Oriënterend rassenonderzoek bij krulandijvie : herfstteelt 1985 en voorjaarsteelt 1986

(1)

to Bibliotheek Proefstation Naaldwijk

Pt

06 Al

12.

PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLAS TE NAALDWIJK

Oriënterend rassenonderzoek bij krulandijvie Herfstteelt 1985

Voorjaarsteelt 1986

Door: R.H.M. Maaswinkel Intern verslag no. 52

B!8LIOi'h:.:':-.r\

PROEFSTATION VOOR TViNüüUw

(2)

Ï6

2

INHOUD Pagina Samenvatting 1 Inleiding 1 Herfstteelt 1 2 Proefopzet 1 2.1 Rassen 1 2.2 Teeltmaatregelen 1 2.3 Verrichte waarnemingen 1 3 Resultaten 2 4 Discussie en konklusies 4 Voorjaarsteelt 4 5 Proefopzet 4 5.1 Rassen 4 5.2 Teeltmaatregelen 4 5.3 Verrichte waarnemingen 5 6 Resultaten 5 7 Discussie en konklusies 8

(3)

Samenvatting

In de herfst van 1985 en voorjaar van 1986 is oriënterend rassenonderzoek ge-daan bij krulandijvie.

Het gewenste type krulandijvie dat vrij plat, fijn gekruld en in het oogstba-re stadium een geel hart heeft bleek bij beide proeven te gevoelig voor rand. In de herfst zijn de rassen het meest gevoelig. In het voorjaar waren enkele rassen veel minder gevoelig.

De rassen van het wat grovere, iets meer opgaande type waren veel minder rand-gevoelig. Het is echter de vraag of er voor deze rassen marktperspectieven zijn. Geen van de beproefde rassen van het type fijne krul is in verband met randge-voeligheid geschikt voor introduktie in de praktijk. Eerst zal door teelttech-nisch onderzoek een oplossing voor het randprobleem gevonden moeten worden. Dit onderzoek zal in het seizoen 1986/87 worden uitgevoerd.

(4)

-1-Inleidinq

De laatste jaren is er op binnen- en buitenlandse markten in toenemende mate

belangstelling voor verschillende bladgewassen. Naast verschillende slatypen begint er belangstelling te komen voor krulandijvie. Gezien deze ontwikkeling is in de herfst van 1985 en voorjaar van 1986 op het proefstation in Naaldwijk oriënterend rassenonderzoek gedaan bij verschillende typen van krulandijvie. Herfstteelt

2 Proefopzet 2.1 Rassen

Een overzicht van de opgenomen rassen wordt gegeven in tabel 1. Tabel 1: Overzicht van de opgenomen rassen.

Code Ras KA KB KC KD KE KF KG KH KJ KK KL KM KN KO KP KQ KR KS Midori Ilone Wallone Wallone Très fine maraîchère Sanda Elodie Wallone Type 542 Wallo'ne

Gronal (Gloire de l'exposition) De Meaux

Pancalière Castello D'été à coeur jaune corso Gloire de l'exposition race: A Gloire de l'exposition race: B nr. 301 nr. 302 Herkomst Enza Enza Nunhem Vilmorin Vilmorin Pannevis Pannevis Pannevis Rijk Zwaan Rijk Zwaan Nickerson Royal Sluis Royal Sluis Royal Sluis v.d. Berg v.d. Berg L. de Mos L. de Mos 2.2 Teeltmaatregelen Gezaaid Geplant Plantdichtheid Tempérâtuurniveau Gewasbescherming Geoogst Aantal herhalingen 22 augustus 1985 11 september 1985 27 x 27 cm'V 13,71 planten/m2 o o Dag 12 C, nacht 8 C.

Tegen aanslag en luis:

Er is twee weken na planten gespoten met Roäiral

(40 gr/100 m2) en Pirimor.

14 november 1985 2

2.3 Verrichte waarnemingen

Tijdens de oogst werden de volgende waarnemingen verricht:

-

%

rand

- omvang van de krop - hoeveelheid aanslag

- bepaling van netto-gewicht

(5)

Resultaten

In tabel 2 worden van de verschillende raésen het % rand, kropomvang en de

mate van aanslag gegeven. Tabel 2 Code

KA

KB

KC

KD

KE

KF

KG

KH

KJ

KK

KL

KM

KN

KO

KP

KQ

KR

KS

: Percentage rad, omvang en

Rassen Midori Ilone Wallone Wallone Très fine maraîchère Sanda Elodie Wallone Type 542 Wallone Gronal de Meaux Pancalière Castello D'été à coeur jaune corso Gloire de 1' exposition race: A Gloire de 1'exposition race: B Nr 301 Nr. 302 % rand

1

100

0

100

0

100

0

100

47

100

0

100

2

100

0

100

0

100

0

100

0

100

aanslag Omvang

1

7

9

7

8

7

9

6

9

6

9

7

8

9

7

2

8

9

7

9

8

9

7

9

7

9

8

7

9

7

van de verschillende aanslag

1

geen veel weinig weinig veel weinig nor-maal weinic veel weinig veel weinig nor-maal nor-maal zeer veel zeer veel weinig zeer veel

2

weinig zeer veel weinig weinig zeer veel weinig nor-maal weinic zeer veel weinig zeer veel weinig nor-maal nor-maal zeer veel zeer veel weiniç zeer veel rassen. gemiddeld % rand

100

0

100

100 o

100

0

100

74

100

0

100

omvang

7,5

9

7 8,5

7,5

0 6,5

9 6,5

9 7,5

8 7,5

7,5

9

7

aanslag weinig veel weinig weinig veel weinig normaal weinig veel weinig veel weinig normaal normaal zeer veel zeer veel weinig zeer veel

(6)

-3-Toelichtinq:

1,2 : verschillende herhalingen omvang: 4 = te klein, 9 = te groot

Uit tabel 2 blijkt , dat er grote verschillen zijn tussen de verschillende rassen in gevoeligheid voor rand. Bij het ras Wallone en nr. 301 komt geen rand voor; de overige rassen zijn zeer gevoelig.

De omvang van het ras Wallone, nr. 301 en de Meaux is vrij groot, bij de overige rassen is de omvang kleiner waarbij de verschillen tussen die rassen gering is. De aanslaggevoeligheid is van het ras Wallone, nr. 301 en de Meaux gering, de overige rassen zijn nogal aanslaggevoelig.

In tabel 3 worden de gewichten, type en de opmerkingen gegeven.

Tabel 3 Code KA KB KC KF_ KF KG KH KJ KK KL KM KN KO KP KQ KR KS Netto-gewichtc Ras Midori Ilone Wallone Très fine marîchère Sanda Elodie Wallone Type 542 Wallone Gronal de Meaux Pancalière Castello D'été à coeur jaune corso Gloire de l'exposition race: A Gloire de l'exposition race: B Nr. 301 Nr. 302 5n, type en opmerkir Gewicht in kq/m2 1 4,1 2,4 5,2 3,0 5,2 3,7 5,4 2,7 5,1 3,4 5,2 4,3 5,8 3,1 2,9 4,9 2,7 2 4,7 2,4 5,4 2,6 4,7 3,5 5,1 2,7 5,5 2,7 4,2 3,6 3,8 3,0 2,9 5,1 2,8 qem. 4,4 2,4 5,3 2,8 5,0 3,6 5,3 2,7 5,3 3,1 4,7 4,0 4,8 3,1 2,9 5,0 2,8 igen type + + -+ -+ -+ -+ -+ + + + -+ opmerkinqen

type tussen Wallone en krul

fijne

fijne krul te lang gewas

fijne krul

langgerekt type, erg los type tussen Wallone en krul

fijne

erg lang gewas fijne krul erg lang gewas fijne krul Wallone type

erg grove krul

type tussen Wallone en krul

fijne

fijne krul

Wallone type, te lang fijne krul

(7)

-4-Toelichtinq:

1,2 : verschillende herhalingen

Type: - = slecht, + = goed (beperkte omvang, fijne krul, geel hart)

Uit tabel 3 blijkt, dat er grote verschillen voorkomen in gewichten tussen de verschillende rassen. De kroppen van Wallone zijn over het algemeen zwaar en van het type fijne krul licht.

Uit de kolom opmerkingen blijkt, dat het ras Wallone te langgerekt is. Discussie en konklusies

Tussen de rassen, die in de herfst van 1985 beproefd zijn, kwamen grote verschil-len in type voor. Het gewenste type krulandijvie is vrij plat, fijn gekruld en heeft in het oogstbare stadium een geel hart. De rassen die nagenoeg overeenkomen met deze omschrijving zijn echter te rand- en aanslaggevoelig.

Het ras Wallone is te langgerekt, heeft geen mooie hartvulling en is derhalve ongeschikt.

Tussen typen zoals Midori, Elodie en D'été à coeur jaune corso zouden nog eens bekeken moeten worden op eventuele marktperspectieven.

Uit deze proef blijkt, dat er nog geeen geschikte krulandijvie-rassen zijn, die op korte termijn in de praktijk geïntroduceerd kunnen worden. Mogelijk dat door aanpassingen in klimaat- en bespuitingen met kalksalpeter oplossingen voor het randprobleem gevonden kunnen worden.

Voorjaarsteelt Proefopzet 5.1 Rassen

Een overzicht van de opgenomen rassen wordt gegeven in tabel 4. Tabel 4 Code

KA

KB

KE

KF

KG

KJ

KL

KN

KO

KP

KQ

KS

Overzicht van de opgenomen rassen.

Ras

Midori Ilone Très fine Sanda Elodie Type 542 Gronal maraîchère Pancalière Castello D'été à coeur jaune corso Gloire de Gloire de nr. 302 l'exposition race: l'exporition race:

A

B

Herkomst Enza Enza Vilmorin Pannevis Pannevis Rijk Zwaan Nickerson Royal Sluis Royal Sluis v.d. Berg v.d. Berg de Mos 5.2 Teeltmaatregelen Gezaaid Geplant Plantdichtheid Tempérâtuurniveau

6 januari 1986 (belichte plant) 6 februari 1986

27 x 27 cm 13,7 planten/m2

beginperiode: nacht 16 C dag 18° C later afbouwen naar: nacht 10 C

dag 14° C Aantal herhalingen : 2

(8)

-5-Gewasbescherming: Tegen aanslag en luis:

Er is twee weken na planten gespoten met Rooral en pirimor. Geoogst : 8 april 1986.

5.3 Verrichte waarnemingen

Tijdens de oogst werden de volgende waarnemingen verricht:

-

%

rand

- omvang van de krop - hoeveelheid aanslag - graterigheid

- bruto-, nettokropgewicht en percentage afval 6 Resultaten

In tabel 5 worden van de verschillende rassen ?ó rand, omvang van de krop, hoe-veelheid aanslag en mate van graterigheid gegeven.

(9)

.-6-•o 1—1 CD "D T3 • H e CD CJ X J • H x : CT • H f-i Q) 4-J CD f-i CJ CT CD co c CD CT C co e o XJ c CD C C • o x : CT • H (-1 CD 4-J CO u C J CT co CO c co < CT c co E O X) C CO u C M ^ H CNI i—1 CNI •—1 CM i—1 c co en 03 ca cc CD TJ O <r L A r^ CM <t <r l A LA • r~- r-rA O • H u o "O •H < N£ <J L A I A LA VO v O vO <r <c <r P A vO r^ L A c o 1—1 CD N£ o-PA VO VO •sf <r PA rA vO vO PA VO CM U »CO x: o <H co u co E <a c • H U _ co u Ü J <J L A L A C O V O <r <t o-l A • ao ON vO L A co X 3 c CD C O <T L A r~ l A <r <r L A L A r~ r^ o I A V O CD • H X! O >-\ Ld CJ < f L A PA vO ON L A <r <t PA <J vO vO i—1 PA v O co CSI <r L A (D D . >• i — o Ü < J P A LA v O <J < j <r PA PA VO r^ L A PA •—1 co c o ( 4 CJ l A L A <J r~ O N f—1 o-U N L A <t r~ r» PA <J PA O 1—1 r—1 CD - U CO co C J d> u ,co • H 1—1 CD o c CD 0 . z. N£ <J-L A r~ P A o-< f L A <t |-~ r-~ P A P A O co u o o CD c J co •| -5 U 3 <D O O /CO •Q) - U >QJ Q o-PA vO CO <J-<J o-P A P A vO V O vO ON < CD ü co f-l c o • H -t-> • H co o Q . X CD i—1 IL •a co u • H o r-H CJ 0_ <f P A vO PA PA <J-<J P A P A V O vO P A ON CM CD 0} O co u c o • H 4-J • H co o Q . X co 1—1 CD T3 ID u • H O .—1 CJ <r P A vO vO <t <r P A ( O , vO vO vO CNI vO VO CNI O PA U en N £ c co CT C • H i—1 CD x : (-1 co JO CD X ) C CO ^ H ^ H • H ^ 1 O CO <-l CD > CM r-i ., CJ c • H 4_> ^ _o • H r—i CD o h — -i-J O o u CT CD 4 - J I I O N c • H CD r—1 _Y CD 4 - > II <r CT c CD S E O CT • H C • H CD 3 II CO r - H <u CD > (-4 CD CD N II <r CT CD r—\ CO c CD CD C CD 4 - J O i—1 CO CD CT • Q CD O CT II CO CT • H i-, CD 4 - J CD U CT CD 4 - > II <J-"O • H CD x : CT • H ( 4 CD 4 - 1 CD U CT CD • o C CD f—1 <—1 •H - C o CO ( 4 o > 0) "O c CD CO CO D 4 - 1 "O • H CD - C C CD ^ • r — • H ^ H J j O CO u o o 0) c J co -, -3 u 3 <D a u ,co •CD CT4-J • H i—1 CD O > CD CT -o C CD ( 4 C • H ^ H • H JZ O CO (-1 CD > 4 - J CD - C 4 - J CD X ) *• 4 - J - u • T > • H ^ H J D L A f—i <D -Q CO 4 - J 4 - J • H I D •CD — Q c CD co • o c ce en •• • H ( H O XJ • H s : c co co co co u CD Q • CO r H 4 - J O O u 1 E CD O ( 4 <D C TD •H C • H C E CD - H U-r-* O • H a CD C0 CD (- E CD > c • H CD Q C •"-3 • - H - U N O O c ( H CD CT CO CO CT CO • (H t 4 CT <D - H CD (-i CO —1 CD • H H 4 J < t co CD U XJ • CT C CT ( I C H CO - H CO l-j O l CO CD o CD CT C u c c - w - " - j ••—J CD -H -H -C N N O c O CD CD CD > CO CO CT CT CO CO C ( H r-l co co > CD C E CT CD O - H CD (-1 CD CD P Q > O O O > CT CD H XJ CT CT r H - H CT f - l CO C Oi co co co ( H CD C —1 O CD CO > CO O CD CO 5» CT 3 a> 4 J CT 4 - 1 CO CT CD C C 4-J H CO CD E > E • vu t - i 0) - O co 4 - J c • H c 0 CO CT CO CT C CD X I L4 O m c (D CT C • H - N i ( H CD E a . o c CD CD Q . > v J - J •• 1—1 CD > ( 4 -co Ô v • v 4 - J J C Ü • H 3 <D CT O 4 - 1 4 - J 0) c • N 1 o 4 - J J C-l J D 4 - J IL X

(10)

c CU en c • H u (D £ Q . o eu CL TD eu TD TD • H e CD a c • r i O " - U E eu en c ^ CO l i -ra È? c • H O w -M E D \ u en JD ^ nett o i n kg/m 2 co co à? c • H O M -M e u a JD. - ¥ csi r H CM r-H CSJ r-H c eu en en CD en eu " D o C_J wa t grov e kru l me t gee l har t wa t broeiran d onderaa n d e stenge l + 1 f A CD CD Csl CM LA I A CJ\ I A O CM r A CM o l A f A LA • H U O TD • H s: < (-1 eu c - l _3 • H

<4-+

r-H l A L A r A r H CM CD • d -L A CD CD i—1 r A f A CU c o f—1 1—1 en TD C co u • H QJ O u JD CU eu > CU 4-1 r H 3 u eu c ••-3 • H U _ (-J CU eu N + O CM sO r A oo CM CM t—t CM r A CD r A CU CU u C /CU • H J C <4- O < H en co /CU rH rH co r - E Ld t e lan g loof , val t ui t elkaar , zee r grov e kru l i CM CM ON CM l A CM CM f A C M ( A f A f—i LA l A CD co TD C ra in TD C CD I H • H QJ O r-i JD - U CD 3 r H D U CU (-1 CD > O rH CT 4-> CO 3 + 1 CM rA f A r A rA œ o r A r A CM SO rA O" O r A as CU • H TD O r-H Ld CJ •—\ 3 U CU c ••-3 • H u-+ M j CM r H CD r A CM l A CM MD CM r A CD f A CM O-CM LA CU CD->^ t— X fijn e krul , t e vee l bloeiran d 2 heterogen e kroppe n + s 0 C M L A f A o-s£> uA CM CM l A o sO l A r H CO c o u CJ I-I 3 u - Y CD > o u CJi - u co 3 c CU cn. Q . o u CU c m en o -H CU 4-> CU j e + 1 o f A r A r A r A l A - d r A MD CM O CM r A \ 0 r A O L A O CU u 'CU o • H •-{ •—{ r—| CO CU O -M c en CD co Q - <_> a o (-1 CU c CU en o u CU 4 J CU - C r H r H (H - ¥ CU o rH en 4-1 CD 3 + 1 r A r A C M r A ON o-l A f A r—l r A r A O r A l A -H m o o en O rH o /CD o >cu CU 4H c •CU 3 - co o ••-> o r H •3 u ^. CU c •"-3 • H

+

r H C M CM as rA r—i CM CM CM r A CD vu rA O i o < Q . X CU 0 U - CD TD U CU C (-H O • H - H O 4 J r-i - H c j en Q_ r H 3 rH CU c • H + CM CM O LA o CM r A C M C M r A LA SO r A r A •vt 1 o en Q . X CU OJ o - co TD u CU c rH O • H - H O 4-1 i—{ - H c j en C3T 3 rH CU c •r_3 • H 1 4 -+ f A C M C M L A CM r A CM r A CM CM LA r-t f A CM <t C M O I A Z c CU TD CU O cn i l + •-cn4-j c j e • H r H O CU CD r H j e u CU J Z I I CM * s •-\ • • en c • H 4 J j e ü • H •—{ CU o en n •• CU Q ->^ I—

(11)

-8-Uit tabel 6, blijkt dat het bruto- en nettogewicht van Midori, Yanda, Elodie en D'été à coeur jaune corso het hoogst zijn. Het percentage afval is het laagst bij Sanda en Midori. Uit tabel 6 blijkt verder dat qua type Sanda niet geschikt is, Midori, Elodie, Pancalière Castello en D'été à coeur jaune corso matig en de overige rassen qua type zeer geschikt.

Discussie en konklusies

In het voorjaar van 1986 zijn fijn gekrulde andijvierassen en enkele rassen van een wat grover type beproefd. De fijn gekrulde rassen waren te gevoelig voor rand en aanslag. Met de wat grovere typen waren minder randproblemen. De afzetmogelijkheden van dit type zou echter eerst nader onderzocht moeten worden.

Op korte termijn zijn de rassen nog niet geschikt om geïntroduceerd te worden. Mogelijk kan door teelttechnisch onderzoek een oplossing voor het randprobleem bij krulandijvie gevonden worden.