VU Research Portal
De Paradijsmethode
van Hellemondt, E.M.
2016
document version
Publisher's PDF, also known as Version of record
Link to publication in VU Research Portal
citation for published version (APA)
van Hellemondt, E. M. (2016). De Paradijsmethode: Opvattingen over het moderniseren van het landschap in de
Nederlandse landschapsarchitectuur van de jaren zestig en zeventig van de twintigste eeuw. VU Uitgeverij.
General rights
Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights. • Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain
• You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal ?
Take down policy
If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim.
E-mail address:
vuresearchportal.ub@vu.nl
INHOUDSOPGAVE
‘EEN NIEUWE RENAISSANCE’
3
Werken aan een dynamisch landschap 5
Afbakening van de onderzochte periode 7
Toelichting op het onderzoek 8
Onderzoeksvragen 10
Theoretisch kader 10
Begrippen 11
Methoden en bronnen 12
Opbouw van het boek 14
1 MODERNISERING VAN HET LANDSCHAP
16
Landschap in een moderne samenleving
17
Een hernieuwd moderniteitsbegrip: dynamiek, dualiteit en contradictie 17 Het moderne wereldbeeld van de jaren zestig: technologie en ecologie 18 Het landschap als leefruimte voor de hele Nederlandse bevolking 23 Opvattingen over het moderne Nederlandse landschap 31
Landschapsarchitectuur en moderniteit
38
Ideologisch evenwicht 39
Overbruggen van de time-lag 40
Denken over een eigentijds landschap
42
De Landschapskring 43
De Werkgroep voor de Ontwikkeling van het Landschap 46
De landschapsarchitect als ‘omnitect’
51
Zelfbeeld 51
Landschapsarchitectuur en de relatie met andere disciplines: samenwerking en competitie 54
Het beste uit twee werelden
57
AFBEELDINGEN BIJ HOOFDSTUK 1
2 AFSTEMMEN VAN ONDERZOEK EN ONTWERP
59
Visies op het landschap: antropocentrisch en ecocentrisch
59
Diagnose van het bestaande landschap 61
Het ideale landschap 64
Toepassen van historische kennis 70
Interpretatie van ecologische kennis 71
Waarneming en waardering van het landschap 77
Systeemanalyse en procesbeheersing 80
Toetsing en selectie van onderzoeksgegevens: drempelanalyse en visualisatie
82
Drempelanalyses: de Layer Cake Method en het Early Warning System 83 Visualisatie als instrument voor landschapsanalyse 85
Theorievormging en de relatie tussen onderzoek en ontwerp
90
Ontwerptheorieën in de architectuur en de ingenieurswetenschappen 92 Toe-eigening en toepassing van theorieën in de landschapsarchitectuur 94
De relatie tussen onderzoek en ontwerp in het werkveld van de landschapsarchitectuur
95
Overheidsdiensten 96
Opleidingen voor landschapsarchitectuur 97
Het Rijksinstituut voor Onderzoek in de Bos- en Landschapsbouw ‘De Dorschkamp’ 98
Ontwerpbureaus 99
Aandacht voor onderzoek op studiedagen en in prijsvragen 100
Spanning tussen analyse en ontwerp
102
AFBEELDINGEN BIJ HOOFDSTUK 2
3 ZOEKEN NAAR EEN PASSENDE VORM VOOR EEN EIGENTIJDS LANDSCHAP
103
Conflicten in de paradijsmethode over vorm
105
Afstemmen van analyse en synthese 105
Een andere rol voor vormgeving 107
Ordening van het Nederlandse landschap: eenheid en hiërarchie
109
Het landschap als eenheid 109
Hiërarchische ordening van ‘patronen’ en ‘processen’ 111 ‘Grensmilieus’ als richtlijn voor de ordening van het landschap 114
De functie van vormgeving in de paradijsmethode
117
Passende vorm 118
Vormgevingsdilemma’s en competentiestrijd 120
Vormgeven aan een eigentijds landschap
124
Stad en land 125
Geschiedenis en actualiteit 128
Behoud en vernieuwing 130
