From cardiogenesis to cardiac regeneration : focus on epicardium-derived cells
Winter, E.M.
Citation
Winter, E. M. (2009, October 15). From cardiogenesis to cardiac
regeneration : focus on epicardium-derived cells. Retrieved fromhttps://hdl.handle.net/1887/14054
Version: Corrected Publisher’s Version
License: Licence agreement concerning inclusion of doctoral thesis in the Institutional Repository of the University of Leiden
Downloaded from: https://hdl.handle.net/1887/14054
Note: To cite this publication please use the final published version (if
applicable).
Publications
215
|
PublicationsFull Papers
van Tuyn J, Atsma DE, Winter EM, van der Velde-van Dijke I, Pijnappels DA, Bax NA, Knaan-Shanzer S, Gittenberger-de Groot AC, Poelmann RE, van der Laarse A, van der Wall EE, Schalij MJ, de Vries AAF.
Epicardial cells of human adults can undergo an epithelial-to-mesenchymal transition and obtain characteristics of smooth muscle cells in vitro. Stem Cells. 2007; 25(2): 271-278
Winter EM, Gittenberger-de Groot AC. Epicardium-derived cells in cardiogenesis and cardiac regeneration. Review. Cellular and Molecular Life Sciences, CMLS. 2007; 64(6): 692-703
Winter EM, Grauss RW, Hogers B, van Tuyn J, van der Geest R, Lie-Venema H, Vicente Steijn R, Maas S, de Ruiter MC, de Vries AAF, Steendijk P, Doevendans PA, van der Laarse A, Poelmann RE, Schalij MJ, Atsma DE, Gittenberger-de Groot AC. Preservation of left ventricular function and attenuation of remodeling after transplantation of human epicardium-derived cells into the infarcted mouse heart.
Circulation. 2007; 116(8): 917-927
Grauss RW, Winter EM, van Tuyn J, Pijnappels DA, Vicente Steijn R, Hogers B, van der Geest R, de Vries AAF, Steendijk P, van der Laarse A, Gittenberger-de Groot AC, Schalij MJ, Atsma DE. Mesenchymal stem cells from ischemic heart disease patients improve left ventricular function after acute myocardial infarction. American Journal of Physiology. 2007; 293(4): H2438-H2447.
Lie-Venema H, van den Akker NM, Bax NA, Winter EM, Maas S, Kekarainen T, Hoeben RC, de Ruiter MC, Poelmann RE, Gittenberger-de Groot AC. Origin, fate, and function of epicardium-derived cells (EPDCs) in normal and abnormal cardiac development. Scientific World Journal. 2007; 12(7)1777-1798
Grauss RW, van Tuyn J, Steendijk P, Winter EM, Pijnappels DA, Hogers B, Gittenberger-de Groot AC, van der Geest R, van der Laarse A, de Vries AAF, Schalij MJ, Atsma DE. Forced myocardin expression enhances the therapeutic effect of human mesenchymal stem cells after transplantation in ischemic mouse heart. Stem Cells. 2008; 26(4): 1083-1093
Winter EM, Grauss RW, Atsma DE, Hogers B, Poelmann RE, van der Geest R, Tschöpe C, Schalij MJ, Gittenberger-de Groot AC, Steendijk P. Left ventricular function in the post-infarct failing mouse heart by magnetic resonance imaging and conductance catheter: a comparative analysis. Acta Physiologica.
2008; 194(2): 111-122
Winter EM, Hogers B, van der Graaf LM, Gittenberger-de Groot AC, Poelmann RE, Van der Weerd L.
Cell tracking using iron-oxide fails to distinguish dead from living transplanted cells in the infarcted heart. Magnetic Resonance in Medicine. 2009: in press.
Winter EM, van Oorschot AAM, Hogers B, van der Graaf LM, Doevendans P, PoelmannRE, AtsmaDE, Gittenberger-de Groot AC, Goumans MJ. A new direction for cardiac regeneration therapy: application of synergistically acting epicardium-derived cells and cardiomyocyte progenitor cells.
Circulation: Heart Failure. 2009: in press
216
|
PublicationsPeer reviewed abstracts and international presentations
Winter EM, Grauss RW, Hogers B, van Tuyn J, Steendijk P, Doevendans PA, Atsma DE, Gittenberger-de Groot AC. Human epicardium-derived cells: A novel source of autologous cells for myocardial repair.
European Heart Journal. 2006; 27: 149
Oral presentation at the European Society of Cardiology World Congress
Winter EM, Grauss RW, Hogers B, van Tuyn J, van der Geest R, Vicente Steijn RV, Lie-Venema H, Steendijk P,Doevendans PA, van der Laarse A, Poelmann RE, Atsma DE, Gittenberger-de Groot AC.
Preservation of left ventricular function and attenuation of remodelling after transplantation of human epicardium-derived cells into the infarcted mouse heart. Circulation. 2006; 114 (18): 239 Oral presentation at the American Heart Association Congress
Winter EM
Stem cells in a myocardial infarct.
Invited oral presentation at the EMIL/DiMI Annual Meeting (2007)
Winter EM, Grauss RW, Atsma DE, Schalij MJ, Gittenberger-de Groot AC, Steendijk P. Assessment of left ventricular function in the failing mouse heart by magnetic resonance imaging and conductance catheter. European Heart Journal. 2007; 28: 174
Poster presentation at the European Society of Cardiology Congress
Winter EM, Hogers B, Grauss RW, Doevendans P, Atsma DE, Gittenberger-de Groot AC. Human adult epicardium-derived cells improve left ventricular function of the infarcted heart after a definitive scar has been formed. European Heart Journal. 2007; 28: 256
Invited oral presentation at the European Society of Cardiology Congress (Science Hot Line Session)
Winter EM, Goumans MJ, van Oorschot AAM, Hogers B, Maas S, Doevendans PA, Poelmann RE, Gittenberger-de Groot AC. Human adult epicardium-derived cells and cardiomyocyte progenitor cells synergistically improve left ventricular function of the infarcted mouse heart. European Heart Journal.
2008; 29: 368-369
Poster presentation at the European Society of Cardiology Congress
Winter EM
Epicardium-Derived Cells
Invited oral presentation at the American Heart Association Congress (2008)
Winter EM, van Oorschot AAM, Goumans MJ, Hogers B, Maas S, van der Graaf LM, Doevendans PA, Atsma DE, Poelmann RE, Gittenberger-de Groot AC. Human Adult Epicardium-Derived Cells and Cardiomyocyte Progenitor Cells Act Synergistically in the Infarcted Adult Heart. Circulation. 2008; 118 (18): S500
Oral presentation at the American Heart Association Congress
Winter EM
Role of epicardium-derived cells in development and disease
Invited oral presentation at the Dutch-German annual Joint meeting of the Molecular Cardiology Group (2009)
217
|
PublicationsGrauss RW, Steendijk P, Winter EM, van Tuyn J, de Vries AAF, van der Laarse A, Gittenberger-de Groot AC, van der Wall EE, Schalij MJ, Atsma DE. Adult mesenchymal stem cells from patients with ischemic heart disease engraft in ischemic myocardium and improve left ventricular function in NOD/scid mice. Journal of the American College of Cardiology. 2006; 47 (4): 159A
Grauss RW, Winter EM, Steendijk P, Hogers B, Gittenberger-de Groot AC, van der Laarse A, Schalij MJ, Atsma DE. Adult mesenchymal stem cells from patients with ischemic heart disease improve left ventricular function after acute myocardial infarction in NOD/scid mice: functional analysis by 9.4T MRI. European Heart Journal. 2006; 27: 547
Grauss RW, Steendijk P, Winter EM, van Tuyn J, de Vries AAF, van der Laarse A, Schalij MJ, Atsma DE.
Forced myocardin expression in mesenchymal stem cells from patients with ischemic heart disease improves left ventricular function after myocardial infarction in NOD/scid mice European Heart Journal. 2006; 27: 551
Grauss RW, Winter EM, Steendijk P, van Tuyn J, Vicente Steijn RV, Hogers B, van der Geest R, van der Wall EE, Gittenberger-de Groot AC, van der Laarse A, de Vries AA, Schalij MJ, Atsma DE. Adult mesenchymal stem cells from patients with ischemic heart disease differentiate into a vascular phenotype and improve left ventricular function after acute myocardial infarction in NOD/scid mice:
A 9.4T MRI study. Circulation. 2006; 114 (18): 52
Grauss RW, van Tuyn J, Steendijk P, Winter EM, Vicente Steijn RV, Hogers B, van der Geest R, van der Wall EE, Gittenberger-de Groot AC, van der Laarse A, de Vries AAF, Schalij MJ, Atsma DE. Forced expression of myocardin in mesenchymal stem cells from ischemic heart disease patients induces differentiation into a cardiomyocyte phenotype and improves left ventricular function after myocardial infarction in NOD/scid mice. Circulation. 2006; 114 (18): 198-199
Grauss RW, Steendijk P, van Tuyn J, Winter EM, van der Laarse A, Gittenberger-de Groot AC, van der Wall EE, de Vries AAF, Schalij MJ, Atsma DE. Forced myocardin expression enhances the therapeutic effect of mesenchymal stem cells from ischemic heart disease patients after acute myocardial infarction in NOD/SCID mice. Journal of the American College of Cardiology. 2007; 49 (9): 234A Grauss RW, Goumans MJ, Winter EM, Smits A, Steendijk P, Gittenberger-de Groot AC, van der Laarse A, Schalij MJ, Doevendans P, Atsma DE. Human fetal cardiomyocyte progenitor cells improve LV systolic function after myocardial infarction in NOD/scid mice. European Heart Journal. 2007; 28: 226 Grauss RW, van Tuyn J, Steendijk P, Winter EM, van der Laarse A, Gittenberger-de Groot AC, van der Wall EE, Schalij MJ, Atsma DE. Transplantation of myocardin-overexpressing human mesenchymal stem cells improves left ventricular function after acute myocardial infarction in NOD/scid mice:
analysis by 9.4T MRI. European Heart Journal. 2007; 28: 253
van Tuyn J, van der Velde-van Dijke I, Winter EM, Gittenberger-de Groot AC, van der Laarse A, van der Wall EE, de Vries AAF. Primary adult human epicardial cells retain differentiation potential of embryonic epicardium. European Heart Journal. 2006; 27: 550
218
|
PublicationsScientific Awards
First price in recognition of best poster presentation
Leiden Vascular Medicine and Institute for Cardiovascular Research VU Meeting (Amsterdam, March 2006)
Travel award
European Society of Cardiology World Congress (Barcelona, September 2006) Young Investigator Award Basic Science
European Society of Cardiology World Congress (Barcelona, September 2006) Travel award
Van Walree Fonds (Leiden, February 2008) Travel award
European Society of Cardiology Congress (Munich, September 2008) Bolk Price in recognition of best oral presentation
Dutch Association of Anatomists (Lunteren, January 2009)
Curriculum
Vitae
221
|
Curriculum VitaeElizabeth Martha Winter werd op 10 juni 1979 geboren in Haarlem. Zij behaalde in 1997 haar eindexamen aan het ‘Stedelijk Gymnasium’ in Haarlem (cum laude). In 1997 startte ze met de studie Geneeskunde aan de Universiteit Leiden. Deze rondde ze af met een wetenschappelijke stage aan Dalhousie University in Halifax, Canada, waarna ze in 2002 haar doctoraalexamen behaalde (cum laude). Het artsexamen werd 2 jaar later, in 2004, afgelegd (cum laude). Aansluitend startte zij met promotieonderzoek bij de afdeling Anatomie en Embryologie van het Leids Universitair Medisch Centrum. Onder leiding van Prof. Dr. A.C. Gittenberger-de Groot en Prof. Dr. R.E. Poelmann verrichtte ze onderzoek naar de mogelijke rol en toepassing van cellen afkomstig van de buitenste laag van het hart (EPDCs) in geval van een hartinfarct. De resultaten staan beschreven in dit proefschrift. Sinds 1 mei 2009 is zij werkzaam als assistent in opleiding Interne Geneeskunde in het Rijnland Ziekenhuis in Leiderdorp (opleider Dr. M.J.F.M. Janssen). Per 1 september 2011 zal zij haar opleiding vervolgen in het Leids Universitair Medisch Centrum (opleider Prof. Dr. J.A. Romijn).
Dankwoord
223
|
DankwoordNa het schrijven van het voorgaande durf ik te beweren dat het nawoord het moeilijkste is. Mijn dank en blijdschap zijn niet goed in woorden uit te drukken. Maar ik waag mij er toch graag aan....
Allereerst wil ik mijn mede AIOs (Anastasia, Brigit, Denise, Edris, Fanneke, Kim, Nathan, Noortje, Nynke, Piet, Rebecca, Robert, Roderick, Roy, Stefan, Willemijn) en alle andere collega’s van de ‘oude’
en de ‘nieuwe’ afdeling Anatomie en Embryologie noemen. Zij hebben deze mooie periode gemaakt tot wat het was. Een speciaal woord van dank gaat uit naar Linda en Saskia, zonder wie er nooit zoveel coupes en plaatjes gemaakt zouden zijn. Bert, jouw bereidheid anderen te helpen en jouw kritische houding heb ik altijd gewaardeerd. Ik kan je danken door toe te geven dat ik nu ook privé wel eens met ‘access’ werk... Robert, jouw gezelligheid en grote verhalen heb ik gemist na je vertrek. Bianca, dankzij jou en Linda en Louise staan onze eindeloze MRI-probleem-oplos-sessies (denk vooral aan december 2008) als mooie momenten in mijn geheugen. ‘Mijn’ student Annemarie wil ik bedanken voor haar bijdrage aan hoofdstuk vier. Margot, hoe ik het de eerste jaren zonder jou als ‘buur met de droppot’ heb kunnen rooien is me nu een raadsel. Mijn kamergenoten Nynke, Noortje, Daniela en Heleen, ik zal jullie missen. Heleen, jouw oor, advies en thee zal ik niet snel vergeten. Ik kijk ernaar uit het contact te kunnen voortzetten nu we bij elkaar in de buurt wonen.
Mijn lieve vriendinnen van de Doeza en Nota Bene wil ik danken voor het feit dat ze er altijd voor me zijn; jullie zijn me erg dierbaar. Carel, ik denk met veel plezier terug aan onze Boterwaag avonden, waarin we elkaar van wederzijds ervaringsdeskundig advies dienden, dat we vaak juist de keer daarvoor van de ander gehoord hadden... Mijn Skiron- en andere muziekvrienden wil ik graag zeggen dat ik me zeer gelukkig prijs dat ik met hen kan musiceren. Martin, zonder jou was de lay-out lang zo mooi niet geworden!
Rebecca en Willemijn, mijn paranimfen: ik ben vereerd dat jullie deze functie willen vervullen.
Rebecca, dank voor al je vrolijkheid en gezelligheid. Ik hoop dat ik daar ook nu ik weg ben nog af en toe van mag genieten. Willemijn, onze gemeenschappelijke interesses, maar vooral jouw positieve houding vind ik erg bijzonder.
Mijn lieve vader en moeder, ik kan me geen betere ouders wensen. Maarten & Carolien, Dieuwke &
Tijs & de kleine Pieter, wat is het een voorrecht jullie als familie te hebben. Anne & Richard, Herbert &
Claar & David, Robert & Anne, ik ben heel gelukkig dat ik nu ook bij jullie gezin hoor.
Tot slot, Arnaud. Jij hebt een belangrijke rol gespeeld bij mijn keuze voor dit onderzoek, dank daarvoor. Ik ben bijzonder blij met jou naast me. Ik hoop dat we nog eindeloos samen mogen genieten van de muziek, bergen, wetenschap, lieve vrienden, familie en van alle andere mooie dingen die het leven biedt!
