Gerard Poldervaart
gerard.poldervaart@fruitmagazine.eu
Frank Maas
frank.maas@wur.nlDe pruimenonderstam VVA-1 (Krymsk 1) is
afkomstig uit het veredelingsprogramma
van Dr. Gennady Eremin van het Krymsk
breeding station in Rusland. Het
voorma-lige proefstation voor de fruitteelt in
Wil-helminadorp, Nederland, startte in 1994 de
eerste proef waarin deze onderstam werd
vergeleken met St. Julien A, de in Nederland
tot dan toe standaard gebruikte onderstam
voor pruim. Bij PPO-Fruit in het Nederlandse
Randwijk is dit onderzoek voortgezet. In
to-taal zijn vier rassen beproefd. In alle
geval-len zijn de bomen op VVA-1 vergeleken met
bomen op St. Julien A.
6JUIFUPOEFS[PFLLPNU77"OBBSWPSFOBMTFFO POEFSTUBNEJF[PSHUWPPSFFO[XBLLFHSPFJFOFFO WSPFHJOUSFEFOEFFOHSPUFQSPEVDUJF HFDPNCJOFFSE NFUFFOHPFEFWSVDIUNBBU5FWFOTCMJKLUFSFFO WFSTDIJMJOSFBDUJFUF[JKOWBOQSPEVDUJFWFQSVJNFO SBTTFO 3FJOF7JDUPSJB 0QBMFONBUJHQSPEVDUJFWF SBTTFO &YDBMJCVS "WBMPOPQEFPOEFSTUBN#JKQSP EVDUJFWFSBTTFOJTEFQSPEVDUJFQFSCPPNUPUFONFU IFUWJFSEFPGWJKGEFHSPFJKBBSPQ77"HSPUFSEBO PQ4U+VMJFO"/BIFUWJFSEFPGWJKGEFKBBSLSJKHUIFU CPPNWPMVNFFDIUFSFFOEPPSTMBHHFWFOEFJOWMPFE PQEFQSPEVDUJF0NEBUCPNFOPQ4U+VMJFO"HSPUFS XPSEFOEBOEJFPQ77" JTEFQSPEVDUJFQFSCPPN PQ4U+VMJFO"WBBLHSPUFSEBOPQ77" %FQSPEVDUJFQFSFFOIFJEWBOHSPFJoEFQSPEVDUJWJ UFJUPGQSPEVDUJFFóDJÑOUJFHFOPFNEoJTCJKCPNFO PQ77"WSJKXFMBMUJKEHSPUFSEBOCJKCPNFOPQ4U+V MJFO"%FTPOEBOLTJTEFWSVDIUNBBUWBBLCFUFSCJK CPNFOPQ77"#JKSBTTFONFUFFOHFSJOHFQSPEVD UJWJUFJUJTEFQPTJUJFWFJOWMPFEWBO77"PQEFQSP EVDUJFQFSCPPNWFFMMBOHFS[JDIUCBBS)FUWFSTDIJM JOQSPEVDUJFFóDJÑOUJFUVTTFOCPNFOPQ4U+VMJFO "FOEJFPQ77"JTCJKNBUJHQSPEVDUJFWFSBTTFO PPLWFFMHSPUFSEBOCJKHPFEQSPEVDUJFWFSBTTFO [P CMJKLUVJUEFQSPFWFO)JFSJTEFQSPEVDUJFFóDJÑOUJF VJUHFESVLUJOIFUBBOUBMWSVDIUFOQFSWJFSLBOUFDFO UJNFUFSTUBNEPPSTOFEFPQQFSWMBLOpal
*OIFUWPPSKBBSWBOJTPQIFUWPPSNBMJHFQSPFG TUBUJPOJO8JMIFMNJOBEPSQFFOQSPFGHFTUBSUNFU WFSTDIJMMFOEFQSVJNFOPOEFSTUBNNFO XBBSPOEFS 77"FO4U+VMJFO"5PUFONFUIFUWJKGEFHSPFJKBBS CSBDIUFOEFCPNFOPQ77"NFFSLJMPTQSVJNFO WPPSUEBOEFCPNFOPQ4U+VMJFO" [JFöHVVS 7BOBGIFU[FTEFHSPFJKBBSHJOHFOEFCPNFOPQ4U +VMJFO"NFFSQSPEVDFSFO/B[FWFOHSPFJKBSFOXBT FSHFFOWFSTDIJMJOQSPEVDUJFQFSCPPNNFFSUVT TFOEFCPNFOPQCFJEFPOEFSTUBNNFO0QBMPQ 77"IBEFFOHSPUFSFQSPEVDUJFFóDJÑOUJF WSVDIUFODNEBO0QBMPQ4U+VMJFO" WSVDI UFODN NBBSEFWFSTDIJMMFOXBSFOOJFUTUBUJTUJTDI CFUSPVXCBBSReine Victoria
3FJOF7JDUPSJBTUBBUCFLFOEBMTFFOQSPEVDUJFGSBT 0PLPQFFOTUFSLFPOEFSTUBNLVOOFOCPNFOBMGrootste winst VVA-1
bij matig productieve pruimenrassen
Groeikracht *OEFQSPFGNFUEF SBTTFO"WBMPOFO&Y DBMJCVSJTEFUPFOBNF WBOEFTUBNPNUSFL HFNFUFOBMTJOEJDBUJF WPPSEFHSPFJLSBDIU #JK&YDBMJCVSJTUVT TFOFOEF TUBNPNUSFLCJKEF CPNFOPQ77" NJOEFSUPFHFOPNFO EBOCJKEFCPNFOPQ 4U+VMJFO"#JK"WBMPO XBTIFUWFSTDIJMUVT TFOCFJEFPOEFSTUBN NFO*OGP
VVA-1 geeft kleine, hoogproductieve bomen. Foto’s: AllroundFruit 16
WBOBGIFUEFSEFHSPFJKBBSQSPEVDFSFO*OIFUWPPS KBBSWBOJTCJK110'SVJUJO3BOEXJKL3FJOF 7JDUPSJBHFQMBOUPQ77"FOPQ4U+VMJFO"%F CPNFOTUPOEFOJOEFQSPFGPQFFOBGTUBOEWBO CJK NFUFS#JK3FJOF7JDUPSJB[JKOEF[FMGEF UFOEFOTFOUF[JFOBMTCJK0QBM5PUFONFUIFUWJFSEF HSPFJKBBSQSPEVDFFSEFOEFCPNFOPQ77"NFFS LJMPTQFSCPPN/BIFUWJFSEFHSPFJKBBSHJOHFOEF CPNFOPQ4U+VMJFO"EPPSIFUHSPUFSFCPPNWP MVNFNFFSQSPEVDFSFO [JFöHVVS6JUFJOEFMJKL QSPEVDFFSEFOEFCPNFOPQ4U+VMJFO"HFEVSFOEF EFBDIUPOEFS[PFLTKBSFONFFSEBOEFCPNFOPQ 77"%FQSPEVDUJFFóDJÑOUJFMBHFDIUFSCJKEF CPNFOPQ77"SVJNUXFFLFFS[PIPPHBMTCJK EFCPNFOPQ4U+VMJFO" [JFUBCFM
Avalon en Excalibur
%FPVETUFQSPFGJO3BOEXJKLNFUCPNFOPQ77" JTHFQMBOUJOPQFFOBGTUBOEWBO CJK NFUFSNFUEFQSPFGSBTTFO"WBMPOFO&YDBMJCVS *OWSJKXFMBMMFKBSFOQSPEVDFFSEFOEFCPNFOPQ 77"NFFSEBOEFCPNFOPQ4U+VMJFO"/BOF HFOQSPF÷BSFOSFTVMUFFSEFEJUJOIFUWPMHFOEFEF CPNFOPQ77"IBEEFOFFOHSPUFSFQSPEVDUJF QFSCPPNÏOFFOBBO[JFOMJKLHSPUFSFQSPEVDUJWJUFJU EBOEFCPNFOPQ4U+VMJFO" [JFEFUBCFMMFOFO %FQSPEVDUJWJUFJUWBOEFCPNFOPQ77"XBT PPLCFUFSEBOEJFWBOEFBOEFSFPOEFSTUBNNFO JOEFQSPFG 'FSMFOBJOFO1JYZ #JKEFNBUJHQSPEVDUJFWFSBTTFOJTIFUWFSTDIJMJO QSPEVDUJFFóDJÑOUJFHSPPU#JK"WBMPOJTIFUBBO UBMHFPPHTUFWSVDIUFOQFSWJFSLBOUFDFOUJNFUFS TUBNEPPSTOFEFPQQFSWMBLCJKEFCPNFOPQ77" LFFS[PIPPH BMTCJKEFCPNFOPQ4U+V MJFO" #JK&YDBMJCVSJTIFUWFSTDIJMOPHHSPUFS OBNFMJKL LFFS WSVDIUFODNCJKCPNFOPQ 77"UFHFO CJKCPNFOPQ4U+VMJFO"Praktijkervaringen
4JOETIFUWPPSKBBSWBOXPSEFOJO/FEFSMBOE QSVJNFOCPNFOPQ77"HFQMBOU"BOWBOLFMJKL XBTFSTMFDIUTFFOLMFJOBBOUBMCPNFOPQEF[F POEFSTUBNCFTDIJLCBBS NBBSWBOBGIFUQMBOUTFJ [PFO[JKOFSHSPUFSFIPFWFFMIFEFOHFMF WFSE5PUFONFUHBBUIFUPNSVJN CPNFO XBBSWBOIFUHSPPUTUFEFFMJO/FEFSMBOEJT HFQMBOU6JUEFHFHFWFOTWBOEFFOJHFMFWFSBODJFS WBOCPNFOPQ77"JO/FEFSMBOE CPPNLXFLFSJKHet in dit artikel be-schreven onderzoek is gefinancierd door het Productschap Tuinbouw in Neder-land.
Tabel 1. De totale productie (in kilo/boom), het gemiddelde vruchtgewicht (in gram) en de productie-efficiëntie (aantal vruchten/cm2) van Reine Victoria op St. Julien A en op VVA-1
Reine Victoria op
onderstam 2001-2007*Productie Vruchtgewicht2001-2007* Productie-efficiëntieTCSA** 2008
4U+VMJFO" a a a 77" C C C #SPO110'SVJU 8BBSEFOCJOOFOFFOLPMPNEJFXPSEFOHFWPMHEEPPSEF[FMGEFMFUUFS WFSTDIJMMFOOJFUTUBUJTUJTDICFUSPVXCBBSWBOFMLBBS )FUUXFFEFUPUFONFUBDIUTUFHSPFJKBBS 5$4" 5SVOL$SPTT4FDUJPOBM"SFB PGXFMIFUTUBNEPPSTOFEFPQQFSWMBL
De bomen op VVA-1 blijven klein, waardoor het meeste werk vanaf de grond gedaan kan worden. 7,7 15,9 11,4 4,2 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 1996-1998 1999-2000 St-Juliën A VVA-1 0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0 2001-2003 2004-2007 73,0 12,4 54,2 4,7 St-Juliën A VVA-1
Figuur 1. De productie (in kilo/boom) van Opal op VVA-1 en op St. Julien A van 1996 tot en met 2000 (derde tot en met zevende groeijaar)
Figuur 2. De productie (in kilo/boom) van Reine Victoria op VVA-1 en op St. Julien A van 2001 tot en met 2007 (tweede tot en met achtste groeijaar)
#PUEFOWBO8JMMFHFO CFUSFGUIFUIJFSCJKWPPSBM CPNFOWBOIFUSBT3FJOF7JDUPSJB HFWPMHE EPPS0QBM ,MFJOFSFIPFWFFMIFEFO[JKOHFMF WFSEWBO+VCJMFVN FOWBOFOLFMFOJFVXFQSVJNFO SBTTFOEJFEPPS5IF(SFFOFSZPOEFSDMVCDPODFQU PQEFNBSLUHFCSBDIUHBBOXPSEFO %F[XBLLFHSPFJWBOCPNFOPQ77"NBBLUIFU NPHFMJKLEFCPNFOUFQMBOUFOPQ CJK NFUFS CPNFOQFSIFDUBSF FFOQMBOUEJDIU IFJEXBBSNFFKBBSMJKLTFQSPEVDUJFTWBOUPU UPO3FJOF7JDUPSJBFO0QBMQFSIFDUBSFIBBMCBBS [JKO%JUJTFFOBBO[JFOMJKLFUPFOBNFJOWFSHFMJKLJOH NFUEFUPUUPOQFSIFDUBSFEJFWPPSCFJEF SBTTFOIBBMCBBS[JKONFUEFPOEFSTUBN4U+VMJFO "PQFFOQMBOUBGTUBOEWBO CJK NFUFS CPNFOQFSIFDUBSF 0QWFFMQSBLUJKLQFSDFMFOXPSEFOEFQPTJUJFWFFJ HFOTDIBQQFOVJUIFUPOEFS[PFLCFWFTUJHE %FCPNFOIFCCFOFFOHSPUFQSPEVDUJF%FWSVDIU NBBUMJKLUHFEVSFOEFEF[PNFSPQ77"BDIUFSUF CMJKWFO NBBSEFBDIUFSTUBOEJOWSVDIUNBBUXPSEU MBUFSJOIFUTFJ[PFOJOHFMPQFO7PPSBMJOKBSFONFU POHVOTUJHFPNTUBOEJHIFEFOWPPSWSVDIU[FUUJOH OBDIUWPSTU LPVEFOOBUXFFSUJKEFOTEFCMPFJ [PBMTJOJO/FEFSMBOE CMJKLUEBUCPNFOPQ 77"EVJEFMJKLQSPEVDUJFWFS[JKOEBOCPNFOPQ 4U+VMJFO"
Beperkingen
0QCBTJTWBOEFFSWBSJOHFOPQQSBLUJKLQFSDFMFO NBHEFDPODMVTJFXPSEFOHFUSPLLFOEBUCPNFO PQ77"BCTPMVVUFFOHPFEFWPDIUWPPS[JFOJOH NPFUFOIFCCFOPNUPUPQUJNBMFQSFTUBUJFTUFLVO OFOLPNFO0QQFSDFMFO[POEFSESVQQFMCFWMPFJ JOHPGCFSFHFOJOHLBOEFHSPFJUF[XBLXPSEFO 0QEFSHFMJKLFFYUSFFN[XBLHSPFJFOEFCPNFOWBMU EFWSVDIUNBBUUFHFO *O/FEFSMBOEJTIFUBEWJFTPNCJKCPNFOPQ77" BMUJKEESVQQFMCFWMPFJJOHNFUGFSUJHBUJFBBOUFMFH HFO%PPSCPWFOEJFOEFCPPNTUSPPLBGUFEFLLFO NFUPSHBOJTDINBUFSJBBMXPSEUEFWPDIUUPFTUBOE FOEBBSNFFEFEPPSXPSUFMJOHFOHSPFJ OPHFFOT FYUSBCFWPSEFSE IFTA Conferentie 7BOUPUFONFU GFCSVBSJIJFMEEF *OUFSOBUJPOBM'SVJU USFF"TTPDJBUJPO FFO WFSFOJHJOHXBBSWBO [PO IPPGE[B LFMJKL"NFSJLBBOTF GSVJUUFMFSTMJE[JKO IBBS KBBSMJKLTFDPOGFSFOUJF JO1PUTEBN WMBLCJK #FSMJKO5XFFÑOIBMWF EBHMBOHLSFHFOEF BBOXF[JHFOMF[JOHFO PWFSPOEFSBOEFSF QSPEVDUJFPOUXJLLF MJOHFO UFFMUUFDIOJFL OJFVXFSBTTFO LFS TFOUFFMUFOCJPMPHJ TDIFGSVJUUFFMUWPPSHF TDIPUFME*OEJUBSUJLFM EF QSPFGFSWBSJOHFO met de onderstam 77"WPPSQSVJNFO JO/FEFSMBOETabel 3. De totale productie (in kilo/boom), het gemiddelde vruchtgewicht (in gram) en de productie-efficiëntie (aantal vruchten/cm2) van Excalibur op vier verschillende onderstammen Excalibur op
onderstam 1999-2005*Productie Vruchtgewicht1999-2005 Productie-efficiëntieTCSA** 2005
4U+VMJFO" a a 77" D D 'FSMFOBJO CD C 1JYZ BC BC #SPO110'SVJU 8BBSEFOCJOOFOFFOLPMPNEJFXPSEFOHFWPMHEEPPSEF[FMGEFMFUUFS WFSTDIJMMFOOJFUTUBUJTUJTDICFUSPVXCBBSWBOFMLBBS )FUEFSEFUPUFONFUOFHFOEFHSPFJKBBS 5$4" 5SVOL$SPTT4FDUJPOBM"SFB PGXFMIFUTUBNEPPSTOFEFPQQFSWMBL
Bij matig productieve rassen is de invloed van VVA-1 op de productie het grootst.
Tabel 2. De totale productie (in kilo/boom), het gemiddelde vruchtgewicht (in gram) en de productie-efficiëntie (aantal vruchten/cm2) van Avalon op vier verschillende onderstammen
Avalon op
onderstam 1999-2005*Productie Vruchtgewicht1999-2005 Productie-efficiëntieTCSA** 2005
4U+VMJFO" C a 77" d D 'FSMFOBJO a a 1JYZ D C #SPO110'SVJU 8BBSEFOCJOOFOFFOLPMPNEJFXPSEFOHFWPMHEEPPSEF[FMGEFMFUUFS WFSTDIJMMFOOJFUTUBUJTUJTDICFUSPVXCBBSWBOFMLBBS )FUEFSEFUPUFONFUOFHFOEFHSPFJKBBS 5$4" 5SVOL$SPTT4FDUJPOBM"SFB PGXFMIFUTUBNEPPSTOFEFPQQFSWMBL 18
