Leiden
Hoe kunnen we als welzijn, zorg en informele zorg een draagbare mantel ontwerpen?
kennis
op maat
#wijzorgensamen
Lokale praktijk
Leiden
Positief Kernthema
Met betrokkenheid tijdig samen de goede dingen doen.
Ontwerpvraag
Hoe kunnen we als welzijn, zorg en informele zorg een draagbare mantel ontwerpen?
Lokale kennisrugzak
Deze kennisrugzak is gemaakt in het kader van In voor mantelzorg-thuis. Binnen dit programma zijn 11 lokale lerende praktijken aan de slag gegaan om de samenwerking met en voor
mantelzorgers te verbeteren. Hiervoor is per praktijk een positief kernthema geformuleerd:
waar willen we meer van? Vervolgens zijn hierbij ontwerpvragen bedacht die bijdragen aan het realiseren van het positieve kernthema. In experimenten gaan de praktijken vervolgens aan de slag met deze ontwerpvraag. Om dit goed voorbereid te kunnen doen, zijn kennisrugzakken gemaakt. Ze bevatten lokale en landelijke kennis, tools en praktijkvoorbeelden die kunnen bijdragen aan het realiseren van de ontwerpvraag. Meer informatie: www.invoormantelzorg.nl
Inleiding
Met deze ontwerpvraag staat de samenwerking tussen welzijn, zorg en informele zorg centraal. Met de nadruk op informele partijen omdat deze niet vertegenwoordigd zijn in het mantelzorgakkoord van Leiden.
#wijzorgensamen
Wat is de huidige situatie?
Landelijke cijfers over mantelzorg
Hieronder leest u de meest belangrijke feiten en cijfers op het gebied van mantelzorg in
Nederland. De cijfers zijn gebaseerd op het rapport ‘Informele hulp: Wie doet er wat? ‘ van het Sociaal en Cultureel Planbureau, enkele cijfers komen uit CBS-onderzoek van 2016.
Hoeveel mantelzorgers zijn er in Nederland?
• In 2014 gaven ruim 4 miljoen mensen (18 jaar en ouder) kortere of langere tijd mantelzorg (33% van de volwassen Nederlanders);
• 4,7% (ruim 600.000 mensen) gaf langer dan drie maanden en meer dan acht uur per week mantelzorg;
• In 2015 gaven ongeveer 2 miljoen mensen (16 jaar en ouder) langer dan drie maanden of meer dan 8 uur per week mantelzorg (bijna 15% van de Nederlanders van 16+)(bron: CBS 2016)
Wat ervaren mantelzorgers als positief aan het helpen?
• 82% geeft aan dat het helpen een goed gevoel geeft.
• 53% geeft aan dat de helper en de hulpvrager dichter bij elkaar komen.
• Hulp wordt ook positief ervaren als de hulpvrager laat merken dat hij de hulp waardeert.
• Langdurig helpen wordt positiever ervaren dan intensief helpen.
Wat vinden mantelzorgers van de samenwerking met professionals?
• Mantelzorgers zijn in meerderheid positief over de samenwerking met zorgprofessionals. Wel is er behoefte om meer mee te mogen beslissen.
• Ook ervaart ruim een derde van de mantelzorgers dat er voor hún welbevinden weinig oog is.
• 73% vindt dat zij vaak of vrijwel altijd bij hen terecht kunnen voor hun vragen.
• 73% vindt dat zij de hulp vaak of altijd goed kunnen afstemmen.
• 45% stelt dat zij soms, zelden of nooit de mogelijkheid hebben om mee te beslissen.
• 37% vindt dat de thuiszorg of wijkverpleging onvoldoende oog heeft voor hun welzijn.
Wat weten we al?
Landelijk
Artikel: 5 inzichten om samenspel te stimuleren – Movisie
Op weg naar meer en andere samenwerking tussen mantelzorgers, vrijwilligers en beroepskrachten
Publicatie: Kwesties en keuzes in wijkgericht werken - 2017
De Werkplaatsen Sociaal Domein ondersteunen in opdracht van het Ministerie van VWS de transformaties in het sociaal domein met kennis en onderzoek. In veel van deze werkplaatsen werken hogescholen in samenwerking met lokale partners aan het (door)ontwikkelen van een wijkgerichte aanpak in het sociale domein. Hierdoor krijgen de werkplaatsen steeds beter inzicht in de kwesties die zich bij het wijkgericht werken voordoen. Met deze bundel willen we de lessen die in de praktijk worden geleerd dan ook overdraagbaar maken voor diegenen die zich willen verdiepen in de wijkteampraktijk.
Artikel: Kwaliteit van netwerkzorg verbeteren – 2019 (ZorgVisie)
Dit artikel gaat over de randvoorwaarden voor een goede netwerksamenwerking, hoe
bestuurders kunnen sturen op de kwaliteit van deze samenwerking en welke dilemma’s ze hierbij tegenkomen.
Artikel: Wijkverpleging als verbindingen tussen medisch en sociaal domein – 2019 (Vilans) Hulpvragen worden steeds verschillender en zorg wordt steeds complexer. Dit artikel gaat over de rol van de wijkverpleegkundige in de coördinatie tussen het medische en het sociaal domein.
#wijzorgensamen
Welke tools kunnen we gebruiken?
Landelijk
Infographic lokale samenwerking rondom informele zorg (Kaats model) – 2017 (Movisie) Wilt u de ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligers in uw gemeente meer inclusief, vanuit een levensbrede context benaderen? Dan is goede (lokale) samenwerking een must. Dat bereikt u door aandacht te geven aan de vijf aspecten van goede samenwerking (Kaats, 2012) Handreiking Belangen in samenwerking – Dementie zorg voor elkaar
In samenwerking tussen professionals, organisaties en financiers spelen belangen altijd een rol, bewust of vaker zelfs onbewust. Dit product geeft je inspiratie hoe je belangen inzichtelijk kan maken en hoe ze kunnen helpen om je doelen als netwerk te bereiken.
Wie is wie in de wijk – 2016 BeterOud
Een infographic met alle organisaties en partijen in de wijk. Deze tool bevat ook een werkblad die lokale praktijken zelf kunnen invullen.
Sociale wijkteams en informele zorg – 2017 Integraal werken in de wijk
Handreiking met tips voor sociale wijkteams over het samenwerken met informele zorg Infograhpic Sociale wijkteams en Informele zorg – Movisie
Hoe interacteren sociale wijkteams, informele zorg en gemeente met elkaar? En hoe verbeter je dit samenspel?
Handreiking Lokaal samenwerken (vrijwilligers) – NOV
Deze handreiking geeft inzicht op basis van de ervaringen van vier lokale netwerken die al langere tijd op eigen wijze succesvol zijn in Haarlem, Enkhuizen, de Westelijke Mijnstreek en Rotterdam. Eén ding hebben al deze samenwerkingsverbanden gemeen: ze kunnen beter doen wat ze willen doen door samen te werken, beter dan dat zij ieder voor zich zou kunnen.
Integraal samenwerking informele zorg (Woudlopersgids) – 2017 Movisie
Handige overzichten en tools voor beleidsadviseurs om mantelzorgers te ondersteunen.
Welke inspirerende praktijkvoorbeelden kennen we?
Lokaal
Suggesties gedaan door de projectgroep:
• Betrekken sociaal wijkwerk.
• Betrekken Netwerk Vrijwillige ondersteuning Leiden.
• Betrekken Lodewijk Smit-Jongbloed – Langer zelfstandig Leven Oestgeest.
Landelijk
Voorbeeld gemeente Houten
Nu mensen langer thuis blijven wonen is het extra belangrijk dat formele en informele zorg soepel op elkaar aansluiten. Hoe kunt u als gemeente de smeerolie zijn?
Artikel: Samenwerking tussen formele en informele zorg
