Isata
Kanneh-
Mason
piano
Isata Kanneh-Mason Wolfgang amadeus mozart (1756-1791)
Sonate nr 14 in c, KV457 20’
Molto Allegro Adagio Allegro assai
ludWig van Beethoven (1770-1827)
Sonate nr 1 in f, opus 2 nr 1 18’
Allegro Adagio
Menuetto: Allegretto Prestissimo
sofia goeBajdoelina (°1931)
Chaconne 10’
pauze
sergej rachmaninov (1873-1943)
Uit ‘Études-Tableaux, opus 39’: 21’
nr 1 Allegro agitato nr 2 Lento assai nr 4 Allegro assai nr 5 Appassionato nr 6 Allegro
frédéric chopin (1810-1849)
Ballade nr 2 in F, opus 38 7’
george gershWin (1898-1937)
Three Preludes 7’
Allegro ben ritmato e deciso Blue Lullaby: Andante con moto Spanish Prélude: Agitato wo 24 nov 2021
Grote podia / Blauwe zaal 20:00 / pauze ca. 20:55 einde ca. 21:55
inleiding Tim De Backer 19:15 / Blauwe foyer teksten programmaboekje
Tim De Backer Gelieve je GSM uit te schakelen & geen foto’s of video’s te maken.
“JE HOEFT JE BIJ KLASSIEKE MUZIEK NIET IN EEN KEURSLIJF TE WRINGEN”
INTERVIEW MET ISATA KANNEH-MASON, PIANISTE EN OUDSTE TELG UIT DE BEROEMDSTE KLASSIEKE MUZIEKFAMILIE VAN HET VERENIGD KONINKRIJK
DE SINGEL en haar publiek willen weten hoe musici en ensembles zich verhouden tot de muziek die ze zullen vertolken. Wat is daarom de inspiratie achter de specifieke combinatie van stukken die je in Antwerpen zal uitvoeren?
Isata Kanneh-Mason: “Tenzij er een bepaald thema is dat alle stukken met elkaar verbindt, wil ik in mijn recitals altijd een brede waaier aan muziek onder de aandacht brengen: een breed spectrum aan repertoire en stijlen, zodat er voor elk wat wils is en ik aan het publiek kan laten zien hoe de verschillende werken zich tot elkaar verhouden. In dit specifieke recital, dat zowel een sonate van Mozart als een van Beethoven bevat, is er veel Weense klassiek. Persoonlijk speel ik graag dit soort van klassieke sonates. Ze vormen als het ware de basis van veel van wat daarna is gekomen. Ik ben ervan overtuigd dat het echt belangrijk is om deze werken te spelen en ervan te genieten. Met de Tweede Ballade van Chopin wordt een andere stijlperiode geïntroduceerd. Dit is een stuk dat ik in mijn tienerjaren al speelde en waar ik nu dus naar teruggrijp. Een daad van nostalgie, als je wil. Het is daarnaast ook ontzettend belangrijk om vrouwelijke componisten in de schijnwerpers te zetten. Op die manier komt de Chaconne van Goebajdoelina in beeld. Ik heb een hechte band met dit stuk, en hou ook bijzonder veel van Russische muziek. Rachmaninov moet zo ongeveer mijn favoriete componist zijn. Van jongs af aan al bewonder ik zijn muziek en het is altijd speciaal om die terug op te diepen. De Drie Preludes van Gershwin ten slotte speel ik nu ongeveer een jaar. Het zijn bijzonder leuke
stukken om uit te voeren. Het is voor het publiek ook heel toegankelijke muziek, en daarom ideaal om ze op het programma te nemen.”
Door in verschillende documentaires en tv-shows op te duiken (Britain’s Got Talent 2015, BAFTA Awards 2018, Royal Variety Performance 2019), zijn de Kanneh-Masons de beroemdste klassieke muziekfamilie in het Verenigd Koninkrijk geworden. Je speelt en hebt opgenomen samen met je zes broers en zussen en deelt regelmatig het podium met Sheku, je cello-spelende broer. Alleen muziek maken of als deel van een (iets) groter geheel: wat zijn de verschillen en hoe ervaar je die?
Kanneh-Mason: “Eigenlijk is kamermuziek veruit mijn favoriete muziekgenre. Het heeft gewoon iets om iemand anders bij je op het podium te hebben, om elkaars energie te voelen en zich daardoor te laten voeden. Je brengt je eigen muzikale ideeën mee, en de ander doet hetzelfde. Op die manier krijgt wat je samen op het podium kunt creëren iets heel spontaans. Tegelijkertijd is solo spelen ook geweldig, omdat er zoveel prachtig pianorepertoire is dat ik graag nog wil verkennen. Het heeft iets heel opwindends en plezierigs als je alleen op het podium zit en toch alles onder controle hebt. Maar het kan tegelijkertijd ook heel eng en eenzaam zijn. Dus over het algemeen heb ik liever een heleboel musici bij me op het podium.”
Je ouders hebben een grote rol gespeeld in de muzikale opvoeding van het gezin. Je moeder, Kadiatu Kanneh-Mason, heeft daar vorig jaar zelfs een boek over gepubliceerd, getiteld ‘House of
Music. Raising the Kanneh-Masons’. Wat is de belangrijkste muzikale les die je thuis hebt geleerd?
Kanneh-Mason: “Het voornaamste idee dat ik uit het boek heb gehaald, is dat je heel veel moet opofferen. Muziekonderricht is helaas nog steeds erg duur. En zelfs als je dat buiten beschouwing laat, is er veel hard werk en toewijding voor nodig. Het is iets waar ik me erg bewust van ben. Ik denk ook dat ik, omdat ik zelf in een muzikaal gezin ben opgegroeid, me ervan bewust ben hoe belangrijk een muzikale opvoeding is en hoe belangrijk het is om van jongs af aan met muziek in aanraking te komen. Ik ben mijn ouders daar zeer dankbaar voor. Want bij alle mensen die ik ken die dat hebben meegekregen, kun je echt een verschil zien in hun emotionele en mentale welzijn. Ook daar voel ik me dus erg gelukkig bij. Dat zijn voor mij eigenlijk de twee belangrijkste dingen.”
Van de Amerikaanse musicoloog en muziekcriticus Howard Chandler Robbins Landon (1926-2009) leren we dat Mozarts ‘Pianosonate in c (KV457)’, gecomponeerd in Wenen in oktober 1784, begin 1786 in Londen circuleerde. Hoe en wanneer maakte u voor het eerst kennis met dit stuk?
Kanneh-Mason: “Met deze pianosonate ben ik zo’n zes maanden geleden pas begonnen. Het is een geweldig stuk en een van Mozarts weinige sonates in mineur, wat het echt spannend maakt. Ik ben natuurlijk opgegroeid met Mozart als componist, omdat mijn moeder behoorlijk geobsedeerd was door zijn Requiem. Ze speelde het altijd als ik in huis was. Ook als pianiste ben ik al heel vroeg met Mozart in aanraking gekomen.
Ik denk dat de aantrekkingskracht van de meeste van Mozarts sonates zeer groot is omdat ze, als je jonger bent en je nog maar pas met muziek begint, zowel technisch als qua notenbeeld niet tot het moeilijkste behoren.
Het is pas als je ouder wordt dat je beseft hoeveel meer er nog te ontdekken valt, hoe precies de frasering moet zijn en hoe levendig en kwikzilverig de muziek dient te klinken.”
Deze sonate is een opera-achtig en zeer dramatisch werk. Bovendien belooft een Mozart in mineur altijd iets bijzonders. Als u één van de drie delen mag kiezen, welk deel bezorgt u dan kippenvel?
Kanneh-Mason: “Ik vind alle drie de delen bijzonder, maar het is het tweede deel waar ik het meest van hou. Het Adagio is het langste deel en tegelijkertijd ook het hart van deze pianosonate. Het is zo mooi en meditatief, eenvoudig, maar ook buitengewoon diepzinnig. In het middendeel van deze beweging hoor je ook enkele invloeden van Beethovens pianosonate Pathétique, die duidelijk door dit stuk was beïnvloed.
Snelle muziek is altijd opwindend om naar te luisteren natuurlijk, maar in het algemeen geef ik toch de voorkeur aan meer dramatische muziek. Het heeft iets speciaals om in een concertzaal zacht en langzaam te spelen en de luisteraars tot een heel specifieke gemoedstoestand te brengen door een vredige en bedachtzame sfeer te creëren. Dat kan ook zeer meeslepend zijn, maar dan op een andere manier.”
Graag leg ik jou twee citaten voor van de bekende Beethovenvertolker Alfred Brendel (°1931). In de gesprekken die de Oostenrijkse pianist met Martin Meyer voerde (‘Me of All People’, Cornell University Press, 2002), kwam ook Beethovens
‘Sonate in f’ ter sprake. Kunt u voortbouwen op zijn gedachten over dit specifieke werk, het ‘opus 2 nr 1’, en de pianosonates van Beethoven in het algemeen? “With the first sonata in F minor, I have the impression that it is the skeleton of an important piece. However, this skeleton is very interesting because it clearly shows how the motivic labour goes: everything is derived from the first theme and at the same time subject to shortening, which is an important element in Beethoven’s musical idiom.”
Kanneh-Mason: “In Beethovens muziek krijg ik vaak de indruk dat je de geheimen van de componist moet blootleggen. En toch: als je naar de partituur kijkt, en je bent in staat om deze goed te lezen en te interpreteren, dan staat alles er eigenlijk al:
zijn zó mooi. Het is ook leuk om deze stukken als een verzameling bij elkaar te hebben, want ik probeer een heel scala aan verschillende stijlen van Rachmaninov in mijn keuze te verwerken. Ik kies niet alleen de stukken die ik mooi vind, maar ook die waarvan ik denk dat ze goed bij elkaar passen. Sommige zullen vrij bekend zijn en andere misschien minder.
Dat hangt wat af van persoon tot persoon.”
Wat vind je van competities in de wereld van de klassieke muziek?
Kanneh-Mason: “In sommige opzichten zijn ze een noodzakelijk kwaad. Wedstrijden bieden een interessant podium aan jonge, veelbelovende muzikanten. Ze genereren zichtbaarheid en kunnen een carrière een duwtje in de goede richting geven. Maar persoonlijk vind ik ze niet leuk en ik ben echt heel dankbaar dat ik ze niet meer hoef te doen. Als mensen andere manieren konden vinden om hun weg in het klassieke muziekwereldje te maken, zouden ze dat denk ik wel doen. Concours zijn altijd heel moeilijk en best lastig, want het hangt er ook vanaf wie er in de jury zit en zo.”
Frédéric Chopin schreef in de loop van zijn leven vier ‘Ballades’, de ene nog mooier, veelzijdiger en contrastrijker dan de andere. Wat spreekt er jou precies aan in de ‘Tweede Ballade in F’?
Kanneh-Mason: “De Tweede Ballade van Chopin is een stuk waar ik al vele jaren van hou en waar ik dus nogal nostalgisch over ben. Vooral het complexe samenspel tussen het lyrische openingsdeel en het turbulente middendeel in a kan me bekoren, alsook de manier waarop de muziek heen en weer beweegt tussen die twee uitersten. Mijn zus speelde deze ballade ook in haar jeugd. Het is een stuk dat we tijdens familieconcerten wel eens vaker horen.
We vinden het allebei leuk om er elkaar advies over te geven. Het voelt heel erg als thuiskomen.
Vooral ook met Chopin als componist, omdat je hem zo veel speelt als je opgroeit. Zijn muziek is zo pianistisch geschreven.”
De ‘Three Preludes’ staan, samen met enkele andere werken van George Gershwin, op jouw onlangs verschenen album ‘Summertime’ (Decca Classics), dat een frisse mix van Amerikaanse muziek bevat, aangevuld met vier bijzondere stukken van de Britse componist Samuel Coleridge- Taylor (1875-1912). “‘Summertime’ indeed”, zo schreef Gramophone, “from a profound and greatly gifted artist who radiates warmth, joy and much- needed musical sunshine.” Helpt dit soort van lof je te groeien als artiest, of wat betekent zo’n positieve kritiek voor jou?
Kanneh-Mason: “Het ding is dat ik nooit mijn recensies lees. Dat heb ik jaren geleden al besloten. Mijn broers en zussen zijn van hetzelfde gedacht: we lezen ze gewoon niet.
Zodra ik recensies of dingen online ga lezen, zorgen die voor ongewenste afleiding. Terwijl ik me juist moet richten op mijn persoonlijke groei als artieste in plaats van te proberen mensen tevreden te stellen. Ik hou er wel van om waardering en feedback te krijgen, maar ik heb de neiging om die te zoeken bij mensen die dicht bij me staan of van mensen uit het publiek die na een concert naar me toekomen.
Het is dat soort van feedback van mensen om me heen die me echt inspireert en motiveert.”
“Personally, I find jazz most interesting: the rhythms, the way the melodies are handled, the melodies themselves. I have heard of Gershwin’s works and I find them intriguing”, zo oordeelde Maurice Ravel. Wat is het dat u interessant of intrigerend vindt aan Gershwin en elk van zijn door jazz geïnfuseerde ‘Preludes’?
Kanneh-Mason: “Ik hoorde de Three Preludes voor het eerst tijdens een concert en vond ze zo opwindend, leuk en jazzy, dat ik ze meteen wilde spelen. Het zijn ook zulke publiekstrekkers: het publiek houdt gewoon van Gershwins muziek. Dat is ook één van de redenen waarom ik ze zo graag in het concertprogramma wilde opnemen.”
Als het wereldwijde web me niet op een dwaalspoor heeft gebracht, ben je in 1996 geboren en de alle details, precies zoals hij het wil. Dat is
de magie van Beethoven, denk ik. Maar zonder die houvast, kan het allemaal een beetje ongrijpbaar lijken. Dan lijkt het nogal skeletachtig inderdaad, in de compacte manier waarop de muziek is getextureerd, en hoe gecompliceerd Beethoven zijn ideeën soms uitdrukt. Maar als je diens idioom van naderbij beschouwt, hoef je eigenlijk niet zo veel te manoeuvreren. Dan komt de muziek pas echt tot leven. Het ding is dat je bij klassieke muziek, bij Beethoven of Mozart bijvoorbeeld, gemakkelijk denkt dat je je in een keurslijf moet wringen. Maar dat hoeft niet zo te zijn. Het is ongelooflijk expressieve muziek. Beethoven was een fantastische improvisator. Hij zou niet gewild hebben dat iemand zijn muziek op een beperkende manier zou gaan spelen.
Omdat die zo gedetailleerd is en omdat hij het zo perfect schrijft, lijkt dat misschien wel zo. Maar ik denk oprecht dat dat niet de manier is waarop zijn composities benaderd moeten worden.”
“With Beethoven, minor and major are much closer [than with Mozart]. His minor is heroic rather than despairing. There is usually a need to resist […].”
Kanneh-Mason: “In het algemeen ben ik het eens met Brendel zijn ideeën over majeur en mineur bij Beethoven. Maar ik denk dat zijn majeur en mineur verschillende dingen betekenen in verschillende contexten. In dit specifieke stuk bijvoorbeeld, de Sonate in f, is het eigenlijk het tweede deel, dat in majeur staat, dat het meest beschouwend en bedachtzaam is, en in zekere zin ook wat nostalgisch. Terwijl de delen in mineur het meest uitgelaten, ja zelfs triomfantelijk zijn.”
Als er een ‘Chaconne’ op het programma staat, dan zal elke klassieke melomaan in de eerste plaats denken aan Bachs ‘Partita voor viool solo (BWV1004)’. Toch schreef de Russische componiste Sofia Goebajdoelina (°1931) haar
‘Chaconne’ in 1965 voor het klavier. Zijn deze
composities van Bach en Goebajdoelina aan elkaar verwant, en zo ja: op welke manier?
Kanneh-Mason: “Het is welbekend dat Sofia Goebajdoelina sterk door Bach beïnvloed is, en ik weet zeker dat zij ook beïnvloed is door zo’n iconisch stuk als zijn Chaconne.
Bach-elementen zijn zeker te horen in haar Chaconne in d. De manier waarop ze de openingsakkoorden inzet en er aan het eind op een andere manier op terugkomt. De manier waarop ze al haar thema’s daaromheen ontwikkelt en ook de zeer spannende fuga in het midden bijvoorbeeld. Er zijn zoveel overeenkomsten, niet alleen met deze Chaconne, maar met Bach in het algemeen, dat ik denk dat je wel kunt merken dat ze, als componiste, heel erg door hem beïnvloed is.”
Heeft de ‘Chaconne’ van Goebajdoelina het potentieel om hetzelfde gewicht en dezelfde aura in de pianoliteratuur te bereiken als het stuk van Bach?
Kanneh-Mason: (vastberaden) “Dat zou wel moeten, ja. Het is echt een prachtig stuk.
Maar het is moeilijk te zeggen, want Bach gaat al veel langer mee natuurlijk. Dus ik denk dat we de tijd de tijd moeten geven. Er zijn veel mensen die van Goebajdoelina haar muziek houden en haar stukken ook spelen, maar deze worden uiteraard niet zo veel uitgevoerd als Bach. Nog niet! (lacht).”
De twee reeksen met ‘Études-Tableaux’ van Sergej Rachmaninov (‘opus 33 en 39’) behoren tot de dagelijkse vingeroefeningen van iedere pianist en zijn dus ook zeer geliefd tijdens pianoconcours.
Welk plezier verschaffen deze uitdagende etudes jou, en op hun best ook het publiek?
Kanneh-Mason: “Zoals ik al zei, is
Rachmaninov mijn favoriete componist. Hij is ook erg geliefd bij het publiek. Maar zelfs al kennen en houden de toehoorders (nog) niet van zijn Études-Tableaux, toch zijn deze etudes wel direct toegankelijk. Ik ben erg opgetogen dat ik tijdens het concert enkele van de stukken uit het opus 39 zal spelen. De harmonie en de dramatiek van Rachmaninov
oudste van de Kanneh-Masons. Wekt deze eerstgeborene positie in u een soort rolmodel op of een verantwoordelijkheidsgevoel ten opzichte van jouw muzikale broers en zussen?
Kanneh-Mason: “Misschien een beetje toen we jonger waren. Maar nu hebben ze allemaal hun eigen muzikale persoonlijkheid.
Ik zou dus zeggen dat we elkaar steunen, in plaats van dat ik een rolmodel ben of me verantwoordelijk voor hen voel.”
Als twintiger heb je nog een zeer lange en ongetwijfeld vruchtbare carrière als uitvoerend musicus voor je. Is er, op dit punt in je reis als professioneel muzikant, een droom die je absoluut zou willen verwezenlijken, op of naast het podium?
Kanneh-Mason: “Ik weet nog niet wat of waar precies, maar ik zou heel graag wat Rachmaninov opnemen. Dat zou echt een droom zijn om te doen. Zonder twijfel.
Ik voel me op haast natuurlijke wijze aangetrokken tot hem als componist.”
interview door TIM DE BACKER
ISATA KANNEH-MASON
Isata Kanneh-Mason studeerde aan de Royal Academy of Music bij Hamish Milne en Carole Presland. De Britse pianiste behaalde in Londen haar Master of Arts in Performance (2020): het startschot voor een steeds drukker wordende carrière, zowel in het Verenigd Koninkrijk als daarbuiten, met naast solo-optredens en recitals ook kamermuziekconcerten. Eerder dit jaar maakte Isata haar debuut in de Wigmore Hall ter ere van Internationale Vrouwendag. Het repertoire bestond uitsluitend uit vrouwelijke componisten. Tijdens het seizoen 2021/22 is ze nog steeds Young Artist in Residence bij het Royal Liverpool Philharmonic Orchestra én trekt ze Europa rond als één van de Rising Stars van de European Concert Hall Organisation (ECHO). Andere highlights dit seizoen zijn een solorecital tournee door Noord-Amerika, optredens met een reeks Amerikaanse orkesten waaronder het Dallas en het Baltimore Symphony Orchestra en festivals in Edinburgh, Rheingau en Schleswig-Holstein. Ook in Brussel, Zurich, Amsterdam, Lyon en Göteborg is Isata in de komende maanden nog te horen. Ze treedt daarnaast op met haar broers en zussen, en speelt regelmatig in duo met haar broer, de cellist Sheku Kanneh-Mason.
Recente hoogtepunten zijn optredens in onder meer het Théâtre des Champs Elysées in Parijs, Carnegie Hall in New York en het Concertgebouw Amsterdam. Haar debuutalbum op Decca Classics, Romance – the Piano Music of Clara Schumann, genoot veel bijval bij zowel pers als publiek. De cd kwam in juli 2019 op nummer 1 binnen in de Britse klassieke muziek hitlijsten, en het tijdschrift Gramophone was vol lof over deze opname: “one of the most charming and engaging debuts”. In juli 2021 kwam Kanneh-Mason haar tweede album op de markt. Summertime is een reis doorheen het gevarieerde pianorepertoire van het 20ste- eeuwse Amerika. Naast de Pianosonate van Samuel Barber (1910-1981) bevat dit schijfje ook een wereldpremière met de opname van het Impromptu in B mineur van Samuel Coleridge-Taylor (1875-1912). Isata viel de voorbije jaren meermaals in de prijzen. Zo ontving ze in 2021 de Leonard Bernstein Award, werd ze als lid van de Kanneh-Masons uitgeroepen tot best classical artist bij de Global Awards en sleepte in 2020 ook een OPUS KLASSIK voor beste jonge artieste in de wacht. Momenteel zet de pianiste haar studies voort bij Alasdair Beatson.
isatakannehmason.com
© Robin Clewley
BINNENKORT IN DESINGEL CUARTETO CASALS
viool
Vera Martínez Mehner, Abel Tomàs Realp altviool
Jonathan Brown cello Arnau Tomàs Realp
Wolfgang amadeus mozart Strijkkwartet nr 15 in d, KV421
anton WeBern
Fünf Sätze für Streichquartett, opus 5 Sechs Bagatellen, opus 9
roBert schumann Strijkkwartet nr 3 in A, opus 41 nr 3
vr 10 dec 2021 / BlauWe zaal / 20:00
€ 30, 35 (basis) / € 28, 33 (65+) / € 25, 30 (-35) / € 10 (-19 jaar) inleiding Klaas Coulembier / Blauwe foyer / 19:15
d/2021/5.497/072
