Inhoudsopgave maand 4 week 13
Inhoud
Immuniteit ... 1
Leger ... 1
Virus en bacterie ... 2
Oxidatie ... 2
Vrije radicaal ... 3
Het ontstaan van vrije radicalen ... 3
Stress ... 4
Wat gebeurt er in je lichaam bij stress ... 5
Cortisol ... 5
Oorzaken van stress ... 6
Wat kun je voelen bij stress ... 6
Stress verminderen ... 7
Denk in mogelijkheden ... 8
Maand 4 week 13 Immuunsysteem
Immuniteit
Een optimale werking van ons immuunsysteem is essentieel voor behoud van een goede
gezondheid. Het beschermt tegen allerlei ziekten en werkt vertragend op het verouderingsproces.
Slechte voeding en een ongezonde leefstijl kunnen ons afweersysteem verzwakken, waardoor we vatbaar worden voor allerlei ziekten, van een simpele verkoudheid tot ernstiger infecties.
Onze huid en slijmvliezen vormen een barrière tegen ongewenste indringers. Trilharen in de luchtwegen kunnen stofdeeltjes en micro-organismen opvangen. Slijm, zweet, maagzuur, gal -en traanvocht bevatten een enzym dat micro-organismen kan doden.
Wanneer chemische stoffen, micro-organismen, schadelijke bacteriën het lichaam binnendringen, ontstaat er een ontstekingsreactie.
Leger
Het immuunsysteem fungeert als een leger dat ons verdedigt en is hoofdzakelijk gevestigd in het lymfestelsel en de bloedbaan. De huid en andere organen, zoals het spijsverteringsstelsel, spelen daarnaast ook een belangrijke rol.
Allereerst gaat het voetvolk de strijd aan met de indringers. Dat zijn de macrofagen, dit zijn monocyten die uit de bloedbaan zijn getreden. Zij eten de indringer op als een soort pac-man.
Is de eerst linie van het voetvolk niet voldoende en gaan de indringers verder dan komen de
mariniers in actie. Dit zijn de lymfocyten, gespecialiseerde witte bloedcellen die zich via het bloed en het lymfestelsel verplaatsen.
Het lymfestelsel is een netwerk van vaten dat vloeistof uit ruimten tussen de cellen terugleidt naar de bloedsomloop. Lymfeklieren, de milt en de thymusklier maken deel uit van het lymfestelsel. Zij produceren lymfocyten die lichaamsvreemde stoffen, microben en kankercellen herkennen en vervolgens aan het werk gaan om deze te vernietigen en te elimineren.
Er zijn twee typen lymfocyten: B-cellen en T-cellen:
T-cellen (geproduceerd in de thymusklier): kunnen lichaamsvreemde stoffen direct vernietigen
B-cellen (geproduceerd in de milt) scheiden antilichamen uit tegen ongewenste indringers om deze te elimineren.
Lymfocyten zijn slimme cellen, ze kunnen bepaalde ziekteverwekkers onthouden. Na een ziekte hoeft een verwekker niet meer terug te komen: hij wordt meteen herkend en aangepakt. Maar sommige virussen, bijvoorbeeld het griepvirus, kunnen zichzelf veranderen. Wat gebeurt er? Het wordt niet herkend door de lymfocyten. En dus krijg je weer griep.
De witte bloedcellen die worden aangetroffen in de bloedbaan spelen een belangrijke rol in het immuunsysteem: ze vernietigen binnendringende bacteriën en verwijderen dood en beschadigd weefsel.
Virus en bacterie
Een virus heeft geen celstructuur en kan daardoor niet zelfstandig leven. Een virus heeft een cel nodig om zich te vermeerderen. Als een virus een cel is binnengedrongen, vermeerdert hij zich razendsnel. De cel waar het virus inzit barst open en de virussen ontsnappen. Op hun beurt dringen ze dan weer andere cellen binnen. Doordat een virus in een cel leeft maakt het onbereikbaar voor antibiotica. Heb je een virus infectie dat heeft het geen zin om antibiotica te gebruiken.
Een bacterie is groter dan een virus. Het zijn eencellige plantaardige wezens. Bacteriën kunnen zelfstandig leven. Ze vermeerderen zich door zichzelf te delen en ze leven bijna overal. Veel bacteriën zijn onschuldig, zoals de bacteriën die in je darmen leven. Als ze wel problemen geven kun je ze met antibiotica bestrijden.
Oxidatie
In alle biologische processen speelt zuurstof een dubbele rol. Aan de ene kant is het een onmisbaar element voor leven. Aan de andere kant is zuurstof verantwoordelijk voor bijna alle
afbraakprocessen. De lucht die we inademen bestaat voor circa 20% uit zuurstof, die een oxidant is, ofwel een vrije radicaal.
Enkele voorbeelden van oxidatieprocessen:
IJzer van een verroeste spijker is een verbinding aangegaan met zuurstof; de spijker oxideert (roest) en gaat in kwaliteit achteruit.
Een actieve sporter krijgt veel meer zuurstof binnen dan een niet-sporter en daarmee ook extra veel vrije radicalen (ofwel oxidanten). Dit heeft een destructieve werking op het lichaam.
Lichamelijke veroudering is in principe een gevolg van schade door vrije radicalen. Dat onze huid minder elastisch wordt is een gevolg van schade door vrije radicalen aan huid en bindweefsels.
Vrije radicaal
Een vrije radicaal (of oxidant) is een atoom of molecuul met een nog ongebruikte bindingsmogelijkheid.
Die ongebruikte bindingsmogelijkheden kun je zien als een soort haken die zich graag ergens aan vastgrijpen. Ze beschadigen andere moleculen doordat ze er met hun haken elektronen uit los trekken.
Vrije radicalen worden dan ook wel biochemische terroristen genoemd. Ze ondermijnen de boel.
Ze worden gezien als de fundamentele veroorzaker van vroegtijdige veroudering, kanker en hart- en vaatziekten.
Het ontstaan van vrije radicalen
De verschillende oorzaken van het ontstaan van vrije radicalen zijn:
Straling
Luchtvervuiling
Medicijnen
Alcoholgebruik
Stress
Zware metalen
Achtergebleven bestrijdingsmiddelen op voedsel
Zware inspanningen (werk of intensief sporten)
Bij het verwerken van en omgaan met al deze invloeden produceert het lichaam (als bijproduct) ook vrije radicalen
Op twee manieren verdedigt ons lichaam zich tegen overmatige belasting van vrije radicalen:
Vrije radicalen vangers. Dit zijn enzymen die ons lichaam zelf produceert om vrije radicalen aan zich te binden en daardoor onschadelijk te maken
Antioxidanten. Dit zijn stoffen die in onze voeding voorkomen en ongewenste oxidatie en daarmee ongewenste vrije radicaalvorming kunnen voorkomen. Sommige van deze voedingsfactoren beschikken over vrije radicalen vangende eigenschappen.
Het lichaam gebruikt om de aantasting van vrije radicalen te beperken speciale substanties, genaamd antioxidanten.
Een gedeelte van deze antioxidanten kan het lichaam zelf maken, een gedeelte moet uit de voeding komen. Bekende antioxidanten uit de voeding zijn: - Vitamine A, B2, B6, C, E) - Mineralen (Selenium, Zink, Koper, Mangaan) - Omega 3 vetten - Taurine (aminozuur) - Bètacaroteen
Verse groente, fruit en vette vis kunnen antioxidanten bevatten. De meeste Nederlanders krijgen de ADH echter niet binnen en daarom is aanvullen raadzaam.
Stress
Oxidatieve stress is een stofwisselingstoestand waarbij er meer reactieve zuurstofverbindingen (oxidanten) vrij komen dan gebruikelijk.
Oxidatieve stress kan ontstaan door:
roken
overmatig alcoholgebruik
medicijngebruik
lichamelijke of psychische stress
te lange blootstelling aan de zon
intensieve sporten
overgewicht
Antioxidanten kunnen de schade van oxidatieve stress helpen beperken.
Wat gebeurt er in je lichaam bij stress
Gezonde stress betekent dat de stress of spanning die iemand heeft net die prettige kick geeft en men zich daarna weer kan ontspannen.
Bij ongezonde stress is sprake van teveel, te weinig of onaangename spanning. Ongezonde stress is het gevolg van een verstoord evenwicht tussen de belasting door werk- en privé omstandigheden en wat je als persoon aan kunt.
Stress is een reactie op een spannende gebeurtenis. Deze gebeurtenis kan een extreme uitdaging zijn maar ook een vervelende situatie, zoals een ongeluk, ruzie of een drukke periode op je werk. Het lichaam maakt zich klaar voor een reactie op een gebeurtenis. Bij hevige schrik zullen de hersenen signalen uitzenden via het ruggenmerg naar de zenuwuiteinden. De zenuwuiteinden scheiden hormonen uit. Deze hormonen stellen het lichaam in staat tot een vecht of vluchtreactie. Je kunt reageren door de confrontatie aan te gaan of door de situatie te vermijden.
Bij stress maken je bijnieren 3 hormonen aan:
Adrenaline zorgt voor een hogere hartslag, terwijl de huid bleek en klam wordt. Hierdoor is er veel bloed beschikbaar om zuurstof naar de spieren te brengen en krijg je direct energie
Noradrenaline een neurotransmitter die zenuwcellen helpt om met elkaar te communiceren en helpt bij het regelen van je energieniveau
Cortisol beschermt je lichaam tegen stress. Het zorgt dat je genoeg energie hebt om een noodsituatie het hoofd te bieden en remt ontstekingen, wat het genezingsproces bevordert
Cortisol
Cortisol geeft het signaal af dat het lichaam meer energie nodig heeft.
Een hoge cortisolspiegel zorgt voor meer eetlust en vooral meer trek in hoog calorierijk voedsel en kan leiden tot meer lichaamsvet, verminderde spiermassa, breekbare botten, meer angst, meer depressie, meer stemmingswisselingen, minder zin in seks, aangetaste
immuunfunctie, vermindering van geheugen en concentratie, meer last van menstruatie en de bijverschijnselen van de overgang.
Het gevolg van de vecht of vluchtreactie is dat het lichaam zich gereed maakt voor inspanning. De lever stuurt brandstof in de vorm van glycogeen naar de spieren zodat je deze inspanning ook kan leveren.
Als deze energie niet wordt omgezet in actie, kan het lichaam dit alleen maar afbreken door de suikers om te zetten in vetweefsel (stressvet). Bij veel voorkomende stress situaties kan dit leiden tot verhoogde vetmassa, met overgewicht - vooral rondom het middel - als gevolg.
Oorzaken van stress
Vakantie
Werkdruk of slechte arbeidsomstandigheden
Relatieproblemen
Ouderschap of zwangerschap
Ziekte bij jezelf of bij naasten
Financiële onzekerheid
Verhuizing of verbouwing
Examens of deadlines
Traumatische ervaring, bijvoorbeeld het verlies van een naaste vriend of familielid
Wat kun je voelen bij stress
Versnelde hartslag Hartkloppingen/overslaand hart
Misselijk
Hoofdpijn
Hyperventilatie
Angst
Piekeren
Slechte nachtrust
Vermoeidheid
Eetstoornis
Darmklachten
Hart- en vaatziekten
Hoge bloeddruk
Overgewicht of ondergewicht
Verminderde weerstand
Stress verminderen
Het leven is niet altijd rozengeur en maneschijn. Ineens kan er iets gebeuren in je leven waardoor je veel stress hebt. Dan is het goed om in die periode extra goed voor jezelf te zorgen, zodat je beter bestand bent tegen alles wat op je pad komt. Eet gezond, neem extra supplementen, bijvoorbeeld vitamine C, B complex en magnesiumolie. Ga regelmatig wandelen in de natuur.
Daarnaast zijn er ook stress oorzaken waar je wel wat aan kan doen. Door bijvoorbeeld andersom te denken. Zorg voor een positieve instelling, geloven in jezelf, niet te perfectionistisch zijn. Ramp denken vermijden, dat kost veel energie en je hebt meestal angst voor iets dat nooit gaat gebeuren.
Wees niet te snel gefrustreerd, probeer te relativeren. Stel geen eisen aan een ander, dat het precies zo moet als jij wil. Laat los, wat een stress. Geef een ander de ruimte om zijn/haar leven te leven.
Zorg dat je agenda niet te strak gepland is. Anders ren je van het één naar het ander.
Voldoende slaap in een goed geventileerde slaapkamer.
Doe buikademhalingsoefeningen. Door diep in en uit te ademen in de buitenlucht.
Meditatie of luisteren naar muziek kan heel ontspannen werken.
Ook een bezoek aan de sauna of een heerlijke massage werkt heel ontspannen en zorgt tegelijk voor het verwijderen van afvalstoffen.
Probeer situaties die stressvol zijn op te lossen, zodat het geen nadelige invloed meer heeft.
Denk niet te moeilijk. Probeer het op een andere manier te beschouwen. Kan het ook simpel opgelost worden. Het geeft zoveel rust en ruimte in je hoofd.
