Vergunningverlening, toezicht en handhaving

(1)

Vergunningverlening, toezicht en handhaving

Jaarverslag 2018 en 2019

Uitvoeringsprogramma 2019 en 2020

Borculo, 25 oktober 2019 Versie 1.2

Martin Lubberink en Inge Nikkels Dienstverlening omgeving A

(2)

Inhoudsopgave

Hoofdstuk 1: Inleiding en leeswijzer ... 3

1.1 Inleiding ... 3

1.2 Leeswijzer ... 3

Hoofdstuk 2: Jaarverslag en evaluatie 2018 en 2019 ... 4

2.1 Inleiding jaarverslag ... 4

2.2 Wat waren de plannen? ... 4

2.3 Resultaat van de plannen in 2018 en 2019 ... 4

2.4 Gevolgen voor (2019 en) 2020 ... 6

Hoofdstuk 3: Uitvoeringsprogramma 2019 en 2020 ... 7

3.1 Aanpassing van het handhaafbeleid nodig?... 7

3.2 Wat gaan we (verder) doen? ... 7

3.3 Aantal af te handelen vergunningaanvragen, meldingen en ontheffingen ... 9

3.4 Wat gaan we niet doen? ... 12

3.5 Personele capaciteit en middelen ... 12

(3)

Hoofdstuk 1: Inleiding en leeswijzer

1.1 Inleiding

Voor u ligt een document met daarin het jaarverslag, het uitvoeringsprogramma en de beleidsuitgangspunten op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving.

In het Besluit omgevingsrecht (Bor) is opgenomen dat wij deze documenten aan u (moeten) toezenden. Met dit document voldoen we aan de wettelijke vereisten.

1.2 Leeswijzer

We beginnen met het jaarverslag (hoofdstuk 2). In dit hoofdstuk blikken we terug op 2018 en (deels ook al op) 2019. Hierna volgt het uitvoeringsprogramma voor 2019 en 2020 (hoofdstuk 3). Deze hoofdstukken geven u een totaalbeeld van het beleid op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving. U bent van ons gewend dat wij deze stukken als verschillende documenten toezenden maar we hebben dit jaar gekozen voor een totaalbenadering gelet op de samenhang, invloed en overlap van de onderwerpen.

(4)

Hoofdstuk 2: Jaarverslag en evaluatie 2018 en 2019

2.1 Inleiding jaarverslag

In dit hoofdstuk leest u welke resultaten we hebben behaald met onze plannen uit 2017 (voor 2018). Wij evalueren jaarlijks of de activiteiten uit de uitvoeringsprogramma’s zijn uitgevoerd en in hoeverre deze activiteiten hebben bijgedragen aan het bereiken de doelen uit het uitvoerings- en handhavingsbeleid (artikel 7.2, eerste en tweede lid, en artikel 7.7 van het Bor).

2.2 Wat waren de plannen?

De plannen leest u terug in het Uitvoeringsprogramma 2018. Daarin is opgenomen dat we naast onze reguliere taken op het gebied van VTH accenten leggen op de volgende onderwerpen:

1. verbeteren van de procedures;

2. veiligheid;

3. permanente bewoning recreatiewoningen;

4. bomenbestand.

2.3 Resultaat van de plannen in 2018 en 2019

Verbeteren van de procedures

1. Ons plan was om de huidige werkwijze te bekijken omdat deze het vlot doorlopen van procedures soms belemmert. Helaas hebben we moeten constateren dat het niet mogelijk is gebleken om de doorlooptijden te verkorten. Eén van de oorzaken is dat bij het opstellen van een collegevoorstel meer collega’s (in plaats van minder) betrokken moeten worden, denk aan de programmamanager en communicatie. Deze werkwijze draagt bij aan een integrale en optimale advisering aan ons, het college. Daarom is het niet wenselijk om hier vanaf te zien. We zijn momenteel bezig met de aanschaf van een nieuw systeem voor de vergunningverlening. Dit wordt de vervanger van GisVG en moet in het nieuwe zaaksysteem opgenomen worden. Het voordeel van 1 integraal systeem ten opzichte van 2 systemen is dat de administratieve verwerking maar 1 keer plaatsvindt in 1 systeem in plaats van 2 keer in 2 systemen. Dit levert een tijdwinst en minder werkdruk op.

We bieden de mogelijkheid om voor eenvoudige bouwwerken die aan bepaalde voorwaarden voldoen binnen 1 week na een vergunningaanvraag de vergunning te verkrijgen. Dit geldt voor schuttingen (erf- of perceelsafscheidingen),

dakkapellen en erkers binnen de bebouwde kom in alle kernen (waar geen beeldkwaliteitsplan geldt). Meestal voldoen aanvragen niet aan de gestelde voorwaarden, zodat op jaarbasis de beoogde tijdwinst tegenvalt.

(5)

Veiligheid

2. Veiligheid heeft nog altijd de hoogte prioriteit. De aandacht op de constructieve en brandveiligheid blijft onverminderd van kracht.

De wettelijke verplichting tot verwijdering van asbest(daken) heeft geen

meerderheid van stemmen in de Eerste Kamer gekregen en is daarmee voorlopig van de baan. Wij verwachten overigens niet dat dit tot een afname van het aantal aanvragen leidt. Wettelijk is bepaald dat het ketentoezicht bij asbest bij de omgevingsdiensten moet liggen. Hierover loopt landelijk een discussie. Voor ons is dit reden om de taken vooralsnog zelf uit te voeren. Dit zorgt voor

personeelsinzet van Berkelland. Dit weegt echter ruimschoots op tegen de kosten die de omgevingsdienst (ODA) hiervoor in rekening zou brengen.

Permanente bewoning recreatiewoningen

3. Op het moment dat iemand zich in wil schrijven op het adres van een

recreatiewoning wordt diegene gewaarschuwd en wordt door de medewerker medegedeeld dat dit niet is toegestaan en wij daar actief op handhaven. Indien iemand zich toch inschrijft (je mag dit als gemeente namelijk niet weigeren) krijgt onze juridisch medewerker omgevingsrecht een seintje en volgt een

vooraankondiging. Daarna ook een aanschrijving. Hierin is een

begunstigingstermijn van 1 jaar opgenomen en een dwangsom. In het geval dat iemand zich voor een tweede keer inschrijft in een recreatiewoning krijgt hij een kortere begunstigingstermijn. Met deze werkwijze wordt voorkomen dat inwoners voor langere tijd een recreatiewoning gebruiken als hoofdverblijf. Tot op heden zijn alle aangeschrevenen tijdig, dus binnen 1 jaar, vertrokken. Deze werkwijze zetten we voort. Deze werkwijze voorkomt dat inwoners zich permanent vestigen in een recreatiewoning. Daarnaast voorziet dit in een behoefte om tijdelijk in een recreatiewoning te wonen ter overbrugging, want de inwoner heeft 1 jaar de tijd om een andere woning te zoeken.

Bomenbestand

4. De handhaving van ons bomenbestand blijft (ook) een actueel onderwerp. We hebben het plan om de groenstructuren in het nieuwe bestemmingsplan Buitengebied extra te beschermen. Maar toezicht en handhaving via de Bomenverordening blijft niettemin van belang. In 2019 hebben we de

Bomenverordening aangepast. Hiermee is aangesloten bij de termen uit de Wet natuurbescherming maar ook zijn enkele definities verduidelijkt. De begrippen erf en tuin zijn beter verwoord zodat bij toezicht, vergunningverlening en handhaving hier minder discussies over bestaan. Op 28 mei 2019 hebben wij een strategisch overleg gevoerd over het bomenbeleid en de bomenlijsten. De uitkomst hiervan wordt momenteel uitgewerkt. De verwachting is dat we in 2020 een nieuwe Bomenverordening, inclusief een nieuw beleid, kunnen aanbieden ter vaststelling.

Dit heeft er wel voor gezorgd dat we daarom in 2018 geen actualisatie van de bomenlijsten hebben doorgevoerd.

Een extern bedrijf heeft voor ons vergelijkingen van luchtfoto’s over meerdere jaren gemaakt. Indien bomen of bos zijn (is) gekapt plaatsen zij een rode stip (per boom) op de kaart. In sommige gevallen is sprake van een rood vlak als meerder bomen zijn gekapt. Deze kaart is een extra laag die aangezet kan worden in

(6)

NedBrowser¹) . Onze medewerkers kunnen vervolgens onderzoeken of voor deze kap een omgevingsvergunning kap is verleend. Deze werkwijze is effectief en minder arbeidsintensief dan wanneer je in het veld vergelijkingen moet maken of onderzoek moet doen. Nog altijd levert dit meer werk op dan de beschikbare tijd van onze medewerkers. Wel is ons personeelsbestand op dit onderdeel meer op orde. In maart van 2019 is een nieuwe toezichthouder groen gestart. Dit zorgt ervoor dat we een inhaalslag kunnen maken en beter toezicht houden.

2.4 Gevolgen voor (2019 en) 2020

Alle voornoemde onderwerpen blijven van belang. Wel is het eerste onderwerp

(verbeteren van procedures) minder actueel vanwege de ontwikkelingen van afgelopen jaren. We evalueren volgend jaar of de nieuwe systemen de tijdwinst hebben opgeleverd die we nu verwachten. Asbestwerkzaamheden voeren we vooralsnog zelf uit. We zijn momenteel in overleg met Omgevingsdienst Achterhoek over deze werkzaamheden en of en zo ja, hoe ODA deze uit moet gaan voeren. De actieve handhaving op illegale bewoning van recreatiewoningen zetten we onverminderd voort. Ook op het laatste onderwerp (groene handhaving) veranderen we momenteel niets aan onze werkwijze.

We blijven onverminderd optreden tegen illegale bomenkap.

1 Netbrowser is een programma waarin een digitale kaart van het grondgebied van de gemeente is opgenomen met verschillende lagen zoals kadastrale percelen, luchtfoto’s, ruimtelijke ordening.

(7)

Hoofdstuk 3:

Uitvoeringsprogramma 2019 en 2020

3.1 Aanpassing van het handhaafbeleid nodig?

Artikel 7.2, aanhef en zesde lid, van het Bor bepaalt dat het uitvoerings- en handhaafbeleid ten minste inzicht geeft in:

- de prioriteitenstelling over de uitvoering van de voorgenomen activiteiten;

- de methodiek die wordt gebruikt om te bepalen of de gestelde doelen worden bereikt;

- de daarin opgenomen objectieve criteria voor het beoordelen van aanvragen voor en beslissingen over een omgevingsvergunning en het afhandelen van

meldingen;

- de werkwijze bij vergunningverlening en het afhandelen van meldingen.

Wij constateren dat ons huidige beleid in combinatie met de beleidsuitgangspunten nog altijd aan deze wettelijke vereisten voldoet.

Ons huidige handhaafbeleid is vastgesteld op 19 oktober 2010 en hierna zijn de

referentietabellen aangepast in 2012. Momenteel is dit beleid dus bijna 10 jaar oud, maar nog altijd goed toepasbaar. Wel wordt volgend jaar, met het oog op de inwerkingtreding van de Omgevingswet, het beleid opnieuw bekeken en waar nodig aangepast of

aangevuld. De prioriteitenstelling uit het handhaafbeleid blijft van kracht. Ook de beleidsuitgangspunten van juli 2017 blijven we (vooralsnog) gebruiken. Tot slot, de productbladen uit het uitvoeringsprogramma 2018 bevatten nog steeds de actuele werkwijze bij het behandelen van vergunningaanvragen en het afdoen van meldingen.

Hierna leest u het uitvoeringsprogramma (artikel 7.3 van het Bor).

3.2 Wat gaan we (verder) doen?

Naast de genoemde plannen in hoofdstuk 2 gaan we in 2019 en 2020 het volgende doen.

Woonsituaties in het buitengebied

1. We zijn begonnen met het inventariseren van de feitelijke en de vergunde woonsituaties in het buitengebied. We zijn gestart met een bureauonderzoek.

Hierna hebben alle adressen een brief met de door ons geconstateerde woonsituatie (dubbele bewoning, inwoning of woningsplitsing) ontvangen en boden we de mogelijkheid tot een gesprek. Momenteel zijn de toezichthouders omgevingsrecht ingeschakeld om de verschillen te onderzoeken en vast te stellen wat de feitelijke situatie is. In 2020 moet de uitkomst bekend zijn en moeten de mogelijkheden verankerd worden in het nieuwe bestemmingsplan Buitengebied.

(8)

Private kwaliteitsborging in de bouw

2. Op 14 mei 2019 is de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen door de Eerste Kamer aangenomen. Deze wet wijzigt het Burgerlijk Wetboek, de Woningwet en de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht. De invoering van deze wet betekent een verschuiving van het vooraf verkrijgen van een vergunning naar het tijdens de bouw en achteraf kunnen aantonen dat wordt voldaan aan de eisen uit het Bouwbesluit 2012 en andere afgesproken kwaliteitseisen. Dit houdt een andere (gemeentelijke) manier van werken in, omdat een (private)

kwaliteitsborger tijdens het ontwerp- en uitvoeringsproces controleert of wordt voldaan aan de eisen uit het Bouwbesluit 2012 en niet de (gemeentelijke) vergunningverlener vooraf tijdens het vergunningentraject. Deze andere manier van werken moet een plaats krijgen in onze werkprocessen. Ander gevolg (doel) van de wet is het versterken van de positie van de opdrachtgever. Daarom wordt ook het Burgerlijk Wetboek aangepast. De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft in een brief van 10 mei 2019 (EK 2018/2019, 34453, N) aan de Eerste Kamer geschreven dat medio 2020 een definitief besluit genomen wordt over de invoering van het beoogde stelsel. De geplande inwerkingtreding van de wet is op 1 januari 2021. Tijdens de implementatieperiode (tot 1 januari 2021) moet 10% van de vergunningen voor het bouwen al volgens het systeem van de private kwaliteitsborging verleend worden. Wij bereiden ons in 2020 voor op deze inwerkingtreding.

Horecabeleid buitengebied

3. We zijn al gestart met actief toezicht op horeca (bij agrarische ondernemingen) in het buitengebied. Veelal is dit een ongewenste ontwikkeling. Het is daarom van essentieel belang om in de vergunning duidelijke en heldere (handhaafbare) voorschriften op te nemen.

Stikstof en Natura 2000-gebieden

4. De uitspraken van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 29 mei 2019 over het Programma aanpak stikstof (het PAS) hebben directe gevolgen voor onze werkwijze maar er is op dit moment nog veel onzekerheid en onduidelijkheid. Daarom hebben we een voorlopige ambtelijke werkwijze

vastgesteld. Zie ook de raadsbrief van 27 augustus 2019. We houden de ontwikkelingen bij en actualiseren de voorlopige werkwijze wanneer dit kan.

In gebruik nemen van gemeentegrond

5. Indien wij bij het uitzetten de kadastrale grenzen bij wegen constateren dat gemeentegrond onrechtmatig in gebruik is genomen worden de eigenaren van de aangrenzende gronden op de hoogte gesteld van de plannen om de grenzen weer uit te zetten. Zij krijgen daarmee de mogelijkheid om hierbij aanwezig te zijn. De uitgezette gronden worden door ons ingezaaid zodat de biodiversiteit kan verbeteren.

Ondermijning

6. Wij hebben ons aangemeld voor deelname aan het project Ariadne van de provincie Gelderland. In dit project werken provincie Gelderland, het Openbaar Ministerie, politie en gemeenten samen om ondermijnende criminaliteit op

vakantieparken tegen te gaan. Het Ariadne project is gestart op 1 januari 2019 en kent een looptijd van vier jaar. Intern worden medewerkers opgeleid en worden

(9)

bepaalde vakantieparken bezocht. Gevolg is het houden van toezicht en waar nodig het ingrijpen bij verdachte situaties.

Optreden bij drugs en voorbereidingshandelingen

7. Op 20 december 2017 is de Beleidsregel van de burgemeester van de gemeente Berkelland houdende regels omtrent artikel 13b Opiumwet (Damocles) in werking getreden. Met dit beleid kan de burgemeester beter en sneller optreden bij de vondst van drugs. Een ander effect van dit beleid is dat de burgemeester op consequente en juridisch correcte wijze optreedt. De uitvoering is, conform dit beleid, in 2018 opgestart en in 2019 voortgezet. Op 1 januari 2019 is artikel 13b van de Opiumwet gewijzigd en is de sluitingsbevoegdheid verruimd. De

burgemeester heeft door deze wijziging ook de bevoegdheid gekregen om woningen of lokalen te sluiten in geval van strafbare voorbereidingshandelingen voor handel in en productie van (hard)drugs. Denk aan het aantreffen van voorwerpen of stoffen die bestemd zijn voor het telen of bereiden van drugs, zoals apparatuur, chemicaliën en versnijdingsmiddelen. Deze verruiming moet nog in ons beleid opgenomen worden. Het beleid wordt daarop aangepast.

Klanttevredenheidsonderzoek

8. Team Dienstverlening omgeving A heeft in 2018-2019 een

klanttevredenheidsonderzoek uitgevoerd. Na informatieverstrekking stuurden we een vragenlijst aan onze klanten met daarin de vraag hoe zij deze

informatievertrekking hebben ervaren. Alle vragen zijn beantwoord met het geven van cijfers. Hieronder geven wij de gemiddelden.

Vraag 1: Hoe heeft u het contact met de medewerker ervaren?

Vraag 2: Wat vond u van de informatieverstrekking?

Vraag 3: Welk totaalcijfer zou u willen geven?

Wij hebben 24 ingevulde vragenlijsten retour ontvangen. Het gemiddelde van de gegeven cijfers is bij alle vragen een 9. Hier zien wij geen uitschieters, het

laagste cijfer is een 7 en het hoogste cijfer een 10. De conclusie die we trekken is dat wij qua informatieverstrekking op de goede weg zijn en dit geen aanpassing behoeft.

3.3 Aantal af te handelen vergunningaanvragen, meldingen en ontheffingen

Hieronder hebben we vier schema’s opgenomen. Het eerste schema bevat de

daadwerkelijke aantallen van de verleende vergunningen en afgehandelde meldingen over 2018. Het tweede schema de verwachting voor 2019. Het derde schema bevat de daadwerkelijke aantallen van het aantal afgehandelde meldingen en verleende

vergunningen tot en met juni 2019. En het laatste de verwachtingscijfers voor 2020.

(10)

Afgehandeld in 2018

Soort vergunning of melding 2018 Aantal

Bouwen - reguliere procedure 392

Bouwen - uitgebreide procedure 34

Handelen in strijd met regels ruimtelijke ordening zonder bouwen 36

Slopen 446

Schetsplannen 122

Advies aan de provincie Gelderland (over ruimtelijke ordening en welstand bij vergunningaanvragen door inrichtingen waarbij de provincie bevoegd gezag is)

18

Overige activiteiten/vergunningaanvragen Aantal

Reclame 3

Kappen 95

Inrit 34

Uitvoeren van een werk (aanlegvergunning) 18

Huisnummering omgevingsvergunning 48

Huisnummering 25

Prognose 2019

Soort vergunning of melding Aantal

Slopen 440

Advies aan de provincie Gelderland 8

Reclame 4

Kappen 94

Inrit 32

Huisnummering 26

(11)

Afgehandeld tot en met juni 2019

t/m juni 2019

Slopen (tot en met augustus 2019) 220

Schetsplannen 88

Reclame 3

Kappen 51

Inrit 25

Huisnummering 29

Prognose 2020

Slopen (meldingen en vergunningen) 350

Reclame 5

Kappen 120

Inrit 45

Huisnummering 50

De prognoses voor 2020 zijn opgesteld aan de hand van onze ervaringen en de cijfers over 2018 en het eerste halfjaar van 2019. Het is op dit moment moeilijk om rekening te houden met nieuwe ontwikkelingen. Bijvoorbeeld met de vraag of de asbestmeldingen door de ODA afgehandeld moeten worden, of het onderzoek naar de woonsituaties in het buitengebied gaat leiden tot vergunningaanvragen en de ontwikkeling van nieuwe

(12)

3.4 Wat gaan we niet doen?

Naast onze reguliere werkzaamheden worden extra toezicht en handhaaftaken die niet genoemd zijn niet actief opgepakt. Echter, meldingen, verzoeken om handhaving en veranderingen in de wetgeving of andere actuele ontwikkelingen kunnen ervoor zorgen dat wijzigingen worden aangebracht in de uitvoering. Indien dit leidt tot bijstelling van de prioritering dan leest u dit volgend jaar in ons jaarverslag.

3.5 Personele capaciteit en middelen

Om het Uitvoeringsprogramma uit te kunnen voeren zijn personele capaciteit en financiële middelen noodzakelijk. Het aantal beschikbare fte’s² is voldoende om de plannen voor (2019 en) 2020 uit te voeren. Het team Dienstverlening omgeving A is in 2019 uitgebreid met een medewerker omgevingsrecht (adviseur groen). Ook is het team Dienstverlening omgeving B uitgebreid (conform de plannen in 2017).

Wij verwachten dat wij voor de uitvoering van alle werkzaamheden binnen

vergunningverlening, toezicht en handhaving 32.000 effectieve uren nodig hebben. Deze uren zijn in 2020 ook beschikbaar. Uit onderstaande overzichten blijkt dat 32.070

effectieve uren beschikbaar zijn. In deze overzichten zijn we uitgegaan van 1500 effectieve uren per fte omdat de algemene uren die besteed worden aan teamzaken en deelname aan projecten niet besteed kunnen worden aan de plannen en

werkzaamheden. We hebben tot 1 januari 2020 nog beschikking over 2,38 fte inhuur op het gebied van vergunningverlening. Dit met name om achterstanden in te lopen. Dit zal van januari tot juli afgebouwd worden van 1,88 fte naar 0. Deze inhuur is niet

meegenomen in onderstaand overzicht.

Team dienstverlening omgeving A

Totaal aantal fte's 12,50

Frontoffice 2,94

Juridisch medewerkers 2.89

Groene advisering en handhaving 2.78

Toezichthouders 3.89

Aantal beschikbare uren (effectief 1500

per fte) 18.750

Team dienstverlening omgeving B³

Totaal aantal fte's 8,88

Vergunning bouwen, handelen in strijd met regels ruimtelijke ordening, adviezen provincie

7,56

Vergunningen groen 0,66

Huisnummering 0,32

Vro 0.34

Aantal beschikbare uren (effectief 1500 per fte)

13.320

2 Fte staat voor fulltime-equivalent, 1 fte is een volledige werkweek van 36 uur.

3 Voor het onderdeel vergunningen zonder adviseurs ruimtelijke ordening.