e 1,95
69
stejaargang • nummer 16 • woensdag 16 april 2014 Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X
Voor mensen met een goed hart en een slecht karakter...
Vlaanderen ligt ook voorbij de neus van de werkgevers
Sp.a en Open VLD
al “blowend” het noorden kwijt
Vorige vrijdag op ziekenbezoek een neef ontmoet. Tussen familiale ditjes en datjes kronkelt even de politiek in het gesprek. De jongeman wist het niet zo goed meer. De par- tij waarop hij in 2010 bij zijn eerste stem- busgang vanzelfsprekend stemde, “is niet zo goed bezig”. De ambiance ten gunste van die partij lijkt in zijn vriendenkring van prille twintigers wat minder groot. Enkele maten zouden wellicht “anders” stemmen
’s Avonds thuis met de jongste schoonzus aan tafel. Tussen de soep en de patatten raakt een mens uitgepraat over het weer en de baby’s.
Ook dat gesprek kabbelt toevallig richting poli- tiek. “Ik denk dat ik van kleur verander”, zegt zus.
“Bart wordt te blauw. Hij zit aan mijn portemon- nee. Hij durft, oké, en dat kan nodig zijn. Maar waarom pakt hij alleen ons?” Wat ze in de gazet had gelezen over de plannen van de partij waar ze fan van was, maakte haar ongelukkig. Na het dessert moeten de kindjes naar bed. Dag zus.
Tijd voor de kroeg, een vrijdags ritueel. Aan de grootste tafel keuvelt daar wekelijks een bonte bende over vrouwen, cinema, voetbal en koers.
Na een paar trappisten gaat het doorgaans cres- cendo over de crisis en de politiek. Dat willen we nu zelf wel eens weten: wie moet bloeden, en wie moet krijgen? Het V-plan van de N-VA zorgt ook hier voor twijfel, ook bij de supporters.
Arbeid en kapitaal
Het verkiezingsprogramma van de partij en de berichtgeving errond zorgen voor verwarring bij jonge sympathisanten, zo lijkt het toch. Op de sociaaleconomische links-rechtsas moest de partij ergens neerstrijken. Ze koos voor de rech- terkant van het spectrum. Een heel ander verhaal dan het frisse flamingantisme en conservatisme waarmee Bart de Wever enkele jaren geleden op geen tijd het politieke landschap van Vlaanderen omploegde. De communautaire dynamiek lijkt verwasemd, de liberale thema’s lijken dominant.
Zo dominant dat andersgezinde politici, acade- mici en journalisten in het N-VA-programma met- een energie lijken te vinden om de wakkere bur- ger angst aan te jagen.
Voor loontrekkenden is er een indexsprong en de afschaffing van de automatische indexkoppe- ling. Een inlevering van 2 tot 4 procent, waarvan de negatieve effecten wellicht werden onder- schat. De overheidsuitgaven worden voor twee jaar bevroren en gaan dus relatief dalen, met 3 tot 5 procent. Geen goed nieuws voor lonen en werkingsmiddelen in onderwijs, justitie, ambte- narij, brandweer, politie… En de werklozen? Die veranderen na twee jaar van naam: dan worden ze leefloners, onder het dak van de OCMW’s.
Een snee in de portemonnee. Wacht- of inscha- kelingsuitkeringen voor afgestudeerden en brug- pensioenen worden geschiedenis.
Afgestudeerden, werklozen en eindeloop- baan-passanten, ze vormen maar een minder- heid van het electoraat. Nemen ze bij N-VA een
“berekend” risico? En maken de malcontenten nog een vuist?
Links, centrum, rechts
De Gentse econoom Gert Peersman leverde munitie: “De grote winnaars zijn de onderne- mers en degenen die sparen.” Yves Desmet gaat daar in De Morgen op door: “Duidelijk is aan wie de N-VA geen enkele inspanning vraagt: de par- tij raakt niet aan inkomsten uit vermogen, aan- delen… Zelden is nog eens op zo’n duidelijke en ouderwetse manier de keuze tussen arbeid en kapitaal in de verf gezet.”. “Wie geld heeft, hoeft
niet te vrezen dat N-VA aan de spaarboekjes of de inkomsten uit kapitaal zal zitten”, noteert Lies- beth van Impe in Het Nieuwsblad.
Voor van Impe is het zeker dat de N-VA reso- luut “achter die rechtse kiezers aan” gaat. Ann van den Broek en Tine Peeters van De Morgen vinden - ietwat weerbarstig tegenover hun chef?
- dat de N-VA eerder op zoek gaat naar “aanslui- ting bij het centrum”. En de liberalen spreken zelfs van een linkse bocht van de N-VA. “Le PS flamand est arrivé”, vindt de voormalige LDD’er Lode Ver- eeck. Zijn conclusie toont aan hoe dom ook een slimme mens al eens kan reageren.
Sociaal
Wat vindt de N-VA daar zelf van? De partij noemt haar V-plan zelf “sociaal”. Dat sociale zit dan in standpunten over ecofiscaliteit, over het afschaffen van Verhofstadts notionele intrestaf- trek (een gunstregime voor bedrijven), over het verlaten van het strenge Europese begrotings- traject, over correcties zoals het blijven indexe- ren en het verhogen van de laagste uitkeringen.
“Wij versterken de zwaksten”, lezen we. Dit voluntarisme kan misschien de achterban over- tuigen, maar hoe reageren de kiezers op het gedonder van de socialisten dat een gemiddeld gezin met drie kinderen in 2016 met dit plan 1.350 euro zal inleveren? De indexsprong alleen al zou een inlevering zijn van 800 euro op jaar- basis, zegt Groen.
Velen aanvaarden wellicht dat er nu maar eens kordaat moet worden bestuurd. Maar dan wel met maatregelen die “evenwichtig” zijn verdeeld en die alle rangen en standen treffen. Zou een voorzichtige portie vermogensbelasting een mis- daad tegen de menselijkheid zijn? Kan de fraude- bestrijding niet wat hoger mikken dan 455 mil- joen in… 2019? En mag er wat verder worden gekeken dan de neus van de werkgevers lang is?
Voor elke vacature zijn er 17 werkzoekenden. Dat los je niet op met de klaagzang over loonkosten.
Er is meer aan de hand.
Wanneer horen we weer een scherpe N-VA over de splitsing van de sociale zekerheid, over fiscale autonomie, over de afbouw van de trans- fers, over de regionale toewijzing van de staats- schuld? Wanneer spreekt ze klare taal over de niet-oneindige opvangcapaciteit voor “nieuwe Vlamingen” en de oneerlijke concurrentie van werknemers uit arme EU-landen? Of over de kostprijs van de EU? Op veel van die terreinen valt voor Vlaanderen inzake budget meer te halen dan de N-VA nu ambieert. Het verschil met die andere V-partij is daarbij opvallend. Vlaams Belang kaart die punten wél aan en lijkt meer oog te hebben voor de gewone Vlaming. De partij is geen voor- stander van ingekorte werkloosheidsuitkeringen, van het op de helling plaatsen van de sociale ver- worvenheid van de loonindex, van meer aan- dacht voor tewerkstelling van jongeren, en wil de bodem onder de zwarte economie wegslaan.
Het probleem van het Vlaams Belang is dat de partij bij het grote publiek niet geassocieerd wordt met die “sociale” standpunten. Ze ver- dwijnen onder het felle zwaailicht dat ze plaatst boven de thema’s migratie, veiligheid en islam.
Dat geldt in mindere mate ook voor de kritische kijk op de EU en de radicalere visie op Vlaamse onafhankelijkheid.
Hoe dan ook, N-VA en Vlaams Belang zijn van- daag meer dan ooit twee verschillende partijen met uiteenlopende communautaire en sociaal- economische standpunten en met nog maar enkele gemeenschappelijk raakpunten. De keuze in het stemhokje kan er alleen gemakkelijker op worden.
D eze w ee k * Het N-VA-programma is wel degelijk sociaal 2
* Vlaanderen verdient een andere linkerzijde 3
* Bollekenskermis 4
* De dubieuze strijd van de culturele elite 5
* Communautair nachtlawaai 5
* De behendigheid van Erdogan 8
* Karel de Gucht, Eurosjoemelaar zonder grenzen 10
DE kLuchT rOnD DE GuchT
Hebben onze collega’s van De Tijd Karel de Gucht een fameuze peer gestoofd? Wij vinden het merkwaardig dat er ‘s zater- dags drie brieven van Karel de Gucht gepu- bliceerd worden, waarna hij het een heel weekend mag zitten uitleggen in onder meer De Zevende Dag, met als schamele verdediging dat hij nooit een antwoord op zijn brieven gekregen heeft. En wat duikt er
‘s maandags in diezelfde krant De Tijd op?
Precies, een vierde brief, waaruit duidelijk blijkt dat hij tóch antwoord kreeg van BBI- topman Frank Philipsen. Kwam die vierde brief pas op zondag de redactielokalen van De Tijd binnengewaaid? Of was dat een kleine eerlijkheidstest, waarvoor Karel de Gucht grandioos buisde?
Wij hebben een kleine tip voor Karel de Gucht: vertel in het vervolg gewoon de waarheid, altijd en overal. Dan is het veel gemakkelijker te onthouden wat je pre- cies gezegd hebt, en sta je niet in je blootje wanneer een krant nog eens een persoon-
lijke brief publiceert. Maar misschien is dat iets te veel verwacht van een Open Vld’er en bovendien een Eurocommissaris?
OpEnbaarhEiD
Met alle aandacht voor de leugen van De Gucht raakte een ander aspect wat op de achtergrond: de manier waarop De Gucht schermt met de ‘wet openbaarheid bestuur’. Volgens hem is het normaal dat documenten openbaar worden door een mail te sturen naar de topman van belas- tingen in een delicaat dossier, rond miljoe- nen euro’s. Dat is lachwekkend. Elke bur- ger die die wet zelfs maar wil gebruiken om een eenvoudig collegebesluit te krijgen, moet een formulier invullen dat een proce- dure moet doorlopen, en moet weken, zo niet maanden, op een antwoord wachten.
De belastingdienst had met de brief van De Gucht moeten doen datgene wat ze zou doen met elke brief van elke andere belas- tingplichtige die niet de juiste procedure volgt: negeren. Wordt vervolgd, hopelijk!
Actueel
16 april 2014
2
Uit de smalle beursstraat
Het N-VA-programma is wel degelijk sociaal
Wie beweert dat de economische voorstellen van de N-VA gelijk staan met hard liberalisme en een sociaal bloedbad, is van kwade wil.
8,5 miljard euro, dat is het totaal van de extra sociale uitgaven die de N-VA voor de komende legislatuur voorziet. Het gaat vooral om de stijging van de pensioenen en de uitgaven voor de gezondheids- zorg. Dit cijfer is niet onbelangrijk, omdat de voorbije weken de indruk werd gewekt dat de N-VA de uitgaven de komende jaren totaal wou bevriezen. En dat betekent bijvoorbeeld een daling van de pensioe- nen, want er komen meer gepensioneerden bij.
Het gedetailleerde economische verkiezingsprogramma weerlegt die kritiek. Jawel, er wordt nominaal bespaard op de uitgaven (dus ook geen indexaanpassing), maar wel gedurende slechts twee jaar.
En er zijn heel wat uitzonderingen, vooral op sociaal vlak. Wie beweert dat de Vlaams-nationalisten een sociaal bloedbad willen aanrichten, is van kwade wil of heeft het programma niet gelezen.
Er moet uiteraard bespaard worden om de begroting op orde te krij- gen, maar dat gebeurt vooral via het arbeidsmarktbeleid. De werk- loosheidsuitkeringen worden beperkt tot twee jaar en de inscha- kelingsuitkeringen worden afgeschaft, net als het brugpensioen.
Asociaal? Dan zijn alle, maar dan ook alle andere EU-landen dat veel meer. De uitgaven voor arbeidsmarktbeleid bedragen in België 2 procent van het bbp. Dat is bijna het dubbele van de buurlanden en meer dan het dubbele van het OESO-gemiddelde.
Het besparingspad van de overheidsfinancien kan je gerust soci- aal noemen. Een begrotingsevenwicht wordt pas in 2018 bereikt en een overschot in 2019. Dat is - afhankelijk van de adviezen - een stuk later dan de Europese Commissie of het IMF voorstellen. Het is één van de zwakkere punten van het N-VA-plan. Een begrotingsoverschot wordt best snel bereikt, al was het maar om ervoor te zorgen dat er opnieuw buffers worden aangelegd om de vergrijzing te kunnen beta- len. Maar het moet gezegd dat de N-VA een sanering van 17 miljard euro wil doorvoeren omdat het eigenlijk niet anders kan. De rege- ring-Di Rupo heeft de voorbije twee jaar verzuimd zwaar te besparen.
In de zoektocht naar ‘hardvochtige sociale afbraak’ hebben de linkse critici de indexsprong onder vuur genomen. En niet alleen linkse critici hebben er een probleem mee. Ook de Vlaams Belangers zijn tegenstander van een indexsprong, want op die manier worden lonen en uitkeringen niet aan de levensduurte aangepast.
Dit alles moeten we in perspectief plaatsen. Ten eerste wordt er gewoon een indexsprong toegepast in 2015 en blijven een aantal lage uitkeringen en pensioenen buiten schot. Het klopt inderdaad dat de lonen met een indexsprong niet worden aangepast aan de levens- duurte en dus de koopkracht ondermijnen. Maar waarom kiest men dan voor zo’n schoktherapie? Omdat de vorige regeringen nagelaten hebben de concurrentiekracht van de ondernemingen te versterken en zo voor jobcreatie te zorgen. En is werk niet de beste weg naar gro- tere koopkracht? Met een indexsprong krijgen bedrijven en de over- heid ademruimte en die is broodnodig. Trouwens, ter compensatie van de indexsprong worden er koopkrachtversterkende maatregelen genomen, zoals een verhoging van de werkbonus (korting op werk- nemersbijdragen) voor de laagste lonen. Daarnaast wordt de koop- kracht versterkt door een vereenvoudiging van de belastingschalen in de personenbelasting.
Pleiten voor een indexsprong is een goede politieke zet van de N-VA, want het voorstel kwam ook op tafel van de federale regering.
CD&V en zeker Open Vld waren er voorstander van. We schrijven eind 2012 en de concurrentiekracht van de bedrijven staat zwaar onder druk. Premier Elio di Rupo en zijn PS staan zwaar onder druk om diep- gaande maatregelen te nemen. Een indexsprong wordt besproken, maar wanneer ACW’er Steven Vanackere als vicepremier weigert een standpunt in te nemen, staat de Open Vld alleen. De indexsprong komt er niet, enkel een aantal halfslachtige en slecht berekende loonkos- tenverlagingen. Sindsdien zitten de liberalen echt wel gegijzeld in de federale regering.
Tijdens de komende zes weken zullen de N-VA’ers niet nalaten te verwijzen naar die politieke gebeurtenissen. Open Vld, meer dan ooit aangeschoten wild, zal niet anders kunnen dan erkennen dat de nati- onalisten met hun voorstel gelijk hebben.
Angélique VAnderstrAeten
Delta - EM
bvba
Ingenieursbureau
Detailstudies voor de omzetting van industrieel
afval in energie info:
nvandendriessche@delta-em.eu
tel 0477 723 085
Gwendolyn gaf zelf de “juiste” aanzet om het vertrouwen van de kiezer te winnen, toen ze zich bij de Vlaamse goegemeente veront- schuldigde voor de onder Di Rupo 1 inge- voerde “pestbelastingen” die haar eigen partij als regeringspartner mee heeft goedgekeurd.
Dat is al even geleden.
Een aantal “stoten” van geestesgenoten zijn veel recenter, want binnen de zeven dagen van vorige week opgetekend. “De volgende voorzitter van de Europese Commissie wordt Martin Schulz of ikzelf.
Al de rest is fantasie”, sprak EVP-kandidaat Jean-Claude Juncker. Meteen weet poenpak- ker Guy Verhofstadt hoe hoog hij als “tegen- kandidaat” wordt ingeschat. Zijn verbaal geweld, meestal gekoppeld aan groteske lichaamstaal bij het spuien van zijn “ideeën”
in het Europees Parlement, zit er voor veel tus- sen dat vrijwel niemand van die “hoge verga- dering” hem nog ernstig neemt.
Begin maar aan het tegendeel als hij - om alleen dat te zeggen - de utopie van een Euro- pees leger staat te bejubelen! Dat hij bij zijn collega’s eerder bekend staat als een politieke stand-upcomedian belette hem niet de voor- bije dagen als een waanzinnige “zijn” Europa af te struinen om liberale steun voor zijn per- soonlijk “ultiem project” te vergaren. Het is niet bekend of zijn naar zijn zeggen “beste campagne ooit” uit de partijkas werd betaald, of met “middelen uit eigen bijverdiensten”, zoals de habbekrats van 32.000 euro bruto die hij opstreek voor elke van de vier verga- deringen bij investeringsmaatschappij Sofina, waarin hij als bestuurslid zitting heeft.
Verlengstuk
De greep van Gwendolyn op zusterpartij MR is duidelijk niet bijster sterk. Indien wel had ze die kunnen gebruiken om minister van Buitenlandse Zaken en regeringsglobetrotter buiten concurrentie Didier Reynders er toe te bewegen weg te blijven uit Kigali, waar de Rwandese massamoordenaar én president Paul Kagama de genocide van 1994 op zijn manier herdacht.
Gwendolyns’ toffe clubje
In het oog van een storm komen vastzitten is voor elke politieke partij altijd narigheid.
In de aanloop naar verkiezingen wordt dat een heuse nachtmerrie. Al bewaart ze er het grootste stilzwijgen over, Open Vld-voorzitster Gwendolyn Rutten staat momenteel op de eerste rij om daarover met kennis van zaken te spreken. Een tof clubje is het dat ze voor 25 mei bij de kiezer moet aanbevelen als symbool van betrouwbaarheid, rechtlij- nigheid en nog meer van die geijkte termen.
Reynders was, in tegenstelling tot zijn terecht weggebleven Franse collega, één en al oor voor de toespraak van Kagame, en hij bleef heel braaf zitten bij diens beledigingen aan het adres van de staat België.
Misschien was Reynders van oordeel dat zijn aanwezigheid én zijn apathische houding de nood lenigde aan een verlengstuk op de excu- ses van Guy Verhofstadt in het millenniumjaar 2000. Verhofstadt bood die als premier in zijn gekende ongecontroleerde stijl - in “overdrive”
- aan in naam van het Belgische volk, omdat,
na de smerige moordpartij op tien paracom- mando’s, de regering-Dehaene alle Belgische troepen onmiddellijk had teruggeroepen.
Verhelderend
Vermoed kan worden dat de arme Gwendolyn een paar centimeter in elkaar kromp bij wat uittredend Europees commis- saris Karel de Gucht voor de VRT-camera’s presteerde, in een poging zich als voorbeel- dige burger te profileren, vies van elke vorm van machtsmisbruik die een positie als de zijne kan inhouden. Juridisch van belastingontdui- king vrijgesproken, wou hij dat ook zijn in de ogen van het kiesvee. Vandaar een (geëiste?) uitnodiging van de VRT om “zijn waarheid” te komen vertellen over zijn op het scherp van de snee gevoerde strijd met BBI-directeur Karel Anthonissen, die, zoals mogelijk afgesproken tussen gastheer en gast, uiteraard niet voor een wederwoord werd uitgenodigd. De Guchts
“waarheid” deed menig burger allicht keihard denken “die liegt dat het klettert”. Amper had hij gezegd nooit antwoord gekregen te heb- ben op zijn drie “niet-intimiderende” brieven aan de BBI, waarin hij, onder meer, aandrong Anthonissen van zijn dossier te halen, of de krant De Tijd pakte na de primeur over die brieven uit met een nieuwe primeur over het bestaan van een vierde brief met blijkbaar ver- helderende inhoud.
Privésfeer
Als gevolg daarvan kreeg De Gucht, zo wist die krant, van BBI-topman Frank Philipsen een intern document toegespeeld dat hij tegen Anthonissen kon gebruiken. Rood alarm op het kabinet van Financiën! De prompte mede- deling bij monde van Hans D’Hondt, topman van de FOD Financiën, over een onmiddellijk opgestart intern onderzoek rond brieven, tele- foons, mails et cetera tussen Philipsen en De Gucht, zou de volgende dag al resultaat ken- nen! Dit bewijs van goed bestuur werd die
“volgende dag” gevolgd door de droge mede- deling “dat meer tijd nodig was om alles ten gronde te onderzoeken”. Ondertussen was Karel van Berlare al opnieuw op het scherm verschenen om te vertellen dat, na zijn juri- disch vrijuit gaan, “alle heisa over briefwisse- ling er niet meer toe doet”. Dat zal dan wel, al weigerde hij te antwoorden op de simpele vraag waarom hij dan eerder had beweerd dat geen van zijn brieven beantwoord was.
Gwendolyn Rutten verdoezelt haar nachtmer- rie enigszins door de affaire-De Gucht naar de privésfeer te verdringen. Het blijft te bezien of Jan Modaal, de kiezer, haar daarin op 25 mei zal volgen
D.M
olPRIORItEIt VAN N-VA
Op 25 mei draait alles rond de clash tussen PS en N-VA. “De verkiezingen zie ik als de tweede ronde van een funda- mentele kwestie waar het sinds 2010 om draait… Er woedt in dit land een politiek conflict dat nog niet beslecht is”, zei Bart de Wever in Knack. Dat conflict gaat in essentie over hogere of lagere loonkos- ten. “Dat is het enige thema van deze ver- kiezingen. In de buurlanden bedraagt het gemiddelde bruto-uurloon in de privésec- tor 33 euro per uur, bij ons meer dan 40.
Dus zitten wij met een probleem. De ver- kiezingen draaien om één vraag: hoe her- stellen we onze competitiviteit? En daarop is eigenlijk maar één antwoord mogelijk:
het overheidsbeslag moet naar beneden.
Het daalt in heel Europa, en het stijgt in België.” Veel duidelijker kon De Wever niet zijn over zijn prioriteit. Of hoe Vlaamse autonomie stilaan uit het vocabularium verdwijnt. Een strategische keuze waarop best niet met slogans wordt gereageerd.
DE WEVER
OVER DE OPPERGOD
Vrij algemeen wordt aangenomen dat Di Rupo de oppergod van de PS en van Wallonië is. In Knack zegt De Wever het daarmee oneens te zijn. In een toelichting over zijn zogenaamd ‘geheime ontmoe- ting’ met Di Rupo, verklapt De Wever dat Di Rupo na de verkiezingen van 2010 zei
“het signaal van de Vlaamse kiezer te heb- ben begrepen”. De Wever geloofde hem, en hij gelooft hem nog altijd. Wat Di Rupo bedoelde als veel, was voor De Wever zelfs geen peanuts. “En hij heeft nadien geplooid, onder druk van zijn eigen par- tij. Het is een misvatting dat Di Rupo de oppergod is van de PS.”
SINARDEt EN “DEN DRAAD”
In zijn verwoede pogingen om vanop een academische wolk het economi- sche dossier te scheiden van het com- munautaire, blijft de politicoloog Dave Sinardet (VUB) maar rondjes draaien.
In zijn column in De Tijd loopt hij rond met een versleten draad achter zich aan.
Europa en andere transnationale instellin- gen zijn voor hem de enige referentieka- ders voor de economie en soevereiniteit ziet hij verkruimelen tot een illusie.
“Mensen voorspiegelen dat democra- tie nog op een cultureel homogeen niveau kan worden georganiseerd, is in het beste geval naïef, in het slechtste geval mislei- dend”, is zijn uitval van de week richting de niet met name genoemde Vlaams-nati- onalisten.
SINARDEt EN EuROfOlIE
Die Vlaams-nationalisten weten best wel dat de internationale context altijd een factor van belang was, en zal blijven. Maar evenzeer weten ze dat de grootte van een staat weinig zegt over economische en politieke performantie. Sinardet moet maar eens uitleggen waarom precies zoveel kleinere entiteiten stevige democra- tieën zijn en het economisch zo goed doen.
In de top 20 van economieën (bnp per capita) worden de eerste zeven plaatsen ingenomen door Luxemburg, Noorwegen, Quatar, Zwitersland, Denemarken, Ierland en Nederland. Verderop volgen Oostenrijk, Finland, Zweden, België, IJsland en Singa- pore. Toeval?
Actueel 16 april 2014 3 Vlaanderen verdient
een andere linkerzijde
In Nederland en in Frankrijk hebben de socialistische regeringspartijen onlangs bij gemeenteraadsverkiezingen een zware nederlaag geleden. Voor Frankrijk sprak Le Monde (1 april) van ‘une déroute’, een ontsporing zonder voorgaande. In Neder- land verloren de sociaal-democraten alle steden waar ze aan de macht waren, op één na (Eindhoven).
Aangenomen wordt dat het op 25 mei in België min of meer dezelfde weg zal opgaan.
De sp.a komt in peilingen niet boven de 13,3 procent uit, dat is niet zo’n grote nederlaag, maar toch een vol procent minder dan de 14,6 van de verkiezingen van het jaar 2010, en dat was reeds het laagste cijfer ooit. In Wallo- nië en (Franstalig) Brussel begint men zich in linkse kringen serieus zorgen te maken over een mogelijk heel zware achteruitgang, hoe- zeer ook Labille, voorzitter van de Gemeen- schappelijke Actie van socialistische partij, vakbond en mutualiteit in Franstalig België, zijn ministerwedde en zijn op staatskosten benoemd kabinet gebruikt om zich volledig in te zetten voor de verkiezingscampagne van de PS. Met Groen (in Wallonië: Ecolo) gaat het ook niet zo goed. Noch in Vlaanderen noch in het Zuiden van het land lijkt Groen de ontevreden kiezers die de sp.a en PS ver- laten, op te pikken.
Niemand schijnt te willen geloven dat Groen een ander regeringsbeleid zou voe- ren dan de sp.a. Voorzitter Van Besien van Groen doet er waarschijnlijk verkeerd aan alles te zetten op een mogelijke regerings- deelneming van zijn partij. Hierdoor wekt hij alleen maar, zoals Hugo Camps schreef in De Morgen (16 december 2013), de indruk zich bij “het clubje van machtspolitici te wil- len voegen”. Hij is, kortom, te regeringsgeil om geloofwaardig over te komen als een links alternatief voor de sp.a.
Het alternatief: PvdA
Beter stellen het de uit de maoïstische Amada van weleer voortgekomen Partij van de Arbeid in Vlaanderen (PvdA), en haar Waalse evenknie, Parti des Travailleurs (PtB).
Die lijken zeker in Wallonië op weg te zijn naar een paar parlementszetels, waarschijn- lijk méér in de Waalse en Brusselse parlemen- ten dan in de Belgische Kamer. Dat verschil – als het bewaarheid wordt – is wel opmer- kelijk: er schuilt een onmiskenbare neiging tot “regionalisme” in. Men merkt dat ook aan sommige berichten in de Franstalige media.
Ontevreden vakbondsleiders, die overhellen naar de Parti des Travailleurs, beginnen stil- aan verklaringen af te leggen in de trant van:
de redding (van de werkgelegenheid, enz.) moet komen van de volgende Waalse rege- ring. En in Vlaanderen? Sommige bronnen (bijvoorbeeld een verslag in De Tijd, 1 maart) schijnen te menen dat de Partij van de Arbeid in Antwerpen tamelijk veel stemmen van de sp.a zou kunnen inpikken. Klopt dat, dan zou de PvdA, ook als ze geen zetels haalt in het parlement, er wel kunnen voor zorgen dat de sp.a in Antwerpen een zetel verliest. Dat zal dan wel mede te wijten zijn aan een slechte kandidatenlijst.
Als het regeringsbeleid ter discussie staat, is het niet erg verstandig om met de kabi- netschef van de eerste minister uit te pak- ken als lijsttrekker. Die heeft zeker niet het profiel om de oude socialisten, die inmid- dels naar andere partijen zijn overgestapt (vaak via een ommetje langs Vlaams Belang), terug te winnen.
En zo komen we bij een eerste oorzaak van de te verwachten achteruitgang van sp.a en PS: gebrek aan mensen. Dat bitsig-nerveuze taaltje van een voorzitter Bruno Tobback is toch om te treuren! En zijn medestanders zijn niet beter. Zij zijn wel uitstekend geschikt om in gezelschap de waardering te genieten van het legertje professionele “progressie- ven” die de culturele en sociale sector bevol- ken. Mieke Vogels, de Groene grand old lady die dit jaar met pensioen gaat, merkte dat al lang geleden op, ook in haar eigen partij, en vond in een gesprek met De Morgen (25 maart 2006), die socialistische (en groene) verwantschap met de “intellectuele pro- gressieven” “beangstigend”. Het is er sinds- dien niet op verbeterd. Iemand als Patrick Janssens, de electoraal mislukte burgemees- ter van Antwerpen, weigerde de socialisten
die naar het Vlaams Belang, later naar de N-VA waren gevlucht, terug te winnen als hij zich met dat doel “socialist” moest noemen, want dat vond hij een achterhaald woordge- bruik. Ik dacht daaraan toen ik dezer dagen (Le Monde, 2 april) las dat de nieuwe Franse eerste minister, Valls, die de schade van de socialistische verkiezingsnederlaag moet her- stellen, eveneens zegt het socialisme “achter- haald” te vinden en graag een andere naam zou willen bedenken voor zijn partij.
Linkse machtspolitiek
Als socialisten geen “socialist” meer zijn, wat zijn ze dan wel? In ieder geval zijn ze
“een kille en harteloze partij geworden, waar kameraden die uit de gratie van de partijtop zijn gevallen, zonder verpinken opzij wor- den geschoven of zelfs uit de partij worden verwijderd” (De Tijd, 22 februari). Men her- innert zich hoe Caroline Gennez als voor- zitter het grootste talent dat de partij bezat, Frank Vandenbroucke, op waarachtig onfat- soenlijke wijze buiten maneuvreerde. En hoe ze zelf door haar opvolger werd vernederd en bijna al haar functies (en macht) moest afstaan. Men weet ook nog heel goed hoe voorzitter Tobback de partij-afdeling van Aalst uit de partij zette omdat zij in strijd met de instructies, een coalitie had gevormd met de N-VA, waar Tobback omwille van “hogere belangen” voor Aalst een coalitie met de VLD (zoon De Gucht, loge) had geregeld.
Zo komen we uit bij het machtspolitieke denken dat, bij gebrek aan socialisme, in de sp.a. alles overheersend is. Het uitgangs- punt van dit denken is de stelling van Vande Lanotte dat Vlaanderen rechts is, en dat de sp.a derhalve alleen macht kan uitoefenen door ervoor te zorgen dat België blijft bestaan zodat de Waals-Brusselse PS steeds de sp.a in de Belgische regering kan meesleuren. Vande Lanotte spreekt daar nooit over, zeker niet in zulke termen, maar het beheerst volledig zijn doen en laten. Inmiddels voegt hij de daad bij het woord door als Belgisch minister zoveel mogelijk van de (omwille van pariteit) aan Vlaanderen toegewezen helft van de top- functies, voor de sp.a binnen te halen. Tob- back krijgt in deze visie tot taak strategisch aan te schurken tegen de PS van Magnette, zoals hij, Vande Lanotte, in de regering aan- schurkt bij Di Rupo.
In de kloof die aldus is ontstaan tussen regeringsdeelneming en oude socialistische idealen dreigt langzamerhand, bij de ene ver- kiezing alweer meer dan bij de andere, de sp.a te vallen, en met haar de hele linkerzijde in Vlaanderen. Daarin overheersen strategen en communicatiespecialisten, en ook de vele journalisten van dag- en weekbladen en van de VRT, die zich vinden in het zogenoemde
“progressieve” carrièrisme dat de sp.a uit- straalt. Diezelfde sfeer heeft ook bezit geno- men van de hedendaagse Groenen, die al lang niet meer de innovatieve durf van het vroegere Agalev aan de dag leggen.
De Wever vs. carrièrisme
In mei zal blijken wat de alliantie met de PS, en wat Groen betreft, de zeker even nauwe alliantie met Ecolo, de linkerzijde in Vlaanderen oplevert. Bart de Wever heeft met een gedurfd sociaal-economisch pro- gramma de Vlaamse linkerzijde voor haar ver- antwoordelijkheid geplaatst.
Zij moet kiezen tussen het naakte carriè- risme van de huidige politieke leiding van de linkerzijde in Vlaanderen en de belangen van het Vlaamse volk dat aan de wurggreep van het Belgische conservatisme, zoals het zich aandient in alles wat de PS doet en nalaat, moet ontsnappen als het zijn toekomst vei- lig wil stellen. Waarheen met een linkerzijde die zich vereenzelvigt met een machtsuitoe- fening om de macht, en niets anders? Gaan niet steeds meer Vlamingen zich afvragen of Vlaanderen dit wel verdient?
M
arkG
raMMensTerug van weggeweest
Monseigneur de wispelturige,
Gij zijt weer opgedoken nadat gij in geheimzinnige omstandigheden - voor de buitenwereld althans - een tijd waart opge- nomen in een Brussels ziekenhuis. Gij laagt zelfs in coma. De wildste geruchten deden de ronde. Het kon dan ook niet uitblijven dat de gazetten en de boekskens speculeer- den over allerhande toestanden, gaande van oververmoeidheid over depressie tot zelfs een zelfmoordpoging. Straffe dingen.
Maar niemand weet er het fijne van, tot op vandaag. Dat er gegist wordt, mag u niet verbazen. Nu gij weer thuis zijt, in Villa Clémentine, werd er een ‘selfie’ van de sibbe gemaakt en de wereld ingestuurd. Daarbij werd de hele staf van het Sint-Lucaszieken- huis bedankt en was het ‘over and out’. Tout va bien, madame la marquise.
Kijk, monseigneur, ik ga mij niet verkneu- kelen in om het even welk verhaal over uw (on)gezondheid. Eigenlijk heb ik daar geen zaken mee en ik wil die nog veel minder hebben. Maar gij zijt – hoewel er in uw dota- ties flink is gesnoeid, waarmee gij allerminst blij zijt – nog altijd lid van de koninklijke familie die geacht wordt de natie te verte- genwoordigen en die zelfs een voorbeeld- functie zou hebben. Laat me duidelijk zijn:
voor mij hoeft er helemaal geen konink- lijke familie te zijn. Mijn republikeins hart en mijn republikeinse geest voelen veel meer - alles zelfs - voor een democratisch ver- kozen staatshoofd. Diens familie kan nooit een rol van betekenis spelen aan het hoofd van de natie. In dit onzalige land met meer- dere snelheden is het – voorlopig – anders.
Hier meent men een hele familie een rol van betekenis te moeten laten spelen. En daar gaat het wel eens mis. Dat moet ophouden.
Wij hebben de jongste weken toch weer straffe royale stoten meegemaakt, waarbij veel burgers zich toch vragen stellen. Niet alleen was er heel dat geheimzinnige sfeer- tje rond ‘uw ziekte’, er was ook het bizarre
gedoe van Albert et Paola, ook uw ouders genoemd. Ze haastten zich niet naar uw ziekbed, because ‘met vakantie’, en deden niet wat andere ouders onverwijld zouden doen. Daarna was er de open brief van
‘maman’ naar de buitenwereld, waarin zij zich plots ontpopte als overbezorgde moe- der. Menige brave (of minder brave) burger fronste de wenkbrauwen. Daarop volgde het gebries van uw broer Philippe, tot nader order koning van Het Edel Land der Belgen, ten aanzien van jullie ouders.
Hij stuurde prompt de vertrouweling en adviseur van uw vader de laan uit, omdat hij toelating had gegeven die brief de wereld in te sturen. Daarmee was in de broze clan de pikorde hersteld, meende hij in alle ernst, en trachtte men over te gaan tot de orde van de dag. Een broze clan, zeker, want er zullen flink wat brokken moeten gelijmd worden.
Als dat nog enigszins kan, tenminste. Een koninklijke familie die op dergelijke wijze vechtend over de keien rolt, het is eens wat anders.
Nu gij terug bij uw positieven zijt, moet gij daar maar eens serieus over nadenken, als dat nog lukt. Want gij zijt alom bekend als een balsturige jongen die zijn goesting doet en zich van niets of niemand iets aan- trekt. Het staat in de sterren geschreven dat we van de capriolen van de Saksen-Cobur- gers nog niet verlost zijn.
Gij moet sinds 1 januari weer zelf met de wagen rijden, want er wordt u geen wagen met chauffeur meer ter beschikking gesteld.
Daarvóór hadden ze al een pak sollen van u afgepakt. Ja, het leven van profiteurs kan soms hard zijn. Uw woede daarover had toch niets te maken met uw ‘mysterieuze verdwijning’?
Blijf gezond van lichaam en geest, mon- seigneur. Ge zult het nodig hebben om let- terlijk en figuurlijk met de voeten op de grond te kunnen
blijven.
Brief aan
Laurent de Belgique et de Saxe-Cobourg
Niet elke paashaas is welkom in Vlaanderen
EEn dAgjE lAtEr
Volgende week is de drukkerij op Paasmaandag gesloten. ’t Pallieterke verschijnt daarom een dagje later. Vanaf woensdag bij de dagbladhandel,
of bij u in de brievenbus.
Dossier
16 april 2014
4
Bollekenskermis
Natuurlijk zullen de aasgieren die belang hebben bij de huidige toestand alle hens aan dek roepen in die nieuwsdienst, bij de ons- kent-onsvrienden in de andere media en bij de van belastinggeld levende culturo’s. Ze zullen liegen dat de politiek een terugkeer wil naar de toestand voor 1996, toen de partijen de kleur van de gebruikte potloden bepaal- den en de vakbonden de aanwervingen en bevorderingen regelden. Ze mogen rekenen op onnozele “gutmenschen” die deze man- tra herhalen en die niet geremd worden door enige kennis. Het valt me altijd op hoe weinig opiniemakers en mediaprofessoren enig idee hadden van het reilen en zeilen bij de vroe- gere VRT. Ze mochten eens deelnemen aan een gesprek in een radiostudio en orakelden er vervolgens op los met hun “media-erva- ring” die niets te maken had met de realiteit.
De vakbonden hadden bijvoorbeeld geen zier te vertellen bij bevorderingen (al beweerde ook uw lijfblad het tegenoverge- stelde). De omroep was inderdaad vanaf de eerste bevordering bij programmadiensten en nieuwsdienst gepolitiseerd.
Die gepolitiseerde hiërarchie ontbeerde wel het belangrijkste: moreel gezag. De poli- tiek bevorderden probeerden geregeld veto’s te stellen, maar moesten noodgedwongen het werk overlaten aan de echte bazen op de werkvloer: de producers, regisseurs en jour- nalisten. Iedereen die bij de oude omroep werkte, kende de gevolgen: anarchie, waar men zich van kijkers en luisteraars weinig aantrok. Herinner u Kunstzaken en Contai- ner. Dat feest kon niet blijven duren en de politiek greep in. Een naïeve domoor als E. van Rompuy is nog altijd fier dat hij de poenschepper Bert baron de Graeve naar de omroep haalde. Die man kende niets van de media maar hij had onvoorstelbaar geluk. Net op hetzelfde moment nekte Chris- tian van Thillo VTM, door de programma- budgetten terug te schroeven en het geld in de zakken van de aandeelhouders (groten- deels zichzelf) te stoppen. De VRT leverde een paar kijkcijferkanonnen af (o.a. Schalkse Ruiters) die in het ancien régime voorbereid waren. De nieuwe satraap streek de eer op, al had hij er niets mee te maken. Maar tezelf- dertijd stond de politiek toe dat De Graeve en co met het badwater ook het kind weg- gooiden en van de omroep een propaganda machine maakten voor pseudo-progressieve thema’s. Hoog tijd dus dat de politiek weer optreedt en een nieuwe raad van bestuur van de omroep in het veld stuurt met een strikt omlijnde opdracht; met beheerders die zich niet identificeren met de instelling maar met de aandeelhouders: de zes miljoen Vlamin- gen die betalen. De volgende politieke maat- regelen zijn nodig:
1.Achttien jaar lang kan de omroep nu al rekruteren wie ze wil zonder objectieve normen te gebruiken. Een hele generatie is uitsluitend in “le juste milieu” aangewor- ven want de machthebbers hebben examens afgeschaft: te ouderwets en te duur. Over de echte redenen wordt met geen woord gerept. In een examen (vroeger minstens zeven proeven) slagen altijd mensen die een fout profiel hebben. Ze zijn misschien katho- liek, Vlaamsgezind of niet multicultureel (gemakkelijk na te trekken op Facebook).
Maar alle Vlamingen hebben het recht objec- tief hun kans te krijgen. Ik weet ook dat met de huidige proliferatie van diploma’s er zich duizenden zullen aanbieden. Wel, dat moet dan maar. Een omroep die veel geld besteedt aan “de cel diversiteit” kan best een mil- joen besteden aan een eerlijke rekrutering.
Er kunnen gemakkelijk drempels ingebouwd worden, zoals een masterdiploma en een eerste proef die bestaat uit een korte verhan- deling waarbij, dankzij het huidige onderwijs, gegarandeerd 80 procent van de kandidaten sneuvelt. De omroep zal protesteren, want geslaagden hebben geen ervaring zoals de ons-kent-onzers die nu de Reyers bevolken.
Vroeger moesten producers en journalisten achttien maanden stage lopen. Dat was een effectieve methode om het kaf min of meer van het koren te scheiden en dat is ook van-
daag mogelijk. Wat niet helpt, is de gemak- kelijkheidsoplossing waar politici altijd naar grijpen: benoem wat gelijkgezinden aan de top of in de hoogste regionen. Vergeet het.
Wij waren specialisten om dat soort lui te koeioneren, te saboteren en te chicaneren tot wij onze zin kregen. Op dat punt is de hui- dige generatie zeker niet dommer. Het pro- bleem kan alleen aan de wortel aangepakt worden. In een lezenswaardige bijdrage in De Vierde Onmacht (eindredactie Frank The- vissen) betoogt KUL-onderzoeker Luc van Doorslaer (twaalf jaar omroepervaring) dat weinig VRT-medewerkers platte partijstand- punten verdedigden en dat herinner ik me ook niet. Maar hij heeft de stier bij de horens als hij schrijft dat “als vele gelijkgezinden (bedoeld zijn de 80 procent medewerkers bij de VRT die volgens universitair onder- zoek links stemmen) samenwerken op een redactie gaan ze onvermijdelijk elkaar beves- tigen in hun normering. Je gedraagt je cor- rect in die omgeving. Het leidt tot een gro- ter conformisme. Als je dat combineert met de macht van selectie en deselectie krijg je een journalistieke vernauwing. Je ziet een beperkte groep van studiogasten telkens weer opduiken… en op die manier ontstaat een beperkte groep van mensen die in de interactie met gelijkgezinde journalisten een zekere macht ontlenen aan de selectiemacht van de journalist”. Vooral die “deselectie” is de kern van het probleem. Wat brengen we niet in de ether omdat het niet past met de persoonlijke voorkeur van de groep waarin we werken? Die omerta wordt alleen maar doorbroken door een eerlijke aanwerving.
2.De megalomanie van de VRT moet stop- pen. De nieuwsdienst heeft nog maar juist een splinternieuwe huisvesting gekregen, maar toch moet het hele gebouw op de schop; liefst met marmeren gangen en poep- chique vergaderzalen. Reyers kan best gelei- delijk gerenoveerd worden. Vlaanderen met zijn ellendige wachtlijsten voor kinderopvang en gehandicaptenzorg mag zijn geld aan iets anders besteden dan aan een omroeppaleis.
3.Liquideer direct de Lietenwaanzin: het derde televisiekanaal.
4.En de politiek moet eisen dat de omroep open kaart speelt en niet schermt met
“bedrijfsgeheimen” (gefinancierd met belas- tinggeld). De VRT bezit alle informatie om eindelijk en in detail normen op te stellen per programma qua kostprijs en medewer- kers, zodat de huidige overbevolking stopt.
Er wordt bij de omroep hectisch gemaild en overlegd om de paraplu te openen, maar die diarree is omgekeerd evenredig met het aantal uren dat echt gewerkt wordt. Gebak- ken lucht creëren is des Veeërtees. Ik heb hier voor mij het interne document televi- sie 2013-2014 liggen: een brij van prietpraat zonder concrete doelen: “aanspreekpunten voor idee-ontwikkeling”, “bouwen aan een creatieve community”, enzovoort.
5.Een laatste conclusie. Ik heb al eens geschreven dat de Vlaamse overheid geen circussen of bioscopen uitbaat. Waarom dan radio- en televisiepretfabrieken? Omdat Europese machthebbers altijd informatie wil- den controleren en omdat ze het succesvolle voorbeeld van Goebbels heimelijk na-aap- ten. Na de oorlog werden de vooroorlogse privézenders afgeschaft in dit land en met de Koude Oorlog voor ogen wou de over- heid zeker alles in de handen houden. Maar we zijn nu in 2014. In zijn artikel vraagt Van Doorslaer zich af wat er zou gebeuren als de Vlaamse overheid een reeks professioneel gemaakte kranten en tijdschriften zou willen in het leven roepen, of een allesomvattende uitgeversgroep stichten. Geen enkele politi- cus zou die waanzin steunen. De publieke opinie zou razend reageren op die verspilling van belastinggeld. Waarom aanvaarden we dan krek hetzelfde op het terrein van radio en televisie? Zelfs de grootste slachtoffers van de “deselectie”, de Vlaams-nationalisten, hui- len mee met de wolven in het bos en heb- ben niet de moed om de zin van een open- bare omroep te herbekijken.
J
ann
eckersPolitiseer de VRT
In het nummer van vorige week werden twee artikels gewijd aan de manipula- tie van de VRT-Nieuwsdienst: het hoofdartikel en het Medialandartikel. Tegen die voortdurende misleiding bestaat maar één remedie. De politiek moet ingrijpen, na de vorming van een nieuwe Vlaamse regering.
Communautair nachtlawaai
De verkiezingen zijn in aantocht, dus trekken de Franstaligen nog maar eens een blik Zaventems nachtlawaai open. Het voorstel van Melchior Wathelet (cdH) om al het luchtverkeer dat geen passagiersvervoer is over te hevelen naar Charleroi en Luik is, in tegenstelling tot wat onze media laten uitschijnen, geen communautair neutraal voor- stel. Integendeel, het is een regelrechte oorlogsverklaring aan één van de economische motoren van Vlaams-Brabant, en daarmee ook Vlaanderen.
Melchior Wathelet wil alle cargo-, charter- en lagekostenverkeer vanuit Zaventem verhuizen naar de zogenaamde «gespecialiseerde lucht- havens» (lees: het Waalse Luik en Charleroi, niet het Vlaamse Oostende). Bovendien wil hij de nachtperiode, waarin er veel minder gevlo- gen mag worden, een uur vroeger doen ingaan en ‘s morgens een uur langer laten duren. We gunnen de mensen die in de buurt van de luchthaven wonen zeker hun nachtrust, maar we stellen de vraag toch nog maar eens: waren die bewoners daar eerst, of was de luchthaven er eerst? Net zoals iemand die op de buiten gaat wonen niet moet klagen over een lawaaie- rige haan ’s morgens, of loeiende koeien, moet iemand ook niet klagen over nachtlawaai als hij pal naast een luchthaven gaat wonen.
Brussel-Nationaal»
Dat Zaventem Vlaams is, is al lang een doorn in het oog van de Franstaligen. Het was in zijn tijd slim gevonden enkele Vlaamse boerkes te onteigenen en hen op te zadelen met de las- ten van een luchthaven, tot het de Fransta- ligen plots begon te dagen dat zo’n luchtha- ven toch enkele economische voordelen met zich brengt. Aan Franstalige zijde lijkt het besef gegroeid dat men er niet meer op tijd zal in slagen Zaventem voldoende te verbrusselen om het bij een eventuele scheiding als een onderdeel van Wallo-Brux te kunnen opeisen.
Het herdopen van de luchthaven in Brussel- Nationaal moet zowat de laatste stuiptrekking geweest zijn van die beweging. Sindsdien heb- ben de Franstaligen het geweer van schouder veranderd. Hun nieuwe tactiek bestaat erin Zaventem op het veld zoveel mogelijk te dwars- bomen, en tegelijkertijd Charleroi en Luik zo ruim mogelijk te bevoordeligen. Rond die twee luchthavens heeft men trouwens veel minder last van nachtlawaai: wie klaagt, wordt gewoon onteigend, en klaar is Kees.
Ryanair
Je kunt je bovendien voorstellen dat het geen klein beetje pijn zal gedaan hebben aan het eergevoel van de Franstaligen dat Ryanair onlangs besloot ook vanop Zaventem te vlie- gen. Stel je voor, de luchthaven van Charleroi, pardon, “Brussels South”, moet het sowieso al stellen met alleen maar luchtverkeer tweede klas, dat wil zeggen charters en goedkope maatschappijen. Bovendien dienen die dan nog eens permanent vorstelijk in de watten gelegd te worden om ze toch maar in Char- leroi te kunnen behouden, met dan nog eens het constante gevaar vroeg of laat een Euro- pese veroordeling op te lopen wegens concur- rentievervalsing.
Wat blijkt echter als puntje bij paaltje komt?
Als Ryanair ook enkele “serieuze” passagiers wil gaan vervoeren, kiest die maatschappij toch maar weer voor dat dekselse Vlaamse Zaven- tem! Het is dan ook absoluut geen toeval dat
Wathelet niet alleen de cargovluchten en de charters maar ook de lagekostenmaatschap- pijen naar de “gespecialiseerde luchthavens”
wil verplaatsen. Stank voor dank heet zoiets.
Communautair spel
Het valt op hoezeer de Vlaamse media het uiterst communautair geladen voorstel van Wathelet afdeden als een nietsbetekenend nummertje verkiezingsretoriek. Zelfs Bert Anciaux van de sp.a had nochtans onmiddel- lijk door hoe de vork aan de steel zat, al was hij het “principieel” wel eens met het voorstel van Wathelet. Bij hem heette het dat Zaven- tem ten noordoosten van Brussel geografisch ongunstig gelegen is voor veel luchtvaartac- tiviteiten, en dat cargovluchten en charters dus inderdaad best verplaatst worden naar andere, verder van Brussel afgelegen luchtha- vens. Maar, zo wees hij erop, er mocht geen
“communautair spel” van gemaakt worden, bijvoorbeeld door het nachtlawaai gewoon te verplaatsen van de Franstalige inwijkelingen in de Noordrand naar de Limburgers in de buurt van Bierset. Het was meteen zowat het meest gedurfde standpunt dat we in de Nederlands- talige Noord-Belgische pers mochten lezen.
Als zelfs een kinderlijke ziel als Bert Anciaux, die er tegenwoordig prat op gaat dat hij geen Vlaams-nationalist meer is omdat de Vlamin- gen in België toch alles bereikt zouden hebben, doorheeft dat Melchior Wathelet geen zuiver spel speelt, is het toch duidelijk dat het echt niet alleen aan ons slecht karakter ligt als we in dat manœuvre meer zien dan alleen maar een oprechte bezorgdheid om de nachtrust van de Vlaams-Brabantse bevolking.
Bye Bye Belgium!
Het contrast kan eigenlijk amper groter zijn.
Terwijl de Franstaligen op het terrein naarstig het “Bye Bye Belgium” voorbereiden, wordt de N-VA al extremisme verweten wanneer het pleit voor een beetje confederalisme of, stel je voor, sociaaleconomische hervormingen om Vlaanderen weer competitief te maken. Pro- beer je eens voor te stellen wat voor een gehuil in de pers zou opstijgen als Bart de Wever zoge- zegd uit bezorgdheid voor de nachtrust van de inwoners van Bilzen en Riemst zou voorstel- len de luchthaven van Bierset op te doeken, en alle activiteiten over te hevelen naar Zaven- tem waar de omwonenden toch al niet kunnen slapen? Zelfs in de Vlaamse media zou men dan over mekaars voeten struikelen om zo’n extremistische economische oorlogstaal in de strengste bewoordingen te kunnen veroorde- len. Nu raakt men niet verder dan het citeren van een sussende Vlaamse politicus die er geen communautair spel van wil maken. Of hoe de Vlaamse pers ook in dit dossier weer verzaakt aan haar plicht haar lezers correct te informe- ren.
F
vL
Actueel 16 april 2014 5
Een strijd “eerder tegen Vlaanderen, van- wege Vlaams Belang, dan voor België”, zei De Wever al in 2007. De jongste jaren is die strijd evenwel niet stilgevallen, noch is het tij gekeerd. Het “vanwege Vlaams Belang”
is vandaag een “vanwege N-VA” geworden.
We beginnen dit verhaal - waarover we het hier de komende weken nog hebben - op zon- dag 1 oktober, een week voor de gemeente- raadsverkiezingen van 2006. In Antwerpen, Brussel en Gent organiseren een rist muzi- kanten op initiatief van zanger Tom Barman concerten voor verdraagzaamheid. De dEUS- frontman had het “groot evenement tegen het Vlaams Belang” geprogrammeerd op de vooravond van de gemeenteraadsverkiezin- gen. Het concert van zijn band op die dag was al in 2005 aangekondigd in Focus Knack.
De weerzinwekkende moorden van Hans van Themsche op 11 mei van dat jaar bezorgen Barman enorme steun in politiek, cultureel en syndicaal Vlaanderen. De zangeres Arno en Sioen programmeren gelijkaardige concerten in Brussel en Gent. Op de affiches van ‘0110’
staan de namen van onder meer Clouseau, Helmut Lotti, Will Tura, Arno, Sioen, Daan, Axelle Red, Laura Lynn, Gorki en Flip Kowlier.
Vlaams Belang reageert onbeheerst. De stelling dat kunstenaars van het politieke ter- rein zouden moeten blijven, is een dwaasheid.
Maar wat begon als een campagne onder een paraplu van verdraagzaamheid tegen extreemrechts wordt snel een culturele oor- log tegen separatisme en tegen Vlaamsge- zinde standpunten in het algemeen.
Enkele voorbeelden: regisseur Luckas van der Taelen hakt in op het “onverdraagzame Vlaamse nationalisme”, schrijver Dimitri Verhulst zegt van zichzelf dat hij “zijn rochels richt op de Vlaamse benepenheid” en vindt dat de retoriek uit het noorden hard doet denken “aan het gekakel uit de jaren der- tig”… Schilder Luc Tuymans noemt het sepa- ratisme “nog verschrikkelijker dan het racis- tische gebeuren” en vraagt om de culturele autonomie maar meteen terug te schroeven.
Hij geeft onomwonden toe dat de hele cam- pagne 0110 “een duidelijke stellingname is van de culturele wereld.”
Historici moeten het nog bewijzen, maar de veer van Vlaams Belang wordt op die verkie- zingsdag gebroken. Filip Dewinter laat zich na zijn nederlaag tegen Patrick Janssens betrap- pen op de reactie “we hangen eraan, zunne...
we hebben het gehad”. De vorig jaar overle- den journalist Patrick de Witte formuleerde de overwinningssfeer in het kamp van de tegen- standers van het VB plastisch: “De olifant is dood... Jarenlang hebben wij er met kleine pijltjes op geschoten en eindelijk hebben we hem neer gekregen.” Of de olifant dood is, valt nog te bezien. Hij zakte wel door de knieën.
Afwachten of Annemans en co hem terug rechtop krijgen.
2007: geen ontnuchtering
Na de concerten ‘0110’ blijven de Vlaamse
“artiesten” gemobiliseerd, zeker in de aanloop naar de federale verkiezingen van 2007. Ze nemen al lang niet meer alleen Vlaams Belang in het vizier. De Vlaamsgezinden moeten eraan geloven… Zanger Daan Stuyven, ver- scheurt met plezier Vlaamse affiches. Caba- retier Wim Helsen en de Antwerpse nacht- burgemeester-dichter Vitalski outen zich als lid van de radicaal belgicistische vereniging B Plus, waar ze voortaan samen met de publicis- ten Benno Barnard en Geert van Istendael de strijd aanbinden tegen de verbrokkeling van België. Barnard noemt in zijn column in Knack de N-VA en de pro-Vlaamse economische elite ronduit “fascisten”. Van Istendael pleit voor het behoud van de geldstroom naar Wallonië en voor meer belastingen.
In het enthousiasme van de cultuurstrijd outen veel mensen uit de cultuurwereld zich als kiezer voor de socialisten: Kurt van Eeg- hem, Stany Crets, Filip Joos van Sporza, Guy Cassiers van Toneelhuis, architect Bob van Reeth, fotografe Lieve Blancquaert, stand- upcomedian Wouter Deprez…
Of de campagne electoraal iets in beweging zette, valt te betwijfelen. Links Vlaanderen haalt bij de federale verkiezingen van 2007 met sp.a en Groen in Vlaanderen nog amper 23 procent van de stemmen. Minder dan de Steve Stevaert op z’n eentje heeft gehaald in 2003. Het Vlaams kartel van CD&V en N-VA haalt ca. 30 procent.
2007: solidariteit en pedofilie
De culturo’s geven niet op. De kanonnen tegen de flaminganten worden diezelfde zomer weer opgesteld, nu voor de campagne
“Red de Solidariteit”. Syndicalisten richten mee het geschut. Niet meer zozeer richting racisme, wel richting al wie de solidariteit binnen de Belgische context in vraag stelt.
“Kameraden en baronnen, prinsen en arties- ten” zetten zich gezamenlijk in om de Vlaams- gezinden de weg te versperren en het kartel te breken. “We moeten dat duffe, bekrom- pen, monotone Vlaanderen niet”, schrijft Stefan Hertmans. “Soms lijkt het wel alsof separatisme klinkt als pedofilie”, merkt pro- fessor Ludo Abicht op in Knack.
Een brochette schrijvers en kunstenaars (samen met journalisten, wetenschappers en vakbondslui) zet een handtekening onder de petitie: Hugo Claus, Stefan Hertmans, David van Reybrouck, Anne Provoost, Jozef Deleu, Jan Decleir, Josse de Pauw, Warre Borgmans, Paul van Nevel, Axelle Red, Anne Teresa de Keersmaeker, Gerda Dendooven…
In Gent ontwaakt er in het voorjaar van 2008 zoiets al de Nieuw-Gentse Alliantie, die ludiek de N-VA wat wilde counteren. Schoven mee aan: Filip Kowlier, Walter de Buck, Het Zesde Metaal, De Neveneffecten...
2009: de variatie van Belgavox
Na een wat rustiger overgangsjaar 2008 zijn er in 2009 opnieuw verkiezingen, nu voor Vlaanderen en Europa. Dit keer wordt gemo- biliseerd voor een Belgavox-concert in mei, een maand voor de stembusgang. Op zoek naar variatie op een thema verschuift de focus opnieuw, nu naar “het versterken van het samenhorigheidsgevoel en de multicultu- rele diversiteit in België”. Het jargon van links is onuitputtelijk. Daarnaast wil het dus ook bij- dragen tot het “versterken van de typisch Bel- gische identiteit”, aldus muzikant Stijn Kolacny van het meisjeskoor Scala. Multicultuur en bel- gicisme, een tegenstrijdige combinatie, drijven de nieuwe stroming.
Marc Didden vat de sfeer goed samen: “Ik ben toch blij dat ik door de jaren heen geen zwart-gele of bruine politieke pigmentatie ben gaan vertonen.” Een Vlaamsgezind pro- fiel wordt meer en meer een taboe in kunste- naarskringen. Velen vinden Belgisch nationa- lisme blijkbaar wél hip.
De voortrekkers van Belgavox waren de muzikanten Axelle Red, Arno, Jan Hautekiet,
Patrick Riguelle en de Kolacny-broers, samen met ABVV’er Stephan Gallon. Een gezelschap met een hoog B-Plusgehalte. In het bescherm- comité zetelden voorts Salvatore Adamo (B-Plus, ridder), Piet Goddaer (Ozark Henry), Arno, Toots Thielemans, Jonathan Vanden- broeck (Milow), en een beetje verrassend toch wel ook Bart Peeters en Koen en Kris Wauters. Zowat alles wat naam heeft in de muziek tekent present: Rocco Granata, Paul Michiels, Gabriel Rios, Jasper Steverlinck, Trig- gerfinger, Will Tura, Boogie Boy, Laura Lynn, Jef Neve, An Pierlé, Tom Pintens, The Scabs, Selah Sue, Johan Verminnen, Yevgeni en Joost Zweegers (Novastar).
Een beetje overmoedig gingen sommigen wel erg ver mee in een soort Belgisch cultu- reel patriottisme. In een petitie aan minister van Cultuur Joke Schauvliege eisten ze een
“nieuw cultuurbeleid dat ook op Belgische basis gefundeerd wordt en niet langer (uit- sluitend) op basis van taalgemeenschappen.”
Helaas, weer zorgt de verkiezingsuitslag in die kringen voor frustratie. Het kartel was nu wel gesplit, maar de kartelpartners haalden in 2009 samen 36 procent van de stemmen.
Dat daarnaast Vlaams Belang (15 procent) en LDD (7,6 procent) nog bijna een kwart van de Vlaamse kiezers konden bekoren, zal hen evenmin hebben verheugd. Geen nood, op naar een herkansing in 2010…
2010
Nieuwe deining komt er in de aanloop naar de federale verkiezingen van 2010. Ook Tom Lanoye ontbindt volop zijn duiveltjes tegen
“Lijst De Wever, een Mexicaans leger dat andermaal staat te schuimbekken van split- singsdrift…” De N-VA wordt nu verweten “de term confederalisme in de vitrine te leggen”.
De politieke strijd van de culturo’s wordt even minder intens. Sommigen vinden die De Wever zo gek nog niet. Anderen beseffen dat ze wel eens onbewust voor een politieke kar werden gespannen. Het besef dat de kie- zer helemaal niet volgt, zorgt mee voor twijfel.
De vermaledijde vroegere kartelpartners N-VA en CD&V behalen in 2010 al 46 procent van de stemmen, VB en LDD samen nog 16 pro- cent. De sp.a en Groen nog amper 22 procent.
De culturele elite geeft niet op. Naarmate de onderhandelingen na de verkiezingen van 2010 blijven aanslepen, groeien opnieuw de baarden van het protest. Hierover meer vol- gende week.
A
njAP
ietersDe dubieuze strijd van de culturele elite (1)
Bollekenskermis
Gaia versus Open Vld
‘t Was mooi om zien, zaterdagavond in het VRT-Journaal: de jongens en meisjes van Gaia die bij de ingang van het Open Vld-congres actie stonden te voeren om dierenwelzijn en landbouw gescheiden te houden, terwijl Hen- ricus Daems – Henri voor the ladies – hen kof- fie stond te schenken. Annemie Turtelboom, die samen met Michel Vandenbosch knikkend de eisen van Gaia doornam, mompelde iets van «ja, zo staat het ook in onze teksten hé». Je hoorde haar er nog net niet bijdenken, «wij zijn zo pri- mitief niet als die boerkes van mijn vorige par- tij, de CD&V». Maar dat was zaterdag.
Op zondag werd de motie om dierenwelzijn en landbouw gescheiden te houden door het congres vlotjes weggestemd. Alsook die voor een verbod op onverdoofd slachten. En de ver- plichte sterilisatie van katten. En het dwangvoe- deren van eenden en ganzen voor foie gras. Ja, ze willen bij Open Vld wel eens modieus opko- men voor dierenwelzijn, maar van hun foie gras moet je afblijven.
Graantje meepikken
Naar verluidt loopt het met de lijstvorming bij de N-VA niet altijd even vlot. In tijden van hoog- conjunctuur voelen velen zich geroepen, vooral om letterlijk en figuurlijk een graantje mee te pikken. Dat brengt natuurlijk een pak opportu- nisten met zich mee, die zich handig opwerpen om mee de toon te zetten. Meestal verdwijnen die na een tijd weer, wanneer de buit (de poen) binnen is, of wanneer het politieke tij keert.
Ondertussen hebben zij vaak oude getrouwen
‘voorbijgestoken’ en zijn heel wat gewone mili- tanten voor hen opzij gemoeten. Het gebeurt bij alle partijen, ook bij N-VA. De komst destijds van Bracke en vandaag van Van Overtveldt, De Roover en De Scheemaecker zorgt voor tanden- geknars. Er is ongenoegen bij het voetvolk. Zij lopen altijd mooi in de pas, maar dat doen de nieuwkomers lang niet altijd. Partijtucht is aan hen niet besteed. N-VA, let op uw zaak!
Geruchten
Erwin Brentjens, de “gesjeesde” burgemees- ter van Turnhout, prijkt niet op de lijsten van N-VA. Nochtans is hij in barre omstandighe- den zijn partij door dik en dun trouw geble- ven en heeft hij in zwaar onweer zijn vlot drij- vend gehouden, nadat de rest van de boot al door de golven was verzwolgen. Er doen ver- schillende denkpistes de ronde. Erwin zou zich alleen nog willen bezighouden met zijn man- daat als gemeenteraadslid en zijn job als school- directeur.
Anderen zeggen dan weer dat de hoge omes van de partij hem niet meer op de lijst wilden, omwille van het feit dat hij met zijn partij in Turnhout roemloos is ten onder gegaan. Nog anderen zeggen dat de N-VA het in de Kempen niet meer goed doet omwille van het gekrakeel en dat men dus best een aantal mensen uit die regio wat in de luwte zet. Dat verklaart mis- schien waarom Vera Celis, burgemeester van Geel en Vlaams volksvertegenwoordiger, naar een opvolgersplaats is moeten verhuizen. Het zijn allemaal maar geruchten, maar waar rook is, is er meestal vuur.
Praatbarak
Het parlement een praatbarak? Dat geldt nu ook letterlijk voor het Vlaams Parlement. De afgelopen vijf jaar werd er namelijk gediscussi- eerd, gevraagd en gepalaverd als nooit tevoren.
Er werden 6.132 vragen om uitleg gesteld, 1.747 actuele vragen en 30.318 schriftelijke vragen. In de tien jaar geleden afgeronde legislatuur 1999- 2004 waren dat er respectievelijk 1.016, 971 en 8.517. Onder voorzitter Jan Peumans werden 80 actualiteitsdebatten georganiseerd. In 1999- 2004 waren dat er maar 29.
Standenloos
Ward Kennes is in de loop der jaren in zijn job als burgemeester van het pompoendorp Kasterlee gegroeid. De altijd goed in het pak zittende intellectueel, met een handvol univer- sitaire titels, is een man van zijn dorpsgenoten geworden, want hij koestert het verenigingsle- ven. Hij is op elk feestje of evenement aanwe- zig. Op één been haalde hij in 2012 al voor de tweede keer de volstrekte meerderheid met de CD&V. Dat betekent voor hem niet dat de oppositie niet bestaat, integendeel. Hij betrekt hen bij heel veel initiatieven. Hij wordt door vriend en vijand gewaardeerd en gerespecteerd.
Daarnaast is hij Vlaams volksvertegenwoordiger.
Vanuit die functie is hij een pleitbezorger voor meer samenwerking met Nederland en binnen de Benelux, en is hij de partijspecialist inzake de erediensten en de regelgeving daarbij. Hij is voorzitter van de Parlementaire Vereniging Vlaanderen-Zuid-Afrika. Als oud-student in Stel- lenbosch spreekt hij vloeiend Afrikaans. Het is
vreemd dat hij op de kieslijst slechts de zevende plaats krijgt. Hij zal erg moeten knokken om met wat geluk ‘te springen’. Twee andere Kempe- naars staan beter geplaatst. Tinne Rombouts uit Hoogstraten staat op twee en Kathleen Helsen uit Herselt op vier. Zij komen intellectueel en politiek gezien nog niet aan de enkels van Ken- nes, maar… zij hebben een pedigree: ‘de stan- den’, de Boerenbond en het ACW. Ward Kennes is één van de ‘standenlozen’ in zijn partij. Dat zegt misschien veel, zo niet alles.
Dappere Jan
Hoe een simpel gegeven in de media een andere kleur krijgt… “Crevits bezwijkt onder druk Vlaams Parlement”, kopte De Morgen.
“Oppositie raakt niet door Oosterweelschild Crevits”, schreef De Tijd. Het gaat over hetzelfde incident. Wat was er nu weer aan de hand?
Vlaanderen koos voor het Oosterweeldossier, tot grote frustratie van de liberale en vooral de groene oppositie en de actiegroepen. Groen wou niet afgeven en Björn Rzoska besnuffelde nog eens de dossiers. Dat mocht, maar niet van harte. Omwille van commerciële bedrijfs- geheimen, vooral over prijszetting nemen we aan, werd op vraag van BAM het rapport gebon- den aan een geheimhoudingsclausule. Rzoska mocht de geheime kostenrapportage doorle- zen en nam notities met de hand. Het kabinet van minister van Mobiliteit en Openbare Wer- ken Hilde Crevits zag dat niet graag gebeuren, maar parlementsvoorzitter Jan Peumans zette BAM onder druk om die vorm van “parlemen- taire controle” te aanvaarden.
Tot in de jaren zestig was de culturele elite in Vlaanderen overwegend Vlaamsgezind. Dan keerde de wind. Veel schrijvers en kunstenaars begonnen zich af te keren van het Vlaams- nationalisme, al viel dat in de tijd van de Volksunie nog mee. De apathie werd regelrechte vijandschap na de doorbraak van het Vlaams Blok. De strijd tegen het vreemdelingenstand- punt werd gekoppeld aan een afkeer voor de communautaire verzuchtingen en het op de vlucht slaan voor de eigen identiteit.
