Bijlagen
Bijlagen
1 Geïnterviewden 2 Interviewvragen
3 Bouwproces Heembeton-Nijhuis 4 Concept van Reflex
5 Bouwstenen van alliantiebesturing
Bijlagen – Geïnterviewden
1 Geïnterviewden
Onderneming Functie
Algemeen:
Dhr. Pielkenrood Bond voor Baksteenfabrikanten Directeur
Heembeton-Nijhuis:
Dhr. R. Relker Heembeton Commercieel directeur Dhr. Van Riggelen Nijhuis Bouw Bouwproces manager
Reflex
Dhr. A. De Graaff JEStorkair New business manager
Dhr. T. Smits CRH- Kleiwaren Productmanager
Dhr. B. Luiten TNO Manager
Hendriks-Heijmans
Dhr. R. Renders Hendriks Bouw Directeur Anonieme case
Anoniem Directeur
Bijlagen – Interviewvragen
2 Interviewvragen
Algemene vragen
1) Wat was de reden waarom u ging samenwerken?
2) Waarom ging u juist met deze partner samenwerken?
3) Wat vindt u van de prestaties van uw partners?
4) Wat vindt u van de prestaties van de samenwerking?
5) Hoe lang denkt u dit samenwerkingsverband te willen voortzetten?
6) Wat zijn volgens u de succesfactoren die binnen deze alliantie gelden?
7) Zijn er onderwerpen die voor verbetering vatbaar zijn?
8) Hoe groot acht u de kans dat uw partners opportunistisch gedrag vertoont?
9) Hoe controleert u uw partners op het gebied van het naleven van het contract?
Besturing van alliantie
Juridisch vorm/ Financiële afspraken
1) Wat is de juridische vorm van de alliantie? (Joint venture, contractuele alliantie, deelneming)
2) Hoe worden de gezamenlijk gemaakte kosten, baten en risico’s verdeeld?
3) Zijn er exit clausules opgenomen in het contract? Zo ja, hoe zijn deze vormgegeven 4) Zijn er bepaalde prestatie beloningen geregeld en waaraan zijn deze gerelateerd?
Scope en exclusiviteit/ Doel, planning en control/ conflictoplossing
5) Zouden er andere partners geschikt zijn voor dezelfde samenwerking?
6) Zijn er meetbare criteria/doelen opgesteld om de prestatie van de alliantie bij te houden? Zo ja, welke?
7) Hoe is de rapportage naar het management van de eigen onderneming geregeld?
8) Zijn er conflict oplossingsprocedures in het contract opgenomen? Zo ja, welke?
Gezagsverhouding/Hierarchie/ Communicatiestructuur/ Leiderschap
9) Door wie en hoe worden belangrijke beslissingen genomen?
(meerderheid, consensus, consent, blocking votes, een lead partner kan beslissen, een groep van kernpartners kan de leiding nemen, stemmenverdeling kan plaatsvinden naar proportie van investeringen of via het 'one man, one vote' principe etc)
10) Hoe is de communicatie tussen de partners geregeld? Zijn er duidelijke regels opgesteld hiervoor?
11) Beschouwt u de alliantie manager als delegerend of controlerend?
Reputatie/ Persoonlijke relaties/ Cultuur/ Vertrouwen/ commitment/Normen en waarden
12) Hoe beschouwt u de reputatie van uw partner op het gebied van samenwerking?
13) Hoe beschouwt u de persoonlijke relaties tussen de werknemers van beide partners?
Bijlagen – Interviewvragen
14) Welke aspecten van de partner schepte vertrouwen zodat u tot samenwerking over kon gaan? (omdat hij competent is gebleken, consistent gedrag vertoont, afspraken nakomt of omdat hij tot een zelfde culturele of etnische groep behoort etc.)
15) Hoe beschouwt u het belang dat beide partijen hebben in de alliantie?
16) Toont de partner voldoende commitment voor het slagen van de alliantie?
17) Past u zich aan als er problemen bij de partner zich voordoen?
18) In hoeverre denkt u conflicten gezamenlijk op te lossen?
19) Welke partner heeft een sterkere machtspositie in deze alliantie?
20) Is er een mogelijkheid voor misbruik van deze macht?
Strategische fit
1) Wat is de strategische betekenis van de samenwerking voor uw onderneming?
2) In hoeverre zijn de gevolgde strategieen van de twee ondernemingen verenigbaar?
3) In hoeverre is er een gedeelde visie op de ontwikkelingen van de omgeving van de alliantie?
4) In hoeverre zijn de ondernemingen wederzijds afhankelijk van elkaar voor het behalen van de doelen?
5) In hoeverre levert de alliantie toegevoegde waarde voor beide ondernemingen?
6) In hoeverre wordt de alliantie geaccepteerd door de markt?
Organisatorische fit
1) In hoeverre zijn de overeenkomsten en verschillen van de ondernemingen onderkend in het alliantie-ontwerp?
2) In hoeverre kan het alliantie-ontwerp gemakkelijk worden veranderd zodat het beter bij een veranderende omgeving past?
3) Is het ontwerp zo eenvoudig mogelijk?
4) In hoeverre verkrijgen de partners met dit ontwerp effectieve management controle?
5) In hoeverre worden potentiële strategische conflicten door het ontwerp opgelost?
6) In hoeverre worden door het ontwerp de strategische doelen van de ondernemingen worden gehaald?
Culturele fit
Graag het vakje aankruisen die het meest overeenkomt met hoe u de cultuur inschat van uw eigen onderneming.
In hoeverre is de cultuur in uw onderneming te karakteriseren in onderstaande aspecten:
Procesgericht versus Resultaat gerichtheid
Op safe spelen Op gemak in risicovolle situaties
O O O O O
Bijlagen – Interviewvragen
Stroomlijnen van proces Maximaliseren van resultaat
O O O O O
Weinig verschillende activiteiten Elke dag andere activiteiten
O O O O O
Mensgericht versus Werkgericht
Rekening houden met Sterke druk uitoefenen persoonlijke problemen om werk af te krijgen
O O O O O
Focus op welzijn van werknemers Focus op afgeleverde werk
O O O O O
Beslissingen worden genomen
in groepen Beslissingen door individuen
O O O O O
Organisatiegebonden versus Professioneel
Identificeren werknemers zich Identificeren werknemers zich met hun organisatie met hun beroep
O O O O O
Normen van werk gelden ook thuis Privé leven is ieders eigen zaak
O O O O O
Korte termijn denken Lange termijn denken
O O O O O
Bijlagen – Interviewvragen Open versus Gesloten
Openheid tegenover buitenstaanders Meer gericht op eigen medewerkers
en nieuwkomers
O O O O O
Iedereen past in de organisatie Alleen bijzondere mensen passen in organisatie
O O O O O
Nieuwe medewerkers integreren Nieuwe medewerkers integreren gestaag snel
O O O O O
Strakke controle versus Losse controle
Bewust van kosten Niet bewust van kosten
O O O O O
Strikt houden aan vergadertijden Bij benadering houden aan vergadertijden
O O O O O
Serieus praten over bedrijf en werk Grappen maken over bedrijf en werk
O O O O O
Pragmatisch versus Normatief
Tegemoet komen aan wensen Correct toepassen van procedures
van de klant
O O O O O
Resultaten belangrijker dan procedures Procedures belangrijker dan resultaten
O O O O O
Pragmatische houding tegenover ethiek Hoge normen inzake ethiek
O O O O O
Maatschappelijke activiteiten niet Maatschappelijke activiteiten bovenaan op agenda agenda
O O O O O
Bijlagen – Bouwproces Heembeton-Nijhuis
3 Bouwproces Heembeton-Nijhuis
Heembeton is marktleider op het gebied van prefab woningbouw. De fabriek in Lelystad herbergt 200 medewerkers. Samen met Alvon Bouwsystemen, Calduran Kalkzandsteen en Dycore Systeemvloeren is het onderdeel van CRH Building Systems NL. Dit is weer onderdeel van het beursgenoteerde Cement Roadstone Holding uit Ierland. CRH is een speler in de wereldwijde bouwnijverheid, met in totaal 60.000 medewerkers actief in 24 verschillende landen.
Heembeton fabriceert complete casco’s, wanden en vloeren, in serie of klantspecifiek. Belangrijke voordelen van prefab betonnen casco’s zijn het bouwtempo en de efficiënt uit te voeren logistiek.
Door de moderne productieprocessen kan ieder element verschillend worden uitgevoerd. Zo heeft de architect een grote ontwerpvrijheid, kan de projectontwikkelaar een grote variatie in woningtypes realiseren en heeft de koper een ruime keuze uit persoonlijke opties.
Met circa 400 eigen medewerkers genereert Nijhuis een omzet van circa 135 miljoen euro. Het bouwbedrijf is werkzaam in alle sectoren van de woningbouw (sociale huur en -koop en de marktsector), instandhouding (van klantenwerk tot grootschalige renovatieprojecten) en de utiliteitsbouw (in het bijzonder de zorgsector, kantoren en combinatieprojecten).
Een belangrijk deel van de omzet bestaat uit eigen risicodragende ontwikkelingen in de woningbouw.
Met de methode voor integrale projectontwikkeling (IPO) wordt stedenbouwkundige en architectonische kwaliteit gerealiseerd binnen gestelde randvoorwaarden.
Het van oudsher innovatieve karakter komt in het bijzonder tot uitdrukking in de recente ontwikkeling van het integraal ontwerp binnen het Trento-concept. Trento is een procesgerichte aanpak van consument gerichte woningbouw. Dit is niet zoiets als een ladeplan wat verschillende andere bouwers hebben. Deze bouwers hebben standaard huizen in het archief, en die bewerken ze per project om klantgericht te worden. Meestal is er een groot assortiment van deze ladeplannen.
Nijhuis heeft een projectongebonden ontwikkeld proces. Zij vangt projecten aan met wisselende opdrachtgevers en architecten. Nijhuis is daardoor in staat bij stedenbouwkundige vernieuwing of vernieuwbouw de architectuur af te stemmen op de omgeving. Elk project kan een eigen uitstraling cq. detaillering te krijgen. Er is een hoog gehalte van keuzemogelijkheden. Zodoende wordt er meer invulling gegeven aan individueel opdrachtgeverschap. Maar kavels zijn schaars in Nederland. Dit betekent hoge kosten van grond, dus ook hoge kosten om een individuele woning te bouwen. Met een simpel ladeplan is dit nog mogelijk, echter alleen in het hogere segment (huisprijs vanaf half miljoen euro). Dit komt omdat de verhouding tussen de prijs van de woning en de prijs van de kavel overeen moet komen. In het segment daaronder, bij een huisprijs van anderhalf tot twee ton is dit niet meer mogelijk. Nijhuis bouw richt zich dan ook op dit segment met het concept Trento.
Vanaf het eerste moment worden de potentiële kopers in de markt geworven. Met deze kopers wordt
een droomwensdag georganiseerd. De woonwensen worden tijdens deze dag duidelijk gemaakt. De
wensen worden als input voor een Voorlopig Ontwerp (VO) gemaakt, en deze wordt teruggekoppeld
aan de kopers. Op basis van een aantal typologieën kan men een type kiezen. Keuzes kunnen worden
gemaakt voor de uitbouw, inbouw, gevel, installatie, kleur etcetera. Er wordt ook een keuze voor de
kavel gemaakt. Als alles akkoord is, wordt er een contractuele afspraak gemaakt en kan er worden
begonnen met bouwen.
Bijlagen – Bouwproces Heembeton-Nijhuis
Om dit op klantwensen gerichte front office proces te steunen, is een goed ontwikkeld back office proces onontbeerlijk. Nijhuis heeft een ontwikkeld backoffice proces, waarin zij kunnen aansturen met ontwerpuitgangspunten voor een bouwsysteem, oftewel het projectinitiatief. Dit is gekoppeld aan het programma van eisen. Hiermee stuurt Nijhuis de architecten aan om een schetsontwerp (SO) en een VO te maken. Vervolgens wordt er integraal ontworpen waarin een technische optimalisatie van het huis plaatsvindt naar alle technische randvoorwaarden van bouwdelen, installaties, indelingsvarianten en casco varianten. Dit wordt uitgevoerd door ontwerpers van Nijhuis. Vervolgens kan de klant in deze fase met dit product zijn eigen woning samenstellen. Daarna wordt een klantspecificatie gemaakt en deze wordt gebruikt om de toeleveranciers aan te sturen om uiteindelijk tot definitieve productie tekeningen te komen.
Een duurzaam ontwikkelde samenwerking is nodig omdat de samenwerking begint wanneer vroeg in het project de product selectie wordt bepaald. Dit is nodig om de architect aan te sturen, integraal te ontwerpen, en de aansturing van de toeleveranciers vroeg te kunnen verkrijgen, zodat de faalkosten worden geminimaliseerd. Door een duurzame samenwerking te hebben, en doordat het product bekend is, is er veel meer kans op de toepassing van industrieel vervaardigde bouwdelen. Deze hebben een lange lijst van ontwerpuitgangspunten, zoals een groot aantal sleuven voor de leidingen.
Bij een kneedbaar product worden deze sleuven op de bouwplaats aangebracht. Het voordeel van
prefab bouwdelen is dat dit efficiënt in een industrieel proces vervaardigd wordt. Wil er dus voordeel
worden behaald met industrieel vervaardigde bouwdelen, dan zal vroeg in het proces de complete
specificatie en informatie over bouwsystemen duidelijk moeten zijn.
Bijlagen – Concept van Reflex
4 Concept van Reflex
Er is een concept ontwikkeld welke voor een groot gedeelte middels een industrieel proces tot stand komt. Er worden complete prefab modules met alle installaties erin geproduceerd. Daarna moet de gevel van de woning eruit worden gehaald en de module kan er dan in worden geschoven. Dit maakt het mogelijk de energiewaarden van de woning dusdanig te verbeteren zodat de woning de komende vijftig jaar mee kan. Ook is het met deze module mogelijk de woning uit te breiden, zodat het aan de hogere klantwensen van tegenwoordig kan voldoen. Als laatste voordeel is dat de bouwtijd aanzienlijk wordt verkort.
Er zijn drie modules opgezet, te weten de uitbuik-, optop- en inbouwmodule. Hieronder worden ze weergegeven.
Figuur 1 De gebruikte modules
1De uitbuikmodule wordt gebruikt om de oude gevel ongeveer een meter naar voren te plaatsen. Dit vergroot de woning naar de huidige maatstaven en de nieuwe gevel wordt meteen gebruikt om moderne installaties en isolatie te plaatsen. Bij de optop module wordt er een verdieping op de oorspronkelijke woning geplaatst. De inbouw module moet nog worden ontwikkeld.
1
