder welwillend te beoordelen dan hij.

Voor ons is het niet moeilijk daar be- grip voor te hebben. Want laten we eer- lijk zijn: het water dat Vadertje Rijn ons toespeelt, is van een echt wel erbar-

melijke samenstelling. Als het zoutge- halte tot 545 milligram per liter stijgt en dus de smaakgrens van 500 milli- gram ruimschoots overschrijdt; als vis- se)l in het Rijnwater niet of nauwelijks meer kunnen leven wegens een noodlot- tige daling van het zuurstofgehalte; als in het Westland dank zij het veel te zoute water de groentencultuur ernstige schade lijdt, dan worden we met telten geconfronteerd waarvoor we de ogen niet kunnen en mogen sluiten. Dan past ons maar één ding te doen: erkennen dat er iets helemaal mis is en dat we daar zo snel en effectief mogelijk wat aan behoren te doen.

Nu is dat makkelijker gezegd dan ge- daan. De klachten over het Rijnwater zijn niet van vandaag of gisteren. De Rijn wordt al jarenlang niet zonder re- den beschreven als het "open riool van Europa". Ontelbare fabrieken, van de Zwitserse grens tot de Noordzee, lozen al wat zij' aan afvalstoffen produceren op deze rivier. Zij lozen zelfs zoveel on- gerechtigheden dat het natuurlijke rege- neratievermogen van het water er geen raad meer mee weet.

Het ergste maken het de kalimijnen in de Elzas die onvoorstelbare hoeveel- heden zout in het water van de rivier deponeren. Men hoede zich te hunnen aanzien echter voor overdrijving. De ka- limijnen zijn. ernstige zondaars·, maar zij zijn niet alleen en uitsluitend verant- woordelijk voor de slechte kwaliteit van het Rijnwater. Er zijn veel meer schul- digen, ook in ons eigen land.

De toestand. is natuurlijk zeer verer- gerd door de ongewoon langdurige droogte. Wat dat betreft was de mens machteloos. Daartegenover hoeft hij niet werkeloos toe te zien als het erom gaat voorzieningen te treffen voor het

Leidse baan ⁽¹¹⁾

G EBREK aan communicatie en onge- nuanceerde uitlatingen blijken oor- zaak te zijn geweest van de veront- waardiging van het Haagse gemeente- bestuur over een uitspraak van minister Drees met betrekking tot de aanleg van de Leidse baan, waaraan hij "voorwaar- den" ten aanzien van inperking van werkgelegenheid, parkeergelegenheid en invalswegen zou hebben gesteld. Geluk- kig, dat deze communicatie-stoornissen nog niet tot onherstelbare beslissingen hebben geleid. Goed ook, dat b. en w.

van Den Haag onmiddellijk na het be- kend worden van het standpunt van mi- nister Drees - dat achteraf dus onjuist door drs. R. Hueting van de Werkgroep Milieubehee.r blijkt te zijn weergegeven - fel van zich hebben afgebeten. Drs.

Hueting heeft nu erkend, dat hij zijn communiqué over de Leidse baan "te ongenuanceerd" en in grote haast had opgesteld. Deze ruiterlijke erkenning siert de heer 'Hueting, maar ze bewijst hoe noodzakelijk zorgvuldige benadering van problemen is. Gebeurt dat niet dan worden er allerlei acties op touw gezet, die de uiteindelijk verantwoordelijke be- leidspersonen veer tijd en onnodige wre- vel kosten.

Deze opmerkingen moesten ons van het hart nu bekend is gemaakt, dat premier Biesheuvel met minister Drees over de stellingneming ten aanzien van de aan- leg van de Leidse baan een gesprek heeft gehad, na welk gesprek bleek, dat de minister van Verkeer en Waterstaat er helemaal niet over denkt zich tegen de aanleg van de onderhavige provincia- le weg te verzetten. Integendeel, de mi- nister is van oordeel, dat de beslissing bij het provinciaal bestuur ligt. Het rijk mist (zelfs) de bevoegdheid de aanleg te beletten! Sterker nog, de heer Drees is van oordeel, dat de Leidse baan past in de verwachtingen over de ontwikke- ling van werken, wonen en verkeer in de Haagse agglomeratie. Bovendien: de rijksoverheid was al in een vroeger sta- dium met de aanleg akkoord gegaan.

Het behoeft geen betoog, dat een en ander bij het Haagse gemeentebestuur goed is gevallen. Nu is het wachten al- leen maar op de definitieve beslissing

van het provinciaal bestuur. Daar zijn de meningen nog verdeeld, o.a. op grond van bezwaren tegen milieubederf. Laten we hopen, dat bij de definitieve projec- tie van de Leidse baan aan dit bezwaar nog kan worden tegemoet gekomen.

Wel zullen provinciale staten in hun overwegingen moeten betrekken het feit, dat de Kroon geen bezwaar heeft tegen de aanleg van de Leidse baan.

Dat blijkt uit een andere beslissing van de Kroon. Deze tweede beslissing heeft betrekking op de bezwaren, die o.a. door het Haagse gemeentebestuur waren in- gebracht tegen het plan van de provin- cie tot aanleg van een auto-weg door de duinen. De Kroon heeft deze bezwaren, die o.m. betrekking hadden op gevaren voor de waterleiding, gegrond ver- klaard. Deze provinciale weg komt er dus niet. En daarover zullen zeer velen zich verheugen. De beslissing van de Kroon betekent waarschijnlijk ook; dat de sportvelden in het Rogge-woning- complex behouden zullen kunnen blij- ven, hetgeen eveneens valt toe te jui·

chen.

De Kroon heeft voor Den Haag overi- gens nog een belangrijke beslissing ge- nomen. Ze heeft nl. de bezwaren, die Ged. Staten hadden tegen de hoogbouw van het nieuwe ziekenhuis van H. Joan- nes de Deo (Lijnbaan complex) onge- grond verklaard. Niettemin meent de Kroon wel, dat de bebouwingsverorde- ning hier en daar zal moeten worden aangepast. Het lijkt nauwelijks waar- schijnlijk, dat deze aanpassingen nog moeilijkheden zullen opleveren. En dat betekent dan, dat het nieuwe zieken- huiscomplex tot stand zal kunnen komen en er dus eindelijk een einde zal ko- men aan het trieste stadsbeeld ter plaatse. Waren we met het Spuikwar- tier al maar zo ver.

Intussen heeft ex-wethouder mr. Dan- keiman weer eens een uitspraak gedaan, die de gemoederen wel bezig zal houden.

Uitspraken in het verleden van mr.

Dankeiman zijn niet altijd in goede aar- de gevallen, maar achteraf bleek tel- kens weer, dat hij het aan . het goede

terugdringen van de afvallozing tot aanvaardbare proporties.

Eenvoudig zal dat niet zijn. Bij dit vraagstuk zijn namelijk internationale belangen In het geding. Evenwel, het vraagstuk heeft dusdanige proporties gekregen dat geen regering het meer kan ontwijken. Het is goed te weten dat er al overleg op diplomatiek niveau,aan de gang is. Ondertussen zou onze rege- ring kunnen nagaan wat er op het eigen erf kan worden gedaan ter beteugeling van de afvallozing op de Rijn.

Overigens zal die burger zich er enigszins over hebben verwonderd dat het spaarbekken op de Berenplaat, waar de Rotterdamse drinkwaterspecialisten in het verleden zo hoog van hebben op- gegeven, geen rol heeft gespeeld voor de overbrugging van de moeilijke periode.

Wij hebben nu gehoord dat het bekken daarvoor niet is bedoeld. Het is een ca- lamiteitsbekken waarop het waterlei- dingbedrijf kan terugvallen bij plotse- ling optredende verontreinigingen van Rijn, bijvoorbeeld door olie.

Voor moeilijkheden met het water als we deze zomer en herfst hebben onder- vonden, zullen straks de spaarbekkens in de Biesbosch uitkomst moeten bren- gen, zo vertellen ons de autoriteiten.

Diezelfde autoriteiten kunnen echter niet verhelen dat het Maaswater, waar- van de bekkens in de Bies·bosch afhan- kelijk worden, ook al kwalitatief is ach- teruitgegaan, niet in de laatste plaats door afvallozing in het Luikse industrie- gebied.

Deze wetenschap moge dan een aan- sporing te meer zijn om in internatio- naal verband krachtig en met voortva- rendheid te streven naar al wat verbete- ring kan brengen in een onhoudbare toestand.

eind had. De gemeenteraad had er nogal eens moeite mee, maar meer en meer is men tot de erkenning gekomen, dat mr.

Dankeiman op bepaalde problemen een verrassend heldere visie heeft. Zo ook nu ten aanzien van de winkelsluiting.

De gemeenteraad is in zijn laatste ver- gadering ermee akkoord gegaan, dat supermarkten voortaan op maandagoch- . tend gesloten zullen zijn. Daarmee gaan

ze o.m. in de pas lopen met de (andere) groot-winkelbedrijven. Intussen bestaan er voor tal vàn detailhandelsbranches nog verschillende sluitingsdagen ( ochten-

den dan wel middagen). Mr. Dankeiman nu gaf als zijn mening te kennen, dat hieraan maar eens een einde moet ko- men. Sluit alle winkels op maandagoch- tend, aldus zijn uitspraak. Het zou ons niet verwonderen als het daartoe uitein- delijk zal komen. Het publiek zal er in elk geval ten zeerste bij gebaat zijn.

Op huisvestingsgebied heeft de ge- meenteraad overigens ook een belangrij- ke beslissing genomen. Particuliere huiseigenaren, die bij het leegkomen van woningen vaak voor grote kosten komen te staan (vernieuwing van elek- trische enjof gasleidingen bijv.) kunnen voortaan een tegemoetkoming krijgen van maximaal f 1500, mits zij de wo- ning opnieuw verhuren aan een door het huisvestingsbureau voorgedragen kandi- daat. Mogelijk dat hierdoor de leegstand vermindert, want juist die kosten doen vele (kleine) huiseigenaren dikwijls tot verkoop besluiten, ofschoon het meestal om woningen gaat, die in feite alleen voor verhuur in aanmerking komen.

Ten slotte dient een verheugend initia- tief van de VVD-fracties van de Haagse agglomeratiegemeenten vermelding. Zij hebben er in een gezamenlijke brief bij de regering o;;~· aangedrongen spoedig een begin te maken met de aanleg van een tweede railverbinding tussen Zoeter- meer en Den Haag. Voordelen: Zoeter- meer wordt aantrekkelijker als vesti- gingsplaats; het huisvestingsprobleem wordt daarmee nader tot een oplossing gebracht en het wegverkeer wordt er- door ontlast. Het lijken ons allemaal ar- gumenten, die minister Drees wel zullen

aanspreken. ·

•

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

De VVD in het parlement

In deze rubriek geeft onze Haagse medewerker J. E. v. d. Wielen een samenvatting van de activiteiten van de VVD-fractie in de Tweede Kamer.

Hij kan natuurlijk slechts beknopt melding maken van de liberale bijdrage aan de vele debatten en hij zal ook niet aan alles aandacht kunnen besteden.

Wie mêêr wenst te weten over de standpunten die de VVD in het parle·

ment heeft ingenomen of over de vragen, die de liberale Kamerleden aan de regering stelden, kan terecht bij het secretariaat van de VVD-fractie in de

Tweede Kamer, Binnenhof 1-A in Den Haag, telefoon 070. 61 49 11.

Oorlogsvervolgden

Bij de behandeling van de be- groting van CRM werd onze frac- tie voor de derde maal betrokken bij de problematiek van de oor- logsvervolgden. Tot tweemaal toe had de VVD-fractie daarbij een motie van de socialist Voogd ge- steund. Deze motie beoogde:

a. loskoppeling van de Algemene Bijstandswet;

b. een pens·ioenregeling voor slachtoffers van de Duitse bezet- ting.

Zij haalde in de Kamer een meerderheid mede dank zij het . vóórstemmen van de VVD (en de tweede keer ook van DS'70), maar werd door het vorige kabi- net niet uitgevoerd. Wel werden in de Rijksgroepsregeling Oor- logsvervolgden verbeteringen aan- gebracht.

Het voornaamste bezwaar van de betrokkenen tegen de huidige regeling is echter, dat deze berust op de Algemene Bijstandswet: zij vinden - terecht - dat daarme- de onvoldoende recht wordt ge- daan aan hun wel zeer uitzonder- lijke situatie.

Bij dit debat werden twee mo- ties ingediend, nl. een motie- Voogd, die de door het vorige ka- binet aangebrachte verbetering erkende en voorts van gelijke strekking was als de vorige mo- tie-Voogd; en een motie-Baruch (DS '7Q), mede ondertekend' door de vier andere regeringspartijen,

De Tweede Kamer heeft zich in de afgelopen weken met twee begrotingen bezig gehouden, die ditmaal wel in het bijzonder de publieke belangstelling hebben gehad: Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk werk en Verkeer en Waterstaat. Er stond dan ook wel het een en ander op het spel en het Binnen- hof is meer dan ooit het toneel van al- lerlei actie-groepen geweest.

In hoeverre de opvatting van de oppo- sitie juist was, dat CRM de meeste ve- ren heeft moeten laten, kan gevoeglijk puiten beschouwing blijven. Maar ook al zou dit zo zijn, dan heeft dit departe- ment, dat in de Kamer al eens met een .,kwal" is vergeleken, een .,kwal" met vreemde uitstulpels en tentakels, die zich uitstrekken tot alle uithoeken van de maatschappij, het er met zijn subsi- die-beleid ook wel naar gemaakt. Dr.

Van Dijk heeft daarop in zijn betoog uitvoerig gewezen. En hij deed dat waarlijk niet voor de eerste maal. Het tot nu toe gevoerde kunst-subsidiebeleid bijvoorbeeld heeft tot een ongewenste verstarring geleid, juist waar beweeg- lijkheid geboden is, aldus dr. Van Dijk, die in de eerste plaats het orkestenbe- stel onder de loep nam. In feite is er één nationaal symfonie-orkest. Moet de overheid dit handhaven? Verder kennen we dan twee 2e-klassers en de overige orkesten zijn in de derde klasse gerang- schikt. Moet dat zo blijven, zo vroeg dr.

Van Dijk zich opnieuw af. Moeten er althans voor de tweede-klassers (Resi- dentie-orkest en Rott. Philharmonisch orkest) geen gelijke kansen komen? Zijn er overigens in ons land niet te veel

(gesubsidieerde) orkesten?

Toneel

Tot op zekere hoogte was de VVD- woordvoerder beter te spreken over de ontwikkeling bij het toneel, waarin al- thans meer beweging is, zij 't zowel opwaarts als neerwaarts. Opvallend noemde dr. Van Dijk de beweging van- uit de vaste gesubsidieerde gezelschap- pen naar kleine spontane combinaties, die tot zgn. vrije produktles komen, een tendens, die niet zonder gevaren is. De- ze ontwikkeling draineert de bestaande gezelschappen en verstikt het verstarde straks. Is het niet beter oog te hebben voor de nieuwe tendense.n en het subsi- diebeleid aan te passen? Dr. Van Dijk vroeg zich in dit verband af of het niet beter z.ou wezen aan enkele vaste coör- dinatiepunten steun te verlenen en ver- der produktles te subsidiëren. De op- komst van kleine theaters vraagt om een ander subsidie-systeem. Maar ook hier dreigt verstarring, hetgeen in strijd geacht moet worden met het experimen- tele kàrakter. Hierover kwam dr. Van

die vanuit de erkenning van een bijzondere solidariteitsplicht je- gens de oorlogsvervolgden zowel tijdens de bezetting van Neder- land als van Nederlands-Indië, de regering vroeg op korte termijn de bestaande voorzieningen om te zetten in een wet.

De staatssecretaris mevr. Van Veenendaal-Van Meggelen ant- woordde op onze vragen, dat zij bereid is de huidige regeling los te koppelen van de ABW en om te zetten in een aparte wet, en dat haar een dienovereenkomstige suggestie van de Commissie van Advies inzake Bijstand aan Oor-·

logsvervolgden had bereikt.

Wij zijn van oordeel dat op grond van de toezegging van dit kabinet op zo kort mogelijke ter- mijn tegemoet gekomen zal wor- den aan zwaar wegende wensen, die in de kringen van de oorlogs- vervolgden leven. Daarom stem- den wij vóór de motie-Baruch.

Dat deed overigens ook de gehele PvdA-fractie, nadat de motie·

Voogd was verworpen.

Hoe een en ander concreet moet worden vastgelegd in de wet, zul- len wij eerst kunnen beoordelen zodra het betreffende wetsont- werp bij de Kamer - en wij ver- wachten dat het spoedig zal ge- beuren - is ingediend.

K. VANDIJK A.KAPPEYNE VAN DE COPPELLO

Dijk met één duidelijk voorbeeld: Stu- dio, dat ai ca. tien jaar experimenteert zonder dat dit bij het publiek aanslaat.

Het aantal voorstellingen van deze thea- tergroep liep van 1966--'67 terug van 250 tot 61 in het seizoen 1970-'71; het aantal bezoekers van 46.000 naar 8500, welke laatste cijfers overigens nog aan- vechtbaar blijken. Stu:lio heeft in de laatste seizoenen gemiddeld nooit meer dan 220 bezoekers per voorstelling ge- had; in het laatste seizoen kwam het niet verder dan een gemiddelde van 139 bezoekers. Dr. Van Dijk bleek het be-

grijpelijk te achten, dat de gemeente Amsterdam de subsidie van Studio aan- merkelijk heeft teruggebracht en hij meende, dat het rijk dit nu ook maar moest doen. Vandaar zijn amendement, dat weliswaar felle oppositie ondervond, maar toch de eindstreep haalde. Het al- dus bespaarde geld kan beter worden besteed, betoogde dr. Van Dijk zoals ten gunste van het aankoopbeleid van de musea en de beveiliging van de musea.

Dr. Van Dijk betreurde overigens, dat er niet meer gedaan zal worden voor de muziekscholen.

Van de kunst naar het vormingswerk.

Hierover vond dr. Van Dijk, dat er spra- ke is van een willekeurig beleid. Afge- zien van de betekenis van het vormings- werk zelf, meende de VVD-er er de na- druk op te moeten leggen, dat 22 à 25000 werknemers in deze sector van subsidie geheel of bijna helemaal afhan- kelijk zijn.

Pers

Over de ontwikkeling bij de pers deed dr. Van Dijk een opvallende uitspraak:

Het verdwijnen van kranten en week- bladen is misschien wel onaangenaam, maar niet desastreus. Regionale bladen zijn zo verbeterd, dat de noodzaak van een landelijke krant er naast is vermin- derd. Hoe dit zij: indien er steun aan de pers zou moeten komen dan aan de ge- hele pers, ook aan nieuws- en weekbla- den, aan tijdschriften, en volgens objec- tief te stellen normen.

De mededeling van dr. Van Dijk, dat het omroepbestel de VVD blijft ergeren, was nauwelijks een verrassing. Een pleidooi voor ver,dere ontwikkelingsmo- gelijkheden voor de regionale omroep volgde.

Na z'n teleurstelling te hebben uitge- sproken over de vermindering van de subsidie voor aankoop van natuurterrei- nen, Weid dr. Van Dijk een krachtig pleidooi voor een beginselenwet subsi- dieverlening in samenhang met het sub- sidiebeleid van andere departementen, die zich ten dele op dezelfde terreinen bewegen als CRM.

Andere "tentakels" van de CRM- kwal: de voorgenomen heffing op bui- tenlandse werknemers (maatschappelijk werk-sector), de bosbijdrageregeling, de afsluiting van de Oostersehelde ( biolo- gisch milieu) en monumentenzorg.

Nog weer een ander tentakel: de sport, waarover de heer Keja uitvoerig kwam te spreken: een nationaal sport- beleid best, maar geen genationaliseerd sportbeleid. Ook hier een warwinkel in het subsidiebeleid van het rijk en de lagere overheden. Er is bovendien veel te weinig overleg; de bouw van zwem- baden en kunstijsbanen werden hierbij door de heer Keja als slecht voorbeeld gesteld. Op het belang van de zelf-

werkzaamheid in de sport legde de heer·

Keja overigens sterk de nadruk. Voor overheidssteun aan de topsport voelde hij niets; wel steunen en stimu- leren. Zorg toonde de heer Keja over de gang van zaken bij de ongeorgani- seerde recreatiesport. Meer instemming bestond er bij hem over het uitgestip- pelde jeugdbeleid, terwijl hij voorts nog aandacht besteedde aan het zeer delicate probleem van de Zuid-Molukkers en dat van de woonwagenbewoners.

Dekkingsplan

Nauw met de begroting van Verkeer en Waterstaat in verband stonden on- derscheidene wetsontwerpen, die ver- strekkende financiële consequenties had- den en bekend zijn geworden als het

"dekkingsplan". Hierbij was voor de VVD-fractie mr. Koning de woordvoer- der, die daarbij vanzelfsprekend de economische situatie betrok. De VVD-er toonde zich helemaal niet gerust over de gang van zaken bij lonen en prijzep..

Duidelijk stelde mr. Koning, dat de re- gering hier niet om haar .verantwoorde- lijkheid heen kan. Er moet een behoed- zaam, maar wel krachtig beleid zijn. De bestrijding van de vliegende inflatie moet onzê eerste zorg zijn, met name

~Pn "nft ,1.., -,:;n.:;~~ 1i;1r ,1.1,

vrijdag 26 november 1971 - 5

ren: de bejaarden met vaste inkomens, de kleine zelfstandigen. Mr. Koning leg- de er nog eens de nadruk op, dat de VVD bepaald ongelukkig is 'met het feit, dat de opbrengsten uit de wiebeltax niet worden gereserveerd. Wij houden niet van het oneigenlijke gebruik van de wet zoals naar VVD-mening, de regering thans doet. De wiebeltaxmaatregel zal op de helling moeten.

De voorgestelde accijns op niet-alco-.

holische dranken (frisdranken): We lo- pen niet te springen om deze belasting, vooral niet omdat ze zo onmatig is en omdat er een ernstige teruggang in de verkoop van te vrezen valt. Mr. Koning pleitte daarom voor een gespreide invoe- ring, waartoe de Kamer uiteindelijk ook heeft besloten.

Vervolgens kwam mr. Koning over de beroepspensioenregeling te spreken. Hij vroeg de minister met deze zaak haast te maken.

Sprekende over de positie van de zelf- standigen zei hij de noodzaak van een verhoging (handhaving van de verho- ging) van de vermogensbelasting te be- treuren. Voorkomen moet worden, dat het draagkrachtelement wordt aange- tast. De VVD-woordvoerder stemde ove- rigens in met het voorstel tot verrui- ming van de zelfstandigenaftrek, juist door de vertraging van de afbraak van de investeringsbelasting.

Verkeersbelastingen

De wetsontwerpen verhoging van de accijns op benzine, wijziging van de wet op het rijkswegenfonds en wijziging van de wet uitkering wegen vatten we ge- makshalve maar samen onder het hoofd ,,Verkeersbelastingen", waarover mr.

Koning eveneens voor de VVD het woord heeft gevoerd. Uitdrukkelijk stel- de spr. hierbij, dat belastingen op het verkeer tot de algemenen middelen be- - horen; het zijn geen bestemmingsheffin- gen. Het verkeer is naar de opvatting van mr. Koning een mogelijkheid om te komen tot een rechtvaardige verdeling van de totale belastingdruk over de be- volking. Daarbij spelen in het verkeer .zowel de draagkracht als het profijtbe·

ginseleen rol.

Uitgaande van de gedachte, dat in het algemeen de heffingen op het wegver- keer in de algemene middelen behoren te vloeien, dienen naar de mening van mr. Koning aan de heffingen op het ver- keer· een aantal eisen te worden gesteld.

Er behoort een evenwicht ttissen de ver- keersheffingen onderling te bestaan.

Daarenboven behoort rekening te wor- den gehouden met de concurrentiepositie van de verschillende vervoerstakken. Bij mr. Koning bestond echter niet de in- druk, dat dat gewenste evenwicht wordt nagestreefd of ~thans tot uitlng komt.

Het is geenszins denkbeeldig, dat de verkeersbelastingen gaan werken als een bedrijfsbelasting. Internationaal komt Nederland ook in een ongunstiger positie. Daarom deed mi. Koning een dringend beroep op de bewindslieden in het belang van het Nederlandse ver- voerswezen (van grote betekenis voor de betalingsbalans) in Brussel druk uit te oefenen om tot een spoedige harmoni- satie te komen van zowel de brandstof·

fenbelastingen als de motorrijtuigenbe- lastingen.

Ten aanzien van het personenvervoer meende mr. Koning, d;ü het Nederland- se stelsel naar verhouding een te zware druk legt op het hebben van een auto, in plaats van op het ·rijden met een auto. Het beleid zou meer gericht moe- teen zijn op het afremmen van het rij- den met een auto (woon-werkverkeer).

Maar dan is wel nodig een goed en fre·

quent openbaar vervoer, waarbij mr.

Koning terzijde de opmerking maakte, dat er te weinig taxi's zijn, die boven- dien ook te duur zijn.

Samenvattend zei mr. Koning, dat zijn voorkeur uitging naar een lichte, verdere verhoging van de benzine-ac- cijns, gekoppeld aan "een verlaging van de verhoging van de opcenten". Het liefst zag hij daarbij bovendien het be-

roepsgoed~renvervoer gespaard. Tijde- lijk noemde hij de onderscheidene voor- stellen t.a.v. de lasten op het verkeer niettemin aanvaardbaar.

Vragen

Aan schriftelijke vragen van VVD- Kamerleden ook in de afgelopen twee- wekelijkse periode geen gebrek; welge- teld tien over onderwerpen van de meest uiteenlopende aard.

De heer De Beer heeft de bewindslie- den van Justitie en Verkeer en 'Nater- staat gevraagd om afschaffing c.q. ver-

1\/C'D\U\ r>. nn ftAI'IIUA 0~