Vraag nr. 1
van 26 september 2002
van mevrouw RIET VAN CLEUVENBERGEN Vakantie voor kansarmen – Doelgroep
Uit een onderzoek van de Vlaamse overheid blijkt dat 15,6 % van de Vlamingen niet op vakantie gaat wegens geldgebrek.
In 2001 konden met een budget van 2 miljoen frank 752 volwassenen en kinderen toch op vakan-tie in eigen land gaan. In 2002 was er 223.000 euro (zowat 9 miljoen frank) "vakantiegeld" ter be-schikking van kansarmen en lage inkomens.
1. Hoe wordt de doelgroep "kansarmen en perso-nen met een laag inkomen" afgebakend ? 2. Hoe worden kansarmen op de hoogte gebracht
van bovenvermelde mogelijkheid ? 3. Hoeveel kansarmen werden bereikt ?
Hoeveel kansarmen genoten hiervan als gezin ? Welke organisaties begeleidden deze personen ?
Antwoord
1. Voor de afbakening van de doelgroep baseert Toerisme Vlaanderen zich op het "Ja a r b o e k 2001 armoede en sociale uitsluiting" van Prof. Vranken (UFSIA, onderzoeksgroep OA S E S ) . Dit jaarboek wordt vaak als referentie gebruikt door de overheid voor het behandelen van vraagstukken omtrent armoede. (Ufsia : U n i v e r sitaire Faculteiten Antwerpen ; Oases : O n d e r -zoeksgroep A r m o e d e, Sociale Uitsluiting en Stad – red.)
In dit boek formuleert men de volgende defini-tie van armoede :
"Armoede is een netwerk van sociale uitsluitin-gen dat zich uitstrekt over meerdere gebieden van het individuele en collectieve bestaan. H e t scheidt de armen van de algemeen aanvaarde leefpatronen van de samenleving waarin ze leven. "
Op basis van deze definitie zijn er in de praktijk twee bruikbare methodes om uit te maken welke personen in armoede leven en welke niet. Ten eerste kan een persoon door een hulpverle-ner worden erkend als iemand die in armoede
l e e f t . Ten tweede kan men op basis van het in-komen uitmaken of iemand in armoede leeft. Deze methodes worden eveneens vermeld in het voormelde jaarboek. Ze worden toegepast door het Steunpunt Vakantieparticipatie van Toerisme Vlaanderen.
Aangezien armoede een complex gegeven is dat niet alleen het inkomen betreft, is het aangewe-zen dat een hulpverlener – de eerste methode – onderzoekt welke personen in armoede l e v e n . Dit gebeurt op basis van verschillende ar-moede-indicatoren.
A r m o e d e-indicatoren zijn : het beschikbaar in-k o m e n , de gezinssamenstelling of -s i t u a t i e, z o r g-behoevend zijn bij bijzondere jeugdbijstand, d e staat van de woning, opleidingsniveau en ar-beidssituatie van de ouders, g e z o n d h e i d s t o e-stand van de gezinsleden. De hulpverleners die dit onderzoeken zijn werkzaam in erkende diensten voor hulpverlening, zoals : O C M W ' s, d a g c e n t r a , residentiële instellingen, centra voor t h u i s b e g e l e i d i n g, diensten begeleid wonen, buurthuizen in achtergestelde wijken, Kind en G e z i n , verenigingen waar armen het woord nemen, ...
Wanneer een persoon niet aangesloten is bij een b e g e l e i d i n g s d i e n s t , kan men het maandelijks netto gezinsinkomen als uitgangspunt nemen – de tweede methode – om te bepalen of een persoon in armoede leeft. Het jaarboek ver-meldt de Europese armoedenorm voor België als maatstaf. Deze norm legt per land een be-drag vast dat bestaat uit de helft van het gemid-delde inkomen van de inwoners van het land. Wanneer men minder verdient, is men niet in staat om deel te nemen aan de aanvaarde leef-patronen van de samenleving waarin men leeft. Men kan dan spreken over armoede.
Toerisme Vlaanderen hanteert de meest recente bedragen die voor België werden vastgelegd als Europese armoedenorm. Het Centrum voor So-ciaal Beleid van de Ufsia maakt een onder-scheid tussen de verschillende gezinssamenstel-l i n g e n . Daarom vermegezinssamenstel-lden zij inkomensgrenzen variërend van 643,53 euro tot 1.546,11 euro per e n t i t e i t . Deze laagste grenzen gelden voor be-jaarden en alleenstaanden, de hoogste voor grote gezinnen.
ziekte of handicap of afbetaling van schulden door schuldbemiddeling.
2. In 2001 en 2002 werden door Toerisme V l a a n-deren via het Steunpunt Va k a n t i e p a r t i c i p a t i e volgende maatregelen genomen om het aanbod bekend te maken bij de doelgroep :
– infodagen : ongeveer 80 organisaties die per-sonen in armoede begeleiden en hun lokale afdelingen namen deel aan diverse infoda-gen waarop ze gemotiveerd werden om de doelgroep wegwijs te maken in de vakantie-mogelijkheden.
Alle OCMW's van Vlaanderen werden hier-op uitgenodigd, alsook sociale organisaties zoals buurthuizen in achtergestelde wijken, d a g c e n t r a , t h u i s b e g e l e i d i n g s d i e n s t e n , c o-mités voor bijzondere jeugdzorg, a f d e l i n g e n van het JAC, o p b o u w w e r k , m u t u a l i t e i t e n ,e n-zovoort.
– overlegvergadering : er werd een overlegver-gadering gehouden met de verenigingen waar armen het woord nemen via het Vlaams Forum voor A r m o e d e b e s t r i j d i n g. E r werden tevens enquêtes afgenomen bij deze v e r e n i g i n g e n . Ongeveer 25 v e r e n i g i n g e n waar armen het woord nemen, werden hier-mee bereikt ;
– nieuwsbrief : alle OCMW's, sociale diensten die bekend zijn bij Toerisme Vlaanderen en verenigingen waar armen het woord nemen ontvangen twee keer per jaar een nieuws-brief van Toerisme Vlaanderen die ze op de hoogte brengt van de mogelijkheden ;
– communicatie in de pers : via de minister en via Toerisme Vlaanderen.
(JAC : jongerenadviescentrum – red.)
Gesubsidieerde organisaties maken hun aan-bod ook zelf bekend bij bovenvermelde diensten.
3. Sinds de oprichting werden er rechtstreeks 2.876 personen met een laag inkomen bereikt door het Steunpunt Va k a n t i e p a r t i c i p a t i e. Te r verduidelijking : de hulp van Toerisme V l a a n d e-ren kan bestaan ofwel uit financiële steun via subsidies aan opstartorganisaties voor groepsva-k a n t i e s, ofwel uit materiële bemiddeling ten aanzien van individuele of collectieve vragen waarbij een passend vakantieaanbod wordt
v o o r g e s t e l d , ofwel uit praktische of financiële steun ten behoeve van specifieke proefprojec-t e n . Daarenboven wens ik ook proefprojec-te verduidelijken dat het bedrag van 223.000 euro voor 2002 niet exclusief voorbehouden is voor financiële steun ; het is eveneens bestemd voor de werkingskos-ten van het Steunpunt Va k a n t i e p a r t i c i p a t i e onder meer op het vlak van informatie zoals hierboven uit het antwoord op vraag 2 blijkt. In 2001 werden 752 personen geholpen, w a a r-van 141 in gezinsverband.
In 2002 werden tot eind september 2.124 perso-nen geholpen, waarvan 696 in gezinsverband. Daarvan werden voor 1.560 personen subsidies a a n g e v r a a g d , waarvan 135 in gezinsverband. D e overige personen vroegen bemiddeling voor een geschikt v a k a n t i e a a n b o d , wat gerealiseerd werd dankzij de inspanningen van het Steunpunt Va-kantieparticipatie in samenwerking met de uit-baters van vakantiecentra, Sporta en de Duitsta-lige Gemeenschap.
De organisaties die groepsvakanties begeleid-d e n ,z i j n : A k i n begeleid-d o, H a b b e k r a t s, H a r l e k i n o, H a r-t e k a m p, Kansen voor Kinderen, L e j o, Her-t Rode K r u i s, S o g e h a , P i r l e w i e t , G a n d a l f, J O CA en A Place to Live.
Volgende proefprojecten werden gerealiseerd : financiële steun voor een jongerenvakantie ge-organiseerd door Albezon VZW in samenwer-king met de Duitstalige gemeenschap ; m a t e r i ë-le steun voor een vernieuwend initiatief beach-funvakantie voor kansarmne jongeren via Spor-ta in samenwerking met VZW Kindergeluk. De organisaties die individuele vakanties moge-lijk maakten. z i j n : Vakantiegenoegens – Zon en Duin, Vlaamse Jeugdherbergcentrale (9 j e u g d h e r b e r g e n ) , Broederlijkheid V Z W, Roosendael V Z W, Vakantiecentrum De Bar-kentijn en Vakantiecentrum Ter Helme.
