F . Iu
E
5
I”t
P*w
K t2 ID
3 I 1 1 I I I I I I I I I 1 1 I l I I I I I I I I I I I I I I I 1 I 10 cl r-’2
2
P*c:
F
2
z
7 F1
-”
I l I I I I I I I 1 I I I I I I I I I I I I I l l I I I I I to c‘c:
si
2
Li
3
M
z
0 2
lii
I l I I I I I I I I I I I I l I I I I I I I I I l I I I 10 CD Co Co W . W l I l I I I I I I I I I I l I I I I I I I I I I I 1 I I I I I I I I I l I I l I R,n W . N ‘cF
2
L
I,L*2
I I I I l I I I I I I I I I I I I I I l I I I I l I I I I I I I I I I I I I l I I I I-J w w w . l R, ro
E
M
ti
s
z
2
f
2.
E3
*
’ ti&
2
2
s
;
1 I34:
2
Iz
1 P’ 3 Ie;
r” ; I I I I=I
1 I I ti’
I I Eg :I I I Ia
I I I I : 1 I P I I I Iz
1 I t,L* 1 I rt 1 l I l I I I I I I I I I I I I l I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I l I I 1 I I I I--’ t-’ P cn ul ul Nc
g
2
0: f-t
P’op
I I I l I I I I I I I l l I I I I I I I l I I I I I I I I I I I I l I 1 I I I I w 10 . wl
z
c;1
z
fD I I I l I I I I I I I I I I I I I I I l l I I I I l l I I I l I I I I I I I I I I 10 (u 10 l l Iu v w i-d 00
0
N
;
;
Ir:
s gFC
z
2
r
32
Cs
c
s
0 I I zjY
I I0
Iii
Ir
I l I ij g I I!3
I ‘Os I5
I I I I I I%
I I I ln
I l I IN
I I I I I IB
I I l 1 I I I I I I l I l I I I I I I I I I l I l I I I I I I I I I I I I I 1 I I I I I w w e l--J4
m
E
iz
l I I I I I I 1 I I l I I I I I I I I I I I I I l I I I I I I I I l I I I I I I I I Co CA ~ 4 I I I I I I I I I I I I I I I I I l I I I I I l I I l I I I I I l I I l I I I I I I I I P cn5
Ei
s
z
z
I I I I I I I I I I I I I I I I I l l I I I I I I I I I I I I I I I I I I I l t_LINHOUDSOPGAVE
5 DISCUSSIE EN CONCLUSIE ____________________________ 31
5.1 Technische en financiële resultaten --- 31
5.2 Gezondheid en hygiene ______________________________ 32
5.3 italklimaat _~~~~____~_____~~___~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ 33
5.4 Conclusies ________~___________~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ 34
6 REFERENTIES _______________________--_______________ 3 6
-
l-SAMENVATTING
In Nederland zijn veel mestvarkenstallen gebouwd met een cen-trale gang en dwars hierop afdelingen. De verse lucht wordt via de centrale gang Indirect ín de afdelingen ingelaten. De inlaat van centrale gang naar afdeling bestaat vaak uit handbediende
kleppen op een hoogte van ca. 2.10 m. Deze kleppen voldoen ín
de praktijk steeds mínder goed omdat men lagere ventílatíe-niveaus kiest en minder voorverwarmd op de centrale gang. Dít wordt gedaan om energie te besparen. Ook worden handbediende kleppen te weinig of te laat bijgesteld. Daardoor ís het stal-klimaat niet optimaal.
Dríe alternatieven voor deze handbediende kleppen, te weten ge-stuurde kleppen, balanskleppen en inlaat via een gat in de
deur, zijn onderling vergeleken.
Opzet van het onderzoek
Dit onderzoek besloeg drie afdelingen, ieder met 10 hokken voor
8 dieren. Iedere afdeling was met één van de
luchtinlaat-systemen uitgerust. De vergelijking omvatte 3 mestronden
waar-bij een luchtinlaatsysteem steeds gekoppeld bleef aan een afdeling. De proef omvatte ín totaal 708 dieren. De dieren werden met bríjvoer gevoerd.
Resultaten
8
- 4
-In the Netherlands many houses for growíng pígs have been constructed wíth a centra1 alley and compartments wíth feedíng alley perpendícular to thís centra1 alley. Fresh air for ventí-lation purposes enters the compartments via the centra1 alley. Between the centra1 alley and the compartments the air used to enter through hand-operated flaps at a heíght of approxímately 2.10 m. Efforts to save energy result ín low ventílatíon rates and less pre heatíng of air ín the centra1 alley. The rísc of cold air fallíng on the pígs consequently íncreases. Other drawbacks of these flaps are that they are not adjusted often enough or just too late to maíntaín an optímum envíronment inside the compartment.
Three alternatíves for these hand-operated flaps, namely servo-motor dríven flaps and ínlet through an opening ín the bottom part of the door, have been compared mutually.
Research method
Three compartments each wíth 10 pens for 8 growíng pígs each have been stocked 3 tímes símultanuously wíth pígs gaíníng
weíght from 24 to 110 kg. Each compartment had one of the three
ínlet systems throughout the experíment. A total number of 708 pígs have been íncluded ín the trial. The pígs were fed wíth líquíd feed.
Results
5
-Table 1. Performance of growing pigs under different air ínlet systems (3 replícations).
Number of growíng pígs Growth rate (gr/day) Feed conversíon ratio (kg feed/kg gaín) Feed intake
(kg feed/day) Percentage EAA + IA
classífícatíon
air ínlet to compartment p..
dríven flap
240
door balance flap
230 ] 238 803 792 2,78 2,23 70 2,76
Significant dífferences ín feed intake and growth were found
between air ínlet systems. Both intake and growth were hígher ín
the compartment wíth ínlet through the door as compared to the
other two compartments. NO significant dífferences ín feed
conversíon ratio or slaughter characterístícs were found.
Analysís of data on health dísturbances and lung and líver ínvestígatíons showed no clear dífferences between the different
ínlet systems. Coughíng and sneezíng frequencíes have been
recorded for the 2nd and 3rd batches of pígs.
In the Znd batch coughíng frequencíes have been híghest ín the compartment wíth the balance flap and lowest ín the compartment wíth ventílatíon through the door, whereas ín the thírd batch coughíng frequencíes have been hígher ín the compartment wíth
balance flap as compared to the other two compar;zents. NO
dífferences ín sneezíng have been found ín the 2 batch.
Sneezíng has occured more often ín the rdmpartment wíth balance
flap than ín the other systems ín the 3 batch. NO dífferences
6
-Al1 three inlet systems have shown to be practica1 to operate and easy to adjust whenever required. Costs of dríven flaps are hígher than those of balance flaps which ín turn are hígher than those of makíng a opening ín the door.
Differences ín growth rates have resulted ín a financíal differente ín favour of the ventílation via the door and a financíal disadvantage for the balance flap, both compared to
the dríven flap. The total financial gain of door ínlet and
dríven flap has been figured to be 5,00 resp. 0.30 Dutch guílders per growíng píg place per annum as compared to the balance flap.
The inlet systems have always been coupled to the same
compart-ments. It is not probable however that compartments ín
them-selves wil1 influence the technical results as analyses of results withín compartments has not gíven índicatíons in that direction and differences ín technícal results have been attributed to differences in air ínlet systems.
Conclusions
The inlet through the door and feedíng alley for fresh air between the centra1 alley and compartments in growing píg
housing has gíven good technícal results. Feed intake and growth rate have been significant higher than in flap inlet systems.
Wíth air inlet through the door ít has been found that high air speeds (up to 3.9 m/sec) ín the entrance of the feedíng alley duríng warm periods have no negatíve effects on the health of growing pígs.
The length of the feeding alley ín compartments wil1 have íts límits for proper air distributíon where door-inlet ís applied. A length of 11 meters and 80 pigs per compartment have gíven good results duríng experiment.
- 9
-Dit verslag geeft de resultaten van een vergelijking op het varkensproefbedrijf te Sterksel van drie luchtinlaatsystemen: de
gestuurde klep, de balansklep en de inlaat via de deur.
In een volgend verslag zullen de resultaten van de thans lopende vergelijking tussen twee plafondventilatiesystemen en inlaat via
- 10
-2 OPZET EN UITVOERING VAN HET ONDERZOEK
Experimental design.
2.1 Proefdieren en proefomvang
Het onderzoek is uitgevoerd met biggen uit de diverse kruisingen tussen het GY-ras en het NL-ras, alsmede met biggen uit de kruising van GY-beer met (Duroc x NL)-zeug. De biggen zijn op een leeftijd van 9 a 10 weken opgelegd ín de mesterij. Het
mest-traject liep van ca. 24 kg bij opleg tot ca. 110 kg bij
afleveren. Borgen en zeugen zijn gemengd gemest.
De proef heeft plaatsgevonden ín de període van maart 1984 tot en met maart 1985. De proef bestond uit 3 ronden van 3
afde-lingen c.q. luchtinlaatsystemen. Iedere afdeling bestond uit 10
hokken voor 8 dieren per afdeling. In de laatste ronde zijn ín
één van de drie afdelingen slechts 9 hokken gebruikt. In totaal heeft de proef 708 dieren omvat.
2.2 Proefindeling
Drie, qua indeling identieke afdelingen, zijn uitgevoerd met de drie verschillende luchtinlaatsystemen.
Voor de vergelijking ís binnen elke ronde bij de verdeling van de biggen over de hokken een blokkenindeling toegepast. Ieder blok bestond uit zes hokken; twee hokken per afdeling. Van de twee hokken per afdeling ís één hok tweemaal daags en het andere hok driemaal daags gevoerd. De oplegdatum, het gemiddelde opleg-gewicht, de hokínríchtíng en het aantal borgjes en zeugjes waren binnen een blok vrijwel gelijk. Door de manier van indelen was de erfelijke gelijkheid binnen een blok groter dan tussen de blokken onderling.
Tijdens de proef zijn ín elke ronde de drie afdelingen ín één of twee keer volgelegd. Het al1 ín-al1 out systeem ís toegepast.
- 11
-2.3
De luchtinlaatsystemen hebben niet gerouleerd over de afde-lingen, maar waren steeds als volgt:
Afdeling 1: gestuurde klep;
Afdeling 2: luchtinlaat door de deur over de voergang;
Afdeling 3: balansklep.
Afdeling 3 was een eindafdeling, afdeling 2 een tussenafdeling
en afdeling 1 een semi-eindafdeling (i.p.v. eindgevel een
voeropslagruimte). Door deze proefopzet ís het effect van het
luchtinlaatsysteem statistisch níet te schelden van het afdelíngseffect.
Een plattegrond van de stal ís weergegeven ín bijlage 1.
Bij de beoordeling van de technische resultaten kan men een hok, binnen een ronde en bínnen een afdeling, als experimentele
eenheid beschouwen. Dít indien men ervan uitgaat, dat de
technische resultaten worden bepaald door luchtinlaatsysteem, ronde-effect, blokeffect, het effect van de voerfrequentie en door andere factoren die echter voor alle dieren als gelijk worden verondersteld.
Bij de beoordeling van de gezondheid van de dieren ís uítsluí-tend naar het luchtinlaatsysteem gekeken als verklarende factor
voor de gevonden verschillen. De waarnemingen zijn wat dít
be-treft nl. veelal per afdeling gedaan.
Ventilatie
De buitenlucht ís bij alle dríe de afdelingen via de centrale
gang binnengelaten. De buiteninlaat was voorzien van een
I.L.B.-winddrukkap om windinvloeden te beperken. De centrale
gang ís opgedeeld ín 3 delen zodat onderlinge beïnvloedíng van
de afdelingen ís tegengegaan.
De gestuurde klep liet de lucht ín afdeling 1 binnen over een breedte van 6,05 m. De hoogte van de ínlaatopeníng kon variëren
12
-In afdeling 2 had de opening in de deur een breedte van 75 cm, terwijl de hoogte van de opening handmatig versteld kon worden d.m.v. een schuif. De hoogte varieerde tussen 22 en 77 cm.
Bij de balansklep kwam de lucht over een breedte van 6,05 m de
afdeling binnen. De totale hoogte van de inlaatopeningen kon
variëren tussen 5 en 25 cm. De lengte van de balansklep was 60
cm.
De luchtafzuiging heeft bij iedere afdeling steeds plaatsgevon-den door een ventilator (doorsnede 50 cm) in een koker achterin
de afdeling. In de afdeling met voergangventilatie zat de koker
voorin de afdeling.
Huisvesting
In bijlage 1 is een plattegrond van de afdelingen weergegeven.
Iedere, qua indeling gelijke, afdeling bestond uit 10 hokken,
met ieder 8 dieren. Deze hokken hadden niet allen dezelfde
afmetingen maar zijn te verdelen in twee groepen:
Vier hokken per afdeling hadden een breedte van 2,70 m en een
lengte van 2,50 m. De lengtetrog was bij twee van deze hokken
voorzien van een morsrooster om voervermorsing te voorkomen. Bij
de overige twee hokken was, teneinde trogbevuiling te voorkomen,
een afhangende trogklep geplaatst. De vloer bestond uit achter-eenvolgens 0,30 m betonrooster direct achter de trog, 0,80 m bolle, onderkelderde, van warmwatervloerverwarming voorziene, dichte betonvloer en 1,20 m betonrooster,
Zes hokken in iedere afdeling hadden een breedte van 1,80 m en
een lengte van 3,70 m. De dwarstrog van 2,50 m lengte was
voor-zien van een afhangende trogklep om bevuiling met mest tegen te gaan.
De veterinaire behandelingen, de bevuiling van hok en trog ;n het optreden van hoesten en niezen zijn met behulp van de X
-toets geanalyseerd. Dit is gedaan om na te gaan of verschillen
mogelijk op toeval berusten.
Alleen dieren met een levend gewicht van minder dan 60 kg die door sterfte of ernstige ziekte uitvielen, zijn in de proef-resultaten niet meegerekend.
Bij de uitval zijn de oorzaak, gewicht en leeftijd genoteerd.
Aan de hand van de mesterij- en slachtresultaten is een
16
-Bij de slachtkenmerken gemiddelde classificatie, gemiddelde kwa-líteítskortíng en percentage EAA + lA, kunnen geen verschillen ín relatie tot luchtinlaatsystemen worden gevonden (tabel 2).
Tabel 2. Slachtkwaliteitskenmerken
Slaugther quality characterístícs
luchtinlaatsysteem
t gestuurde klep deur balansklep
percentage EAA + 1A 76 80 81
gemiddelde classificatie* 0,70 0,72 0,72
gemiddelde kwalíteítskortíng* 15,4 14,9 14,8
(centen/kg) I
* Zie voor berekeníngswíjze bijlage 11.
3.2 Gezondheid en hygiëne
3.2.1 Uitval
Van de ín totaal 712 opgelegde dieren zijn er 4 dieren voor-tijdig uit de proef genomen of gestorven. In tabel 3 ís voor de drie proefgroepen de uítval vermeld. Deze ís uitgesplitst naar oorzaak van uitval.
Tabel 3. Uitval tijdens de mesterijperiode
Mortalíty
.
luchtínlaatsvsteem
gestuurde klep deur balansklep
aantal opgelegde díeren 240 232 240
aantal uitgevallen dieren 0 2 2
oorzaak van de uitval:
- longaandoening 0 1 0
- diarree 0 0 1
17
-Op basis van dit beperkte aantal kunnen geen duidelijke verschíllen in uitval tussen de drie proefgroepen vastgesteld worden. Ook de oorzaken van de uitval laten geen verschillen zien tussen de proefgroepen.
3.2.2 Veterinaire behandelingen en long- en leveronderzoek
Tabel 4 vermeldt het aantal índívíduele dieren, behandeld wegens
gezondheídsstoorníssen, de reden van de behandeling en het
aantal behandelingen per dier. Het betreft hier steeds índívídueel met medicijnen behandelde díeren. Groepsbehande-língen zijn buiten de vergelijking gelaten.
Tabel 4. Veterinaire behandelingen
Veterinary treatments
aantal opgelegde dieren aantal behandelde dieren aantal behandelingen per behandeld dier
aantal dieren behandeld voor: - díarree - staartbijten - beenwerkaandoeníngen - longaandoeníngen - achterblijvers - diversen gestuurde klep 240 44 196 7 13 9 8 4 5 deur 232 32 3em balansklep 240 46 272 5 15 12 9 1 7
Er blijken geen aantoonbare verschillen te bestaan ín het aantal behandelde dieren, het aantal behandelingen of ín de aard der gezondheídsstoorníssen (bijlage IV).
- 19
-Tabel 6. Hoest- en niesfrequentie per dier per uur
Coughing- and sneezing frequenties per pig per hour
Luchtinlaatsysteem
gestuurde klep deur balansklep
fhoesten 2e ronde 0,78 0,44 2,40
3e ronde 1,70 1,59 1,56
niezen 2e ronde 0,27 0,26 0,47
3e ronde 0.43 0,53 0,69
Gedurende de tweede ronde, periode juli tot oktober, werden zeer duidelijke verschillen gevonden in de hoestfrequentie.
De afdeling met de luchtinlaat door de deur gaf een zeer duide-lijk lagere hoestfrequentie dan de afdeling met de gestuurde
klep, terwijl deze afdeling een opmerkelijk lagere
hoest-frequentie had dan de afdeling met de balansklep. Ook bleek zeer duidelijk dat de hoestfrequenties niet constant in de tijd zijn.
Het niezen gaf in de tweede ronde geen aantoonbare verschillen tussen de afdelingen te zien.
In de derde ronde, periode november tot februari, werd wat
hoes-ten betreft de frequentie gemiddeld hoger en werden weer significante verschillen gevonden. In de derde ronde had echter de afdeling met de gestuurde klep een zeer duidelijk hogere hoestfrequentie dan de andere twee afdelingen.
Niezen bleek tijdens de derde ronde in de afdeling met de
balansklep, veel vaker voor te komen dan in de andere twee
afdelingen. De niesfrequentie was heel duidelijk niet constant
in de tijd.
3.2.4 Bevuiling
De bevuiling van hokken en van troggen is dagelijks
geregis-treerd (tabel 7). Per luchtinlaatsysteem zijn ca. 3500
waar-nemingsdagen beschikbaar. De geconstateerde bevuiling blijkt
6
3”
3Y c N P*Lt. 3 3 0 ?D CL21
-De bovengrens van de comfortzone ligt onder de bovengrens van de
thermoneutrale zone. Boven de bovengrens van de comfortzone
kunnen o.a. hokbevuilingsproblemen optreden.
Met het BEZOVA programma (STERRENBURG & VAN OUWERKERK, 1986) zijn de grenzen van de comfortzone te berekenen. Bij de bere-kening van de grenzen van de comfortzone is er van uit gegaan dat de voeropname driemaal de onderhoudsbehoefte bedraagt.
In figuren 1 tot en met 3 zijn van de drie luchtinlaatsystemen
de optredende minimum en maximum temperaturen grafisch
weerge-geven, samen met de grenzen van de comfortzone. Alleen van de
periode vanaf 1 augustus 1984 tot het einde van de proefperiode zijn deze temperaturen bekend.
Y I 2%- 26- zs- 22- 20- \8-1 6, IS- 12- 10- a- 6I -2 0 L.,., ---.-_ . ,‘.,‘.‘,“,“,” ,,
sep 1 okt feb ’ mao ’
-Q”!I. nov dec j a n
+opleg nieuwe ronde -. lijd
Figuur 1: De minimum (T min) en maximum ruimtetemperaturen (T max), gemiddelden van lO-daagse perioden in de afdeling met gestuurde klep en de ondergrens (OCZ) en bovengrens (BCZ) van de comfortzone.
Minimum (Tmin) and maximum (Tmax) diurnal ambient
temperatures, averaged over LO-day periods in the
compartment with driven inlet flap as wel1 as the lower critical temperature (UCZ) and upper boundary of the comfortzone (BCZ).
2 0 i . , , , , sep 1 okt , , . , . , , , . , , . . , . o”g nov d e r j o n i e ;l--“-[-m o o A. Figuur 2: Figuur 3: .‘opleg n i e u w e r o n d e -. tijd
De mínímum (T min) en maximum ruimtetemperaturen (T max), gemiddelden van l_O-daagse perioden ín de afdeling met deur ventílatíe en de ondergrens (OCZ) en bovengrens (BCZ) van de comfortzone.
Minimum (Tmin) and maximum (Tmax) diurnal ambient temperatures, averaged over IO-day periods in the compartment with inlet through the door as wel1 as the lower crítícal temperature (OCZ) and upper boundary of the comfortzone (BCZ).
2 i
0 1.. . , . . . , . . . <---
,--0~9 1 SCP 1 okl I nov I dec ’ Ion l +eb 1 m o o I
‘opleg n i e u w e r o n d e - IIJ~
De mínímum (T min) en maximum ruimtetemperaturen (T max), gemiddelden van 10-daagse perioden ín de afdeling met balans klep en de ondergrens (OCZ) en bovengrens (BCZ) van de comfortzone.
Minimum (Tmín) and maximum (Tmax) díurnal ambíent temperatures, averaged over lO-day períods ín the compartment wíth balance ínlet flap as wel1 as the lower crítícal temperature (OCZ) and upper boundary of the comfortzone (BCZ).
23
-3.3.2
Uit de figuren blijkt dat in alle afdelingen de maxímum ruímte-temperatuur soms boven de bovengrens van de comfortzone ligt. Ook ís het ín alle afdelingen voorgekomen dat de minimum ruimte-temperatuur onder de ondergrens van de comfortzone lag.
De ruimtetemperaturen ín de afdeling met deurventilatíe lagen ín het algemeen íets onder de ruimtetemperaturen ín de andere twee
afdelingen. De voeler voor de ruimtetemperatuur was ín deze
afdeling echter net boven de afscheídíng tussen hok en voergang geplaatst.
Luchtsnelheíd en ventilatiepatroon
Enkele malen ís met de Lambrecht thermische anemometer de lucht-snelheid op dierniveau gemeten. Met rookproeven ís het
luchtbewegíngspatroon bepaald. De variabelen die deze twee grootheden beïnvloeden zijn o.a. windsnelheid, wíndríchtíng, temperatuurverschillen en warmteproduktie van de dieren. Deze varíabelen zijn niet allen gemeten of bekend. Bovendien zijn de luchtsnelheídsmetíngen en rookproeven niet systematisch verricht
maar het zijn momentopnamen. De verversing van de afdelingen
heeft gevarieerd tussen 15 en 100% van de maximum ventilatie
capaciteit. De resultaten kunnen als volgt worden samengevat:
In de afdeling met de gestuurde OP díerníveau tussen de 0,05 en
klep 0,20
varieerde de luchtsnelheid
m/sec.
Op de plaatsen waar de inlaatstroom op de dieren viel (dít was meestal ín de eerste hokken naast de centrale gang) was de luchtsnelheid op dierniveau echter 0,40 m/sec.
Een snelheíd van 0,40 m/sec. ís te hoog, mede door de lage tem-peratuur van de binnenkomende lucht.
In de afdeling met ventilatie via de deur bedroeg de luchtsnel-heíd op dierniveau 0,lO tot 0,15 m/sec. De verdeling over de
hokken was goed. Uit de rookproeven ontstond de indruk dat de
verversing van enkele hokken maar matig ís bij mínímum ventí-latíe.
+l
d PJ
0 ”u:
\ UI- : Co 0” 0 wc
3
!3l
e
(L
tl p: Y cm
3 0 N 03
26
-Dit heeft tijdens het onderzoek goed gefunctioneerd. Praktijk ervaringen laten zien dat een lengte van de voergang van meer
dan 14 meter problemen geeft. Er moet worden opgemerkt dat de
lucht zich op twee manieren over de hokken kan verspreiden:
1. De inlaatopening kan zo groot zijn in relatie tot de
hoeveel-heid binnenstromende lucht, dat de lucht langzaam naar
achte-ren trekt over het voerpad. Al vrij snel begint de lucht dan
over de hokafscheiding te rollen en zich over de hokken te verdelen. Aan het eind van het voerpad is de lucht "op", d.w.z. alles is over de hokken verdeeld. Dit verschijnsel zou optreden bij een maximumsnelheid in de deur van 1 m/sec. Deze
2 3 snelheid correspondeert met een opening van 2,8 m /m venti-latielucht/uur (ANON., 1986).
2. Bij grote ventilatiehoeveelheden (ín de zomer) zal een andere manier van luchtverdelen ontstaan, als de maximale inlaatope-2 3 níng lager is dan de hierboven genoemde waarde van 2,8 cm /m lucht/uur. Dan heeft de lucht ín de voergang een hoge snel-heid en botst tegen de achterwand van de voergang. Er vormt zich een turbulente luchtstroom die gedeeltelijk omhoog gaat en ook, vooral als de lucht niet opgewarmd wordt, terugkeert. Pas nadat de lucht zich dus door de hele voergang heeft
verplaatst, verdeelt de lucht zích over de afdelingen. De
hogere luchtsnelheid in de voergang zou optreden in de z;mes-maanden bij de toepassing van een inlaatopening van 1 cm /m
ventílatielucht/uur. Door de hoge luchtsnelheid in de
voer-gang ís het risico van hoge luchtsnelheden rond de dieren
hoger in deze situatie. Dit risíco loopt men echter alleen op
op warme dagen als er maximaal geventileerd wordt en zal dus niet samenvallen met hoge temperaturen van de verse lucht.
De opening in de deur bij de voergangventílatie was maximaal 77
x 75 cm groot. Bij lage ventilatiehoeveelheden is de
luchtsnel-held ín de deur minder dan 1 m/sec geweest. De lucht is zich na binnenkomst meteen gaan verdelen.
28
-4 ECONOMISCHE BESCHOUWING
Economie evaluatíon
4.1 Technische resultaten
Op basis van een berekeníngswíjze en van de uitgangspunten die
zijn aangegeven ín bijlage VII, ís het verschil in groeisnelheid
van de dieren bij de drie luchtinlaatsystemen uitgedrukt in een financieel verschil per mestvarkensplaats per jaar (tabel 9).
Tabel 9: Financieel voordeel van verschil ín groeisnelheid bij drie luchtinlaatsystemen (in guldens per mestvarkens-plaats per jaar)
Fínancíal gaín caused by dífferences ín growth rate for three ventílatíon air ínlet systems (ín guílders per growíng píg place per annum).
4.2
financieel voordeel
,
gestuurde klep deurventilatie balansklep 1
effect
groei-snelheid + 1.54 + 4,03 0,oo
Uit tabel 9 blijkt, dat deurventilatie onder de
proefomstandíg-heden en bij de gekozen uitgangspunten, leidt tot een financieel
voordeel van f 4,03 resp. f 2,49 per mestvarkensplaats per jaar
t.o.v. de balansklep resp. de gestuurde klep. Dit is op basis van de verschillen ín technische resultaten.
Huisvestingskosten
Erwordt vanuít gegaan, dat de luchtaanvoer van buiten naar de
centrale gang, bij alle drie de luchtinlaatsystemen op dezelfde
wijze uitgevoerd wordt; een opening onder de muurplaat voorzien
van een ILB winddrukkap.
De te installeren ventilatorcapaciteit ís voor alle drie afde-lingen gelijk verondersteld.
29
-Ook de electriciteitskosten voor ventílatíe zijn gelijk genomen ín de berekening.
Hoewel de plaatsing van verwarmingselementen zal verschíllen per
luchtinlaatsysteem, wordt er van uitgegaan dat de benodigde
ver-warmingscapacíteít niet zal verschillen. Bij klepsystemen kan het noodzakelijk zijn de binnenkomende lucht te verwarmen om
"val " van koude lucht te voorkomen, terwijl de ruimtetemperatuur
toch voldoende is. Toch zijn de installatie- en stookkosten van
verwarming ín alle 3 gevallen gelijk verondersteld.
De luchtinlaatsystemen van centrale gang naar afdeling zullen wel in kosten verschillen:
Bij de ventilatie via de deur en de voergang dient een gat ín de deur met eventueel bijbehorende schuif aanwezig te zijn. De investeringskosten zijn hier gesteld op f lOO,-- per afdeling. In mesterij afdelingen ís een schuif ín de deur wellicht niet nodig.
Bij de gestuurde klep díent naast de klep per afdeling een
mo-torlier aanwezig te zijn. De ínvesteríngskosten per afdeling
worden geschat op f l.OOO,--.
Bij de bal geraamd op
ansklep worden de ínvesteringskosten per afdeling f 500,--.
Op basis van 20% jaarlijkse kosten van het ínvesteríngsbedrag
voor rente, afschrijving en onderhoud van de luchtinlaatsystemen
kunnen de kosten per mestvarkensplaats per jaar worden vergele-ken (zie tabel 10). Hierbij ís uitgegaan van 80 mestvarvergele-kens per afdeling.
30
-Tabel 10: Verschíllen ín kosten van luchtinlaatsystemen (in guldens per mestvarkensplaats per jaar)
Differences ín costs of air ínlet system (ín guílders per growíng píg place per annum).
c luchtinlaatsysteem
Restuurde klep deur balansklep 1
verschil in kosten per mestvarkensplaats
33
-Het is ook denkbaar dat een eindafdeling met een koude wand een ander luchtcirculatiepatroon heeft dan een tussenafdeling, waar-door hoesten en niezen kunnen verschillen.
Verder onderzoek zal moeten uitwijzen wat de werkelijke oorzaken zijn. Mede doordat verschillen in hoesten en niesfrequenties niet hebben geleid tot verschillen in % longafwijkingen, zijn deze niet meegenomen ín de economische evaluatie.
5.3 Stalklimaat
Het blijkt dat geen van de dríe luchtinlaatsystemen in staat zíjn de temperaturen ín de afdelingen altijd binnen de comfort-zone te houden.
In warme zomerperioden kan de buítentemperatuur boven de com-fortzone liggen en kan de temperatuur van de stallucht soms alleen binnen de comfortzone blijven door de binnenkomende lucht te koelen. Dit ís in sommige situaties wel mogelijk (T_,ANGE, 1986) maar ín deze stallen niet toegepast.
Alle drie de ventilatiesystemen zullen verbeterd moeten worden om er voor te zorgen dat ín perioden met lage buitentemperaturen
en jonge dieren ín de hokken, de ruimtetemperaturen binnen de
comfortzone blijven. Dit kan door de verwarmingscapaciteít te
vergroten en mogelijk door de regeling te verbeteren.
Bij voergangventílatíe zou de beheersbaarheid van het stal-klimaat mogelijk verbeterd kunnen worden door de grootte van het gat ín de deur automatisch te laten verstellen door een regelaar parallel met de ventilator te schakelen. Bij de beide klep-systemen kan, bij een juiste afstelling van deze klep-systemen, de beheersbaarheid van het stalklimaat alleen worden verbeterd door de verwarming (ín afdeling of centrale gang) te verbeteren.
Y rt rt 3 aLl. ppm b 3
?w-ta
rt0
bälansklep voergang-gestuurde ventilatie klep . bri jvoer . instal- latie
G
H x + P,2
x HG
l-4 CD x xtn
w + 0 w Y 0v:
0 ww H H x +0
W +G
H x 0Y NI CJl WG
H l-4 H x +u:
WG
H H x 0Y ul 0 W +2 2
x- 39
-BIJLAGE 111
Statistische analyse mesterij- en slachtresultaten
De verschillen in mesterij- en slachtresultaten tussen de drie
luchtinlaatsystemen zijn getoetst m.b.v. variantíe-analyse, met het volgende resultaat:
luchtínlaatsvsteem proeísnelheíd voeropname voederconversie gemiddelde slachtclassificatie gemiddelde kwalíteítskorting percentage EAA + 1A n.s. n.s. ns.
WC* ; p < 0,001 sterk significant verschil.
E
5: M
I i-’ ac
t-J’ (Da
c:
rr 3 3 3 cn . m .41
-BIJLAGE V
GemiddeZde maximum minimum ruimte-temperaturen ín *C van
perioden van 10 dagen.
'eríode -984 aug 1 aug II aug 111 sep 1 sep 11 sep 111 okt 1 okt 11 okt 111 nov 1 nov 11 nov 111 dec 1 dec 11 dec 111 1985 jan 1 jan 11 jan 111 feb 1 feb 11 feb 111 maa 1 maa 11 maa 111 Gestuurde klep
min.
max. 21,0 25,8 21,0 26,9 20,l 28,7 20,o 24,0 19,2 22,3 18,3 21,7 18,8 21,4 18,6 21,8 15,8 19,s 998 15,4 16,s 20,2 18,9 21,3 15,l 18,4 16,l 19,4 15,4 18,9 11,9 16,4 13,l 16,8 14,9 18,7 15,8 19,l 10,2 15,3 13,0 18,4 12,9 16,ó 12,s 19,0 18,6 21,6 Voergang-installatie min. max. 20,8 25,s 20,4 27,0 20,7 29,l 19,s 23,s 18,8 21,2 17,8 21,2 18,2 20,8 17,6 20,2 13,7 17,9 7,4 12,7 16,3 19,9 17,7 20,6 13,s 18,O 14,2 18,4 14,4 16,s 894 14,7 7,6 13,s 12,2 17,4 13,9 18,4 892 14,4 12,2 13,8 10,8 15,3 . 14,2 17,4 17,3 20,4 balansklep min. max. 21,2 25,8 20,9 27,l 21,l 28,s 20,4 24,6 19,8 21,7 18,s 22,l 19,0 22,2 18,ó 21,8 15,l 19,4 10,o 15,2 16,7 20,7 19,o 21,s 15,6 19,8 16,9 20,l 16,0 17,6 11,3 16,7 10,8 15,4 14,7 18,8 15,7 19,6 11,4 16,9 14,8 19,o 12,8 17,4 Jc 16,8 >k 11,942 -BIJTAGE VI Gasgehalten in stallucht afdeling gestklep deurvent. balans kl. gest.klep deur vent. balanskl. gestklep deur vent balanskl. gest.klep deur vent. balanskl. gest.klep deur vent. balanskl. gestklep deurvent. balanskl. gest.klep deurvent. balanskl. gestklep deur vent. balanskl. gestklep deurvent, balanskl. gestklep deurvent. oplegdatum bemonste-ringsdatum zo- 3-1984 ll- 4-1984 ZO- 3-1984 ll- 4-1984 ZO- 3-1984 ll- 4-1984 ZO- 3-1984 25- 4-1984 ZO- 3-1984 25- 4-1984 ZO- 3-1984 25- 4-1984 ZO- 3-1984 24- 5-1984 ZO- 3-1984 24- 5-1984 ZO- 3-1984 24- 5-1984 ZO- 3-1984 7- 6-1984 ZO- 3-1984 7- 6-1984 ZO- 3-1984 7- 6-1984 lO- 7-1984 18- 7-1984 lO- 7-1984 18- 7-1984 lO- 7-1984 18- 7-1984 10- 7-1984 17- 8-1984 lO- 7-1984 17- 8-1984 lO- 7-1984 17- 8-1984 lO- 7-1984 27- 9-1984 lO- 7-1984 27- 9-1984 lO- 7-1984 27- 9-1984 6-11-1984 15-11-1984 6-11-1984 15-11-1984 6-11-1984 15-11-1984 6-11-1984 22-11-1984 6-11-1984 22-11-1984 6-11-1984 22-11-1984 6-11-1984 ll- 1-1985 6-11-1984 ll- 1-1985 ruimte RV% ppm NH3 temp('C) 15,8 8 0,17 18,6 - 12 0,22 17,8 - 18 0,26 22,2 3 0,12 21,0 - 17 0,15 22,0 3 0,14 ZO,6 5 0,14 ZO,4 7 0,17 21,4 - 10 0,17 19,4 70 8 0,20 19,4 72 10 0,18 19,8 75 9 0,23 23,0 66 11 0,25 23,0 8 0,20 23,0 74 9 0,23 21,0 65 7 0,20 ZO,6 70 11 0,21 21,6 80 12 0,20 21,0 6 0,16 ZO,4 7 0,16 21,0 8 0,23 18,6 75 5 0,19 18,6 75 8 0,16 18,6 74 7 0,20 zo,2 75 9 0,16 zo,2 68 7 0,17 21,0 75 9 0,21 16,6 74 7 0,27 12,4 65 7 0,20 vol% CO2
43
-balanskl. 6-11-1984 il- 1-1985 15,6 75 8 0,27
gest.klep 6-11-1984 31- 1-1985 18,4 77 7 0,20
deurvent. 6-11-1984 31- 1-1985 18,2 60 9 0,20
BIJLAGE VII
Berekeningswijze kosten en opbrengsten per mestvarkensplaats per jaar.
A = omzetsnelheid = aantal geleverde varkens per mestvarkens-plaats per jaar=
bezettingspercentage 100 %-uitval
kg groei/dag x 365 x 100 X 100
groeitraject
= kg groei/ dag x 365 x 0.90 x 0,994 86,05
Opbrengst = A x koud geslacht gewicht (kg) x gemiddelde
op-brengstprijs (TEA bedrijven 1985) = A x 84,7 x 4,12
Voerkosten = A x voederconversie x groeitraject x gemiddelde
voerprijs (TEA bedrijven 1985) = A x 276 x 86,05 x 0,5818
Biggenkosten = A x schemaprijs big 23 kg voor Zuid-Nederland
(EEA prijs = 4,12 +'0,18) = A x 144,25
Diverse kosten = A x variabele kosten (gezondheidszorg, uitval,
afleveringskosten, vervoerskosten en 50% van de
overige kosten + vaste kosten (arbeid, huis-vesting, bedrijfsleidervergoeding, rente en 50% van de overige kosten)
= A x f 18,99 + f 151,12 (volgens Toelichting Richtprijs Biggen van het Landbouwschap 1986/1987)
45
-Berekening per mestvarkensplaats per jaar
grootheid
1
Luchtinlaatsysteem
gestuurde klep deurventilatie balansklep
3.05 3.12 3.01 1063,68 1087,68 1049,02 421,02 430,42 415.22 439,53 449,34 433,47 210.39 0 215.22 207,63 ti e2
ft
48
-Proefverslag P 1.8
"De invloed van één of tweemaal inseminerren in dezelfde
bronst-periode op de vruchtbaarheid van zeugen"
Proefverslag P 1.9
"Vergelijking van drie luchtinlaatsystemen bij mestvarkens"
Exemplaren van proefverslagen kunnen worden verkregen door f 7,50 per verslag over te maken op postgirorekeningnummer 51.73.462 ten name van het Proefstation voor de Varkenshouderij, Lunerkampweg 7, 5245 NB ROSMALEN, onder vermelding van het gewenste verslag-nummer.
U kunt zich ook abonneren op het periodiek PRAKTIJKONDERZOEK VARKENSHOUDERIJ. U ontvangt dan 6 keer per jaar een periodiek met daarin de resultaten van het onderzoek. U heeft dan de mogelijk-heid om onderzoeksverslagen gratis te bestellen. Bovendien ont-vangt u de jaarverslagen van de regionale proefbedrijven en het Proefstation gratis.
U kunt zich hierop abonneren door f 35,-- over te maken op postgirorekeningnummer 51.73.462 ten name van het Proefstation voor de Varkenshouderij, Lunerkampweg 7, 5245 NB ROSMALEN, onder vermelding van periodiek Praktijkonderzoek Varkenshouderij.
