RL opsporen oogafwijkingen kaart

(1)

Screeningstest 1 m 2 m 3 m 6-9 m 14-24 m 36 m 42-48m 60-66 m ≥8jr Anamnese X X X X X X X X X Inspectie X X X X X X X X X Rode fundus reflex* X X Binoculaire volgbeweging X Cornea lichtreflex X X Monoculaire volgbeweging** X X Visus X X

* Rode fundus reflex op 2 maanden alleen op indicatie of als het op 1 maand niet gelukt is ** Inclusief instelbeweging

Tabel 1: Screeningstest per uitvoeringsmoment

Tabel 3: Screeningstesten bij kinderen vanaf 36 maanden

Leeftijd

Ontwikkelings-kenmerken

Verwijscriterium

Maand 1

Ogen fixeren

Een kind moet leeftijd 6 weken gericht aan

kunnen kijken, indien niet → verwijzen

Maand 2

Volgt met ogen en hoofd

30° ↔ 0° ↔ 30°

Bij 2 maanden begint een kind te volgen, bij

3 maanden moet het kind vloeiend kunnen

volgen, indien niet → verwijzen

Maand 3

Kijkt naar eigen handen

Indien het gewenste gedrag niet kan worden

geobserveerd en de ouder de vraag naar het

gedrag ontkennend beantwoordt, kan dit

medeafhankelijk van de overige bevindingen

reden zijn voor verwijzing.

Tabel 4: Onderdelen Van Wiechen onderzoek

Samenvattingskaart JGZ-richtlijn opsporen oogafwijkingen

Leeftijd Onderzoeken Indicatie Actie

Maand 1 - Anamnese - Inspectie - Rode fundus reflex

-Zie tabel 5

-Geen/afwijkende rode fundusreflex→ verwijzen binnen 1 week

Rode fundusreflex niet gelukt/ niet te beoordelen of bij twijfel→ binnen 4 weken herhalen (uiterlijk op maand 2) Maand 2 -Anamnese - Inspectie - Binoculaire volgbeweging Rode fundus reflex*

-Rode fundus reflex afwijkend/ opnieuw niet te beoordelen→ verwijzen binnen 1 week -Zie tabel 5

-Onvoldoende/zoekend volgen→ 1X herbeoordelen

Maand 3 -Anamnese - Inspectie - Rode fundus reflex

-Zie tabel 5

-Geen rode fundus reflex→ verwijzen binnen 1 week

Rode fundus reflex niet te beoordelen→ verwijzen binnen 1 week 6-9 en 14-24 maanden -Anamnese - Inspectie -Cornea lichtreflex - Monoculaire volgbeweging, met beoordelen van instelbeweging -Zie tabel 5

-Asymmetrische cornea licht reflexen→ verwijzen conform tabel 5

-Kind volgt met 1 oog glad en met andere niet/zoekend of schokkerig → verwijzen Bij twijfel→ herhalen binnen 3 maanden

Tabel 2: Screeningstesten bij kinderen tot 36 maanden

VISUS Onderzoeken Verwijscriterium

36 maanden Anamnese en inspectie Zie tabel 5 en 7

- Klachten met positieve familie anamnese→ direct verwijzen -klachten met negatieve

familieanamnese:→ direct verwijzen of <3 maanden hertesten

- Alleen familie anamnese zonder klachten→ wachten op 42-48maanden

42-48 maanden Anamnese en inspectie Visus met E-Haken (of Landolt C) Niet gelukt→ LEA Symbolen

Onvoldoende uitslag→ direct verwijzen Twijfel→ hertesten < 3 maanden 2X twijfel→ direct verwijzen

60-66 maanden Anamnese en inspectie Visus met E-Haken (of Landolt C) Niet gelukt→ LEA Symbolen

Onvoldoende uitslag→ direct verwijzen Twijfel→ hertesten < 3 maanden 2X twijfel→ direct verwijzen

≥ 7 jaar Visus op indicatie Onvoldoende visus→Verwijzen naar optiek bedrijf

(2)

Stroomschema 1: Verwijstermijnen en criteria in een stroomschema

1-4 maanden

- Geen rode fundus reflex

_{- Kind fixeert niet}

Verwijzen

Twijfel: binnen 4 weken herhalen

_{X2 twijfel}

- Kind fixeert/volgt niet

- Asymmetrisch cornea licht reflex

6-24 maanden

42-48 maanden

60-66 maanden

≥ 7 jaar

Voldoende

Twijfel:

Kind fixeert/ volgt niet→ 6-8 weken herhalen

Asymmetrische cornea lichtreflex→ 3 maanden herhalen

X2 twijfel

Voldoende

Visus onvoldoende

Twijfel of niet geweest: binnen 3 maanden herhalen

X2 twijfel

Visus onvoldoende

Twijfel of niet geweest: binnen 3 maanden herhalen

Visus op indicatie onvoldoende

Twijfel: binnen 3 maanden herhalen

Voldoende

36 maanden

- Klachten met positieve familie anamnese

- Ernstige klachten met negatieve familieanamnese

Klachten met negatieve familieanamnese

Geen klachten met alleen positieve familie anamnese

X2 twijfel

Als nogmaals niet geweest: binnen 3 maanden oproepen

X2 oproepen

X2 twijfel

Als nogmaals niet geweest: binnen 3 maanden oproepen

_{X2 oproepen}

(3)

Tabel 5: Inspectie van oogheelkundige aandoeningen met verwijscriteria

Aandoening Extra aanwijzingen Uiterste termijn*

Ooglid Ptosis (hangend ooglid). (Het kind mag torticollis hebben)

Leeftijd <6 mnd

Leeftijd >6 mnd

1 week pupil bedekt < 6 weken pupil vrij < 6 weken pupil bedekt Regulier** pupil vrij Rode vlek (naevus flammeus) / capillair hemangioom V1-V2 (= gebied

rond het oog)

(als cornea afwijkend sneller verwijzen: zie cornea)

Oogarts als ooglid betrokken Regulier**consult

kinder-/oogarts

Tumoren Ooglid, conjunctiva, iris Snel groeiend Niet/langzaam groeiend

1 week 4 weken

Pupil Anisocorie (grootte verschil > 1mm) 4 weken

Afwijkende vorm (bv sleutelgat - coloboom 4 weken

Afwijkende kleur (wit – leucocorie) 1 week

Geen rode fundusreflex Leeftijd < 6mnd

Leeftijd > 6 mnd

1 week 2 weken

Niet egaal rode reflex 2 weken

Cornea Diameter te groot: >10.5mm of cornea niet helder Diameter te klein: < 9.5mm bij geboorte

1 week 4 weken

Iris Heterochromie (kleurverschil ogen) Regulier

Lichtdoorschijnend - albinisme Leeftijd < 6 mnd

Leeftijd > 6 mnd

4 weken Regulier**

Sclera / oogwit Pigmentvlekken, bruin Donkere huid, geen groei of toename aantal Lichte huid of heel veel

Niet verwijzen Regulier**

Blauwzwarte vlekken (melanosis) Meerdere vlekken Regulier**

Niet fixeren Niet fixeren Na 6-8 weken 1-2 weken

Onvoldoende /schokkerig / zoekend volgen met een oog of twee ogen Na 6-8 weken 1-2 weken

Onrustige oogbewegingen

Nystagmus /dwalende oogbewegingen Acuut ontstaan

Langer bestaand

1-2 weken 4weken

Tranen Recidiverende ontsteking Vanaf geboorte, oog zelf niet rood Later ontstaan

Afspraak vanaf leeftijd 9 maanden 4 weken

Scheelzien Manifest (altijd aanwezig) en acuut ontstaan

Manifest (altijd aanwezig) en langer bestaand Leeftijd <6 maanden

Leeftijd >6 maanden

1-2 weken

4 weken

Regulier**

Intermitterend (niet altijd aanwezig) Regulier**

* Uiterste termijn= waarop het kind door een oogarts gezien moet worden ** Regulier= afspraak zodra er plaats is

(4)

V= Voldoende visus

O= Onvoldoende visus, direct verwijzen

T= Twijfel visus, binnen 3 maanden visus herhalen. Bij

twee keer twijfelen het kind direct verwijzen.

Bij elk kind en elk oog doortesten tot hoogst haalbare

visus, niet stoppen bij visus 0.63 (42-48 maanden) of 0.8

(60-66 maanden).

Bij hertest vanwege onvoldoende visus: beide ogen

herhalen maar starten met slechtste oog bij 1

e

_poging.

Tabel 6A : Verwijscriteria visus met E-Haken, (Landolt-C) en LEA

Symbolen

op 42-48 maanden

Tabel 6B : Verwijscriteria visus met E-Haken, (Landolt-C) en LEA

Symbolen op 60-66 maanden

VOD

0.1

0.15

0.2

0.25

0.3

0.4

0.5

0.63

0.8

1 VOS

0.1 O

O

0.12 O

O

0.15 O

O

0.2 O

O

0.25 O

O

0.3 O

O

0.4 O

O

0.5 O

O

T

O

0.63 O

O

T

V

T

0.8 O

O

T

V

1 O

O

T

V

VOD

0.1

0.15

0.2

0.25

0.3

0.4

0.5

0.63

0.8

1 VOS

0.1 O

O

0.12 O

O

0.15 O

O

0.2 O

O

0.25 O

O

0.3 O

O

0.4 O

O

0.5 O

O

0.63 O

O

T

0.8 O

O

T

V

1 O

O

T

V

• Eén of meerdere klachten met positieve familieanamnese: direct

verwijzen.

• Eén of meerdere klachten met negatieve familieanamnese: binnen

3 maanden herbeoordelen tenzij ernst van klachten aanleiding is

tot direct verwijzen (frequent aanwezig scheelzien of ernstige

twijfel over visus).

• Een positieve familieanamnese zonder klachten: visustest op

42-48 maanden afwachten.

Tabel 7 : Verwijscriteria op basis van anamnesevragen op 36

maanden