Correctievoorschrift eindexamen vwo Pagina 1 van 2 MINISTERIE VAN ONDERWIJS, WETENSCHAP EN CULTUUR (MINOWC)
UNIFORM EINDEXAMEN VWO
VAK: NEDERLANDS (SAMENVATTING) DATUM: 17 JUNI 2015
CORRECTIEVOORSCHRIFT
Alinea’s Hoofdgedachten Punten
I + II a + b In de prehistorie waren de mannelijke neanderthalers bijzonder geïnteresseerd 2 In Homo sapiensvrouwen.
III a Deze interesse blijkt uit DNA van anderssoortigen dat wetenschappers hebben 2 geïsoleerd en geanalyseerd.
b + c Volgens Van Straalen is een miniem deel van ons DNA afkomstig van 2 andere menssoorten; we hebben kenmerken van hen geërfd.
alineagrens 1 IV Vroeger dacht men dat de Homo sapiens, de oermens had verjaagd zonder
gemeenschap met hem te hebben. 1 V a DNA-onderzoek bewijst nu het tegendeel. 2
b + c Hoewel isolatie van het DNA uit fossielen volgens Frantz moeilijk is, is het
onderzoekers gelukt de DNA-volgorde ervan te bepalen. 3 VI a Ook DNA van de pas ontdekte Denisova-mens is geanalyseerd. 2 b Onderzoek toont aan dat hij dichterbij de neanderthaler is en dat zijn sporen te
vinden zijn in ons DNA. 1 c Verondersteld wordt dat onze voorouders gemeenschap hadden met iedere 2
menssoort.
VII a + b Wetenschappers namen unaniem aan dat het laatste contact tussen Homo 2 sapiens en anderssoortigen reeds millennia terug heeft plaatsgevonden, echter
logenstraft de ontdekking van de Hobbits dat.
alineagrens 1 VIII a Waarschijnlijk levert DNA van intersoortelijke seks wel wat op. 1 b Het door de Tibetanen aangemaakte EPASI- eiwit maakt dat zij op grote 1 hoogte in de Himalaya kunnen aarden.
IX +X a Wetenschappers die deze eiwitvariant hadden ontdekt, kwamen er achter dat de 2 DNA-volgorde van het gen veel gelijkenissen vertoonde met die van de
Denisova-mens.
b De Tibetanen hebben de eiwitvariant direct overgenomen van de Denisova-mens. 1 alineagrens 1 XI a Volgens van Straalen is dat tot nog toe het enige voordeel dat de mens geërfd
heeft.
b Overige gelijkenissen zijn gestoeld op statistische methodes zonder dat het 2 DNA een functie heeft.
c Het is moeilijk om er achter te komen wat we van andere menssoorten hebben 2 geërfd, aldus Frantz.
XII a Zekerheid hierover krijgen we door statistische trucjes uit te voeren. 1 b Daarnaast wordt gelet op de lengte van het DNA-stuk. 2
Correctievoorschrift eindexamen vwo Pagina 2 van 2
XIII a Het lijkt erop dat het belaste DNA van de neanderthaler genen bevat met een 2
verscheidenheid aan functies. XIV a Maar er zijn mysterieuzere genen. 2
b + c Daarnaast zijn ongeveer 200 genen uit ons immuunsysteem afkomstig van 3
neanderthalers; dit alles is speculatief. alineagrens 1
XV a Van Straalen en Frantz vinden dat de invloed van interseksuele relaties niet 1
moet worden overdreven. b Frequenter contact zou meer neanderthaler-DNA in onze genen tot gevolg 2
hebben. XVI a + b Ze ontmoetten elkaar niet vaak en de communicatie was niet optimaal. 3
XVII Verder waren hun nakomelingen niet erg vruchtbaar. 2
XVIII Ook in het mitochondriële DNA is niets van andere menssoorten te vinden. 2
alineagrens 1
XIX a + b Dus in de prehistorische tijd had een avondje borrelen meestal geen gemeenschap 3
met een Neanderthaler tot gevolg, maar de kinderen handhaafden zich moeilijk, indien dat gebeurde. Titel: Seks met een (ne)ander 1
Ondertitel: Het resultaat van ons overspelige verleden 1
Auteur: Hidde Boersma 1
Bron: KIJK, 13/2014 1
--- Totaal 60
