Risicoanalyse systeem werkposten op school

(1)

Risicoanalyse systeem werkposten op school

Promotor:

Creupelandt Martine Directeur

Middenschool de Pélichy Gentsestraat 31

8870 Izegem

Auteur:

Augustyn Joachim Preventieadviseur

Technisch Instituut de Heilige Familie Brugge Oude Zak 38

8000 Brugge

(2)

Augustyn Joachim Inhoudstafel

Risicoanalyse systeem werkposten op school Inhoudstafel 1

Inhoudstafel

Inhoudstafel ... 1

Lijst met figuren ... 5

1. Voorwoord... 7

2. Het Technisch Instituut de Heilige Familie ... 8

2.1. Beschrijving van de school ... 8

2.2. Schoolstructuur ... 9

2.3. De school en veiligheid ...10

3. Risicoanalyse ...11

3.1. Wettelijke kader risicoanalyse- dynamisch risicobeheersingssysteem ...11

3.2. Risicoanalyse, dynamisch risicobeheersingssysteem: begrippen ...12

3.2.1. Begrippen ...12

3.2.2. Het Dynamisch risicobeheersingsysteem (DRBS) ...14

3.2.3. Preventiemaatregelen ...15

3.2.4. De risicoanalyse ...16

4. De doelstellingen ...17

5. De uitwerking van het concept ...18

5.1. Fase 1: concept definiëren ...19

5.2. Fase 2: plannen en ontwerpen: ...20

5.3. Fase 3: Uitvoering en bijsturing ...23

5.4. Fase 4: project afsluiten ...30

5.4.1. Integreren & evalueren. ...30

(3)

5.4.1.1. Eerste fase van de invoering: ...30

5.4.1.2. Tweede fase van de invoering: ...30

5.4.2. Databank risicoanalyse systeem werkposten op school installeren ...31

5.4.2.1. Wat heb ik nodig om met het programma te kunnen werken? ...31

5.4.2.2. Hoe installeer ik het programma? ...31

5.4.2.3. Macro-instellingen Access 2000, 2002 en 2003 ...31

5.4.2.4. Macro-instellingen Access 2007 (Instellingen vertrouwenscentrum) ...32

5.4.3. Evalueren &opvolgen ...33

5.5. Voorbeelden uitgevoerde risicoanalyses: ...34

5.5.1. voorbeeld 1 werkpost : leraar etsen ...34

5.5.1.1. Documenten risicoanalyse werkpost etsen ...36

5.5.1.2. documenten werkpostfiche werkpost etsen ...40

5.5.1.3. documenten risicoanalyse d.m.v. KINNEY werkpost etsen ...42

5.5.2. voorbeeld 2 werkpost : leraar doka ...45

5.5.3. voorbeeld 3 werkpost : leraar technologische opvoeding/technische dienst/decoratieve technieken ...51

6. Besluit ...57

7. Bibliografie ...58

7.1. Websites ...58

7.2. Naslagwerken ...58

8. Bijlagen ...59

8.1. Bijlage 1: Gevaren en risicofactorenlijst ...59

8.1.1. MOGELIJKE GEVAREN EN RISICOFACTOREN VOOR DE GEZONDHEID ....59

(4)

8.1.2. MOGELIJKE GEVAREN EN RISICOFACTOREN OP GEBIED VAN VEILIGHEID 60

8.2. RISICOKLASSEBEOORDELING VOLGENS KINNEY ...62

8.3. Gevaarlijke stoffen: R- en S-zinnen ...63

8.3.1. Algemeen ...63

8.3.2. Invoering van GHS (Globally Harmonised System of Classification and Labelling of Chemicals) ...64

8.3.3. Enkelvoudige R-zinnen ...65

8.3.4. Gecombineerde R-zinnen ...66

8.3.5. Enkelvoudige S-zinnen ...66

8.3.6. Gecombineerde S-zinnen ...68

8.4. Extra voorbeelden uitgevoerde risicoanalyses werkposten ...68

8.4.1. Risicoanalyses werkpost algemene vakken ...69

8.4.2. Risicoanalyses werkpost [ALG] leraar INFOrmatica (beeldscherm<4u/dag) ...70

8.4.3. Risicoanalyses werkpost [ALG] leraar INFOrmatica (beeldscherm>4u/dag) ...72

8.4.4. Risicoanalyses werkpost [ALG] leraar lichamelijke opvoeding ...74

8.4.5. Risicoanalyses werkpost [KUN] leraar atelier ARCHITECTURALE ...78

8.4.6. Risicoanalyses werkpost [KUN] leraar ETALAGElokaal ...80

8.4.7. Risicoanalyses werkpost [KUN] leraar keramiek ...83

8.4.8. Risicoanalyses werkpost [KUN] leraar kunstatelier/plastische opvoeding ...85

8.4.9. Risicoanalyses werkpost [KUN] leraar ontwerpatelier en computerlokaal ...87

8.4.10. Risicoanalyses werkpost [KUN] leraar ovenlokaal ...89

8.4.11. Risicoanalyses werkpost [KUN] leraar ruimtelijke atelier ...91

(5)

8.4.12. Risicoanalyses werkpost [KUN] leraar zeefdruklokaal ...93

8.4.13. Risicoanalyses werkpost [WET] leraar LABO EN OF THEORIE fysica ...95

8.4.14. Risicoanalyses werkpost [WET] leraar LABO-farmaceutica...98

(6)

Lijst met figuren

Figuur 1: Technisch Instituut de Heilige Familie ... 8

Figuur 2: Schoolstructuur ... 9

Figuur 3: Veiligheidsstructuur ...10

Figuur 4: Schema begrippen risicoanalyse ...12

Figuur 5: de fases van het project ...18

Figuur 6: de kwaliteitscirkel van Deming ...19

Figuur 7: Ontwerpteam ...20

Figuur 8: Inlogscherm ...20

Figuur 9: versie 1_Formulier Ingeven werkposten (Onthaal en EHBO ...21

Figuur 10: versie 1_Formulier Ingeven werkposten (activiteiten) ...22

Figuur 11: versie 1_Formulier Ingeven werkposten (Arbeidsgeneesheer) ...23

Figuur 12: uiteindelijk uitvoeringsteam afhankelijk per afdeling ...23

Figuur 13: werkpostiches en risicoanalyses op naam ...24

Figuur 14: tabel met parameters risico-evaluatie ...25

Figuur 15: formulier onthaal en EHBO ...26

Figuur 16: formulier arbeidsgeneesheer...26

Figuur 17: formulier EHBO ...27

Figuur 18: formulier chemische agentia ...27

Figuur 19: formulier risicoanalyse ...28

Figuur 20: formulier risicoanalyse met KINNEY methode ...29

Figuur 21: eerste versie van de risicoanalyse werkpost leraar etsen ...34

(7)

Figuur 22: Stofgegevens salpeterzuur en ijzer(III)chloride ...35

Figuur 23: documenten risicoanalyse werkpost etsen (algemene gegevens) ...36

Figuur 24: documenten risicoanalyse werkpost etsen (risicoanalyse werkpost deel 1) ...37

Figuur 25: documenten risicoanalyse werkpost etsen (risicoanalyse werkpost deel 2) ...38

Figuur 26: documenten risicoanalyse werkpost etsen (algemene en medische maatregelen) ...39

Figuur 27: documenten werkpostfiche werkpost etsen (deel 1) ...40

Figuur 28: documenten werkpostfiche werkpost etsen (deel 2) ...41

Figuur 29: documenten risicoanalyse d.m.v. KINNEY werkpost etsen (deel 1) ...43

Figuur 30: documenten risicoanalyse d.m.v. KINNEY werkpost etsen (deel 2) ...44

Figuur 31: Stofgegevens azijnzuur ...46

Figuur 32: risicoanalyse werkpost DOKA deel 1 ...47

Figuur 33: risicoanalyse werkpost DOKA deel 2 ...48

Figuur 34: werkpostfiche werkpost DOKA (deel 1) ...49

Figuur 35: werkpostfiche werkpost DOKA (deel 2) ...50

Figuur 36: risicoanalyse werkpost TO deel 1 ...51

Figuur 39: werkpostfiche werkpost TO (deel 1) ...54

Figuur 40: werkpostfiche werkpost TO (deel 2) ...55

Figuur 41: werkpostfiche werkpost TO (deel 3 ...56

(8)

Augustyn Joachim Voorwoord

Risicoanalyse systeem werkposten op school Pagina 7 van 101

1. Voorwoord

In het voorwoord wil ik graag de mensen bedanken die het mogelijk gemaakt hebben om dit eindwerk te realiseren.

Dhr. Eric Kempinck om deze opleiding mogelijk te maken.

Dhr. Eric Kempinck en het voltallige CPBW voor de steun en het mogelijk maken van dit project.

Dhr. Johan Vanhollemeersch hoofd van de interne dienst preventie en bescherming van het Technisch Instituut de Heilige Familie.

Mvr. Martine Creupelandt, promotor van dit eindwerk, wil ik bedanken voor het sturen en nalezen van het script.

Tenslotte wil ik al alle technisch adviseurs en collega‟s bedanken die hun meedewerking verleend hebben aan het uitvoeren van de risicoanalyses.

(9)

Augustyn Joachim Het TIHF

2. Het Technisch Instituut de Heilige Familie

2.1. Beschrijving van de school

Het Technisch Instituut de Heilige Familie van vandaag is een middelbare school met een grote geschiedenis. Dankzij de inzet van de zusters Maricolen werd de school uitgebouwd die hiermee al startten in het jaar 1900.

Het Technisch Instituut de Heilige Familie bloeit en groeit verder in de loop der jaren en is intussen uitgegroeid tot een school met 1500 leerlingen en ongeveer 200 personeelsleden. De school biedt een uitgebreide waaier aan studierichtingen op niveau van:

 TSO (technisch secundair onderwijs),.

 KSO (kunst secundair onderwijs),.

 BSO (beroepssecundair onderwijs),

 OKAN (onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers)

De school gelegen in hartje Brugge beschikt over een internaat. Verder is er ook een klooster, een lagere- en kleuterschool aanwezig. Deze zijn allemaal gelegen op dezelfde site maar zijn onafhankelijk van het Technisch Instituut.

Figuur 1: Technisch Instituut de Heilige Familie

(10)

2.2. Schoolstructuur

Het Technisch Instituut de Heilige Familie behoort tot de scholengemeenschap Sint- Donaas, de inrichtende macht is de V.Z.W. Secundair onderwijs Karel De Goede . Het directieteam bestaat uit 4 leden met Erik Kempinck (=werkgever) als directeur en 3 adjunct-directieleden Charlotte De Donder Tom Ledoux en Mieke Verhelst. De school bestaat uit verschillende afdelingen met elk zijn technisch adviseur(s). Deze vormen samen met de adjunct-directieleden en de coördinatoren de hiërarchische lijn (HL).

 Schoonheidsverzorgende richtingen: Chantal Derammelaere en Mieke Deldaele

 Richtingen kunst: Sandra Willems en Nick Vermeersch

 Sociale richtingen: Griet Dumon en Gerda Avet

 Richtingen mode: Frieda Vandewaeter

 Wetenschappelijke richtingen: Rita Baes en Jan Ranson

 OKAN: Bart De Craemer

 Internaat Myriam Loncke

De school beschikt ook over een eigen keuken, poetsdienst en klusjesdienst.

IDPBW:

Johan Vanhollemeersch en

assistent Joachim Augustyn

scholengemeenschap Sint-Donaas V.Z.W. Secundair onderwijs Karel De Goede

directieteam

directeur Erik Kempinck

adjunct-directeur Charlotte De Donder

adjunct- directeur

Tom Ledoux

adjunct-directeur Mieke Verhelst

technisch-adviseur-coördinator: Freddy Vercouter technisch adviseurs

opvoeders leraren vakcoördinatoren

onthaalklas

coördinator: Bart De Craemer

leerlingenbegeleiding:

Freddy Vercouter - Katrien Braet - Els Dhont - CLB internaat

internaatsbeheerder: Myriam Loncke leerlingen Figuur 2: Schoolstructuur

(11)

2.3. De school en veiligheid

De school beschikt over een interne preventiedienst (IDPBW) en is voorzien van een comité voor preventie en bescherming op het werk. De interne preventiedienst bestond aanvankelijk uit één preventieadviseur Johan Vanhollemeersch met vorming niveau 2.

Sinds het schooljaar 2007/2008 is deze preventie uitgebreid tot 2 preventieadviseurs.

Joachim Augustyn werd de adjunct van Johan Vanhollemeersch. De reden van deze uitbereiding was natuurlijk de blijvende toename van het aantal leerlingen. Tot het takenpakket van Johan Vanhollemeersch behoort niet alleen preventie en les geven maar het opvolgen van de bouwen verbouwwerken in onze school, een onderdeel waar ook veel tijd voor nodig is. De structuur in verband met veiligheid ziet er dus als volgt uit:

Figuur 3: Veiligheidsstructuur

De interne dienst had al heel wat werk verricht. Er waren al heel wat noodplannen aanwezig, alles in verband met de brandveiligheid stond op punt. Er is een vlot werkende EHBO en zo meer. Wat mij direct in het oog sprong was de afwezigheid van de risicoanalyses van de werkposten. Er waren slechts een drietal beperkte analyses uitgevoerd. Dit gaf dan ook de aanzet tot dit eindwerk om dit hiaat op te vullen en te zorgen dat de school zou beschikken over risicoanalyses.

Werkgever

Werknemer

IDPBW HL CPBW

EDPBW

+

Arbeids- geneesheer

(12)

Augustyn Joachim Risicoanalyse

3. Risicoanalyse

3.1. Wettelijke kader risicoanalyse- dynamisch risicobeheersingssysteem

Elke werkgever zorgt voor het uitschakelen van gevaarlijke arbeidsomstandigheden. Hij dient de nodige maatregelen te nemen voor de bescherming van het welzijn van zijn werknemers.

 Volgens het KB van 27 maart 1998 Afdeling II.– Art. 3. betreffende het welzijnsbeleid dient de werkgever te zorgen voor een structurele en planmatige aanpak van de preventie in zijn onderneming door middel van een dynamisch risicobeheersingsysteem. Hoe en welke middelen hiertoe gebruikt worden mag de werkgever zelf kiezen.

 De werkgever bepaalt de bevoegdheid en verantwoordelijkheid van de personen belast met het toepassen van het beleid inzake het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk (Wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk)

Een van de basiselementen van dit systeem is de risicoanalyse en de preventiemaatregelen die eruit voortvloeien. In zijn dynamisch risicobeheersingsysteem moet de werkgever een strategie ontwikkelen in het verband met het verrichten van die risicoanalyse. Hierbij dient hij rekening te houden met de aard van de activiteiten in zijn onderneming en met de specifieke risico's eigen aan die activiteiten of verbonden aan bepaalde groepen werknemers.

(13)

3.2. Risicoanalyse, dynamisch risicobeheersingssysteem: begrippen

3.2.1. Begrippen

Risicoanalyse is onderzoek naar:

 Potentiële gevaren

 Risicofactoren

Dit gaat gepaard met het bepalen van:

 Kans op schade

 Omvang van schade

Figuur 4: Schema begrippen risicoanalyse

Gevaar Identificeren

Collectieve

Individuele

Evalueren Risico

Risicofactoren

Ongeval met schade

Bijna ongeval

(14)

 Gevaar is de intrinsieke eigenschap van een product, werkmethode, arbeidsmiddel of situatie die tot nadelige gevolgen kan leiden (bv. gevaarlijke machine; werken met gevaarlijke stoffen).

 Risico is de kans op het optreden van schade of letsel door een gevaar middels de inwerking van één of meerdere risicofactoren.

 De risicofactoren zijn de oorzakelijke elementen die bepalen of en in welke mate een gevaar uiteindelijk een risico wordt. (doorbreekfactor)

 De risico-evaluatie bestaat uit een weging van de vastgestelde risico's, bijvoorbeeld door deze te beoordelen naar kans, blootstelling en ernst met als doel een waardecijfer (grootteorde) toe te kennen. Men mag zelf een methode kiezen of uit werken om risico‟s te evalueren. Er staat namelijk nergens in de wetgeving welke methode men moet gebruiken. Een van de bekendste en veel gebruikte methode is de risico-evaluatie van Kinney.

 Schade komt voor wanneer een gevaar optreedt. Schade is het verlies aan waarde zowel materieel, lichamelijk, gezondheid of milieu.

 Een ongeval is een ongewenste gebeurtenis met schade en of letsel

 Een bijna-ongeval of incident is een ongewenste gebeurtenis zonder schade en of letsel

(15)

3.2.2. Het Dynamisch risicobeheersingsysteem (DRBS)

Het dynamisch risicobeheersingsysteem heeft betrekking op de zeven domeinen die samen het begrip "welzijn" vormen.

 de arbeidsveiligheid;

 de bescherming van de gezondheid van de werknemer op het werk;

 de psychosociale belasting veroorzaakt door het werk, waaronder inzonderheid geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk;

 de ergonomie;

 de arbeidshygiëne;

 de verfraaiing van de arbeidsplaatsen;

 de maatregelen van de onderneming inzake leefmilieu

Het systeem houdt rekening met de wisselwerking tussen die domeinen. Het doel bestaat er in de planning van de preventie en de uitvoering van het beleid mogelijk te maken en heeft daarom betrekking op vier etappes:

 de uitwerking van het beleid, dat vooral de doelstellingen en de benodigde middelen bepaalt;

 het vastleggen van het beleid, dat vooral de toe te passen methodes, de opdrachten, de verplichtingen en de middelen van de betrokkenen bepaalt;

 de uitvoering van het beleid;

 de evaluatie van het beleid, dat vooral betrekking heeft op de vaststelling van de evaluatiecriteria.

Dit systeem houdt rekening met:

 de aard van de activiteiten;

 de specifieke risico's verbonden aan die activiteiten;

 de specifieke risico's eigen aan bepaalde groepen werknemers.

(16)

3.2.3. Preventiemaatregelen

De preventiemaatregelen worden vastgesteld in de volgende volgorde:

 maatregelen die tot doel hebben risico's te voorkomen;

 maatregelen die tot doel hebben schade te voorkomen;

 maatregelen die tot doel hebben schade te beperken.

Om hier dieper op in te gaan moeten we het Artikel 5 van de welzijnswet erbij nemen.

Volgens dit artikel heeft de werkgever de algemene verplichting de nodige maatregelen te treffen ter bevordering van het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk.

Hij moet daarbij de preventiebeginselen in acht nemen. Deze beginselen zijn overgenomen uit de kaderrichtlijn "veiligheid en gezondheid". Zo komen we bij de zogenaamde preventiefilosofie:

 Aanpak aan de bron:

- risico‟s voorkomen, uitschakelen

- risico vervangen: vervanging van wat gevaarlijk is door dat wat niet gevaarlijk of minder gevaarlijk is zowel op gebied van procedé als producten

- risico beperken: het aantal blootgestelde personen of de duur van de blootstelling beperken

 aangepast arbeidsprocedé: aanpassing van het werk aan de mens, met name wat betreft de inrichting van de werkposten en de keuze van de werkuitrusting en de werken productiemethoden, met name om monotone arbeid en tempogebonden arbeid draaglijker te maken en de gevolgen daarvan voor de gezondheid te beperken.

 Collectief beschermen CBM: voorrang aan maatregelen inzake collectieve bescherming boven maatregelen inzake individuele bescherming;

 Persoonlijk beschermen PBM

- Schade voorkomen - Schade beperken

- Supplementaire maatregelen

(17)

 De laatste fase is dus signalering en instructies die aan de werknemer moeten meegegeven worden na het nemen van bovenstaande preventiemaatregelen.

3.2.4. De risicoanalyse

Het dynamisch risicobeheersingsysteem steunt op het principe van de risicoanalyse, die wordt uitgevoerd om adequate preventiemaatregelen te kunnen vaststellen. Dit gebeurt op drie niveaus (Volgens het KB Welzijnsbeleid):

1. Het identificeren van de gevaren voor het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk.

2. Het vaststellen en nader bepalen van de risico's.

3. Het evalueren van de risico's.

De analyse dient te gebeuren op volgende niveaus:

 de organisatie in haar geheel;

 elke groep van werkposten of functies;

 op het niveau van het individu.

Op basis van de risicoanalyse dienen de te nemen preventiemaatregelen vastgelegd worden.

De risicoanalyse is de taak van de werkgever. Hij dient zich te laten bijstaan door zijn Interne en Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk. Deze diensten hebben een adviserende en coördinerende taak.

De best geplaatste personen om mee te werken aan de risicoanalyse zijn de leidinggevenden (hiërarchische lijn) en de werknemers zelf. Die mensen zijn immers het meest vertrouwd met het werk. In verband met de risicoanalyse heeft de Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk volgende opdrachten:

 meewerken aan de identificatie van de gevaren;

 advies verlenen over de resultaten van de risicoanalyse;

 maatregelen voorstellen.

(18)

Augustyn Joachim Doelstelling

4. De doelstellingen

In het huidig preventiebeleid is het essentieel te beschikken over een goed en dynamisch risicobeheersingsysteem. Na de vaststelling van het ontbreken van de risicoanalyses was dit de aanzet om te starten met dit project.

De doelstelling van dit project is dus een eerste stap naar het opzetten van een DRBS.

Omdat de school over heel wat afdelingen beschikt is het van essentieel belang te kunnen werken met uniforme documenten en systemen. Het systeem moet ervoor zorgen dat we eenvoudig gevaren kunnen opsporen en identificeren. De risico‟s moeten we ook kunnen evalueren om zo doeltreffende preventiemaatregelen te nemen. Na het nemen van deze reducerende maatregelen moet er op een structurele manier het restrisico kunnen bepaald worden. Dit vormt de basis tot het optimaliseren van de preventiemaatregelen en ontwikkelen van een risicoanalysesysteem dat een systematisch beeld geeft van alle risico's en de gevolgen die zich in een organisatie en de directe omgeving kunnen voordoen.

Een andere peiler is het inlichten en betrekken van het personeel in heel het gebeuren van de risicoanalyse. De personeelsleden zullen dus elk een individuele risicoanalyse ontvangen van de werkposten die de leerkracht in kwestie uitvoert. Voor de nieuwe leerkrachten zullen deze risicoanalyses toegevoegd worden aan de onthaalbrochures. Het zal ook mogelijk zijn voor de leerkrachten het programma te raadplegen zodat alle gegevens up to date zijn en zicht hebben op alle recente wijzigingen. Het is dus de bedoeling dat het systeem dynamisch en eenvoudig aan te passen is.

Na het uitvoeren van de analyses zal er via dit systeem ook de mogelijkheid zijn om werkpostfiches de destilleren vanuit de risicoanalyses. Deze werkpostfiches kunnen dan gebruikt worden voor de personeelsleden, interims en stagairs

Een groot voordeel van het ontworpen systeem is dat het gemakkelijk toegankelijk zal zijn. Nadat het systeem voor een eerste maal in gebruik genomen is kunnen andere scholen het eenvoudig aanpassen en gebruiken.

.

(19)

Augustyn Joachim Uitwerking concept

5. De uitwerking van het concept

Door de complexiteit van het project is er een methodische aanpak verreist. Om een vlot verloop te verzekeren moeten er eerst een aantal stappen vast gelegd worden.

Figuur 5: de fases van het project

Tijdens het uitvoeren van het project wordt telkens De kwaliteitscirkel van Deming toegepast. De cirkel beschrijft vier activiteiten die op alle organisaties van toepassing zijn.

In een cyclus kunnen die zorgen voor een betere kwaliteit. De vier activiteiten zijn:

 PLAN : Opstellen van een plan voor de uitvoering van processen en vaststellen van normen en concrete doelstellingen.

 DO : Voer de geplande processen uit.

 CHECK : Controleer de processen op de uitvoering en registreer afwijkingen op de norm. Meet de beoogde resultaten.

 ACT : Evalueer afwijkingen en resultaten en neem actie. Herontwerp de processen indien nodig voordat deze opnieuw worden uitgevoerd.

Concept definiëren:

- doelstellingen

- middelen

Plannen en ontwerpen:

- methodes &stappenplan

- opdrachten &verplichtingen

- middelen betrokkenen;

-

Uitvoering

- Uitvoeren

- bijsturen

- integreren

- Project afsluiten

- evalueren

- opvolgen

- integreren

-

(20)

Figuur 6: de kwaliteitscirkel van Deming

5.1. Fase 1: concept definiëren

In eerste fase is het belangrijk de doelstellingen vast te leggen. Dit gaat gepaard met de bepaling van de middelen die kunnen gebruikt worden. Het is zeer belangrijk het comité te betrekken. We gaan zien dat in alle doorlopen stappen telkens het comité een essentiële rol speelt. Een goede samenwerking met het comité zorgt ervoor dat het project zal voldoen aan de noden van de werkgever maar ook de inbreng van de werknemers zal ervoor zorgen dat het project snel en goed zal kunnen aanvaard en geïntegreerd worden.

Na voorbereidend werk van de interne preventiedienst werd het voorstel besproken op het comité. Na brainstormen en overleggen kreeg de 1e versie van het project vorm. Met de steun van comité werd gekozen voor een dynamisch systeem dat makkelijk raadpleegbaar en aanpasbaar was. Een voorstel van het comité was ook om de analyses op naam te kunnen bezorgen aan de personeelsleden zodat de mensen een persoonlijk document ontvangen. Zo kwamen we tot het besluit om een databank te ontwerpen met risicoanalyses van alle mogelijke werkposten op de school.

(21)

5.2. Fase 2: plannen en ontwerpen:

Bij de aanvang van tweede fase werd het team samengesteld om de risicoanalyse verder uit te bouwen. Dit team bestond de interne preventiedienst, een afgevaardigde van het comité en de technisch adviseurs.

Figuur 7: Ontwerpteam

Wat onmiddellijk duidelijk werd was dat de databank voor verschillende personen moest toegankelijk zijn. Zo werd bepaald de databank te voorzien van een inlogvenster beveiligd met een paswoord. Afhankelijk van het ingevoerde paswoord krijgt de ingelogde persoon bepaalde bevoegdheden. Er zijn drie verschillende mogelijkheden:

 Inloggen als administrator: men heeft alle bevoegdheden en kan zo de volledige databank aanpassen.

 Inloggen als technisch adviseur: men heeft bepaalde bevoegdheden waarmee er kleine aanpassingen kunnen gebeuren. Gegevens kunnen afgedrukt worden/

 Inloggen als gast: men kan enkel de databank raadplegen en gegevens afdrukken

Figuur 8: Inlogscherm

Na het bepalen van de bevoegdheden werden alle mogelijke werkposten op school vastgelegd. Er werden al meer dan 60 werkposten vastgelegd die werden opgedeeld per

IDPBW

Technisch adviseurs

Afgevaardigde CPBW CPBW

(22)

afdeling: dienstpersoneel [DIENST], algemeen vakken [ALG], wetenschappen[WET,]

kunst [KUN], mode [MODE], sociale [SOC], schoonheidsverzorging [SV], ondersteuning [OND]. Achteraf bestaat er de mogelijkheid om nog werkposten toe te voegen

Na enkele werkvergaderingen werd tot het volgende resultaat gekomen:

 het onthaal en EHBO

Figuur 9: versie 1_Formulier Ingeven werkposten (Onthaal en EHBO

(23)

 de risicoanalyse van de activiteiten op basis van een checklist

Figuur 10: versie 1_Formulier Ingeven werkposten (activiteiten)

(24)

 aanvullingen arbeidsgeneesheer.

Figuur 11: versie 1_Formulier Ingeven werkposten (Arbeidsgeneesheer)

5.3. Fase 3: Uitvoering en bijsturing

Na de ontwerpfase werd het project opnieuw samen met het CPBW besproken. Er werd kritisch nagedacht over de functie van het document en er werden enkele grondige aanpassingen voorgesteld. Omdat de eerste versie gebaseerd op de checklist onvoldoende gegevens bevatte werd dit onderdeel volledig opnieuw bekeken en aangepast. Er werd een tweede team samengesteld, het uitvoeringsteam. Samen met het CPBW en de arbeidsgeneesheer werd het nieuwe formulier opgesteld.

.

Figuur 12: uiteindelijk uitvoeringsteam afhankelijk per afdeling IDPBW

Technisch adviseurs AFDELING Afgevaardigde CPBW

CPBW

Werknemer WERKPOST

EDPBW + AG

(25)

Bij het vorige ontwerp ontbraken heel wat gegevens. Er was enkel de mogelijkheid om de checklist af te punten en men kon moeilijk extra toelichtingen aan het formulier toevoegen.

Ook het evalueren van de risico's was niet aanwezig. Nog een belangrijke toevoeging is de mogelijkheid om nu werkpostiches uit de risicoanalyses te filteren. Deze kunnen op naam afgedrukt worden.

Figuur 13: werkpostiches en risicoanalyses op naam

Met de nieuwe versie kan je aangeven welke producten of materialen, machine gevaren kunnen opleveren. De risico's, gevolgen en kwetsuren worden meegegeven.

De risicoanalyse bestaat uit 2 fases. Een eerste fase bestaat uit de risicoscore met reeds genomen preventieve maatregelen. De tweede fase bestaat dan uit het bepalen van het restrisico door het opnieuw uitvoeren van de risico-evaluatie met de nieuwe, extra genomen preventiemaatregelen zoals VIK, risicoreducties, CBM en PBM. Deze manier van denken werd gestuurd door het CPBW om de mensen aandachtig te maken dat als men de getroffen richtlijnen niet opvolgt tot grote gevaren kan leiden. De methode om de risico's te evalueren is een veel gebruikte methode in het onderwijs. men maakt de optelsom van 3 variabelen. namelijk: de ernst waarschijnlijkheid en de frequentie.

R= E+W+F

De waarden worden bepaalt door onderstaande gegevens, tussenwaarden kunnen gerust gebruikt worden

(26)

Parameters risico-evaluatie

Ernst E: Waarschijnlijkheid W: Frequentie F:

0=EHBO

2=DOKTER

4=BLIJVEND

6=DOOD

-1= komt waarschijnlijk niet voor

0= zou kunnen voorkomen

+1=kans is reëel aanwezig

1=weinig

2 =gemiddeld

3= veel

Figuur 14: tabel met parameters risico-evaluatie

Er werd geopteerd voor deze methode omdat deze eenvoudig te begrijpen is. In de databank is er ook een mogelijkheid voorzien om de methode van Kinney toe te passen.

Als er eventueel later zou willen over geschakeld worden naar deze methode dan kan dat snel gebeuren. Omdat deze optie voorzien is kan de interne dienst eventueel ook deze methode gebruiken om de bekomen evaluaties nog eens extra te controleren.

Verder werden onthaal en EHBO nog wat aangepast waar onder andere verwachtingen van de werkgever ten opzichte van de werknemer kunnen aangeduid worden. De EHBO kan specifiek per werkpost aangeduid worden. Ook het formulier arbeidsgeneesheer werd vereenvoudigd. Daarnaast worden nu ook al gebruikte chemische producten vermeld per werkpost.

Dit nieuw concept werd voorgelegd aan het CPBW en werd door iedereen enthousiast onthaald. Eindelijk konden we van start gaan met echte werk. De risicoanalyses werden per afdeling afgewerkt en telkens er een analyse klaar was, werd die ter goedkeuring voorgelegd aan het comité.

(27)

Figuur 15: formulier onthaal en EHBO

Figuur 16: formulier arbeidsgeneesheer

(28)

Figuur 17: formulier EHBO

Figuur 18: formulier chemische agentia

(29)

Figuur 19: formulier risicoanalyse

(30)

Figuur 20: formulier risicoanalyse met KINNEY methode

(31)

5.4. Fase 4: project afsluiten

5.4.1. Integreren & evalueren.

Om het project tot een goed einde te brengen is de integratie en aanvaarding van de personeelsleden van groot belang. Daarom werd er in samenspraak met het CPBW beslist om het project in 2 stappen in te voeren.

5.4.1.1. Eerste fase van de invoering:

Omdat elk project in het begin wat moeilijkheden kent gaan we eerst van start met enkel de risicoanalyses te bezorgen aan de nieuwe leerkrachten. Dit is slecht een beperkte groep collega‟s en indien er ergens problemen opduiken kan er efficiënter ingegrepen worden.

Voor de nieuwe collega‟s zijn er tijdens hun startjaar iedere maand vergaderingen. Tijdens vergadering van september zal preventiedienst een woordje uitleg geven over het begrip

“veiligheid” op school. Dit is dus een uitgelezen kans om de interne dienst van de school uit te leggen. In samenspraak met de mentoren zal een uiteenzetting gebeuren van het begrip risicoanalyse en de interpretatie ervan door onze school. Op het einde van de uitleg zullen de documenten met de risicoanalyses meegegeven worden.

Vanaf dat moment zullen ook alle interims en stagairs hun werkpostiches ontvangen, gefilterd uit de databank. Ook hier is er opnieuw een goede samenwerking en goede afspraken nodig tussen de directie, de technisch adviseurs en de mentoren.

5.4.1.2. Tweede fase van de invoering:

Na het bezorgen en het nodige bijsturen van de risicoanalyses aan de nieuwe leerkrachten zal tijdens een algemene personeelsvergadering alle andere personeelsleden de uiteenzetting krijgen omtrent risicoanalyse. Na de uitleg zullen ook de documenten aan alle personeelleden bezorgd worden.

(32)

5.4.2. Databank risicoanalyse systeem werkposten op school installeren

5.4.2.1. Wat heb ik nodig om met het programma te kunnen werken?

 Besturingssysteem Windows 98, Me, 2000, XP of Vista

 Access 2000, 2002 (XP), 2003 of 2007

 Word 2000, 2002 (XP), 2003 of 2007

 40 MB vrije schijfruimte voor de installatie 5.4.2.2. Hoe installeer ik het programma?

Plaats het bestand RisicoanalyseWerkposten op je computer

Om de databank de kunnen gebruiken moet je enkel de macro-instellingen van uw Officepakket aanpassen. De manier om deze instellingen te wijzigen is afhankelijk van welke versie van Office u gebruikt.

5.4.2.3. Macro-instellingen Access 2000, 2002 en 2003

Kies in het menu „Extra‟ hierboven het onderdeel „Macro‟ en vervolgens „Beveiliging‟. Stel die in op „Gemiddeld‟. Sluit vervolgens dit bestand en voer setup opnieuw uit. U krijgt nu een dialoogvenster met een waarschuwing voor macrovirussen te zien. Klik op de knop

„Macro‟s inschakelen‟.

(33)

5.4.2.4. Macro-instellingen Access 2007 (Instellingen vertrouwenscentrum)

 Klik op de Office-knop linksboven het scherm en klik op „Opties voor Word‟.

 Kies in het menu links voor „Vertrouwenscentrum‟ en klik op de knop „Instellingen voor het vertrouwenscentrum‟

(34)

 Kies „Instellingen voor macro‟s‟ in het menu links en stip de optie „Alle macro‟s uitschakelen, met melding‟. Bevestig met OK.

 Bij het begin van de installatie ziet u onder het lint volgende mededeling:

 Klik op „Opties‟ en kruis in het dialoogvenster de optie „Deze inhoud inschakelen‟

aan.

5.4.3. Evalueren &opvolgen

Om de risicoanalyses steeds up to date te houden werd er besloten om tijdens iedere wekelijkse vergadering van de technisch adviseurs een rubriek veiligheid te behandelen.

Hierdoor krijgen we de mogelijkheid om verder te werken met de meest recente informatie om de risicoanalyses, inventarissen, instructiekaarten en dergelijke meer dynamisch en up to date te houden.

(35)

5.5. Voorbeelden uitgevoerde risicoanalyses:

5.5.1. voorbeeld 1 werkpost : leraar etsen

De werkpost etsen is een onderdeel van de kunstafdeling. Samen met het volledige team werd een eerste risicoanalyse uitgevoerd van deze post. De resultaten zijn te zien in onderstaande figuur

Figuur 21: eerste versie van de risicoanalyse werkpost leraar etsen

(36)

Wat er onmiddellijk opviel was het gebruik van salpeterzuur (salpeterzuur geeft dampen af; bij het bijten ontstaat zoals waterstofgas).. Dit is een gevaarlijk product met heel wat gezondheidsrisico's. Samen met het team werd gezocht naar een alternatief. Zo hebben we samen besloten het product salpeterzuur te vervangen door een minder schadelijk product, ijzerchloride 40% 43 graden Beaumé en gebruik te maken van . koperplaten.

Zinkplaten in ijzerchloride etsen kan goed maar gaat toch beter met salpeterzuur.

Koperetsen(=koperplaten met ijzerchloride) hebben als voordeel, dat ze ook kunnen worden verstaald (dun chroomlaagje van enkele micron) waardoor de plaat niet zo snel slijt, maar vooral de inkt en gekleurde etsinkt, zal niet van kleurtoon veranderen. bv gele etsinkt zal op een zinkplaat heel snel 'oxideren' = bruinig worden. op een koperen etsplaat iets minder en op een verstaalde koperen etsplaat vrijwel niet. Hieronder bekijken we even de chemische reacties. Het betreft een aantal redoxreacties, waarvan hier de halfreacties:

 Zink met ijzer(III)chloride: Zn + 2 Fe³⁺ → Zn²⁺ + 2 Fe²⁺.

 Koper met ijzer(III)chloride: Cu + 2 Fe³⁺ → Cu²⁺ + 2 Fe²⁺.

 Zink met salpeterzuur: Zn + 2 H⁺ → H₂ + Zn²⁺

 Koper met salpeterzuur: Cu + 2 NO3^- + 2 H⁺ → Cu²⁺ + NO2^- + H2O

Figuur 22: Stofgegevens salpeterzuur en ijzer(III)chloride

Na een goede samenwerking kwamen we tot de volgende resultaten van risicoanalyse en werkpostfiches.

(37)

5.5.1.1. Documenten risicoanalyse werkpost etsen

Figuur 23: documenten risicoanalyse werkpost etsen (algemene gegevens)

(38)

Figuur 24: documenten risicoanalyse werkpost etsen (risicoanalyse werkpost deel 1)

(39)

Figuur 25: documenten risicoanalyse werkpost etsen (risicoanalyse werkpost deel 2)

(40)

Figuur 26: documenten risicoanalyse werkpost etsen (algemene en medische maatregelen)

(41)

5.5.1.2. documenten werkpostfiche werkpost etsen

Figuur 27: documenten werkpostfiche werkpost etsen (deel 1)

(42)

Figuur 28: documenten werkpostfiche werkpost etsen (deel 2)

(43)

5.5.1.3. documenten risicoanalyse d.m.v. KINNEY werkpost etsen

Er bestaat een mogelijkheid om de risico's van de werkposten te evalueren door middel van de methode van Kinney. Een uitgebreide uitleg van deze methode is terug te vinden in de bijlagen. Om de restrisico's te bepalen wordt gebruik gemaakt van een mathematisch model¹.

restrisico= oorspronkelijk risico x risicoreductiefactor

RRF= 100- (E x A x S ) + I

met risicoreductiefactor RRF in % met maximum 100%

Effectiviteit E:

Waarde Criteria (suggesties) - {* bij 2e toepassing}

1 Maatregel biedt geen goede bescherming 2 Maatregel is te gemakkelijk te omzeilen

3 Maatregel bestaat uit PBM waar CBM mogelijk zijn 4 Goede bescherming tegen onvrijwillig contact

*opleiding na materiële tussenkomst

5 Maatregel bestrijdt volledig het risico aan de bron

*PBM worden in surplus verstrekt na CBM

Sleetgevoeligheid S: (suggesties) Waarde Criteria (suggesties)

1 Geen enkele opvolging van de maatregel 2 Herstelling van defecte elementen 3 Periodiek nazicht / herhaling van instructies 4 Er is een preventief onderhoudsprogramma van:

 Essentiële veiligheidselemeneten

 Opfrissing instructies en opleidingen

 Actualiseren van procedures

Implementatie I:

Waarde Criteria (suggesties)

15 Nog geen enkele ervaring met implementatie 10 Interne preventiedienst met passende opleiding 5 Leidinggevenden zijn betrokken bij problematiek 3 Bedrijft heeft ernstige certificering ontvangen 1 Bedrijf heeft lange traditie en beleid inzake welzijn

aanvaardingsgraad A Waarde Criteria (suggesties)

1 Opgedrongen tegen de wil van de werknemers in 2 Ingevoerd zonder enige communicatie (instructie) 3 Ingevoerd met enige communicatie - motivatie 4 Goedgekeurd door comité of vervangend overleg 5 Op vraag van de werknemers

Zoals onderstaande risicoanalyses met Kinney aantonen zijn de resultaten van de evaluaties gelijklopend. Wat er wel opvalt is er de verschillen in de restrisico's. Door gebruik te maken van het mathematisch model liggen de bekomen waarden van de risico's wel een stuk hoger dan dat men de restrisico's opnieuw inschat na de getroffen maatregelen. Dit wijst er dus duidelijk op dat men vaak de getroffen preventiemaatregel hoger inschat dan dat hij werkelijk is.

1referentie syllabus Dynamisch risicobeheer, GPP, JAP van B. Van Herzeele

(44)

Figuur 29: documenten risicoanalyse d.m.v. KINNEY werkpost etsen (deel 1)

(45)

Figuur 30: documenten risicoanalyse d.m.v. KINNEY werkpost etsen (deel 2)

(46)

5.5.2. voorbeeld 2 werkpost : leraar doka

De werkpost doka is eveneens van de afdeling kunst. Doka staat als afkorting van

"donkere kamer". Dit is dus de plaats waar foto's ontwikkeld worden. Om foto's te kunnen ontwikkelen moet men verschillende "baden" toepassen, even een korte toelichting:

 Het ontwikkelbad:

Op de belichte, niet ontwikkelde film is helemaal niets te zien. Het beeld is wel latent aanwezig in de emulsie, de gevoelige laag. Een ontwikkelaar is een vloeistof, samengesteld uit verschillende chemicaliën in oplossing. De ontwikkelaar zorgt er voor dat de belichte zilverkristallen in de emulsie neerslaan en daardoor een zwarting veroorzaken die afhankelijk is van de belichting die de film gekregen heeft. Hierdoor wordt het beeld opgebouwd. Voor elke film geeft de fabrikant één of meer mogelijke ontwikkelaars op, maar er zijn vele andere mogelijkheden. Lees steeds goed de gebruiksaanwijzing van de ontwikkelaar. Let op voor irritatie van huid en ogen. De oplossingen veroorzaken vervelende plekken op je kledij.

De gebruikte ontwikkelaar is: ilford multigrade ontwikkelaar 1+9 (R20/22-36-/37/38- 40-41-43-50 en S25-39)

 Het stopbad:

Hoe langer een filmpje in het ontwikkelbad blijft, hoe donkerder het beeld zal worden, en hoe meer kans dat de foto wazig wordt. Wanneer een filmpje dus lang genoeg ontwikkelt is wordt het in een stopbad gedaan. Dit stopbad heeft een pH <

7, en omdat de ontwikkelaar alleen in een basische omgeving werkt zal de ontwikkeling onmiddellijk stoppen. Meestal wordt er als stopbad een oplossing van azijnzuur (ethaanzuur) in water gebruikt. Het stopbad is meerdere malen te gebruiken.

het gebruikte product is ILFOSTOP (R36/38 en S2-26-46)

 Het fixeerbad.

Het filmpje dat we nu hebben is ontwikkelt en op het goede moment gestopt, dus het uiteindelijke beeld is nu zichtbaar. Het filmpje bevat echter nog steeds alle onbelichte AgX-kristallen, dus het kan nog niet in het licht gehouden worden. Deze onbelichte kristallen moeten uit het filmpje verwijderd worden, dit gebeurd in het fixeerbad.

De lichtgevoelige kristallen worden oplosbaar gemaakt in het fixeerbad en kunnen daarna verwijderd worden door spoeling met water. De werkzame stof in het fixeerbad is over het algemeen natriumthiosulfaat (Na2S2O3), en soms wordt er

(47)

ammoniumthiosulfaat ((NH4)2S2O3) gebruikt. Het fixeerbad bevat daarnaast nog veel ander stoffen, zoals zuren. Omdat er nog mogelijke restjes ontwikkelaar op het filmpje zitten, worden en zuren toegevoegd, zodat de ontwikkelaar niet werkt.

Ook zitten hier bewaarmiddelen in om het bad goed te houden, en een verharder omdat de laag van het filmpje waarin het beeld zit door dit bad kan verweken.

Een filmpje mag niet te lang in het fixeerbad blijven, omdat het zwavel het beeld kan beschadigen. De reactie die plaatsvindt in het fixeerbad is als volgt:

AgX(s) + 2 S2O32- (aq) Ag(S2O3)23- (aq) + X^- (aq)

De reactieproducten zijn oplosbaar in water en kunnen dus weggespoeld worden.

het gebruikte product is ilford paper fixeer 1+3 bevat azijnzuur 10ppm

Figuur 31: Stofgegevens azijnzuur

Opnieuw werd samen met het team alle mogelijke risicofactoren bekeken, ontleed en geëvalueerd. Naast de evaluatie werden er ook preventieve maatregelen voorgesteld van instructies tot collectieve beschermingsmiddelen.

(48)

Figuur 32: risicoanalyse werkpost DOKA deel 1

(49)

Figuur 33: risicoanalyse werkpost DOKA deel 2

(50)

Figuur 34: werkpostfiche werkpost DOKA (deel 1)

(51)

Figuur 35: werkpostfiche werkpost DOKA (deel 2)

(52)

5.5.3. voorbeeld 3 werkpost : leraar technologische opvoeding/technische dienst/decoratieve technieken

De werkpost leraar technologische opvoeding/technische dienst/decoratieve technieken valt onder de afdeling sociale richtingen. Na studiewerk van het team kwamen we tot de volgende resultaten:

Figuur 36: risicoanalyse werkpost TO deel 1

(53)

(54)

(55)

Figuur 39: werkpostfiche werkpost TO (deel 1)

(56)

Figuur 40: werkpostfiche werkpost TO (deel 2)

(57)

Figuur 41: werkpostfiche werkpost TO (deel 3

(58)

Augustyn Joachim Besluit

6. Besluit

Veiligheid op de werkvloer is een onderwerp waar de laatste jaren terecht veel aandacht aan wordt besteed. In de recente wetgeving wordt de basis voor veiligheid gelegd door gebruik te maken van risicoanalyses. Risicoanalyse is een ruim begrip die best in fasen uitgevoerd wordt. Steunpilaar hiervoor is de betrekking van de mensen op de werkvloer en de hiërarchische lijn. Vooral de aanwezigheid van "de man op de werkvloer" zorgde voor het blootleggen van risico‟s waar anders zou overgekeken zijn. Het samen bepalen van de nodige preventiemaatregelen in overleg met het comité zorgt voor een snelle integratie van de maatregelen in het bedrijf.

Niet het inventariseren van de risico's is de moeilijkste opdracht. Wel het evalueren van de risico‟s vooral als er op voorhand geen goede afspraken gemaakt zijn. Dit kan leiden tot eindeloze discussies vooral bij de methode van Kinney. Door het gebruik van onze alternatieve maar eenvoudige evaluatiemethode ging de evaluatie vlotter dankzij een beperkte keuze van waarden.

Let wel op, een struikelblok bij het inventariseren van de risico's is bedrijfsblindheid maar kan normaal wel goed opgevangen worden door de aanwezigheid van een goed uitgebalanceerd risicoanalyse team ondersteund door de preventieadviseur en het comité.

De eerste fase van de risicoanalyse is nu achter de rug. Van alle aanwezige werkposten werd er een risicoanalyse en werkpostfiche gemaakt. De resultaten zullen meegegeven worden aan alle personeelsleden. Nu begint het grote werk. Er werd globaal gescreend en vastgesteld. Het is aan ons om daar nu verder op te bouwen. Door het treffen van nieuwe preventiemaatregelen maar ook onderhouden en herhalen van instructies. De risicoanalyse heeft ook aangetoond dat er nog heel wat veiligheidsinstructiekaarten, veiligheidsinformatiebladen MSDS - fiches en indienststellingsverslagen ontbreken. De volgende stap is deze noden aanpakken. Na deze eerste screening zal nog een diepere risicoanalyse moeten gebeuren om zoveel mogelijk gevaren te elimineren.

(59)

Augustyn Joachim Bibliografie

7. Bibliografie

7.1. Websites

http://nl.wikipedia.org

www.gevaarlijkestoffen.be

www.coprant.be

www.prebes/be

www.prevent.be

http://www.impulsecommunicatie.nl/

http://www.abvv.be/

http://www.serv.be/

http://www.meta.fgov.be/welzijnsbeleid.aspx

http://www.meta.fgov.be/

http://www.st-pieter.be/~veiligheid/

http://books.google.nl/books?id=tc5g-

GlTBsIC&pg=PA74&lpg=PA74&dq=volgorde+preventiemaatregelen&source=bl&ots=PvY keVY9d3&sig=RfBGsouLjm1g79xbW801hmz6vUM&hl=nl&ei=XHhpSsqoJoWG-

Qbl_5mMCw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2

http://www.polymetaal.nl/non_toxnl/khoward/boekhoward/ijzerchloride.htm

http://home.versatel.nl/maartenwormer/hoofdstuk%206.htm#ontwikkelbad

7.2. Naslagwerken

publicaties werk.belgie.be

syllabus Dynamisch risicobeheer, GPP, JAP van B. Van Herzeele

.

(60)

Augustyn Joachim Bijlagen

8. Bijlagen

8.1. Bijlage 1: Gevaren en risicofactorenlijst

8.1.1. MOGELIJKE GEVAREN EN RISICOFACTOREN VOOR DE GEZONDHEID

1. CHEMISCHE AGENTIA:

1.1. Inademen van schadelijke stoffen

1.2. Inname van schadelijke stoffen via de spijsvertering 1.3. Opname van schadelijke stoffen via de huid

1.4. Gebrek aan zuurstof

1.5. Gebruik van bijtende stoffen

1.6. Aanwezigheid van allergiserende stoffen 1.7. Aanwezigheid van stof (asbest, inert, toxisch) 1.8. Andere ...

2. FYSISCHE AGENTIA:

2.1. Ioniserende stralingen

2.2. Storend zichtbaar licht, I.R., UV 2.3. Microgolven

2.4. Radio- en TV-golven

2.5. Elektromagnetische straling op lage frequentie 2.6. Statische magnetische velden

2.7. Statische elektrische velden 2.8. Laserstraling

2.9. Geluid; hinder en/of lawaai, ultra- en infra- geluiden 2.10. Stof en deeltjes

2.11. Mechanische trillingen (hand-arm, lichaamstrillingen), schokken 2.12. Lokale druk (overdruk - onderdruk)

2.13. Hete stoffen of media 2.14. Koude stoffen of media 2.15. Vloeistoffen onder druk 2.16. Andere ...

3. BIOLOGISCHE AGENTIA:

3.1. Infectie door micro-organismen (bacteriën, virussen, schimmels, gisten), exo- of endo-toxines (contaminatie grond, water, lucht)

3.2. Onbewuste blootstelling aan micro-organismen (b.v. airco, luchtbevochtigers)

3.3. Aanwezigheid van allergiserende agentia (huisstof, allerhande organisch stof, ...)

3.4. Insecten (wespen, ...) 3.5. Andere ...

4. OMGEVINGSFACTOREN EN WERKKLIMAAT:

4.1. Blootstelling aan hitte of warmtestraling 4.2. Blootstelling aan koude

4.3. Buitenwerk (weersomstandigheden) 4.4. Temperatuurverschillen

4.5. Hinder door verkeerde verlichting - daglicht, kunstlicht 4.6. Te droge of te vochtige lucht (relatieve luchtvochtigheid) 4.7. Onvoldoende verluchting

(61)

4.8. Tocht 4.9. Andere ...

5. ARBEIDSBELASTING:

5.1. Zware fysieke (energetische) belasting (heffen, duwen, trekken, dragen, ...)

5.2. Werkhouding (staan, zitten, werkhoogte, beweging, ..)

5.3. Handelingen met risico voor overbelasting pezen en gewrichten 5.4. Beeldschermwerk

5.5. Te hoog of te laag werktempo 5.6. Pauzes en overwerk

5.7. Monotoon of repeterend werk 5.8. Complexiteit van het werk

5.9. Werkstress, onderbelasting, overbelasting

5.10. Ontbrekend contact met anderen (collega's, derden, afzonderlijk tewerkgestelden)

5.11. Onduidelijkheid of conflicten over de taakverdeling

5.12. Onvoldoende eigen regelmogelijkheid - autonomie (functie-inhoud) 5.13. Emotionele belasting (agressie I geweld, intimidatie, discriminatie, osgw, pesten)

5.14. Andere ...

6. ARBEIDSORGANISATIE:

6.1. Ploeg- of nachtwerk, continu werk (bioritme!), overuren

6.2. Ontbreken van efficiënte organisatie voor de beheersing van het gezondheidsaspect

6.3. Onvoldoende opleiding inzake gezondheidsrisico's

6.4. Onvoldoende regeling bij geplande en niet geplande afwezigheden 6.5. Visuele informatieverstrekking (bedieningsmiddelen, leesbaarheid en signalisatie)

6.6. Andere...

7. ANDERE RISICOFACTOREN:

7.1. Fysische agressie door andere personen 7.2. Werken met dieren

7.3. Werken in bijzondere omstandigheden (onder water, onder verhoogde I

verlaagde druk, ...)

7.4. Hygiëne - sociale voorzieningen (sanitaire voorzieningen en installaties,

eetruimte, verpozingruimte, kleedplaatsen) 7.5. Andere...

8.1.2. MOGELIJKE GEVAREN EN RISICOFACTOREN OP GEBIED VAN VEILIGHEID

1:. CHEMISCHE AGENTIA:

1.1. Gebruik van brandbare en explosieve stoffen 1.2. Gebruik van bijtende stoffen

1.3. Aanwezigheid van brand bevorderende stoffen 1.4. Stoffen die acute intoxicaties kunnen veroorzaken 1.5. Andere...

2. ARBEIDSMIDDELEN/MACHINES:

(62)

2.1. Bedieningsmiddelen (verkeerd geplaatst of onduidelijke bedieningsorganen)

2.2. Snijden, stoten, pletten of knellen (Onvoldoende afscherming) 2.3. Wegslaan I kantelen

2.4. Loskomen

2.5. Wegvliegende delen

2.6. Vallen van hoogte - vallen van, vallen in, uitglijden

2.7. Aanrijdingen personen, installaties (door voertuigen, hefwerktuigen, ...) 2.8. Breuk, slijtage, corrosie

2.9. Gevaar voor brand en explosie

2.10. Gevaar voor klemming of insluiting in machines 2.11. Gevaar stof, rondvliegende deeltjes

2.12. Gebruik van perslucht

2.13. Gevaarlijke handgereedschappen (vb. snijwonden) 2.14. Gebruik van stellingen, ladders

2.15. Manipulatie ruwe of snijdende materialen 2.16. Verbranding door aanraking hete delen

2.17. Slechte staat van gebouwen en machines met kans op ongeval 2.18. Andere...

3. ARBEIDSPLAATSOMSTANDIGHEDEN:

3.1. Doorgangen (te smal, obstakels, ...), trappen, hindernissen 3.2. Gevaarlijke oppervlakten, scherpe randen, uitstekende delen, ...

3.3. Valgevaar van hoogte 3.4. Onvoldoende werkruimte

3.5. Valgevaar op begane grond door struikelen, uitglijden, vallen (niveauverschillen; gladde vloer; voorwerpen of leidingen op de grond) 3.6. Werkhouding - staan, zitten, werkhoogte, beweging

3.7. Hinder door dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen 3.8. Werken in afgesloten ruimten

3.9. Afgezonderd tewerkgestelde werknemers 3.10. Zuurstoftekort

3.11. Onstabiele werkpost

3.12. Gevaar vallende voorwerpen 3.13. Instortingsgevaar

3.14. Buitenwerk (weersomstandigheden: ijzel)

3.15. Behandelen van zware stukken met risico voor ongeval 3.16. Brandwonden

3.17. Water; diep water, insijpeling 3.18. Bedwelming, verstikking 3.19. Be-/ vervuilde grond

3.20. Uitgangen, nooduitgangen niet in orde 3.21. Veiligheidssignalering niet in orde 3.22. Andere ...

4. ELEKTRICITEIT/ENERGIE:

4.1 Elektrische (HS - LS; nettype TN, TT,...), pneumatische, hydraulische of gas-installaties

4.2 Elektrische, pneumatische, hydraulische machines

4.3 Gebruik van draagbare elektrische, pneumatische, hydraulische gereedschappen

4.4 Brand- of explosiegevaar door elektrische energie (explosieve atmosfeergassen, dampen en/of stoffen-) ook in besloten ruimte

4.5 Bovengrondse elektrische leidingen; gas- of persluchtleidingen

4.6 Staat elektrische installatie (o.a. verdeelborden; stekkers; (verleng- )snoeren;stopcontacten,...); contact met genaakbare delen