s.."..TYDS KRIF '-IR]
GESEESKllSDE TH ~: H A P IE EN PAHA'l'HERAPIE. [MAART 25 1939. .
189
\'er der telde ik:
(j ant id iabetica (hetg-eell te da nke n is aa n het feit. dat de na am insuline niet (voldoende) gep at en te erd is en men deze dus overa l mag gebruiken: ande r' waren er nog meer
namen !). .
Allerle i voorbeeldeu noemen zou rruj te ve r voe ren, Bovenoien kan elk preparaat wel een goede zij de hebben, die echt e r ma ar al te va ak niet opweegt tegen het nad eel , dat het een alo m va t t end indic atieg e bied vindt en zoodoende het medi sch doer voorbijschiet. Doo r den nadruk le leggen op een onbe la ng ri jke ve ra n de r ing , als o f het ee n buit cn- gewone verb et erin g gel d t, wordt men uit zijn theraI?euti sch even wicht gebracht en moeten wij orn de drie maa nden op een ande r sedat ivu m, tonicum of st irn u la ns ove rs ta ppe n orn z.g. up to date te blijven , ter wijl deze sym pto ma t ica ons eige nlij k ma a r tel eurst ell e n, orndat zij niet voldoen aan de scho o ne bel often , wa armee zij bij ons geintrodu- ceerd zijn.
Het erg st e van dit alles is , dat wij wel moete n worden uit g el ach en , omda t wij onze patienten lett erlijk lat en slik ke n , wa t men ons figuurlijk te slik ken geeft.
Wij den ke n toch niet, oat een Iabrikant gelooft, dat een tonicum van 10 0 gr a m meer helpt dan een gewo o n recept van 10 0 gra m colas t ro o p, wa araan wij voor ee n paar centen meer nog alle robo r ee r- ende middele u als ijzer, phosph or , ars ee n , st ryc h nine, tot vit ami ne u toe , kunnen toev oegen ? Neen : maar de fahrikan ten dcnken . dat 'w ij dat geloo ve n.
En bled het maar bij de onschuldige tonica. 1\ee n, de ind ustr ie overs t roo rnt .de artsen met een la wine van pre parat e n, die zoo talr ij k zij n, dat men niet een van alIen den na am, laat sta an de wer k ing en neve nw erkin g en en voorrl het zo o dikwij ls niet- werkende , kent.
In pla at s van vast te houd en aan een staf "van beproefde medicame ntcu " . hezwijkt me nig arts voor de ve rle idi ng de patienten ee n de r mo n ste r s mee te geven , die,hij gisteren gekregen heeft en vooral voor de verleid ing een genezing dan oak direct aan dit mid del toe te sch r ij ve n, en velen ga an aan dit euve l mank in plant s van met reserv e elk nieuw middel met enthousiasme te begroet en. Ik gelo o f, dat ik dit overdreven heu voorgestel d, maa r waa raan moet en wij dan het succes toeschrijven van gen ee smiddelen. die als ecndags vlieg e n of heter als filmst errcn period en \'an groote roem doo i"ll1ak e n , om plot"cling weer van het tonee! te verd wijnen .
Steeds wast het a:lIlta l medicamen ten. Dit jaar sch reef ik in de Ce n. Gids. dat wij momenteel beschi kken over:-
(i herapie en
~ara tht'ra pie.DOOR DR. R. D. G. PH. Sl l\IO NS, HUIDARTS NE D. OosT-INDIE.
Het is niet zeldzaam, dat door ar ts e n wel eens de zucht wo r d t geslaakt, hoe de medische literatuur ons weke lij ks overstelpt met publicaties , wa arin ons artsen ~nthousiaste mededeelingen over diverse geneesm iddelen worden ged aan.
Ik zeg "ent ho us iast e", want wanneer wij het aantal genees m idde le n en de lit eratuur hie rover de revue lat en pa sse eren , dan zal ons blijken , dat er over crit isc he mededeelingen even ongetwijfeld een teko rt bestaat. Niet alIe en best aat hiera an een tekor t , maar er best aat misschien gevaa r zich de ong ena de de r diverse fabrikanten op de hal s te halen, wanneer men tra cht dit tekort aan te vullen ,
Cl.l 7;lch te ve r ze tten teg en de propa g and aliteratuur, die III de vor m van open briefka art en. pla atje s alsof , deze voor kindere n in pla ats van voor ar tsen ee- teeke nd zijn, e.d . onze br ie ve nbusse n vult. h
Wij hebben ons ill Leid en er de la at st e jare n op toeg e!eg d ,. enke le ge neesm iddele n me t be pa al de controlerniddelen te bepro ev en en ik stel het op prijs U in het kort iets hier van en nog enkele and e re opmerking en te kunnen mededeel en,
. Laat mij, alvo r ens hiertoe over te gaan , U een ll1?ruk trachte n te geven van het aantal pa t ent- midde len en van de me disch e literatuur , de twee lacto ren, die ons da g elijk s beinvlocdeu.
Al deze pate ntgeneesmiddelen . die wor den V00r·
geschreven . kunnen wij als volg t rubriceeren :
I. orig in eele prep a r at en (sa lva r sa n, prontosil, stov arsol),
2. onnoodig e imi ta t ies hie r va n , die onde r anderc naam verschij ne n (no vars euobenzol, orga- sept o n , spir oc id),
3. echt e verbeter inge n van de 0 rig i nee I e prep arate n (pyram ido n (antipy rine), neo- salvarsan (salva rsan), lopi on (triphal en krijsolgaan), som mige sedat i\'a en laxant ia).
4· pscudov erbeter ingen (zie prosp ecti van dinrse tonica. anti-gonorr hoica. de meeste seda t i\'a en laxantia),
.~. prepara te n. die gemist kunnen worden, wa ar- van in de eerste plaat s diegen e. die verbeterd zijn (zie gro ep 4).
f-Iieruit rubriceer ik nog : :\. Specifica .
B. Symp t o ma t ica.
ell nit deze weer:
a. perio dica : middelen. die no odzak el ijk ger ege ld moeten worden gebruikt, zooal s insuline . L. val sche periodica of prophyla ctica: dez e zijn
sym ptomat ica , wa arvan getrac ht wo r dt ze in de pe r iodieke levens verrich tin g en van hypo- cho nders te scha ke len (tonica. z.g.
nier'a ne er ing smiddelen , vde vita m in en - preparate n, broomb o u illon, spe ciale jood- zoute n). enz .
150 org:lanprc pa - rat en. 140 sedat i\'a en
n;lrco t ica.
12(, antipy rct ica .
100 \'a at- en hartmidde len. 70 ant igonorrho·ica . 32 ant i yphilit ica.
190 ~1.\RCH 25, 1939.] THE RAPJ E EN PARATHER AP IE. [S.A.MWIC!l.
JotJR.'l'AL.
84 au tisep tica, 25 an rit uber cu losa . 40 asth ma rn idde len,
17 ant i-epilepti ca, 40 ex pccto ra nt ia. 80 tonica ,
en van de ongt'\"'t're 10 vitamin en . :20 preparaten.
Wa u neer ik dit mocht ver gelijken met sigaretten- merken, zou de phar rnaceu t ische ind us tr ic de wed- lo o p gewonnen hebben, en het aanta l blee k groott'r dan he t .iantal filmen.. dat in 10 jaar in een bioscoop met we k elijk sc h e filmver n ieu wimr kan warde n af- ged raid. En hier vnlk-n clan ]log een hijna even gro o te reek s rnedi c arn e nten buiten , die do o r te, wei nig' pro pagan da de sarne nstellers der diverse medicijn-indexcn, niet hebben hereik t,
Een gro ot aantal dezer midd ele n zijn elkaars gelijken. imita ties of pseudc vcrbe t eriug'cu. die ons niets verder en alleen ma ar in de war Lrcngcn.
Maar dit wer en wi] alles al. al ru kken wij ons
niet los \,;1I1 het massamcdicam entismus. waaraan
wij alie n min 01 nicer lijden.
De midde len komen en ga an. velen baten niet (ik herloe l -Ien patient) en scha de n weini g, zoodat wij ze maa r laten. VOOI- wat zij zijn. ware het nie t, dat het publiek mee r de ad verte n tics da n ons con- sultce r de.
Een twt'cdc kwes tie is. hoe bepaalde midde1en, die met \'lic g ende n \'aande l en slaand en trom hun intrede docn en in Dla a t s \'a n met reserve met een ent hou siasm e wo r de'n ont\·angcn. da t zich kenmcrkt I uit de stroom \'an medcdeelingcn in de n'le mcdische tijd schriftl'n. eell stroom in ee n stroom. want de medi che literatuur on1\'at-het i het \'e r - melden waard:-nid minde r dan 3.450 officieele tijdsch ri ft e n . \\"aan'an:-
37 j\1 itteilu nge n , I(l-
. '"
hu llet ins.4 1 Acta. IG-.... Zeit schrift e n.
54 Zen t ralb la d e n. 177 tr a nsactie s , 9°
J
ahr biicher en la hn's· 212 Journals.heric hten. :242 archiv eS:
If2 Ann;l\e '. 2GO n'news. n:nll'S en /31 Verhand elinge n. re\' istas .
Dc re st dra ag t ori g ilwel e r e tite k I-lierto~ i~ de zeer uitg ehreidc propagandaliteratmtr dus nog ni~t
meeg e r ekend. In d~ Nedt·r\and che taal \'l'r·
schij !~en ongeveer 100 periodicket~ op med isch. pharm a ceuti sch en che m i.ch gehied. wa ar\"an ongeveer 30 s~mi-ofticiee1. Een sem i-officil't'l - semi-p ro pagand atijd schrift in ons land kenmerkt zieh hela as door ano niem e publicaties.
Dit alle~ was niet ernstig en de reclame- afdeelingen der fahr ie ke n kond en ook gerust hiervan of hieruit gebru ik make n. wanneer de puhlicaties met ht'richten OH'r \'erschillende med icamen t en de toet- \'an eigen crit iek of ,'an een goede cen sor del' red acties ma ar hadden kunnen doorsta an.
Ove r de reclam e van midd elen, <lie uit Sender- driicke , separat en.. enz.. hestaat, die bij pseudo- wctenschap pelijk e kwuk zalvcrsm id d ele n mce sral on tbrcck t, treft he t ver wijt nict trill/air de hande- laren. die toch in de cerste pla nt s hand ela re n zijn.
als wel hen. <lie cr it ivkloos hun indruk ke n ueer- kladd en. na ceu onde rzoek op I tot IO patienten.
wa arvan de laatste nauweli jks nit bed is. wanneer de suc cessen al wo r de n nee r g eschrcven, en du..
recidief en schij nge nezing get'n plaats meer krijg en.
Op dez e pla at s moet ik er vooral den nadruk OJ' It'ggen. hoe toch dik wijls juist ber ichten ver- schi j nen over mo oie resu lratcn van gene esm id delen op ziekt en . die doorgaa ns spo ntaa n ge neze n . Hier- over straks cenigc vo o r beelden. maar van deze ziek ten noem ik reeds nu de gr iep. erys ipela s.
herpes zoster. epid idymitis , enz, Een medicam ent. dat griep binnen ('('n week gcnc cst , er ysipela s.
zo st er en epidi dy mitis hin ne n twee weken, presteer:
niets en ik Haag mij af. of de aut curs alvor ens zi:
hun stu kjes schrijven . niet een s even een leerbo ek opsla an. Van mij n hoogleera ar Siemens citeer ik BIeulers woordc n: ..Eine beso nd ers belie b te An. le icht e Entdeck un gen zu machen . ist die , sicr
\'erglt'ich smat er ia l zu spar en".
Svm pt o ornvrij ma~~>n valt hier huit en besp reking: tenslot t e kunncn WIJ alles symptoonw rij maken. to t geldzorgen toe . zegt Poulsso n, ma ar bi:
ziektcn. die mecstal spo n taa n gen e ze n, komer.
slecht s die berich te n in aanme r k ing. die aan me rke- lij ke verk ortin g of verlicht ing V; lJ l lijden bren gen.
Ho c cr itie kloos som mige med edeelino"en l.:l-- schieden, hlij kt uit cen heel wer k \'an t:>Bal o ",-n Ko rpa s s)' , die een \'erba nd tussc hen senie le wra ttl'l1 en carcinom e n aal1Jwmen. van welk verha nd 11;, te'Yens p r'aa k door Ik ek I ni\:'t veel over blee f en ee1 k~--;'t herieh t \'a n een nouwl ij k eollega uit ' Ne der- la n d. die een patiente met .. ko orts· ' hinn en A
da g en me t pro nt o sil ha d gt'ne zt'n, De diagno se VH de zie kte. die dez~ ko o r t s had vero orzaakt was nit;
\'ermeld. Van de 100 patiente n met koo~-ts va n ~ da gen (griep ?) had zij zek~r het ze lfd e resu ltaai ..koo rt sHi( J.llet.cen trepanatlt:: .als met een dig alen of morfine-m Jectl c kunnen knJgen. en missc hie cen betel' res ultaat mct aspir ine . gardan of l't : oo r s poelin ;..:.
.\laar wat doen wij eig enlijk ande r s ? Hehbe .
\\'ij niet eens -taan z\\'cr en bij trypaflavine teg-en gonorrhoe. ercosoot ~~gen tuherculo'e. hij bierg is - piIlen tegen ac ne. hl~ stann~tm en sulfu r per o~
teg e n furunceIs:. natr~l1m thlOsulfa at hij sept isch t toestanden.... 1'1) kallll mpe rmanga ai l tegen fluor
;111)115 . CIl Z .. die nil'! a;1Clers dan (If SOI11S nie t eel15
s\'mptomatica zi,in.
-:\Iocht ec n acne-IEltit'nt het ge:uk tl'n deel \'3l]en do or bier:ist .t l' gem'ze n . n~?eht t'Cn gonorrllo(' door trypat1a\'lnc tot rust zlJn gt'komen (te g en·
":3oms ah~ ont giftigingslni d df') nOt! le- gf> Lrulken. maa r toch
,-ant1l1biellze ",,,,,r de.
s.x.'!'YD SKRU'"IR]
GENEESKUND E. THE IL\ l'l E E:\ 1'1\IUTHEIL\PIE, [:\IMIlT25 1939.
19
Iwoordig noemen wij een rustcude g-onorrho c. een chronische go n o r r h oe), het is goed dit \'001'
moeilij ke g'evalle n te weten, maar het is onj u ist en misleid en d derge lij ke method en tc veralge mc e ncn.
.ilso f het heil van elke patient in ee rs te inst antie in dergelijkc mid del en moet worde u gezoc ht.
Nu zoud t U mij kunnen tcgcnwerpen. dat alle
~eneesmi d delen . die than s spec ifica zijn, minder succesvo lle voorto opers hebben geh a d , zooal s het neosalvarsa n het atoxyl, zooals de asp ir ine het .salicyl, de pyramidon het antifeb r ine en an t ipy r ine . het sa lyr g a n en novasurol de calomel. maar dit neem t niet weg. dat de geneeskunde door goedc cr itiek beter en zeker eerder gebaat is dan door opvlieg end en t h o u sia sm e . dat zich uit in publicaties . waarva n ik al zei, dat deze niet ga a r gekookt zijn.
Uok bedoel ik niet schijnbaar gelijke, maar toch versch illende middelen, die elk hun doel op eigen wijze bereiken. Zoo werkt het e ene diureticurn direct door prikkeling op de nier, het andere weer op de weefsels. Cardiazol is een 'VIwtmiddel (de naam is dus verk eerd), digalen is een hartmiddel.
-trophant ine is ook een hartmiddeI. Het verschilt cchter weer van digitali s. omdat het in tegen- .;telling hierrned e zonder latcntietijd (dadelijk) werk t en niet cumuleert, maar met digitali s- werk ing zijn er toch weer yell' patentrniddelen. En omg ek eerd on t wik kele n b.v, hypophyse preparaten heel anderc werking al naarrnate zij yan de acht er- of voo r k wa b afkomstig zijn.
Veralgemeene n is. hoe men he t ook wil goed
pr~lten, fou t. Het salic ylzu u r heeft een anti- pyret ische werking, maa r 'om da t deze n~rt roebeld wordt door \'ele nevenwerk in g en. hce ft men ge- tracht het te \'er bd ere n, Do or het te acetYiiseeren.
onts tond een on g ift ig en toch go ed an tfpyr etisch en seda tivief prepa ra at. aspir ine, OP. dezeIfd e
\\"ijze ontst ond uit het giftige an iline . ant ifeh r ine. uit pyrogallol (tr ix yben zo l). lenigalI ol. ~[aar daa r om licht het toch nog nie t om nu alIe giftell door acety liseer en ongift ig te mak en cn to ch werk - zaam te houd en, i\[orfine. zeIfs t\n'ema al ge-
:lcetyliseen I. le\'erdc b.v, een prepara a t op. dat d~ie
1l1aal zoo ster k \\'a s. zooda t het in dr iemaal klei n ere dosis ko n wor de n toegedie nd, ~'!aa r in teg en-
~t clIi ng me t hetgeen bij salicylzuu r geschiedde.
~csch ied d e hier. dat het \'(~rkregen prod uct heroinc Iliet minder. maar juis t dr iemaal zoo giftig was. en wij wekn hoe\'eel slachtoffers dit middei heeft :":'emaakt. Een chemisch \'oorheeld. dat kan toonen, hoc ,'oorzich tig wij in de geneeskunde TlIoeten zijn, Wa nt geldt het hij den chclllikus huisjes en kolfjes. bij ons gaat he t om menschen.
\\"aar zeer "eel varia t ies mogelijk zijn. Zo o zal de ,-,ene <lu teu r. die ee n mid del voor pneum onie I,cschrij ft. na ar aanleiding \'an zij n ondc r vind ing en in een ka zerne tot hee l an de re resuIt at en komcn dan zij n coIIega. die zijn ond er zoek deed in een oude-man nen huis , Maar oo k op oogen schij nlijk
\'an geIijke constit u tie zijnde patienten kunneu rnidde.len anders reageeren . waan'oor \Vij cen ht'wij zien in het feit. dat door cen zelfde do lS
salva rsan patien t A van zij n lue s genccst, pat ient Bee n dermatitis. en pat ient C een agran u locy tose krijg t.
J
ode t u m kalcium werk t sym p torna t isch (let wel: niet specifick) gunstig op de sy philis, ma ar geef t men het om ..deze reden " bij lepra . dan ziet men. hoc onlogi sch ..deze rcde n ' kan zij n . omdat de lepra hicrdoor geprov oceerd kau word en, Neo -salvarsan, ee n driewa ardig arsec np re pa r aat, is een wonderrniddel bij sy p h ilis en frambo e si a. Nu heeft men ook 5 waardig c arsecnverbindingeu als het acetyl arsan, die vcel minder tox isch zijn, dan sa lva rsa n , so ms betel' helpen bij meta syphilitische verschijnselen, maar die weer niet vo ld o e n bij lues I en 11. althans niet hal en. wat door sa lvarsa n e.d. bereikt kan worden.Wie in een kinderziekenhuis volgens kinder-
I
.H I]fo:.mulezal morfi!Jde kindeerforrnul egecft, zalmet.st erfgmeerevalIevertrouwen,n boeken.!
houdt voet hy st u k om wanneer het b. v. om i arsen ieum te ondervinden, dat de kinderforrnule nuwcer te Iaa g is ,
Dreuw, bekend gewo r de n om zij n ch rysaro bi n e- zalf tegen psoria sis, hceft een r ecep t same nges te ld, waardoor de we rkin g del' crysaro bine moet worden vcrsterkt, nict do or I ma ar wel do or :2 keratolvt ica : acid u m sa licy licum en sapo viri dis,
J
aren is dezezaIf op au tor itcit va n Dreuw to egepa st , te r wijl het salicyl en sa po elkaa r volko rnen neutraliscercn en clka.us wer kiut; opheffen . zoodat de zaIf even st er k als gewo ne ch rysa robinezaIf werkt (Siemcns) , en beter was gewce st, als er maar I kera t olyt icl1l n aall was toegevo egd.
Zelfs die rpro e ven kun1Jl'n III den stee k lakn, Volunta l is bij de cavia proeve n 2 ma al zoo ste r k als chloraihydra at: bij den mcnsch h 'eft het practisch geen indo ed. l-Iet zeIfd c is het geva l met nin·anoI. dat ste rk op den hond en zwak op de n mensch inwe rk t. En \ra t het olllge kee nle bet r eft. is een mo o i voorbee ld em,tine . dat dvsen lerie amoeben niet bij de kat. maar wel hij deli mel1Sch doodt.
Ta l /.oo\·cr o\'er ht·!. iJadecl \'an \'(~ralgcllleel~et1.
\\"anneer da t g"esch iedt naar aan lt'idin g van ge- g-en:ns. die op l'nkele p"ti cnten zijn ;'crkregcn en die dan aIs thal/ /,I'lttisc"c cl/s uis tick. het model'lH:
woord \'o or hetge cn IH:g .!O oj 30 jaar ~"{'Iede n lIlirakcl heett\:. \\'orden gepuhiicee nL
i::ijn (It- he\'imiingt:1I ;.:"lInstig om t re nt ee n of alld tTe metho<k of over een hepa alcl gCllt'l'smiddel.
da n moet en dezt~ wor den lIitgel)reid t'lI iange n tijd geo l,';tT\'eer<1. Zij n zij ong-u ns t ig. d:lI1 moelt'1I zij m.i, eH'nzeer worden h~kend geliJa akt en wan ne er dat cen tien tot twintigtal patientell I:dreft. is dat
\'o ldoe lld e . of men moet ee n hart ,'an stcen hehben
0111 het a;int al mislukkingen te \'crgroot en. om tell behoe \'e van een minder belallg"rijk middel ell ten bate \'an den fabrikaut. hierdo or (' ('11 onhenul1 ig percent a ge te redden.
Dit hetreft \'o oral aIIer lei sym pto mat ica. die ons er van afho lld e n na ar een causa te zoek e n. Als een patient niet slapen kan wcgcns de aanwezigheid ,'an l11uggen of door koude ,' oe te n, hehoort hij cen
4
19
2 '\(AHCII 25, 1939.] TH ERA P I E E~ PA HA THI<:RAPIE.l
S.A.JOUMRS1L.EDICAl•De,pubisl uis imme rs zit in op de'huid.en niet in het haa r.
~iet allce n mid deleu . ma ar ook uarnen en rnetho dcn. \Vi j weten, dat \le ~~phil is,niet erfelijk is. maar dr- naam lues hcredit aria worut maar zver lan g zaarn door congen ita vcrdrc u gen , de neuro- der rn it is, tit· lic h e n Vidal-de evrs rc is niet ner vous. de twee de g'e en lich en . Eve nmin lxstaat er ecn sta t u s var icosusI ~
En wat de met hoden aa ngaa t. volst a ik met'het eene voorheeld. hoe wij of de klinick alr ijd opn ieu w mocite hebben den su b- of nicuwc as:;isle n t "er va n ,If te houde n. de p"tie nt met platluize n direct Illl't het sche e r mes tegemoet te gaan. :\iettege n s taand e getracht wenl hen dit yf te le eren. heb ik wel ee n s bemerkt. hoc een <lSSls t,ent lo ch trots elke lo gica maar uit trad itic de patl ent en schoor. het O'een te n eers te onaangenaam is. zt.'er dikwijls ee n
f~ lIi culit is
\'eroo r za a kt. en de patien~ geen dag cerdt'r gen eesr dan wa n nee r me n het "Scheer waar haar is" \'a n Ca ts in dit ge\'al ma ar laat varen ,..•
I,t'sumeerende noemde ik dus drie groepen :
I. medica nw n ten. die aan kwak za h'ersm idde len gre n ze n of dat zij n.
) Illedicament t.'n. die cen om\\·(·nte ling in dt' geneeskunde pret endeeren om al of niet tt' hereiken.
3. oud e geneesmiddelen, en met h o den. die door tradities nu nog een on\"l'l'd iende re p utatie genie t e n.
:\aast het 1~~hi li~ ~l1e . ant ipo de n \',lI,1 een po si- ti\,isme. waarhIJ ~~'IJ va n ~k redt.' l1l'erll1g Uit ga a n , dat men nog alt !Jd t~t llIl.'ts-oo en, kan Ovcrgaan, naa st de homeo pa t h le. allopat l,l.1e . het tl1l'ra- pt.'u tis che duali sm e. enz .. helJben WIJ rech t doo r het.
de ze 3 genocmde punten onwa tten d(' lukraak -i,_m e
\'an /,aratllcrapic te sp re ken.
Een fr a ai \'o orlJeeld \'an traditi e ., zoo\\'el \\'at me d icam e n t als met hod e \'an toe'pas s1l1 ~' bet reft . is dat \'an de irrigati~s met oploss1l1g~11 \"an kalium- pcrm:lI1gaa n . Ka llllmpermang aan L gemakkeli jk derde pla ats kornt het zeer pa rad oxale ve r sch ij nse l, dat zij, die eenerzijd s op elke nouveaute afvliegen. met ee n groo te vasthoude ndhei d blijven han g en aan middelen, die practisch heb ben afge daa n .
Niernand , die meer broom vo o rsch rijft bij epile psie of kwik ku r en gee ft liij lues . maar er is tra d itic en ritus in onze weren sch ap , die haast niet zijn uit te roeien,
De morfine he eft zich zulk een reputat ie ver- overd, dat het nog vaak bij koliekcn geg eve n wordt, terwij l het ve el min der ' giftig e pap a verine de spasrn o ly t isch e wer ki ng ontplooit. I\'u kan het be zwa ar rij zen, dat men clan een midd el rneer in vo o rraad mo et hou dc n , maar dit is een be rcr middel dan me nig and er en wij redcne e ren to ch oo k niet op deze wijze, wanneer het om co d eine, da t lo o k een mor fiu ed e rivaat is. gaa t.
klamboe of warme kr u ik te hebben en geen sla a p- tabl ettcn : he e ft hij malar ia tropica, da n geen anti- pyret isc he half specifiekwerke nde chinine, maar oak plas mo chinc, dat hem recidieve n besp aa rt, bij def en se musculai re do o r ma a g- of darmpe rforatie geen morfin e , ma ar de operatic . bij anur ie door blaas pares e of strict uur geen diu reticurn, bij dysrn enorrhoc geen menformo n . da t onechte bloedingen geeft. hij pr uritus vulva e do or dia be t es geen Ron tg en hehandeling. enz .
Pogingen orn met hoden te ver be te re n , zij n niet and e r s dan te wa ardeeren. maar alvorens men deze hekcnd ma akt, moeten zij vergeleke n worden met an d ere en meet men zich afvragen. wa ar orn vor ig e onderzoekers juist /11/11 methode koze n. Irnrners.
ons va k is om op ver de r tc bor du ren , om op te bou wen op vorige goede be vin di ngen .
LOO ho ordc ik kort geled en een vo o rdracht, waar de spreker e.e n heel relaa s hicld over klei ne kuren salvarsan -bisrnuth bij syphilis. en hij vertelde, hoe hij ervarcn had. dat de lues recid ivee rde na klein e hoevcelheclen. hetge en hij aan een gewe n n ing der spiroc haete n weet, Zij n meenin g wa s dus de sy ph ilis zek er niet met kle ine kuren te behan delen. Had de spreke r , vo o r hij deze proe ven nam. he; klein ste hoekje over svphilishcha ndeling gelez en, dan had hij gezien. dat deze z.g, ,.zij nc li1ec ni ng" aln m bek cnd is. en wa arom wij juist zoo graag de ku re n \'an Hoffmann geven . omda t claarb ij I
hooge dose s worden gegevcn en de gene e scle neuforecicl ieven door halv e doses ontstaan. Een dergelijk voorbeeld stra ks bij de Finsenbe stralingen met cle druklens.
In deze ruhri ek nog een afzo n d erlij k woord O\'er het pscuclo- synerg-ismus. On d er synergi sme ver- staa n wij het ..acti\'eeren" van het eene gences- midd el do o r het :lnd e r e hij gelijktijd ige to epa ssing en met een zelf cle doe!. Een duidelijk voorheeld hiervan is de act i\'ee r ing \'an mortln e door scopolamin e.
Het pseud o -synergisme. een hobby van elkc fabrick. is. dat in ee n po eder. am pu lle of ta b let.
verschillcnde middelen word en gc(o lll billcc rd. on d er het motto van ..Help t het Cl'ne niet. dan help t het an d e re ·'. De ba si s van het middel is dan mee st al het zelf de, In veil' ant ipyr et ica of seclativa is b,v, pyramid o n \·ert e gen.\\·o ordi gd , Garda n .is b.\:- pyramid o n + no\·al g1l1 . De ~)ck:1Hle gel olllda a.nt1-
neural~i ca hevatte n een COmb l11a t lc van phen ac etme, a'piri l~ e en code·jne. In de mee st e la x anti a komt phe no lp h t halel nc vo or.
Is het pscuclo-syn erg is me een specialite it der pharl11 acelit isc he fa b ri eken. vo or den arts vin de n wii iets derg elij k s in de poly p ragmasic. \\',i"rbij verschill e nd e zie kt en met tientallen \'a n midd elen
\'o or het gros \'a n dubie uze \\'aa rde wordt,besto rmd. Eerst noemde ik U aa n kwakzah'ers grenzende gen eesmi dde len en \'en'olg-en s ~uist geh eel ande re medicament en. en meth o den . dIe ook met geheel ande re reserve moet en worden begroet. Op de
s.x.TYDSKRI F VU ' ]
Gil<EF.S K1P.iDE. THERAP IE E:\ 1'.\IUTHEH.\I'IE. p LI.laT 25 1939.
193
in voo rraa d le houdcn, en door zij n st e r k an~i septische cig e ns c h a ppe n kan het mcer dan n zver zwakke oplo ssingc dui , z wakker dan een op duizeud gebrnikt worclen, voordeelen. die echter nict wegnemen, dat de flu o r albus , waarvoor het misschie n wel het nicest voorgeschreve n wordt.
hierdoor niet of zcldcn afrlocnde gene zc n wor dt, En dit g-ddt in het hijzonder de gevalIcn van rluor albus , waar wij zoo gt-aag van de kiern- doode nde eigeuschap van kal iu m p e rm a ng a an g-ehru ik zoudcn willen mak e n. n.1. die. waar de fluor albus vcroorzaakt wo rd t door de gonorrho e.
\rant ,le vag ll1aalir rig-at ies, of zij met perrnanga au of war dan oak g"'schieclen, wcrken niet genez cnd op de rect um-g onorrhoc, die in 70 perse n t , op de ureth rit is, die in 90 persent en op de cervic it is." die in alle gevallen bestaat (volwa s se n vro u w), een verwijt, dat me er de methode dan het rniddcl treft.
Xlaar ook het middcl zeIf hlijkt minirnaal te \'01,
doe n, \\'aar0111 het voor de locale th erap ie der urerhr itis anterior van den man g-el'n toe p;;:,sin t;' mee r vindt, en hij gebrek aan heter voor de
gonorrh o l' he ha n d din~' volg'ens
J
and IS over-gehle \·e n.;,
\rat de ovcrige vormeu van fluor alb u s het rvft. deze herustcn mce stal op een op l'l'n of an dl'r e wij ze Ont"staile \'er mindc r ilig \'an de zl1tlrgra;H: in lil' \'a1-6n a. \Va n n ecr nu in dergeIij ke ge,'alIen per ma ng aa nirrig at ies worde n \·erric h t. zal door deze alkalische do t'is tof de zuu rt it er niet worden herste ld, intcgendeel. elk hersteI zal \\'onl e n hl'iem ll1 er d, Do o r de mec ha n isc h e spoding heeft
;le \TOm \' eenige \'l'r1ichting. ma a r gl'nezing \'cr- kr ijgt men hi j uitzondering. Is de oo rz a a k \'a n den flno r allHts de trich01110na s, die gemakkelijk in het do n ker e veld kan worden aa n g d o o nd, da n kan de hehand e ling afdoc n d e md De \'eg a n g-eschi ed e n . Ik tr icho m o nas -Au o r komt in de tropl'n m'.:er \'oor, dan in koude st n'ken , cn het \'e n lie nt ten zeerste :,anhe\'eIing d~'ze \'o rm cerst uit te slu it e n, al\'on'ns me n de oo r zaa k uitslu it l'nd aan de tropen wijt, het- geen zee r uitzond erIijk zal llitkomen .
\fOOl' de hehandding der nouwe ng'o no r r hol' IllOt'\ell wij clie met hoden toepa s s e n. die ell' gon o- rocr ell bcrcilal/ ell die medicame nten. die heter :..:o nocid elan per ma ngaan werken. Dez;: me t hoden mOl'te n dus dl' hehandl'1ing \'an urethra en rerttlm Olll\'at k n, l'n dit ka n met gro otere gene zing~ k an ~
h.\". do or fl;l\'adin e g'l's ch ied en.
Gp de I.eidsc hc kl i n i~'k is dit middel. nadat wij hl't op l'l'n 18-tal nou we n haddell g'econtn',ll'erd l'n
;tfgaand e op o,i. hehoo r lijh' pllhl icat ies \'(lOr
\er dere proefnem ing inge\·oenl.~
\' ;1I\ deze pat il'llten gena zell alIe ll en zij hle\"t'n
g'l'ne zen Ila l'ell COllt n',]e \'an .) tot 12 maalH!l-n. ( ;I'nezin g sc ont n', le Ill':' tond uit maand e lij ksch olldl'r zol'k . d irl'ct na de me l1:itrua tie. om d at dez e
'Il" h~tst ,· tij d we" r m....r bij cle 1IIirullth"rap i.., waar bij de
\\l' ..l;ill~ \'all h..1 perm:lll~:la ll !o('h milli m:l,,1 (llwch ,," is\,11) j,
~t·hJeven.
voor de vrouwengonorrhoe ccn sre rkc pro vocatie is. Slecht s hij ecn pro stituce. die waarsc hi jnlijk nie t wcrkl oo s gebleven zal zij n, \\'a,; na 5 maand en ee n "re c id ief" opgetredcn. Als n:rg cI ijkin gs- mate riaal diendc prota rgo l, waarrncd e dc hehaudc- ling vecl lan g e r dan me t fla vadi ne duurde.
En war de gonorrhoe der kle ine meisje s betreft~ Da n is hierrnis sc h ien nog cen del' in di cat ies ,die voor het ka liu m p er ma ugua n en arulerc locale middcle n , zo oa ls targesin e staafje s I'.d., nog nie t geheel zijn verdv..enen. tro ts de nicuwc follicelhorrno ontherapie.
Het is wcl ecu gTOOtc stap van het ourle
perma ugu a n naaI' (le hormouen, aIthans eh rouo - ' Iogisc h, In de ridlting van he t SUCCI'S hlijk t deze , stap hela;,s mind e r :';TOOt.
Zo oals wij wetvn, zou het Iollice lh o r mo o n bepaalrle vcraud cringeu in het vag-inaalepitlH'el to t sta n d hrengvn. Hierdoo r ZOlI hij de t;ol'i('{ISS CI/
vrouw door ver schij ue n van g'lycogeen in de epithelieu de zuurg raad in de vagina en da armee de on t wikkeling del' Dude r leiu ba cillcn worde u bevorderd. en zoud e n voor al hij kindcrcn door ecn ve rs te r k te epi t he lialisc e r ing even t uccl in de \'ag-ina aan wezige gonococcen wo rd en gl~d o o d. Afgl' zie n , dat cr \'eel te gen sp raa k in de lit l'ratu u r hesta:lt, zoowel wat de \'eranderinge n in de \TOU \\"l'!i-
\'agina ab wat hct thtT apeutisc h df,'ct op de kindergol1orrho e he t rdt, en wij op de I.eidsche klin iek niet op duide lijk aantoonhaar success kunnen boge n .i hou d t de theor ie cn oo k de folIicel- ho r rnoonbe hamkling geen rekening met de zeer
\'aak hesta and e co m plica t ies van uret hritis en proctitis go norrh oic a. Ik hehoef dan ook niet lan g' stil te sta a n hij deze thl'rarie. die \'o or een gro at deel (It-r ge\'al kn du al in wezen on\'oldoende is.
Hoewe l wij welen, (ht het follicelhor11l0 0 n dergelijke \'erandc r ingen in het \'aginaalsi ij m l"1 ie s ,'an ca\'ia c tewe eg kan hreng-en, da het op deze
I wijzc zel fs geij k t \\'ordt cn he t va st sta at. dat de mensch enutenl~ do o r to.:diening \'an gro otc. dosi ~ follicelh ormoon op Ill'pa;dde wijze (p r o life ratil') beinl'1oed wordt. sch ij nt het mid< kl, nic.tte;':-l·ll- staande alIerIc i po g in g en cn aan ben'linge n nid aItijd en mi~.chien zeIfs zcl den een ra dicaal hl'r st e l loan me nstruatiest oor niss en te hewel' kstelli g-en, Dl'
\'ero orzaakte pseu do menst ruasi e heru s t op hloe- din g-en, die ech ter nil't au t h e lltie k zij n . 011ldat bleek. dat zij niet worden "o orafgegaa n of g·epaa rd gaa n met prae11lcns trut' el slijml'1ies. Zo o had ik een patie nt c \'an .nog gecn 40 ja ar mct pr;~~ sen s id e nag ch'e rander 1l1 ;,,:'cn en dy,men o rr ho l'. :\Jll' ttl'g~'ll sta:llIde de grook hoev eclhede n follicelhonnoon.
die paticnte ,t.:"l'd urelldc \,ell' l11aandcn trouw ];e eft ing enomen of ;":'l,'jllj icend ~ckregen , b1l'ef het rl'slll-
ta<~t nihil. De nagcls \'l'ra nder dcn nil't l'n ecn enk··1
hloe dinkje \'crhell!!dc de patI~';ltl' t l'n onre, hte sil'.-Itt s zeldl·lJ.
Tocn hLl :,un ~'o> I-an hL"t folli"'cllw rI1won bij dc
\'llh-o\'ag in liis 11Iati;..: en nid hij ;dle nWlbt,ua i~ , toorl1i",~en \'\,ldol'nd l' 1!let'k l' l';jl1, ;,,:'in,~ men di; I.i.i
I
94
~L\HCH 25. 1939.] THEIU,PIE E:\ PAIUTHEIUPIE, [S.A.M£ DICA ~ JO UR S A~.andere kwalcn probcercu . Zccr tcrecht , I:ool an:,:' het middel nieuw. he tvr gezeg d 0 1\[Gl XEI~L i~'.
vcrdient het zekcr aanh evcling het alom t-: beproeveu . 1:0 0 beproefdc evn vrouwlijk collcga t.:
Bcrlijn-i-ik sch ree f hierover kor t gd<.>c1el l in het Gen....sf,:ltlldig Tiidschri]! ','our ~V,I , "- follice l- hormo onzalf bij acne vu lg'aris. Het midrh-l hielp. maar uadat het !-:'t,zic ht was behandeld met diverse and c rv ll1edicanH~nten. waarva n wij weten. dat die op zich zclt al de acne thcrape u ris c h gllnsti g- helll\·lol,tk n,
De zalf vergelcke u mvt con tro lczalf hleck on -, cc h t er hij een ic-t al pro cfpersoncn niet te voldo cu. De op bre n ust van de -t wiles. die pcr II/a(/I/(! no(,dig zij n en als pcriodicum \'001' ger e:,:'el d gehrl1ik werdeu aanbevolen. be draagt per pat ie n t f. 25- !
Algemce ner bekvn.l IS hij de acne I{{)n tg t' r:- behandelin v. waa rovcr in versc hi llc nde mcdi scl ic tijdschriftcn glllblige bcrich tc-n zijn tc vindc n. Up onze kliniek wcrd door Pola no ' dez« therupi.
gec olltrldn:rli do or maar ('L'!O gezichbhr lft met H,untgen It' bes t ru lcn en wet met ceu dosis van 2
series van -t maal 10 0 R, met Amill, dik aluminium filter bij 10 0 kilo \'o lt. Een dosis , die nict te wi'il!i ;..:
kan \\'ordc n ;":'en ocllld, Op de ancien' gezichtsk·: it werd de patient behandeld \'o lg'e ns con St'r'; a tie\'t:r,·
z,i, goede method t'll. I-Iet resl~lt aat door I{i)nt "en - heha nd d ing wa s zet'!' gerin;,.:' en de patient
;;'~n,' s
e\'e n snel aan heide kanIen en in geen ge\'alhet er of en der op de hestra:ddt' kant, He t ;":'l'\'aar \1)01'
Huntgenhestrali ng hij rec id i \'\.'e r e l1tL: derll1a To"t'n hceit oak hd nadeel \'an de !{ul1tgencomplicati c"
I k zag een,; ee n \Tom\", die \\'egen" acn e herhaalde- lij k ger..·.llt gcnd \\'a s, in het gezieht 1l1111tipl' lc er\\'tgToot e carc in oo m p je" h;ld \'t'rkn'g'en,
7.0 0 k\\'am ik \'an kaliulIlperll1anga au bij flu(.r albus op de foIlicelhor ll1ool1therapie der nil\'()-
\'agini tis gonor,rholca en acne nilgaris cn op de st ralenbe handelmg \'an dezl' batste : \'oorl>e~lden
der \'ers eh ilk nd e \'ormen \'a n paratilt' r;qlit. lllaa:' nie t in bepaaldl' \'ul ;":'o r d e,
Ee n me d ic:Llll e llt. \\'aaraan n:el tra d it ie kkeit. is wel het ,lrse nicu J:l. Ik \'ond in de litaa:ulIr e\'('n ,
\'ee l \'oor ab tegen~ta nder" \'an dit midde!' Dit ge ldt \,~:)Q~'al ue dern~ato logit' en in het I>ijzonder de psonasls , Aangezlt:n het door zeer \Tle autcllr~
\\'ord t aalliJe\'okn. maar door e\'cn\'et'\ :n1tell r "
wordt aigcra cien, zo o zij zijn \\'erking' niet in t wij il'l trekken. heb ik gl'm,Tnd tt' moge n ol1(l,:,r- zo e ke n . wat et nll L'ig e n \ijk \'a n al de ]J(",\'l'rin"'L' l' jllist is.' \\'iJ h";)he:'1 ars c n ieu m in gro ote d~"s~"
aa n ee n aaJlta l ps ar ia'is patiellt cn geg e \'en 'lm da,:r- lIit to t de '::OJlclll~ie te kOllwn. dat h<:t ar SL'e n bij dcze ziekte zeldeJl. ll1issc!lil'Jl \\'t'1 nooit afdoe n dl' help!. Reeidie\'en treden op in de ge\'alI en. waar het symptomatisch <-:·lInsti;,,:·t· in doe d heeft' gehad, Daarom bestaa t dl' \'erle idi :lg de ar"eentoe d ie n ing te herhalen. Her haling hleek ·:chter in dc eers te plaats nog min der \'aak te helpen . en in de tweed e plaat s st el t men daardoor de pat iel1t I>lo o t ,1an een chronische a rseen\'ergiftiging,
He t aantul vo lk om e n genl' zinge n . d. w.z , ge- nezingen. die cen jaar bng geen reci dicf vertoonde u (een zcer bct re kk vlij k beg rip dus voor ..volko me n") bcdrocg' 1 to t 2 perscn t. Het aanta l tijd el ij ke gl'nezin gl'n is b'ro o ter en ik geloof, dat het .lrs ee n zijn onverdieude roern in de psoriasistherupie ab zoo vele an d e r; middelcn le dankeu heeft aau
;":'ehrek van ccn observatie der patieuten na de z,g', ge ne zing, Had men na de cersre herichten over de successcn van ar se nicu m hij psor ias is de patientc n maar cen half jaar gecontr!deerd. clan harlden wi]
niet veel enthoustaste mc d e decli mr c n va n een halve ee u w overgeho uden.
Xlaa r ook anderc opva t t inge n OH'r het ars ce u hlckcn jaren lang zondcr tnig rec ht te heb he n hestaa n, Het mid del werd n.l. ook ro egepast met cen zc ker ceremon icel. cla t uit klimmen en dal c n met de do si s hcst aat, In eeu zcer omvangr ij ke litcra t u ur heb ik niet kunucn vinden. \\'aarom,~ He t ligt voor de n ha nd orn he t klim me u met de do sis te verkl aren. dat men den pat ient wil gewe n n en aan groo te ho ev eel h cden, en het dalcn 0111 abs t inentie- ve rschijns e lc n nit It' slu itcu.
Hon der d p;:tie l1tel1 gan'n \\'ij .. met" en ho nd crd and e rc patiel1tl'n ..zoJlder" ;lanloop 15 mgr, acid, :trsL' nico su m per dag. on:reenkomende met de ll1a x imale dosis, \\'at wij 1>00'en de '15 mg r.
~ingl'n . g"~'schi L'dd t' indl..'rdaad in 5>t ij ;":'e nde lijn, :\1aa r om to t een max imale tlagdosis te komen. hkl'k klim me n nil't noodig. \Ve rel na enkele maand e n \' olh ouden \'an een 111a.':l - mal~ kllllr arsenicllm de behandeli ng abrupt afg'e b rok l'n, d:ll1 de ze'l zich ~'e l' n omholld in"''' -
\'e'rschijn~t'l en \'oor. Het \\as OIl:> hO\'<'>l1(li~l;s
ge\'lil",n. tiat jlt:paalck \'er"chijn,;e1 c n del' arse('n-
\'t'r;":'iitigingt'n. in het bijzo nder tie diarr !Jl:c ,
"ponta an ophiddell, oo k wannt'er de kUllr \\'en l
\'OOrtg"l'Z~L Toei! hk't'k dit geen gl'\\'en ni n.~·s
\'l'rschijnsel tl' zijn. omd :lt nader han d alld.:rl' intoxicatiL'\'crsc h ijnsl'1en kondL'n 0 p t r ~ d t' n , h:inder~'n blekl..'n relat id grootere do"i" dan \'01, Wa " "e liL' 1l te kunnl' n \'erdrag l'n,
,\ rsen icllm zou gl'\\'ich ts to:,na ml' bt'\'ordl're n, Cit mag waar zijn \'001' kk ine dosi" ill nie t tt' Jange paiodt'n, \Vil me n l'cht:i' de gew ichtstocneming
\'crsnelkn do oi' de do"ls It' \'e rl lOo g e n (para- therapl'utische lo g iea). dan blijk t. dat arsenicum kan ll'id en :ot gro ot g.:\\'ichts\'L'rlies . wa ar\'an ik
\'t'rmindering" \'an lic ha amsg l' w ieht tot ho\'en de 10
kilogram heh wa arge nomen.
.\'ict alti jd \'alt het e\'e n ~l'm akkelijk de wa arde ee ner t herapil..' te be o ord ec le n , 7.00 baarde het on d t'rzoek na ar dt' \\"a arde \'a n diel..'t hij strophlllus Olb 11l0cilijkheden, Toch konden wij op onze kliniek on g e t w ij fcl d tot conclusies kornen,9 Hoewel het bericht ach t ge\'aIll..'n hl'treft . zij n de indru k ken (ik \'ennijd nog \'an ft-iten tc pr eken) 0\"1'1' een gTooter aan ta l kinderen. waan'an ik het onderzoek
~edurende een groat ded \'an mijn as i,tementijd heb <Ye\'o lgd, O\'er dit onde r zoe k zal Sieme n s we!
ie ts ~lader~ pllbliceeren, De kinderen werden op-
S..-\..TVDSKRl r \'II:J
GE:-iEESKU.s CE. THlmAPIE E1\ PARATHEHAPIE. [.\ I.~"IlT 25 1939.
195
genomen om vri j ko rt daar op (b innen ce n wee k) allen sponta an te gene ze n. zonder dat er bepaalde dieetvoorscluiftcn waren gege\'en. Daar op kree g het kind een dicet, dat juist st rop h ulus zo u ver- wckk en of doc n recid ivcercn, hes ta ande uit vark en s- vlecsc h en vet . eic r en, kaas. melk. ch o colade en hana nen . Dij geen der kind e ren trad een recid ief op, Kwaru e n de kinde re n echter na een ma a n d of t wee weer thuis. clan ontstond het recidi ef. hetgeen tc' n..rklar en is als de stroph ulus een niet uit- sluiten d alimentair . allergisch e zie kte is. Het ver- clien t dus aan b e vclirur niet zonder mecr ceu z.g. stro ph u lus-dic et te g~\'cn 01 in nieuwe boeken uit oude te ccp ieerc u.
I~e n nog g'eh eim7:!n neg~ re ziekt e IS wcl de p-oria is . en tocn \\'1) geZlen hadd en, hoe gched anders hie rb ij de ar see nb eha ndeling aau sloe g als vaak wor d t be w ee rrl. wa s het de moeite waard het oak voor an dere anti-pso riatic a na te ga an .
" Hier van refereer ik va n Siemen s.IQ ho e hij in de literatuu r ko n vindeu , welk ce n paratherap ie- dan k zij gebrek aan cont roleonderzo ekiugcn-c- hierbij be dre v e n wordt,
De eene on de r zo ek er viudt baat bij vitarniuen. de andere bij ho rmo ne n en het do et er verder niet toe
\rel ke. <)f het nu thyreo'id. parathyreo'id. anti- thyreoid (geluk k ig. dat er nid n.1eer voor~'oegscls zijn). te,:t es of o\'ariu m , hypophysIs \'o or- 01;,ch t er - k~\';;b is. do et niet te r zak e, want \'an clk best a an
.~·u n "tige res u lta t e n.
I':n zij. die nie t slaagd en met deze mid dd en, h;ldden '~clata n t c succes se n met bcstr;d inge n . 2.dn~n. ~;d \'arsan . kleu fstoffen. hyp nose. enz.
()ntston d tijde ns cl'n of an de n~ thl'fapi e een nn'e n- HT sc hijn,;d. dan I>onook dit zij n \'o ordeel he hben .
\\'ij gaven el1k ele patien ten ht:t iet s meer be~cnde ..;ar,;aparilla, maar de heschrc" en successen gmgen helaas aan ons \'o orbij. Kor tom: ;dles helpt.
allee1 bij on z e pati enten hidp dit ;l1les mce st al niet.
Een ;L!1(1l'n: con t n:,le bdro f het beric h t \'an enk ele ,-\III <.'f ika ne n, die herpes zo,;te r door pitu itrin e- inject ies zouden heb l!e n g'c n ezc n,
\\'ij spotL' n l:aan'oo r 11 tit' n pa l ientcn.met hcrpl's loo~tcr met Pito n en e",.'n\·eel pa tl e n t el1 me t phy:,io log isc h e zoulOp lossing int ram usculai.~ in, Cl' gClllid deId c duur \'an de n herpe s I.oster hI] de met pit on heha n del d e paticn ten hedrc eg 8 to t 10 dagen l'lI bij de me t contrc',1l'doeistof hl'handelde pa ti e nt e n
To d;l'J'c n. (;et:n \Tr"ch il in resultaat en \'ooral !lijna .
:,:·cc n~'erschil mct den tij d. \\'a arin de herpes zoster ook mees tal spontaan geneest. Zo oal s U \\'eet. trl.'lkn CO111piicat ies als ga ngreneus \\'orden. aa n- houde n der nL'ur:d.:,:·ischc pijnl·n. ,'nl. op hij l'atient en in het seniu m . met d~ah'.tes en an(!L're chronische ziektl'n. Den' comphcatles wan ' n met hypophy:,i,;ext rac t niet tc be'indoeden,
El~n "t'nee smidd el. dat mo m e nt eel in het middcl, punt p~r belangstelling staat. is het ,ulir?n. \Vij kCllne n'het alie n. en \\'ij \\'eten, hoe dn m](ldel met
bepaa ld succes bij de chr o ni s c h e gonorrhoe wordt toegepast. Er zijn ec hter vorrnen van de gonor- rhoe. waar geeu of wel zecr weinig an ti-st o ffc n worde u gevormd, in welke ge\'allen het ulir o n mind e r goed of nie t zou inwer ken, Dit geldt in de ecrste plants de acut e gonor rhoe en bcpaald e op pervla kk ige vorrnen vau vrou weug'onorrhoe. te weten de ureth r it is en de proct it is gonorrho'ica .
Ouder acute gonorrhoc ve rstaan wij gonorrhoe,
I die pa s e nkelc weken bc stuat, Ma ar op de aan - kondigingen, dat uliron aok bij acu te g'ono rrhoe hclp t, best aat de groote mogelij kheid. dat wij o nder ac uut toch ook nog vooral een gonorrhoe
ver sta an. die slcc h ts ecn pa ar dagen oud is .
\Vij ku n nc n dus nage n, hoe ulirou helpt in: re. chroni sche (gl';:am plicee rd ej ge\'allen.
ze, ac u te , ma ar paar wekcu oude gevaii ell, 3('. acut e. paar d;',:.:-en ou de ge\'aiien .
Vorill..'n van oud« gano rrhoe. die wecr op- Ili kkerc n en in cell su b-acute pha s e kOI1l L' n. mogen
111.i. zekcr niet tot de per-acute gonorrh o e ge reke nd wordcn. ornda t hier .rl .m ti-stoffen geva r md zij n.
Nil wordt aan he vol cn bij wijze van cen ab~ rt ie \'e ku u r de z,g . \Trsch e gO!lOlT h oe ge\'allen loca al mel spo d ing-e n, geco m b inec rd met uliro n per os le I>eh and elen. Aangez ic n het zce r rno cilijk is de
\\'a ard e \'an een nieu\\' ge n ee smid del te heoordeele n ,
\\'ann cer het wordt gec om bin eerd met een ander middel. ben ik nagega an, \\'at de uliroll I>eh and eling alke n in uitslui t end verschL' g-e\'all e n doet.
On de r n~rsc lte ge \'a lle n \'erst a ik g,'\'all en. waar- i>ij het ccoule n1L' nt kor ter dan een week be-taat.
Alk-l'n en zonde r an de n ' beh andel in g to e g epast.
constatee r de ik bij 10 mann e n () ge vall e n. die uliro ll..·l1sl \\,arl' n ge\\'o rde n . omda t zij loelfs na 4 tot 5 tubes niet me C!' gena ze n. Ook Iklifante k\\'a m tot een derge lijke ont dck ki ng,l~
0:u toch ,le ma nn eng o n orrh o e te r sp rake komt.
mOl' t no g \\'ord e n ge we zcn op de no odzak clijkheid
\'an de z,g, partne rb e hande lin g, \Vij ga an van het stand pu n t uit , dat \\':tnnee r l'cn man ml't gono r r ho c op de klin iek kam t niet "·l'n. maar zeker t\\'ee en hoogst\\'aarschi j n lijk drie pe rs o n e n ziek zijn. Te n eerste de man loelf. ten t\\'eede "zijn inf ecti e hron".
en tc n derde in zelT veil' 1-:'('\'allen nog zij n eigen nou \\' . die im mers geinfectee rd is gc\\'o rden : herhaaldelijk hle e k ons dit laatst e zoo te zijn, Wil' dus bij een man zijn gonor r hoe hehandelt zonder ond erzo e k \'an zijn nou\\' (of \'a n zijn verloofde) doet half .\\'e r k . Imm LTs , wordt hii ~-ellezen. dan zal hij een recidief ,'an dezl' op loopcn.' hdgecn dan ten onrechte kan \\'orde ll gewetell aan een niet goed ,g'e n ezl' n go norr hoe of ander hl'rnicu\\'de hui tl'n- ec ht elij ke in fec ti e.13
Een dergelijkl' pannerhehand eling- is e\'L'1I nOo<l- loakdijk hij de fanls, Wa lll1 e e r n,\. in l'l'n fam ilie . waarin Cl'lI of meerdprc kinderell favus hehben.
slechts de ziekc kinderen \\'orden hehandt'ld (\\'elke hehandelin!;- \'uoraf \\'ordt gegaa n door Rontg en-
19
6
.\'-\ HCII 25. 1939,I THEHAPIE E;\ I'AIUTIIEIUP1E. [S,A.JO U RN AL.MEDICALepila t ie). dan besta at geva ar van hernieuwde aan- st e k ing do or hro ert je of zu s je en vooral va n de moed cr. die niet mede onde rxoc ht en vo ora l eventueel niet mede beha ndvld is geweest.14
Met ecn en kel woord zou ik willcn sprcke n over de strnlen ther.rpie. En clan is het nicest voor dCII han d lig-gen de toestel wel de hoogtezo n.
De hoogt ez o n hce ft twcc h,.·]a ng r ijke voordclen: le. d;lt zij goed ko o p is (dus gl·makkdijk kan
wordcn ;, fgesch rt?\'e nl.
2c. da t zij gel:n schade vcr u o r znakt, of het to cst el mo ct wcrkc lijk volkome n verkevrd zijn to eg cpast.
Het ~Tootc nade vl van het rocstel is (velen willeu dat nit'! er ke nncn) . da t de ho o g t a o n cen klein indicaticgehicd hecft en op de kepe r heschouwd er dus werkelij k wcini g' ziek te n mce behocs-cn te wordc n hc stra ald.
De ult ra-violet te st ralen van de hoogtezou ZIJil van lang e golflengk en hebben weung door- dringing sverm ogen . De de siufectccrcnde werk ing van de hoogt ezon geldt allce n op de oppe rv lakte del' huid aanwczive microbeu . I-Iet behoeft dus geen be t o og, dat ','an een des in fcc tee re n de werkin g doo r de hoogtezon op longtuherc u lo se geen sp ra kc is. Be straling-en komen in dcrgelijke gevallen dan ook allec n in aan1l1 e r kin g. wan nee r de pat ient een z,g. totale hestraling ondergaat. als surro g a at \'oor de natuurlijke hoogtezon. dus om de patient de ro bo r eeren de eige ns c ha ppe n van het zonlicht te do e n onde r ga an. an ders niet.
Een denk eig'cnsc ha p \'a n de hoogtezo n is. oat zij ecn hyperaemie vcroor zaakt en een pigm ematie. De pignll'nt a tie hee ft mi:-;~chien aIlecn cosme t isc h e waarde. Dc hyperacmie. die. indien zij direc t optreedt, vcroorzaak t is dool' de inf r a-roode stra len . die alt ij d min ofmeer aan wc zig zijn, kan veel a l ook op an der c wij ze dan met de hoogtez on woroen hereikt.
Bov en d icn \'ersehiIlcn de diverse ho o g t ezo n nc n zc er ster k in inte ns iteit,;c u n·e. en wel zoo. dat er' hoog te zo nn t.'n in den han del zij n . die als zooda n ig g('cn wa arde he hben.
Tot het H'd omvat tend e indicat ieg-ehied \'an tie hoogtezon heh o or t ook dt' lupus ery t he ma tod es. Dat is \\"arse h ij nli jk volgens de volge nd e assoeiatie gega an : lup us erythema tod es- I u p us-Iu pus \"ltl- garis-tuI)erculo sc- zon- ho ogt e zo n.
Af,reziell \'a ll het pro hk ell1. of de lupus ery th e- mato~les een tuherculo se of tu herculid is . \\'e te n wij. wat de hc.>ogt e zo ll niet alleen cen IUPI~S ervthemat od e s Jllct kan gClle zell . maar (men zle m;iar weer 'de le e r hoe ken) elke zonllebestra ling' wer k prO\'oceerend op deze huidz iek t('.
III ce n o\'erzieht o"er de g-oudheltallrlding bij lupus erythematod l's 1-.:011 ik e~:n g'e\'al hcschri,i\'en
\'a n een jongen. die na tl' ZIJII gen t.zen gcweest door lopion en k el e jarl'n lat :.'r door ZOl1l1l'had e n cell acute luplls er y l hl' ll1ato d es kreeg . die dnodelijk
.iflicp .':' Ook he t Fiuse nlicht durft 1IIe l1 bij lu pu- ervt h emarodcs aan bevelen , w.raraan natuurl ij k <le-
!
I zeffde lY~e varen. missch ie n in lTg'ert''. ma te. klcve nals aan dt.' zon en hoogtezon.
\Vat de lup us vu lgaris bet r e ft , zei ik al, rla t lu-t g'l'\\'One zonlicht niet diep gen oc g in de huid dringt orn de danrin aa n we zige tubercelha cill e n te dooclcu . Daarom juist hecft Finse n zich vc r dieu st eliik gem a a k t orn de naar hem genoe111d e lamp te out- wcrpen , wa arbij een druk lens wo rd t gebruik t om de
I huid anaern isc h te druk ken, wil het Finseulicht dicp geno eg in de huid dr ingcu.
\Vas de lupus \'ttlgari s met eeu hoogtezon va n l'en paar hon de r d gulden te genez en. dan zou nil'!
111 elke derrna t ologisch e kliniek een Finsent oestel van ccn pa ar duize nd worden aang eschaft. Ma a r Finsen is'deod en zijn na;I\TI en zijn lich t, dat hij ons geschonken hevft, worden figuu rl ijk en le t te r- lijk verd uisterd door de ho ogtczon prospect i. In de .lr ic jarcn. dnt ik hoofd wa s van de Fins ,'n, inricht ing te Lcidcn, heb ik gelcertl . ho e bij dt:
lupus vulga ri s wij met len igallol (dcs u ocd s gren-- bestra ling) zeer vaak. ma ar met Finse nlic ht aItijd in de beh andel ing slaagden . Cevalleu van ge nezin ~' van 111puS ntlgaris do o r een hoogtezon. behoor1 inderdaad tot de- U weet het \\'el- de casuist ischc. th era pt'utische ll1e d e dl·elin g e n . En wanneer ik zoo 'n ca sui st isc h e me d ed eel ing lees. dan t\\'ij fel ik gecll mome n t aa n de tlitstekcnd e \\'cr ki ng van de hoog-tf - zon, maar \\'cl aan de diag n o s e lu p us vulgar is.
BO\'cnd ie n zijn er (ze lf s ook een maa l do o r ll1ij
;~elf. \\'a ar de diag no se ook ll1ic r o sco pisch va st 5tol;d) gevallen van sp ontane gcne zing van den lupus vulgaris beschre ven.'G Gp onze klin iek wonit elke lupuspaticnt met de hoogtezon he straald, maar dit ,reschicdt in het z.g. lich t bad van lessionek. waa;~n de patienten ee n totale bcs t ralin g oil d e r g aan . uitsluiten d als roboran s bedoeld .
l\faar niet allce n het Finsentoe st el wonlt door de allee n- zalig m a kc n de hoogte zon ven·ang'en. zelfs <k
"Rontgentherapie" schijnt te ktlllnen worden ve r- rich t met \\'at glo ei end kwik. Hoe \'aak wordell b.\' . cczcmen nie t met de ltoogtezo n hest raa ld. wann e er een Rontgen toestel die phla t s had moctCll inn emen . l\locht er een ge\'al van genczin g \'oor- kom c n- verergeri ng zal men vaker zie n,
De I~i; nt gcnbestraling. aIt hans wat de tlermat ose n lJetr eft (ik laat carcin omen l)11i ten beschollwingI
1l10 et en \\'ij in het algemec n toch op,'atten als ie t,:.
da t in laat ste insta ntic mo et \\'o r den toegepas l.
Jadas :io h n sch rc ef in zijn Ic er boek . hoe dc dermato- io o'" sOI1l 111i"ehu idzie ktcn al het ware ka n aanzien . of ~ij hete/di rcct ri'J11tgenologisch 1110 c te n wordcn behan d d d.
R,jnto'cn lw st rali ng c n wer ke n sterk cumuleer end . en 1l'itkn na lJepaald e do se s- cn <~i.t valt altijd tegen- to t zeer ~torende n~vel1\'erschlJnselel~: Hl't groot e ge\'aar IS b~\'en(hen, da t de RO.'!tg~l.t
therapie zeer \'~ak 111~.t a.f.d oe n de . maar tlJdellJk help t. De patIent t1]deltJk gebaat d?or deZt' hehandeling. \-raagt 0111 l11euwe bestrahn~. gaat
B.A.TYDSKlll f
onJ
GESEES. U/<DE TH E IU P IE 1<::-; I'AIUTIIEIL\I'I E, [~I.\.\ IlT 25 1939.
197
w.mnee r hem of ha ar dit gewcigc rd wordt na a r een auder en derma to loog , zelfs Rontge n oloog, tegen- over wivn hij of zij de vorigc best ra linsren ver- zwij jrt, en riskeert geno emd c nev euvers ch ijnselen. I lit gel<lt in de cerste plaats eczernen , psoriasis. acne vulga r is . en 'ha ernangiom e n. welke laa t st e cchte r meer me t radium worden behn nde ld. Tha ns weten wij. hoe ccla tant gr e nsst ra le n haema ngiom en doen verdwijn cn, wa a r d o or de ko ol zuur en radium- heha ndeling gehee l op den ach tcrgrond zijn geraa ktY
Schroder beschrij ft in zijn leerboek b. v. een psoria sispat ien t, die herha aldeli jk gerontg eud werd, waar do o r tensl otten beh al vc dat er Rontgen- vera nder ing e n in de hal s opt ra de n, beide ar m en moesten word en ge amputeerd. De psoriasi s hleef echter best a an.
Zelf zag ik meermalen eeu Rontg enhuid na behaudeling van haemangiomen. En ik no emd e U reeds een geval van een \T O U W . die we g ens Ront- genhest raling en voor acne vulg aris multipele epithelio rn en had gekreg cn . Ook de Rout g en- hehandeling van pruritus vulvae mo et in uiterst c
ins tant ie wordcn toegepast. .
Bij hype r t r ichosis wordt vaak Rontg enbestral in g roeg epasr. De Ro ntgenveranderingen kenmerk en zich do or tele angiect a sen. atr o fie, pigrnentati e, ulce ra , carcinorne n . En blijven de haar uit va l do or Ront g enbestraling onts taat do or de at r o fie. Ma a r tot nog toe kunnen wij niet uit dit synd roo m \"an de R':intl!e n h u id aIleen at r ofie \"erwekke n. \Vie dus. om ~trofie te n~rkrij gen . helg-een dc hlij \'end~' haan.it val gara ndee r t . rontg ent. riskeer t de o\"e r ige gl'\·arc,1.
Oat de Rontg entherapie ook hij ccze nH:: n wordt toeg epas t, die in het bijzonder a;:n myco!>en . zooals epidcrJll 0phyticn tusschcn de tee ncn. moeten
\\"onl l~n ge\~'eten. i" torh \\"cl eerder af re r,:den ·Ll11 a;:n te h~vc1en . Slecht s wanneer men ten cinde raa d is en <Ia t is men bij deze erzemen toch zelden. mo et men zid1 kunnen hedenkcn. of men Riin tg cn- heha lldding" \ViI riskeeren.
De Kronnv erlamp is minder bek eml. Bed o el d al~ im ita t ic v~n het \"cel kostba ard er Finsent o est el.
Illeek het niet te helpen bij lupus \"ulg aris . Het toestel wordt weini g gehru ik t en miss c hien alleen uits luitc nd voor het opw ekk e n \'a n hypera emie .
\\'at de Sollux la mp betref t en het gebru ik \'an rood en hlauw licht. ook hie n'an is c1e waarde zeer betrek ke lijk. Finsen had opgemerk t. ~at ro~d licht etteren van "a r io la tege nga a t, ultra-nole t hcht de duur dez er ziekte ,'erko rt. Hoe moeilijk het is hier uit te kiezen. li~ht \"o o r den hand. Het Sollux- toe tel is in de ,;-lgemeene praktijk ongetwijfeld misbaar. Ik zal hiero\"cr kort zijn door - te \'er- te1len, dat ik eens een gr o o t e -ni\"crsiteitsklini ek
\'oor licht en physische therapic bezocht. waar diver e toestellen stonden opgc teld. ook \"oor ro o d en bla u \\'. koud en warm licht. Op mijn \Taag aan den conser vato r . ..\'an n ee r heh andelen jullie toch
I eig-enlij k een patient met dit of dat lich t "'. gaf hij mij het eer lijke antwoor d "als het karn ertjc voor ro od bezet is. gaat de patient in het karne rtje voor blauw".
Tensl o tt e diene nog cen voorheeld uit de heel eenvoudige zalfbehande ling, wa ar over ik op de Leidsche kliniek met OL Po tj e wij d enkele ender- zoekingen verrich tte.
*
Zee r dikwij ls , zoo niet alt ij d. worden als co n stitu ent ia wille ke u r ige vet ten geno men . Geven wij een vetre zalf tus sche n de huid ploo ie n, b.v . tussch en de teenen, dan kan het specificu rn. dat in de zalf is, no g zo o goed werken, het co ns t it u ens doet meer kwa ad dan het specific u rn goed.Bo ve n die n zijn er hepa alde stoffen , die in vetrcn of vetachtig e koolwaterstoffen niet oplossen. Dit geldt b. v , voor boorzalf. In bo o r va seline zij n de kruimels boor zu u r , noem ze dcsn o od s mol ec u le n, omgeven door vet. De werkin g is daardoor zecr beperkt. Ste lt U \'0 01'. dat men dcze bcorvasel ine ster ilise crt, dan zal de va selin e vlo viba ar worde n, de kruirnels hoor zuu r zinken op de bode rn. de va sel in e word t wc er hard. en \Vij houdeu dus gecn bo orva seli ne, maa r v.isclinc over. [) a a r 0111 vereischt de \"('rvaardig ing van steric lc boorva scline veel moeite.
Wat ik U van de kr istalle n verte lde. geldt ook
\'0 0 1' vlocistoffen. Zo o hceft men z.g. water-v et elllulsies, die hestaat uit wat er- in-\·ctt en en n'tten- in-w a te r . waan'an n·sp. het wa k r en vet de disperse phase en omgekel'rd het \'et en water de buit,~n
phase \·ornIt' n . Het gaat ,'I' nu 0111 het \'c t- cn
I watergehalte op een de:'g dij ke \\"ij ze te \,erdCt'len. dat de Imid \'an beide het juist noodige ont \'angl.
De 1110 eilij k heid is te bepalcn. hoeveel n~t in een
\'e1-i n-wa t er zalf gaat zonde l' dat het wate r vrij kom t , of zonder dat de zalf z.g. ollld raai t en 'en wate r-in-\" et zalf onts taal. Nu he!> ik me ermal e n gez ie n , hoe in zalven chol este rine wordt vo or- Jjtt.,ch rev eJ1. Oit za g ik b.v. in cen zalf teg en hrand\\"onclen do or oor logsg-assen. Ch o lc stcr il1l'
I spedt ech ter de 1'01 \'a n em u l;!a to r. die de \"et-in- water of \\"ater-i n-vet zal \"(~ n mo den sta h ilisc e ren.
Het vid mij op. dat in de gehede zalf gecn wat e r
\·o ork \\'am. Choleste r in e was er dus uit louter fraa i'igh,:id aan to eg e vo cg d , en clat nog wel in ('cn zalf. di,' ili groote 111;;,;sa'" zouden 1110eten warden
I gc'nl'l akt. Voegt me n a::n deze zalf l11et cholesterin c
\\"at er toe. dan ka n de hoeveelheid vertien- of \'er- meen'OlHli~'d worden. Vascline. h.\'" dat 10 tot 40 persent water kan opnemen, kan do or toe\'oeging
\'a n wat choles t e r ine 150 persent \'an zijn eigcn
«ew ich t a:1\1 w:lt t'r op neme n . Bij de vet-in-wa ter
~al\'(~n kan het wat t'r nij verdampen. ol11 dat dit dc bl1it'-'l1 pha se \'orml. De zalf speelt du- een rol \'a n een perm ea hel \·ochtig . dus ko cl end verban d (da gcreme) . :\' e11le n wij een wate r- in,\'et zal i. da n kan h"t wa t er niet \'erd ampen en kri j g e n wij du,;
c('n hrol,it'lId e \\"crk ing (coldcr-cam).
• Xo~ niet ~erllhlic"..rd,
5
