Toekomst komkommerteelt : verslag van de workshop "Denktank Komkommer" PPO Naaldwijk 10 december 2002

P R A K T I J K O N D E R Z O E K P L A N T « S c D M G E V I N G

Toekomst Komkommerteelt

Verslag van de workshop "Denktank Komkommer"

PPO Naaldwijk 10 december 2002

TR ALE LANDBOUWCATALOGUS

0000 0974 7367

Workshop: doelen en aanpak

• Nadenken over de toekomst van de

komkommerteelt in Nederland

• Kansen en risico's

• Ideeën voor actie

• Deelnemers: telers, onderzoekers,

adviseurs, veredelaars,

P R A K T I J K D N D E R Z D E K _ ^ P L A N T < 5 c O M G E V I N G

Risico's

• Gebrek aan onderscheidend vermogen, productdifferentiatie en -innovatie

• Afzet; macht grootwinkelbedrijf, dalende prijzen

• Milieu eisen/-wetgeving

• Kosten algemeen, van arbeid in 't bijzonder

•• /p,ayn \ w ifprf beialiSir'Hf / ito ar |05lal)il' ^ Brvi fi I / I n l / M Qlffkn ""<25 , , / -IM c^Tet"1 Oi#yyodurf/e — Oofaignsutytit r-Jgp&Z-s, —— -, * • H e i u ( t e Komende 'o pa» _ G<\S\a^~&/k0mtr' aP ^ __ bdws önkuttihu me r r f u t •• AjjWJf f V / j j ' - bonkoieh' kosten Côfru"eriv l/ftf o bf<irü ßtpfrhki f**p& OrxfairrtfMno „ewcV6 -Rijers Uetmcyeh \lldd^-<Uflbo<{ v hoïnhmr i \ ut- u/m ^k'oikKl H/- H<4{-'a»»( - presdu^ £-"tcunfccM.lv, ».4c W A G E N I N G E N U R

P R A K T I J K D N D E R Z G E K P L A N T < S c O M G E V I N G

Kansen

• (Teelt) Technische innovatie

• productieverhoging en kostenverlaging • (gesloten) kassen, (mobiele)

teeltsystemen, automatisering, belichting, energiebesparing

• Organisatorisch

• samenwerking, koppeling (-rest-warmte,

afval, C02), kennisvoorsprong concurrentie

• Nieuwe producten en toepassingen

• vorm, kleur, smaak; gesneden, voor roerbak, met dipsaus

• Klantgerichtheid

• Regelmaat (jaarrond), betrouwbaarheid • Imago, PR, reclame, marketing

P R A K T I J K O N D E R Z D E K P L A N T & D M G E V I N G

Uitwerking

• Vier thema's

• Globale brainstorm (in 2 groepen)

• Meer gedetailleerde uitwerking

ideeën

P R A K T I J K D N D E R Z O E K P L A N T & O M G E V I N G

Brainstorm

Kostprijsverlaging en wet- en regelgeving • Arbeidsbesparing

• robotisering en centraal sorteren

• Energiebesparing en andere energiebronnen • Lage-temperatuur tolerante rassen

• Clustering met andere bedrijven of sectoren • Koppelen van reststromen

• Minder gewasbeschermingsmiddelen • Warmte-opslag in de grond

• WKK en rookgasreinigers • Jaarrond productie

• Productieverhoging door:

• lichttransmissie kassen, assimilatiebelichting,

stamvruchtensysteem, nieuwe resistente rassen, plantversterkers, optimale groeiomstandigheden, gewaskoeling, C02 optimalisatie

P R A K T I J K D N D E R Z O E K P L A N T & O M G E V I N G

Brainstorm

Afzet en onderscheidend vermogen

• Korte keten

• Just-in-time levering aan GWB

• Eigen merk

• Klantenbinding

• Kennis van koopgedrag

P R A K T I J K Q N D E R Z O E K P L A N T & D M G E V I N G

Gedetailleerde uitwerking

• Idee uitwerking

• betrokken partijen, eerste stap

f T i o t ^ o \\t \ m o d - b e i e n . / . /(Oe UK r\asz!?d T k o o U C -Ue fe 1 ex/ Sr a s Ç4-a m me fi s cjcjz ^ -h (^re.LLji^ O (pbf/tAZacJle -O*. oe-t^s l/c>ofil/c/){e Ks /jZAj/e 5 ÂSfj? (^A52ZoUßSl 7*>û(?{j£ f>#c

A

Kostprijsverlaging

• Productieverhoging

• groeilicht; vast en mobiel

• beheersing alle klimaatfactoren (gesloten kas)

• teeltsysteem: alleen stammers

• Kostenverlaging

• automatisering en robotisering • plukrobot, verpakken

• 100% betrouwbaar

• aanpak à la bladpluk robot tomaat

• Koppeling

• restwarmte, C02, afval

• met industrie, collega's

P R A K T I J K D N D E R Z D E K P L A N T S c O M G E V I N G

Wet- en regelgeving

• Aanpakken knelpunten door

samenwerking

• clustering: voorbeeld cluster realiseren • flexibiliteit en slagvaardigheid:

belangrijke rol voor ICT

• Maatschappelijk gewaardeerd

product en geaccepteerde productie

• PR, o.a. via internet en tijdschriften

P R A K T I J K G N D E R Z O E K P L A N T 5 t O M G E V I N G

Afzet

• Ketensamenwerking

• door open kennis en informatie uitwisseling win-win situatie creëren

• vooral: telers en supermarkten

• Korte ketens

• "winkel in winkel": dialoog producent consument

• regionaal geteeld product, precies afgestemd op lokale behoefte

• altijd vers (terughalen "over datum")

• Innovatieve verpakking

• intelligente verpakking, lange houdbaarheid • luxe verpakking, toegevoegde waarde:

recept, dipsaus, stripverhaal

P R A K T I J K D N D E R Z D E K _ ^ P L A N T S c O M G E V I N G

Onderscheidend vermogen

• Reclame

• 3 V: Vitamine, Veelzijdig, Verrassend • nadruk op gezond

• koppelen aan aansprekende act ("K3")

• Productvernieuwing en diversificatie

• K3:

• kinderkomkommer

• kwaliteitskomkommer • kleurkomkommer

• hele keten en sector bij betrekken • andere toepassingen

• gesneden product

• ingrediënt voor roerbakmix

P R A K T I J K D N D E R Z Q E K _ P L A N T & O M G E V I N G

Activiteiten

Kostprijsverlaging

• Belichting:

• onderzoek bij PPO

• Gesloten kas

• proeven tomaat afgerond, eerste praktijkkas wordt gebouwd

• komkommer: bureaustudie

• Teeltsysteem/stammers

• aantal telers hogedraad of vaak planten

• Koppeling

• bureaustudie: ontwerp

• bureaustudie: economische haalbaarheid • plannen van champignonbedrijf voor

P R A K T I J K O N D E R Z O E K P L A N T & O M G E V I N G Activiteiten Wet- en regelgeving

• Clustering:

Bergerden, Grootslag, Californie

• Duurzame energie

• plannen voor Californië: • biogas

• brandstofcel

• PR

• kom in de kas

• diverse websites, bijv www.beehappy.nl • Floriade

• energie neutrale kas

P R A K T I J K D N D E R Z D E K ^ _ P L A N T « S c O M G E V I N G

Activiteiten

afzet en onderscheidend vermogen

• Verpakking, toegevoegde waarde

• incidentele acties van o.a. Greenery (recepten, sauzen)

• Productdifferentiatie

• bekende voorbeelden: • grootte

• mini en midi komkommer • kleur

• gele en witte komkommer • smaak

• veredeling: constant op zoek naar variatie

P R A K T I J K D N D E R Z D E K P L A N T & G M G E V I N G

Conclusie

• Brainstormsessie heeft veel ideeën

opgeleverd

• Aan behoorlijk aantal ideeën wordt

gewerkt, vooral (teelt-)technisch

• Veel behoefte aan marketing

initiatieven

• nieuwe producten, differentiatie • reclame, communicatie

• Wens tot samenwerking

• in de keten • in clusters

P R A K T I J K D N D E R Z O E K P L A N T S c D M G E V I N G

Vervolg

• Voorstel:

• Nieuwe combinatie ontwikkelen:

• product, teeltwijze, marketingconcept

• Perspectief bepalen

• inschatten marktkansen, berekenen economische haalbaarheid

• Plan van Aanpak en Introductie

maken

• Partners?

• Financiering?

P R A K T I J K D N D E R Z D E K

M _ P L A N T S c D M G E V I N G

Workshop deelnemers

Bedrijf Voornaam Achternaam Plaats

Teler Gert van Bussel Asten

Teler John van Dijk Harmeien

Teler Jan Hogervorst Pijnacker

Teler Theo Polman Erica

Teler Wim Verhaar Klazienaveen

Teler Marco J.P. Zuidgeest Delfgauw

Teler Kees Kik Sirjansland

Teler Maarten Post Nootdorp

Teler Pleun Struijk Nootdorp

Teler Huub vd Homberg America

Teler Peter Poot Bergschenhoek

PPO Jan Janse Naaldwijk

PPO Viktor Kleijn Naaldwijk

PRI Leo Marcelis Wageningen

IMAG Erik van Os Wageningen

PPO Eric Poot Naaldwijk

PPO Marcel Raaphorst Naaldwijk

ZLTO Ewout vd Ven Tilburg

Van der Zande Gerrit Jan Kornet Naaldwijk

Grodan Jos Beerens Panningen

Mertens Joost vd Beucken Horst

Mertens Roel Hanssen Horst

Rijk Zwaan Ronald vd Bulk de Lier

Nunhems Herman Hermans Haelen

Nunhems Paul Posthoorn Haelen

Substratus Lion de Kok Roosendaal

De Ruiter Leo Lansbergen Bergschenhoek

Hoogendoorn Jan Voogt Vlaardingen

Alterra Henk Smit Wageningen

Alterra Annemarie Groot Wageningen

P R A K T I J K D N D E R Z Q E K P L A N T S c O M G E V I N G

Colofon

• Opdrachtgever:

systeeminnovatie plantaardige teelten

• Organisatie:

• PPO Glastuinbouw

• Procesbegeleiding

• Wageningen Proces Consultancy

W A G E N I N G E N U