Voeding & Fysiologie
Presentatie dag 1
zelfzorg
VoedingSlaap
Stresshantering Beweging
Medisch
Dag 1: het kan anders
• Inleiding
• Voeding
• Medisch
Voeding Medisch
48-55 jaar
Gemiddelde leeftijd diagnose DM2
In 1990: 62-67 jaar Nu?
Behandeling van Diabetes:
Via Voeding: reduceren van zoet, zetmeel achtige
voeding en meer groenten en vet
Behandeling van Diabetes:
Medicatie
Het begrijpen van het glucose metabolisme:
Een Diabetisch lichaam kan NIET goed omgaan met GLUCOSE/KOOLHYDRATEN
Het begrijpen van het glucose metabolisme:
Een Diabetisch lichaam kan NIET goed omgaan met GLUCOSE/KOOLHYDRATEN
Diabetes systeemziekte
DM
Diabetes II onderdeel metabool syndroom
DM
Overgewicht
& eetlust
Hart &
vaten
Lever Alvleesklier
Ontsteking
Spieren &
vermoeidheid
Glucose
Darm bacteriën hormonenen
zelfzorg
Voeding
Slaap Stresshantering
Beweging
Medisch
Wat zijn koolhydraten en waar zitten ze in?
Koolhydraten
Suikers
Zetmeel
‘Gewone’
suiker
Fruitsuiker
Melksuiker
Brood en pasta, brood, rijst,
aardappel, muesli, maizena
Peulvruchten
Suikerpot, honing, snoep,
koek
Fruit en fruitsap
Zuivel
bloedglucose
Verwerking van de maaltijd:
koolhydraten
eiwitten
vetten
insuline
Spijsvertering koolhydraten normaal:
Insuline resistentie:
Paar uur later bij insuline resistentie:
Extra honger Vermoeidheid
Gewenning = ongevoeligheid=resistentie
44 kg /
jaar
Suikerhoudende dranken
Glycemische index/lading
Glycemische index & glycemische lading
• Inschatting snelheid stijging bloedsuikerspiegel
• Hoog: snelle afbraak spijsvertering en afgifte glucose bloedbaan
• Laag: langzame afbraak spijsvertering en afgifte glucose bloedbaan
• Index: Per 50 gram inname product
• Lading: Per portie
Hoge glycemische index/lading
Lage glycemische index/lading
Verwerking van een maaltijd
insuline
vetverbranding
insuline
GLYCOGEEN 2%
VET 98%
100 gram in lever en 300-400 gram in spiermassa
Vet = gemiddeld een kwart
van het
lichaamsgewicht
Brandstof
PAUZE
Kilocalorie
in Kilocalorie
uit
1 gram vet = 9 kcal
1 gram koolhydraten = 4 kcal 1 gram eiwit = 4 kcal
Vetarme voeding
Verhoogde insuline aanmaak
Insuline ongevoeligheid
Versnelde vetopslag Insuline
ongevoeligheid Verhoogde
insuline aanmaak
Toename buikvet
Vet maakt je ziek?
Diverse recente meta-analyses:
• Inname van verzadigd vet is NIET direct geassocieerd met coronaire hartziekten, cardiovasculaire zieken, CVA of DM2
• Transvetten echter wel!
Een calorie is een calorie?
316 kcal 360 kcal
Overgewicht en ernstig overgewicht 1981-2009 | 23 maart 39 2011
Overgewicht en ernstig overgewicht 1981-2009 | 23 maart 2011 40
Overzicht
• Groenten
• Vis, gevogelte, vlees
• Eieren
• Vetten (natuurlijk en onbewerkt)
• Noten en zaden
• Onbewerkt fruit
• Volle zuivel (excl. melk)
• Peulvruchten
• Vezelrijk knäckebröd (evt. koolhydraatarm brood)
• Water, koffie of thee zonder suiker
Dagmenu
• Ontbijt
• Lunch
• Diner
Wegwijs in de supermarkt
Leer etiketten lezen
Let op marketingtrucjes Leer kooktrucjes
Etiketten lezen
Let op:
• Ingrediënten
– Staan op volgorde van aanwezigheid: eerste product is het hoofdbestanddeel
• Hoeveelheid ingrediënten
• Hoeveelheid koolhydraten
Voedingswaarde
Namen voor suiker
• -suiker
• -stroop
• -dextrine
• -concentraat
• -ose
• Melkpoeder
• Honing
• Suikervervangers (o.a. Stevia)
Marketing
• 0% vet
• Zonder kunstmatige geur-, kleur- of smaakstoffen
• Minder suiker
• 100% natuurlijk
• 100% biologisch
• Er gaat niets boven vers en onbewerkt eten.
• Suiker is echt niet geschikt voor mensen met diabetes type 2.
• Koolhydraten (anders dan suiker) zijn niet zo geschikt voor mensen met diabetes type 2.
• Onbewerkte vetten zijn goed voor mensen met diabetes type 2.
•Drie keer per dag eten is genoeg.
• Voldoende en met aandacht eten is verstandig, diëten en honger zijn een slecht idee.
•Centimeters buikomvang zeggen meer dan gewicht in kilo’s.
•Bij zitten hoort bewegen, minimaal een half uur per dag.
•Nuchter bewegen, is bewegen in het kwadraat.
•Te veel stress en spanning zijn ziekmakers.
•Voldoende slaap- en rustmomenten zijn onmisbaar.
Gouden regels
Keer Diabetes2 Om
BMI vs buikomvang
Meten buikomvang
Indicatie van
insulinegevoeligheid
Man: max. 94 cm Vrouw: max. 80 cm
Glucosewaarden
Normaal: 4 tot 8 mmol/l
Te laag: onder de 4 mmol/l
Te hoog: boven de 15 mmol/l
• Vooral de grote lijn is belangrijk
• Probeer uitschieters te verklaren
• Schrik niet van een verhoogde nuchtere waarde